C 347/48 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 16.11.98 ΕΙ ΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ αριθ. 16/98 σχετικά µε την εκτε λεση των πιστω σεων των διαρθρωτικω ν δράσεων για την περίοδο προγραµµατισµου 1994-1999, συνοδευ µενη απ τις απαντη σεις της Επιτροπη ς (υποβαλλ µενη δυνάµει του άρθρου 188Γ, παράγραφος 4, δευ τερο εδάφιο της συνθη κης ΕΚ) (98/C 347/02) ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σηµεία Σελίδα 1. Εισαγωγη... 1.1 49 2. Περίληψη των κυριοτε ρων παρατηρη σεων... 2.1 2.9 49 3. ηµοσιονοµικ ς προγραµµατισµ ς και εκτε λεση του πρου πολογισµου των διαρθρωτικω ν δράσεων... 3.1 3.12 50 4. Υπάρχουσες πληροφορίες σχετικά µε την εκτε λεση των διαρθρωτικω ν δράσεων... 4.1 4.7 51 5. ιαδικασίες του πρου πολογισµου των διαρθρωτικω ν δράσεων... 5.1 5.9 52 6. Καθυστερη σεις στη χρησιµοποίηση των κοινοτικω ν πιστω σεων στο επίπεδο ορισµε νων µεµονωµε νων µορφω ν παρε µβασης... 6.1 6.53 54 Γενικε ς παρατηρη σεις... 6.1 6.13 54 Προγραµµατισµ ς... 6.14 6.22 56 ίαυλοι διοχε τευσης της χρηµατοδ τησης... 6.23 6.33 57 Κινητοποίηση των π ρων... 6.34 6.44 58 Εφαρµογη... 6.45 6.53 60 7. Συµπε ρασµα... 7.1 7.8 61 ΠΙΝΑΚΕΣ... 63 Απαντη σεις της Επιτροπη ς... 83
16.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 347/49 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Η παρου σα ε κθεση αφορά την εκτε λεση των κοινοτικω ν πιστω σεων για τις διαρθρωτικε ς δράσεις της περι δου προγραµµατισµου 1994-1999, κατά τη διάρκεια των οικονο- µικω ν ετω ν 1994 ε ως. Εξετάζεται ιδιαιτε ρως η χρησι- µοποίηση των πιστω σεων σε σχε ση µε τη συνολικη χρηµατοδ τηση που χορηγη θηκε στις διαρθρωτικε ς δράσεις και στα διαρθρωτικά ταµεία για την περίοδο 1994-1999, κατ πιν της αποφάσεως του Ευρωπαϊκου Συµβουλίου του Εδιµβου ργου της 11ης και 12ης εκεµβρίου 1992 και των διατάξεων της πράξης προσχω ρησης των τριω ν νε ων κρατω ν µελω ν. Οι συνε πειες της εν λ γω εκτε λεσης των πιστω - σεων στις µελλοντικε ς χρηµατοδοτη σεις αναλυ ονται σε σχε ση µε τις δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς. Τα αίτια της υποαπορρ φησης των πιστω σεων, καθω ς και των καθυστερη σεων στη χρησιµοποίηση των χρηµατοδοτικω ν συν λων, αποτε λεσαν αντικείµενο ανάλυσης, η οποία πραγµατοποιη θηκε µε σω ερωτηµατολογίων που στάλθηκαν στα κράτη µε λη και επιτ που επισκε ψεων. 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ 2.1. Συνολικά, η εκτε λεση του προγραµµατισµου των διαρθρωτικω ν δράσεων, στις 31 εκεµβρίου, ανη λθε σε επίπεδο που δεν απείχε πολυ απ τις αρχικε ς προβλε ψεις, παρά τις καθυστερη σεις που διαπιστω θηκαν στην αρχη της περι δου. Ωστ σο, παρουσιάζονται σηµαντικε ς διαφορε ς ανά τοµε α και ανά κράτος µε λος (βλε πε σηµεία 3.1-3.4). 2.2. Το 1994 και το 1995 διαπιστω θηκε υποαπορρ φηση των πιστω σεων ανάληψης υποχρεω σεων και των πιστω σεων πληρωµω ν. Αντιθε τως, το 1996 και το, το ποσοστ απορρ φησης των πιστω σεων των βασικω ν κονδυλίων, και κυρίως του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ και του Ταµείου Συνοχη ς, προσε γγιζε το 100 %, ενω, αντιθε τως, παρε µενε χαµηλ για τις κοινοτικε ς πρωτοβουλίες (ΚΠ). Το, η ε λλειψη πιστω σεων πληρωµω ν δεν επε τρεψε στην Επιτροπη να δω σει συνε χεια σε αιτη σεις πληρωµη ς υ ψους 1 500 εκατ. Ecu περίπου (βλε πε σηµεία 3.5-3.7). 2.3. Προκειµε νου να καλυφθου ν οι καθυστερη σεις στην απορρ φηση των πιστω σεων ανάληψης υποχρεω σεων των διαρθρωτικω ν ταµείων ( Τ), θα πρε πει να προβλεφθεί στον πρου πολογισµ του 1999 ε να ποσ υ ψους 3 171 εκατ. Ecu ως συµπλη ρωµα για τις πιστω σεις που είχαν αρχικά προγραµµατιστεί στις δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς, η τοι περίπου 2 % των συνολικω ν πιστω σεων των Τ. Οι υποαπορροφη σεις που διαπιστω θηκαν στις πιστω σεις πληρω- µω ν, κυρίως στην αρχη της περι δου, οδη γησαν στην άσκοπη εγγραφη ιδίων π ρων. Σε αυτη οφείλεται ε να µε ρος των πλεονασµάτων απ τα προηγου µενα οικονοµικά ε τη (βλε πε σηµεία 3.8-3.10). 2.4. Οι στ χοι των διαρθρωτικω ν δαπανω ν που καθορίστηκαν απ τις δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς εκφράζονται στον κοινοτικ πρου πολογισµ ως ετη σιες αναλη ψεις υποχρεω σεων. Ένα απ τα κυρι τερα µελη µατα της Επιτροπη ς είναι η επίτευξη, ετησίως, του προβλεπ µενου επιπε δου αναλη ψεων υποχρεω σεων. Οι τεχνικε ς που ε χουν αναπτυχθεί προκειµε νου να επιχειρηθεί η επίτευξη αυτου του στ χου απαιτου ν µεγάλη προσπάθεια εκ µε ρους της Επιτροπη ς και των κρατω ν µελω ν, κυρίως σον αφορά τις τροποποιη σεις των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων. Τα σχε δια αυτά ε χουν καταρτιστεί και τροποποιηθεί, προκειµε νου να χρησιµευ σουν ως βάση για την πραγµατοποίηση των απαραίτητων αναλη ψεων υποχρεω σεων (βλε πε σηµεία 3.11-3.12). 2.5. Η ε λλειψη ενηµερωµε νων και αξι πιστων πληροφοριω ν, τ σο φυσικω ν σο και δηµοσιονοµικω ν, σχετικά µε την εκτε λεση των διαρθρωτικω ν δράσεων σε λα τα επίπεδα διαχείρισης (κοινοτικ, εθνικ και περιφερειακ ) καθιστά δυσχερη την παρακολου θηση τους. Η κατάσταση της πραγµατικη ς προ δου των δράσεων γίνεται γνωστη µε µεγάλη καθυστε ρηση. Ορισµε νες δηµοσιονοµικε ς και λογιστικε ς πρακτικε ς, καθω ς επίσης και το πολυ πλοκο συ στη- µα αυτ µατης αναπροσαρµογη ς που δεν υπ κειται σε ορθη διαχείριση, καθιστου ν ακ µα πιο δυ σκολη την ακριβη γνω - ση της κατάστασης. Οι προσπάθειες δηµιουργίας κοινω ν βάσεων δεδοµε νων απε τυχαν. Ως εκ του του, τα δεδοµε να που παρουσιάζει η Επιτροπη στο λογαριασµ διαχείρισης και στο δηµοσιονοµικ της ισολογισµ ως αναλη ψεις υποχρεω σεων εκτ ς ισολογισµου δεν είναι πλη ρη (βλε πε σηµεία 4.1-4.21). 2.6. Η υποαπορρ φηση ορισµε νων κονδυλίων των διαρθρωτικω ν δράσεων και η ε λλειψη πιστω σεων για άλλες, καθω ς επίσης και η ε κταση των µεταφορω ν πιστω σεων εντ ς των εν λ γω κονδυλίων του πρου πολογισµου, αποδεικνυ ουν την ε λλειψη αξι πιστου προγραµµατισµου των δαπανω ν, καθω ς επίσης και τις αδυναµίες των διαδικασιω ν πρ βλεψης του πρου πολογισµου (βλε πε σηµεία 5.1-5.10). 2.7. Το χαµηλ ποσοστ απορρ φησης των πιστω σεων στην αρχη της περι δου η ταν προβλε ψιµο, λαµβανοµε νων υπ ψη των καθυστερη σεων στην ε γκριση του κανονιστικου πλαισίου, των ΚΠΣ και των ΕΕΠ, και των µορφω ν παρε µβασης, καθω ς επίσης και των προθεσµιω ν για την υλοποίηση των δράσεων (βλε πε σηµεία 6.4-6.7). 2.8. Απ την ανάλυση των µορφω ν παρε µβασης στις οποίες σηµειω θηκαν οι χαµηλ τεροι ρυθµοί απορρ φησης των πιστω σεων προε κυψε τι οι διαπιστωθείσες καθυστερη σεις στην εκτε λεση οφείλονται κυρίως σε ε να η περισσ τερα απ τα γεγον τα η τις καταστάσεις που απαριθµου νται κατωτε ρω: διαφορά µεταξυ κοινοτικω ν και εθνικω ν διαδικασιω ν σον αφορά τον πρου πολογισµ και τη χρηµατοδοτικη εκτε λεση (6.8, 6.10) ουσιω δη στοιχεία της επιλεξιµ τητας, πως η ε ννοια της νοµικη ς και δηµοσιονοµικη ς ανάληψης υποχρεω σεων, η εφαρµογη της οποίας δηµιουργεί αβεβαι τητες (6.9) δυσχε ρειες στην εφαρµογη της ενιαίας προσε γγισης (6.11, 6.12, 6.15, 6.16, 6.19, 6.20)
