Από τι αποτελείται το Φως (1873)

Σχετικά έγγραφα
Η Ψ = Ε Ψ. Ψ = f(x, y, z, t, λ)

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης

Κύριος κβαντικός αριθμός (n)

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 2: Κβαντομηχανική προσέγγιση του ατόμου

Σύγχρονες αντιλήψεις γύρω από το άτομο. Κβαντική θεωρία.

Μετά το τέλος της µελέτης του 1ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

H εικόνα του ατόμου έχει αλλάξει δραστικά

Κβαντικοί αριθμοί τρεις κβαντικοί αριθμοί

Κβαντομηχανική ή κυματομηχανική

Ατομικός αριθμός = Αριθμός πρωτονίων. Μαζικός αριθμός = Αριθμός πρωτονίων + Αριθμός νετρονίων (nucleon number)

Κβαντομηχανική εικόνα του ατομικού μοντέλου

ιστοσελίδα μαθήματος

Ατομική Φυσική. Η Φυσική των ηλεκτρονίων και των ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων.

Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. 100 Ερωτήσεις τύπου Σωστού Λάθους Στο τέλος οι απαντήσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ IV. ΟΙ ΚΒΑΝΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΟΧΙΑΚΑ

3. Το πρότυπο του Bohr εξήγησε το ότι το φάσμα της ακτινοβολίας που εκπέμπει το αέριο υδρογόνο, είναι γραμμικό.

Πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια. πρωτόνιο 1 (1,67X10-24 g) +1 νετρόνιο 1 0 1,6X10-19 Cb ηλεκτρόνιο 1/1836 (9X10-28 g) -1

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που

Κβαντικοί αριθμοί. l =0 υποφλοιός S σφαίρα m l =0 ένα τροχιακό με σφαιρική συμμετρία

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: MED808 Π. Παπαγιάννης

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ν. Μαραβελάκη Επίκουρος Καθηγήτρια Γενικού Τµήµατος Πολυτεχνείου Κρήτης

Κβαντομηχανική σε. τρεις διαστάσεις. Εξίσωση Schrödinger σε 3D. Τελεστές 2 )

Κυματική φύση της ύλης: ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Φωτόνια: ενέργεια E = hf = hc/λ (όπου h = σταθερά Planck) Κυματική φύση των σωματιδίων της ύλης:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ III. ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

1 o. Τροχιακό Κβαντικοί αριθµοί ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 11. Τροχιακό - Κβαντικοί αριθµοί

Κεφάλαιο 7. Κβαντική Θεωρία του Ατόμου

Κεφάλαιο 37 Αρχική Κβαντική Θεωρία και Μοντέλα για το Άτομο. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Κομβικές επιφάνειες. Από τη γνωστή σχέση: Ψ(r, θ, φ) = R(r).Θ(θ).Φ(φ) για Ψ = 0 θα πρέπει είτε R(r) = 0 ή Θ(θ).Φ(φ) = 0

Η θεωρία του Bohr (Ατομικά φάσματα)

Μετά το τέλος της µελέτης του 1ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ

Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις

Κεφάλαιο 39 Κβαντική Μηχανική Ατόμων

Μοντέρνα Φυσική. Κβαντική Θεωρία. Ατομική Φυσική. Μοριακή Φυσική. Πυρηνική Φυσική. Φασματοσκοπία

Ατομική Φυσική. Η Φυσική των ηλεκτρονίων και των ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ II. ΤΟ ΦΩΣ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ BOHR Ν. ΜΠΕΚΙΑΡΗΣ

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 3 η : Περιοδικότητα & Ατομική Δομή. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Α ΚΥΚΛΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΓΕΛ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Χημεία ΘΕΜΑ Β

Μάθημα 7ο. Υλοκύματα Και Η Σύγχρονη Ατομική Θεωρία

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

κυματικής συνάρτησης (Ψ) κυματική συνάρτηση

Κεφάλαιο 38 Κβαντική Μηχανική

5 Σχετικιστική μάζα. Στο Σ Πριν Μετά. Στο Σ

Διάλεξη 3: Το άτομο του Υδρογόνου. Αναζητούμε λύσεις της χρονοανεξάρτητης εξίσωσης Schrödinger για το κεντρικό δυναμικό

