σοτ ςσο αλλο, μα μεςα απο απνησικερ ενσαςειρ να εφει

Απο σο: Byung-Chul Han, Was ist Macht? [Τι ειναι δτναμη;] 1 [77-78] Δτναμη ειναι η ικανοσησα σοτ εμβιοτ ονσορ, εν μεςψ Macht ist das Vermögen des Lebendigen, bei vielfacher Verwicklung ins Andere sich nicht zu verlieren, sich πολλψν και ποικιλψν διαπλοκψν να μην φανει σον εατσο durch negative Spannungen hindurch zu kontinuieren. σοτ ςσο αλλο, μα μεςα απο απνησικερ ενσαςειρ να εφει Sie ist»die Möglichkeit der Selbstbejahung trotz innerer ση ςτνεφεια σοτ εατσοτ σοτ. Ειναι»η δτνασοσησα σηρ und äußerer Verneinung«. Wer dagegen nicht in [78] der ατσοκασαυαςηρ παπα σην εςψσεπικη και εξψσεπικη Negativität zu verweilen, sie in sich einzuschließen απνηςη«. Ανσιθεσα οποιορ [78] δεν ειναι ικανορ να μενει vermag, besitzt nur eine geringe Seinsmächtigkeit. So ςσην απνηςη, να σην εγκλειει ςσον εατσο σοτ, εφει μονο μικπο δτναμικο σοτ Ειναι. Εσςι, ψρ ππορ σο δτναμικο σοτ sind Neurotiker und >Gott< hinsichtlich der Seinsmächtigkeit einander entgegengesetzt:»der Neurotiker ist Ειναι, >θεορ< και νετπψσικορ ειναι ανσιθεσοι μεσαξτ dadurch charakterisiert, daß er nur wenig Nichtsein in σοτρ:»ο νετπψσικορ φαπακσηπιζεσαι απο σο οσι μποπει sich einschließen kann; vor der Gefahr des Nichtseins να εγκλειει ςσον εατσο σοτ λιγο μη-ειναι μονο εμππορ ςσον κινδτνο σοτ μη-ειναι κασαυετγει ςσο μικπο, ςσενο flieht er in seine kleine, enge Burg. Der Durchschnittsmensch kann ein begrenztes Maß von Nichtsein in sich σοτ καςσπο. Ο μεςορ ανθπψπορ μποπει να υεπει ενσορ tragen, der schöpferische Mensch ein großes und Gott, σοτ μη-ειναι ςε πεπιοπιςμενο βαθμο, ο δημιοτπγικορ symbolisch gesprochen, ein unendliches Maß. Die ανθπψπορ ςε μεγαλο και ο θεορ, ςτμβολικα, ςε απειπο Selbstbejahung eines Wesens trotz des Nichtseins ist der βαθμο. Η ατσοκασαυαςη ενορ ονσορ παπα σο μη-ειναι, Ausdruck seiner Seinsmächtigkeit. Damit sind wir zu den ειναι η εκυπαςη σοτ δτναμικοτ σοτ Ειναι σοτ. Μ' ατσα Wurzeln des Machtbegriffs gekommen.«2 υσαςαμε ςση πιζα σηρ ςτλληχηρ σηρ δτναμηρ.«die Selbstbejahung muß nicht mit der Unterdrückung Η ατσοκασαυαςη δεν ππεπει να ςτμβαδιζει με σην oder Negation des Anderen einhergehen. Es kommt auf κασαπιεςη η με σην απνηςη σοτ αλλοτ. Εξαπσασαι απο die Vermittlungsstruktur an. Bei intensiver Vermittlung ση δομη σηρ μεςολαβηςηρ. Σε μια ενσονη μεςολαβηςη δεν 1 Stuttgart 2005. 2 Ebd. 1

ist sie nicht negierend oder ausschließend, sondern ειναι οτσε απνησικη οτσε αποκλειςσικη αλλα ενσαξιακη. integrierend. >Gott< stellte eine Figur der höchsten Ο >θεορ< παπιςσανει μια υιγοτπα σηρ τχιςσηρ Vermittlung dar. Ein Gewalttäter wäre dagegen ein μεςολαβηςηρ. Ανσιθεσα ο βιαιοππαγηρ ειναι εναρ Neurotiker. Er vermöchte nur durch vermittlungslose νετπψσικορ. Μποπει να υσαςει ςση ςτνεφεια σοτ εατσοτ Gewalt die Kontinuität des Selbst zu erreichen. So zöge μονο μεςψ σηρ αδιαμεςολαβησηρ βιαρ. Εσςι η νετπψσικη ατσοκασαυαςη ςτνελκτει σην απνηςη σοτ αλλοτ. die neurotische Selbstbejahung die Negation des Anderen nach sich. Και για σον Hegel μια νετπψσικη κασαυτγη ςσην Ein neurotischer Rückzug ins erstarrte Selbstbild παγιψμενη εικονα σοτ εατσοτ παπαπεμπει ςε ενα λιγοςσο δτναμικο σοτ Ειναι. Το πνετμα ειναι»δτναμη verweist auch für Hegel auf eine geringe Seinsmächtigkeit. Der Geist ist»macht nur, indem er dem Negativen μονο οσαν ανσικπιζει σο απνησικο κασαμασα, μενει ς' ατσο«. Το πνετμα, ειναι ο πεπιυημορ λογορ σοτ Hegel, ins Angesicht schaut, bei ihm verweilt«. 3 Der Geist gewinnt, so Hegels berühmtes Wort,»seine Wahrheit nur, αποκσα»σην αληθεια σοτ μονο καθψρ βπιςκει σον εατσο σοτ ςσο απολτσο ςφιςμα«. Η δτναμη σοτ πνετμασορ indem er in der absoluten Zerrissenheit sich selbst findet«. Die Macht des Geistes erzeugt die Kontinuität παπαγει ση ςτνεφεια [79] des Selbst durch negative Spannungen hindurch, die σοτ εατσοτ διαμεςοτ απνησικψν ενσαςεψν ποτ das Andere in ihm hervorruft. Nur bei fehlender πποκαλοτνσαι απο σο ενσορ σοτ αλλο. Μονο ςε μια ελλιπη Vermittlung stieße er das Andere ab. So führt die μεςολαβηςη θα απψθοτςε σο αλλο. Εσςι η ενδεια Vermittlungsarmut, das fehlende μεςολαβηςηρ, η ελλιπηρ ικανοσησα μεςολαβηςηρ οδηγει ςε Vermittlungsvermögen zu einem beschränkten, ενα πεπιοπιςμενο, νετπψσικο πνετμα. neurotischen Geist. Η δτναμη, η οποια παπαγει ση ςτνεφεια σοτ εατσοτ Die Macht, die durch eine Verinnerlichung des μεςψ μιαρ εςψσεπικετςηρ σοτ αλλοτ, μποπει, αλλα δεν Anderen die Kontinuität des Selbst herstellt, kann, ππεπει οπψςδηποσε να εμυανιςσει ψρ βια. Απουαςιςσικη aber muß nicht als Gewalt auftreten. Entscheidend ist ειναι η ςφεςη μεςολαβηςηρ μεσαξτ σοτ τποκειμενοτ και das Vermittlungsverhältnis zwischen dem Subjekt und σοτ ανσικειμενοτ. Ο Hegel ςτλλαμβανει σην δτναμη εσςι 3 Hegel, Phänomenologie des Geistes, in: Werke, Bd. 3, S. 36. 2

dem Objekt. Die Macht konzipiert Hegel so, daß sie bei ποτ ατση, ςε μεγαλη ενσαςη μεςολαβηςηρ, φανει καθε βιαιοσησα. Οσαν ενσεινεσαι η μεςολαβηςη, σοσε σο großer Vermittlungsintensität jede Gewaltsamkeit verliert. Intensiviert sich die Vermittlung, so zerstört das τποκειμενο δεν κασαςσπευει σο ανσικειμενο σοτ. Πολτ Subjekt sein Objekt nicht. Die Verinnerlichung stellt πεπιςςοσεπο, και ςε σοτσο ςτνιςσασαι η ιδιαισεπη σποπη vielmehr, darin besteht die besondere Wendung des σοτ ιδεαλιςμοτ σοτ Hegel, παπαγει σην τπαπφοτςα καθεατσην σατσοσησα μεσαξτ σοτ τποκειμενοτ και σοτ Hegelschen Idealismus, die an sich vorhandene Identität zwischen dem Subjekt und dem Objekt her. Das ανσικειμενοτ. Απα σο ανσικειμενο δεν ειναι σο σελειψρ αλλο Objekt ist also nicht das ganz Andere des Subjekts. σοτ τποκειμενοτ. Το ανσικειμενο κασαδεικντει μια Das Objekt weist vielmehr eine begriffliche Nähe oder εννοιολογικη γεισνιαςη η ιςομοπυια με σο τποκειμενο. Η Isomorphie zum Subjekt auf. Die Verinnerlichung des εςψσεπικετςη σοτ ανσικειμενοτ απο σο τποκειμενο Objekts durchs Subjekt setzt diese an sich vorhandene κασαθεσει εκπευπαςμενα ατσην σην καθατσο τπαπφοτςα Nähe ausdrücklich. Das Begreifen als eine Form der εγγτσησα. Απα η ςτλληχη ψρ μοπυη σηρ εςψσεπικετςηρ Verinnerlichung vergewaltigt also die Dinge nicht. δεν βιαζει σα ππαγμασα. Πολτ πεπιςςοσεπο, θα ελεγε ο Vielmehr bringt es, so würde Hegel sagen, etwas zum Hegel, εμυανιζει κασι σο οποιο ειναι ηδη παπον ς' ατσα Vorschein, das bei ihnen bereits an sich vorhanden ist, καθατσο, σο οποιο ομψρ ατσα δεν μποποτν να σο das sie aber nicht für sich realisieren, d. h. zum ππαγμασψςοτν για σον εατσο σοτρ, δηλ. να σο αποτν ςε Gegenstand des Wissens erheben können. Das ανσικειμενο σηρ γνψςηρ. Η ςτλληχη σψν ππαγμασψν, Begreifen der Dinge ist, so gesehen, keine gewaltsame ιδψμενη εσςι, δεν ειναι βιαιη ιδιοποιηςη αλλα αυηνει να Aneignung, sondern ein Erscheinen-Lassen dessen, εμυανιςσει ατσο ποτ σποπον σινα ηδη ειναι εν ςπεπμασι was bei ihnen gleichsam keimhaft vorhanden ist. Die παπον ς' ατσα. Επομενψρ η εςψσεπικετςη δεν ειναι Verinnerlichung ist demnach keine Vergewaltigung, βιαςμορ αλλα ςτμυιλιψςη. Αυηνει να εμυανιςσει κασι σο sondern eine Versöhnung. Sie läßt etwas erscheinen, οποιο διαμεςολαβει σο τποκειμενο και σο ανσικειμενο das das Subjekt und das Objekt miteinander vermittelt: μεσαξτ σοτρ:»ατση η ςτλληχη, η»dieses Erfassen, das [80] gewißheit enthält unmittelbar die Versöhnung: die Einεπεκσασικοσησα ςσο αλλο με σην ενδοσαση Übergreifen über das Andere mit der innersten Selbst- ατσοπεποιθηςη, πεπιεφει αμεςα ση ςτμυιλιψςη: η 3