C 347/50 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 16.11.98 αδυναµίες στη δηµοσιονοµικη και φυσικη παρακολου θηση, καθω ς και δυσλειτουργία των επιτροπω ν παρακολου θησης (6.13, 6.29) κενά στον συντονισµ (6.17, 6.18) αλληλεπικάλυψη των περι δων προγραµµατισµου (6.21) προθεσµίες για την υποβολη και τη διεκπεραίωση των αιτη σεων πληρωµη ς (6.32, 6.33) αισι δοξη οπτικη των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων, ανεπαρκείς εκ των προτε ρων εκτιµη σεις των δράσεων, κυρίως σον αφορά τις ιδιωτικε ς επενδυ σεις, και διάρκεια των διοικητικω ν διαδικασιω ν (6.34 6.39, 6.42, 6.50 6.52) διακυµάνσεις των συναλλαγµατικω ν ισοτιµιω ν (6.43 6.44) άγνοια των καν νων επιλεξιµ τητας απ ορισµε νους δικαιου χους (6.45) εξαιρετικε ς περιστάσεις (6.46, 6.53). 2.9. Το Συνε δριο, λαµβάνοντας υπ ψη τα περιορισµε να µε σα που διαθε τει η Επιτροπη για την αντιµετω πιση των πολυάριθµων προγραµµάτων, διαπιστω νει τι η τελευταία κατε βαλε σηµαντικη προσπάθεια στους τοµείς του προγραµµατισµου, της διαχείρισης και της αξιολ γησης. Κρίνεται σκ πιµο να αντιµετωπισθεί ευνοϊκά απ την Επιτροπη, υποβοηθου µενη απ την απλου στευση των κριτηρίων επιλεξιµ τητας και τη σαφη κατανοµη των αρµοδιοτη των στο πλαίσιο της εταιρικη ς σχε σης, η εφαρµογη µιας πραγµατικη ς διαχείρισης κατά στ χο και κατά πρ γραµµα βασικη αρχη της µεταρρυ θµισης σε λα τα επίπεδα (προγραµµατισµ ς, αξιολ γηση, οργάνωση, παρακολου θηση, ε λεγχος). Στο επίπεδο των κρατω ν µελω ν, οι προσπάθειες πολλω ν διαχειριστω ν είναι επίσης αξιοσηµείωτες. Ωστ σο, τα εθνικά συστη µατα πρε πει να ενισχυθου ν στα επίπεδα που προαναφε ρθηκαν. Η λειτουργία ορισµε νων επιτροπω ν παρακολου θησης πρε πει επίσης να βελτιωθεί. κυρίως σον αφορά τις κοινοτικε ς πρωτοβουλίες, η διαδικασία για τις οποίες η ταν εξάλλου µακροχρ νια ( 1 ). 3.2. Απ το συ νολο των 137 634,5 εκατ. Ecu, σε τρε χουσες τιµε ς, που είχαν προβλεφθεί βάσει των ΚΠΣ των δω δεκα παλαιω ν κρατω ν µελω ν για ολ κληρη την περίοδο 1994-1999, 83 488,2 εκατ. Ecu αναλη φθηκαν µεταξυ του 1994 και του, η τοι το 60,7 %. Σε σχε ση µε τις προβλε ψεις που είχαν γίνει για τα τε σσερα πρω τα ε τη (85 411,4 εκατ. Ecu), το ποσοστ αυτ ανε ρχεται στο 97,7 %. Ο γκος των πληρωµω ν που πραγµατοποιη θηκαν ανε ρχεται σε 61 995,3 εκατ. Ecu, η τοι στο 72,6 % των προβλεπ µενων αναλη ψεων υποχρεω σεων (βλε πε πίνακα 2). Αυτ µπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικ, λαµβανοµε νων υπ ψη των δυσκολιω ν κατά το στάδιο της εκκίνησης και της προβλεπ µενης κλιµάκωσης των πληρωµω ν. Πράγµατι, παραχωρείται συνη θως µια συµπληρωµατικη περίοδος δυ ο ετω ν για να πραγµατοποιηθου ν οι πληρωµε ς στους δικαιου χους, ενω οι τελικε ς εκθε σεις εκτε λεσης πρε πει να υποβληθου ν εντ ς ε ξι µηνω ν απ τη λη ξη της περι δου αυτη ς. 3.3. Για την περίοδο 1995-1999 αναλη φθηκε ποσ υ ψους 2 285,9 εκατ. Ecu βάσει των ΚΠΣ των τριω ν νε ων κρατω ν µελω ν, το οποίο αντιπροσωπευ ει το 89,8 % των ποσω ν που είχαν προγραµµατιστεί για τα τρία πρω τα ε τη της περι δου αυτη ς. Οι πληρωµε ς ανη λθαν σε 1 636 εκατ. Ecu, η τοι στο 64,3 % των προβλε ψεων για αναλη ψεις υποχρεω σεων (βλε πε πίνακα 3). Τα χαµηλ τερα αυτά ποσοστά εξηγου νται απ το γεγον ς τι τα εν λ γω κράτη χρειάστηκε να θεσπίσουν διαδικασίες για τη διαχείριση των Τ. 3.4. Η εξε λιξη του προγραµµατισµου σε σχε ση µε τις αρχικε ς προβλε ψεις διαφε ρει µεταξυ των κρατω ν µελω ν. Το ποσοστ ανάληψης υποχρεω σεων κυµαίνεται απ 112,6 % ε ως 71,2 %. σον αφορά τις πληρωµε ς, τα ποσοστά κυµαίνονται απ 90,7 % ε ως 47,4 %. Απ την άποψη των στ χων, ο στ χος 1 (Σ1) παρουσιάζει την καλυ τερη απ δοση (101,3 % σε αναλη ψεις υποχρεω σεων), ενω οι στ χοι 5α (αλιεία) (75,4 %) και 5β (75,2 %) παρουσιάζουν καθυστε ρηση. 3. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΕ- ΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΥ ΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΡΑΣΕΩΝ 3.1. Το 1992, το Συµβου λιο προε βλεψε ποσ υ ψους 141 471 εκατ. Ecu για αναλη ψεις υποχρεω σεων στο πλαίσιο των διαρθρωτικω ν ταµείων για την περίοδο 1994-1999, στο οποίο προστε θηκαν 4 747 εκατ. Ecu το 1995 για τα τρία νε α κράτη µε λη. Επίσης, είχε προβλεφθεί η ετη σια κατανοµη των ποσω ν αυτω ν (βλε πε πίνακα 1). Η περίπλοκη διαδικασία διάθεσης των π ρων αυτω ν ανά στ χο, κράτος µε λος και ΚΠ δεν βασιζ ταν πάντα σε αντικειµενικά κριτη ρια, 3.5. Απ το ποσ των 14 471,1 εκατ. Ecu που είχαν προγραµµατιστεί βάσει των ΚΠ για την περίοδο 1994-1999 και των 9 078,6 εκατ. Ecu για τα τε σσερα πρω τα ε τη, οι αναλη ψεις υποχρεω σεων ανη λθαν σε 7 661,5 εκατ. Ecu, η τοι στο 84,4 % του συν λου που είχε προβλεφθεί για τα ε τη αυτά, και οι πληρωµε ς ανη λθαν σε 4 165,3 εκατ. Ecu, η τοι στο 45,9 % (βλε πε πίνακα 4). Τα χαµηλά ποσοστά απορρ φησης που διαπιστω θηκαν, ιδίως στην αρχη της περι δου, οφείλονται στις καθυστερη σεις κατά την ε γκριση των κατευθυντη ριων γραµµω ν και στις δυσχε ρειες κατά την εκπ νηση και την ε γκριση των πολυάριθµων σχετικω ν προγραµµάτων. Το Συνε δριο, στις προηγου µενες ετη σιες ( 1 ) Τα αντίστοιχα δεδοµε να περιλαµβάνονται σε µια σειρά παραρτηµάτων της παρου σας ε κθεσης που διατίθεται, κατ πιν αιτη σεως, απ το Ευρωπαϊκ Ελεγκτικ Συνε δριο (βλε πε πίνακα 10).
