Φεβρουάριος, 2008 Μαρούσι

Κοινοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Σχεδίου Μέτρων και ιεξαγωγή Εθνικής ηµόσιας ιαβούλευσης, σύµφωνα µε τα Άρθρα 6 και 7 της Οδηγίας Πλαίσιο (άρθρα 16 και 17 του ν. 3431/2006) αναφορικά µε την αγορά τερµατισµού κλήσεων στο δηµόσιo τηλεφωνικό δίκτυο της On Telecoms Α.Ε. που παρέχεται σε σταθερή θέση (αγορά υπ αρ. 9 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) Φεβρουάριος, 2008 Μαρούσι

Πίνακας Περιεχοµένων 1.Σύνοψη 4 2.Εισαγωγή 7 2.1.Στόχοι βάσει του Κανονιστικού Πλαισίου Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών... 7 2.2.Κανονιστικό Πλαίσιο... 7 2.3. ιαδικασία ΕΕΤΤ... 9 2.4. ηµόσια ιαβούλευση... 11 2.5. ιαβούλευση µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και µε τις ΕΡΑ των άλλων Κρατών Μελών12 3.Σχετική Αγορά... 13 3.1.Πλαίσιο... 13 3.2.Πεδίο Έρευνας... 15 3.3.Λειτουργικά χαρακτηριστικά της αγοράς τερµατισµού κλήσεων... 16 3.4.Παίκτες της αγοράς... 17 3.5.Τιµολόγηση... 18 3.6.Σχετική Αγορά Προϊόντων για Υπηρεσίες Τερµατισµού Κλήσεων... 19 3.6.1. Εισαγωγή...19 3.6.2. Υποκαταστασιµότητα µεταξύ υπηρεσιών τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες και τερµατισµού για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών...20 3.6.3. Ενιαία αγορά τερµατισµού ή αγορά τερµατισµού ανά δίκτυο...22 3.6.4. Ένταξη του αυτό-παρεχόµενου τερµατισµού στη σχετική αγορά για τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες...23 3.6.5. Σχετική γεωγραφική αγορά...24 3.6.6. Γενικό Συµπέρασµα...24 4.Ανάλυση Αγοράς... 26 4.1.Ιστορικό... 26 4.2.Ανάλυση Αγοράς Τερµατισµού Κλήσεων... 27 4.3.Μερίδια Αγοράς... 27 4.4.Φραγµοί Εισόδου... 28 4.5.Ισχύς επί των Τιµών... 29 4.6.Αντισταθµιστική Αγοραστική Ισχύς... 29 4.7.Αρχικά Συµπεράσµατα... 30 5.Κανονιστικές Υποχρεώσεις... 31 5.1.Ανάγκη Ex ante Ρύθµισης... 31 5.2.Προβλήµατα Ανταγωνισµού... 32 5.2.1. Κάθετη επέκταση µε άλλα µέσα πλην της τιµολόγησης...32 2

5.2.2. Κάθετη επέκταση µέσω τιµολόγησης...33 5.3. υνατές Κανονιστικές Υποχρεώσεις Βάσει της Οδηγίας για την Πρόσβαση... 34 5.4.Κατευθύνσεις για την Επιλογή Υποχρεώσεων... 37 5.4.1. Υποχρεώσεις βασιζόµενες στην φύση του προσδιοριζόµενου προβλήµατος ανταγωνισµού, εύλογες και αναλογικές...37 5.4.2. Υποστήριξη επενδύσεων σε υποδοµές...38 5.4.3. Προστασία των καταναλωτών για τις περιπτώσεις εκείνες όπου η αναπαραγωγή των στοιχείων που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών δεν θεωρείται εφικτή....40 5.4.4. Εφαρµογή υποχρεώσεων συµβατών µε τα κίνητρα...40 5.5.Ρυθµιστικές Υποχρεώσεις... 40 6.Ερωτήσεις ιαβούλευσης... 50 3

1. Σύνοψη Η ΕΕΤΤ µε την υπ άριθ. 406/34/11-10-2006 Απόφασή της «Ορισµός των αγορών χονδρικής διασύνδεσης δηµοσίων σταθερών δικτύων, καθορισµός επιχειρήσεων µε σηµαντική ισχύ στις εν λόγω αγορές, και υποχρεώσεις αυτών», (ΦΕΚ 1669/Β/2006), όρισε, µεταξύ άλλων, διακριτές αγορές χονδρικής για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες σε µεµονωµένα δηµόσια τηλεφωνικά δίκτυα που παρέχεται σε σταθερή θέση. Στην ίδια απόφαση η ΕΕΤΤ όρισε τον ΟΤΕ ΑΕ και κάθε εταιρία του Παραρτήµατος Ι της απόφασης ως επιχειρήσεις µε Σηµαντική Ισχύ στις ορισθείσες ανά δίκτυο σχετικές αγορές υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων προς τελικούς χρήστες που παρέχονται σε σταθερή θέση. Κατόπιν τούτου, και σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο εν ισχύ κοινοτικό και εθνικό κανονιστικό πλαίσιο, η ΕΕΤΤ, µε την ίδια Απόφαση, επέβαλε µία σειρά κανονιστικών υποχρεώσεων, οι οποίες εξειδικεύθηκαν ως ακολούθως: Για λόγους αναλογικότητας η ΕΕΤΤ επέβαλε στην εταιρεία ΟΤΕ A.E. υποχρέωση πρόσβασης, υποχρέωση αµεροληψίας, υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού, υποχρέωση διαφάνειας και υποχρέωση ελέγχου τιµών και κοστολόγησης, ενώ στις υπόλοιπες εταιρίες που προσδιορίστηκαν ως εταιρίες µε σηµαντική ισχύ στις διακριτές χονδρικές αγορές τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες ανά δίκτυο η ΕΕΤΤ επέβαλε υποχρέωση χονδρικής παροχής τερµατισµού κλήσεων, υποχρέωση αµεροληψίας, υποχρέωση διαφάνειας και υποχρέωση ελέγχου τιµών. Η απόφαση υπ άριθ. 406/34/11-10-2006 της ΕΕΤΤ βασίζεται στο (και ερµηνεύεται σύµφωνα µε το) Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) το οποίο η ΕΕΤΤ κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ και για το οποίο η ΕΕ δεν είχε κάποιο σχόλιο. Το παρόν σχέδιο µέτρων συµπληρώνει το ανωτέρω σχέδιο µέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων, στο µέτρο που αφορά στη συµπερίληψη στο Παράρτηµα Ι της Απόφασης ΕΕΤΤ ΑΠ 406/34/2006 της εταιρίας Οn 4

Telecoms ΑΕ, η οποία κατά τη χρονική περίοδο που η ΕΕΤΤ εξέτασε τις αγορές διασύνδεσης δεν παρείχε χονδρικές υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες. Στο παρόν σχέδιο µέτρων η ΕΕΤΤ συµπεραίνει ότι απαιτείται να οριστεί µία επιπλέον εθνική χονδρική αγορά για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες που παρέχεται σε σταθερή θέση στο δηµόσιο τηλεφωνικό δίκτυο της εταιρίας Οn Telecoms ΑΕ. Στη συνέχεια, κατόπιν επιµέτρησης του επιπέδου του ανταγωνισµού στην ως άνω σχετική αγορά, η ΕΕΤΤ καταλήγει στο συµπέρασµα ότι η εν λόγω αγορά χαρακτηρίζεται από έλλειψη αποτελεσµατικού ανταγωνισµού και ότι η εταιρία Οn Telecoms ΑΕ θα πρέπει να καθορισθεί ως εταιρία µε ΣΙΑ στην εν λόγω αγορά. Προκειµένου να αντιµετωπιστεί η έλλειψη αποτελεσµατικού ανταγωνισµού στη σχετική αγορά τερµατισµού κλήσεων, η ΕΕΤΤ πρότεινε όπως η On Telecoms ΑΕ υπόκειται σε µια σειρά κανονιστικών υποχρεώσεων. Συγκεκριµένα, η ΕΕΤΤ προτείνει όπως επιβληθούν στην On Telecoms ΑΕ οι ακόλουθες υποχρεώσεις: Υποχρέωση παροχής χονδρικού τερµατισµού κλήσεων σε άλλους παρόχους δηµόσιων δικτύων, Υποχρέωση µη διακριτικής µεταχείρισης, Υποχρέωση διαφάνειας, και Υποχρέωση ελέγχου τιµών. Το σκεπτικό επιβολής των ανωτέρω υποχρεώσεων είναι απολύτως συµβατό µε αυτό το οποίο υιοθετήθηκε κατά την επιβολή των ιδίων υποχρεώσεων στους λοιπούς εναλλακτικούς παρόχους µε την υπ άριθ. 406/34/11-10-2006 Απόφαση της ΕΕΤΤ. Επισηµαίνεται πάντως ότι η παρούσα κοινοποίηση και η επικείµενη Απόφαση της ΕΕΤΤ ορισµού χονδρικής αγοράς για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες που παρέχεται σε σταθερή θέση στο δηµόσιο τηλεφωνικό δίκτυο της εταιρίας ΟΝ Telecoms ΑΕ, καθορισµού αυτής ως επιχείρησης µε ΣΙΑ στη σχετική αγορά, και υποχρεώσεων αυτής, αποτελούν στην πραγµατικότητα τροποποίηση της ήδη διενεργηθείσης από την ΕΕΤΤ ανάλυσης αγορών χονδρικής διασύνδεσης δηµόσιων σταθερών δικτύων (ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006), σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην υπ αριθ. 2003/311/ΕΚ Σύσταση της Επιτροπής. Η ΕΕΤΤ, στο πλαίσιο της παρούσης, εξετάζει το παρόν θέµα ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε επικείµενη νέα ανάλυση αγορών που πρόκειται να διενεργηθεί, κατ εφαρµογή των 5