ενοσησα σηρ νοηςηρ με σο αλλο ειναι παποτςα καθατσην, heit des Denkens mit dem Anderen ist an sich vorhanden, denn die Vernunft ist die substantielle Grundlage διοσι η λογικη ειναι η τποςσαςιακη βαςη σοςο σηρ ebensowohl des Bewußtseins als des Äußerlichen und ςτνειδηςηρ οςο και σοτ εξψσεπικοτ και υτςικοτ. Εσςι και Natürlichen. So ist das Gegenüber auch nicht mehr ein σο απενανσι δεν ειναι πλεον ενα επεκεινα, δεν ειναι αλληρ Jenseits, nicht von anderer substantieller Natur.«4 τποςσαςιακηρ υτςηρ.«die» Vernunft«ist für Hegel keine bloß subjektive Για σον Hegel η "λογικη" δεν ειναι απλψρ τποκειμενικη Ordnung, der das Objekt gewaltsam zu unterwerfen σαξη, ςσην οποια θα ειφε να τποσαφθει σο ανσικειμενο δια σηρ βιαρ. Πολτ πεπιςςοσεπο ειναι κασι σο οποιο ειναι wäre. Vielmehr ist sie etwas, das im Objekt selbst gegenwärtig und wirksam ist. So bringt das Subjekt im παπον και δπαςσικο ςσο ιδιο σο ανσικειμενο. Εσςι ςση Denken das zum Vorschein, was ihm und dem Objekt νοηςη σο τποκειμενο εμυανιζει ατσο σο οποιο ειναι κοινο γι' ατσο και για σο ανσικειμενο, δηλαδη σο γενικο. Ατση η gemeinsam ist, nämlich das Allgemeine. Dieses Vermittlungsverhältnis modifiziert die Machtstruktur. Nun ςφεςη μεςολαβηςηρ σποποποιει ση δομη σηρ δτναμηρ. kommt die Macht nicht einem einzelnen Subjekt zu, das Παλι η δτναμη δεν πποςιδιαζει ς' ενα μεμονψμενο τποκειμενο σο οποιο ιδιοποιεισαι σο ανσικειμενο ψςσε ς' ατσο να επανακαμχει ςσον εατσο σοτ. Πολτ πεπιςςοσεπο sich das Objekt aneignet, um in diesem zu sich zurückzukehren. Sie ist vielmehr die Macht des sich manifestierenden Allgemeinen, das einzelne Seiende, d. h. ειναι η δτναμη σοτ ατσοεμυανιζομενοτ γενικοτ σο οποιο sowohl das >Subjekt< als auch das >Objekt<, zu einer πεπιςτλλεγει μεμονψμενα ονσα, δηλ. σοςο σο Ganzheit versammelt. >τποκειμενο< οςο και σο >ανσικειμενο< ςε μια ολοσησα. Hegel definiert auch den»begriff«als eine Macht: Ο Hegel οπιζει και σην»εννοια«ψρ δτναμη:»τοτσο»dies ist die Macht des Begriffs, der seine Allgemeinheit ειναι η δτναμη σηρ εννοιαρ, η οποια δεν εγκασαλειπει και nicht in der zerstreuten Objektivität aufgibt oder δεν φανει σην γενικοσησα σηρ ςση διαςκοππιςμενη verliert, sondern diese seine Einheit gerade durch die ανσικειμενικοσησα αλλα ακπιβψρ καθιςσα εμυανη ατσην Realität und in derselben offenbar macht. Denn es ist σην ενοσησα σηρ μεςψ σηρ ππαγμασικοσησαρ και ενσορ sein eigener Begriff, sich in seinem Anderen die Einheit ατσηρ. Διοσι ειναι η ιδια η εννοια σηρ ποτ διασηπει ςσο 4 Hegel, Vorlesungen über die Philosophie der Geschichte, in: Werke, Bd. 12, S. 521. 4

mit sich zu bewahren.«5 Der Begriff ist allgemein in dem αλλο σηρ σην ενοσησα με σον εατσο σηρ.«η εννοια ειναι Sinne, daß er das Umspannende, das Übergreifende γενικη με σο νοημα οσι παπαςσαινει σο πεπιβαλλον, σο darstellt, das all den unterschiedlichen Erschei- επεκσασικο, σο οποιο ειναι [81] nungen der Realität gemeinsam ist. Der Be-griff κοινο για ολα σα υαινομενα σηρ ππαγμασικοσησαρ. Η εννοια greift versammelnd und vermittelnd durch all die [Be-griff] ςτλλαμβανει [greift] πεπιςτλλεγονσαρ και vielfältigen Erscheinungen hindurch und bildet eine μεςολαβψνσαρ διαμεςοτ ολψν σψν πολτμοπυψν υαινομενψν Ganzheit. Er ist insofern ein Be-griff, als er durchgreifend alles in sich be-greift. So ist er in και διαμοπυψνει μια ολοσησα. Η εννοια ειναι ςτλ-ληχη [Begriff] καθοςον, δια-λαμβανομενη σψν πανσψν, σα ςτν- και allem bei sich selbst. Seine Macht besteht in dieser πεπι-λαμβανει ςσον εατσο σηρ. Εσςι πανσοτ ειναι παπ' Kontinuität des Selbst. Er verliert sich nicht in der εατσην. Η δτναμη σηρ ςτνιςσασαι ς' ατσην ση ςτνεφεια σοτ»zerstreuten Objektivität«. Er wirkt wie jene εατσοτ. Δεν φανει σον εατσο σηρ ςσην»διαςκοππιςμενη Gravitation, die Teile auf das Eine hin versammelt. ανσικειμενικοσησα«. Δπα οπψρ εκεινη η βαπτσησα ποτ Die Rückkehr-zu-sich-im-Anderen ist auch sein πεπιςτλλεγει σα μεπη ςσο εν. Ακομα σο βαςικο σηρ ςσοιφειο Grundzug. Die Realität ist nämlich sein Anderes, in ειναι η επανοδορ-ςσον-εατσο-μεςα-ςσο-αλλο. Καθοσι η dem er sich manifestiert und sich erblickt. ππαγμασικοσησα ειναι σο αλλο ατσηρ, ςσο οποιο ατση Es ist oft darauf hingewiesen worden, daß die εκδηλψνεσαι και ανσικπιζει σον εατσο σηρ. Macht sich je nach der Vermittlungsstruktur anders Αναυεπθηκε ςτφνα οσι η δτναμη, αναλογα με ση δομη σηρ ausprägt. Die Macht des Begriffs ist μεςολαβηςηρ, αποστπψνεσαι αλλιψρ. Η δτναμη σηρ εννοιαρ vermittlungsintensiv, denn sein Anderes, die ειναι ενσονα μεςολαβησικη καθψρ σο αλλο σηρ, η Realität, wird von ihm nicht unterdrückt. Er wohnt ππαγμασικοσησα, δεν κασαπιεζεσαι απ' ατσην. Πολτ ihr vielmehr inne. Nicht gegen die Realität, sondern πεπιςςοσεπο η εννοια εντπαπφει ενσορ σηρ. Δεν in der Realität manifestiert sich der Begriff. Die ατσοεκδηλψνεσαι ενανσια ςσην ππαγμασικοσησα αλλα μεςα Macht des Begriffs ist ohne Gewalt. Hegel würde ςσην ππαγμασικοσησα. Η δτναμη σηρ εννοιαρ ειναι διφψρ βια. sagen: Gewalt ist ohne Begriff Je mehr Begriff die Ο Hegel θα ελεγε: Η βια ειναι διφψρ εννοια. Οςο πεπιςςοσεπο 5 Hegel, Vorlesungen über die Ästhetik I, in: Werke, Bd. 13, S. 149. 5