16.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 347/51 εκθε σεις του, είχε η δη επιστη σει την προσοχη στις αδυναµίες της διαχείρισης των εν λ γω ΚΠ ( 2 ). 3.6. Τα ποσοστά απορρ φησης των πιστω σεων ανάληψης υποχρεω σεων κυµάνθηκαν µεταξυ 91,1 % το 1994 και 98,4 % το 1996. σον αφορά τις πιστω σεις πληρωµω ν, τα αντίστοιχα ποσοστά αυξη θηκαν απ 72,5 % το 1994 και 80,3 % το 1995 σε 98,6 % το. Το χαµηλ ποσοστ χρησιµοποίησης των πιστω σεων πληρωµω ν το 1994 και το 1995 οδη γησε στην ακυ ρωση εν ς πολυ σηµαντικου τµη µατ ς τους (5 330 εκατ. Ecu το 1994 και 4 425 εκατ. Ecu το 1995) (βλε πε πίνακα 5). Αντιθε τως, το, οι ανεπαρκείς πιστω σεις σε ορισµε να κονδυ λια, κυρίως στα κονδυ λια του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ, δεν επε τρεψαν την καταβολη πληρω- µω ν υ ψους περίπου 1 500 εκατ. Ecu. 3.7. Στον πίνακα αυτ εκτίθενται οι διαφορε ς στην εκτε λεση των διαφ ρων διαρθρωτικω ν δράσεων. Για παράδειγ- µα, η χρησιµοποίηση των πιστω σεων ανάληψης υποχρεω - σεων που παρουσιάζει το ΕΤΠΑ και το Ταµείο Συνοχη ς προσεγγίζει πάντα ποσοστ 100 %, ενω τα αποτελε σµατα των ΚΠ η ταν µε τρια, κυρίως το 1994 και το (12,9 και 61,4 % αντιστοίχως). σον αφορά τις πιστω σεις πληρωµω ν του Ταµείου Συνοχη ς, το ποσοστ χρησιµοποίησης η ταν 52,5 % το 1994, ενω ανη λθε στο 100 % περίπου το 1995, το 1996 και το. Το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ χρησιµοποίησαν σχεδ ν το συ νολο των πιστω σεω ν τους το 1996 και το, ενω το 1994 και το 1995 αποτελου σαν, µαζί µε τις ΚΠ, την αιτία για τις περισσ τερες ακυρω σεις πιστω σεων. 3.8. Οι δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς προσαρµ στηκαν στους ρους εκτε λεσης των διαρθρωτικω ν δράσεων. Οι εν λ γω προσαρµογε ς οδη γησαν, µη λαµβανοµε νων υπ ψη των ενδεχ µενων υποεκτελε σεων το 1998, σε µεταφορε ς πιστω σεων για αναλη ψεις υποχρεω σεων υ ψους περίπου 3 171 και 118 εκατ. Ecu στο οικονοµικ ε τος 1999, βάσει των Τ και του Ταµείου Συνοχη ς αντιστοίχως. σον αφορά τις πιστω σεις για πληρωµε ς, τα συνολικά αποτελε σµατα είναι της τάξεως των 1 405 εκατ. Ecu για το οικονοµικ ε τος 1999 (βλε πε πίνακες 6 και 7). Λαµβανοµε νων υπ ψη των ανωτάτων ορίων που καθορίστηκαν στο πλαίσιο του συστη µατος των ιδίων π ρων και της διοργανικη ς συµφωνίας για τη δηµοσιονοµικη πειθαρχία, οι απαιτου µενες πιστω σεις θα µπορε σουν να εγγραφου ν στον πρου πολογισµ του 1999. 3.9. Για το συ νολο των στ χων των Τ, η αναλογία των πληρωµω ν σε σχε ση µε τις αναλη ψεις υποχρεω σεων αντιπροσωπευ ει το 74,2 %, ενω για τις ΚΠ ανε ρχεται µ νο στο 54,4 %. Η αναλογία αυτη ποικίλλει µεταξυ των κρατω ν µελω ν και κυµαίνεται, για το συ νολο των Τ, απ 88,4 % για την Ιρλανδία σε 57,4 % για την Ιταλία ( 1 ). 3.10. Η συγκριτικη ανάλυση της εκτε λεσης του πρου πολογισµου και των ετησίων προβλε ψεων φανερω νει την ε λλειψη αναλη ψεων υποχρεω σεων και πληρωµω ν το 1994 για ( 2 ) Βλε πε ετη σια ε κθεση του Ευρωπαϊκου Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονοµικ ε τος 1995 ΜΜΕ, Leader και Adapt ετη σια ε κθεση του Ευρωπαϊκου Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονο- µικ ε τος 1994 Interreg. ορισµε νες χω ρες και στ χους, η οποία οφείλεται στο γεγον ς τι καµία παρε µβαση δεν είχε ακ µα εγκριθεί. Αυτ συνε βη κυρίως µε το στ χο 2 (Σ2) στην Ισπανία, τη µ νη χω ρα που δεν είχε επιλε ξει τη µε θοδο των ΕΕΠ, η µε το στ χο 5β (Σ5β) στο Βε λγιο. Οι καθυστερη σεις που διαπιστω θηκαν στις πληρωµε ς στην αρχη της περι δου µπ ρεσαν να αναπληρωθου ν το 1996 και το. Έτσι, για παράδειγµα, οι συνολικε ς πληρωµε ς σε σχε ση µε τις προβλε ψεις αυξη θηκαν απ 51,7 % το 1994 σε 77 % το για το Σ1, απ 44,7 % σε 65,6 % για το Σ2 και απ 34,5 % σε 55 % για το Σ5β. σον αφορά την Ιταλία και για το Σ1, το ποσοστ αυτ αυξη θηκε απ 18,6 % σε 55,5 % ( 1 ). 3.11. Για το συ νολο των παρεµβάσεων του Σ2 της περι δου 1994-1996, ο αρχικ ς προγραµµατισµ ς υπε στη αλλαγε ς λ γω αναπροσαρµογη ς των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων, γεγον ς που οδη γησε στη συσσω ρευση τους στο τελευταίο ε τος (βλε πε πίνακα 8), καθω ς επίσης και στη µεταφορά σηµαντικω ν ποσω ν των διαρθρωτικω ν ταµείων στην περίοδο -1999 ( 1 ). 3.12. Οι κοινοτικοί καν νες δηµοσιονοµικη ς διαχείρισης δεν τε θηκαν µε σκοπ να συνδεθου ν κατά τρ πο άµεσο και ακριβη οι αναλη ψεις υποχρεω σεων και οι πληρωµε ς, αφεν ς, µε την πρ οδο των παρεµβάσεων, αφετε ρου, σε επίπεδο είτε διαχειριστω ν, είτε τελικω ν δικαιου χων, είτε τελευταίων δικαιου χων ( 3 ). Απ τη µια πλευρά, ταν η χορηγου µενη κοινοτικη συνδροµη δεν υπερβαίνει τα 40 εκατ. Ecu, η ανάληψη υποχρεω σεων για λη την περίοδο µπορεί να πραγµατοποιηθεί τη στιγµη της ε γκρισης της απ φασης. Απ την άλλη, η σχε ση µεταξυ των δαπανω ν που ε χουν πραγµατοποιηθεί και των κοινοτικω ν πιστω σεων που ε χουν καταβληθεί καθίσταται λο και πιο αση µαντη. Η αναπροσαρµογη των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων οδηγεί στην καταβολη νε ων πληρωµω ν, παρά το γεγον ς τι οι παρεµβάσεις δεν σηµειω νουν ιδιαίτερη πρ οδο. σον αφορά ορισµε νες παρεµβάσεις, οι αναλη ψεις υποχρεω σεων η ακ µα και οι πληρωµε ς µπορεί να υπερβου ν προσωρινω ς τις προβλε ψεις, επειδη οι αντίστοιχες προσαρµογε ς δεν πραγµατοποιου νται παρά µ νο κατά την πρω τη οικονοµικη πράξη µετά απ µια τροποποίηση. Τε λος, οι υπερβολικε ς καθυστερη σεις στη ροη των δηµοσιονοµικω ν πληροφοριω ν µειω νουν περισσ τερο την αξία τους σον αφορά την πραγµατικη κατάσταση των παρεµβάσεων. σον αφορά την κατάσταση, στις 31 εκεµβρίου, των πληρωµω ν που καταβλη θηκαν σε εθνικ, περιφερειακ και τοπικ επίπεδο στους τελικου ς δικαιου χους, δεν µπορεί να δοθεί καµία ακριβη ς πληροφορία, λαµβανοµε νων υπ ψη των αδυναµιω ν και των καθυστερη σεων των συστηµάτων παρακολου θησης των πληροφοριω ν. 4. ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΡΑΣΕΩΝ 4.1. Η ανάλυση των διαρθρωτικω ν δράσεων παρεµποδίζεται απ τα κενά στην ενηµε ρωση και την αξιοπιστία των ( 3 ) Πρ κειται, π.χ., για υπευ θυνους επιστασίας σε δράσεις που αφορου ν τελικου ς δικαιου χους η επιχειρη σεις που είναι δικαιου χοι καθεστω των ενίσχυσης.
C 347/52 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 16.11.98 απαραίτητων για τον σκοπ αυτ πληροφοριω ν. Τα κενά που παρατηρου νται σε διάφορα επίπεδα (κοινοτικ, εθνικ, περιφερειακ ) αφορου ν ιδίως την εξε λιξη του προγραµµατισµου και τη γνω ση της επιτ πιας εκτε λεσης των παρεµβάσεων. εν υπάρχει συνολικη θεω ρηση της κατάστασης του προγραµµατισµου των διαρθρωτικω ν δράσεων για µια δεδοµε νη περίοδο. 4.2. πως είχε ζητηθεί απ το Συνε δριο ( 4 ), η Επιτροπη άρχισε να παρουσιάζει το 1996 στο λογαριασµ διαχείρισης και στο δηµοσιονοµικ της ισολογισµ πληροφορίες σχετικά µε πολυετείς υποχρεω σεις που συνδε ονται µε τις διαρθρωτικε ς δράσεις ως αναλη ψεις υποχρεω σεων εκτ ς ισολογισµου. Τα υποβληθε ντα στοιχεία για το οικονοµικ ε τος είναι ακ µη ελλιπη ( 5 ). Πράγµατι, οι υπηρεσίες της Επιτροπη ς καταρτίζουν πίνακα που παρουσιάζει τις αναλη ψεις υποχρεω σεων εκτ ς ισολογισµου βάσει της χρηµατοδ τησης στα Τ, συ µφωνα µε τις δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς, αφαιρω ντας τις συνολικε ς αναλη ψεις υποχρεω σεων. Αυτη η διαδικασία δεν επιτρε πει τη διάκριση των ποσω ν που αντιστοιχου ν σε η δη υπάρχουσες νοµικε ς υποχρεω σεις, προερχ µενες απ αποφάσεις που ε χουν η δη ληφθεί, απ τα ποσά που αποµε νει να χορηγηθου ν. Πληροφορίες σχετικά µε το Ταµείο Συνοχη ς παρουσιάστηκαν για πρω τη φορά το 1998. 