οριζοµένων στην προσφάτως εκδοθείσα υπ αριθ. 2007/879/ΕΚ Σύσταση της Επιτροπής της 17 ης εκεµβρίου 2007 αναφορικά µε σχετικές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι οποίες επιδέχονται εκ των προτέρων κανονιστική ρύθµιση, σύµφωνα µε την οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 344 της 28.12.2007, σ. 65). Συγκεκριµένα προς τούτο συνηγορεί το γεγονός ότι σύµφωνα µε το άρθρο 3 της νέας Σύστασης, ρητά προβλέπεται ότι «Η παρούσα σύσταση δεν θίγει τους ορισµούς της αγοράς, τα αποτελέσµατα των αναλύσεων αγοράς και τις κανονιστικές υποχρεώσεις που έχουν θεσπίσει οι εθνικές ρυθµιστικές αρχές σύµφωνα µε το άρθρο 15 παράγραφος 3 και το άρθρο 16 της οδηγίας 2002/21/ΕΚ πριν από την ηµεροµηνία έκδοσης της παρούσας σύστασης». 6

2. Εισαγωγή 2.1. Στόχοι βάσει του Κανονιστικού Πλαισίου Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Το Άρθρο 8 της Οδηγίας Πλαίσιο θέτει ως στόχους πολιτικής που διέπουν την δράση της ΕΕΤΤ κατά την άσκηση των καθηκόντων της στον τοµέα παροχής δικτύων ή/ και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών: την προώθηση του ανταγωνισµού τη συµβολή στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και την προώθηση των συµφερόντων των χρηστών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρούσα ανάλυση συνάδει µε τους ανωτέρω στόχους, καθώς η ΕΕΤΤ επιδιώκει να προωθήσει τον ανταγωνισµό διασφαλίζοντας το µέγιστο όφελος για τους τελικούς χρήστες σε επίπεδο τιµής, επιλογών και ποιότητας. 2.2. Κανονιστικό Πλαίσιο Σύµφωνα µε το κανονιστικό πλαίσιο για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών και δικτύων 1, η ΕΕΤΤ καλείται να ορίσει σχετικές αγορές στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών λαµβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες, ιδίως να ορίσει τις σχετικές 1 Το ρυθµιστικό πλαίσιο για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, το οποίο αποτελείται από την Οδηγία 2002/21/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ( η Οδηγία Πλαίσιο ), Ε.Ε. 2002 L 108/33, και τέσσερις άλλες Οδηγίες (συλλογικά αναφέρονται ως οι Ειδικές Οδηγίες ), που είναι οι εξής: Οδηγία 2002/20/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την Αδειοδότηση των δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ( η Οδηγία για την Αδειοδότηση ), ΕΕ 2002 L 108/21, Οδηγία 2002/19/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες, καθώς και µε τη διασύνδεσή τους ( η Οδηγία για την Πρόσβαση ), ΕΕ 2002 L 108/7, Οδηγία 2002/22/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώµατα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ( η Οδηγία για την Καθολική Υπηρεσία ), ΕΕ 2002 L 108/51, και η Οδηγία 2002/58/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε την επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ( η Οδηγία για την Ιδιωτική Ζωή και τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες ), ΕΕ 2002 L 201/37. Τέσσερις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σχετικά µε τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, τέθηκαν σε ισχύ στις 24 Απριλίου του 2002. Το τελευταίο τµήµα του Ευρωπαϊκού Κανονιστικού πακέτου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, η Οδηγία για την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής στις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες, ετέθη σε ισχύ την 31η Ιουλίου 2002. 7

γεωγραφικές αγορές στην Ελληνική επικράτεια, ακολουθώντας τη διαδικασία ορισµού αγορών όπως αυτή τίθεται στην Οδηγία Πλαίσιο 2. Επιπλέον, η ΕΕΤΤ καλείται να διεξάγει ανάλυση των σχετικών αγορών προκειµένου να εκτιµήσει κατά πόσον υφίσταται ή όχι σε αυτές αποτελεσµατικός ανταγωνισµός 3. Εφόσον διαπιστώσει ότι η σχετική αγορά δεν είναι επαρκώς ανταγωνιστική (δηλαδή εφόσον µια ή περισσότερες επιχειρήσεις διαθέτουν σηµαντική ισχύ στην εν λόγω αγορά ( ΣΙΑ )), η ΕΕΤΤ οφείλει σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο να καθορίσει τις επιχειρήσεις µε ΣΙΑ στην αγορά αυτή και να επιβάλει σε αυτές τις κατά περίπτωση ενδεδειγµένες ειδικές ρυθµιστικές υποχρεώσεις 4. Στην περίπτωση όπου διαπιστώνει ότι η σχετική αγορά είναι επαρκώς ανταγωνιστική, µε βάση την Οδηγία Πλαίσιο η ΕΕΤΤ δεν επιβάλει νέες ρυθµιστικές υποχρεώσεις σε κάποια επιχείρηση στην αγορά αυτή, ενώ σε περίπτωση που έχει επιβάλει στο παρελθόν ρυθµιστικές υποχρεώσεις σε επιχειρήσεις στη σχετική αυτή αγορά, αίρει αυτές 5. Σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο, η διαδικασία ανάλυσης της αγοράς σύµφωνα µε το Άρθρο 16 πρέπει να ακολουθεί χρονικά τον ορισµό της σχετικής αγοράς, ο οποίος λαµβάνει χώρα το συντοµότερο δυνατό µετά την υιοθέτηση, ή τη µεταγενέστερη αναθεώρηση της Σύστασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Σχετικές Αγορές 6. Κατά τον ορισµό των σχετικών αγορών και τη διεξαγωγή της ανάλυσης του ανταγωνισµού επί αυτών, η ΕΕΤΤ καλείται να λάβει υπόψη στο µέγιστο δυνατό βαθµό τη Σύσταση για τις Σχετικές Αγορές καθώς και τις Κατευθυντήριες Γραµµές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 7. 2 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 15. 3 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 16. 4 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 16(4). 5 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 16(3). 6 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 15. 7 Κατευθυντήριες Γραµµές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ανάλυση της Αγοράς και την Εκτίµηση Σηµαντικής Ισχύος, ΕΕ 2002 C 165/3, 8

2.3. ιαδικασία ΕΕΤΤ Για τις ανάγκες της διαδικασίας ορισµού και ανάλυσης αγορών, η ΕΕΤΤ χρησιµοποίησε στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές, συµπεριλαµβανοµένων στοιχείων χρηστών και παρόχων δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Η ΕΕΤΤ πραγµατοποιεί τον ορισµό και την ανάλυση της αγοράς βάσει του Νόµου 3431/2006 Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Άλλες ιατάξεις [ΦΕΚ 13 /03.02.2006] (ο «Νόµος») που αποτελεί το νέο Ελληνικό Νόµο για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες που τέθηκε σε ισχύ την 3η Φεβρουαρίου, 2006 8. Ο Νόµος µεταφέρει στην Ελληνική νοµοθεσία τη δέσµη Οδηγιών της ΕΕ του 2002 (Οδηγίες 2002/19/EΚ, 2002/20/EΚ, 2002/21/EΚ, 2002/22/EΚ και 2002/77/EΚ). Το Άρθρο 12 παρ.1 (α) του Νόµου παρέχει στην ΕΕΤΤ τη γενική αρµοδιότητα σχετικά µε την ανάλυση αγορών (συµπεριλαµβανοµένου του ορισµού των σχετικών αγορών προϊόντων / υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, της ανάλυσης της αποτελεσµατικότητας του ανταγωνισµού, καθώς και τον Ορισµό των Παρόχων µε ΣΙΑ και την επιβολή κανονιστικών υποχρεώσεων σε µια ορισµένη σχετική αγορά), σύµφωνα µε τις διατάξεις του. Το Άρθρο 12 παρ.1 (ι) και (ιβ) παρέχει στην ΕΕΤΤ την αρµοδιότητα να διενεργεί δηµόσιες διαβουλεύσεις, σύµφωνα µε τις διατάξεις της ισχύουσας εθνικής και Κοινοτικής νοµοθεσίας, σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, µε άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ και την Επιτροπή σύµφωνα µε το άρθρο 7 της Οδηγίας Πλαίσιο. Το Άρθρο 12 παρ.1 (ιστ) σε συνδυασµό µε το άρθρο 64 παρ.1 παρέχει στην ΕΕΤΤ ευρείες αρµοδιότητες σχετικά µε τη συλλογή στοιχείων, τόσο για τους σκοπούς ex ante ρύθµισης του τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όσο και για ex post έρευνα και εφαρµογή. Ειδικότερα, το άρθρο 64 παρ.1 του Νόµου επιβάλει σε όλες τις επιχειρήσεις που παρέχουν δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών υπό καθεστώς Γενικής Άδειας να παρέχουν όλες τις πληροφορίες, συµπεριλαµβανοµένων των χρηµατοοικονοµικών πληροφοριών που 8 Για τη διεξαγωγή του ορισµού και της ανάλυσης αγορών, η ΕΕΤΤ έχει συλλέξει επίσης στοιχεία δυνάµει του προϊσχύοντος Νόµου Τηλεπικοινωνιών (Νόµος 2867/2000 Οργάνωση και Λειτουργία των Τηλεπικοινωνιών και Λοιπές ιατάξεις [ΦΕΚ273/19.12.2000, Τεύχος A)), (άρθρα, 3 παρ. 14, 15 και 19). 9

