Μόσχου Αλεξία Αβραμίδου Αναστασία Ρίο 2013 (Γύρος 5 ος ) 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 ε6 3.δ4 Η ανοιχτή βαριάντα της Σικελικής 3 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.ζ3?! 8rsnlwqkvl-tr( 7zpp+p+pzpp' 6-+-+psn-+& 4-+-sNP+-+$ 3+-+-+P+-# 2PzPP+-+PzP" 1tRNvLQmKL+R! Η κίνηση 5.Ιγ3 είναι σαφώς μια καλύτερη επιλογή 5 δ6!? Την πρώτη φορά που είδα αυτή την κίνηση πίστευα πως δεν μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή αφού ο Μαύρος μπορεί να παίξει δ5 με το πιόνι στο ζ4 να μοιάζει εκτός θέσης εντελώς. Η αλήθεια είναι όμως πως η διάσπαση με..δ5 δεν είναι καθόλου σίγουρο πως είναι καλύτερη από την επιλογή της Αβραμίδου, τουλάχιστον σε πρακτικό επίπεδο. Αν 5...δ5 ο Λευκός μπορεί να παίξει 6.ε5 Ιζδ7 7.ζ4 και έχουμε μια θέση τύπου-γαλλική με τον Μαύρο όμως να είναι τέμπο πάνω λόγω του ζ3-ζ4 από τον Λευκό. Από την άλλη όμως στη Γαλλική ο Μαύρος δεν παίζει τόσο εύκολα γxδ4 επιτρέποντας στο Λευκό να τοποθετήσει τον Ίππο του τόσο εύκολα στο κεντρικό ισχυρό τετράγωνο-δ4.
Από αυτή την άποψη η κίνηση 5...Ιγ6 μοιάζει καλύτερη. Ο Μαύρος θέλει να παίξει δ5 αφού όμως σταματήσει την ιδέα με ε4-ε5. Σε αυτή την περίπτωση ο Λευκός πρέπει μάλλον να παίξει 6.c4 σταματώντας το δ5 (Αν 6.Αε3 δ5 7.Ιxγ6 βxγ6 8.ε5 Ιδ7 9.ζ4 και ο Λευκός είναι ελαφρώς χειρότερος) 8r+lwqkvl-tr( 7zpp+p+pzpp' 6-+n+psn-+& 4-+PsNP+-+$ 3+-+-+P+-# 2PzP-+-+PzP" 1tRNvLQmKL+R! Σε αυτό το σημείο η πιο κρίσιμη συνέχεια περιλαμβάνει το εξής τακτικό χτύπημα: 6...Ιxε4!? 7.ζxε4 Βθ4+ 8.Ρε2 Βxε4+ 9.Αε3 Αγ5 10.Ιγ2 Βxγ4+ όπως στην παρτίδα Frias Gimenez -Munoz Moreno, Spain 1995. Υποθέτω πως ο Μαύρος είναι κάπως καλύτερος με τρία πιόνια για το κομμάτι και τον Λευκό Βασιλιά εκτεθειμμένο, αλλά σίγουρα σε μια πρακτική παρτίδα τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα και τα τρία αποτελέσματα είναι πιθανά! Άρα, η διάσπαση με δ5 δεν οδηγεί ξεκάθαρα σε καλύτερο παιχνίδι για τον Μαύρο. 6.Αε3 α6 7.γ4 Ιβδ7 8.Ιγ3 e7 9.Αε2 Σε αυτές τις θέσεις όταν ο Ίππος έχει δεσμευτεί στο τετράγωνο δ7 ο Λευκός μπορεί να σκεφτεί και την κίνηση α2-α4 κάποια στιγμή, αλλά ας μη δώσουμε τόσο έμφαση σε τέτοιες λεπτομέρειες σε αυτό το σημείο. 9 0 0 10.0 0