4.3. Οι πρακτικε ς της Επιτροπη ς, σον αφορά τις αναλη ψεις υποχρεω σεων σε ετη σιες δ σεις, ποικίλλουν σε συνάρτηση µε τις σχετικε ς υπηρεσίες. Οι πρακτικε ς αυτε ς συνίστανται κυρίως στη µη προσαρµογη των αναλη ψεων υποχρεω σεων µετά τον επαναπρογραµµατισµ και στον καταλογισµ των πληρωµω ν στις παλαι τερες αναλη ψεις υποχρεω σεων ( 6 ). Καθιστου ν την παρακολου θηση δυ σκολη και οδηγου ν σε µια κατάσταση κατά την οποία οι παρεµβάσεις κατατε µνονται τεχνητω ς σε ετη σια ποσά, ενω στη συνε χεια, κατά την εκτε λεση τους, αγνοείται η χρονικη αυτη σχε ση. 4.4. Στη γνωµοδ τηση του αριθ. 4/97 ( 7 ), το Συνε δριο συνε στησε να εγκαταλειφθεί η µε θοδος της ανάληψης υποχρεω σεων των διαρθρωτικω ν δράσεων σε ετη σιες δ σεις, επειδη «αποτελεί ανωµαλία και παράλειψη του γεγον τος τι, για τις πολυετείς ενε ργειες που χρηµατοδοτου νται απ διαχωριζ µενες πιστω σεις, οι πιστω σεις πληρωµω ν πρε πει να επιτρε πουν να εξασφαλιστεί η τη ρηση του ενιαυσίου του πρου πολογισµου καθω ς και η τακτικ τητα, απ οικονοµικ ε τος σε οικονοµικ ε τος, των ποσω ν που δαπανω νται». ( 4 ) Βλε πε ετη σια ε κθεση του Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονο- µικ ε τος 1994, σηµεία 5.7 και 5.113. ( 5 ) Βλε πε ετη σια ε κθεση του Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονο- µικ ε τος, κεφάλαιο 8 σχετικά µε τη δη λωση αξιοπιστίας- DAS, σηµείο 8.58. ( 6 ) Βλε πε ετη σια ε κθεση του Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονο- µικ ε τος 1996, κεφάλαιο 21, σηµείο 21.4. Έκθεση προς υποστη ριξη της δη λωσης αξιοπιστίας 1995, τ µος I, σηµεία 3.34-3.35. ( 7 ) Γνωµοδ τηση αριθ. 4/97 του Ευρωπαϊκου Ελεγκτικου Συνεδρίου σχετικη µε πρ ταση κανονισµου (Ευρατ µ, ΕΚΑΧ, ΕΚ) του Συµβουλίου για την τροποποίηση του δηµοσιονοµικου κανονισµου της 21ης εκεµβρίου 1977 που εφαρµ ζεται στο γενικ πρου πολογισµ των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των, σηµείο 2.15 του παραρτη µατος. 4.5. Η ανάληψη υποχρεω σεων µε δ σεις, που προβλε πεται απ τις κανονιστικε ς ρυθµίσεις των διαρθρωτικω ν ταµείων, αποτελεί εσκεµµε νη εξαίρεση στις γενικε ς διατάξεις που προβλε πονται στο δηµοσιονοµικ κανονισµ. Λ γω της ανάληψης υποχρεω σεων µε δ σεις εξακολουθεί να υφίσταται η παράδοξη κατάσταση, κατά την οποία ο στ χος των δαπανω ν καθορίζεται βάσει ετησίων αναλη ψεων υποχρεω - σεων του κοινοτικου πρου πολογισµου. Στην πραγµατικ τητα, οι στ χοι που καθορίζονται κατ αυτ ν τον τρ πο υπονοµευ ονται εκ των πραγµάτων απ την αρχη της περι δου, ταν εγκρίνονται τα προγράµµατα, εφ σον η ε γκριση αυτη καθορίζει το συνολικ κ στος των νοµικω ν υποχρεω - σεων που ε χουν συναφθεί απ την Κοιν τητα, και το οποίο ε χει προκαθοριστεί στα πλαίσια των δηµοσιονοµικω ν προοπτικω ν και του κανονισµου -πλαισίου. Ο ρ λος των υπηρεσιω ν διαχείρισης συνίσταται, ως εκ του του, στην τυποποίηση της κατάστασης αυτη ς µε σω της δηµοσιονοµικη ς ανάληψης υποχρε ωσης, που περιορίζεται εποµε νως στην απλη πραγµατοποίηση λογιστικω ν εγγραφω ν. Παρ λα αυτά, ο αριθµ ς των ενεργειω ν, η πολυπλοκ τητα των υπολογισµω ν που απαιτεί η κατανοµη των πράξεων σε ετη σια βάση και η βραδυ τητα των διαδικασιω ν τροποποίησης των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων των δράσεων ε χουν ως αποτε λεσµα οι σχετικε ς υπηρεσίες της Επιτροπη ς και των κρατω ν µελω ν να πρε πει να διαθε σουν σχετικά σηµαντικ µε ρος των π ρων τους. 4.6. Οι πράξεις αυτε ς εκτελου νται καθ λη τη διάρκεια των προγραµµάτων, αλλά αποκτου ν αυξηµε νη σπουδαι τητα µε τη λη ξη της κάθε περι δου προγραµµατισµου, ταν το µεγαλυ τερο µε ρος των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων πρε πει να αποτελε σει αντικείµενο αναπροσαρµογη ς. Το φαιν µενο αυτ, το οποίο παρατηρη θηκε κατά την περίοδο 1994-1996 του στ χου 2, θα επαναληφθεί το 1999, µε µ νο σκοπ να καταστεί δυνατη η ανάληψη του συνολικου ποσου των προβλεπ µενων χρηµατοδοτικω ν συν λων. 4.7. Ο επιµερισµ ς της διαχείρισης των διαρθρωτικω ν δράσεων σε διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπη ς καθιστά δυ σκολη τη γνω ση της συνολικη ς τους κατάστασης. Σε κάθε υπηρεσία δηµιουργη θηκαν βάσεις δεδοµε νων, χωρίς να ε χουν προβλεφθεί συ νδεσµοι που θα επε τρεπαν τη διασταυ ρωση και τη συ γκριση των πληροφοριω ν. Βασικ ς τους σκοπ ς είναι η παρακολου θηση της εκτε λεσης του πρου πολογισµου που αφορά το τµη µα των παρεµβάσεων, το οποίο διαχειρίζεται η κάθε υπηρεσία. Η χρησιµ τητά τους για µια συνολικη παρακολου θηση είναι πολυ σχετικη. Η βάση ARINCO ε χει το πλεονε κτηµα τι είναι κοινη για το συ νολο των Τ, αλλά η ε λλειψη βασικω ν πληροφοριω ν, η κακη ποι τητα των διαθε σιµων δεδοµε νων, καθω ς επίσης το γεγον ς τι τα δεδοµε να δεν ενηµερω νονται τακτικά ε χουν καταστη σει το εργαλείο αυτ αναποτελεσµατικ. 5. ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΥ ΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΙΑΡ- ΘΡΩΤΙΚΩΝ ΡΑΣΕΩΝ 5.1. Πραγµατοποιη θηκε ανάλυση των λεπτοµερειω ν της εκτε λεσης του πρου πολογισµου σον αφορά τις πιστω σεις αναλη ψεων υποχρεω σεων και τις πιστω σεις πληρωµω ν( 1 ). εν ελη φθησαν υπ ψη µ νο οι µεταφορε ς µε τη στενη ε ννοια του ρου, αλλά και οι «µετακινη σεις» των πιστω σε-
16.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 347/53 ων που πραγµατοποιη θηκαν στο εσωτερικ µιας θε σης του πρου πολογισµου. Στην περίπτωση των ΚΠ, δηµιουργη θηκε µία µ νο θε ση στον πρου πολογισµ για κάθε µία απ αυτε ς η για κάθε πτυχη τους. Ωστ σο, οι ενισχυ σεις χορηγου νται βάσει του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ, του ΕΓΤΠΕ-Προσανατολισµ ς η του ΧΜΠΑ, χωρίς η πραγµατικ τητα αυτη να αντικατοπτρίζεται στον πρου πολογισµ. Κατά την εκτε λεση των θε σεων τις οποίες αφορου ν οι ΚΠ, η εσωτερικη διάθεση ποσω ν διεξάγεται απ το διατάκτη που είναι αρµ διος για τη διαχείριση του κάθε Ταµείου. Οι «µετακινη σεις» συνίστανται στην εκ νε ου διάθεση ποσω ν µεταξυ των διαφ ρων Τ εντ ς των ΚΠ. 5.2. Η ε κταση των µεταφορω ν και των «µετακινη σεων» των πιστω σεων, οι οποίες αντιπροσωπευ ουν πολλά δισεκατοµµυ ρια Ecu ετησίως, τ σο σε αναλη ψεις υποχρεω σεων σο και σε πληρωµε ς, και αφορου ν σχεδ ν το συ νολο των θε σεων, αποδεικνυ ει την ε λλειψη ακρίβειας στις προβλε ψεις του πρου πολογισµου. Σηµαντικε ς περιπτω σεις περιορισµε νης απορρ φησης πιστω σεων µπ ρεσαν να αντισταθ- µιστου ν απ υψηλ ποσοστ απορρ φησης πιστω σεων σε άλλες περιπτω σεις. Για παράδειγµα, σον αφορά τις πιστω - σεις πληρωµω ν του ΕΤΠΑ Σ2, σηµειω θηκε αρνητικη µεταφορά υ ψους 584,5 εκατ. Ecu το 1996 (33 %) και θετικη µεταφορά υ ψους 874,6 εκατ. Ecu το (48 %). 5.3. Πολλε ς περιστάσεις εξηγου ν την κατάσταση αυτη. Στις προβλε ψεις των πιστω σεων ανάληψης υποχρεω σεων επαναλαµβάνονται στο συ νολ τους οι ετη σιοι στ χοι που καθορίζονται στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικω ν προοπτικω ν. Η κατανοµη των εν λ γω πιστω σεων ανά κονδυ λιο του πρου πολογισµου πραγµατοποιείται βάσει των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων των ΚΠΣ και των ΕΕΠ. 5.4. Οι προβλε ψεις σχετικά µε τις πιστω σεις πληρωµω ν καταρτίζονται µε την εφαρµογη ποσοστω ν, τα οποία υπολογίζονται σε συνάρτηση µε τη θεωρητικη και ιστορικη εξε λιξη των πληρωµω ν, επί των πιστω σεων αναλη ψεων υποχρεω σεων του ε τους και επί των προς εκκαθάριση ποσω ν. 5.5. Οι προβλε ψεις σχετικά µε τις πιστω σεις καταρτίζονται απ τις υπηρεσίες της Επιτροπη ς στις αρχε ς του προηγου - µενου οικονοµικου ε τους, ενω οι αρχικε ς εγγραφε ς πιστω - σεων στον πρου πολογισµ, καθω ς και η κατανοµη τους στις διάφορες θε σεις, πραγµατοποιου νται κατά προσε γγιση εν γνω σει, απ την ε ναρξη κι λας της διαδικασίας του πρου πολογισµου, του τι είναι ελάχιστα ρεαλιστικε ς. Με χρι το 1998, δεν ε χουν καταρτιστεί διορθωτικε ς επιστολε ς, ου τε προσχε δια του διορθωτικου και του συµπληρωµατικου πρου πολογισµου, ω στε να ληφθεί υπ ψη η πραγµατικη εξε λιξη των παρεµβάσεων και οι συνεχείς τροποποιη σεις των χρηµατοδοτικω ν σχεδίων. Η Επιτροπη αντιµετωπίζει αυτη την κατάσταση προβαίνοντας σε µεταφορε ς. 5.6. Το 1994, δεδοµε νης της καθυστερηµε νης ε γκρισης απ την Επιτροπη των κατευθυ νσεων σχετικά µε τις ΚΠ, κατε στη εµφανε ς τι η πλειον τητα των προγραµµάτων δεν µπορου σαν να εγκριθου ν κατά τη διάρκεια του ε τους. Ωστ σο, πραγµατοποιη θηκαν µεταφορε ς υπε ρ θε σεων του πρου πολογισµου των ΚΠ απ το αποθεµατικ (κεφάλαιο Β0-4 0 του πρου πολογισµου ). Αποδείχτηκαν περιττε ς εφ σον, στο τε λος του οικονοµικου ε τους 1994, τα ποσοστά εκτε λεσης ανε ρχονταν µ νο στο 12,9 % για τις αναλη ψεις υποχρεω σεων και στο 41,2 % για τις πληρωµε ς. Η αναγκαι- τητα εγγραφη ς στον πρου πολογισµ των ποσω ν αυτω ν, για τα οποία η ταν γνωστ εκ των προτε ρων τι δεν θα µπορου σαν να κινητοποιηθου ν, δικαιολογη θηκε απ την Επιτροπη ως απαραίτητο στάδιο για τη µεταφορά των µη χρησιµοποιηθεισω ν χορηγη σεων σε µεταγενε στερα ε τη, κατά την ερµηνεία του σηµείου 10.2 της διοργανικη ς συµφωνίας για τη δηµοσιονοµικη πειθαρχία και τη βελτίωση της διαδικασίας του πρου πολογισµου. 