Αθήνα, 9 Μαρτίου 2011 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Σ.Π.Μ.Ε. «Σχόλια και παρατηρήσεις για τις τροποποιήσεις του Ν.3669/08». Η αδυναµία ολοκλήρωσης των έργων, τα προβλήµατα στην ποιότητά τους, τα αυξηµένα φαινόµενα διάλυσης των συµβάσεων ακόµα και πριν την έναρξη των έργων, οι υπερκοστολογήσεις µέσω της σύνταξης πολλών Α.Π.Ε. και της σύναψης Συµπληρωµατικών Συµβάσεων είναι προβλήµατα που πηγάζουν από τις ανεπαρκείς µελέτες, παλαιωµένες τεχνικές προδιαγραφές, µη εκσυγχρονισµένα αναλυτικά τιµολόγια και έλλειψη µεθοδολογίας στον υπολογισµό των αναθεωρήσεων. Η εξυγίανση στον τοµέα κατασκευής των ηµοσίων Έργων, η διασφάλιση της ποιότητάς τους, η σύντµηση των χρόνων και του κόστους χωρίς υπερβάσεις και αποκλίσεις από τον αρχικό προγραµµατισµό, η διαφάνεια και η αξιοκρατία κατά την ανάθεση και εκτέλεσή τους προϋποθέτει µεταξύ άλλων: την πληρότητα και το εφαρµόσιµο των µελετών και των τευχών δηµοπράτησης, την ύπαρξη και διαθεσιµότητα όλων των αδειών υλοποίησης ενός έργου (περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, µετακινήσεις δικτύων Ο.Κ.Ω., αρχαιολογία κλπ), τον εκσυγχρονισµό των τεχνικών προδιαγραφών, την ύπαρξη αναλυτικών τιµολογίων για την ακριβή κοστολόγηση των εργασιών (όπως τα παλιά ΑΤΥΕ κλπ στα οποία µέχρι και σήµερα ανατρέχουµε για την εύρεση τιµών που δεν υπάρχουν πουθενά στα σύνθετα άρθρα των νυν τιµολογίων του ΥΠΕΧΩ Ε), την ύπαρξη πραγµατικών κωδικών αναθεώρησης για όλες τις εργασίες, τη διαφάνεια στην ανάθεση των έργων, τη στελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών και την νοµική υποστήριξή τους για την ουσιαστική επίβλεψη των έργων, την ταχύτητα και ευελιξία στη λήψη των αποφάσεων εκ µέρους της Αναθετούσας Αρχής και
τον επιµερισµό των ευθυνών σε όλους αυτούς που εµπλέκονται µε την µελέτη, την επίβλεψη, την κατασκευή των έργων, αλλά και στους τεχνικούς συµβούλους-εξωτερικούς συνεργάτες που θα εµπλακούν µε οποιοδήποτε τρόπο σε αυτά. Προκειµένου ο Σ.Π.Μ.Ε. να συµβάλει στον δηµόσιο διάλογο για την παραγωγή των δηµοσίων έργων και τις τροποποιήσεις του Ν.3669/08 καταθέτει στην συνέχεια τις προτάσεις του κατ άρθρο. Άρθρο 33 : Να ισχύσει ενιαίος κανονισµός ανάθεσης έργων για όλο το δηµόσιο και ευρύτερο δηµόσιο τοµέα Σύµφωνο Ακεραιότητας: Τα αυτονόητα που σχετίζονται µε την ηθική στη διαχείριση των ηµοσίων Έργων γίνονται πλέον Νόµος. Ο εργολάβος που θα έχει υπογράψει σύµφωνο ακεραιότητας δε θα προσεγγίζει τις αναθέτουσες αρχές µε παράνοµα µέσα (δωροδοκίες, υποσχέσεις κλπ) προκειµένου να πάρει το έργο. εν είναι δυνατόν να αντιµετωπίζεται όλος ο εργοληπτικός κλάδος, που στην µεγαλύτερη πλειοψηφία του αποτελείται από µικροµεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις, ως «απατεώνας». Προτείνουµε να απαλειφθεί τελείως αυτό το άρθρο, ή να απαλειφθεί ο όρος «προστιθείς» και να ισχύει µόνο για τον υπαίτιο κατόπιν αµετάκλητης δικαστικής απόφασης Άρθρο 34 : Οι συνεχείς ΑΠΕ και Συµπληρωµατικές Συµβάσεις που συνάπτονται στα ηµόσια Έργα αλλά και η αδυναµία τήρησης των χρονοδιαγραµµάτων τους, είναι τα αποτελέσµατα των αδυναµιών της µελέτης µε την οποία έχει δηµοπρατηθεί το έργο (έλλειψη γεωτεχνικών στοιχείων κλπ) αλλά και της «ανωριµότητάς» του σε ό,τι αφορά στην επίλυση ζητηµάτων αρχαιολογίας, απαλλοτριώσεων κ.