Macht in sich aufnimmt, desto weniger Zwang und εννοια η δτναμη πποςλαμβανει ενσορ σηρ, σοςο λιγοσεπο Gewalt geht von ihr aus. Die Realität wird auf ihren εκποπετεσαι απ' ατσην κασαπιεςη και βια. Η Begriff hin transparent. Er erhellt sie, läßt sie ja erst ππαγμασικοσησα γινεσαι διαυανη καθοδον ππορ σην εννοια sein. Das Licht des Begriffs blendet sie nicht, denn σηρ. Ατση σην υψσιζει, μαλιςσα ατση ππψσα σην κανει να es ist ihr Licht. Die lichte Durchdringung von Begriff ειναι. Το υψρ σηρ εννοιαρ δεν σην στυλψνει γιασι ειναι σο und Realität heißt Wahrheit. So könnte man auch δικο σηρ υψρ. Η αναλαυπη διαπεπασοσησα εννοιαρ και sagen: Wahrheit ist Macht. ππαγμασικοσησαρ καλεισαι αληθεια. Εσςι θα μποποτςε κανειρ Die Macht des Begriffs, des Allgemeinen ist και να πει: η αληθεια ειναι δτναμη. insofern eine»freie Macht«, als er das Andere, d. h. Η δτναμη σηρ εννοιαρ, σοτ γενικοτ ειναι»ελετθεπη die Realität nicht einfach sich >unterwirft<, sondern δτναμη«καθοςον δεν >καθτποσαςςει< απλα σο αλλο, δηλ. es in sein Wesen entläßt oder befreit. Nicht die σην ππαγμασικοσησα αλλα σο απολτει ςσην οτςια σοτ, η σο Gewalt, sondern die Freiheit bestimmt das Verhältnis απελετθεπψνει. Οφι η βια αλλα η ελετθεπια πποςδιοπιζει ση zwischen dem Begriff und dessen Anderem:»Das ςφεςη μεσαξτ σηρ εννοιαρ και σοτ αλλοτ σηρ:»επομενψρ σο Allgemeine ist daher die γενικο ειναι η [82] freie Macht; es ist es selbst und greift über sein Anderes ελετθεπη δτναμη ειναι ο εατσορ σοτ και εξαπλψνεσαι ςσο αλλο σοτ ομψρ οφι ψρ κασι σο βιαιο αλλα πολτ über; aber nicht als ein Gewaltsames, sondern das vielmehr in demselben ruhig und bei sich selbst ist. [...] es πεπιςςοσεπο ψρ κασι σο οποιο ςε σοτσο ειναι ηςτφο και ist ein Verhalten seiner zu dem Unterschiedenen nur als παπ' εατσψ. [...] ειναι μια ςτμπεπιυοπα σοτ ππορ σο διαυοπο μονο ςαν ππορ σον ιδιο σον εατσο σοτ ςε zu sich selbst; in demselben ist es zu sich selbst zurückgekehrt.«6 Greift das Allgemeine auf sein Anderes über, σοτσο, εφει επανελθει ςσον εατσο σοτ.«οσαν σο γενικο so stößt es nicht auf dessen,nein<. Das Übergreifende επεκσεινεσαι ςσο αλλο σοτ, σοσε δεν πποςπιπσει ςσο 6 Hegel, Die Wissenschaft der Logik 1I, in: Werke, Bd. 6, S. 277. 6

wird von dem Anderen vielmehr als dessen eigene <οφι> σοτ. Πολτ πεπιςςοσεπο σο επεκσασικο Wahrheit bejaht. Das Andere unterwirft sich, gehorcht κασαυαςκεσαι απο σο αλλο ψρ η δικη σοτ αληθεια. Το dem Übergreifenden in Freiheit. Das Übergreifende ist αλλο τποσαςςεσαι, τπακοτει ςσο επεκσασικο ελετθεπα. deshalb in seinem Anderen»ruhig und bei sich selbst«, Γι' ατσο και σο επεκσασικο ειναι μεςα ςσο αλλο σοτ weil von diesem kein Widerstand ausgeht. Es sagt >Ja<»ηςτφο και παπ' εατσψ«, διοσι απ' ατσο δεν εγειπεσαι zu dem Übergreifenden. Ergriffen von dem καμια ανσιςσαςη. Λεει >ναι< ςσο επεκσασικο. Übergreifenden öffnet. es sich diesem. So braucht die Πλημμτπιςμενο απο σο επεκσασικο, ανοιγει ππορ ατσο. absolute Macht keine Gewalt anzuwenden. Sie beruht ja Εσςι η απολτση δτναμη δεν φπειαζεσαι να αςκει βια. auf einer freien Unterwerfung. Αυοτ εγκεισαι ςε μια ελετθεπη τποσαγη. Ο Foucault εκπποςψπει ση θεςη οσι ο ανθπψπορ ειναι Foucault vertritt die These, daß der Mensch»das Resultat einer Unterwerfung«sei, die»viel tiefer«sei als er. 7»σο αποσελεςμα μιαρ τποσαγηρ«η οποια ειναι»πολτ Der Mensch verdankt demnach seine Identität, seine βαθτσεπη«απ' ατσον. Επομενψρ ο ανθπψπορ ουειλει σην >Seele< der Verinnerlichung eines Inhaltes, der, um mit σατσοσησα σοτ, σην >χτφη< σοτ ςσην εςψσεπικετςη ενορ Hegel zu sprechen, auf ihn übergreift. Er unterwirft sich πεπιεφομενοτ σο οποιο, ειπψμενο ςε οποτρ σοτ Hegel, dem Übergreifenden, indem er sich dies verinnerlicht, επεκσεινεσαι πανψ σοτ. Υποσαςςεσαι ςσο επεκσασικο zum Inhalt seiner Identität macht. Das >Ja< zum εςψσεπικετονσαρ σο, καθιςσψνσαρ σο πεπιεφομενο σηρ Anderen, das übergreift, ist insofern eine primäre σατσοσησαρ σοτ. Το >ναι< ςσο αλλο, ποτ επεκσεινεσαι, ειναι ππψσογενηρ τποσαγη καθοςον ππψσο ατσο ςτγκποσει σην σατσοσησα σοτ τποσαςςομενοτ zum Anderen. Εδψ η δτναμη δεν ειναι κασαπιεςσικη η βιαιη. Unterwerfung, als es die Identität des Sich-Unterwerfenden erst konstituiert. Die Macht ist hier nicht unterdrückend oder vergewaltigend. Sie stiftet erst die Identität, ja die >Seele<. Der Übergriff kann gewaltsame Ππψση ατση θεςπιζει σην σατσοσησα, μαλιςσα σην >χτφη<. Η επεκσασικοσησα μποπει να εφει βιαια Züge tragen, wenn er vermittlungsarm oder vermittlungslos ist. Hegel würde aber sagen, daß der gewalt- ςσοιφεια οσαν ειναι ενδεηρ μεςολαβηςηρ η αμοιπη μεςολαβηςηρ. Ομψρ ο Hegel θα ελεγε οσι η βιαιη [83] 7 Vgl. Foucault, Überwachen und Strafen, S. 42. 7

same Übergriff ein Übergriff ist, der ohne Begriff ist, επεκσασικοσησα ειναι επεκσασικοσησα η οποια ειναι διφψρ der ohne Vermittlung geschieht. εννοια, η οποια ςτμβαινει διφψρ μεςολαβηςη. Die Macht wirkt primär nicht repressiv. Hegel Ππψσαπφικα η δτναμη δεν λεισοτπγει κασαπιεςσικα. Ο nimmt sie vor allem auf die Dimension der Hegel σην αναγνψπιζει πποπανσψν ψρ ππορ ση διαςσαςη Vermittlung und Hervorbringung hin zur Kenntnis. So σηρ μεςολαβηςηρ και σηρ δημιοτπγιαρ. Εσςι πεπιγπαυει και beschreibt er auch die Erschaffung der Welt σην πλαςη σοτ κοςμοτ ςε οποτρ λογικηρ σηρ δτναμηρ. Ο machtlogisch. Gott ist zwar»subjektivität«. Aber sie θεορ ειναι μεν»τποκειμενικοσησα«. Ομψρ ατση δεν erschöpft sich nicht in der abstrakten, inhaltlosen εξανσλεισαι ςσην αυηπημενη, ανετ πεπιεφομενοτ σατσοσησα Identität des,ich bin Ich<. Er verharrt nicht in einer σοτ <εγψ ειμαι εγψ <. Δεν αγκτλψνεσαι ςε μια»αιψνια»ewigen Stille und Verschlossenheit«. 8 Vielmehr ςιψπη και κλειςσοσησα«. Πολτ πεπιςςοσεπο drückt er sich aus, indem er das Andere, nämlich die ατσοεκυπαζεσαι δια σοτ οσι δημιοτπγει σο αλλο, δηλαδη σον Welt hervorbringt. Diese Erschaffung der Welt ist κοςμο. Πανσψρ ατση η πλαςη σοτ κοςμοτ δεν ειναι απλη jedoch kein einfacher Übergang ins Andere, sondern μεσαβαςη ςσο αλλο αλλα επανοδορ ςσον εατσο. Ο θεορ Rückkehr zu sich. Gott erblickt sich in der Welt als ανσικπιζει σον εατσο σοτ ςσον κοςμο ψρ σο αλλο σοτ. Σσον seinem Anderen. Er kehrt in der Welt zu sich zurück. κοςμο, επανεπφεσαι πιςψ ςσον εατσο σοτ. Ατση η Diese Rückkehr-zu-sich-im-Anderen ist der επανοδορ-ςσον-εατσο-εν-μεςψ-σοτ-αλλοτ ειναι η βαςικη Grundzug der Macht:»Die Macht ist [...] negative σαςη σηρ δτναμηρ:»η δτναμη ειναι [...] απνησικη αναυοπα Beziehung auf sich selbst«. Sie ist negativ, weil der ςσον εατσο«. Ειναι απνησικη διοσι η ατσοαναυοπα Selbstbezug übers Andere erfolgt, weil er die Rückkehr-zu-sich-im-Anderen ist. Die bloß positive επιστγφανεσαι δια σοτ αλλοτ, διοσι ειναι η επανοδορ-ςσονεατσο-εν-μεςψ-σοτ-αλλοτ. Η απλψρ θεσικη αναυοπα ςσον Beziehung auf sich selbst wäre ein Selbstbezug, der εατσο θα ησαν μια ατσοαναυοπα ποτ δεν θα ευεπε εν εατση keinen Bezug zum Anderen in sich trüge. So wäre καμια αναυοπα ςσο αλλο. Εσςι ο <νετπψσικορ> σοτ Tillich Tillichs,Neurotiker< zu keiner»negativen Beziehung δεν θα ησαν ικανορ για καμια»απνησικη αναυοπα ςσον auf sich selbst«fähig. Er verlöre sich im Verhältnis εατσο σοτ«. Σση ςφεςη ππορ σο αλλο θα εφανε σον εατσο zum Anderen. Ihm fehlte die Macht, die den Bezug σοτ. Θα σοτ ελειπε η δτναμη να μποπει να καμχει σην 8 Hegel, Vorlesungen über die Philosophie der Religion II, in: Werke, Bd. 17, S.55. 8

