ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 1.6.2016 COM(2016) 361 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Υλοποίηση του προγράμματος της ενιαίας αγοράς για την απασχόληση, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις EL EL
1. Υποστήριξη της οικονομικής ανάκαμψης Η ενίσχυση της οικονομίας της Ευρώπης και η τόνωση των επενδύσεων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης παραμένει κορυφαία προτεραιότητα της Επιτροπής. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 1, η ανάπτυξη στην Ευρώπη διατηρείται παρά το δυσμενέστερο παγκόσμιο περιβάλλον. Τα επίπεδα απασχόλησης σημειώνουν αύξηση, αν και με υπερβολικά βραδείς ρυθμούς ακόμη, και το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης εξακολουθεί να μειώνεται. Οι συνθήκες για την αύξηση των επενδύσεων βελτιώθηκαν περαιτέρω. Ενώ οι ενδείξεις αυτές είναι ενθαρρυντικές, πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο το ενάρετο τρίγωνο των υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων. Η καινοτομία προωθεί την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και, ως εκ τούτου, είναι καθοριστικής σημασίας για την τροφοδότηση του αναπτυξιακού κινητήρα της Ευρώπης. Για να υπάρχει καινοτομία, οι επιχειρήσεις και οι επιχειρηματίες χρειάζονται κίνητρα και την ικανότητα να επενδύουν. Χρειάζονται μια δεξαμενή κατάλληλων ταλέντων και την προσδοκία ότι θα είναι σε θέση να επεκτείνονται και να πωλούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε μια μεγάλη αγορά χωρίς να αντιμετωπίζουν διαφορετικές κανονιστικές απαιτήσεις σε κάθε κράτος μέλος. Χρειάζεται, ως εκ τούτου, να παραμείνουμε αποφασιστικά επικεντρωμένοι στην προώθηση της ενιαίας αγοράς για τη στήριξη της βιώσιμης απασχόλησης και ανάπτυξης και για να καταστεί η Ευρώπη περισσότερο ανταγωνιστική και ελκυστική για επενδύσεις. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται καλύτερη αλληλεπίδραση μεταξύ της ΕΕ και της εθνικής και περιφερειακής διάστασης για την άρση των φραγμών στις επενδύσεις και την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Πριν από δύο εβδομάδες, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις προσδιόρισαν τις πιο επείγουσες προτεραιότητες για ανάληψη δράσης σε εθνικό επίπεδο ώστε να διατηρηθεί η πορεία των μεταρρυθμίσεων. Ταυτόχρονα, ορισμένοι φραγμοί έχουν ισχυρή διασυνοριακή διάσταση και απαιτούν την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης-18ης Μαρτίου 2016, η παρούσα ανακοίνωση προβαίνει σε απολογισμό της υλοποίησης του θεματολογίου για την ενιαία αγορά, υπογραμμίζοντας τους τομείς στους οποίους απαιτούνται επειγόντως στρατηγικές πολιτικές αποφάσεις ώστε να ενταθούν και να επιταχυνθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη έθεσε σε εφαρμογή συντονισμένη δράση για την τόνωση της χρηματοδότησης των επενδύσεων, με την άρση των φραγμών, την αύξηση της καινοτομίας και την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), μεταβάλλει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη στηρίζει τις επενδύσεις. Αρχίζει να διατίθεται περισσότερη χρηματοδότηση σε έργα καινοτομίας και υποδομών, καθώς και σε τοπικά έργα που υλοποιούνται από μικρές επιχειρήσεις οι οποίες δημιουργούν τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας. Τα πρώτα αποτελέσματα του ΕΤΣΕ είναι ενθαρρυντικά. Οι συνολικές επενδύσεις που δημιούργησε το ΕΤΣΕ μέχρι στιγμής ανέρχονται σε 100 δισ. EUR. Περισσότερες από 140 000 ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης αναμένεται να ωφεληθούν από τη βελτιωμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση που παρέχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Έχουν ήδη λάβει στήριξη έργα σε 26 κράτη μέλη, και έπονται περισσότερα στο μέλλον 2. Για να αξιοποιήσει αυτά τα επιτεύγματα, η Επιτροπή σκοπεύει να παρατείνει το ΕΤΣΕ και πέραν του 1 http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/eeip/pdf/ip025_en.pdf 2 Πρόοδος της εφαρμογής του ΕΤΣΕ στα τέλη Μαΐου 2016. 2
2018, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «Επανεκκίνηση των επενδύσεων στην Ευρώπη Απολογισμός του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη» 3, ώστε να συνεχίσει να στηρίζει σχέδια για την ανάπτυξη και την απασχόληση τα οποία δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς το ΕΤΣΕ. 2. Μια ενιαία αγορά για την ανάπτυξη και την απασχόληση Καίτοι σημαντικά για την αποτελεσματική χρήση των περιορισμένων πόρων, τα χρηματοπιστωτικά μέσα δεν αρκούν. Είναι απαραίτητο να συμπληρώνονται με διαρθρωτικές αλλαγές για την προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης. Η ενιαία αγορά παρέχει μια ευρύτερη αγορά και διευκολύνει την είσοδο νέων, συχνά καινοτόμων επιχειρήσεων, ενώ οι καταναλωτές ωφελούνται από την πρόσβαση σε μια μεγαλύτερη ποικιλία αγαθών και υπηρεσιών σε χαμηλότερες τιμές. Για να υπάρχουν καινοτομία και ανταγωνιστικές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών απαιτούνται διαρκείς αλλαγές και μεταβάσεις, από παλαιά προς νέα προϊόντα και υπηρεσίες, από παλαιές προς νέες τεχνολογίες ή από παλαιά προς νέα επιχειρηματικά μοντέλα και διαδικασίες. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η καινοτομία και να διευκολυνθούν οι μεταβάσεις αυτές, πρέπει να επενδύσουμε στο μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ευρώπης, τους ανθρώπους της. Χρειάζεται να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες για την ανάπτυξη και την προσαρμογή των δεξιοτήτων των πολιτών μας. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία και την ανάπτυξη. Από αυτό θα εξαρτηθεί η ικανότητα της Ευρώπης να οδηγήσει την καινοτομία στην ψηφιακή εποχή. Ένα ειδικευμένο εργατικό δυναμικό με ικανότητα να προσαρμόζεται γρήγορα στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο της καινοτομίας μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, πράγμα που θα οδηγήσει με τη σειρά του σε υψηλότερους μισθούς. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε ένα περισσότερο ευνοϊκό και προβλέψιμο επιχειρηματικό περιβάλλον που μειώνει τον διοικητικό φόρτο και επιτρέπει στις επιχειρήσεις και την κοινωνία να επωφελούνται από τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την καινοτομία, τις ψηφιακές τεχνολογίες και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Πολλές από τις βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής αποτελούν μοχλούς για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση, η στρατηγική μας «Εμπόριο για όλους», καθώς και η δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, αποσκοπούν στο σύνολό τους στη δημιουργία νέων ευκαιριών, τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ όσο και στις διεθνείς αγορές, και στην προώθηση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης σε διάφορους τομείς. Η επικείμενη «Νέα ατζέντα δεξιοτήτων για την Ευρώπη» θα επιδιώξει να βελτιώσει την ποιότητα και τη συνάφεια των δημιουργούμενων δεξιοτήτων, να αυξήσει την προβολή και τη συγκρισιμότητα των δεξιοτήτων και των προσόντων για να διευκολύνει την κινητικότητα και να βελτιώσει τις πληροφορίες και τα στοιχεία σχετικά με τις δεξιότητες ώστε να δημιουργηθούν καλύτερες επιλογές σταδιοδρομίας. Το θεματολόγιο για τη βελτίωση της νομοθεσίας συμβάλλει επίσης στη χάραξη καλύτερων πολιτικών που αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές προτεραιότητες των πολιτών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη διαφάνεια και την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής. Η Στρατηγική για την ενιαία αγορά, η Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά και το Σχέδιο δράσης για την οικοδόμηση Ένωσης Κεφαλαιαγορών βρίσκονται στο επίκεντρο 3 COM(2016) 359. 3
αυτού του ευρωπαϊκού μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Έχουν ως στόχο αφενός τον περιορισμό των φραγμών, συμπεριλαμβανομένων των νέων φραγμών στην ψηφιακή οικονομία, και αφετέρου την αντιμετώπιση του περιττού κατακερματισμού. Αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοενισχύουν τον αντίκτυπό τους. Έγιναν πολύ ευνοϊκά δεκτά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το Συμβούλιο και από τα κράτη μέλη. Αυτή η αποφασιστική υποστήριξη παρέχει μια μοναδική ευκαιρία και αποτελεί βασική προϋπόθεση για ένα ποιοτικό βήμα προς μια πιο ισχυρή και ανταγωνιστική Ευρώπη. 3. Υλοποίηση του θεματολογίου για την ενιαία αγορά Καθώς οι διάφορες στρατηγικές έχουν χαραχτεί και τυγχάνουν ευρείας υποστήριξης από τα ενδιαφερόμενα μέρη, η έμφαση δίνεται πλέον στην υλοποίησή τους. Πραγματοποιούνται εργασίες σε όλους τους τομείς και έχουν ήδη προταθεί διάφορες πρωτοβουλίες. Κατά την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος, η Επιτροπή ακολουθεί τις αρχές που έχει θεσπίσει για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Προτού ληφθεί απόφαση για μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία, η Επιτροπή συνεργάζεται ενεργά με τους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών, των σχετικών κλάδων και των κοινωνικών εταίρων, αναλύει τα αποτελέσματα της ισχύουσας νομοθεσίας και προβαίνει σε διεξοδική ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων που μπορεί να έχει η πρωτοβουλία. Όποτε είναι δυνατό, οι υφιστάμενοι κανόνες απλουστεύονται για να διευκολύνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη συμμόρφωση και τη μείωση του κανονιστικού φόρτου. Για να εξασφαλιστεί ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις είναι σε θέση να απολαύουν πλήρως των οφελών της ενιαίας αγοράς, η Επιτροπή συνεχίζει να παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για τη βελτίωση των ικανοτήτων τους στον τομέα της επιβολής της νομοθεσίας. Το έργο αυτό δεν ολοκληρώνεται, ωστόσο, με την υποβολή των προτάσεων από την Επιτροπή. Η επιτυχία θα εξαρτηθεί τελικά από την άμεση και αποφασιστική συνέχεια που θα δώσουν οι συννομοθέτες, και από τις συμπληρωματικές δράσεις που θα αναληφθούν σε εθνικό επίπεδο, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, την εφαρμογή, την επιβολή και την παρακολούθηση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να γίνει απολογισμός της προόδου που έχει επιτευχθεί, να επιβεβαιωθεί η δέσμευση για ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και να υπάρξει συμφωνία σχετικά με τα αναγκαία βήματα προκειμένου η Στρατηγική για την ενιαία αγορά, η Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά και το Σχέδιο δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών να καταστούν πλήρως λειτουργικά. Το πρόγραμμα για την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς θα πρέπει: να επιβεβαιώνει τη σημασία που έχει μια βαθύτερη και δικαιότερη ενιαία αγορά για τη δημιουργία απασχόλησης, ανάπτυξης και ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις επενδύσεις να υποστηρίζει σθεναρά τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν από την Επιτροπή για να εξασφαλιστεί ότι η ενιαία αγορά παρέχει στις επιχειρήσεις και την κοινωνία ως σύνολο τη δυνατότητα να αξιοποιούνται οι ευκαιρίες που δημιουργούνται από την καινοτομία, τις ψηφιακές τεχνολογίες και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα να προωθεί γρήγορα την επείγουσα και φιλόδοξη εφαρμογή της Στρατηγικής για την ενιαία αγορά, της Στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά και του Σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών, με στενή συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλες οι πρωτοβουλίες που προβλέπονται στο πλαίσιο 4