8r+lwq-trk+( 7+p+nvlpzpp' 6p+-zppsn-+& 4-+PsNP+-+$ 3+-sN-vLP+-# 2PzP-+L+PzP" 1tR-+Q+RmK-! 10 δ5! Έμπνευση πάνω στη σκακιέρα! Αυτή είναι και η καλύτερη επιλογή του Μαύρου, αλλά τα σκακιστικά προγράμματα δεν συμφωνούν και εύκολα ένας παίχτης στην προετοιμασία του θα μπορούσε να παρασυρθεί από την εκτίμηση του Η/Υ του και να προτιμήσει τη θέση-σκαντζόχοιρου αντί γι αυτή τη διάσπαση. Ποια είναι όμως θ θέση- Σκαντζόχοιρου; Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την πιονοδομή του Σκαντζόχοιρου: 8-+-+-+k+( 7+-+-+pzpp' 6pzp-zpp+-+& 4-+P+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2PzP-+-zPPzP" 1+-+-+-mK-! Ο Λευκός έχει περισσότερο χώρο, αλλά τα α6-β6-δ6-ε6 είναι τα «αγκάθια» του Μαύρου που ο Λευκός δεν μπορεί εύκολα να τους επιτεθεί και ανά πάσα στιγμή
μπορεί να κάνουν τη ζημιά με μια διάσπαση σαν β6-β5 ή δ6-δ5 με τα κομμάτια του Μαύρου πίσω από τα πιόνια να «έρχονται τη ζωή από το πουθενά!». Στη θέση της παρτίδας (βλ διάγραμμα πριν από τη 10 η κίνηση του Μαύρου) ο Μαύρος πρέπει να παίξει πρώτα 10 Βγ7 και όχι 10...β6? που επιτρέπει το 11.Ιγ6! Ας δούμε λοιπόν μερικά πράγματα για τον «Σκαντζόχοιρο»: 10 Βγ7 11.Βδ2 β6 12.Πζδ1 Αβ7 13.Παγ1 Παγ8 14.Αζ1 Ββ8 15.Ρθ1 8-wqr+-trk+( 7+l+nvlpzpp' 6pzp-zppsn-+& 4-+PsNP+-+$ 3+-sN-vLP+-# 2PzP-wQ-+PzP" 1+-tRR+L+K! Σε αυτή τη θέση η κύρια γραμμή είναι η κίνηση 15 Αδ8! Αυτό είναι το διάσημο πλάνο-φίσερ! Ο Μαύρος έχει υπόψη του την εξής τοποθέτηση των κομματιών του: Αγ7-Ρθ8-η5-Πη8-Πη6-Πγη8 ακολουθούμενο την κατάλληλη στιγμή από το δ5 ή η4. Ο Φίσερ έπαιξε με αυτό τον τρόπο εναντίον του Andersson (στο τουρνουά του Siegen το 1970, αλλά με τα Λευκά κομμάτια!) για πρώτη φορά και έπειτα αυτή η ιδέα έγινε η κύρια γραμμή. Όπως και να χει το set-up του Λευκού που παρουσιάζεται εδώ είναι αποδοτικό εναντίον του πλάνου-φίσερ αλλά και οποιουδήποτε άλλου σχηματισμού. 16.Αη1! Αυτό είναι το πλάνο που πρότεινε ο Ρώσος Γκρανμέτρ Σβέσνικοβ. Συμφώνα με αυτόν, γνωρίζοντας ότι οι αντίπαλοί του θα έπαιζαν Σκαντζόχοιρο στο Ζόναλ τουρνουά του Γέρεβαν (Αρμενία) το 1982, αντί για το αγαπημένο του 1.ε4 έπαιξε 1.γ4 εναντίον των Γκρανμέτρ Tseshkovsky και Psakhis.