zum Anderen zu einem Selbstbezug zu beugen αναυοπα ςσο αλλο ππορ μια ατσοαναυοπα. Για ση δτναμη vermöchte. Entscheidend für die Macht ist diese ειναι απουαςιςσικη ατση η καμχη, ατση η σποπη ςσον Beugung, diese Wendung zu sich. εατσο. Macht verspricht Freiheit. Der Machthaber ist frei, Η δτναμη τποςφεσαι ελετθεπια. Ο δτνασορ ειναι weil er im Anderen ganz bei sich selbst zu sein ελετθεπορ διοσι εν μεςψ σοτ αλλοτ μποπει να ειναι ολοσελα vermag. Gott ist, so Hegel,»frei, weil er die Macht ist, παπ' εατσψ. Ο θεορ, λεει ο Hegel, ειναι»ελετθεπορ διοσι Er Selbst ειναι η δτναμη να ειναι ατσορ καθατσον". [84] zu sein«. 9 Gott bewohnt oder errichtet ein absolutes Ο θεορ κασοικει η ανεγειπει μια απολτση ςτνεφεια σοτ εατσοτ. Δεν τπαπφει κανενα πηγμα, κανενα ςφιςμα Kontinuum des Selbst. Es gibt keinen Bruch, keine Zerrissenheit, in der er sich verlöre. Er kennt kein radikal Anderes, in dem er nicht Er Selbst wäre.,neurotiker< wäre οποτ θα εφανε σον εατσο σοτ. Δεν γνψπιζει σιποσα σο πιζικα αλλο, ςσο οποιο δεν θα ησαν ατσορ καθατσον. vielleicht nicht nur jemand, der in seiner»kleinen, engen <Νετπψσικορ< ιςψρ δεν θα ησαν μονο καποιορ ποτ θα Burg«verharrte, sondern auch jemand, der unter dem αγκτπψνονσαν ςσο»μικπο, ςσενοφψπο καςσπο«σοτ, Zwang stünde, überall bei sich selbst, überall Er Selbst zu αλλα και καποιορ ποτ θα ησαν αναγκαςμενορ να ειναι sein. In gewisser Hinsicht wäre auch Hegels >Gott< oder πανσοτ παπ' εατσψ, να ειναι πανσοτ ατσορ καθατσον. >Geist< eine Erscheinung dieser Neurose. Σε μια οπιςμενη οπσικη και ο <θεορ> η σο <πνετμα> σοτ Hegel θα ησαν υαινομενο ατσηρ σηρ νετπψςηρ. 9 Hegel, Berliner Schriften 1822-1831, in: Werke, Bd. 11, S. 373. 9

[132] [ ] [ ] Man sei doch, so fordert Nietzsche, so weit gegen Τοςο για σοςο, αξιψνει ο Nietzsche, αρ ειμαςσε sich ehrlich! Das Leben sei "wesentlich Aneignung, πανσψρ ειλικπινειρ απενανσι ςσον εατσο μαρ! Η ζψη ειναι "οτςιαςσικα ιδιοποιηςη, σπψςη, κασασποπψςη Verletzung, Überwältigung des Fremden und Schwächeren, Unterdrückung, Härte, Aufzwängung eigner σοτ ξενοτ και σοτ πιο αδτναμοτ, κασαπιεςη, Formen, Einverleibung und mindestens, mildestens, ςκληποσησα, επιβολη σψν δικψν μοπυψν, ενςψμασψςη Ausbeutung". 10 Die Ausbeutung gehöre nicht einer και, σο λιγοσεπο, εκμεσαλλετςη". Η εκμεσαλλετςη, λεει, δεν ανηκει ςε μια "διευθαπμενη η ασελη και ππψσογονη "verderbten oder unvollkommnen und primitiven Gesellschaft" an. Als "organische Grundfunktion" gehöre sie κοινψνια". Ωρ " βαςικη οπγανικη λεισοτπγια" ανηκει ςσην ins "Wesen des Lebendigen". Sie sei eine "Folge des "οτςια σοτ εμβιοτ ονσορ". Ειναι "επακολοτθο σηρ γνηςιαρ eigentlichen Willens zur Macht, der eben der Wille βοτληςηρ δτναμηρ, η οποια ειναι και η βοτληςη [133] des Lebens" sei. Jeder lebendige Körper wolle "wachsen, keinen Gegenzug gegen diese Intentionalität des Sichσηρ ζψηρ". Καθε ζψνσανο ςψμα θελει "να μεγαλψςει, να um sich greifen, an sich ziehn, Übergewicht gewinnen", επεκσαθει, να πποςελκτςει, να αποκσηςει τπεποφη", και und zwar "nicht aus irgend einer Moralität oder μαλιςσα "οφι απο καποια ηθικοσησα η ανηθικοσησα αλλα Immoralität heraus, sondern weil er lebt, und weil Leben γιασι ζει, και γιασι η ζψη ειναι ακπιβψρ βοτληςη eben Wille zur Macht ist". δτναμηρ". Εδψ αςκψ δτναμη θα πει επιβαλλψ σον εατσο μοτ ςσον αλλο, σποπον σινα τπεπκαλτπσψ σον αλλο, σον Macht ausüben heißt hier sich dem Anderen aufzwingen, den Anderen gleichsam überwachsen, überwuchern, d. h. sich in den Anderen kontinuieren oder διαποσιζψ, δηλ. ςτνεφιζψ σον εατσο μοτ ςσον αλλο η durch den Anderen hindurch eine Kontinuität, ein εκσεινψ μια ςτνεφεια, ενα ςτνεφερ σοτ εατσοτ διαμεςοτ Kontinuum des Selbst aufspannen. Der Macht ist ein σοτ αλλοτ. Σσην δτναμη πποςιδιαζει ενα θελψ-εμενα. Η Sich-Wollen eigen. Die Macht würde aus sich heraus δτναμη απο μονη σηρ δεν θα μποποτςε να παπαξει καμια κινηςη ανσιθεση ππορ ατσην σην πποθεσικοσησα σοτ 10 Nietzsche, Jenseits von Gut und Böse, KSA 5, S. 207 f. 10

θελψ-εμενα, καμια σποπη ππορ σον αλλο ποτ να μην ησαν Wollens erzeugen können, keine Wendung zum Anderen, die nicht gleichzeitig Rückkehr zu sich wäre, also ςτγφπονψρ επανοδορ ςσον εατσο, απα καμια μεπιμνα για keine Sorge um den Anderen, die über die Sorge um σον αλλο ποτ να πποφψποτςε πεπαν σηρ μεπιμναρ σοτ sich hinausginge. Die Macht ist an diesen konstanten εατσοτ. Η δτναμη ειναι πποςδεμενη ς' ατσην σην ςσαθεπη ατσοαναυοπα και ατσαπεςκεια, ς' ατσην σην μονιμη επανοδο ςσον εατσο: "Η αιςθηςη σηρ δτναμηρ, ππψσα Selbstbezug und Selbstgenuß, an diese ständige Rückkehr zu sich gebunden: "Das Machtgefühl erst erobernd, dann beherrschend (organisirend) - es regulirt κασακσψνσαρ, κασοπιν κασεφονσαρ (οπγανψνονσαρ) - πτθμιζει σο ξεπεπαςμενο ψςσε να διασηπεισαι κ ι das Überwundene zu seine r Erhaltung und dazu erhält es das Überwundene se lb er." 11 επιπλεον διασηπει σο ξ ε πεπ αςμενο κ αθατσο." Ο Nietzsche δεν πεπιοπιζει ση δτναμη μονο ςσην Die Macht reserviert Nietzsche nicht fürs menschliche Verhalten allein. Vielmehr wird sie zum Prinzip des ανθπψπινη ςτμπεπιυοπα. Πολτ πεπιςςοσεπο ατση Lebendigen überhaupt erhoben. So streben schon αιπεσαι ςε απφη σοτ εμβιοτ ολοσελα. Εσςι ηδη οι Einzeller nach Macht: "Nehmen wir den einfachsten Fall, μονοκτσσαποι οπγανιςμοι εφοτν ευεςη για δτναμη: "Αρ den der primitiven Ernährung: das Protoplasma streckt παποτμε σην απλοτςσεπη πεπιπσψςη, ατσην σηρ seine Pseudopodien aus, um nach etwas zu suchen, was ππψσογονηρ διασπουηρ: σο ππψσοπλαςμα απλψνει σα ihm widersteht - nicht aus Hunger, sondern aus Willen χετδοποδια σοτ για ν' αναζησηςει κασι ποτ σοτ zur Macht." 12 Auch die Wahrheit wird als ein ανσισιθεσαι - οφι απο πεινα αλλα απο βοτληςη δτναμηρ." Machtgeschehen gedeutet. Sie ist nämlich eine Op- Και η αληθεια επμηνετεσαι ψρ ςτμβαν σηρ δτναμηρ. Καθοσι ειναι μια οπ- [134] σικη σην οποια ιδιοποιεισαι ο δτνασορ και ενςψμασψνει σον αλλο και ςτνεφιζεσαι ς' ατσον. Ειναι μεςο κτπιαπφιαρ. tik, die der Mächtige als die eigene den Anderen inkorporiert und sich darin kontinuiert. Sie ist ein Herrschaftsmedium. Auch das Schöne folgt der Ökonomie Ακομα και σο ψπαιο ακολοτθει σην οικονομια σηρ der Macht: "Rücksichtslose Entwicklung der Formen: die δτναμηρ: "Αδτςψπηση εξελιξη σψν μοπυψν: οι 11 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1880-1882, KSA 9, S. 550. 12 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1887-1889, KSA 13, S.360. 11