λ.π. Η επίλυση αυτών των θεµάτων πριν τη δηµοπράτηση των έργων είναι καταρχήν θετική. Αρκεί όλες αυτές οι «πρόδροµες εργολαβίες» να ανατίθενται µε απόλυτα διαφανή τρόπο σε εταιρείες µε αποδεδειγµένη σχετική εµπειρία. Άρθρο 37 : Κριτήριο επιλογής του αναδόχου δε µπορεί να είναι µόνο η πλέον συµφέρουσα από οικονοµική άποψη προσφορά αλλά και τα ποιοτικά στοιχεία των διαγωνιζοµένων (όπως η οργανωτική ικανότητα, φερεγγυότητα, διαθεσιµότητα προσωπικού και µέσων κλπ). Άρθρο 39 :
Σύστηµα προσφοράς µε πολλαπλά κριτήρια Απαιτεί «σοβαρούς» υποψήφιους αναδόχους που θα έχουν µελετήσει επακριβώς τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου και που θα υποβάλλουν µε την προσφορά τους ένα ακριβές χρονοδιάγραµµα εκτέλεσης, το οποίο θα τους δεσµεύει βεβαίως και κατόπιν της ανάθεσής του. Προσφορά κατ αποκοπήν τιµής µε εγγυηµένο προϋπολογισµό Αυτό το σύστηµα προϋποθέτει ακριβείς µελέτες σε σχέση µε τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου αλλά κυρίως τιµολόγια µε ακριβείς αναλύσεις τιµών που θα περιγράφουν και θα περιλαµβάνουν όλες τις προβλεπόµενες εργασίες. Προτείνεται στα πρόδροµα έργα να ανατίθενται επιπλέον και τα τεύχη ανάλυσης τιµών, τα οποία θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως αναλυτικά και να περιλαµβάνουν όλες τις περιγραφόµενες στη µελέτη εργασίες. Επιπλέον τα τεύχη ανάλυσης τιµών θα πρέπει να εγκρίνονται από την Προϊσταµένη Αρχή και αυτό θα πρέπει να αναγράφεται σαφώς στις τροποποιήσεις του νόµου, δεδοµένου ότι παρατηρείται ότι εγκρίνονται µόνο τα περιγραφικά τιµολόγια. Άρθρο 40 : Κρίνεται ως θετική η διαβούλευση µε τις εργοληπτικές επιχειρήσεις προκειµένου να προκύψουν βελτιώσεις κυρίως ως προς το εφαρµόσιµο των µελετών που δηµοπρατούνται. Θεωρείται απαραίτητη η επαρκής στελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών οι οποίες καλούνται να αξιολογήσουν τις προτάσεις των υποψήφιων αναδόχων και σε καµία περίπτωση δε θα πρέπει να φωτογραφίσουν µεθοδολογίες και τρόπους κατασκευής που θα αποκλείουν τελικά κάποιους διαγωνιζόµενους. Άρθρο 43 : Ο Ανταγωνιστικός ιάλογος κρίνεται ότι δεν µπορεί να γίνει αντικειµενικά και θα καταλήξει διαβλητός. Επίσης κρίσιµος θα πρέπει να θεωρηθεί και ο χρόνος που µπορεί να διαρκέσει η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, ο οποίος µπορεί να «καθυστερήσει» την έναρξη του έργου. Η συµπλήρωση και προσαρµογή µιας προσφοράς που επιτρέπεται αφού αυτή έχει κατατεθεί (µετά την προκήρυξη του έργου) αποτελεί άλλο ένα ευαίσθητο σηµείο. Αφορά και στην οικονοµική προσφορά; Ποιος θα κρίνει ποια στοιχεία της προσφοράς ή της πρόσκλησης θεωρούνται βασικά και δεν πρέπει µε τον ανταγωνιστικό διάλογο να τροποποιηθούν, τι θεωρείται στρέβλωση του ανταγωνισµού και τι διάκριση σε βάρος του οποιουδήποτε προσφέροντα; Για παράδειγµα τι θα συµβεί αν κάποιος υποψήφιος ανάδοχος επέλεξε να µην υποβάλει προσφορά γιατί δεν µπορούσε να ανταποκριθεί σε κάποιον όρο-