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

5 Σχετικιστική μάζα. Στο Σ Πριν Μετά. Στο Σ

ΧΗΜΕΙΑ» ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΜΑΘΗΜΑ: «ΓΕΝΙΚΗ. Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ Α ΕΞΑΜΗΝΟ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ)

Γραμμικά φάσματα εκπομπής

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

A.3 Ποια από τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δομές παραβιάζει την αρχή του Pauli:

Ακτίνες επιτρεπόμενων τροχιών (2.6)

ETY-202. Εκπομπή και απορρόφηση ακτινοβολίας ETY-202 ΎΛΗ & ΦΩΣ 12. ΎΛΗ & ΦΩΣ. Στέλιος Τζωρτζάκης 21/12/2012

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

1.1. Ιστορική Εξέλιξη των Αντιλήψεων για τα Άτομα

ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ. Θέμα B

Δομή Διάλεξης. Εύρεση ακτινικού μέρους εξίσωσης Schrödinger. Εφαρμογή σε σφαιρικό πηγάδι δυναμικού απείρου βάθους. Εφαρμογή σε άτομο υδρογόνου

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

1 p p a y. , όπου H 1,2. u l, όπου l r p και u τυχαίο μοναδιαίο διάνυσμα. Δείξτε ότι μπορούν να γραφούν σε διανυσματική μορφή ως εξής.

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 1: Ανασκόπηση Σύγχρονης Φυσικής. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

ΘΕΜΑ Β Β.1 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 8 Β.2 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 9

Κεφάλαια (από το βιβλίο Serway-Jewett) και αναρτημένες παρουσιάσεις

Μοριακή Φασματοσκοπία I. Παραδόσεις μαθήματος Θ. Λαζαρίδης

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή:

Κβαντική µηχανική. Τύχη ή αναγκαιότητα. Ηµερίδα σύγχρονης φυσικής Καραδηµητρίου Μιχάλης

ΣΩΜΑΤΙ ΙΑΚΗ ΦΥΣΗ ΦΩΤΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

Spin του πυρήνα Μαγνητική διπολική ροπή Ηλεκτρική τετραπολική ροπή. Τάσος Λιόλιος Μάθημα Πυρηνικής Φυσικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

και χρησιμοποιώντας τον τελεστή A r P αποδείξτε ότι για

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013

Κεφάλαιο 2. Ο κυματοσωματιδιακός δυισμός της ύλης

Το άτομο του Υδρογόνου- Υδρογονοειδή άτομα

ΓΛ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 3ο: Φυσική Γενικής Παιδείας: Ατομικά Φαινόμενα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

Εισαγωγή. ιάλεξη 1 η

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000

ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΙΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟΥ BOHR

Ατομική δομή. Το άτομο του υδρογόνου Σφαιρικά συμμετρικές λύσεις ψ = ψ(r) Εξίσωση Schrodinger (σφαιρικές συντεταγμένες) ħ2. Εξίσωση Schrodinger (1D)

ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ

ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ. Μάθημα Ι: Εισαγωγικές έννοιες. Πρασσά Βάια

Διάλεξη 2: Κεντρικά Δυναμικά. Αναζητούμε λύσεις της χρονοανεξάρτητης εξίσωσης Schrödinger για κεντρικά δυναμικά

Εφαρμογές κβαντικής θεωρίας

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/11/2013

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Γ ΚΥΚΛΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ Προτεινόμενα Θέματα Γ ΓΕΛ Φεβρουάριος Φυσική ΘΕΜΑ Α

Γιατί δεν πιάνεται; (δεν το αισθανόμαστε- δεν το πιάνουμε)

Μην ξεχνάµε την διαπεραστική µατιά του Λυγκέα.