απαιτούνται προκειµένου η ΕΕΤΤ να διασφαλίζει τη συµµόρφωση µε τις διατάξεις ή τις αποφάσεις που εκδίδονται σύµφωνα µε τη νοµοθεσία για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, συµπεριλαµβανοµένων (άρθρο 64 παρ.1, εδ.(στ)) όλων των πληροφοριών που απαιτούνται για την ανάλυση αγοράς και τον προσδιορισµό των επιχειρήσεων µε ΣΙΑ. Σύµφωνα µε το άρθρο 64 παρ.4 του Νόµου, οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει να παρέχουν τις αιτούµενες πληροφορίες άµεσα κατόπιν αιτιολογηµένου αιτήµατος, σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµα και το βαθµό λεπτοµέρειας που καθορίζει η ΕΕΤΤ και εφόσον δεν ορίζεται άλλη προθεσµία, εντός είκοσι (20) εργασίµων ηµερών από το αίτηµα. Ο Νόµος ορίζει ένα ελάχιστο χρονικό διάστηµα πέντε (5) εργασίµων ηµερών για την παροχή πληροφοριών. Επίσης, σύµφωνα µε το Άρθρο 12 παρ.1(στ) του Νόµου, οι αρµοδιότητες σχετικά µε το δίκαιο του Ανταγωνισµού όσον αφορά τον τοµέα των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών ανήκουν στην ΕΕΤΤ και όχι στην Επιτροπή Ανταγωνισµού. Στα πλαίσια των αρµοδιοτήτων της σχετικά µε το δίκαιο του ανταγωνισµού, το άρθρο 14 του Νόµου παρέχει στην ΕΕΤΤ ευρείες αρµοδιότητες σχετικά µε τη συλλογή στοιχείων που είναι απαραίτητα για την εφαρµογή του περί Ανταγωνισµού Νόµου 703/1977, συµπεριλαµβανοµένης της εξουσίας ελέγχου βιβλίων και άλλων εγγράφων των τηλεπικοινωνιακών παρόχων και της έρευνας των στα γραφεία και λοιπές εγκαταστάσεις τους. Επίσης, σύµφωνα µε τα άρθρα 35, 36 και 37 του Νόµου, προσδιορίζονται οι διαδικασίες καθορισµού επιχειρήσεων µε σηµαντική ισχύ στην αγορά, ορισµού της αγοράς και ανάλυσης της αγοράς, διατάξεις οι οποίες συνιστούν ειδική νοµοθετική εξουσιοδότηση έκδοσης των Αποφάσεων της ΕΕΤΤ, συµπεριλαµβανοµένης και της, µε την παρούσα εξεταζόµενης, ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006. Στο πλαίσιο της παρούσης, η ΕΕΤΤ καλείται ειδικότερα να διερευνήσει και κατόπιν τούτου να ορίσει τη σχετική χονδρική αγορά τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες στο δίκτυο της εταιρείας On Telecoms, να αποφανθεί επί του ορισµού της ως άνω εταιρείας ως επιχείρησης µε Σηµαντική Ισχύ στη σχετική αγορά, και να κρίνει επί της επιβολής των ενδεδειγµένων κανονιστικών υποχρεώσεων. Τα παραπάνω λαµβάνουν χώρα υπό το πρίσµα της συνεχούς παρακολούθησης από την ΕΕΤΤ των εξελίξεων στις υπό εξέταση αγορές, σύµφωνα µε τα ειδικώς διαλαµβανόµενα στην 10

εκδοθείσα Απόφασή της ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006 «Ορισµός των αγορών χονδρικής διασύνδεσης δηµοσίων σταθερών δικτύων, καθορισµός επιχειρήσεων µε σηµαντική ισχύ στις εν λόγω αγορές, και υποχρεώσεις αυτών» (ΦΕΚ 1669/Β/2006), η οποία δύναται να τροποποιηθεί σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην κείµενη νοµοθεσία, όπου και όποτε η ΕΕΤΤ το κρίνει σκόπιµο. Η είσοδος της εταιρείας On Telecoms στην αγορά επιβάλλει συνεπώς την ενεργοποίηση της σχετικής ως άνω διαδικασίας εξέτασης. Στο ίδιο άλλωστε πλαίσιο, επισηµαίνεται σχετική διάταξη του Σχεδίου Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύµφωνα µε την οποία ρητώς ορίζεται ότι «Εναλλακτικά, η ΕΕΤΤ διατηρεί το δικαίωµα να επεκτείνει την ανωτέρω λίστα σε περίπτωση όπου ξεχωριστή διαδικασία ανάλυσης της συγκεκριµένης αγοράς αποδείξει ότι µία τέτοια ενέργεια απαιτείται.». Τα παραπάνω είναι απολύτως συµβατά µε τα ως άνω διαλαµβανόµενα (Σύνοψη) περί επικαιροποίησης/ τροποποίησης της Απόφασης της ΕΕΤΤ ΑΠ 406/34/2006 και της επιφύλαξης της ΕΕΤΤ για τη µελλοντική νέα ανάλυση αγορών, δυνάµει της προσφάτως εκδοθείσης υπ αριθ. 2007/879/ΕΚ Σύστασης της Επιτροπής της 17 ης εκεµβρίου 2007 (ΕΕ L 344 της 28.12.2007, σ. 65). 2.4. ηµόσια ιαβούλευση Όλες οι παρατηρήσεις επί της ιαβούλευσης αυτής είναι ευπρόσδεκτες. Ωστόσο, θα διευκόλυνε το έργο της ΕΕΤΤ που συνίσταται στην ανάλυση των απαντήσεων, εάν οι παρατηρήσεις υποβάλλονται µε παραποµπή στον αριθµό της σχετικής ερώτησης του παρόντος εγγράφου στην Ενότητα «Ερωτήσεις ιαβούλευσης». Η παρούσα διαβούλευση εκκινεί στις 18/02/2008 έως και τις 17/03/2008. Οι ενδιαφερόµενοι καλούνται να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους εγγράφως και επώνυµα στη διεύθυνση της ΕΕΤΤ (Λεωφ. Κηφισίας 60, 15125 Μαρούσι Αθήνα) καθώς και ηλεκτρονικά (σε επεξεργάσιµη µορφή) στη διεύθυνση market.analysis@eett.gr, µέχρι και τις 17/03/2008. Η ΕΕΤΤ εκτιµά ότι κάποια από τα ζητήµατα που τίθενται στο παρόν έγγραφο πιθανόν να απαιτούν από κάποιους την παροχή εµπιστευτικών πληροφοριών προς υποστήριξη των 11

παρατηρήσεών τους. Οι συµµετέχοντες θα πρέπει να προσδιορίζουν σαφώς το τµήµα των απαντήσεων που είναι εµπιστευτικό, και εάν είναι εφικτό, να το παρέχουν σε χωριστό παράρτηµα της απάντησής τους. Η ΕΕΤΤ θα διαχειριστεί τις πληροφορίες αυτές ως αυστηρά εµπιστευτικές. Σηµειώνεται ότι οποιεσδήποτε απαντήσεις πέραν της καταληκτικής ηµεροµηνίας ή/ και τροποποιήσεις απαντήσεων στη δηµόσια διαβούλευση δεν θα γίνονται δεκτές. 2.5. ιαβούλευση µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και µε τις ΕΡΑ των άλλων Κρατών Μελών Η ΕΕΤΤ πραγµατοποιεί προβλεπόµενη από το Άρθρο 7 της Οδηγίας Πλαίσιο διαβούλευση µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ΕΡΑ των λοιπών Κρατών µελών παράλληλα µε τη διεξαγωγή της ηµόσιας ιαβούλευσης σε εθνικό επίπεδο. 12

