Πρόσφατα, στα γραφεία του περιοδικού πραγµατο - ποιήθηκαν 3 εγκαταστάσεις κατόπτρων από την εταιρεία MSG,τις οποίες θα σας περιγρά ψουµε αναλυτικά, ξεκι νώντας από το κάτοπτρο Aris 1.80µ. Prime Focus. Εγκατάσταση κινητού 1.80µ prime focus στα «ορυφορικά Νέα» M ε την εγκατάσταση κινητού έχουµε ασχοληθεί και στο παρελθόν, αλλά αυτή τη φορά πρόκειται ουσιαστικά για ένα ρεπορτάζ, µε θέµα την πλήρη διαδικασία εγκατάστασης ενός κινητού κατόπτρου 1.80µ., µε κεντρική εστίαση, στα γραφεία του περιοδικού. Το συνεργείο της εταιρείας MSG, εκτός από το 1.80µ., εγκατέστησε ένα WaveFrontier µε 8 LNB και ένα Gibertini 80 εκ. µε µοτέρ Stab USALS. Μιας και αναφερόµαστε στην εγκατάσταση κινητού κατόπτρου, να θυµίσουµε ορισµένα σηµαντικά σηµεία καθώς και τις παρα- µέτρους ρύθµισης. Οι γωνίες ρύθµισης για ένα κινητό κάτοπτρο Polar Mount είναι δύο, ενώ µία τρίτη παράµετρος είναι η εύρεση της ευθείας του πραγµατικού Νότου. Η πρώτη γωνία είναι η λεγόµενη πολική ανύψωση (Polar Elevation), προκειµένου ο πολικός άξονας, να είναι παράλληλος µε τον άξονα Βόρειου-Νότιου πόλου και η ευθεία ανύψωση (apex elevation), η οποία είναι η ανύψωση όταν το κάτοπτρο βρίσκεται στην ευθεία και ουσιαστικά πρόκειται για τη γωνία 98
της απόκλισης (declination), µε τη διαφορά ότι η τελευταία γωνία δεν είναι δυνατό να µετρηθεί, ενώ η ευθεία ανύψωση µετριέται κανονικά µε ένα κλινόµετρο. Για την Αθήνα, οι γωνίες του κινητού είναι: Πολική ανύψωση: 38.7 µοίρες (ως προς το έδαφος). Ευθεία Ανύψωση: 46 µοίρες. Εάν η Γη ήταν πλήρως στρογγυλή, τότε η γωνία της πολικής α- νύψωσης ως προς το έδαφος, θα ήταν ακριβώς ίση µε το γεωγραφικό πλάτος, αλλά λόγω της σχετικής διαπλάτυνσης της Γης, η πολική ανύψωση είναι ελαφρά µεγαλύτερη, στην περίπτωσή µας κατά 0.7 µοίρες. Prime Focus vs Offset Για τα παραβολικά κάτοπτρα, η ευθεία ανύψωση είναι ακριβώς αυτή που αναφέρουµε παραπάνω, ενώ εάν το κάτοπτρο είναι offset, η σωστή γωνία ευθείας ανύψωσης, µειώνεται κατά τη γωνία offset του κατόπτρου που χρησιµοποιούµε. Τα offset, σε γενικές γραµµές, παρουσιάζουν γωνία offset περίπου 25 µοιρών, οπότε στην περίπτωσή µας, η ευθεία ανύψωση θα ήταν 46-25= 21 µοίρες. Και στην περίπτωση σταθερού κατόπτρου ισχύει η ίδια διαφοροποίηση για την ανύψωση. Για παράδειγµα, οι Hot Bird στην Αθήνα απαιτούν ανύψωση 44.6 µοίρες. Η συγκεκριµένη τιµή είναι αυτή που προκύπτει από τους γεωµετρικούς υπολογισµούς και αφορά παραβολικά κάτοπτρα (Prime Focus). Στην περίπτωση κατόπτρων offset, έχουµε µείωση της ανύψωσης κατά