Η Κβαντική «επανάσταση»! Κύκλοι Μαθημάτων Σύγχρονης Φυσικής Δρ. Μιχάλης Καραδημητρίου

ΤΟ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Σύγxρονη Φυσική II. Το άτομο του Υδρογόνου Διδάσκων : Επίκ. Καθ. Μ. Μπενής

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16/11/2014 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΑΡΧΩΝ ΜΑΡΚΟΣ ΘΕΜΑ Α

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Κβαντική Θεωρία ΙΙ. Κεντρικά Δυναμικά Διδάσκων: Καθ. Λέανδρος Περιβολαρόπουλος

είναι τα μήκη κύματος του φωτός αυτού στα δύο υλικά αντίστοιχα, τότε: γ. 1 Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

Transcript:

Από τι αποτελείται το Φως (1873) Ο James Maxwell έδειξε θεωρητικά ότι το ορατό φως αποτελείται από ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Ηλεκτρομαγνητικό κύμα είναι η ταυτόχρονη διάδοση, μέσω της ταχύτητας του φωτός (c), ενός ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου. Τα διανύσματα του ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου είναι κάθετα μεταξύ τους και κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος.

Φως Φως είναι ένα είδος ακτινοβολίας. Ακτινοβολία είναι η εκπομπή και διάδοση ενέργειας μέσα στο χώρο υπό τη μορφή κυμάτων. Το φως μπορεί να θεωρηθεί είτε σαν κύμα είτε σαν σωματίδιο (διττή φύση του φωτός). Τα σωματίδια του φωτός ονομάζονται φωτόνια και αποτελούν μικροσκοπικά ενεργειακά πακέτα (κβάντα)

Κύμα - Μήκος Κύματος (λ) Κύμα ονομάζεται κάθε μηχανισμός διάδοσης μιας διαταραχής που μεταφέρει ενέργεια και ορμή με ορισμένη ταχύτητα Το μήκος κύματος (λ) είναι: η απόσταση που διανύει το κύμα για χρόνο ίσο με την περίοδο ταχύτητα διάδοσης c =,99795x10 10 cm/s Συνδέεται με τη συχνότητα (v) μέσω της ταχύτητας του φωτός ν = c/λ Συχνότητα (ν) είναι ο αριθμός των εναλλαγών της ταλάντωσης ανά s, μονάδες: s -1 ή Hz Περίοδος (Τ), το χρονικό διάστημα στο οποίο η κυματική εικόνα επαναλαμβάνεται, Τ = 1/ν

Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία Το ορατό φάσμα (Vis) αποτελεί ένα ελάχιστο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα υψηλών συχνοτήτων (μεγάλες ενέργειες) έχουν μικρά μήκη κύματος και αντίστροφα Τα όρια των διαφόρων περιοχών δεν καθορίζονται επακριβώς

Εφαρμογές

Η κβάντωση της ενέργειας του Planck (1900) Παρατηρώντας την ένταση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από ένα θερμό σώμα, το οποίο βρίσκεται σε διαφορετικές θερμοκρασίες, κατέληξε στον τύπο για την ενέργεια της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από ένα άτομο: E = nhν, n = 1,,3,4, Όπου h = 6,63 x 10-34 J s και v η συχνότητα της ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία από ένα υλικό εκπέμπεται όχι με συνεχή τρόπο, αλλά σε «πακέτα» ενέργειας hv (κβάντα), η τιμή των οποίων εξαρτάται από την v της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας.

Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο του Einstein (191) Ο Einstein επέκτεινε τη θεωρία του Planck. Όταν πάνω σε μία επιφάνεια ενός μετάλλου προσπίπτει φως (φωτόνια) συγκεκριμένης συχνότητας τότε εκπέμπονται ηλεκτρόνια.

Διττή φύση του φωτός: σωματιδιακή και κυματική Υπέθεσε ότι εάν για οποιοδήποτε λόγο μεταβληθεί η ενέργεια ενός ατόμου κατά hv, τότε αυτή η μεταβολή της ενέργειας θα εκπεμφθεί υπό τη μορφή φωτεινής ενέργειας. Το φως αποτελείται από κβάντα ενέργειας (φωτόνια), δηλαδή από σωματίδια ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με ενέργεια ίση με: E = hν. Για να γίνει πλήρης περιγραφή του φωτός απαιτείται να λάβουμε υπόψη μας τόσο την σωματιδιακή όσο και την κυματική του φύση. Ενέργεια του σωματιδίου φωτός (φωτόνιο), Ε = mc Συχνότητα του κύματος αυτής της ενέργειας, E = hν