5.7. Τα χρηµατοδοτικά σχε δια των παρεµβάσεων, τα οποία καταρτίζονται ετησίως, συγκεντρω νουν τις δαπάνες που προβλε πονται για το συ νολο της περι δου επιλεξιµ τητας των αναλη ψεων υποχρεω σεων. Εποµε νως, µπορεί να θεωρηθεί τι τα αριθµητικά στοιχεία που παρουσιάζονται στα σχε δια αυτά αντιπροσωπευ ουν προβλε ψεις σχετικά µε τις αναλη ψεις υποχρεω σεων για τις σχετικε ς δράσεις. Ωστ σο, ταν πραγµατοποιου νται τροποποιη σεις, τα αναθεωρηµε να σχε δια περιλαµβάνουν τις πραγµατικά εκτελεσθείσες δαπάνες των προηγου µενων ετω ν, καθω ς επίσης και νε ες προβλε ψεις για τα προσεχη ε τη. Ως εκ του του, αποκτου ν χαρακτη ρα υβριδικ και στην πραγµατικ τητα δεν αποτελου νται ου τε απ αναλη ψεις υποχρεω σεων ου τε απ πληρωµε ς, αλλά απ ε να συνδυασµ των δυ ο αυτω ν κατηγοριω ν πράξεων. Έτσι, τα τελευταία ε τη της περι δου επιλεξιµ τητας των αναλη ψεων υποχρεω σεων διογκω νονται τεχνητω ς, επειδη περιλαµβάνουν προβλε ψεις πληρω- µω ν που µπορου ν να πραγµατοποιηθου ν στο κράτος µε λος κατά τη διάρκεια δυ ο συµπληρωµατικω ν ετω ν που δεν περιλαµβάνονται στα χρηµατοδοτικά σχε δια. Έτσι, η χρησι- µ τητα των εν λ γω σχεδίων εµφανίζεται µειωµε νη. Ωστ σο, συνιστου ν βασικ στοιχείο για την κατάρτιση του προσχεδίου του πρου πολογισµου. 5.8. Η µε θοδος αυτ µατης αναπροσαρµογη ς των π ρων των Τ κατε στη πιο ευε λικτη για την περίοδο 1994-1999 ( 8 ). Οι πρ σθετοι π ροι που προκυ πτουν απ την αναπροσαρµογη των π ρων του κάθε ΚΠΣ, ΕΕΠ και ΚΠ πρε πει να υπολογίζονται απ τις υπηρεσίες της Επιτροπη ς, το αργ τερο στην αρχη κάθε ε τους, εφαρµ ζοντας το ποσοστ της αυτ µατης αναπροσαρµογη ς για το εν λ γω ε τος επί των ετησίων δ σεων που αναφε ρονται στο ίδιο αυτ ε τος και στα επ µενα ε τη. Οι π ροι αυτοί µπορου ν να χρησιµοποιηθου ν προκειµε νου να αυξηθεί η κοινοτικη συνδροµη στις υπάρχουσες παρεµβάσεις και/η να χρηµατοδοτηθου ν νε ες δράσεις. Οι επιτροπε ς παρακολου θησης προτείνουν την εν λ γω διάθεση ποσω ν, για την οποία λαµβάνει απ φαση η Επιτροπη. 5.9. Στην πράξη, και λαµβανοµε νων υπ ψη των καθυστερη σεων σε κάθε φάση της διαδικασίας αυτη ς, π ροι που προε ρχονταν απ την αυτ µατη αναπροσαρµογη δεν κινητοποιη θηκαν, παραµε νοντας εποµε νως εικονικοί, εν αναµονη επίσηµης απ φασης απ την Επιτροπη, και µη ε χοντας καταχωρηθεί. Για παράδειγµα, οι π ροι που µεταφε ρθηκαν απ την περίοδο 1994-1996 στην περίοδο -1999 στα ( 8 ) Κανονισµ ς (ΕΚ) αριθ. 402/94 της Επιτροπη ς της 23ης Φεβρουαρίου 1994 για τροποποίηση του κανονισµου (ΕΟΚ) αριθ. 1866/90 περί ρυθµίσεων σχετικά µε τη χρησιµοποίηση του Ecu στην εκτε λεση του πρου πολογισµου των διαρθρωτικω ν ταµείων.
C 347/54 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 16.11.98 πλαίσια του Σ2 δεν κινητοποιη θηκαν παρά µ νο µετά τις αποφάσεις χορη γησης ενισχυ σεων που ελη φθησαν το και το 1998. Αυτη η κατάσταση καθιστά ακ µα δυσκολ τερη τη γνω ση της κατάστασης του προγραµµατισµου. 6. ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙ- ΝΟΤΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Γενικε ς παρατηρη σεις 6.1. Στο πλαίσιο της παρου σας ε ρευνας, οι διάφοροι λ γοι στους οποίους µπορεί να οφείλονται οι καθυστερη σεις στη χρησιµοποίηση των κοινοτικω ν πιστω σεων-ταξινοµηµε νοι κατωτε ρω σε τε σσερις κατηγορίες: προγραµµατισµ ς, δίαυλοι διοχε τευσης της χρηµατοδ τησης, συγκε ντρωση των π ρων και εφαρµογη αποτε λεσαν αντικείµενο ανάλυσης βάσει των διαθε σιµων εγγράφων, και κυρίως των εκθε σεων εκτε λεσης και αξιολ γησης, καθω ς επίσης και των πρακτικω ν των επιτροπω ν παρακολου θησης. Οι αναλυ σεις αυτε ς συµπληρω θηκαν µε αποστολε ς στα κράτη µε λη και µε ε να ερωτηµατολ γιο που απευθυν ταν σε επιλεγµε νους διαχειριστε ς στον πίνακα 9 παρουσιάζονται συνοπτικά οι απαντη σεις που ελη φθησαν. Για τη συ νταξη αυτου του ερωτηµατολογίου καταρτίστηκε ε νας κατάλογος που απαριθµου νται οι λ γοι στους οποίους οφείλεται πραγµατικά η υποαπορρ φηση των πιστω σεων. Επιλε χθηκαν σαράντα διαφορετικοί λ γοι, εξαιρουµε νων των αιτίων διαρθρωτικου χαρακτη ρα, πως είναι για παράδειγµα ο µεγάλος αριθµ ς των παρεµβάσεων η οι καθυστερη σεις στην ε γκριση των ΚΠ. Το ερωτηµατολ γιο εστάλη στους διαχειριστε ς 31 µορφω ν παρε µβασης που συγχρηµατοδοτου νται απ το ΕΤΠΑ και αφορου ν τους στ χους 1 και 6, οι οποίες στις 31 εκεµβρίου 1996 (στο µε σον της περι δου εφαρµογη ς) εµφάνιζαν τη χαµηλ τερη απορρ φηση πιστω σεων απ λες τις παρεµβάσεις των Τ ( 9 ). Είναι σκ πιµο να υπογραµµιστεί τι το ερωτηµατολ γιο απευθυ νεται εποµε νως σε ε να ιδιαίτερο υποσυ νολο του πληθυσµου και τι οι απαντη σεις δεν µπορου ν να παρεκταθου ν στο συ νολο των παρεµβάσεων. Μολον τι κατ αυτ τον τρ πο το δείγµα των προγραµµάτων που εξετάζονται δεν είναι αντιπροσωπευτικ αυτου του συν λου, τα αποτελε σµατα της ε ρευνας αποδεικνυ ονται ωστ σο χρη σιµα, καθω ς συµβάλλουν στην κατάδειξη των προβληµάτων που σχετίζονται µε τη χρησι- µοποίηση των πιστω σεων. 6.2. Η πλειοψηφία των διαχειριστω ν που απάντησαν στο ερωτηµατολ γιο θεω ρησε τις καθυστερη σεις στην ε γκριση των ΚΠΣ και των ΕΕΠ ως βασικ λ γο των χαµηλω ν ποσοστω ν απορρ φησης των κοινοτικω ν πιστω σεων. Τα κανονιστικά κείµενα σχετικά µε τα Τ για την περίοδο ( 9 ) Ελη φθησαν 54 απαντη σεις στο ερωτηµατολ γιο. Ο αριθµ ς αυτ ς υπερβαίνει τις 31 παρεµβάσεις που είχαν επιλεχθεί επειδη, για ορισµε νες παρεµβάσεις, πολλοί εταίροι απάντησαν χωριστά. Ο Σ1 επιλε χθηκε λ γω της σπουδαι τητάς του (αντιπροσωπευ ει πάνω απ τα δυ ο τρίτα της συνολικη ς χρηµατοδ τησης των Τ) και της συµµετοχη ς λων των Ταµείων. Ο Σ6 επιλε χθηκε λ γω της αναλογίας του µε τον Σ1. Η ανάλυση του Σ2 πραγµατοποιη θηκε βάσει φακε λων. προγραµµατισµου 1994-1999 εγκρίθηκαν µ λις τον Ιου λιο του 1993 ( 10 ), γεγον ς που δυσχε ρανε την ε ναρξη των παρεµβάσεων απ την 1η Ιανουαρίου 1994. Πράγµατι, ε µεναν µ νο πε ντε µη νες για να δηµιουγηθεί η εταιρικη σχε ση, να εκπονηθου ν και να υποβληθου ν στην Επιτροπη τα προγράµµατα στο πλαίσιο των διαφ ρων στ χων ( 11 ), να καταρτιστου ν και να εγκριθου ν οι αποφάσεις σχετικά µε τα ΚΠΣ η ενδεχοµε νως τα ΕΕΠ, να πραγµατοποιηθου ν οι αρµ ζουσες εκ των προτε ρων εκτιµη σεις, να υποβληθου ν και να εγκριθου ν οι αιτη σεις συνδροµη ς. Εξάλλου, τα σχε δια στα πλαίσια των Σ2 και Σ5β δεν µπορου σαν να εκπονηθου ν πριν απ την κατάρτιση των καταστάσεων των επιλε ξιµων ζωνω ν, στην οποία προε βη η Επιτροπη µ λις στις 20 και στις 26 Ιανουαρίου 1994 αντιστοίχως ( 12 ). 6.3. Ο συντονιστικ ς κανονισµ ς προε βλεπε, εκτ ς διαφορετικη ς συµφωνίας µε το ενδιαφερ µενο κράτος µε λος, προθεσµία τριω ν µηνω ν, µετά την ε ναρξη ισχυ ος του κανονισµου (3 Αυγου στου 1993) η την κατάρτιση των καταστάσεων µε τις επιλε ξιµες ζω νες, για την υποβολη των αντίστοιχων σχεδίων και προθεσµία ε ξι µηνω ν, µετά την παραλαβη των εν λ γω σχεδίων, για τη λη ψη των αποφάσεων απ την Επιτροπη, µε τις οποίες εγκρίνονται τα ΚΠΣ. Τελικά, τα ΚΠΣ και τα ΕΕΠ του Σ1 εγκρίθηκαν το καλοκαίρι του 1994 και αυτά που αφορου σαν το Σ2 το εκε µβριο του 1994. Αργ τερα, τα ΚΠΣ χρειάστηκε να συγκεκριµενοποιηθου ν µε σω της ε γκρισης των ΕΠ, των συνολικω ν επιδοτη σεων και των µεµονωµε νων σχεδίων. Η διαδικασία αυτη δεν µπ ρεσε να ολοκληρωθεί το 1994, πως η ταν επιθυµητ. 