τη γωνία offset του εκάστοτε κατόπτρου, άρα στο συγκεκριµένο παράδειγµα, η ανύψωση γίνεται 44.6-25= 19.4 µοίρες. Σε µερικά, συνήθως µικρά κάτοπτρα offset, υπάρχει χαραγµένη διαβάθµιση µοιρών, στην οποία έχει ληφθεί υπόψη η παραπάνω διαφορά, συνεπώς δεν χρειάζεται η γνώση της γωνίας offset του κατόπτρου. Η εγκατάσταση του 1.80 prime στην πράξη Όπως θα δείτε και στις διαδοχικές φωτογραφίες, η πράξη περιλαµβάνει αρκετούς επιπλέον παράγοντες, όπως π.χ. η µεταφορά του κάτοπτρου στον τόπο της εγκατάστασης. Ευτυχώς, στα γραφεία του περιοδικού υπάρχουν µεγάλα παράθυρα στον πρώτο όροφο κι έτσι το συνεργείο µπόρεσε να σηκώσει το κάτοπτρο µε σχοινιά µέχρι τον πρώτο όροφο, προκειµένου να µπει το κάτοπτρο µέσα Πολικός Άξονας Πολική Ανύψωση Ευθεία Ανύψωση Ευθεία της βάσης εδάφους Άξονας Βόρειου-Νότιου Πόλου Οι γωνίες ρύθµισης κινητού κατόπτρου, σε σχέση µε τη γεωµετρία της Γης. 99
και να προχωρήσει η διαδικασία περαιτέρω, µε τη µεταφορά του στον υπαίθριο χώρο, όπου υπάρχει σαφώς καλύτερη δυνατότητα ανύψωσης µε σχοινιά, κατευθείαν στην ταράτσα. Η ταράτσα βρίσκεται πάνω από τον 5ο όροφο του κτιρίου, συνεπώς το µήκος των καθόδων ήταν αρκετά µεγάλο, µε τις ανάλογες απώλειες στο σήµα, ωστόσο η ποιότητα λήψης διατηρήθηκε σε αξιόλογα επίπεδα και σε αυτό έπαιξαν ρόλο τόσο τα LNB και το gain που παρουσιάζουν, όσο και η ποιότητα των καλωδίων, σχετικά µε τις απώλειες αλλά και άλλους παράγοντες. Στις εγκαταστάσεις των κατόπτρων χρησιµοποιήθηκαν twin LNB, προκειµένου να έχουν πρόσβαση 2 δέκτες µε ανεξάρτητη λήψη ο καθένας, από τον εκάστοτε δορυφόρο. Η µόνη περίπτωση που δεν έχει νόηµα το twin LNB, είναι το 80άρι µε το µοτέρ USALS, διότι πολύ απλά δεν είναι δυνατό να ελέγχεται το µοτέρ από δύο δέκτες ταυτόχρονα, συνεπώς σε αυτήν την περίπτωση, χρησιµοποιούµε το LNB out του βασικού δέκτη, ο ο- ποίος ελέγχει το µοτέρ. Εφόσον ο βασικός δέκτης είναι κλειστός, µπορεί να αναλάβει το µοτέρ USALS ένας δεύτερος δέκτης, µε την ίδια αποτελεσµατικότητα. Η κίνηση του 1.80 Για τον έλεγχο του actuator των 36 ιντσών, χρησιµοποιείται το positioner VBOX II της Motech, το οποίο αποµνηµονεύει 60 τροχιακές θέσεις. Το συγκεκριµένο positioner µπορεί να λειτουργήσει τόσο αυτόνοµα, όσο και σαν DiSeqC 1.2 Interface. Με τον τελευταίο τρόπο, ο έλεγχος της κίνησης πραγµατοποιείται µέσω του δέκτη, ενώ οι εντολές DiSEqC 1.2, οδηγούν την τροφοδοσία +/- 36 V για τον έλεγχο του actuator. Παρακάτω, σας παρουσιάζουµε διαδοχικές φωτογραφίες από τη διαδικασία εγκατάστασης του κάτοπτρου 1.80µ, που πραγµατοποίησε η εταιρεία MSG. 1 Το πιάτο καταρχήν µεταφέρεται στην είσοδο του κτιρίου. 