Κυματική θεωρία της ύλης του de Broglie (194) Κάθε κινούμενο μικρό σωματίδιο, π.χ. Η ηλεκτρόνιο, παρουσιάζει διττή φύση, σωματιδίου και κύματος. λ h m u h p εξίσωση de Broglie όπου m: ιδιότητα σωματιδίου λ: ιδιότητα κύματος u: κοινή ιδιότητα σωματιδίου και κύματος (ταχύτητα σωματιδίου, ταχύτητα διάδοσης κύματος).

Απόδειξη της εξίσωσης de Broglie Ε = h ν ή Ε = h c/λ (1) η εξίσωση του Einstein: Ε = m c () Από τις σχέσεις (1) ^ () προκύπτει: h c/λ = m c οπότε, λ = h/(mc) ή λ = h/(mu) = h/p, για το ηλεκτρόνιο

Τι είναι το ηλεκτρόνιο; Σωματίδιο ή κύμα; Η απάντηση είναι: ούτε σωματίδιο, ούτε κύμα, αλλά μια σύνθεση που εμπεριέχει ταυτόχρονα και τις σωματιδιακές και τις κυματικές ιδιότητες.

Αρχή της αβεβαιότητας (απροσδιοριστίας) του Heisenberg (197) Είναι αδύνατο να προσδιορισθεί με ακρίβεια συγχρόνως η θέση και η ορμή ενός μικρού σωματιδίου, π.χ. ηλεκτρονίου. Όσο μεγαλύτερη ακρίβεια υπάρχει στον προσδιορισμό της θέσης ενός σωματιδίου τόσο μεγαλύτερο είναι το σφάλμα (μεγαλύτερη η αβεβαιότητα) στον προσδιορισμό της ορμής του. Δx. Δp h / 4π Αν υποθέσουμε ότι γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια τη θέση ενός μικρού σωματιδίου, δηλαδή Δx=0, τότε έχουμε απόλυτη άγνοια για την ορμή αυτού, δηλαδή Δp=. Επίσης, αν γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια την ορμή ενός μικρού σωματιδίου, δηλαδή Δp=0, τότε έχουμε απόλυτη άγνοια για τη θέση που βρίσκεται το σωματίδιο, δηλαδή Δx=.

Άσκηση Να υπολογισθεί η αβεβαιότητα στη θέση του ηλεκτρονίου στο άτομο του υδρογόνου. Δίνονται: η μέση ταχύτητα κίνησης του ηλεκτρονίου, 5x10 6 m/s, με μία αβεβαιότητα 1% και η μάζα του ηλεκτρονίου 9,11x10-31 Kg. Σταθερά Planck, 6,63x10-34 J s.

Κυματική εξίσωση του Schrödinger (196) Για την περιγραφή του ηλεκτρονίου χρησιμοποίησε μια κυματοσυνάρτηση σε αναλογία με την εξίσωση κύματος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή ενός μηχανικού ή ηλεκτρομαγνητικού κύματος. Η κυματοσυνάρτηση αυτή συμβολίζεται με Ψ και είναι μια συνάρτηση της θέσης, του χρόνου και του μήκους κύματος Ψ = f(x, y, z, t, λ).

Κυματική εξίσωση του Schrödinger για το άτομο του υδρογόνου (196) - h ( 8 m x y Η εξίσωση αυτή γράφεται συνήθως υπό τη μορφή όπου m: μάζα του σωματιδίου x y Ε: συνολική ενέργεια του σωματιδίου V: η δυναμική ενέργεια του σωματιδίου, Εκ: η κινητική ενέργεια του σωματιδίου h: η σταθερά του Planck z ) V E z Όλες οι πληροφορίες για το e - περιέχονται στη μαθηματική έκφραση Ψ, η οποία ονομάζεται κυματοσυνάρτηση και προκύπτει από την επίλυση της εξίσωσης Schrödinger. 8 m Εκ h 0 V Ze 4π ε ο r