των στρατηγικών θα είναι έτοιμες και λειτουργικές το αργότερο μέχρι το τέλος της θητείας της Επιτροπής. 3.1. Στήριξη των επενδύσεων στην ευρύτερη οικονομία Η Ένωση Κεφαλαιαγορών αποσκοπεί στην καλύτερη σύνδεση των αποταμιεύσεων με τις επενδύσεις. Προτείνει ένα πρόγραμμα μέτρων για την ενίσχυση της ροής ιδιωτικών κεφαλαίων προς τις επιχειρήσεις και προς επενδύσεις σε έργα υποδομής. Καθώς πλέον οι νέοι κανόνες για τις τράπεζες, τις αγορές και τον ασφαλιστικό τομέα έχουν καταστήσει ασφαλέστερο το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, η Ένωση Κεφαλαιαγορών θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή κλίμακα χρηματοδότησης για αναπτυσσόμενες εταιρείες που χρειάζονται ένα ευρύτερο φάσμα επιλογών για να χρηματοδοτήσουν την επέκτασή τους. Καθιστώντας τις επενδύσεις περισσότερο ελκυστικές και δημιουργώντας νέους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, η Ένωση Κεφαλαιαγορών θα διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, θα μειώσει το κόστος της και θα εξαλείψει τους φραγμούς στις διασυνοριακές ροές επενδύσεων. Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει σειρά πρωτοβουλιών και έχει δρομολογήσει τις εργασίες σχετικά με πιο μακροπρόθεσμα ζητήματα. Για να οικοδομήσουν κλίμα εμπιστοσύνης και την ανάλογη δυναμική, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να ενεργήσουν γρήγορα επί των εκκρεμών προτάσεων ώστε τα οφέλη τους να φθάσουν στην πραγματική οικονομία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη δέσμη μέτρων για τις τιτλοποιήσεις, η οποία καθορίζει κριτήρια για απλές, διαφανείς και τυποποιημένες τιτλοποιήσεις και θέτει τις βάσεις για την ανάπτυξη μιας υγιούς ευρωπαϊκής αγοράς τιτλοποιήσεων. Πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε καθυστέρηση στη νομοθετική διαδικασία δεδομένου ότι μόλις εγκριθεί, η εν λόγω δέσμη θα συμβάλει στην προσέλκυση ενός ευρύτερου φάσματος επενδυτών και στην απελευθέρωση των ισολογισμών των τραπεζών ώστε αυτές να χορηγούν νέα δάνεια. Η ασφαλής επιστροφή της αγοράς τιτλοποιήσεων στο προ της κρίσης επίπεδο θα μπορούσε να καταστήσει διαθέσιμες για την οικονομία πρόσθετες πιστώσεις ύψους 100 δισ. EUR. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες που επενδύουν σε τυποποιημένες τιτλοποιήσεις θα μειωθούν κατ αναλογία προς τους μικρότερους κινδύνους. Η συνολική δέσμη μέτρων θα αυξήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα διατηρώντας τα μέτρα προστασίας που θεσπίστηκαν μετά την κρίση και προωθώντας την απλούστευση, τη διαφάνεια και τη διεύρυνση της βάσης των επενδυτών. Οι συννομοθέτες θα πρέπει επίσης να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία επί της προτάσεως της Επιτροπής για ένα απλούστερο, ταχύτερο και φθηνότερο καθεστώς ενημερωτικών δελτίων, πράγμα που θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να αντλήσουν κεφάλαια. Για την άρση των κωλυμάτων στη χρηματοδότηση των μικρότερων επιχειρήσεων, θα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο για τους μικρούς εκδότες. Η εισαγωγή των νέων κανόνων προληπτικής εποπτείας για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις (Φερεγγυότητα II) αναμένεται να στηρίξει τις επενδύσεις σε έργα υποδομής χάρη στη σημαντική μείωσης των κεφαλαιακών επιβαρύνσεων. Οι αλλαγές αυτές έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ. Κατά την προετοιμασία της επανεξέτασης του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα πραγματοποιηθεί αργότερα εφέτος, η Επιτροπή θα διερευνήσει τη δυνατότητα μείωσης με παρόμοιο τρόπο των συντελεστών κινδύνου για έργα υποδομής για τις τράπεζες. Τα τραπεζικά δάνεια εξακολουθούν να αποτελούν τη βασική πηγή κεφαλαίου κίνησης για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Επίσης στο πλαίσιο της επανεξέτασης του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, η Επιτροπή θα επιδιώξει να διατηρηθεί η 5
ικανότητα των τραπεζών να χορηγούν δάνεια σε ΜΜΕ διατηρώντας και, ενδεχομένως, επεκτείνοντας την ευνοϊκή κεφαλαιακή αντιμετώπιση για δάνεια προς ΜΜΕ. Όπως αναφέρεται στην πρώτη έκθεση προόδου 4, θα χρειαστεί να δοθεί συνέχεια και στις άλλες δράσεις του σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών, ξεκινώντας με μια ισχυρή εστίαση στα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Η Επιτροπή θα προτείνει σύντομα τροποποίηση της ενωσιακής νομοθεσίας περί επιχειρηματικών κεφαλαίων προκειμένου να αυξήσει την κλίμακα, την ποικιλία και τις δυνατότητες επιλογής ώστε να ενισχύσει τη διείσδυσή τους στην αγορά, επιτρέποντας σε περισσότερες εταιρείες να επωφεληθούν από την εν λόγω εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης. Παράλληλα, η Επιτροπή θα προτείνει τη σύσταση Ταμείου Επενδύσεων σε Επενδυτικά Ταμεία Υψηλού Επιχειρηματικού Κινδύνου το οποίο θα συνδυάζει δημόσια χρηματοδότηση με ιδιωτικά κεφάλαια για να προσδώσει κλίμακα και να προσφέρει κίνητρα για στήριξη των πλέον ελπιδοφόρων νέων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο του θεματολογίου της για την ενίσχυση των επιχειρήσεων - και ιδίως των ΜΜΕ - ώστε να επεκτείνονται και να αναπτύσσονται στην Ευρώπη, η Επιτροπή δρομολόγησε πρόσφατα δημόσια διαβούλευση με σκοπό την κατάρτιση μιας νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας σχετικά με την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων και την αφερεγγυότητα. Η πρωτοβουλία αυτή θα προσφέρει ασφάλεια δικαίου στους διασυνοριακούς επενδυτές, θα εξαλείψει τους φραγμούς στην ελεύθερη ροή κεφαλαίων και θα βοηθά τις επιχειρήσεις να ανακάμπτουν όταν αντιμετωπίζουν χρηματοοικονομικές δυσχέρειες. Θα θεσπίσει καλύτερους κανόνες αναδιάρθρωσης του χρέους, προς όφελος τόσο των πιστωτών που θα εξασφαλίζουν ταχύτερη ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων όσο και των επιχειρήσεων που αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Τα επενδυτικά ταμεία διαδραματίζουν διαρκώς σημαντικότερο ρόλο στη διοχέτευση ιδιωτικών και θεσμικών αποταμιεύσεων προς παραγωγικές χρήσεις. Τα στοιχεία ενεργητικού που διαχειρίζεται ο ευρωπαϊκός κλάδος επενδυτικών κεφαλαίων διπλασιάστηκαν φθάνοντας τα 10 000 δισ. EUR από τα τέλη του 2003 έως τα τέλη του 2013. Η Επιτροπή δρομολόγησε μόλις ευρεία διαβούλευση σχετικά με τρόπους, αφενός, βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και του ανταγωνισμού στις αγορές για αυτά τα καθοριστικής σημασίας επενδυτικά οχήματα, και, αφετέρου, μείωσης του κόστους για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές. Ομοίως, μια ευρωπαϊκή αγορά για προαιρετικά ατομικά συνταξιοδοτικά προϊόντα θα μπορούσε να μειώσει το κόστος για τους καταναλωτές χάρη στις οικονομίες κλίμακας και να τους βοηθήσει να δημιουργήσουν ένα επαρκές συνταξιοδοτικό εισόδημα, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να αυξήσει τις επενδύσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία με την κινητοποίηση πρόσθετων κεφαλαίων για μακροπρόθεσμες επενδυτικές ευκαιρίες. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει δημόσια διαβούλευση για να αναλύσει τις εθνικές εμπειρίες ανά την ΕΕ ώστε να προσδιορίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την άνθηση των εν λόγω αγορών. Παράλληλα με τις νέες πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, η Επιτροπή εργάζεται για να βελτιώσει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Η χρηματοπιστωτική κρίση κατέστησε αναγκαία τη θέσπιση πολλών νέων κανόνων οι οποίοι χρειάστηκε να εφαρμοστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Το γενικό πλαίσιο που θεσπίστηκε θεωρείται μεν κατάλληλο, αλλά ενδέχεται να έχει προκαλέσει αλληλεπικαλύψεις, κενά, αντιφάσεις και δυσανάλογο φόρτο. Η Επιτροπή ολοκληρώνει επί του παρόντος την ανάλυση των σχεδόν 300 απαντήσεων που δόθηκαν στην πρόσκληση υποβολής στοιχείων σχετικά με 4 SWD(2016) 147 τελικό. 6
τις σωρευτικές επιπτώσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη κατά τις προσεχείς επανεξετάσεις της νομοθεσίας για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στο πρόγραμμα για την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς θα πρέπει: να υπογραμμιστεί η ανάγκη να επιτευχθεί επειγόντως συμφωνία σχετικά με τη δέσμη μέτρων για τις τιτλοποιήσεις, καθώς και η ανάγκη για ταχεία πρόοδο επί της προτάσεως για το καθεστώς ενημερωτικών δελτίων ώστε οι επιχειρήσεις να αρχίσουν σύντομα να αποκομίζουν τα οφέλη αυτών των αλλαγών να υποστηριχτούν οι άξονες δράσης για τη μελλοντική Ένωση Κεφαλαιαγορών, όπως αυτοί που αφορούν τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου, τις ατομικές συντάξεις, την αναδιάρθρωση του χρέους και την αφερεγγυότητα να κινητοποιηθούν τα κράτη μέλη για να αναλάβουν δράσεις με σκοπό την αντιμετώπιση των φραγμών στην ενιαία αγορά οι οποίοι οφείλονται σε εθνικές κανονιστικές ή φορολογικές διατάξεις που αποτρέπουν ή επιβαρύνουν τις διασυνοριακές επενδύσεις. 3.2. Προώθηση νέων επιχειρηματικών ευκαιριών Μια ισχυρή βιομηχανία υψηλών επιδόσεων αποτελεί ουσιαστικό μέρος της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η βιομηχανία βρίσκεται ενώπιον νέων ευκαιριών και νέων προκλήσεων, όπως είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός 5, η επίτευξη αποφασιστικής προόδου όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, και οι αξιόπιστες, συντονισμένες σε επίπεδο ΕΕ ρυθμίσεις για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Μολονότι εναπόκειται στις επιχειρήσεις να ηγηθούν της προσαρμογής στις συνθήκες της αγοράς, η δέσμη μέτρων της Επιτροπής σχετικά με την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες θα βοηθήσει στον μετασχηματισμό των παραδοσιακών οικονομικών προτερημάτων της Ευρώπης σε ανταγωνιστικές ψηφιακές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα μέτρα περιλαμβάνουν δράσεις για τη στήριξη και τη σύνδεση των εθνικών πρωτοβουλιών για την ψηφιοποίηση της βιομηχανίας και τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων κόμβων ψηφιακής καινοτομίας που βοηθούν τις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ, να μεταβούν στην οικονομία των δεδομένων. Η δέσμη περιλαμβάνει επίσης την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος, η οποία αποσκοπεί στην ανάπτυξη υποδομών υπολογιστικού νέφους και δεδομένων παγκόσμιας κλάσης που θα παρέχουν στους επιστήμονες και τους μηχανικούς στην ΕΕ ευρείες δυνατότητες χειρισμού υπολογιστικών συστημάτων και δεδομένων. Λαμβάνοντας υπόψη τον καθοριστικό ρόλο των προτύπων για την προαγωγή της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής καινοτομίας, και για την άρση των εμπορικών φραγμών, η Επιτροπή ανέλαβε να εκσυγχρονίσει, να δώσει προτεραιότητα και να επιταχύνει το ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης. Προς τον σκοπό αυτό, έφερε σε επαφή εκπροσώπους από την ευρωπαϊκή κοινότητα τυποποίησης στο πλαίσιο της κοινής πρωτοβουλίας για την τυποποίηση, η οποία συνοδεύεται από καθοδήγηση για τα πρότυπα για τις υπηρεσίες με σκοπό να επεκταθεί η εμπειρογνωμοσύνη της τυποποίησης και στον τομέα των υπηρεσιών. Μια εξορθολογισμένη προσέγγιση του καθορισμού προτύπων ΤΠΕ αναμένεται να οδηγήσει ταχύτερα σε κοινούς βασικούς κανόνες ώστε να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα των νέων ψηφιακών τεχνολογιών. 5 Σύμφωνα με το βαρόμετρο καινοτομίας (Innobarometer) 2016, μόνο το 11% των επιχειρήσεων της ΕΕ χρησιμοποιεί ψηφιακές ευφυείς τεχνολογίες παραγωγής. 7