6.4. Επιπλε ον, ο ίδιος συντονιστικ ς κανονισµ ς ( 13 ) απαιτου σε απ την Επιτροπη και απ τα κράτη µε λη να µεριµνη σουν, ω στε οι δράσεις που αντιπροσω πευαν τουλάχιστον τα δυ ο τρίτα της συνδροµη ς των Ταµείων για το πρω το ε τος του ΚΠΣ να εγκριθου ν απ την Επιτροπη εντ ς δυ ο µηνω ν απ την ε γκριση της απ φασης σχετικά µε το ΚΠΣ. Αυτ δεν πραγµατοποιη θηκε, κυρίως σον αφορά το Σ1 στην Ιταλία και το Σ2 στην Ισπανία. 6.5. Εξάλλου, στις 31 εκεµβρίου, δεν είχαν ακ µα διανεµηθεί σηµαντικά ποσά των προβλεπ µενων χρηµατοδοτη σεων, στα οποία προστίθεντο τα αποτελε σµατα της αυτ µατης αναπροσαρµογη ς. σον αφορά την περίοδο -1999 του Σ2, για την οποία οι καθυστερη σεις στην ε γκριση των κανονισµω ν δεν µπορου ν να αποτελε σουν δικαιολογία, πολλε ς αποφάσεις χορη γησης ενίσχυσης εγκρίθηκαν µ λις το 1998. ( 10 ) Κανονισµοί (ΕΟΚ) αριθ. 2080/93, (ΕΟΚ) αριθ. 2081/93, (ΕΟΚ) αριθ. 2082/93, (ΕΟΚ) αριθ. 2083/93, (ΕΟΚ) αριθ. 2084/93, (ΕΟΚ) αριθ. 2085/93 της 20η ς Ιουλίου 1993 (ΕΕ L 193 της 31.7.1993). ( 11 ) Σχε δια περιφερειακη ς ανάπτυξης (Σ1) σχε δια περιφερειακη ς και κοινωνικη ς µετατροπη ς (Σ2) σχε δια αγροτικη ς ανάπτυξης (Σ5β) σχε δια βάσει των στ χων 3 και 4. ( 12 ) Αποφάσεις 94/169/ΕΚ και 94/197/ΕΚ της Επιτροπη ς. ( 13 ) Άρθρο 10, παράγραφος 2, του κανονισµου (ΕΟΚ) αριθ. 4253/ 88.
16.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 347/55 6.6. Η βραδυ τητα των κοινοτικω ν αλλά και των εθνικω ν διαδικασιω ν που ε χουν θεσπιστεί προκειµε νου να εξασφαλίζεται η τη ρηση των κοινοτικω ν καν νων θεωρείται απ τους περισσ τερους διαχειριστε ς ως άλλος βασικ ς λ γος στον οποίο οφείλονται οι καθυστερη σεις στη χρησιµοποίηση των κοινοτικω ν πιστω σεων. 6.7. Η ενοποίηση των εθνικω ν διαδικασιω ν εκτε λεσης του πρου πολογισµου µε τη διαχείριση των κοινοτικω ν πιστω σεων που ε χουν σχε ση µε την εκτε λεση των πολυετω ν προγραµµάτων µπορεί να αποτελεί αιτία συµπληρωµατικω ν καθυστερη σεων. Έτσι, ταν η διαχείριση των δαπανω ν είναι ανεξάρτητη απ την προε λευση των κεφαλαίων, η βραδυ τητα των διαδικασιω ν εκτε λεσης του πρου πολογισµου που συνδε ονται µε την υ παρξη κοινοτικη ς συγχρηµατοδ τησης δεν θεωρείται σηµαντικη σον αφορά τις καθυστερη σεις. Αντιθε τως, ταν πρε πει να προστεθου ν νε ες διαδικασίες, η ακ µα να καταρτιστου ν χωριστοί φάκελοι για τη διαχείριση των πιστω σεων κοινοτικη ς προε λευσης και των αντίστοιχων εθνικω ν πιστω σεων, οι διαχειριστε ς θεωρου ν τον παράγοντα αυτ σηµαντικ η πολυ σηµαντικ. Συχνά, η ενσωµάτωση των κοινοτικω ν πιστω σεων στις εθνικε ς διαδικασίες εκτε λεσης του πρου πολογισµου ε ρχεται αντιµε τωπη µε µακροχρ νιες διοικητικε ς διαδικασίες, γεγον ς που δεν ευνοεί την ταχεία και ευ κολη πρ οδο των παρεµβάσεων. ταν η ενσωµάτωση αυτη πραγµατοποιείται κατά σχε διο, κατά την εφαρµογη της πρε πει να διεξαχθου ν πολυάριθµες µεµονωµε νες δηµοσιονοµικε ς και λογιστικε ς πράξεις. 6.8. Οι διατάξεις της δηµοσιονοµικη ς εκτε λεσης των πολυετω ν παρεµβάσεων των Τ βασίζονται στις κοινοτικε ς διαδικασίες εκτε λεσης του πρου πολογισµου για τις διαχωριζ µενες πιστω σεις. Τ σο σε κοινοτικ σο και σε εθνικ επίπεδο συνυπάρχουν δυ ο διαφορετικε ς περίοδοι: η µία για την πραγµατοποίηση των αναλη ψεων υποχρεω σεων και η άλλη για τη διεξαγωγη των πληρωµω ν. Ωστ σο, η ε ννοια αυτη της πολυετου ς ανάληψης υποχρεω σεων είναι πολυ συχνά ξε νη προς τις διαδικασίες του πρου πολογισµου που εφαρµ ζονται απ τις δηµ σιες διοικη σεις και τις επιχειρη σεις στα κράτη µε λη. 6.9. Η ε ννοια της νοµικη ς και δηµοσιονοµικη ς ανάληψης υποχρεω σεων σε εθνικ επίπεδο, καθω ς και ο προσδιορισµ ς της χρονικη ς στιγµη ς κατά την οποία αυτη πραγµατοποιη θηκε, αποτελου ν ουσιω δη στοιχεία για τον καθορισµ της επιλεξιµ τητας της δαπάνης ( 14 ). Ο εν λ γω καθορισµ ς αποτελεί σηµαντικ τατο πρ βληµα για τους διαχειριστε ς, το οποίο είναι δυ σκολο να επιλυθεί πρακτικά και δηµιουργεί αβεβαι τητες. Σε ορισµε νες περιπτω σεις, και προκειµε νου να µην υπάρχουν αµφιβολίες σχετικά µε την ( 14 ) Η ε ννοια της ανάληψης υποχρεω σεων διευκρινίστηκε εκ νε ου στα δελτία (αριθ. 3) επιλεξιµ τητας τον Απρίλιο του. Οι «δεσµευτικε ς νοµικε ς διατάξεις» και οι «δεσµευ σεις των απαραίτητων χρηµατοδοτικω ν µε σων» ορίστηκαν ως οι αποφάσεις που λαµβάνονται απ τους τελικου ς δικαιου χους σον αφορά την εκτε λεση των επιλε ξιµων πράξεων και τη διάθεση των αντίστοιχων δηµ σιων κονδυλίων (ΕΕ L 146 της 5.6., σ. 1). ηµεροµηνία της ανάληψης των υποχρεω σεων, καθιερω θηκαν νε ες διαδικασίες. Σε άλλες περιπτω σεις, διαιωνίζονται οι συζητη σεις εντ ς του κράτους µε λους και µε την Επιτροπη. Η κατάσταση αυτη καταλη γει ενίοτε σε αντιφατικε ς λυ σεις, οι οποίες τελικά εξαρτω νται περισσ τερο απ τους ενδιαφερ µενους διαχειριστε ς παρά απ σαφω ς καθορισµε νες διαδικασίες: ορισµε νοι απορρίπτουν τις δαπάνες που ε χουν πραγµατοποιηθεί ταν υπάρχει η παραµικρη αµφιβολία ως προς την επιλεξιµ τητά τους άλλοι δε χονται λες τις δαπάνες, αφη νοντας σε ενδεχ µενους µεταγενε στερους ελε γχους τη µε ριµνα για το διαχωρισµ µεταξυ των επιλε ξιµων και των µη επιλε ξιµων δαπανω ν. 6.10. Η αρχη της περι δου επιλεξιµ τητας εν ς προγράµ- µατος αναφε ρεται στην ηµεροµηνία µετά την οποία µπορου ν να πραγµατοποιηθου ν οι πρω τες πληρωµε ς. µως, αυτ που θα επε τρεπε να εξασφαλιστεί τι η συγχρηµατ δοτηση αφορά νε ες δράσεις και χι σχε δια που βρίσκονται η δη υπ εκτε λεση, και µάλιστα ε χουν ολοκληρωθεί, είναι ο καθορισµ ς µιας αρχικη ς ηµεροµηνίας ανάληψης δαπανω ν. Για τις αναλη ψεις δαπανω ν, ορίστηκε µ νο τελικη ηµερο- µηνία, διευκολυ νοντας κατ αυτ ν τον τρ πο την πραγµατοποίηση των δαπανω ν, η οποία λαµβάνει χω ρα εσπευσµε να, στο τε λος της περι δου. Οι διατάξεις δηµοσιονοµικη ς εκτε λεσης θα ε πρεπε να προσεγγίζουν περισσ τερο τις διαδικασίες των κρατω ν µελω ν και να µην αποµακρυ νονται απ τους στ χους της προσε γγισης κατά πρ γραµµα. 6.11. Η συγχρηµατοδ τηση διαρθρωτικω ν δράσεων ανάλογα µε το εάν πρ κειται για υφιστάµενες η νε ες δράσεις δεν είναι ουδε τερη απ την άποψη της ικαν τητας απορρ φησης των κοινοτικω ν πιστω σεων. ταν τα Τ συγχρη- µατοδοτου ν η δη υπάρχουσες δράσεις, η πρ οδος είναι ταχεία τυγχάνει µάλιστα τα Τ να προβαίνουν στην επιστροφη των δαπανω ν που ε χουν η δη πραγµατοποιηθεί. Αντιθε τως, ταν τα Τ συγχρηµατοδοτου ν νε ες δράσεις, η πρ οδος πραγµατοποιείται µε πολυ βραδυ τερο ρυθµ, λαµβανοµε νης υπ ψη της αναγκαι τητας ε ναρξης του συν λου των διαδικασιω ν εφαρµογη ς. 6.12. Οι δυσκολίες συντονισµου του µεγάλου αριθµου διαχειριστω ν, σε κοινοτικ και εθνικ επίπεδο, προκαλου ν καθυστερη σεις εφαρµογη ς, κυρίως στις περιπτω σεις των πολυταµειακω ν προγραµµάτων. Η ενιαία προσε γγιση η οποία, σον αφορά τις διαρθρωτικε ς ενισχυ σεις, θα ε πρεπε να αποκτη σει ισχυρ τερο ρ λο, βασίζεται στην απ ψη τι οι επιπτω σεις των διαφ ρων µε τρων θα είναι σπουδαι τερες αν το αποτε λεσµά τους συνδυαστεί, παρά αν τεθου ν σε εφαρµογη χωριστά. Ωστ σο, τα πολυταµειακά προγράµµατα προε ρχονται συχνά απ παράθεση µονοταµειακω ν υποπρογραµµάτων, τα οποία υπ κεινται σε ανεξάρτητη διαχείριση το ε να απ το άλλο και µάλιστα σε ρους εκτε λεσης διαφορετικου ς για κάθε Ταµείο. Αυτ ισχυ ει επίσης για πολυάριθµα προγράµµατα ΚΠ, στα οποία παρεµβαίνουν πολλά Ταµεία µε πολυ χαµηλά ποσά. Οι καταστάσεις αυτε ς επιβαρυ νουν τις διαδικασίες, χωρίς να επιφε ρουν πραγµατικη προστιθε µενη αξία. Ορισµε να κράτη µε λη, ε χοντας διαπιστω σει τις αδυναµίες της πολυταµειακη ς προσε γγισης κατά την προηγου µενη περίοδο, περι ρισαν την υποβολη προγραµµάτων αυτου του τυ που.