Εξίσωση του Schrödinger Για να είναι αποδεκτή μία λύση Ψ, οι κυριότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται είναι: να είναι μονότιμη, να έχει δηλαδή μόνο μία τιμή για κάθε σημείο του χώρου. να είναι συνεχής, να μην αλλάζει απότομα τιμή σε κοντινά σημεία. να είναι πεπερασμένη, να μη γίνεται άπειρη σε κανένα σημείο του χώρου. να είναι κανονικοποιημένη, το άθροισμα δηλαδή όλων των πιθανοτήτων να βρεθεί το ηλεκτρόνιο σε κάποιο σημείο του χώρου να ισούται με μονάδα.

Εξίσωση του Schrödinger Η ολική ενέργεια του ηλεκτρονίου μπορεί να πάρει μόνο κάποιες συγκεκριμένες τιμές, οι οποίες αντιστοιχούν στις αποδεκτές λύσεις Ψ. Ακριβείς λύσεις μπορούν να προκύψουν μόνο για το άτομο του υδρογόνου καθώς και για τα υδρογονοειδή ιόντα (He +, Li + κλπ.) Οι αποδεκτές λύσεις της εξίσωσης ονομάζονται κυματικές συναρτήσεις ή ατομικά τροχιακά (Ψ). Το τροχιακό Ψ, δεν έχει καμία φυσική σημασία και μπορεί να λάβει θετικές, αρνητικές, μηδέν, φανταστικές ή μιγαδικές τιμές. Ωστόσο, μπορούμε να πούμε ότι εκφράζει την παρουσία (όταν Ψ0) ή την απουσία του ηλεκτρονίου (όταν Ψ=0) σε μια ορισμένη περιοχή του χώρου γύρω από τον πυρήνα.

Εξίσωση του Schrödinger Το τετράγωνο της κυματοσυνάρτησης, Ψ, μας δίνει την πιθανότητα να βρούμε το ηλεκτρόνιο σε αυτό το σημείο και επομένως μπορεί να μας δώσει την πυκνότητα του φορτίου (ηλεκτρονιακού νέφους) (-e Ψ ) σε κάθε σημείο του χώρου. Είναι αυτό που καθορίζει το μέγεθος και το σχήμα του ηλεκτρονιακού νέφους. Το γινόμενο Ψ dv, μας δίνει την πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο σε ένα σημείο ενός στοιχειώδη χώρου dv. Για σφαιρική δομή (άτομο) V = 4/3 πr 3, άρα dv/dr = 4πr και έτσι Ψ dv/dr = 4πr Ψ είναι η πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο σε ένα στοιχειώδη χώρο dv

Εξίσωση Schrödinger με πολικές συντεταγμένες Σχετικώς εύκολη επίλυση για το άτομο του υδρογόνου και τα υδρογονοειδή, όπου η επίδραση του πεδίου του πυρήνα σε συγκεκριμένο ηλεκτρόνιο δεν επηρεάζεται απλό την παρουσία άλλων ηλεκτρονίων. Αλλά η επίλυση διευκολύνεται περαιτέρω αν αντί των καρτεσιανών συντεταγμένων χρησιμοποιηθούν οι πολικές. Σχέσεις μεταξύ καρτεσιανών και πολικών: x = r.ημθ.συνφ y = r.ημθ.ημφ z = r.συνθ όπου Α: το πολικό σημείο και r, η απόσταση του από το μηδέν. r: πολική ακτίνα θ: ζενιθιακή γωνία φ: αζιμουθιακή γωνία

Εξίσωση Schrödinger με πολικές συντεταγμένες Με την αλλαγή του συστήματος των συντεταγμένων η εξίσωση παίρνει την παρακάτω μορφή: R(r) Θ(θ) Φ(φ) 0 h m Εκ 8 z y x 0 h m Εκ 8 1 ) ( 1 ) ( 1 r r r r r r

Εξίσωση Schrödinger με πολικές συντεταγμένες Ψ(r, θ, φ) = R(r).Θ(θ).Φ(φ) R(r): η ακτινική κυματοσυνάρτηση η οποία δίνει την εξάρτηση της Ψ από την απόσταση από τον πυρήνα, r. Θ(θ).Φ(φ): η γωνιακή κυματοσυνάρτηση η οποία δίνει την εξάρτηση της Ψ από τις γωνίες θ και φ. Θ(θ): η γωνιακή ζενιθιακή συνιστώσα. Φ(φ): η αζιμουθιακή συνιστώσα.