Τα «μαζικά δεδομένα» και το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» αποτελούν καταλύτες για την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία και την ψηφιοποίηση σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ιδίως για τις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι τεχνολογίες δεδομένων, η Επιτροπή, μέσω της πρωτοβουλίας της για την «Ελεύθερη Ροή Δεδομένων» που αναμένεται να εγκριθεί αργότερα εφέτος, θα εξετάσει τους τεχνικούς και νομικούς φραγμούς στη ροή των δεδομένων για λόγους άλλους πλην της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εντός της ΕΕ και τους αναίτιους περιορισμούς όσον αφορά τη χωροθέτηση των δεδομένων για σκοπούς αποθήκευσης ή επεξεργασίας. Η πρωτοβουλία αυτή θα εξετάσει τα νεοεμφανιζόμενα ζητήματα που αφορούν την ευθύνη, την κυριότητα, τη διαλειτουργικότητα και τη χρήση των δεδομένων όπως σε περιπτώσεις που αυτά ανταλλάσσονται μεταξύ επιχειρήσεων, μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, δημιουργούνται από μηχανές ή διακινούνται μεταξύ μηχανών. Για να επιτευχθούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η Επιτροπή θα παρουσιάσει προσεχώς δράσεις για την ενίσχυση της ετοιμότητας και της ικανότητας απόκρισης σε περιστατικά στον κυβερνοχώρο και για την προώθηση βιομηχανικών ικανοτήτων στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Η μελλοντική ψηφιακή κοινωνία της Ευρώπης απαιτεί ευρέως διαδεδομένες, οικονομικά προσιτές και ασφαλείς υποδομές συνδεσιμότητας υψηλών επιδόσεων. Εάν εγκριθούν σύντομα, οι τρέχουσες νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής για την έγκαιρη αποδέσμευση ραδιοφάσματος για χρήση από κινητές υπηρεσίες θα αποτελέσουν λαμπρή ευκαιρία για να καταλάβει η ΕΕ ηγετική θέση στην πέμπτη γενιά (5G) ασύρματων τεχνολογιών. Γενικότερα, η επικείμενη μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τις τηλεπικοινωνίες θα αποσκοπεί στη θέσπιση μιας πιο συνεκτικής προσέγγισης στη διαχείριση του ραδιοφάσματος, στην αντιμετώπιση του κανονιστικού κατακερματισμού και στη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού για τους παράγοντες της αγοράς, δίνοντας συγχρόνως ώθηση στον ανταγωνισμό και παρέχοντας κίνητρα για επενδύσεις. Η ανάδυση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, που διευκολύνονται από επιγραμμικές πλατφόρμες, δημιουργεί τεράστιες νέες ευκαιρίες για την ανάπτυξη, την καινοτομία και τις δυνατότητες επιλογής των καταναλωτών. Ταυτόχρονα, θέτει τις αρχές και τους φορείς εκμετάλλευσης ενώπιον νέων προκλήσεων. Με την ανακοίνωσή της σχετικά με τη συνεργατική οικονομία, η Επιτροπή υποστηρίζει την ισόρροπη ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, παρέχοντας καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ, καθώς και συστάσεις προς τις αρχές και τους φορείς της αγοράς. Επιπλέον, η ανακοίνωση σχετικά με τις επιγραμμικές πλατφόρμες παρουσιάζει την προσέγγιση της Επιτροπής όσον αφορά τη στήριξη της ανάπτυξης των επιγραμμικών πλατφορμών στην Ευρώπη αναγνωρίζοντας συγχρόνως ορισμένες ρυθμιστικές προκλήσεις και προστατεύοντας τα έννομα συμφέροντα των καταναλωτών. Το διαδίκτυο και άλλες ψηφιακές τεχνολογίες έχουν επιφέρει επαναστατικές αλλαγές στην παραγωγή και τη διανομή δημιουργικού περιεχομένου όπως τα βιβλία και οι ταινίες. Έχουν επίσης αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές αποκτούν πρόσβαση στο εν λόγω περιεχόμενο και το χρησιμοποιούν. Για να δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους παράγοντες της αγοράς και τους πολίτες να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που παρέχει το νέο αυτό περιβάλλον, πρέπει να προσαρμοστεί το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα πνευματικά δικαιώματα. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «Προς ένα σύγχρονο, πιο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας», οι κύριοι στόχοι των προτάσεων για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας είναι να διασφαλιστεί η ευρύτερη διαθεσιμότητα δημιουργικού περιεχομένου, οι εξαιρέσεις από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας να προσαρμοστούν στις νέες επιγραμμικές χρήσεις και να στηριχτεί μια εύρυθμη 8