3. Σχετική Αγορά 3.1. Πλαίσιο Η ΕΕΤΤ καλείται να ορίσει σχετικές αγορές στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών λαµβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες, ιδίως να ορίσει τις σχετικές γεωγραφικές αγορές στην Ελληνική επικράτεια, ακολουθώντας τη διαδικασία ορισµού αγορών όπως αυτή τίθεται στην Οδηγία Πλαίσιο. Η υποχρέωση αυτή αφορά τόσο τις σχετικές αγορές που προσδιορίζονται στη Σύσταση 9 όσο και τυχόν πρόσθετες σχετικές αγορές που δύναται να ορίσει η ΕΕΤΤ. Σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο, η ΕΕΤΤ διεξάγει τον ορισµό αγορών σύµφωνα µε τις αρχές του δικαίου του ανταγωνισµού λαµβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τη Σύσταση, καθώς και τις Κατευθυντήριες Γραµµές. 10 Η διαδικασία ορισµού αγορών στοχεύει στο να προσδιορίσει µε συστηµατικό τρόπο τις ανταγωνιστικές πιέσεις που υφίστανται οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, έτσι ώστε να καταστεί εφικτή η αποτελεσµατική ανάλυση της αγοράς. Μια σχετική αγορά προϊόντων αποτελείται από το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που είναι επαρκώς εναλλάξιµα ή υποκατάστατα, όχι µόνο από την άποψη των αντικειµενικών χαρακτηριστικών τους, της τιµής ή της επιδιωκόµενης χρήσης τους, αλλά και τις συνθήκες ανταγωνισµού ή/ και τη διάρθρωση της προσφοράς και της ζήτησης στην εν λόγω αγορά 11. Η 9 H παρούσα κοινοποίηση και η επικείµενη Απόφαση της ΕΕΤΤ αποτελούν τροποποίηση της ήδη διενεργηθείσης από την ΕΕΤΤ ανάλυσης αγορών χονδρικής διασύνδεσης δηµόσιων σταθερών δικτύων (ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006), σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην υπ αριθ. 2003/311/ΕΚ Σύσταση της Επιτροπής. Η ΕΕΤΤ, στο πλαίσιο της παρούσης, εξετάζει το παρόν θέµα ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε επικείµενη νέα ανάλυση αγορών που πρόκειται να διενεργηθεί, κατ εφαρµογή των οριζοµένων στην προσφάτως εκδοθείσα υπ αριθ. 2007/879/ΕΚ Σύσταση της Επιτροπής της 17ης εκεµβρίου 2007 (ΕΕ L 344 της 28.12.2007, σ. 65). 10 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 15. 11 Βλ., παραδείγµατος χάριν, Υπόθεση Michelin v. Commission [1983] ECR 3461, Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά µε τον ορισµό σχετικών αγορών για τους σκοπούς του Κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισµού ( Η Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά µε τον Ορισµό Αγορών ), ΕΕ 1997 C 372/3, και τις Κατευθυντήριες Γραµµές. 13

ΕΕΤΤ εξετάζει τη δυνατότητα υποκατάστασης από πλευράς ζήτησης, σε επίπεδο χονδρικής και λιανικής και τη δυνατότητα υποκατάστασης από πλευράς προσφοράς σε επίπεδο χονδρικής. Η δυνατότητα υποκατάστασης από πλευράς ζήτησης παρέχει ένα τρόπο µέτρησης του βαθµού στον οποίο οι καταναλωτές είναι έτοιµοι να υποκαταστήσουν την εν λόγω υπηρεσία µε άλλες υπηρεσίες. Κατά την αξιολόγηση της δυνατότητας υποκατάστασης από πλευράς ζήτησης, η ΕΕΤΤ χρησιµοποίησε διαθέσιµες πληροφορίες σχετικά µε την κίνηση των τιµών σε δυνάµει ανταγωνιστικές υπηρεσίες και σχετικές τιµολογιακές πληροφορίες. Επίσης εξέτασε εάν σηµαντικά κόστη µεταστροφής κωλύουν τη δυνατότητα των πελατών να υποκαταστήσουν µια υπηρεσία συνεπεία µιας µικρής αλλά ουσιώδους µη-παροδικής αύξησης τιµών. Η δυνατότητα υποκατάστασης από πλευράς προσφοράς προσδιορίζει εάν πάροχοι πέραν αυτών που παρέχουν την υπηρεσία θα µεταστρέφονταν (βραχυπρόθεσµα) στην προσφορά υποκατάστατων υπηρεσιών χωρίς να επιβαρυνθούν µε σηµαντικά πρόσθετα κόστη. Όταν το συνολικό κόστος µεταστροφής/ αλλαγής της παραγωγής είναι σχετικά αµελητέο, η εναλλακτική υπηρεσία δύναται να ενταχθεί στον ορισµό της σχετικής αγοράς. Το γεγονός ότι ένας φορέας κατέχει τα απαραίτητα στοιχεία για να παρέχει µια συγκεκριµένη υπηρεσία είναι αδιάφορο, εάν θα απαιτούνταν σηµαντική πρόσθετη επένδυση για να εισέλθει κερδοφόρα στην αγορά για παροχή της υπηρεσίας. Ο ορισµός της σχετικής αγοράς προσδιορίζει τους περιορισµούς στην πρακτική καθορισµού τιµών των παρόχων που προκύπτουν από τη δυνατότητα υποκατάστασης από πλευράς ζήτησης και προσφοράς. Για το σκοπό ορισµού της σχετικής αγοράς, η ΕΕΤΤ λαµβάνει υπόψη µια σειρά µεθοδολογιών κατά την αξιολόγηση της υποκατάστασης από πλευράς ζήτησης και προσφοράς, συµπεριλαµβανοµένου του τεστ SSNIP όπου είναι πρακτικά δυνατό να εφαρµοστεί. 12 Με βάση το εν λόγω τεστ, µια συγκεκριµένη υπηρεσία ή ένα σύνολο υπηρεσιών συνιστά χωριστή σχετική αγορά εάν ένας υποθετικός µονοπωλιακός πάροχος µπορούσε να επιβάλει µια µικρή αλλά ουσιώδη (έως και 10%), µη προσωρινή αύξηση τιµής πάνω από το ανταγωνιστικό επίπεδο, χωρίς να µειωθούν οι πωλήσεις, µε 12 Βλέπε την Ανακοίνωση της Επιτροπής για τον Ορισµό Αγορών και τις Κατευθυντήριες Γραµµές 14

συνέπεια η αύξηση της τιµής να µην αποβεί κερδοφόρος 13. Ο ορισµός της αγοράς εξετάζει την πιθανή ανταγωνιστική ανταπόκριση µιας οµάδας πελατών (όχι οριακών), δηλαδή όχι απαραιτήτως της πλειοψηφίας των πελατών. 14 Μια σχετική γεωγραφική αγορά περιλαµβάνει την περιοχή όπου οι σχετικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην παροχή και προµήθεια προϊόντων ή/ και υπηρεσιών, στην οποία οι συνθήκες του ανταγωνισµού είναι επαρκώς οµοιογενείς και διακριτές από γειτονικές περιοχές, όπου οι συνθήκες του ανταγωνισµού είναι ουσιαστικά διαφορετικές. 3.2. Πεδίο Έρευνας Η Σύσταση για τις Σχετικές Αγορές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ορίζει ότι οι ΕΡΑ θα πρέπει να αναλύσουν τις αγορές χονδρικής για τον τερµατισµό κλήσεων σε χωριστά δηµόσια τηλεφωνικά δίκτυα που παρέχονται σε σταθερή θέση (συµπεριλαµβανοµένης της µεταφοράς κλήσεων), όπου ο τερµατισµός οριοθετείται µε τρόπο που να συνάδει µε τα καθορισµένα όρια των αγορών για εκκίνηση κλήσεων και διαβίβαση κλήσεων στο δηµόσιο τηλεφωνικό δίκτυο που παρέχονται σε σταθερή θέση. H Σύσταση για τις Σχετικές Αγορές ορίζει ότι ο τερµατισµός κλήσεων απαιτείται προκειµένου να τερµατίζονται οι κλήσεις και εστιάζει στον τοπικό τερµατισµό ως τη σχετική αγορά τερµατισµού κλήσεων. Επιπλέον, η Σύσταση για τις Σχετικές Αγορές θεωρεί ότι η ανάλυση δυνατότητας υποκατάστασης της προσφοράς και της ζήτησης για τον τερµατισµό κλήσεων υποδεικνύει ότι οι σχετικές αγορές αφορούν τον τερµατισµό ανά δίκτυο. Η ΕΕΤΤ, στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ, εξέτασε την καταλληλότητα του παραπάνω ορισµού 13 Βλέπε την Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά µε τον Ορισµό Αγορών και τις Κατευθυντήριες Γραµµές 14 Βλέπε, παραδείγµατος χάρη, Υπόθεση, Hoffman-La Roche & Co. A. G. v. Commission [1979] ECR 461 and Ahmed Saeed Flugreisen v. Zentrale zur Bekämpfung unlauteren Weltbewerbs [1989] ECR 803. 15