Οι Κβαντικοί Αριθμοί Για να προκύψει ηλεκτρονικό νέφος με παραδεκτό μέγεθος, σχήμα και προσανατολισμό θα πρέπει να δοθούν σωστές τιμές ενέργειας στην εξίσωση Schrödinger. Οι πραγματικές τιμές ενέργειας των ηλεκτρονίων δίνονται από τους συνδυασμούς των τριών κβαντικών αριθμών, n, l και m l. Οι κβαντικοί αριθμοί, n, l και m l προκύπτουν από τις λύσεις των εξισώσεων R, Θ και Φ, αντίστοιχα, ως συνέπεια των απαιτήσεων που πρέπει να ικανοποιούν οι κυματοσυναρτήσεις, ώστε να είναι παραδεκτές.

Κύριος κβαντικός αριθμός (n) Ο κύριος κβαντικός αριθμός n, παίρνει ακέραιες τιμές n = 1,, 3,. Καθορίζει: την στιβάδα στην οποία κινείται το ηλεκτρόνιο το μέγεθος του ηλεκτρονιακού νέφους (ή τροχιακού). Σε μεγάλο βαθμό και την ενέργεια του ηλεκτρονίου σε ένα άτομο. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του n τόσο πιο απομακρυσμένο από τον πυρήνα είναι, κατά μέσο όρο, το ηλεκτρονιακό νέφος. Κύριος κβαντικός αριθμός n 1 3 4.. στιβάδα ή φλοιός Κ L M N..

Δευτερεύων ή αζιμουθιακός κβαντικός αριθμός (l) Ο δευτερεύων κβαντικός αριθμός l, παίρνει τιμές ανάλογα με την τιμή που έχει ο n, δηλαδή, l = 0, 1,, 3, n-1. Καθορίζει: Τo σχήμα του ηλεκτρονιακού νέφους (τροχιακού) Αζιμουθιακός κβαντικός αριθμός l 0 1 3 4 5.. υποστοιβάδα s p d f g h.. τροχιακό s p d f g h.. αριθμός τροχιακών (l +1) 1 3 5 7 9 11...

Μαγνητικός κβαντικός αριθμός (m l ) Ο μαγνητικός κβαντικός αριθμός m l, παίρνει τιμές ανάλογα με την τιμή που έχει ο l, δηλαδή, -l, (-l+1),, 0,,(l-1), +l. Καθορίζει: τoν προσανατολισμό του ηλεκτρονιακού νέφους (τροχιακού) Η ονομασία «μαγνητικός» οφείλεται στη δημιουργία μαγνητικού πεδίου λόγω της κίνησης του ηλεκτρονίου γύρω από τον πυρήνα του ατόμου. Μαγνητικός +1 0-1 κβαντικός αριθμός m l τροχιακά p p x p z p y Μαγνητικός + +1 0-1 - κβαντικός αριθμός m l τροχιακά d d x-y d xz d z d yz d xy

Μαγνητικός κβαντικός αριθμός του spin (m s ) Ο μαγνητικός κβαντικός αριθμός spin m s, παίρνει τιμές +1/ ή -1/, είναι δηλαδή ανεξάρτητος από τις τιμές των άλλων κβαντικών αριθμών. Λόγω της ιδιοπεριστροφής του ηλεκτρονίου.

1 η Στιβάδα (Κ) 1s Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει από τον ακόλουθο συνδυασμό n =1, l = 0 και m l = 0, των κβαντικών αριθμών ονομάζεται 1s ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό 1s παίρνει την ακόλουθη μορφή:,, όπου και Δεν υπάρχει εξάρτηση της Ψ 1s από τις γωνίες θ και φ. Επομένως, η πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο κάπου στο χώρο είναι η ίδια προς όλες τις κατευθύνσεις. Γι αυτό το ηλεκτρονιακό νέφος του 1s τροχιακού παριστάνεται με σφαίρα.