και δίκαιη αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Η Επιτροπή αναθεωρεί επίσης το πλαίσιο για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (IPRED), εστιάζοντας σε παραβιάσεις εμπορικής κλίμακας (η προσέγγιση της «παρακολούθησης της διαδρομής του χρήματος») και στη διασυνοριακή του εφαρμογή. Πρέπει να προσφέρουμε στις επιχειρήσεις τα εργαλεία που χρειάζονται για να καινοτομούν και να ανταγωνίζονται στον ψηφιακό κόσμο και να προωθήσουμε τη δημιουργικότητα και την πολιτιστική πολυμορφία της ΕΕ, καθώς και την προστασία των καταναλωτών και ολόκληρης της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των πλέον ευάλωτων, από το επιβλαβές και παράνομο περιεχόμενο. Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή έχει προτείνει την αναθεώρηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων. Στο πλαίσιο του προγράμματος για την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς θα πρέπει: να κληθούν οι συννομοθέτες να καταλήξουν σύντομα σε συμφωνία σχετικά με την πρόταση για τη φορητότητα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που υποβλήθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2015, καθώς και σχετικά με την πρόταση για την έγκαιρη αποδέσμευση ραδιοφάσματος για χρήση από κινητές υπηρεσίες (ζώνη συχνοτήτων UHF) στην Ένωση να προχωρήσουν γρήγορα οι προτάσεις σχετικά με τα οπτικοακουστικά μέσα και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ενδεχόμενες επακόλουθες ενέργειες της επανεξέταση του IPRED, καθώς και η πρόταση για μεταρρύθμιση των κανόνων για τις τηλεπικοινωνίες να ενθαρρυνθεί μια ισχυρή εταιρική σχέση μεταξύ κρατών μελών και των αρμόδιων αρχών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη της ψηφιοποίησης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και την ισόρροπη ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας και των επιγραμμικών πλατφορμών. 3.3 Διευκολύνοντας τη ζωή των πολιτών, των επιχειρήσεων και των δημόσιων διοικήσεων. Χρειάζεται να καταβληθούν συνδυασμένες προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών για την αντιμετώπιση των κανονιστικών και διοικητικών φραγμών, μεταξύ άλλων και στον τομέα της φορολογίας. Τα χαμηλά επίπεδα επενδύσεων και οι φραγμοί στον τομέα των υπηρεσιών και των χρηματοπιστωτικών αγορών αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξη και την καινοτομία. Συνεπάγονται επίσης λιγότερες δυνατότητες επιλογής και υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Η αύξηση της ασφάλειας δικαίου και η απλούστευση των κανόνων θα μειώσουν το κόστος συμμόρφωσης, θα δώσουν ώθηση στις διασυνοριακές συναλλαγές και θα ενθαρρύνουν την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων. Συνεχίζονται οι εργασίες σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση των φραγμών σε βασικούς κλάδους υπηρεσιών, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των αγορών υπηρεσιών της ΕΕ. Μια δημόσια διαβούλευση που δρομολογήθηκε τον Μάιο θα παράσχει τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να διασφαλιστεί ότι με την πρόταση για διαβατήριο υπηρεσιών θα μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους παρόχους υπηρεσιών που επιθυμούν να επεκταθούν πέραν των συνόρων. Η διαβούλευση καλύπτει επίσης τη δράση για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων κανονιστικών φραγμών για τις επιχειρηματικές υπηρεσίες και για κατασκευαστικές υπηρεσίες, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη του διασυνοριακού εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ κρατών μελών. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει προσεχώς περίληψη των περισσότερων από 400 παρατηρήσεων που υποβλήθηκαν σχετικά με την Πράσινη Βίβλο για τις λιανικές 9
χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Οι απαντήσεις επιβεβαιώνουν ότι οι καταναλωτές θεωρούν υπερβολικά πολύπλοκη τη χρήση χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Οι προμήθειες για κάρτες πληρωμής ή για ασφαλιστικά προϊόντα κυμαίνονται σημαντικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απουσία ανταγωνισμού στερεί τον καταναλωτή από την καλύτερη επιλογή. Με βάση την περαιτέρω ανάλυση των απαντήσεων, η Επιτροπή προβλέπει τη λήψη επακόλουθων μέτρων μετά το καλοκαίρι του 2016. Η αξιολόγηση θα εξετάσει κατά πόσον οι ιδιώτες επενδυτές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα προϊόντα με οικονομικά συμφέροντες και δίκαιους όρους, και κατά πόσον αξιοποιούμε αποτελεσματικά το δυναμικό που προσφέρουν οι νέες δυνατότητες στο πλαίσιο των υπηρεσιών που βασίζονται στο διαδίκτυο και άλλων τεχνολογιών, προκειμένου να καταστήσουμε αποτελεσματικότερες τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (FinTech). Το διαδίκτυο μετέβαλε ριζικά τις κοινωνίες μας και την προσωπική μας ζωή, ενώ επηρεάζει σε βάθος την ολοκλήρωση σε όλους τους τομείς της οικονομίας μας. Ο νέος γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων ενισχύει τα θεμελιώδη δικαιώματα και διευκολύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα στην ενιαία ψηφιακή αγορά και η Επιτροπή θα εξακολουθήσει τώρα να εργάζεται από κοινού με τα κράτη μέλη, ιδίως με τις εποπτικές αρχές, τις επιχειρήσεις και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης και συνεκτική εφαρμογή του. Με την πρότασή της σχετικά με τα τέλη περιαγωγής χονδρικής η Επιτροπή σύντομα θα παράσχει το τελευταίο δομικό στοιχείο για να υλοποιήσει την υπόσχεσή της για κατάργηση των τελών περιαγωγής σε ολόκληρη την Ευρώπη έως τον Ιούνιο του 2017. Η κατάργηση της περιαγωγής, σε συνδυασμό με τη φορητότητα περιεχομένου που προστατεύεται με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και με την απαγόρευση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού, θα ωφελήσει εκατομμύρια καταναλωτών στην ψηφιακή ενιαία αγορά. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ παραμένει μια σειρά εμποδίων για μια ψηφιακή Ευρώπη χωρίς σύνορα. Ως εκ τούτου, στη δέσμη μέτρων για το ηλεκτρονικό εμπόριο που εξέδωσε τον Μάιο, η Επιτροπή δρομολόγησε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την εξάλειψη των φραγμών στις διασυνοριακές επιγραμμικές δραστηριότητες στην Ευρώπη. Η δέσμη αυτή περιλαμβάνει την απαγόρευση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακρίσεων λόγω ιθαγένειας ή τόπου κατοικίας, μέτρα για τη βελτίωση της κανονιστικής εποπτείας και τη μείωση του κόστους της διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων, αποτελεσματική διασυνοριακή προστασία των καταναλωτών, καθώς και επικαιροποιημένη καθοδήγηση όσον αφορά την εφαρμογή της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η καλύτερη επιβολή της. Από κοινού με τις προτάσεις για την εναρμόνιση των κανόνων για τις ψηφιακές συμβάσεις, που εγκρίθηκαν το Δεκέμβριο 2015, και με τις επικείμενες προτάσεις για την απλούστευση του ΦΠΑ 6, τα μέτρα αυτά θα δώσουν στους καταναλωτές καλύτερη και φθηνότερη πρόσβαση σε επιγραμμικά αγαθά και υπηρεσίες ανά την Ευρώπη. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται επίσης στην επίτευξη ενός απλούστερου, σύγχρονου και θωρακισμένου έναντι της απάτης συστήματος ΦΠΑ. Το 2014, τα έσοδα από τον ΦΠΑ ανήλθαν σε 1 τρισ. EUR περίπου, ποσό που αντιστοιχεί στο 7% του ΑΕΠ της ΕΕ. Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να καταβάλλουν ΦΠΑ και οι περισσότερες τον θεωρούν υπερβολικά επαχθή και κατακερματισμένο. Με τις πρωτοβουλίες οι οποίες αναλαμβάνονται σε συνέχεια του σχεδίου δράσης για τον ΦΠΑ 7 που εγκρίθηκε τον Απρίλιο θα αρθούν οι 6 Φόρος προστιθέμενης αξίας. 7 COM(2016) 148. 10
διοικητικοί φραγμοί και θα μειωθεί το κανονιστικό κόστος εντός της ενιαίας αγοράς. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την ανάπτυξη και το εμπόριο, δεδομένου ότι θα απλουστεύσουν ριζικά το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο και θα θεσπίσουν ένα λιγότερο επαχθές καθεστώς για τις ΜΜΕ, πράγμα που θα ωφελήσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, καθώς και τα εθνικά δημόσια ταμεία. Επιταχύνοντας την εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων και άλλων μέτρων, το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα καταστήσει αποτελεσματικότερη την αλληλεπίδραση μεταξύ βιομηχανίας και κυβερνήσεων, ενώ θα περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την τόνωση της ζήτησης για καινοτόμα ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες. Επιπλέον, με το άνοιγμα των δεδομένων του δημόσιου τομέα, οι διοικήσεις θα διευκολύνουν τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών. Η ενιαία ψηφιακή πύλη θα δημιουργήσει μια επιγραμμική υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, η οποία θα παρέχει πληροφορίες, βοήθεια, συμβουλές και υπηρεσίες επίλυσης προβλημάτων σχετικά με την ενιαία αγορά, καθώς και σχετικά με τις εθνικές και ενωσιακές διαδικασίες που απαιτούνται για να δραστηριοποιηθούν στην ΕΕ. Με το πρόγραμμα για την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς θα πρέπει: να ενθαρρυνθεί η ευρύτερη δυνατή συμμετοχή στις διεξαγόμενες δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με θέματα όπως το διαβατήριο υπηρεσιών και η ενιαία ψηφιακή πύλη και να ζητείται η λήψη φιλόδοξων επακόλουθων μέτρων να τεθεί ως στόχος η ταχεία επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των συννομοθετών σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής για το ηλεκτρονικό εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για τις ψηφιακές συμβάσεις, και τις επικείμενες προτάσεις για την περιαγωγή χονδρικής, και να στηριχθεί η εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση να στηριχθεί η δημιουργία ενός απλού, σύγχρονου και θωρακισμένου έναντι της απάτης συστήματος ΦΠΑ, με σκοπό την καταπολέμηση της απάτης, την εξάλειψη των διοικητικών επιβαρύνσεων, τη βελτίωση του διασυνοριακού εμπορίου και την ικανοποίηση των προσδοκιών των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. 3.4 Επιβολή της νομοθεσίας και πρακτική υλοποίηση H έξυπνη και αποτελεσματική επιβολή είναι ζωτικής σημασίας για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ενιαίας αγοράς. Η απουσία συμμόρφωσης στρεβλώνει τους ίσους όρους ανταγωνισμού, δυσχεραίνει την καινοτομία και υπονομεύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Για να αλλάξει η κατάσταση αυτή, τα ζητήματα επιβολής της νομοθεσίας πρέπει να ενσωματώνονται στη χάραξη πολιτικής ευθύς εξαρχής, μεταξύ άλλων και μέσω της βελτίωσης της συλλογής των σχετικών πληροφοριών για την αγορά, καθώς και μέσω της ενίσχυσης της εταιρικής σχέσης με τα κράτη μέλη. Κατά τη μεταφορά της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η υπέρβαση του απολύτως απαραίτητου για την εφαρμογή της εν λόγω νομοθεσίας μπορεί να προκαλέσει νέα εμπόδια και κατακερματισμό σε εθνικό επίπεδο. Η Επιτροπή θα δώσει προτεραιότητα στην εξασφάλιση της συμμόρφωσης με το σύνολο του δικαίου της ΕΕ. Θα επισπεύσει την επιβολή της νομοθεσίας και θα ενισχύσει την εταιρική σχέση με τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο της στρατηγικής προσέγγισης που ακολουθεί, η Επιτροπή θα επιδιώξει την ενίσχυση των υφιστάμενων μέσων επίλυσης προβλημάτων. 11