αγορών για την Ελλάδα. Με την ως άνω δε αναφερόµενη Απόφασή της ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006 «Ορισµός των αγορών χονδρικής διασύνδεσης δηµοσίων σταθερών δικτύων, καθορισµός επιχειρήσεων µε σηµαντική ισχύ στις εν λόγω αγορές, και υποχρεώσεις αυτών» (ΦΕΚ 1669/Β/2006), και αναφορικά µε την παρούσα εξέταση, η ΕΕΤΤ όρισε, µεταξύ άλλων, διακριτές χονδρικές αγορές τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες ανά δίκτυο κάθε εταιρείας. 3.3. Λειτουργικά χαρακτηριστικά της αγοράς τερµατισµού κλήσεων Οι υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων περιλαµβάνουν τη µεταφορά από το αρχικό στάδιο µεταγωγής (primary switching stage) 15 στον τοπικό βρόχο του τελικού χρήστη, συµπεριλαµβανοµένου του συγκεντρωτή [τοπικού ή αποµακρυσµένου (Τοπική Μονάδα Συνδροµητή «Local Subscriber Unit» ή Αποµακρυσµένης Μονάδας Συνδροµητή «Remote Subscriber Unit»)], της γραµµής του συνδροµητή. Έτσι στην περίπτωση µιας κλήσης εντός του ίδιου κέντρου (δηλαδή µιας κλήσης που συλλέγεται και τερµατίζει στο ίδιο κέντρο), η µεταφορά τοπικής κλήσης εκκινεί την κλήση από τον τοπικό βρόχο έως ένα σηµείο του κέντρου και ο τοπικός τερµατισµός κλήσης ολοκληρώνει την κλήση από αυτό το σηµείο έως τον τοπικό βρόχο (που εξυπηρετείται από το ίδιο κέντρο). Όταν µια τοπική κλήση δεν είναι κλήση εντός του ίδιου κέντρου, η εκκίνηση και ο τερµατισµός πραγµατοποιούνται σε διαφορετικά τοπικά κέντρα. Η γραµµή µετάδοσης ανάµεσα στα κέντρα αυτά κατανέµεται ανάµεσα στις υπηρεσίες εκκίνησης και τερµατισµού. 15 Το Line Unit είναι ο συσσωρευτής του κόµβου που δύναται να είναι είτε τοπικός ή αποµακρυσµένος από το βασικό στοιχείο µεταγωγής. Η Subscriber Line Card είναι ένα PCB (Printed Circuit Board) το οποίο δηµιουργεί τη διεπαφή ανάµεσα στον τοπικό βρόχο και το δίκτυο πρόσβασης. Η Subscriber Line Card είναι απαραίτητη για την κατάλληλη λειτουργία του βρόχου είναι αφιερωµένη σε µια συγκεκριµένη γραµµή και δεν είναι δυνατό να µοιραστεί. Η ΕΕΤΤ κατηγοριοποιεί τα στοιχεία αυτά ως εντασσόµενα πλήρως στον δεσµοποιηµένο τοπικό βρόχο που παρέχει ο ΟΤΕ στο τµήµα λιανικής του. 16

3.4. Παίκτες της αγοράς O OTE και κάθε επιχείρηση 16 που περιλαµβάνεται στο Παράρτηµα Ι της Απόφασης της ΕΕΤΤ ΑΠ 406/34/2006 προσφέρουν υπηρεσίες χονδρικού τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες στο δίκτυο τους. Η ΕΕΤΤ θεώρησε, σύµφωνα και µε τα οριζόµενα στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) (2.8., Παράρτηµα Α) το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι οι εκ του Νόµου αδειοδοτηµένοι Πάροχοι, οι οποίοι παρέχουν χονδρικές υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε άλλους παρόχους που απαιτούνται για την λιανική παροχή κλήσεων σε δηµόσιο σταθερό τηλεφωνικό δίκτυο και καθορίζονται ως πάροχοι µε ΣΙΑ στην εν λόγω χονδρική αγορά, πληρούν και τα ακόλουθα κριτήρια τα οποία ισχύουν αθροιστικά: παρέχουν υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε άλλους παρόχους µε συγκεκριµένα τέλη τους έχουν εκχωρηθεί, πρωτογενώς ή δευτερογενώς, αριθµοί ή οµάδες αριθµών, τους οποίους µε την σειρά τους εκχωρούν σε τελικούς χρήστες σε σταθερή θέση έχουν συνάψει τουλάχιστον µία σύµβαση διασύνδεσης Εν προκειµένω, επισηµαίνεται ότι η εταιρεία ON TELECOMS Α.Ε. η οποία νοµίµως αδειοδοτήθηκε από την ΕΕΤΤ στα µέσα του 2006, παρέχει υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων µε συγκεκριµένα τέλη, προέβη στην σύναψη της πρώτης σύµβασης διασύνδεσης στο τέλος του εκεµβρίου 2006, περαιτέρω δε, της έχουν εκχωρηθεί αριθµοδοτικοί πόροι. Επιπροσθέτως, κατά τη διάρκεια του έτους 2007 παρουσίασε τόσο κίνηση από τερµατισµό κλήσεων όσο και έσοδα. 16 Mε εξαίρεση την εταιρία TELEPASSPORT (HELLAS) S.A. η οποία απορροφήθηκε από την εταιρία Lannet ΑΕ, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην Απόφαση της ΕΕΤΤ ΑΠ. 428/021/29-03-2007, καθώς και την εταιρεία Q Telecommunications A.E. η οποία συγχωνεύθηκε µε, δια απορροφήσεώς της από, την εταιρεία µε την επωνυµία «ΤΙΜ Ελλάς Τηλεπικοινωνίες ΑΕΒΕ» πλέον WIND Τηλεπικοινωνίες ΑΕΒΕ., σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην Απόφαση της ΕΕΤΤ ΑΠ 433/22/3-05-2007. Τα παραπάνω θα ληφθούν υπόψη κατά την τροποποίηση του οικείου Παραρτήµατος Ι της ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34/2006, προκειµένου να διαγραφεί από το συγκεκριµένο πεδίο η εταιρεία TELEPASSPORT, και να αντικατασταθεί αντίστοιχα η αναγραφή της εταιρείας Q Telecoms από την εταιρεία WIND Τηλεπικοινωνίες ΑΕΒΕ. 17

3.5. Τιµολόγηση Σύµφωνα µε την υπ. αριθ. ΑΠ ΕΕΤΤ 406/34.11.10.06, ο ΟΤΕ υποχρεούται να εφαρµόζει κοστοστρεφή τιµολόγηση για τις υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες στο δίκτυο του. Σύµφωνα µε την υπ άριθ. 443/068/9-7-2007 Απόφαση της ΕΕΤΤ για τα «Αποτελέσµατα Κοστολογικού Ελέγχου του Οργανισµού Τηλεπικοινωνιών της Ελλάδος Α.Ε. (ΟΤΕ Α.Ε.) Έτους 2007 (µε απολογιστικά στοιχεία 2005)», οι µεσοσταθµικές κοστοστρεφείς τιµές των υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων (τοπικός, απλός και διπλός) για το έτος 2007 αναλυµένες σε ζώνες χρέωσης είναι οι παρακάτω: Τερµατισµός Καθηµερινές Καθηµερινές προς σταθερά ώρες µη αιχµής Σάββατο Κυριακή ώρες αιχµής και κινητά 00:00-08:00 & 00:00-24:00 00:00-24:00 08:00 20:00 δίκτυα 20:00-24:00 Τοπικός 0,52 λεπτά/λεπτό 0,48 λεπτά/ λεπτό 0,48 λεπτά/ λεπτό 0,37 λεπτά/ λεπτό Απλός 0,85 λεπτά/λεπτό 0,79 λεπτά/ λεπτό 0,79 λεπτά/ λεπτό 0,62 λεπτά/ λεπτό ιπλός 1,06 λεπτά/λεπτό 1,00 λεπτά/ λεπτό 1,00 λεπτά/ λεπτό 0,79 λεπτά/ λεπτό Οι υπόλοιποι πάροχοι που έχουν οριστεί ως πάροχοι µε ΣΙΑ στη χονδρική αγορά τερµατισµού κλήσεων στο δίκτυο τους υποχρεούνται να τιµολογούν τις υπηρεσίες τερµατισµού στο δίκτυο τους συµµορφούµενοι µε ένα glide path που τους έχει επιβληθεί από την ΕΕΤΤ µε στόχο την 1.1.2009 η τιµή οροφής να ισούται µε το κοστοστρεφές µεσοσταθµισµένο τέλος απλού τερµατισµού του ΟΤΕ για το 2005. Για το διάστηµα από 1 ης.1.2007 έως 31 ης.12.2007 οι ως άνω πάροχοι εφάρµοσαν τέλος τερµατισµού ίσο µε την τιµή οροφής, δηλαδή 1,37 λεπτά/λεπτό (εκτός της εταιρίας Hellas On Line, η οποία για κάποιο χρονικό διάστηµα εφάρµοσε τέλος τερµατισµού χαµηλότερο από την 18

