ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β 18 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Στο παραπάνω κείµενο ο συγγραφέας αναφέρεται στους χώρους θέασης και ακρόασης ως δηµιουργίες της ελληνικής αρχαιότητας. Αρχικά, θέλοντας να αιτιολογήσει τη σπουδαιότητα των χώρων αυτών παρουσιάζει τη δηµοκρατική και ψυχαγωγική διάστασή τους όπως επίσης το συµβολισµό τους ως συνδετικό κρίκο παρόντος παρελθόντος, γεγονός στο οποίο στοχεύει η σύγχρονη αρχαιολογική αντίληψη. Στη συνέχεια, κάνει λόγο για τα προβλήµατα που ανακύπτουν από τη σύζευξη παρόντος παρελθόντος, τα οποία σχετίζονται µε τη φθορά, την αλλοίωση των µνηµείων και την ανολοκλήρωτη επαφή µε αυτά. Ωστόσο, επισηµαίνει ότι για να αναδειχθούν και να καταστούν προσεγγίσιµα τα µνηµεία είναι αναγκαίο το κοινό να έρθει σε επαφή µε αυτά καθώς επίσης να πραγµατωθεί η καταγραφή τους χωρίς εξαιρέσεις. Τέλος, καταλήγει στο συµπέρασµα ότι οι αρχαιολόγοι, οι καλλιτέχνες, η πολιτεία και η πνευµατικοί ηγεσία στα πλαίσια µιας συντονισµένης προσπάθειας και σε συνδυασµό µε τη διενέργεια εκδηλώσεων θα καταστήσουν δυνατή την προστασία και την αναβίωση των µνηµείων. Β1. α. Σ β. Λ γ. Λ δ. Λ ε. Σ 1
Β2. α) Η παράγραφος αναπτύσσεται αρχικά µε τη µέθοδο της διαίρεσης. Πιο συγκεκριµένα η διαιρετική έννοια είναι τα «µνηµεία». Η διαιρετική βάση εννοείται και είναι «το είδος τους». Τέλος, τα µέλη της διαίρεσης είναι «των πολύ ή λιγότερων γνωστών µαρτυρίες». Ακολούθως η παράγραφος αναπτύσσεται µε αίτιο αποτέλεσµα. Το αίτιο είναι «η καταγραφή όλων των µνηµείων µε όλα τα δεδοµένα τους, την ιστορία και τα χαρακτηριστικά τους και τις δυνατότητες χρήσης ή απλής ανάδειξής τους». Το αποτέλεσµα είναι ότι θα προσφέρει «ένα πολύ σηµαντικό εργαλείο στη συστηµατικότερη διαχείριση αυτού του πλούτου». Τέλος, η παράγραφος αναπτύσσεται και µε παραδείγµατα. Πιο συγκεκριµένα τα παραδείγµατα είναι «δηλαδή την ιστορία τους, τα χαρακτηριστικά τους, την κατάστασή τους και τις δυνατότητες χρήσης ή απλής ανάδειξής τους». Άρα η 7 η παράγραφος αναπτύσσεται µε συνδυασµό µεθόδων. Β2. β) Πρώτα απ όλα: αρχικά, πρωταρχικά, πρωτίστως Παράλληλα: συγχρόνως, ταυτόχρονα Εξάλλου: ωστόσο, µάλιστα, επιπλέον, επιπρόσθετα, έπειτα Β3.α) εκτυλίσσεται = διαδραµατίζεται, εξελίσσεται, συντελείται, συµβαίνει κατάλοιπα = υπόλοιπα, αποµεινάρια επιδίωξη = στόχος, σκοπός προσέγγιση = πλησιάσµατος, επαφής, σύγκλισης ολοκληρωµένη = πλήρη, τελειοποιηµένη Β3. β) αναπτυσσόταν παρήκµαζε δράση αδράνεια, απραξία ερευνηµένων ανερεύνητων, ανεξερεύνητων γνωρίζουµε αγνοούµε ανάδειξης υποβάθµισης, υποβιβασµού, απόκρυψης 2
Β4. α) Η διπλή παύλα χρησιµοποιείται για να αποµονωθεί µέρος της φράσης, όπως γίνεται και στην παρένθεση. Θα µπορούσαµε λοιπόν, να πούµε ότι λειτουργεί παρενθετικά. Αυτό συµβαίνει ιδίως όταν το µέρος αυτό δεν είναι τόσο δευτερεύον, ώστε να κλειστεί στην παρένθεση, όπως συγκεκριµένα ισχύει στην 7 η παράγραφο του κειµένου καθώς ο συγγραφέας επεξηγεί και διευκρινίζει τα είδη των µνηµείων, δηλαδή «των πολύ ή λιγότερο γνωστών, των εντοπισµένων αλλά µη ερευνηµένων, αλλά και εκείνων των οποίων γνωρίζουµε ακόµη την ύπαρξη µόνο από αρχαίες µαρτυρίες». Β4. β) Η επιλογή