η Στιβάδα (L) s και p Όταν ο n =, ο δευτερεύοντας κβαντικός αριθμός μπορεί να πάρει τιμές 0 και 1. Επομένως έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις συνδυασμών. Περίπτωση n =, l = 0, m l = 0. Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει ονομάζεται s ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό s παίρνει την ακόλουθη μορφή: Δεν υπάρχει εξάρτηση της Ψ s από τις γωνίες θ και φ. Επομένως, η πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο κάπου στο χώρο είναι η ίδια προς όλες τις κατευθύνσεις. Γι αυτό το ηλεκτρονιακό νέφος του s τροχιακού παριστάνεται με σφαίρα.

η Στιβάδα (L) s και p Περίπτωση n =, l = 1, m l = 0. Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει ονομάζεται p z ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό p z παίρνει την ακόλουθη μορφή: Yπάρχει εξάρτηση της Ψ pz από τo συνημίτονο της γωνίας θ. Επομένως, η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους δεν είναι ανεξάρτητη της κατεύθυνσης. Η απεικόνιση του τροχιακού p z φαίνεται στο διπλανό σχήμα.

η Στιβάδα (L) s και p Περίπτωση n =, l = 1, m l = 1. Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει ονομάζεται p χ ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό p χ παίρνει την ακόλουθη μορφή: Yπάρχει εξάρτηση της Ψ px από τo συνημίτονο της γωνίας φ και το ημίτονο της γωνίας θ. Επομένως, η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους δεν είναι ανεξάρτητη της κατεύθυνσης. Η απεικόνιση του τροχιακού p χ φαίνεται στο διπλανό σχήμα.

η Στιβάδα (L) sp Περίπτωση n =, l = 1, m l = -1. Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει ονομάζεται p y ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό p y παίρνει την ακόλουθη μορφή: Yπάρχει εξάρτηση της Ψ py από τo ημίτονο της γωνίας θ και το ημίτονο της γωνίας φ. Επομένως, η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους δεν είναι ανεξάρτητη της κατεύθυνσης. Η απεικόνιση του τροχιακού p y φαίνεται στο διπλανό σχήμα.

3 η Στιβάδα (Μ) 3s, 3 p και 3d Όταν ο n = 3, ο δευτερεύοντας κβαντικός αριθμός μπορεί να πάρει τιμές 0, 1 και. Επομένως έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις συνδυασμών. Περίπτωση n = 3, l = 0, m l = 0. Το ατομικό τροχιακό που προκύπτει ονομάζεται 3s ατομικό τροχιακό. Η εξίσωση Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για το τροχιακό 3s παίρνει την ακόλουθη μορφή: Δεν υπάρχει εξάρτηση της Ψ 3s από τις γωνίες θ και φ. Επομένως, η πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο κάπου στο χώρο είναι η ίδια προς όλες τις κατευθύνσεις. Γι αυτό το ηλεκτρονιακό νέφος του s τροχιακού παριστάνεται με σφαίρα.

3 η Στιβάδα (M) 3s, 3p και 3d Περιπτώσεις: n = 3, l = 1, m l = 0 3p z ατομικό τροχιακό. n = 3, l = 1, m l = 1 3p x ατομικό τροχιακό. n = 3, l = 1, m l = -1 3p y ατομικό τροχιακό. Οι εξισώσεις Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για τα τροχιακά 3p z 3p x 3p z παίρνουν τις ακόλουθες μορφές: Yπάρχει εξάρτηση των Ψ 3pz, Ψ 3px και Ψ 3py από τις γωνίες φ και θ. Επομένως, οι πυκνότητες των ηλεκτρονιακών τους νεφών δεν είναι ανεξάρτητη της κατεύθυνσης. Οι απεικονίσεις των τροχιακών 3p z, 3p x και 3p y είναι παρόμοιες με αυτών των p.