Η αναθεώρηση του κανονισμού για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών, ο οποίος εκδόθηκε στο πλαίσιο της δέσμης για το ηλεκτρονικό εμπόριο, θα ενισχύσει την ικανότητα των κρατών μελών να αντιμετωπίζουν τις παραβιάσεις της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, ιδίως στο επιγραμμικό περιβάλλον, όπου είναι σημαντική η συνεργασία σε διασυνοριακό επίπεδο. Ταυτόχρονα, παρέχει στις επιχειρήσεις που ασκούν διασυνοριακές δραστηριότητες μια υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης για την εφαρμογή των κανόνων προστασίας των καταναλωτών. Η επικείμενη πρόταση για ένα νέο εργαλείο πληροφόρησης για την ενιαία αγορά θα επιτρέψει στην Επιτροπή να συγκεντρώνει πληροφορίες απευθείας από τους παράγοντες της αγοράς κατά την κατάρτιση νέας νομοθεσίας για την ενιαία αγορά ή κατά την επιβολή της υφιστάμενης. Η υποστήριξη από τα κράτη μέλη θα είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή ένα καλά στοχοθετημένο και αποτελεσματικό μέσο. Το φθινόπωρο η Επιτροπή θα προτείνει νομοθετική πρωτοβουλία για τη βελτίωση της λειτουργίας της διαδικασίας κοινοποίησης για τις υπηρεσίες. Η πρωτοβουλία αυτή θα ενισχύσει περαιτέρω τη διαφάνεια όσον αφορά τα νέα μέτρα που προβλέπονται από τα κράτη μέλη στον τομέα των υπηρεσιών και θα επιτρέψει στην Επιτροπή και σε άλλα κράτη μέλη να παρεμβαίνουν πριν από τη θέσπιση τέτοιων εθνικών μέτρων που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δυσανάλογα εμπόδια στην ενιαία αγορά υπηρεσιών. Η Επιτροπή αναλύει επί του παρόντος τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης και εκπονεί πρόταση για το φθινόπωρο. Κατά την αναθεώρηση του κανονισμού περί αμοιβαίας αναγνώρισης που θα πραγματοποιηθεί το 2017, η Επιτροπή προτίθεται να υποβάλει προτάσεις που θα διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να αποδεικνύουν ότι τα προϊόντα τους πωλούνται νομίμως σε ένα κράτος μέλος, πράγμα που θα τις διευκολύνει να πωλούν τα προϊόντα τους διασυνοριακά. Αυτό θα βοηθήσει τους οικονομικούς φορείς να μην επιβαρύνονται με υψηλότερο κόστος και να χάνουν επιχειρηματικές ευκαιρίες λόγω της προσαρμογής των προϊόντων τους σε διαφορετικές εθνικές ρυθμίσεις ή σε πρόσθετες δοκιμές προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές άλλων κρατών μελών. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη δράσεων για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού προϊόντων που είναι παράνομα ή δεν συμμορφώνονται με τις βασικές απαιτήσεις για την ασφάλεια των προϊόντων. Η Επιτροπή ετοιμάζεται να δρομολογήσει τις δημόσιες διαβουλεύσεις και έχει αρχίσει τις εργασίες για μια συνολική αξιολόγηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα αναλύσει περαιτέρω μια σειρά προβεβλημένων υποθέσεων σε αγορές προϊόντων που αποκάλυψαν αδυναμίες όσον αφορά τη γενική μας αρχιτεκτονική εποπτείας της ενιαίας αγοράς οι οποίες υπερβαίνουν την τομεακή τους σημασία. Το πρόγραμμα για την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς θα πρέπει: να υπενθυμιστεί ότι η ορθή εφαρμογή, τήρηση και επιβολή των κανόνων της ΕΕ αποτελούν προϋπόθεση για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ενιαίας αγοράς για τους πολίτες, τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να ενισχυθεί η εταιρική σχέση με τα κράτη μέλη για τη διασφάλιση μιας έξυπνης, στοχοθετημένης και αποτελεσματικής εφαρμογής της νομοθεσίας να κληθούν οι συννομοθέτες να εξετάσουν ταχέως τις προτάσεις που πρόκειται να υποβληθούν σχετικά με την επιβολή των κανόνων της ενιαίας αγοράς, ιδίως τις αλλαγές στη διαδικασία κοινοποίησης για τις υπηρεσίες, τις βελτιώσεις στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς προϊόντων και τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου πληροφόρησης για την ενιαία αγορά. 12
4. Συμπέρασμα Καθώς η Επιτροπή προτείνει την παράταση της ισχύος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων και πέραν του 2018, είναι σημαντικό να σημειωθεί πρόοδος στις άλλες πτυχές του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη και να ενισχυθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Με κοινές προσπάθειες των κρατών μελών και της ΕΕ, θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που προάγει την καινοτομία και επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό και τη διά βίου ανάπτυξη δεξιοτήτων. Με τη Στρατηγική για την ενιαία αγορά, το Σχέδιο δράσης για την οικοδόμηση Ένωσης Κεφαλαιαγορών και τη Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η Επιτροπή έχει υποβάλει ένα ολοκληρωμένο και αλληλοενισχυόμενο πρόγραμμα για να ενισχύσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, να δώσει ώθηση στις επενδύσεις στην ανάπτυξη και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Το κέντρο βάρους πρέπει πλέον να μεταφερθεί στην παροχή των οφελών των στρατηγικών αυτών στους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία ως σύνολο. Ορισμένες πρωτοβουλίες έχουν ήδη εγκριθεί από την Επιτροπή. Η στήριξη των συννομοθετών και των κρατών μελών θα είναι απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι εν λόγω προτάσεις θα φέρουν απτά αποτελέσματα το ταχύτερο δυνατό. Σε άλλους τομείς, οι προπαρασκευαστικές εργασίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Σύμφωνα με τις αρχές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, οι δημόσιες διαβουλεύσεις, οι αξιολογήσεις και οι εκτιμήσεις επιπτώσεων θα μας δείξουν που είναι καλύτερο να επικεντρωθούμε και πώς να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα προβλήματα για τα οποία πρέπει να βρεθούν λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλείται, ως εκ τούτου, να εγκρίνει την παρούσα ανακοίνωση και να καλέσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συμφωνήσουν το ταχύτερο δυνατόν σχετικά με τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα. Η πρόοδος της εφαρμογής του παρόντος θεματολογίου πρέπει να παρακολουθείται σε τακτική βάση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι όλες οι πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των στρατηγικών θα έχουν ολοκληρωθεί και θα είναι λειτουργικές μέχρι το τέλος της θητείας της Επιτροπής. Εάν συνεργαστούμε σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο, μπορούμε να θέσουμε σε εφαρμογή τις μεταρρυθμίσεις αυτές και να προσφέρουμε τα οφέλη τους στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης. 13