Είναι εξαιρετικά διδακτικό να μελετήσετε τις παρτίδες αυτές και να δείτε πως ο διάσημος θεωρητικός Γκρανμέτρ έπαιξε την κατάλληλη στιγμή β4 και οδήγησε τον Μαύρο να «στραγγαλιστεί» σταδιακά από την έλλειψη χώρου. Αυτή η γνώση βοήθησε τον Κασπάροφ (όπως γράφει στο βιβλίο "Revolution in the 70s") να βγάλει δύο φορές εξαιρετικές θέσεις εναντίον του Κράμνικ στο μπλιτζ τουρνουά στη μνήμη του Μποτβίνικ στη Μόσχα το 2001. Οι φιλόδοξοι μαθητές θα πρέπει να μελετήσουν και αυτές τις παρτίδες επίσης. Άρα, η μεταφορά σε θέση-σκαντζόχοιρου δεν είναι καλή για τον Μαύρο και η απόφαση της Αβραμίδου στην παρτίδα μπορεί να θεωρηθεί δυνατότερη. 11.εxδ5 Η πρώτη επιλογή του Η/Υ είναι το 11.γxδ5 μετά την οποία η μηχανή επιμένει σε ένα μικρό πλεονέκτημα για τον Λευκό. Ας δούμε κατά πόσο αυτό είναι αληθές: 11...εxδ5 12.Ιζ5 δxε4 13.Ιxε4 Ιxε4 14.ζxε4 Αγ5 15.Αxγ5 Ιxγ5 16.Ιδ6 Βη5 17.Πζ2 Βε5 (μέχρι στιγμής οι πρώτες επιλογές του Η/Υ) 8r+l+-trk+( 7+p+-+pzpp' 6p+-sN-+-+& 5+-sn-wq-+-% 4-+-+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2PzP-+LtRPzP" 1tR-+Q+-mK-! Ο Μαύρος προφανώς και δεν έχει κάποιο πρόβλημα σε αυτή τη θέση. 11...εxδ5 12.Ιζ5 Μια λογική επιλογή. Στην πράξη έχει δοκιμαστεί και το 12.γxδ5 αλλά η παρακάτω παρτίδα μπορεί να θεωρηθεί σαν μοντέλο για το πώς πρέπει να παίζει ο Μαύρος αυτές τις θέσεις: 12.γxδ5 Ιβ6 13.Ββ3 Ιβxδ5 14.Ιxδ5 Ιxδ5 15.Αζ2 Ιζ4 16.Αγ4 Αγ5
8r+lwq-trk+( 7+p+-+pzpp' 6p+-+-+-+& 5+-vl-+-+-% 4-+LsN-sn-+$ 3+Q+-+P+-# 2PzP-+-vLPzP" 1tR-+-+RmK-! 17.Ιε2 Ιxε2+ 18.Αxε2 Αxζ2+ 19.Πxζ2 β5 20.α4 Αε6 21.Βε3 Βα5 22.Αδ3 Πζε8 23.Πε2 η6 24.Βγ5 Παγ8 25.Βα7 Πγ7 26.Βδ4 Πδ7 27.Βε3 Πεδ8 8-+-tr-+k+( 7+-+r+p+p' 6p+-+l+p+& 5wqp+-+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+-+LwQP+-# 2-zP-+R+PzP" 1tR-+-+-mK-! 28.Αγ2 Πδ2 29.θ4 Πxε2 30.Βxε2 Πδ2 31.Βε4 Ββ6+ 32.Ρθ1 και 0 1 στην παρτίδα Masserey -Kempinski, Geneve 2005. Ο Λευκός εγκατέλειψε προφανώς λόγω της ισχυρής κίνησης 32...Βζ2! + Το μεγάλο πρόβλημα του Λευκού στην παραπάνω παρτίδα ήταν η αδυναμία της δεύτερης γραμμής (και γενικότερα του Βασιλιά του) λόγω της προώθησης του πιονιού-ζ στο ζ3. Περισσότερα για αυτό το θέμα θα δούμε πάλι λίγο παρακάτω. Επιστρέφουμε στην παρτίδα μας: 12...δxγ4 13.Αxγ4 Ιε5 14.Ιxε7+ Βxε7 15.Ιδ5 Ιxδ5 16.Αxδ5 Αζ5