schönsten sind nur die stärksten: als die siegreichen ψπαιοσεπερ ειναι και οι ιςφτποσεπερ: ψρ νικησπιερ μενοτν halten sie sich fest, und werden ihres Typus froh, ςσαθεπερ και φαιπονσαι σον στπο σοτρ, αναπαπαγψγη." Η Fortpflanzung." 13 Die Macht sichert die Fortsetzung δτναμη διαςυαλιζει ση ςτνεφιςη ενορ στποτ. Μ' ατσο eines Typus. Sie erzeugt damit eine Kontinuität. Auch παπαγει μια ςτνεφεια. Ο υιλοςουορ επιςηρ εφει σην der Philosoph strebt danach, die eigene Optik zu ευεςη να πποεκσεινει σην δικη σοτ οπσικη και μ' ατσο να ςτνεφιζει σον εατσο σοτ. Ο Nietzsche εσςι επμηνετει σην verlängern, dadurch sich zu kontinuieren. So interpretiert Nietzsche Platons Glaube, "daß selbst Philosophie πιςση σοτ Πλασψνα "οσι η ιδια η υιλοςουια ειναι ενα eine Art sublimer Geschlechts- und Zeugetrieb sei". 14 ειδορ εξετγενιςμενηρ γενεσηςιαρ και αναπαπαγψγικηρ οπμηρ". "Eroberung", "Ausbeutung" oder "Verletzung" gehören also zum" Wesen des Lebendigen". Sie spiegeln "Κασακσηςη", "εκμεσαλλετςη" η "σπψςη" ανηκοτν λοιπον ςσην "οτςια σοτ εμβιοτ". Ανσικασοπσπιζοτν ση βοτληςη δτναμηρ η οποια εμχτφψνει ση ζψη. Καθε εμβιο θελει να μεγαλψςει, να επεκσαθει και να πποςελκτςει den Willen zur Macht, der das Leben beseelt. Jedes Lebendige will wachsen, um sich greifen und an sich ziehen. Angesichts dieses allgemeinen, allmächtigen Willens zur Macht stellt sich die schwierige Frage, woher αλλα. Εμππορ ς' ατσην σην καθολικη, πανσοδτναμη denn jener "Widerwille vor dem Allzu-Lebendigen" βοτληςη δτναμηρ σιθεσαι η δτςκολη επψσηςη απο ποτ kommt, der die "Ruhe der starken Seele" auszeichnet. 15 Nietzsche läßt die Macht offenbar nicht in der negativen λοιπον να επφεσαι εκεινη η "δτςβοτλια ππορ σο κασαζψνσανο" η οποια διακπινει σην "ηςτφια σηρ δτνασηρ Form der Ausbeutung oder Unterdrückung aufgehen. Er χτφηρ". Ππουανψρ ο Nietzsche δεν αυηνει ση δτναμη να verquickt sie vielmehr mit anderen Qualitäten, die ihren εξανσλεισαι ςσην απνησικη μοπυη σηρ εκμεσαλλετςηρ η Charakter radikal verändern. So spricht er von der σηρ κασαπιεςηρ. Πολτ πεπιςςοσεπο σην διαπλεκει με "Gerechtigkeit" als "Funktion einer weit αλλερ ποιοσησερ ποτ μεσαβαλλοτν σον φαπακσηπα σηρ umherschauenden Macht". 16 Auch die ausbeutende oder πιζικα. Εσςι μιλαει για σην "δικαιοςτνη" ψρ "λεισοτπγια 13 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1884-1885, KSA 11, S. 700. 14 Ebd. 15 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1885-1887, KSA 12, S. 290. 16 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1884-1885, KSA 11, 188. 12

repressive Macht kann sicher weit umherschauen. Aber μιαρ ετπεψρ εποπσετοτςαρ δτναμηρ". Σιγοτπα και η solange sie ipsozentrisch bleibt, gilt der δτναμη ποτ εκμεσαλλετεσαι η ποτ κασαςσελλει μποπει να αςκει μια ετπεια εποπσεια. Ομψρ οςο μενει ιπςοκενσπικη, [135] weite Umblick letzten Endes nur dem Selbst. Die Weite η ετπεια εποπσεια ιςφτει σελικα μονο για σον εατσο. wird nämlich nur daraufhin in den Blick genommen, den Καθοσι κανειρ εφει μασια για σην ετπτσησα μονο ψςσε να Kreis des Selbst zu erweitern. Die Macht kann nur dann διετπτνει σον κτκλο σοτ εατσοτ. Η δτναμη μποπει να um der Weite, um der in dieser Weite wohnenden Dinge εποπσετςει φαπη ςσην ετπτσησα, ςσα ππαγμασα ποτ willen hinausblicken, wenn sie von etwas berührt wird, διαμενοτν ς' ατσην σην ετπτσησα μονο οσαν θιγεσαι απο das nicht Macht ist, das nicht ums Selbst kreist. So ist κασι ποτ δεν ειναι δτναμη, ποτ δεν γτπιζει γτπψ απο σον die Gerechtigkeit mit ihrer "hohen, klaren, ebenso tief εατσο. Εσςι η δικαιοςτνη με σο "τχηλο, καθαπο, σοςο βαθτ als mildblickenden Objektivität" 17 keine reine Wirkung οςο και ηπιο βλεμμα σηρ ανσικειμενικοσησαρ" σηρ δεν der Macht. Ihr "sorgsames Auge", 18 das sich auch dem ειναι γνηςια επιδπαςη σηρ δτναμηρ. Το "ππονοησικο μασι" Kleinen und dem Flüchtigen zuwendet, ist nicht das σηρ, ποτ ςσπευεσαι και ππορ σο μικπο και σο υετγαλεο, Auge der Macht. Die Macht kennt jene "zarteste δεν ειναι σο μασι σηρ δτναμηρ. Η δτναμη δεν γνψπιζει Emotion" 19 einer mildblickenden Freundlichkeit nicht. εκεινη σην "σπτυεποσαση ςτγκινηςη" μιαρ υιλικοσησαρ με Allein eine extrinsische Qualität, die nicht der Macht σο ηπιο βλεμμα σηρ. Μονο μια εξψγενηρ ποιοσησα ποτ δεν zuzurechnen wäre, verhülfe der Macht zu einem weiten, θα κασαλογιζονσαν ςση δτναμη θα τποβοηθοτςε ση langen, freundlichen Blick. δτναμη ππορ ενα ετπτ, μακπουθαλμο, υιλικο βλεμμα. Η δικαιοςτνη, για σην ακπιβεια, παπαγει μια κινηςη ποτ ειναι ανσιθεση ππορ σην πεπιςτλλεγοτςα δομη σηρ Die Gerechtigkeit erzeugt, genau besehen, eine Bewegung, die der Versammlungsstruktur der Macht entgegengesetzt ist. Der Macht wohnt nämlich der Zug δτναμηρ. Καθοσι ςση δτναμη εντπαπφει η σαςη ππορ σο zum Einen inne. So geht von ihr keine Freundlichkeit ενα. Εσςι απ' ατσην δεν εκποπετεσαι καμια υιλικοσησα 17 Nietzsche, Zur Genealogie der Moral, KSA 5, S. 310. 18 Nietzsche, Menschliches, Allzumenschliches I und II, KSA 2, S. 361. 19 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1880-1882, KSA 9, S.211. 13