2 Με σχοινιά ανεβαίνει καταρχήν στον πρώτο όροφο του κτιρίου. 3 Ευτυχώς, περνάει µέσα από το παράθυρο 4 Το πιάτο µεταφέρεται µε λίγη αναστάτωση µέσα από τα γραφεία του περιοδικού. 5 Πέρασε προς τον εξωτερικό χώρο, προ κει - µένου να ανέβει µε σχοινιά στην ταράτσα. 6 Το ύψος που πρέπει να ανέβει το πιάτο είναι µεγάλο. 7 Προετοιµασία µε δέσιµο του πιάτου. 8 Τα παιδιά στην ταράτσα τραβάνε το πιάτο µε επιτυχία. 9 Σχεδόν έφτασε! 100
10 Πλέον, στην ταράτσα αρχίζει η προετοιµασία. 11 Προεργασία στη «στεφάνη». 12 Πρώτα πρέπει να σηµαδευτούν τα σηµεία στα οποία θα γίνουν τρύπες και θα µπουν ούπα. 13 Ένα καλύτερο σηµάδεµα µε το τρυπάνι 14 Η κυρίως εργασία µε το τρυπάνι 15 Τοποθετούνται οι βίδες 18 Τοποθετούνται οι αντηρίδες για καλύτερη σταθεροποίηση της βάσης εδάφους. 16 Πριν σφιχτούν οι βίδες, πρέπει να γίνει η πολύ σηµαντική καθετοποίηση της βάσης εδάφους, µε 2 αλφάδια 17 Πολύ κοντά στο deadly vertical, δηλαδή στο απόλυτο κάθετο. 19 Απαραίτητη η επίστρωση µονωτικού υλι - κού, για να µην περνάει υγρασία από τις βροχές. 20 Το µονωτικό υλικό έχει καλύψει πλήρως όλη την επιφάνεια της βάσης. 21 Τοποθέτηση του µονταρισµένου πλέον polar mount, µαζί µε τη στεφάνη. 101
22 Πλέον, µένει να βιδωθεί ο ανακλαστήρας του 1.80µ στη στεφάνη. 23 Τελικά βήµατα για τον ανακλαστήρα και η εγκατάσταση αποκτάει σιγά σιγά µορφή. 24 Εδώ χρειάζονται οπωσδήποτε 2 άτοµα για την τελική σταθεροποίηση του ανακλαστήρα. 25 Τοποθέτηση των στηριγµάτων για το LNB, η οποία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική και ακριβής. 26 Τοποθέτηση LNB µε φλάντζα για παραβολικό κάτοπτρο (C-120). 27 Έτοιµο το LNB! 29 Τελικός έλεγχος σήµατος µε το πεδιόµετρο. 30 Τοποθέτηση του actuator 36 ιντσών, που θα κινεί το πιάτο 1.80µ. 28 Το πιο ενδιαφέρον σηµείο της εγκατάστα σης είναι οι µανούβρες για τη ρύθµιση του τό ξου, µε τη βοήθεια µίας σκάλας και φυσικά του πεδιο - µέτρου. Μετά από αρκετές δοκιµές στις 2 γω νίες και στη στροφή της βάσης, τα παι διά βρή καν την κατεύθυνση του πραγµατικού Νό του και επιβε - βαίω σαν τη µέγιστη ποιότητα λή ψης για όλους τους δορυφόρους και ειδικά τους ακραίους. 102 29 Τελική ρύθµιση της θέσης του µοτέρ, προκειµένου να έχουµε το µέγιστο δυνατό τόξο λήψης. 30 Το κάτοπτρο 1.80µ. prime focus έχει εγκα - τασταθεί µε επιτυχία. Στη συγκε κριµένη θέ ση που φαίνεται στη φωτογραφία, το πιάτο σκο πεύει τους δορυφόρους Hispasat στις 30 µοίρες δυτικά.