του γ προσώπου δίνει στο κείµενο αντικειµενικότητα και εκπέµπει µια συναισθηµατική ψυχρότητα, καθώς ο ποµπός αποστασιοποιείται και παρουσιάζεται ουδέτερος απέναντι στα γεγονότα. Η οπτική γωνία είναι εξωτερική και η εστίαση µηδενική. Γ1. Παραγωγή λόγου ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ: Αξιότιµε Κύριε ήµαρχε, Αγαπητοί συνδηµότες, Κυρίες και Κύριοι. ΠΡΟΛΟΓΟΣ : Η Ελλάδα έχει µακραίωνη πολιτιστική παράδοση. Ίχνη της πολιτιστικής της πορείας στο χρόνο είναι τα µνηµεία που βρίσκονται διάσπαρτα σε κάθε γωνιά της ελληνικής γης. Με τον όρο µνηµείο εννοούµε ένα µεµονωµένο κτίσµα ή σύνολο κτισµάτων, τα οποία έχουν διασωθεί και διατηρηθεί από παλαιότερη εποχή, συνδέονται µε την ιστορία της χώρας µας και παρουσιάζουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Παλαιότερες εποχές, από τις οποίες διασώζονται µνηµεία, είναι, κάπως αδροµερώς, η αρχαιότητα, οι βυζαντινοί και οι νεότεροι χρόνοι. 3
ΛΟΓΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ : Να γνωρίσουν τα παιδιά τα µνηµεία. Να δεχτούν τις αισθητικές επιδράσεις τους και να νιώσουν τα συναισθήµατα που τα µνηµεία υποβάλλουν. Να µάθουν για τις αισθητικές που άσκησαν στα έργα µεταγενέστερων εποχών, ώστε να µπορούν να παρακολουθούν και να κατανοούν τις τεχνοτροπίες και την εξέλιξή τους. Να διαµορφώσουν µια βιωµατική όχι µόνο θεωρητική- σχέση µε το παρελθόν. Να µάθουν να χαίρονται την παρουσία των µνηµείων στο περιβάλλον. Να µάθουν να αγαπούν και να προστατεύουν το περιβάλλον. Τα ελληνικά µνηµεία, εναρµονισµένα µε το ελληνικό φυσικό κάλλος, το αναδεικνύουν και αναδεικνύονται από αυτό. Να τα αξιοποιούν και να προστατεύουν σε συνεργασία µε τους υπεύθυνους κρατικούς φορείς. Να εξοικειωθούν µε την εθνική κληρονοµιά τους και να συνειδητοποιήσουν την εθνική και την ευρωπαϊκή πολιτιστική τους ταυτότητα. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ : Σύνδεση των µνηµείων µε τη διδασκαλία µαθηµάτων όπως είναι η Ιστορία, η Γεωγραφία, τα Θρησκευτικά, ακόµη και τα Μαθηµατικά. Οργανωµένη και προετοιµασµένη επίσκεψη στα µνηµεία, ώστε οι µαθητές να τα γνωρίζουν καλά, να εµπνέονται από αυτά και να αποκτούν κίνητρα για έρευνα και µάθηση. Επίσκεψη στα µνηµεία της περιοχής όπου οι µαθητές ζουν, ώστε να γνωρίζουν την αξία τους και να αποκτούν βιωµατική σχέση µε αυτά, να τα συνδέουν δηλαδή µε τη ζωή τους. 4
«Υιοθέτηση» και «ανάδειξη» από σχολεία µνηµείων τα οποία είναι υποβαθµισµένα και άγνωστα στο ευρύ κοινό. Πολιτιστικές ανταλλαγές µε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, ώστε να αναδειχθεί η ευρωπαϊκή διάσταση των µνηµείων της καθεµιάς. ΕΠΙΛΟΓΟΣ : ιαπιστώνουµε λοιπόν, ότι τα µνηµεία είναι έργα τέχνης αδιαµφισβήτητης αξίας γι αυτό και την ευθύνη για την επίσκεψη και µελέτη τους από τους πολίτες και τους νέους οφείλουν να αναλάβουν οι αρχαιολόγοι, που γνωρίζουν καλά την ιστορία καθώς και τις αισθητικές και τεχνικές λεπτοµέρειες των µνηµείων. Τέλος, είναι επιτακτική ανάγκη ο χρόνος να είναι επαρκείς, ώστε η επίσκεψη και η µελέτη µνηµείων να είναι συστηµατική, διαρκής και να µην εξαντλείται σε µια ευκαιριακή και παροδική περιδιάβασή τους. Επιµέλεια : Γιόρτσιου Χρυσάνθη Ιστορικός 5