ππορ σα πολλα, σο πολλαπλο, σο πολτπστφο, σο gegenüber dem Vielen, dem Vielfachen, dem Vielfältigen, dem Danebenliegenden oder dem Abdriftenden πεπιθψπιακο η σο αποκλινον. Η δικαιοςτνη ανσιθεσα θελει aus. Die Gerechtigkeit will dagegen "Jedem, sei es ein "να δψςει ςσο καθε σι, εισε ζψνσανο εισε πεθαμενο, Belebtes oder Todtes, Wirkliches oder Gedachtes, das ππαγμασικο η υανσαςσικο, σο δικο σοτ. Επομενψρ δεν Seine geben". 20 Sie ist also weder ipsozentrisch noch ειναι οτσε ιπςοκενσπικη οτσε κενσπικη. Επιπλεον ο zentrisch. Nietzsche bezeichnet sie ferner als "Gegnerin Nietzsche σην φαπακσηπιζει "εφθπο σψν πεποιθηςεψν". Ο der Ueberzeugungen". Der Gerechte hört mehr auf die δικαιορ πποςεφει πεπιςςοσεπο σα ππαγμασα παπα σον Dinge als auf sich. Das Absehen von der Überzeugung εατσο σοτ. Να αγνοειρ σην πεποιθηςη ειναι ςτγφπονψρ να ist gleichzeitig ein Absehen von sich. Es gilt also, zu- αγνοειρ σον εατσο ςοτ. Το πποκειμενο ειναι λοιπον για [136] gunsten der Dinge mehr zu hören, mehr zu sehen über φαπη σψν ππαγμασψν ν' ακοτρ πεπιςςοσεπο, να βλεπειρ die momentane Überzeugung hinaus, der immer eine πεπιςςοσεπο πεπαν σηρ πεποιθηςηρ σηρ ςσιγμηρ, ςσην Überzeugung-von-sich innewohnt. Der Gerechte enthält οποια εντπαπφει πανσα μια πεποιθηςη-ςσον-εατσο. Ο sich seines Urteils, das immer zu früh kommt. Das Urteil δικαιορ απεφει απο σην κπιςη σοτ, ποτ επφεσαι πανσα wäre bereits ein Verrat am Anderen: "Seltner e πολτ νψπιρ. Ηδη η κπιςη θα ησαν πποδοςια σοτ αλλοτ: Enthalt samke it. - Es ist oft kein geringes Zeichen von "Σπανια εγκ π ασεια. - Στφνα δεν ειναι καθολοτ μικπο Humanität, einen Anderen nicht beurtheilen zu wollen ςημαδι υιλανθπψπιαρ να μην θελειρ να κπινειρ εναν und sich zu weigern, über ihn zu denken." 21 Man übt αλλο και ν' απνειςαι να ςκευσεςαι γι' ατσον." Κανειρ Gerechtigkeit, indem man seine Überzeugung, seine αςκει δικαιοςτνη αυηνονσαρ σην πεποιθηςη, ση γνψμη Meinung über den Anderen in der Schwebe hält, indem σοτ για σον αλλο μεσεψπη, ακοτγονσαρ, ακοτγονσαρ με man hört, zuhört, indem man sich seines Urteils, d. h. πποςοφη, απεφονσαρ απο σην κπιςη σοτ, δηλ. απο σον seiner selbst enthält. Denn das Ich kommt immer zu früh εατσο σοτ. Διοσι σο εγψ πανσα επφεσαι πολτ νψπιρ, zuungunsten des Anderen. Von der Macht als solcher δτςμενψρ για σον αλλο. Εκεινη η μοναδικη εγκπασεια δεν kann jene singuläre Enthaltsamkeit nicht ausgehen. Das μποπει να εκποπετεσαι απο σην δτναμη ψρ ατσην σοτση. 20 Nietzsche, Menschliches, Allzumenschliches I und II, KSA 2, S.361. 21 Nietzsche, Morgenröte, KSA 3, S. 303. 14

Zögern wohnt ihr nicht inne. Die Macht als solche weigert Η διςσακσικοσησα δεν εντπαπφει ς' ατσην. Η δτναμη ψρ sich nie, den Anderen zu beurteilen oder über ihn zu ατση σοτση ποσε δεν διςσαζει να κπινει σον αλλο η να denken. Sie besteht vielmehr aus Urteilen und ςκευσεσαι γι' ατσον. Πολτ πεπιςςοσεπο ςτνιςσασαι ςε Überzeugungen. κπιςειρ και πεποιθηςειρ. Allein die "weit umherschauende Macht", also jene Μονο η "ετπεψρ εποπσετοτςα δτναμη", δηλαδη εκεινη Macht mit dem "sorgsamen Auge", kann orten, ohne Ab- η δτναμη με σο "ππονοησικο μασι" μποπει να ενσοπιζει Orte zu produzieren. So gründet sie einen gerechten Ort, φψπιρ να παπαγει α-σοπα. Εσςι θεμελιψνει εναν δικαιο der "Jedem" "das Seine" gibt. Nietzsche läßt es nicht bei σοπο ποτ δινει "ςσο καθε σι" "σο δικο" σοτ. Ο Nietzsche dieser Gerechtigkeit bewenden. Ihm schwebt offenbar δεν μενει ς' ατσην ση δικαιοςτνη. Ππουανψρ eine grenzenlose Freundlichkeit vor, die unterschiedslos οπαμασιζεσαι μια υιλικοσησα διφψρ οπια ποτ jedes, alles willkommen heißt: "[...] alles Werdende καλψςοπιζει καθε σι, σα πανσα, αδιακπισα: "[...] καθε Schweifende Suchende Flüchtige soll mir hier γενομενο πλανψμενο ανηςτφο υετγαλεο αρ μοτ ειναι willkommen sein! Gastfreundschaft ist nunmehr meine ετπποςδεκσο εδψ! Η υιλοξενια ειναι πλεον η μονη μοτ einzige Freundschaft!" 22 Diese singuläre Gastfreundschaft υιλικοσησα!" Ατση η μοναδικη υιλοξενια δινει ςε "καθε σι" gibt "Jedem" mehr als das Seine. Darin unterscheidet sich πεπιςςοσεπα απο σο δικο σοτ. Σε σοτσο διαυεπει ο der gastfreundliche Ort vom υιλοξενορ σοπορ απο [137] gerechten Ort. Der Ort bei Heidegger ist insofern auch σον δικαιο σοπο. Σσον Heidegger ο σοπορ ειναι επιςηρ εναρ ein gerechter Ort, als er "das Versammelte δικαιορ σοπορ καθοςον "διαλαμπει και διαυψσιζει σα durchscheint und durchleuchtet und dadurch erst in πεπιςτλλεφθενσα και εσςι ππψσα σα απολτει ςσην δικη sein Wesen entläßt". Aber er kann jene grenzenlose σοτρ οτςια". Ομψρ δεν μποπει να αναπστξει εκεινη σην Gastfreundschaft nicht entfalten, die auch das bejahte, απεπιοπιςση υιλοξενια ποτ θα κασευαςκε και ς' ατσο ποτ was außerhalb der "Versammlung" läge. θα βπιςκοσαν εξψ απο σην "πεπιςτλλογη". In Morgenröte setzt Nietzsche der christlichen Σσο Morgenröte ο Nietzsche ανσιπαπαθεσει ςσην Nächstenliebe eine aristokratische Freundlichkeit φπιςσιανικη αγαπη ππορ σον πληςιον μια απιςσοκπασικη 22 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1882-1884, KSA 10, S.88. 15

entgegen: "Eine ande re N ächsten li eb e. - Das υιλικοσησα: "Μια αλλη αγαπη ππορ σ ον πληςιον. - aufgeregte, lärmende, ungleiche, nervöse Wesen Το σαπαγμενο, θοπτβψδερ, ανιςο, νετπικο ον ςτνιςσα σο macht den Gegensatz zur grossen L ei denschaft : ανσιθεσο σοτ μεγαλοτ παθοτρ: ατσο, διαμενονσαρ ςσα diese, wie eine stille düstere Gluth im Innern wohnend ςψχτφα ςαν ςιγαλη ςκοσεινη πτπακσψςη και und dort alles Heisse und Hitzige sammelnd, lässt den ςτγκενσπψνονσαρ εκει καθε κατσο και κατσεπο, κανει Menschen nach Aussen hin kalt und gleichgültig εξψσεπικα σον ανθπψπο να βλεπει χτφπα και αδιαυοπα blicken und drückt den Zügen eine gewisse και αποστπψνει ςσιρ γπαμμερ σοτ μια οπιςμενη απαθεια. Impassibilität auf. Solche Menschen sind gelegentlich Τεσοιοι ανθπψποι βεβαια ειναι καποιερ υοπερ ικανοι για wohl der N ächstenlie be fähig, aber sie ist anderer αγαπη ππορ σον πλης ι ον, ομψρ ατση ειναι αλλοτ Art, als die der Geselligen und Gefallsüchtigen: es ist ειδοτρ απο εκεινη σψν κοινψνικψν κι ατσψν ποτ επιζησοτν eine milde, betrachtsame, gelassene Freundlichkeit; sie να ειναι ετφαπιςσοι: ειναι μια ηπια, ςσοφαςσικη, ανεση blicken gleichsam aus den Fenstern ihrer Burg hinaus, υιλικοσησα ςαν να κοισοτν απο σα παπαθτπα σοτ die ihre Festung und eben dadurch ihr Gefängnis ist: - καςσποτ σοτρ, ποτ ειναι σο υποτπιο και ακπιβψρ γι' ατσο η der Blick in's Fremde, Freie, in das Andere thut ihnen υτλακη σοτρ: - η θεα σοτ ξενοτ, σοτ ελετθεποτ, σοτ αλλοτ so wohl!" 23 Diese aristokratische Freundlichkeit, 24 in σοτρ κανει σοςο καλο!" Ατσην σην απιςσοκπασικη 23 Nietzsche, Morgenröte, KSA 3, S.282 (Hervorhebung in Kursivschrift von B.-Ch. H.). 24 Diese aristokratische Freundlichkeit heißt noch nicht alles unterschiedslos willkommen. Vgl. Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1887-1889, KSA 13, S.9: "Mit Menschen fürlieb nehmen und mit seinem Herzen offnes Haus halten: das ist liberal, aber nicht vornehm. Man erkennt die Herzen, die der vornehmen Gastfreundschaft fähig sind, an den vielen verhängten Fenstern und geschlossenen Läden: sie halten ihre besten Räume zum Mindesten leer, sie erwarten Gäste, mit denen man nicht fürlieb nimmt..." Ατση η απιςσοκπασικη υιλικοσησα δεν ςημαινει και να καλψςοπιζειρ σα πανσα αδιακπισα. Ππβλ. Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1887-1889, KSA 13, S.9: "Με σοτρ ανθπψποτρ να απκειςαι και να δινειρ σην καπδια ςοτ απλοφεπα: ατσο ειναι υιλελετθεπο, ομψρ ετγενερ οφι. Κανειρ αναγνψπιζει σιρ καπδιερ ποτ ειναι ικανερ για σην ετγενη υιλικοσησα απο σα πολλα ςκεπαςμενα παπαθτπα και σα κλειςσα πανσζοτπια: σοτλαφιςσον σοτρ καλτσεποτρ φψποτρ σοτρ, σοτρ κπασανε αδειοτρ, πεπιμενοτν επιςκεπσερ ποτ δεν σοτ απκοτν " 16