C 347/56 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 16.11.98 6.13. Οι επιτροπε ς παρακολου θησης πρε πει να αποτελου ν ουσιαστικ µε σο στο πλαίσιο της εταιρικη ς σχε σης, προκει- µε νου να µεριµνου ν για την εφαρµογη των παρεµβάσεων. Το Συνε δριο ε χει η δη διαπιστω σει την ανάγκη να βελτιωθεί η αποτελεσµατικ τητά τους ( 15 ). Η ψιµη συ σταση τους, ο ανεπαρκη ς αριθµ ς συνεδριάσεων, οι µακροχρ νιες διαδικασίες λη ψης αποφάσεων η η ακατάλληλη οργάνωση (διατίθεται ελάχιστος χρ νος για να εξεταστου ν τα ε γγραφα η για να επιτραπεί η παρε µβαση µεγάλου αριθµου συµµετεχ ντων) αποτελου ν αίτια των δυσλειτουργιω ν. Εξάλλου, οι αποφάσεις των επιτροπω ν παρακολου θησης συνίστανται, γενικω ς, µ νο σε προτάσεις που ε χουν υποβληθεί στις εθνικε ς αρχε ς και στην Επιτροπη και οι οποίες απαιτου ν ρητη επιβεβαίωση, γεγον ς που κινεί εκ νε ου µακροχρ νιες διαδικασίες. ων, κατ πιν ανταλλαγω ν επιστολω ν και συζητη σεων που δεν η ταν ιδιαίτερα αποδοτικε ς. Για παράδειγµα, σον αφορά την Ιταλία, στις 31 εκεµβρίου 1994, απ το προβλεπ - µενο συ νολο των 14 860 εκατ. Ecu είχε εγκριθεί συνδροµη υ ψους 5 130,3 εκατ. Ecu µ νο, ενω τα προγράµµατα που παρουσιάστηκαν το 1994 εγκρίθηκαν µ λις το. 6.17. Η συνολικη επιδ τηση για την Ανδαλουσία, η οποία υποβλη θηκε τον Απρίλιο του 1994, εγκρίθηκε το Σεπτε µβριο του 1995 και η σχετικη συ µβαση υπογράφηκε τον Ιανουάριο του 1996. Επιπλε ον, η άρση της αναβλητικη ς ρη τρας σχετικά µε τις δράσεις «επιχειρησιακω ν κεφαλαίων» που συµπεριλαµβαν ταν στην απ φαση, ε λαβε χω ρα µ λις τον Νοε µβριο του. Προγραµµατισµ ς 6.14. Οι διαδικασίες για την ε γκριση των εγγράφων που αποτελου ν τµη µα του προγραµµατισµου είναι βραδείες, τ σο σε κοινοτικ επίπεδο (το οποίο αφορά την πλειοψηφία των Γ ), σο και σε εθνικ ( που πρε πει να εξασφαλιστου ν εντατικε ς διαβουλευ σεις µεταξυ των διαφ ρων εταίρων). Οι προθεσµίες µπορεί να επηρεαστου ν απ τις θεσµικε ς και διοικητικε ς δοµε ς των κρατω ν µελω ν, καθω ς επίσης και απ την αποτελεσµατικ τητα της εταιρικη ς σχε σης. 6.15. Οι καθυστερη σεις στη Ιταλία µπορου ν να αιτιολογηθου ν απ τις δυσκολίες προσαρµογη ς των εθνικω ν και περιφερειακω ν δοµω ν διαχείρισης, οι οποίες η ταν περισσ τερο προσαρµοσµε νες σε διαχείριση κατά σχε διο και χι κατά πρ γραµµα, στη µεταρρυ θµιση των Τ. Οι εν λ γω φορείς και οι αρµοδι τητε ς τους αποτε λεσαν αντικείµενο σηµαντικω ν αλλαγω ν, γεγον ς που δεν διευκ λυνε την εδραίωση µιας αποτελεσµατικη ς εταιρικη ς σχε σης, ικανη ς να επιλυ σει ταχε ως τις δυσχε ρειες που παρουσιάζονται στις διάφορες φάσεις του προγραµµατισµου. Οι κοινοτικε ς διαδικασίες σχεδιάστηκαν για τη διαχείριση των προγραµµάτων και δεν ενδείκνυνται για την ταχεία επίλυση των προβληµάτων που τίθενται στα µεµονωµε να σχε δια. 6.16. Οι αδυναµίες ορισµε νων προγραµµάτων που ε χουν υποβληθεί στην Επιτροπη και οι προσπάθειες που καταβάλλει αυτη προκειµε νου να βελτιω σει την ποι τητά τους είχαν ως συνε πεια καθυστερη σεις στην ε γκριση τους. Ωστ σο, σε πολλε ς περιπτω σεις, οι καθυστερη σεις αυτε ς είναι δυσανάλογες σε σχε ση µε τις βελτιω σεις που απαιτου νταν. Οφείλονται µάλλον στις δυσκολίες που αντιµετωπίζει η Επιτροπη στη διαχείριση της πληθω ρας των προτειν µενων µορφω ν παρε µβασης, στο συντονισµ των υπηρεσιω ν της και στην ανάπτυξη µιας φιλοσοφίας για µια αποτελεσµατικη εταιρικη σχε ση µε τα κράτη µε λη. Σε ορισµε νες περιπτω - σεις, χρειάστηκαν πολλοί µη νες, η ακ µα και χρ νια, για να διευκρινιστου ν οι ροι εφαρµογη ς µεµονωµε νων δράσε- ( 15 ) Προσφάτως, στην ετη σια ε κθεση για το οικονοµικ ε τος 1996, σηµεία 7.15-7.19 και 7.59. 6.18. Συχνά, οι αναβλητικε ς ρη τρες θα µπορου σαν να είχαν αποφευχθεί η αρθεί νωρίτερα, µε σω του καλυ τερου συντονισµου εντ ς της Επιτροπη ς και µεταξυ της Επιτροπη ς και των κρατω ν µελω ν. Επίσης, τυγχάνει να θεσπίζονται αναβλητικε ς ρη τρες ε πειτα απ καθαρά τυπικε ς δυσκολίες, πως για παράδειγµα το µη σαφη καθορισµ εν ς καθεστω τος ενισχυ σεων που, στην πραγµατικ τητα, ε χει η δη εγκριθεί απ την Επιτροπη. Φάκελοι που αφορου ν τις εν λ γω ρη τρες παρε µειναν σε εκκρεµ τητα για πολυ µεγάλο χρονικ διάστηµα (µερικε ς φορε ς για ολ κληρα ε τη), χωρίς να σηµειω νεται σηµαντικη πρ οδος, κυρίως στην περίπτωση των πιο καινοτ µων µε τρων. Συχνά, οι καθυστερη σεις στην επίλυση των εν λ γω προβληµάτων, κυρίως στα πλαίσια των παρεµβάσεων του Σ2 1994-1996, κατε ληξαν στην αντικατάσταση των σχετικω ν δράσεων µε πιο παραδοσιακά µε τρα. 6.19. Η κατάρτιση στο πλαίσιο των ΕΕΠ/ΕΠ, ετη σιων χρηµατοδοτικω ν σχεδίων, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγµατικ τητα συνε βαλε επίσης στα χαµηλά ποσοστά απορρ φησης των πιστω σεων. Κατά γενικ καν να, τα σχε δια αυτά καταρτίστηκαν συ µφωνα µε την προβλεπ µενη στις δηµοσιονοµικε ς προοπτικε ς εξε λιξη των ετησίων αναλη ψεων υποχρεω σεων και χωρίς να ληφθεί υπ ψη το κατά π σο οι παρεµβάσεις είναι εφικτε ς στην πράξη. Ηδη, απ τη στιγµη που καταρτίστηκαν τα σχε δια, οι διαχειριστε ς των προγραµµάτων είχαν επίγνωση του γεγον τος τι δεν η ταν δυνατ να τηρηθεί η ετη σια κατανοµη που είχε προβλεφθεί στα χρηµατοδοτικά σχε δια. Η κατάσταση αυτη επιβεβαιω νεται απ τις τροποποιη σεις που επη λθαν στα εν λ γω σχε δια και απ την ευρυ τητά τους. 6.20. Εξάλλου, δυ ο πτυχε ς που είχαν σηµαντικη επίδραση στη διεξαγωγη των παρεµβάσεων στην αρχη της περι δου αγνοη θηκαν κατά τη διάρκεια του προγραµµατισµου. Η πρω τη είναι η καθυστε ρηση στην ε γκριση των παρεµβάσεων. Βε βαια, η επιλεξιµ τητα των δαπανω ν άρχιζε την 1η Ιανουαρίου 1994 για τις αιτη σεις που είχαν υποβληθεί στην Επιτροπη πριν απ τα τε λη του Απριλίου 1994, µως η διαδικασία επιλογη ς των µεµονωµε νων δράσεων δεν µπ ρεσε να ξεκινη σει πραγµατικά, στις περισσ τερες περιπτω - σεις, παρά µ νο µετά την ε γκριση των προγραµµάτων. Μ νο στις περιπτω σεις που κατε στη δυνατη η προχρηµατοδ τηση των παρεµβάσεων, οι δράσεις µπ ρεσαν να ξεκι-