τιµή οροφής ενώ για το υπόλοιπο χρονικό διάστηµα του έτους 2007 εφάρµοσε τέλος τερµατισµού ίσο µε την τιµή οροφής). Εν προκειµένω, η ΕΕΤΤ σηµειώνει ότι η εταιρεία Οn Telecoms από την έναρξη της δραστηριότητάς της στην εν λόγω αγορά εναρµονίσθηκε µε την ως άνω επιβαλλόµενη για τις λοιπές εταιρείες ανώτατη τιµή και εφάρµοζε σχετικά τέλος τερµατισµού το οποίο για το έτος 2007 δεν υπερέβαινε το οριζόµενο µε την ως άνω απόφαση της ΕΕΤΤ τέλος τερµατισµού. Επιπλέον, η ΕΕΤΤ, κατ εφαρµογή των οριζοµένων στην Απόφασή της ΑΠ 406/34/2006, ιδίως το κεφ. Β, iv, παρ. 2, σε σχέση µε το χρονικό διάστηµα µείωσης (Glide Path Period) των τελών τερµατισµού των εναλλακτικών παρόχων για την Περίοδο Β, εξέδωσε την ΑΠ ΕΕΤΤ 459/135/14.11.07 Απόφασή της, µε την οποία όρισε ότι για την Περίοδο από 1 ης.1.2008 έως 31 ης.12.2008 η ανώτατη τιµή τερµατισµού για κλήσεις προς τελικούς χρήστες (τιµή οροφής) δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 0,001131 /λεπτό και επιπλέον καθόρισε νέα τιµή στόχου, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει από 1 ης.1.2009 τα 0,00849 /λεπτό λαµβάνοντας υπόψη τον πληθωρισµό. 3.6. Σχετική Αγορά Προϊόντων για Υπηρεσίες Τερµατισµού Κλήσεων 3.6.1. Εισαγωγή Οι χονδρικές υπηρεσίες τερµατισµού, αποτελούν αναγκαίο συστατικό για τον τερµατισµό κλήσεων σε επίπεδο λιανικής. Οι εν λόγω υπηρεσίες τερµατισµού, αποτελούν υπηρεσίες τις οποίες αγοράζει ο εκκινών την κλήση πάροχος ή ο πάροχος επιλογής/ προεπιλογής φορέα (και δύνανται επίσης να παρέχονται εξ ιδίων µέσων για τις περιπτώσεις εκείνες όπου ένας πάροχος διενεργεί µια κλήση από άκρο σε άκρο). Στα πλαίσια της εξέτασης του εύρους της σχετικής αγοράς (αγορών) για τον τερµατισµό κλήσεων σε χονδρικό επίπεδο, η ΕΕΤΤ στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής), το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ, διερεύνησε τα κάτωθι ζητήµατα, τα οποία απεικονίζονται και στο Σχήµα 1: 19

Εάν ο τερµατισµός σε επίπεδο χονδρικής κλήσεων σε τελικούς χρήστες και κλήσεων σε παρόχους υπηρεσιών εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντος, Εάν η σχετική αγορά τερµατισµού σε επίπεδο χονδρικής ορίζεται ανά δίκτυο, και Εάν η αυτό-παροχή τερµατισµού κλήσεων συµπεριλαµβάνεται στην ίδια σχετική αγορά µε αυτή του τερµατισµού κλήσεων. Χονδρικές Υπηρεσίες Τερµατισµού Ερώτηση Συµπέρασµα Αγορ ά Ανήκουν οι χονδρικές υπηρεσίες τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες και κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών στην ίδια σχετική αγορά? Υπάρχει µία ενιαία πολυδικτυακή αγορά ή αγορά ανά δίκτυο Ησυτο-παροχή υπηρεσιών τερµατισµού εµπίπτει στην ίδια αγορά µε αυτή των υπηρεσιών τερµατισµού? Όχι Ναι Οι υπηρεσίες τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες και για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών δεν ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά. Υπάρχουν σχετικές αγορές για τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες σε κάθε µεµονωµένο σταθερό δίκτυο. Ησχετική αγορά προϊόντων περιλαµβάνει την εξ ιδίων µέσων παροχή υπηρεσιών τερµατισµού. Υπηρεσιών Τερµατισµού Κλήσεων (συµπεριλαµβανοµένων των εξ ιδίων µέσων παρεχόµενων υπηρεσιών): Πολλαπλές µεµονωµένες σχετικές αγορές για κλήσεις σε τελικούς χρήστες. Σχήµα 1 3.6.2. Υποκαταστασιµότητα µεταξύ υπηρεσιών τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες και τερµατισµού για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών Η ΕΕΤΤ εξέτασε κατά πόσον οι υπηρεσίες τερµατισµού που παρέχονται για κλήσεις σε τελικούς χρήστες και για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, ή αν υπάρχουν λειτουργικές ή τιµολογιακές διαφορές οι οποίες υποδεικνύουν ότι οι ως άνω υπηρεσίες δεν ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων. Συγκεκριµένα, η ΕΕΤΤ στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων 20

(αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής), το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ, εξέτασε την υποκαταστασιµότητα από πλευράς ζήτησης σε επίπεδο λιανικής, την υποκαταστασιµότητα από πλευράς ζήτησης σε επίπεδο χονδρικής και την υποκαταστασιµότητα από πλευράς προσφοράς σε επίπεδο χονδρικής και κατέληξε στα ακόλουθα: α) οι λιανικές κλήσεις σε τελικούς χρήστες και οι κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών δεν µπορούν να θεωρηθούν λειτουργικά υποκατάστατα ή ότι ασκούν µεταξύ τους τιµολογιακές πιέσεις και συνεπώς δεν υφίσταται υποκαταστασιµότητα από πλευράς ζήτησης σε επίπεδο λιανικής. β) λόγω της έµµεσης τιµολογιακής πίεσης που ασκείται από τους παρόχους υπηρεσιών στον πάροχο τερµατισµού (και η οποία δεν φαίνεται να υφίσταται σε τέτοιο βαθµό στην περίπτωση υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες), οι υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε παρόχους υπηρεσιών δεν εµπίπτουν στις σχετικές αγορές προϊόντων για υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες. γ) ενώ ένας υποθετικός µονοπωλιακός πάροχος υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες θα µπορούσε να εισέλθει στην αγορά τερµατισµού για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών συνεπεία µίας αύξησης της τιµής έως και 10%, το αντίθετο δεν φαίνεται να ισχύει γιατί η παροχή τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες απαιτεί την ύπαρξη ενός εθνικού δικτύου τοπικής πρόσβασης. Συµπέρασµα Συνεπώς, η ΕΕΤΤ συµπέρανε ότι οι σχετικές αγορές για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες δεν περιλαµβάνουν και τον τερµατισµό κλήσεων σε παρόχους υπηρεσιών. 21

3.6.3. Ενιαία αγορά τερµατισµού ή αγορά τερµατισµού ανά δίκτυο Κατόπιν της διαπίστωσης ότι ο τερµατισµός για κλήσεις σε τελικούς χρήστες δεν περιλαµβάνει και τον τερµατισµό για κλήσεις σε παρόχους υπηρεσιών, η ΕΕΤΤ στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) προέβη στην εξέταση του κατά πόσον ο τερµατισµός κλήσεων σε τελικούς χρήστες αποτελεί µία ενιαία πολυδικτυακή αγορά ή εάν υπάρχουν πολλαπλές αγορές ανά δίκτυο. Εξετάζοντας την ύπαρξη υποκαταστασιµότητας από πλευράς ζήτησης, η ΕΕΤΤ συµπέρανε ότι ένας σταθερός πάροχος υπηρεσιών που επιθυµεί να τερµατίσει µια κλήση σε έναν τελικό χρήστη, δύναται µόνο να την τερµατίσει στο δίκτυο εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί ο αριθµός. Επιπλέον, η τιµή τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες ενός παρόχου δεν διαφαίνεται να ασκεί ανταγωνιστική πίεση στις τιµές τερµατισµού κλήσεων σε τελικούς χρήστες άλλων παρόχων. Επιπροσθέτως, από πλευράς προσφοράς δεν υφίσταται υποκαταστασιµότητα λόγω ανυπέρβλητων φραγµών εισόδου προκειµένου να µπορέσει κανείς να προσφέρει τερµατισµό µε πλήρη κάλυψη. Η ΕΕΤΤ, εξετάζοντας την ύπαρξη έµµεσης τιµολογιακής πίεσης από τη λιανική, θεώρησε ότι δεν υπάρχει τιµολογιακή ευαισθητοποίηση από πλευράς τελικών χρηστών η οποία να προκύπτει είτε από ευαισθητοποίηση στις χονδρικές τιµές τερµατισµού ή από την αναγνώριση από πλευράς καταναλωτή του παρόχου τερµατισµού. Σε κάθε περίπτωση, η τιµολογιακή ευαισθητοποίηση από πλευράς λιανικής, θα εδύνατο να επιβάλει έναν ανταγωνιστικό περιορισµό στα τέλη τερµατισµού, µόνο εάν ήταν δυνατόν να παρακάµψει κάποιος το δίκτυο τερµατισµού (λχ, εάν υπάρχουν υποκατάστατα από πλευράς ζήτησης στο επίπεδο λιανικής τα οποία περιορίζουν ή θα εδύναντο να περιορίζουν την ικανότητα ενός παρόχου δικτύου σταθερής να αυξήσει τα τέλη τερµατισµού του). Η ΕΕΤΤ δεν θεωρεί ότι επί του παρόντος υφίσταται τέτοια δυνατότητα παράκαµψης. 22