απαίτηση των τευχών δηµοπράτησης, όρος που κατόπιν του «ανταγωνιστικού διαλόγου» µπορεί να τροποποιηθεί από την Αναθετούσα Αρχή; Εδώ εµπιστευόµαστε την Επιτροπή ιαγωνισµού ότι θα µεταχειρίζεται ισότιµα τους υποψηφίους, θα παρέχει ακριβώς την ίδια πληροφόρηση σε όλους, δε θα γνωστοποιεί εµπιστευτικές πληροφορίες άλλων υποψηφίων κλπ. Οι επιτροπές διαγωνισµού θα πρέπει να είναι ανεξάρτητες των αναθετουσών αρχών, ενώ η θεσµοθέτηση µικρού αριθµού µονίµων επιτροπών θα λειτουργούσε υπέρ της διαφάνειας και της ανταγωνιστικότητας. Άρθρο 46 : Το όριο ανάληψης έργων από επιχειρήσεις εγγεγραµµένες στα νοµαρχιακά µητρώα να είναι µέχρι το ποσό των 20.000,00 Άρθρο 48 : Η θέσπιση των πρόσθετων εγγυήσεων µε το Ν3263/04 που είχε ως στόχο τη µείωση των µεγάλων εκπτώσεων (οι οποίες συνέβαλαν στη µείωση της ποιότητας ενός έργου, στη διάλυση ολοένα και περισσότερων συµβάσεων µε αναδόχους που δε µπορούσαν να ανταποκριθούν, στη µη έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου, στην υπερκοστολόγησή του µε τη συνεχή σύνταξη ΑΠΕ και σύναψη Συµπληρωµατικών Συµβάσεων) ΑΠΕΤΥΧΕ. Οι εκπτώσεις παρέµειναν ιδιαίτερα υψηλές, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις δουλεύουν ως γνωστόν για τις τράπεζες και η χρηµατοπιστωτική τους ικανότητα για τη χορήγηση κεφαλαίων κίνησης βρίσκεται στο χειρότερο σηµείο, µε αποτέλεσµα να µη µπορούν να ανταποκριθούν στην έντεχνη εκτέλεση των έργων που τους έχουν ανατεθεί. Οι πρόσθετες αυτές εγγυήσεις όχι µόνο συνεχίζουν να υφίστανται αλλά τίθενται και συγκεκριµένα όρια ποσοστών έκπτωσης πάνω από τα οποία οφείλει ο ανάδοχος να προσκοµίσει πρόσθετες εγγυήσεις. Πώς µπορεί ο νοµοθέτης να θεωρεί «επισφαλές» για όλα τα έργα (υδραυλικά, οδοποιίας, πρασίνου κλπ) ένα ποσοστό έκπτωσης της τάξεως του 12% και να επιβάλει άνω αυτού πρόσθετες εγγυήσεις µη λαµβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα και το βαθµό δυσκολίας του κάθε έργου; Και αν το θεωρεί επισφαλές γιατί να διενεργείται διαγωνισµός µειοδοτικός και να µη δηµοπρατείται το έργο µε κάποιο άλλο σύστηµα; Και µε ποιο κριτήριο η επισφάλεια σε όλα τα έργα ανεξαρτήτως εξειδίκευσης και βαθµού δυσκολίας ορίζεται στο 12%; Η προσκόµιση ή µη πρόσθετων εγγυήσεων καθώς και το επίµαχο ποσοστό θα πρέπει να αποφασίζεται από την εκάστοτε αναθέτουσα αρχή. Άρθρο 49 : Η συµµετοχή του µελετητή στην οµάδα επίβλεψης του έργου τον καθιστά ουσιαστικά άµεσα υπεύθυνο για αστοχίες ή παραλήψεις της µελέτης, οι οποίες µέχρι