8r+-+-trk+( 7+p+-wqpzpp' 6p+-+-+-+& 5+-+Lsnl+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-vLP+-# 2PzP-+-+PzP" 1tR-+Q+RmK-! 17.ζ4?! Ο Μαύρος είναι καλύτερος στη θέση του διαγράμματος αλλά η κίνηση 17.ζ4 κάνει την κατάσταση χειρότερη για τον Λευκό. Η θέση του Βασιλιά αδυνατίζει περισσότερο και παρά την κατά τα άλλα συμμετρία της θέσης, ο Μαύρος θα έχει σοβαρή πρωτοβουλία για την υπόλοιπη παρτίδα. Το θέμα της κίνησης-ζ4 έχει συζητηθεί στο βιβλίο του Σκωτσέζου Γκρανμάστερ (και πολλάκις πρωταθλητή Μεγ. Βρετανίας) Τζόναθαν Ρόουσον «Chess for Zebras» όπου μας συμβουλεύει να μελετήσουμε την παρτίδα Shaw-A.Martin, British League (4NCL) 2004/5 στην οποία αν και ο Λευκός είχε το πλεονέκτημα, λόγω της κίνησης ζ4 η θέση του ήταν ιδιαίτερα «ευαίσθητη» και τελικά έχασε παραβλέποντας μια σειρά μικρών τακτικών χτυπημάτων. Στην πράξη λοιπόν, πρέπει να ζυγίζουμε προσεκτικά τα θετικά και αρνητικά της κίνησης ζ4. Είναι άλλωστε γνωστό αυτό το οποίο είχε πει ο Γκρανμέτρ Γιουσούποβ για ένα άνοιγμα που συνήθιζε να το εμπιστεύεται συχνά στις παρτίδες του, την Ολλανδική Άμυνα (1.δ4 ζ5): «Το πρόβλημα με την Ολλανδική είναι ότι σε πολλές θέσεις η καλύτερη κίνηση για τον Μαύρο είναι να παίξει ζ7-ζ5!» Arthur Yusupov Στην παρτίδα μας η Αβραμίδου με καλή τεχνική εκμεταλλεύεται το πλεονέκτημά της και παίρνει ολόκληρο τον πόντο σχετικά εύκολα 17...Ιη4 18.Αζ2 Ιxζ2 19.Πxζ2 Παδ8 20.Βζ3 β5 21.Ρζ1 Βγ5 22.Πδ1 Πδ6
8-+-+-trk+( 7+-+-+pzpp' 6p+-tr-+-+& 5+pwqL+l+-% 4-+-+-zP-+$ 3+-+-+Q+-# 2PzP-+-tRPzP" 1+-+R+K+-! 23.Πε2? Καλύτερο ήταν το 23.Αβ3! Πxδ1+ 24.Βxδ1 αλλά μετά από 24 Βγ7!?³ (διατηρώντας επαφή με το ζ4 και το δ8) είναι προφανές ότι ο Λευκός έχει ακόμα προβλήματα. 23...Αε6 24.Πε5 Πζδ8 25.Πxε6 ζxε6 26.Αxε6+ ΡΘ8 27.Πxδ6 Βxδ6 8-+-tr-+-mk( 7+-+-+-zpp' 6p+-wqL+-+& 5+p+-+-+-% 4-+-+-zP-+$ 3+-+-+Q+-# 2PzP-+-+PzP" 1+-+-+K+-! Με διαφορά παραπάνω η Αβραμίδου χρειάστηκε ακόμα 25 κινήσεις για να κερδίσει, αλλά το αποτέλεσμα δεν τέθηκε ποτέ σε αμφισβήτηση.