Συµπέρασµα Συνεπώς, η ΕΕΤΤ συµπέρανε ότι οι σχετικές αγορές προϊόντων για υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων προς τελικούς χρήστες σε σταθερά δίκτυα σε επίπεδο χονδρικής ορίζονται ανά µεµονωµένο σταθερό δίκτυο. 3.6.4. Ένταξη του αυτό-παρεχόµενου τερµατισµού στη σχετική αγορά για τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες Η ΕΕΤΤ στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής), το οποίο κοινοποίησε στις 31 Αυγούστου 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ, εξέτασε κατά πόσο πρέπει να συµπεριληφθούν στη σχετική αγορά προϊόντος και οι υπηρεσίες τερµατισµού σε επίπεδο χονδρικής οι οποίες αυτό-παρέχονται. Οι υπηρεσίες τερµατισµού για κλήσεις σε τελικούς χρήστες αποτελούν συνήθως υπηρεσίες που παρέχονται εξ ιδίων µέσων από το χονδρικό άκρο ενός παρόχου δικτύων στο λιανικό του άκρο παροχής υπηρεσιών. Η συνήθης πρακτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς το ως άνω θέµα, συνίσταται σε γενικές γραµµές, στον αποκλεισµό της παροχής εξ ιδίων µέσων από τον ορισµό αγοράς. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να αποκλίνει κανείς από αυτήν την πρακτική σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου τα χαρακτηριστικά συγκεκριµένης αγοράς είναι τέτοια, ώστε η αυτό-παροχή να ασκεί ανταγωνιστική πίεση στις πωλήσεις προς τρίτα µέρη. Η ΕΕΤΤ, κατά την εξέταση, δεν είχε υπόψη της άλλη τεχνική λύση η οποία να επιτρέπει σε µια οντότητα, πέραν του παρόχου του σχετικού δικτύου πρόσβασης, να τερµατίζει κλήσεις. Όλες οι υπηρεσίες τερµατισµού αυτό-παρέχονται από τους παρόχους τερµατισµού και ως εκ τούτου η αυτό-παροχή πρέπει να συµπεριληφθεί στην σχετική αγορά προϊόντων. Συµπέρασµα Η ΕΕΤΤ κατέληξε στο συµπέρασµα ότι η αυτό-παροχή εξ ιδίων µέσων υπηρεσιών τερµατισµού στην περίπτωση του τερµατισµού για την παροχή κλήσεων προς τελικούς χρήστες 23

δεν µπορεί, σε επίπεδο αρχής, να εξαιρεθεί από τη διαδικασία ορισµού αγοράς δεδοµένου ότι όλες οι υπηρεσίες τερµατισµού αυτό-παρέχονται σε κάποιο βαθµό. 3.6.5. Σχετική γεωγραφική αγορά Η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαµβάνει την περιοχή εκείνη, όπου οι ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην προµήθεια και αγορά σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών αναφορικά µε τις οποίες, οι συνθήκες ανταγωνισµού είναι επαρκώς οµοιογενείς µε γειτονικές περιοχές και η οποία δύναται να διακριθεί από γειτονικές περιοχές διότι στις εν λόγω περιοχές οι συνθήκες ανταγωνισµού διαφέρουν σηµαντικά. Επί τη βάση αυτή, η ΕΕΤΤ θεώρησε ότι η σχετική γεωγραφική αγορά για την αγορά προϊόντων που προσδιορίστηκε ανωτέρω είναι εθνικής έκτασης και συνίσταται στην Ελληνική Επικράτεια. Η ως άνω θέση βασίζεται κυρίως στο γεγονός ότι ο κάθε πάροχος προσφέρει τις υπηρεσίες του στη σχετική αγορά µε τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, οπουδήποτε και εάν παρέχονται αυτές (εντός της Ελληνικής Επικράτειας). Συµπέρασµα Η ΕΕΤΤ κατέληξε στο αρχικό συµπέρασµα ότι υπάρχει µια χωριστή σχετική εθνική γεωγραφική αγορά στην Ελλάδα για την παροχή υπηρεσιών τερµατισµού. 3.6.6. Γενικό Συµπέρασµα Η EETT, στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) εξέτασε εάν: 24

Ο τερµατισµός σε επίπεδο χονδρικής κλήσεων σε τελικούς χρήστες και κλήσεων σε παρόχους υπηρεσιών ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντος, Η σχετική αγορά τερµατισµού σε επίπεδο χονδρικής ορίζεται ανά δίκτυο, Η αυτό-παροχή τερµατισµού κλήσεων συµπεριλαµβάνεται στην ίδια σχετική αγορά µε αυτή του τερµατισµού κλήσεων, και Η σχετική γεωγραφική αγορά για υπηρεσίες τερµατισµού είναι εθνική. Η EETT κατέληξε στο συµπέρασµα ότι υπάρχουν πολλαπλές εθνικές αγορές ανά µεµονωµένο δίκτυο για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες. εδοµένου ότι όλες οι υπηρεσίες τερµατισµού αυτό-παρέχονται ουσιαστικά από τους παρόχους τερµατισµού, η αυτόπαροχή συµπεριλαµβάνεται στην σχετική αγορά προϊόντος. Η ΕΕΤΤ θεωρεί ότι τα συµπεράσµατα της αναφορικά µε τον ορισµό της αγοράς για τον τερµατισµό κλήσεων σε σταθερά δίκτυα δεν διαφοροποιούνται µετά την έναρξη παροχής υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων σε άλλους παρόχους από την εταιρία On Telecoms. Επιπλέον η ΕΕΤΤ εξέτασε τη σωρευτική πλήρωση των κριτηρίων, όπως αυτά, συµπληρωµατικά στα ανωτέρω, προσδιορίσθηκαν στο Σχέδιο Μέτρων αναφορικά µε τις χονδρικές Αγορές ιασύνδεσης ηµοσίων Σταθερών ικτύων (αγορές υπ αρ. 8, 9 και 10 Σύστασης Ευρωπαϊκής Επιτροπής) (2.8, Παράρτηµα Α) και ήλεγξε αν η εταιρεία On Telecoms: παρέχει υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σε άλλους παρόχους µε συγκεκριµένα τέλη της έχουν εκχωρηθεί, πρωτογενώς ή δευτερογενώς, αριθµοί ή οµάδες αριθµών, τους οποίους µε την σειρά της εκχωρεί σε τελικούς χρήστες σε σταθερή θέση έχει συνάψει τουλάχιστον µία σύµβαση διασύνδεσης, τα οποία εν προκειµένω, και αναφορικά µε την ως άνω εταιρεία ισχύουν αθροιστικά. Συνπεπώς η ΕΕΤΤ κατέληξε στο συµπέρασµα ότι, δεδοµένου ότι υπάρχουν πολλαπλές εθνικές αγορές ανά µεµονωµένο δίκτυο για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες, απαιτείται να οριστεί µια επιπλέον εθνική αγορά για τον τερµατισµό κλήσεων σε τελικούς χρήστες που παρέχεται σε σταθερή θέση στο δηµόσιο τηλεφωνικό δίκτυο της On Telecoms. 25

4. Ανάλυση Αγοράς 4.1. Ιστορικό Έχοντας ήδη ορίσει τη σχετική αγορά αναφορικά µε τον τερµατισµό κλήσεων στο δίκτυο της On Telecoms, η ΕΕΤΤ υποχρεούται να διεξάγει ανάλυση σχετικά µε το εάν η εν λόγω αγορά είναι επαρκώς ανταγωνιστική και συγκεκριµένα εάν η On Telecoms κατέχει ΣΙΑ στη σχετική αγορά. Στο σηµείο 27 του Προοιµίου της Οδηγίας Πλαίσιο ορίζεται ότι µια σχετική αγορά δεν είναι επαρκώς ανταγωνιστική όταν υπάρχουν µία ή περισσότερες επιχειρήσεις µε σηµαντική ισχύ στην αγορά. Το Άρθρο 14 της Οδηγίας Πλαίσιο, το οποίο αντανακλά την υπάρχουσα νοµολογία του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Πρωτοδικείου, ορίζει ότι: Μια επιχείρηση θεωρείται ότι κατέχει σηµαντική ισχύ στην αγορά εφόσον, είτε ατοµικά είτε σε συνεργασία µε άλλες επιχειρήσεις, ευρίσκεται σε θέση ισοδύναµη προς δεσπόζουσα θέση, ήτοι σε θέση οικονοµικής ισχύος που της επιτρέπει να συµπεριφέρεται, σε σηµαντικό βαθµό, ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές, τους πελάτες και, τελικά, τους καταναλωτές. Σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο, η ΕΕΤΤ καλείται να αξιολογήσει την ύπαρξη ΣΙΑ σύµφωνα µε το Κοινοτικό δίκαιο και να λάβει υπόψη «στο µέγιστο δυνατό βαθµό» τις Κατευθυντήριες Γραµµές για τη ΣΙΑ. 17 Tα κριτήρια που θεωρούνται ως τα πιο καθοριστικά στο ζήτηµα της ύπαρξης ΣΙΑ στην υπό εξέταση χονδρική αγορά τερµατισµού κλήσεων στο δίκτυο της On Telecoms, περιλαµβάνουν τα εξής: Την απόλυτη µονοπωλιακή ισχύ της On Telecoms στην παροχή υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων στο δίκτυο της, λαµβάνοντας υπόψη την απουσία δυνατότητας να παρακαµφθεί ο τερµατισµός και την έλλειψη αντισταθµιστικής διαπραγµατευτικής ισχύος από άλλους παρόχους που να µπορεί να υπερκεράσει το µερίδιο αγοράς που κατέχει η On Telecoms στις κλήσεις που γίνονται προς τους συνδροµητές της. 17 Οδηγία Πλαίσιο, Άρθρο 16(1). 26