16.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 347/57 νη σουν την επιθυµητη περίοδο. Ωστ σο, στο πλαίσιο του συστη µατος πληρωµη ς προκαταβολω ν των διαρθρωτικω ν ταµείων και της αντίληψης του προγράµµατος η προχρη- µατοδ τηση απ τα Τ θεωρείται φυσιολογικη κατάσταση. 6.21. Η δευ τερη πτυχη συνδε εται µε την ολοκλη ρωση των παρεµβάσεων των προηγου µενων περι δων και µε τις αλληλεπικαλυ ψεις στις περι δους αναλη ψεων υποχρεω σεων και πληρωµω ν σε εθνικ επίπεδο. Έτσι, κατά τη διάρκεια των πρω των ετω ν της νε ας γενεάς, δαπάνες που θα µπορου σαν να είναι επιλε ξιµες και στις δυ ο περι δους αποδ θηκαν στην περίοδο 1989-1993, προκειµε νου να εξαντληθου ν οι συνδροµε ς που δεν είχαν ακ µα χρησιµοποιηθεί. Αυτ είχε ως αποτε λεσµα τη µείωση των ενδεχ µενων δαπανω ν της γενεάς 1994-1999. Η πτυχη αυτη είχε ισχυρη επίπτωση στα κράτη µε λη και στις περιφε ρειες που παρουσίαζαν τις πιο σηµαντικε ς καθυστερη σεις κατά τη λη ξη των προηγου µενων παρεµβάσεων. 6.22. Οι διαδικασίες τροποποίησης των ΕΕΠ και των παρεµβάσεων της νε ας γενεάς αποσκοπου σαν στην απλου στευση, µε σω της αυ ξησης των αρµοδιοτη των των επιτροπω ν παρακολου θησης. Ωστ σο, στην πράξη, η διαδικασία που ακολουθη θηκε συνίστατο στην επίσηµη ε γκριση απ την Επιτροπη νε ων αποφάσεων, διαδικασία δυσκίνητη που απαιτου σε τη διοργάνωση διυπηρεσιακω ν διαβουλευ σεων και παρουσίαζε τις ίδιες δυσκολίες µε εκείνες που συνδε ονταν µε την ε γκριση των ΚΠΑ/ΕΕΠ/ΕΠ. Ορισµε νες φορε ς, λαµβανοµε νων υπ ψη των καθυστερη σεων, προτάσεις τροποποιη σεων κατε στησαν ανεπίκαιρες, πριν ακ µα αποτελε σουν αντικείµενο απ φασης. Καθω ς αυτε ς οι πρου ποθε σεις δεν ε χουν οριστεί επαρκω ς, και δεδοµε νων των υφισταµε νων διαδικασιω ν, οι προθεσµίες διαβίβασης των ενισχυ σεων στο δικαιου χο είναι µάλλον τυχαίες. Κατά καν να, οι πληρωµε ς στους δικαιου χους εκτελου νται απ τις εθνικε ς αρχε ς ανάλογα µε τη λη ψη των κοινοτικω ν πληρωµω ν, αλλά τα κριτη ρια και οι προθεσµίες αυτω ν των πληρωµω ν εξαρτω νται απ συνθη κες που ο δικαιου χος δεν µπορεί να ελε γξει, πως η υπε ρβαση των ορίων δαπανω ν που απαιτου νται για την ενεργοποίηση της κοινοτικη ς πληρωµη ς. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση προ δου των σχετικω ν µε τρων δεν αποτελεί το κυ ριο κριτη ριο. Υπ αυτε ς τις συνθη κες, η κατάρτιση ταµειακω ν προβλε ψεων για τους δικαιου χους καθίσταται δυσχερη ς. 6.25. υ ο φαιν µενα παρουσιάζονται ταυτ χρονα στις περιπτω σεις καθυστε ρησης στην εκτε λεση της παρε µβασης. Για τα µε τρα που εκτυλίσσονται κανονικά, οι δικαιου χοι ζηµιω νονται λ γω των καθυστερη σεων των άλλων µε τρων και πρε πει να τα προχρηµατοδοτη σουν, αν επιθυµου ν τη συνε χιση τους. Στην περίπτωση µε τρων που παρουσιάζουν πολυ αργη η και καµία εξε λιξη, οι δικαιου χοι τους λαµβάνουν προκαταβολε ς τις οποίες δεν χρειάζονται ακ µη απαραιτη τως. Το ζη τηµα της χρησιµοποίησης των τ κων που µπορου ν να παραχθου ν απ τα κεφάλαια που καταβάλλονται κατά τε τοιο τρ πο στους τελικου ς δικαιου χους συζητη θηκε απ την Επιτροπη στο πλαίσιο του SEM 2000 ( 18 ) και στο πλαίσιο της πρ τασης νε ου κανονισµου σχετικά µε τα διαρθρωτικά ταµεία. Προτείνεται οι τ κοι που ενδεχοµε νως παράγονται απ τις προκαταβολε ς να διατίθενται στη σχετικη παρε µβαση, ω στε να εξασφαλίζεται η χρησιµοποίηση τους συ µφωνα µε τους στ χους της κοινοτικη ς δράσης. ίαυλοι διοχε τευσης της χρηµατοδ τησης 6.23. Ο συ νθετος χαρακτη ρας των διαυ λων διοχε τευσης της χρηµατοδ τησης σε λα τα επίπεδα (κοινοτικ, εθνικ, τραπεζικ ), οι αναγκαίες προθεσµίες για κάθε διαδικασία εντολη ς και ο µεγάλος αριθµ ς συµµετεχ ντων καθιστου ν τις προθεσµίες µεταβίβασης των κοινοτικω ν κεφαλαίων στους τελικου ς δικαιου χους ιδιαίτερα µακροχρ νιες. Επιπλε ον, αυτη η συ νθετη φυ ση καθιστά δυ σκολη την παρακολου θηση της πορείας των κεφαλαίων. Το Συνε δριο ε χει αναφερθεί επανειληµµε να σε δυσκολίες που συνδε ονται µε τη διάρκεια και την πολυµορφία των χρηµατοδοτικω ν διαυ λων ( 16 ). 6.24. Για την άφιξη των κεφαλαίων στους δικαιου χους, ο συντονιστικ ς κανονισµ ς προβλε πει τι οι δικαιου χοι λαµβάνουν τα ποσά των προκαταβολω ν και των πληρωµω ν το συντοµ τερο δυνατ ν, εντ ς χρονικου διαστη µατος που δεν υπερβαίνει, κατά καν να, τους τρείς µη νες µετά τη λη ψη των πιστω σεων απ το κράτος µε λος, µε την επιφυ λαξη τι οι αιτη σεις των δικαιου χων πληρου ν τις απαραίτητες πρου ποθε σεις για την εκτε λεση της πληρωµη ς( 1 ). ( 16 ) Για παράδειγµα, στην ετη σια ε κθεση του Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονοµικ ε τος 1993, σηµείο 6.5.. ( 17 ) Άρθρο 21, παράγραφος 5, του κανονισµου (ΕΟΚ) αριθ. 4253/ 88. 6.26. Στην περίπτωση των καθεστω των ενισχυ σεων, που ο οργανισµ ς που χορηγεί τις ενισχυ σεις θεωρείται ως τελικ ς δικαιου χος, οι ισχυ ουσες διαδικασίες, ιδίως σε ορισµε νες χω ρες ( πως η Σουηδία η η Φινλανδία), επιτρε πουν την πληρωµη προκαταβολω ν στους τελικου ς δικαιου χους µ νο υπ ορισµε νες συνθη κες. Εξαιτίας αυτου, οι κοινοτικε ς προκαταβολε ς παραµε νουν στον οργανισµ διαχείρισης, εν αναµονη της ολοκλη ρωσης των εργασιω ν η των επενδυ σεων. Στην περίπτωση που τα καθεστω τα ενισχυ σεων αποτελου ν σηµαντικ µε ρος των παρεµβάσεων και δεδοµε νης της κατάρτισης ετη σιων χρηµατοδοτικω ν σχεδίων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγµατικ τητα, αυτε ς οι παρεµβάσεις µπορου ν να εκτυλιχθου ν συ µφωνα µε τις προβλε ψεις των διαχειριστω ν σον αφορά τις αποφάσεις χορη γησης ενισχυ σεων στις επιχειρη σεις, αλλά η απορρ φηση των κοινοτικω ν πιστω σεων θα εξακολουθη σει να είναι µικρη ε ως το πε ρας των επενδυ σεων και την καταβολη των ενισχυ σεων. 6.27. Η ανάλυση της κατάστασης, στις 31 εκεµβρίου 1996, του ΕΠ Σαξωνία-Άνχαλτ δείχνει τι οι δηµ σιες δαπάνες αυξη θηκαν απ 10 % περίπου το 1994 σε 82 % το 1996 σε σχε ση µε τα αρχικά σχε δια, γεγον ς που αντιπρο- ( 18 ) Βλε πε δελτίο επιλεξιµ τητας 8 (SEM 2000).