σήµερα οδηγούν σε αλλαγές του τεχνικού αντικειµένου και υπερκοστολογήσεις. Βέβαια για τη συµµετοχή του αυτή προβλέπεται αντίστοιχη αµοιβή. εδοµένου ότι υπάρχει επαρκές επιστηµονικό προσωπικό στις υπηρεσίες προτείνουµε την συµµετοχή του µελετητή κατά την κρίση της υπηρεσίας ανάλογα µε τον βαθµό πολυπλοκότητας και δυσκολίας του έργου. Άρθρο 51 : Να τεθεί όριο για την ποινική ρήτρα που στο σύνολό της δεν θα ξεπερνά συγκεκριµένο ποσοστό του προϋπολογισµού. Άρθρο 54 : Θεωρείται υπερβολικός ο χρόνος (τρίµηνο) για τον έλεγχο και έγκριση των επιµετρήσεων. Αν η /νουσα Υπηρεσία εξαντλήσει αυτό το χρονικό διάστηµα και επιστρέψει στον ανάδοχο για διόρθωση τις επιµετρήσεις την τελευταία ηµέρα του τριµήνου, ακόµα και αν ο ανάδοχος τις ξαναυποβάλει άµεσα διορθωµένες, ξαναµετρά το τρίµηνο και συνεπώς υπάρχει η πιθανότητα να πιστοποιούνται εκτελεσµένες εργασίες τουλάχιστον οκτώ (8) µήνες µετά την εκτέλεσή τους (συνυπολογίζοντας και το δίµηνο για την υποβολή, τον έλεγχο και την έγκριση των λογαριασµών). Θα πρέπει λοιπόν οι ανάδοχοι να έχουν την πιστοληπτική ικανότητα να αυτοχρηµατοδοτήσουν τα έργα για οκτώ µήνες. Θεωρούµε ότι ένας µήνας για τον έλεγχο των επιµετρήσεων είναι εύλογο χρονικό διάστηµα. Άρθρο 55 : Σε περίπτωση αρνητικού λογαριασµού προτείνουµε να συµψηφίζονται τυχόν οφειλές του ίδιου έργου, (περιπτώσεις που οφείλει ο φορέας ακόµα τµήµα του έργου) και ένα όχι να καταπίπτει η εγγυητική για το ποσό µόνο του αρνητικού λογαριασµού Άρθρο 57 : Να τεκµαίρεται η έγκριση του ΑΠΕ έπειτα από την τρίµηνη άπρακτη προθεσµία. Άρθρο 60 : Να αντικατασταθεί η «διαπίστωση παραβίασης» µε «αµετάκλητη δικαστική απόφαση» και να καταργηθεί τελείως η παρ. 3 Άρθρο 71 : Η Α.Ε.Μ.Ε που έχει ως στόχο σύµφωνα µε το νοµοθέτη τον έλεγχο µελετών, έργων και συµβάσεων µπορεί να «προσλαµβάνει» εξωτερικούς συνεργάτεςσυµβούλους για την πραγµάτωση των σκοπών της. Θα πρέπει να καθοριστεί ποιοι θα είναι αυτοί οι σύµβουλοι και πώς θα εξασφαλίζεται ότι δε συνδέονται µε εξαρτηµένα συµφέροντα. Αν θέλουµε να θεσµοθετήσουµε την ύπαρξη συµβούλων-εξωτερικών συνεργατών που θα επικουρούν τις /νουσες Υπηρεσίες, θα πρέπει να θεσµοθετηθεί και η ανάληψη ευθύνης αυτών και να προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση λαθεµένων γνωµοδοτήσεων όπως προβλέπονται για τους προϊσταµένους των /νουσών Υπηρεσιών και
τους επιβλέποντες µηχανικούς. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για τις εταιρείες που θα αναλάβουν ως εξωτερικοί συνεργάτες τον ποιοτικό έλεγχο των κατασκευών. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟ ΕΚΤΩΝ ΤΕΕ Πρόεδρος κος Χ. Σπίρτζης ιοικούσα Επιτροπή
ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Πρόεδρος κος Ε. Λυρούδιας ΠΑΝΕΛ. ΣΥΛ. ΙΠΛ. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ Πρόεδρος κος Θ. Παπαδόπουλος ΠΑΝΕΛ. ΣΥΛ. ΙΠΛ. ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Πρόεδρος κος Σ. Ξεκαλάκης ΠΑΝΕΛ. ΣΥΛ. ΙΠΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Πρόεδρος κος Π. Μαυρίδης ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Πρόεδρος κος Κ. Βαφειάδης ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ Πρόεδρος κος Κ. Σταµατάκης ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΕΡΟΝΑΥΠΗΓΩΝ Πρόεδρος κος Τ. Τσιτινίδης ΠΑΝ. ΣΥΛ. ΙΠΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πρόεδρος κος Γ. Παπάζογλου ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΩΝ & ΧΩΡΟΤΑΚΤΩΝ Πρόεδρος κα Β. Μπάτσου