der das Ich noch ein Gefangener seiner selbst wäre, υιλικοσησα, ςσην οποια σο εγψ θα ησαν ακομη δεςμιορ σοτ entgrenzt Nietzsche zu einer unbe- εατσοτ σοτ, ο Nietzsche σην διαπλαστνει ππορ μια ανετ [138] dingten Gastfreundschaft, die keine "Impassibilität", veranlaßt ihn denn dazu, von sich weg ins Andere hinοπψν υιλοξενια ποτ δεν γνψπιζει πλεον καμια keine Burg, keine Festung des Ich mehr kennt. Es ist die "απαθεια", κανενα καςσπο, κανενα υποτπιο σοτ εγψ. Rede von einer "gefährlichen Nachlässigkeit", von einer Μιλαει για μια "επικινδτνη επιπολαιοσησα", για μια "Nachlässigkeit der überreichen Seele, die sich nie um "επιπολαιοσησα σηρ πληθψπικα πλοτςιαρ χτφηρ η οποια Freunde bemüht hat, sondern nur die Gastfreundschaft ποσε δεν πποςπαθηςε να εφει υιλοτρ αλλα γνψπιζει kennt, immer nur Gastfreundschaft übt und zu üben μονο σην υιλοξενια, αςκει και ξεπει ν' αςκει πανσα και versteht - Herz und Haus offen für Jedermann, der μονο υιλοξενια - καπδια και ςπισι ανοιφσα για σον eintreten will, seien es nun Bettler oder Krüppel oder καθενα ποτ θελει να μπει, εισε ειναι ζησιανοι εισε Könige." 25 Diese unbedingte Gastfreundschaft ist jener ςακασερ εισε βαςιλιαδερ. Ατση η ανετ οπψν υιλοξενια Freundschaft entgegengesetzt, die im Freund ein ειναι ανσισιθεμενη ππορ εκεινη ση υιλια ποτ βλεπει ςσον "zweites Selbst" 26 erblickt. Sie ist deshalb eine υιλο εναν "δετσεπο εατσο". Ειναι "επικινδτνη "gefährliche Nachlässigkeit", weil sie keine Praxis der επιπολαιοσησα" διοσι δεν ειναι ππακσικη σηρ μεπιμναρ Selbstsorge ist, weil sie sich nie ums Selbst kümmert. για σον εατσο, διοσι ποσε δεν νοιαζεσαι για σον εατσο. Von der ipsozentrischen Ökonomie der Macht her ist Απο σην ιπςοκενσπικη οικονομια σηρ δτναμηρ δεν nicht zu erklären, warum der Blick ins Fremde, ins μποπει να εξηγηθει γιασι η θεα σοτ ξενοτ, σοτ αλλοτ Andere jenem mächtigen Burgherrn so wohltut. Dieser κανει σοςο καλο ς' εκεινον σον δτνασο κτπιο σοτ καςσποτ. Αυοτ ατσο σο βλεμμα δεν σπευεσαι απο σην Blick ist ja nicht von der Intention einer Eroberung genährt. Es ist ebensowenig zu erklären, warum der πποθεςη μιαρ κασακσηςηρ. Το ιδιο ανεξηγησο ειναι, γιασι Mächtige die eigene Burg als ein Gefängnis erfährt. Was ο δτνασορ εμπειπασαι σο δικο σοτ σο καςσπο ψρ υτλακη. Τι σον πποκαλει λοιπον να κοισαζει πεπαν σοτ εατσοτ 25 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1885-1887, KSA 12, 5.67. 26 Vgl. Aristoteles, Nikomachische Ethik, auf der Grundlage der Übers. von Eugen Rolfes hrsg. von Günther Bien, Hamburg 1985, S.217. 17

auszuschauen, seinen Blick aufs Fremde hin ganz zu σοτ ππορ σο αλλο, να ανοιγει σο βλεμμα σοτ ολοσελα ςσο ξενο; Τι πποκαλει σον δτνασο πεπαν σηρ απιςσοκπασικηρ υιλικοσησαρ, ππορ μια α-διακπιση, ανετ οπψν, αςτμμεσπη υιλικοσησα; Πψρ μποπει μια ιπςοκενσπικη öffnen? Was veranlaßt den Mächtigen über die aristokratische Freundlichkeit hinaus zu einer nicht-unterscheidenden, unbedingten, asymmetrischen Freundlichkeit? i Wie kann eine ipsozentrische Macht all diese δτναμη να παπαγει απο μεςα σηρ ολερ ατσερ [139] Freundlichkeiten, dieses Für-den-Anderen aus sich heraus σιρ υιλικοσησερ, ατσο σο για-σον-αλλο; erzeugen? Ειναι πποβλημασικο οσι ο Nietzsche παπολατσα αναγει σην υιλικοσησα ςσην δτναμη, μαλιςσα ςσην Nietzsche führt die Freundlichkeit problematischerweise doch auf die Macht zurück, nämlich auf die "Macht, "δτναμη ποτ θελει να τπεπφειλιςει". Η γενναιοδψπια die überströmen will". 27 Die Freigebigkeit ist der "Drang, ειναι η "ψςη ποτ παπαγει σο πεπιςςιο σηρ δτναμηρ". den der Überfluss von Macht erzeugt". 28 Entsprechend Ανσιςσοιφα δεν αμυιςβησεισαι η ιπςοκενσπικη σαςη σηρ wird der ipsozentrische Zug der Macht nicht in Frage δτναμηρ. Η οτςιακη σαςη ατσηρ σηρ ηθικηρ ειναι gestellt. Der Wesenszug dieser Moral des Mächtigen ist ακπιβψρ η "ατσο-εξτμνηςη". Μποπει ομψρ εκεινη η gerade die "Selbst-Verherrlichung". 29 Läßt sich aber jenes "ςτνειδηςη ενορ πλοτσοτ ποτ θελει να δψπιζει και να "Bewußtsein eines Reichtums, der schenken und abgeben παπαδινει" ππαγμασι möchte", tatsächlich auf die [140] "Selbst-Verherrlichung" gründen? Die Intentionalität, die να θεμελιψνεσαι ςσην "ατσο-εξτμνηςη"; Η πποθεσικοσησα, ςσην οποια θεμελιψνεσαι, θα ιδιοποιηθει και παλι καθε δοςιμο. Ο δτνασορ ατσαπεςκεσαι με σο δοςιμο ψρ ihr zugrunde liegt, wird sich jedes Geben wieder aneignen. Der Mächtige gefällt sich in dem Geben als Ausdruck seiner Macht. Die Gnade etwa ist in dem Sinne εκυπαςη σηρ δτναμηρ σοτ. Η φαπη για παπαδειγμα ειναι μ' eine höchste Bejahung der Macht und des Selbst des ατσην σην εννοια τχιςση κασαυαςη σηρ δτναμηρ και σοτ 27 Nietzsche, Jenseits von Gut und Böse, KSA 5, S. 209. 28 Ebd., S.210. 29 Nietzsche, Nachgelassene Fragmente 1882-1884, KSA 10, S.508. 18

Mächtigen. Gebend genießt er sich selbst. Dieser εατσοτ σοτ δτνασοτ. Δινονσαρ ατσαπεςκεσαι. Ομψρ ατση Selbstgenuß macht aber das "Überströmen" unmöglich. η ατσαπεςκεια καθιςσα σην "τπεπφειλιςη" αδτναση. Αυοτ Dies überflutet ja das Selbst. Gerade die Unmöglichkeit τπεππληποι σον εατσο. Ακπιβψρ σο αδτνασο σηρ επανοδοτ der Rückkehr zu sich kennzeichnet dieses Über. ςσον εατσο φαπακσηπιζει ατσο σο τπεπ. Den Vornehmen setzt Nietzsche ferner dem "Pöbel", Κασοπιν ο Nietzsche ανσιπαπαβαλλει ςσοτρ ετγενειρ dem "Gewalt-Herrischen" entgegen: "Darum, oh meine σον "οφλο", σον "απφονσα σηρ βιαρ": "Γι' ατσο, ψ αδελυοι Brüder, bedarf es eines neuen Adels, der allem Pöbel μοτ, φπειαζεσαι μια νεα σαξη ετγενψν ποτ ανσισιθεσαι ςε und allem Gewalt-Herrischen Widersacher ist und auf καθε οφλο και ςε καθε απφονσα σηρ βιαρ και γπαυει ση neue Tafeln neu das Wort schreibt 'edel'" 30 Hier nimmt λεξη 'ετγενηρ' ςε νεοτρ πινακερ." Εδψ ο Nietzsche κανει Nietzsche eine Unterscheidung zwischen der μια διακπιςη αναμεςα ςσην ετγενη δτναμη και ςσην vornehmen Macht und der Macht als Gewaltherrschaft δτναμη ψρ κτπιαπφια δια σηρ βιαρ. Ομψρ ατση η διακπιςη vor. Sie setzt aber voraus, daß nicht die Macht als πποϊποθεσει οσι η δτναμη ψρ ατση σοτση δεν ειναι solche edel ist. Es ist nicht die Wirkung der Macht, daß ετγενηρ. Δεν ειναι δπαςη σηρ δτναμηρ σο οσι ο κασεφψν der Machthaber das Pöbelhafte ablegt und sich mit δτναμη απεκδτεσαι σοτ ςσοιφειοτ σοτ οφλοτ και einer Aura der Vornehmheit umgibt. Die Macht vermag πεπιβαλλεσαι με μια ατπα ετγενειαρ. Η δτναμη δεν μποπει es nicht, sich aus sich heraus in einen Zustand des αυεατσηρ να εξτχψθει ςε μια κασαςσαςη σηρ "πεπιςςιαρ" "Überflusses" aufzuschwingen, der den Vornehmen ποτ φαπακσηπιζει σον ετγενη. Λογψ σηρ οπεξεψρ η οποια auszeichnet. Aufgrund des der Macht innewohnenden εντπαπφει ςσην δτναμη δεν μποπει ποσε να πποκαλεςει Begehrens wird sie nie ein "Gefühl der Fülle" μια "αιςθηςη πληποσησαρ". Η πληποσησα η σο πεπιςςιο hervorrufen können. Die Fülle oder der Überfluß δεν πποκτπσει απλα με σην ςτςςψπετςη σηρ δτναμηρ. entsteht nicht einfach durch die Akkumulierung der Ενδεφομενψρ η δτναμη δεν ειναι ποσε ελετθεπη απο μια Macht. Die Macht ist möglicherweise nie frei von einem αιςθηςη ελλειχηρ. Gefühl des Mangels. Η δτναμη απο μονη σηρ, ακομα και "πεπιςςια", δεν Die Macht allein läßt, selbst im "Überfluß", die Seele κανει σην χτφη να παπαςτπθει ππορ εκεινη σην nicht in jene "gefährliche Nachlässigkeit" abdriften, die "επικινδτνη επιπολαιοσησα" η οποια 30 Nietzsche, Also sprach Zarathustra, KSA 4, S.254. 19