3 η Στιβάδα (M) 3s, 3p και 3d Περιπτώσεις: n = 3, l =, m l = 0 3d z ατομικό τροχιακό. n = 3, l =, m l = 1 3d xz ατομικό τροχιακό. n = 3, l =, m l = -1 3d yz ατομικό τροχιακό. n = 3, l =, m l = 3d x -y ατομικό τροχιακό. n = 3, l =, m l = - 3d xy ατομικό τροχιακό. Οι εξισώσεις Schrödinger με τις πολικές συντεταγμένες για τα 3d ατομικά τροχιακά παίρνουν τις ακόλουθες μορφές:

3 η Στιβάδα (M) 3s, 3p και 3d Υπάρχει εξάρτηση όλων των Ψ 3d από τις γωνίες φ και θ. Επομένως, οι πυκνότητες των ηλεκτρονιακών τους νεφών δεν είναι ανεξάρτητη της κατεύθυνσης. Οι απεικονίσεις των τροχιακών 3d φαίνονται στο διπλανό σχήμα.

4 η Στιβάδα (Ν) 4s, 4 p, 4d και 4f Όταν ο n = 4, οι παραδεκτές λύσεις της εξίσωσης Schrödinger είναι οι ακόλουθες: n = 4, l = 0, m l = 0 4s ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 1, m l = 0 4p z ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 1, m l = 1 4p x ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 1, m l = -1 4p y ατομικό τροχιακό. n = 4, l =, m l = 0 4d z ατομικό τροχιακό. n = 4, l =, m l = 1 4d xz ατομικό τροχιακό. n = 4, l =, m l = -1 4d yz ατομικό τροχιακό. n = 4, l =, m l = 4d x -y ατομικό τροχιακό. n = 3, l =, m l = - 4d xy ατομικό τροχιακό. Tα 4p και 4d τροχιακά παρουσιάζουν μεγάλες αναλογίες με το σχήμα των τροχιακών p, 3p και 3d.

4 η Στιβάδα (Ν) 4s, 4 p, 4d και 4f n = 4, l = 3, m l = 0 f 3 z -3/5 zr ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = 1 f 3 y -3/5 yr ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = -1 f 3 x -3/5 xr ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = f z(x -y ) ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = - f y(x -z ) ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = 3 f x(z -y ) ατομικό τροχιακό. n = 4, l = 3, m l = -3 f xyz ατομικό τροχιακό.

4 η Στιβάδα (Ν) 4f τροχιακά

Ασκήσεις 1) Ποιες είναι οι 10 τετράδες κβαντικών αριθμών που χαρακτηρίζουν το καθένα από τα δέκα ηλεκτρόνια του ατόμου 10 Ne. ) Πόσα s, p, d τροχιακά διαθέτει ο φλοιός Μ ενός ατόμου. 3) Πόσα τροχιακά s, d, 3f, 4p και 5d μπορούν να υπάρχουν σε ένα άτομο; Να δικαιολογήσετε. 4) Όταν ο κύριος κβαντικός αριθμός είναι 3, ποιες τιμές μπορούν να πάρουν κβατνικοί αριθμοί l και m l ; 5) Να διαλέξετε το σύνολο των κβαντικών αριθμών που θα μπορούσε να περιγράψει σωστά το ηλεκτρόνιο σε ένα άτομο: α) n = 4, l = 4, m l = 3, m s = +1/ γ) n = 0, l = 0, m l = 0, m s = +1/ β) n = 3, l =, m l = -3, m s = -1/ δ) n = 3, l = 1, m l = 0, m s = -1/ 6) Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να τοποθετηθεί: α) στη στιβάδα με n = 4, β) στην υποστιβάδα p, γ) σε ένα άτομο όπου η μεγαλύτερη τιμή του κύριου κβαντικού αριθμού είναι n = 4; 7) Πόσα ηλεκτρόνια στη θεμελιώδη κατάσταση του 36Kr έχουν μαγνητικό κβαντικό αριθμό m = +1; Πόσα ηλεκτρόνια έχουν l =+1;

Άσκηση 8) Να αναγραφούν οι τιμές όλων των κβαντικών αριθμών για ένα ηλεκτρόνιο που βρίσκεται σε τροχιακό 5g. Εξηγήστε γιατί δεν είναι δυνατόν να έχουμε 3f και 4g τροχιακά.