Επίσης, όλοι οι πάροχοι ηλεκτρονικών επικοινωνιών ανεξαρτήτως εάν έχουν ΣΙΑ ή όχι έχουν το δικαίωµα και την υποχρέωση (όταν τους ζητείται από άλλο αδειοδοτηµένο πάροχο) να διαπραγµατεύονται τη διασύνδεση µεταξύ τους για το σκοπό παροχής «δηµόσια διαθέσιµων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών» προκειµένου να διασφαλίσουν την παροχή και τη διαλειτουργικότητα υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση 18. Οι όροι της διασύνδεσης υπάγονται στην αρµοδιότητα της ΕΕΤΤ, η οποία, µετά από αναφορά, θα λειτουργήσει ως διαιτητής της διαφοράς ανάµεσα στις επιχειρήσεις. 19 4.2. Ανάλυση Αγοράς Τερµατισµού Κλήσεων Για την αξιολόγηση του εάν υπάρχει ΣΙΑ στη σχετική αγορά προϊόντων, η ΕΕΤΤ έλαβε υπόψη τους εξής παράγοντες που θεωρεί σχετικούς µε την ανάλυση αγοράς: Μερίδια αγοράς Ύπαρξη φραγµών εισόδου Εάν θα µπορούσε να ασκηθεί ισχύς επί των τιµών σε περίπτωση απουσίας ex ante ρύθµισης Κατά πόσον υπάρχουν ανταγωνιστικοί περιορισµοί µε τη µορφή αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος. 4.3. Μερίδια Αγοράς Ο υπολογισµός των µεριδίων αγοράς αποτελεί πολύ σηµαντικό παράγοντα για την αξιολόγηση της ισχύος στην αγορά. Τα υψηλά µερίδια αγοράς είναι συχνά αντιπροσωπευτικά της ισχύος στην αγορά. Παρόλο που ένα υψηλό µερίδιο αγοράς µόνο δεν επαρκεί για να θεµελιώσει την κατοχή σηµαντικής ισχύος (δεσπόζουσας θέσης) στην αγορά, είναι απίθανο µια εταιρεία χωρίς σηµαντικό µερίδιο της σχετικής αγοράς να κατέχει δεσπόζουσα θέση. Όπως αναφέρεται στις Κατευθυντήριες Γραµµές, µεγάλα µερίδια αγοράς τα οποία υπερβαίνουν το 18 Οδηγία για την Πρόσβαση, Άρθρο 4(1); cf Άρθρα 5, 6, 7, 8. 19 Βλ. Άρθρο 20 της Οδηγίας Πλαίσιο. 27

50% της σχετικής αγοράς αποτελούν ένδειξη της ύπαρξης δεσπόζουσας θέσης, 20 εκτός από εξαιρετικές περιστάσεις. Ωστόσο οι Κατευθυντήριες Γραµµές ορίζουν επίσης ότι η ύπαρξη ΣΙΑ δεν µπορεί να θεµελιωθεί µόνο στη βάση µεγάλων µεριδίων στην αγορά, µε αποτέλεσµα οι Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) να καλούνται να προβούν σε εκτενή ανάλυση των οικονοµικών χαρακτηριστικών της σχετικής αγοράς πριν καταλήξουν σε κάποιο συµπέρασµα σχετικά µε την ύπαρξη ΣΙΑ. 21 Η On Telecoms έχει µερίδιο αγοράς 100% στη χονδρική παροχή τερµατισµού στο δίκτυό της δεδοµένου ότι δεν είναι δυνατό για οποιονδήποτε άλλο πάροχο να τερµατίσει κλήσεις σε σηµείο το οποίο δεν ελέγχει. Συνεπώς, η On Telecoms έχει σηµαντική ισχύ στην αγορά τερµατισµού στο δίκτυό της (ανεξάρτητα της τοπολογίας και διαµόρφωσής του) και µάλιστα πολύ περισσότερη από αυτήν που εκτιµάται στο σύνηθες µαχητό τεκµήριο του 50%, εκτός εάν είτε µπορεί να αποδειχθεί ότι το εν λόγω µονοπώλιο είναι µε κάποιο τρόπο παροδικό (είτε λόγω δυνατοτήτων παράκαµψης ή λόγω χαµηλών φραγµών εισόδου) ή λόγω αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος. 4.4. Φραγµοί Εισόδου Παρά το απόλυτο µερίδιο αγοράς (100%) στην παροχή χονδρικών υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων στο δίκτυο της On Telecoms, ο εν λόγω πάροχος µπορεί θεωρητικά να αντιµετωπίσει ανταγωνιστικές πιέσεις, εάν είναι εφικτή η είσοδος στην αγορά. Η απειλή εισόδου στην αγορά, είτε µακροπρόθεσµα είτε για ένα σύντοµο χρονικό διάστηµα, είναι ένας από τους βασικούς ανταγωνιστικούς περιορισµούς, τουλάχιστον όπου η είσοδος αυτή είναι πιθανή (και όχι υποθετική), έγκαιρη και ουσιαστική. Η ύπαρξη ΣΙΑ σε αγορές που χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλά µερίδια αγοράς µπορεί να αµφισβητηθεί εάν οι φραγµοί εισόδου είναι επαρκώς χαµηλοί. 20 Κατευθυντήριες Γραµµές για τη ΣΙΑ, Παράγραφος 75. 21 Κατευθυντήριες Γραµµές για τη ΣΙΑ, Παράγραφος 78. 28

Ωστόσο, στα πλαίσια του τερµατισµού κλήσεων σταθερής, υπάρχει ένας απόλυτος φραγµός εισόδου που αντιµετωπίζουν όσοι προµηθεύονται χονδρικά τερµατισµό κλήσεων σταθερής, δηλαδή πρόσβαση στους τελικούς συνδροµητές από τον πάροχο που ελέγχει το τερµατικό σηµείο του τελικού χρήστη. εν υπάρχουν τεχνικά µέσα (τεχνικοί µηχανισµοί παράκαµψης ή εναλλακτικά συστήµατα δροµολόγησης) µε τα οποία να µπορεί να παρακαµφθεί ο τεχνολογικός περιορισµός που καθιστά τον τερµατισµό σε οποιοδήποτε δίκτυο µη διεκδικήσιµο από άλλους υπάρχοντες ή νέους παρόχους, γεγονός που, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της ΕΕΤΤ, ισχύει και στην περίπτωση της εταιρείας On Telecoms. 4.5. Ισχύς επί των Τιµών Η δυνατότητα ενός παρόχου να ασκεί ισχύ επί των τιµών συνήθως θεωρείται ισχυρή ένδειξη ότι ο πάροχος έχει ισχύ στην αγορά σε σχέση µε τις εν λόγω υπηρεσίες. Κάθε πάροχος έχει απόλυτη µονοπωλιακή ισχύ στην παροχή υπηρεσιών τερµατισµού κλήσεων στο δίκτυο του. Με βάση την εν ισχύ αρχή «ο καλών πληρώνει», το τέλος τερµατισµού πληρώνεται από τον πάροχο που εκκινεί την κλήση και µεταφέρεται στον καλούντα στην τιµή λιανικής την οποία ο καλών πληρώνει για την κλήση, σε διαφορετικό βαθµό κάθε φορά που εξαρτάται από τις συνθήκες στην αγορά. Λόγω της αρχής αυτής, οι καταναλωτές εξακολουθούν να είναι ανελαστικοί σχετικά µε τα τέλη τερµατισµού κλήσεων, προστατεύοντας τους παρόχους από τον ανταγωνισµό στις τιµές. 4.6. Αντισταθµιστική Αγοραστική Ισχύς Εάν ένας πάροχος ακολουθεί στην αγορά πρακτικές οι οποίες είναι πιθανόν καταχρηστικές, οι πελάτες δύνανται θεωρητικά να ασκήσουν αντισταθµιστική αγοραστική ισχύ. Όταν οι αγοραστές είναι µεγάλοι και ισχυροί, µπορούν να αντιδράσουν αποτελεσµατικά σε µια απόπειρα αύξησης των τιµών από τους προµηθευτές. Η ΕΕΤΤ εξέτασε την πιθανότητα και/ ή την ύπαρξη τέτοιας αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος, καθώς η ύπαρξη αντισταθµιστικής αγοραστικής δύναµης συνιστά συχνά έναν σηµαντικό σχετικό παράγοντα στις αγορές χονδρικής. Σηµειώνεται ωστόσο, ότι η αντισταθµιστική αγοραστική ισχύς δύναται να υφίσταται µόνο όταν µεγάλοι πελάτες έχουν την δυνατότητα (εντός εύλογου χρονικού πλαισίου) να 29