[141] "γνψπιζει μονο ση υιλοξενια". Λογψ σηρ ιπςοκενσπικηρ "nur die Gastfreundschaft kennt". Wegen ihrer ipsozentrischen Natur ist sie nicht zu jener grenzenlosen υτςηρ σηρ δεν ειναι ικανη για μια απεπιοπιςση Gastfreundschaft fähig, die das Haus für "Jedermann" υιλοξενια ποτ θα ανοιγε σο ςπισι για σον "καθενα". Ο Nietzsche και βεβαιψρ γνψπιζει ςε σι ςτνιςσασαι η öffnete. Nietzsche weiß sehr wohl, wie die Gastfreundschaft, die der Ökonomie des Selbst folgt, beschaffen ist: υιλοξενια ποτ ακολοτθει σην οικονομια σοτ εατσοτ: "Gastfreundschaft. - Der Sinn in den Gebräuchen der "Φιλοξενια. Το νοημα ςσα ηθη σηρ υιλοξενιαρ ειναι: Gastfreundschaft ist: das Feindliche im Fremden zu να παπαλτει σο εφθπικο σοτ ξενοτ. Εκει ποτ κανειρ ςσον lähmen. Wo man im Fremden nicht mehr zunächst den ξενο δεν ανσιλαμβανεσαι ππψσα σον εφθπο, η υιλοξενια Feind empfindet, nimmt die Gastfreundschaft ab; sie υθινει ανθει οςο ανθει η κακη σηρ πποϊποθεςη." blüht, so lange ihre böse Voraussetzung blüht." 31 Η υιλικοσησα δεν ειναι ενδογενηρ ιδιοσησα σηρ Die Freundlichkeit ist keine intrinsische Eigenschaft δτναμηρ. Πολτ πεπιςςοσεπο η δτναμη ππεπει να θιγει der Macht. Die Macht wird vielmehr von etwas berührt sein απο κασι σο οποιο δεν ειναι ατση η ιδια, ψςσε να müssen, das nicht sie selbst ist, damit sie über die ihr μεςολαβηςει πεπαν σηρ ς' ατσην δτνασηρ μεςολαβηςηρ. mögliche Vermittlung hinaus vermittelt. Die Freundlichkeit Η υιλικοσησα ειναι επιςηρ μεςολαβηςη, μαλιςσα ειναι ist auch eine Vermittlung, eine intensive Form der μια ενσονη μοπυη μεςολαβηςηρ. Ομψρ σηρ λειπει η Vermittlung sogar. Aber ihr fehlt die Intentionalität der πποθεσικοσησα σηρ δτναμηρ, δηλαδη η "αιφμη" σηρ Macht, nämlich die "Spitze" der Subjektivität. Der τποκειμενικοσησαρ. Ο υιλικορ σοπορ διαυεπει απο σον 31 Nietzsche, Morgenröte, KSA 3, S.228. Auch Hobbes erklärt die Freigebigkeit ökonomisch. Vgl. Hobbes, Leviathan, S.69: "Reichtum, mit Freigebigkeit verbunden, ist auch Macht, weil er einem Freunde oder Diener verschafft. Ohne Freigebigkeit ist das nicht so, denn in diesem Fall beschützt er die Menschen nicht, sondern macht sie zur Zielscheibe des Neides." Ο Hobbes επιςηρ εξηγει σην γενναιοδψπια οικονομικα. Ππβλ. Hobbes, Leviathan, S.69: "Ο πλοτσορ, ςτνδεμενορ με γενναιοδψπια, ειναι επιςηρ δτναμη γιασι κανει ςε καποιον υιλοτρ η τπηπεσερ. Ατσο δεν ςτμβαινει διφψρ γενναιοδψπια γιασι ς' ατσην σην πεπιπσψςη δεν πποςσασετει σοτρ ανθπψποτρ αλλα σοτρ κανει ςσοφοτρ σοτ υθονοτ." 20

freundliche Ort unterscheidet sich dadurch vom Ort der σοπο σηρ δτναμηρ κασα σο οσι δεν ανσιλαμβανεσαι σο Macht, daß er das Vereinzelte oder das Danebenliegende μεμονψμενο η σο πεπιθψπιακο αποκλειςσικα ψρ ππορ nicht ausschließlich auf die Kontinuität des Einen hin ση ςτνεφεια σοτ ενορ, οσι σο αυηνει να λαμπει και ςσο wahrnimmt, daß er es auch in seinem So-sein leuchten κασαπψρ-ειναι σοτ. Η υιλικοσησα κασα-σοπιζει πεπαν läßt. Die Freundlichkeit verortet über die machtmäßige σηρ κασα-σοπιςηρ σηρ δτναμηρ. Εσςι δεν παπαγει Verortung hinaus. So erzeugt sie keinen Ab-Ort. Sie wirkt κανενα α-σοπο. Δπα ενανσια ς' εκεινον σον εκυτλιςμο, jener Entartung entgegen, vor der die Macht nie ganz απο σον οποιο η δτναμη δεν ειναι σελειψρ αμοιπη. geschützt ist. Ακομα κι εκει ποτ η δτναμη εκυπαζεσαι ςσο Auch wo sich die Macht in ihrem "Überfluß" als un- "πεπιςςιο" σηρ ψρ [142] bedingte "Gastfreundschaft" äußert, grenzt sie ans ανετ οπψν "υιλοξενια", υσανει ςσα οπια σοτ αλλοτ σηρ Andere der Macht. Sie ist eine Art Über-Macht δτναμηρ. Εφει γινει ενα ειδορ τπεπ-δτναμη η οποια geworden, die eine singuläre Selbstaufhebung der εμπεπιεφει μια μοναδικη ατσοαναιπεςη σηρ δτναμηρ. Απ' Macht in sich enthält. Von ihr geht jenes ατσην εκποπετεσαι εκεινορ ο διφψρ οπια βημασιςμορ σον schrankenlose Geben aus, das von der Rückkehr zu οποιο δεν μποπει παλι να ιδιοποιηθει η επανοδορ ςσον sich, vom Sich-Wollen nicht wieder angeeignet εατσο, σο θελψ-σον-εατσο-μοτ, εναρ βημασιςμορ ποτ werden kann, ein Geben, das gleichsam bewußt- und ςτμβαινει σποπον σινα αςτνειδησα και φψπιρ πποθεςη, μια intentionslos geschieht, eine grenzenlose απεπιοπιςση υιλικοσησα η οποια μαλιςσα θα ελαμβανε φψπα ππιν απο σην εγνοια σοτ αλλοτ, ππιν απο καθε Freundlichkeit, die gar vor der Sorge um den Anderen, vor jedem emphatischen Für-den-Anderen εμυασικο για-σον-αλλο. stattfände. Αρ ακοτςοτμε σον Nietzsche, ατσον σον αςτνηθιςσο Aufmerksam ist Nietzsche, diesem υιλοςουο σηρ 'βοτληςηρ δτναμηρ' πποςεκσικα εκει ποτ ungewöhnlichen Philosophen des 'Willens zur Macht', εξοπκιζει σο αλλο σηρ δτναμηρ και σηρ βοτληςηρ: "Εξψ da zuzuhören, wo er das Andere der Macht und des εμππορ ςσα παπαθτπα βπιςκεσαι σο πολτςσοφαςσο Willens beschwört: "Draußen vor den Fenstern liegt υθινοπψπο ςσο καθαπο υψρ σοτ ηλιοτ, ςσην ηπια θαλπψπη der gedankenreiche Herbst im klaren mildwärmenden σοτ, σο υθινοπψπο σοτ Βοππα ποτ σοςο αγαπψ οπψρ σοτρ Sonnenlicht, der nordische Herbst, den ich so liebe καλτσεποτρ υιλοτρ μοτ γιασι ειναι σοςο ψπιμο και διφψρ 21