Ο ξόινο ησλ δηαξζξσηηθώλ κεηαξξπζκίζεσλ θαη νη πξννπηηθέο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο 16 Ινπλίνπ 2014
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Βαζηθέο θαηεπζύλζεηο κεηαξξπζκηζηηθήο πνιηηηθήο (I/V) Απαξαίηεηνο ν θαζνξηζκόο βαζηθώλ πξνηεξαηνηήησλ ησλ κεηαξξπζκηζηηθώλ ελεξγεηώλ. Απνθαζηζηηθόηεηα γηα ηηο απαξαίηεηεο ξήμεηο, θαη επίηεπμε επξύηεξεο ζπλαίλεζεο. Η κεηαξξπζκηζηηθή πνιηηηθή πξέπεη λα εζηηάζεη ζε ηέζζεξα ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία θαζνξίδνπλ ηηο πξννπηηθέο θάζε ρώξαο: Γηαξζξσηηθή αληαγσληζηηθόηεηα Δμσζηξέθεηα Ρόινο ηνπ θξάηνπο ζηελ νηθνλνκία Βαζκόο πξόζβαζεο-ζπκκεηνρήο ηεο θνηλσλίαο ζηηο νηθνλνκηθέο-ηερλνινγηθέο εμειίμεηο 1
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Βαζηθέο θαηεπζύλζεηο κεηαξξπζκηζηηθήο πνιηηηθήο (II/V) Δλίζρπζε δηαξζξσηηθήο αληαγσληζηηθόηεηαο Γελ εμαξηάηαη κόλν από ηo ζρεηηθό θόζηνο παξαγσγήο, αιιά θαη από ηελ πνηόηεηα, ην ηερλνινγηθό πεξηερόκελν θαη ην βαζκό δηαθνξνπνίεζεο ηεο παξαγσγήο Βειηίσζε σο πξνο απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά επέξρεηαη δηεζλώο από ηε δεκηνπξγία θαηλνηνκηώλ Απαηηείηαη ππνζηήξημε επελδύζεσλ ζε εξεπλεηηθέο δξαζηεξηόηεηεο, ζηελ εθαξκνγή - δηάρπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπο Τόλσζε εμσζηξέθεηαο ειιεληθήο νηθνλνκίαο Απαξαίηεηε ε ζηαζεξή ελίζρπζε ηεο δηεζλνπνίεζεο ζην πιαίζην ηεο κεηαβνιήο ηνπ αλαπηπμηαθνύ πξνηύπνπ Απαηηνύληαη κεηαξξπζκίζεηο ζηηο εμαγσγηθέο δηαδηθαζίεο θαη γηα ηελ θαηάιιειε πξνεηνηκαζίαελεκέξσζε ησλ επηρεηξήζεσλ Γηεπθόιπλζε ηεο δηθηύσζεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Κνκβηθόο ν ξόινο ησλ δηκεξώλ επηκειεηεξίσλ ζηελ πιεξνθόξεζε γηα ηηο αγνξέο ησλ κεγαιύηεξσλ εκπνξηθώλ εηαίξσλ ηεο Διιάδαο 2
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Βαζηθέο θαηεπζύλζεηο κεηαξξπζκηζηηθήο πνιηηηθήο (III/V) Αιιαγή δνκήο ηξόπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ θξάηνπο Τνύησλ δεδνκέλσλ, ρξεηάδνληαη Πνιπλνκία, έιιεηςε ζαθνύο ηεξαξρίαο ή/θαη θαηαλνκήο αξκνδηνηήησλ ζην δεκόζην ηνκέα, ζπλερείο αιιαγέο ζηε δνκή ηνπ θξάηνπο Οδεγεί ζε θαηαθεξκαηηζκό εμνπζηώλ, πνιπδαίδαιεο δνκέο, αλάπηπμε γξαθεηνθξαηίαο Έιιεηςε αμηόπηζηνπ κεραληζκνύ επηβνιήο θπξώζεσλ Οδεγεί ζε εθηεηακέλε δηαθζνξά Υςειή ζπκκεηνρή θξάηνπο ζηελ παξαγσγηθή δξαζηεξηόηεηα Οδεγεί ζε απνθιεηζκό ηνπ ηδησηηθνύ ηνκέα από ζπγθεθξηκέλεο δξαζηεξηόηεηεο Σπγρώλεπζε ππεξεζηώλ θαη αξκνδηνηήησλ, απνζαθήληζε ηεο ηεξαξρίαο, κείσζε θαη απινπνίεζε δηαδηθαζηώλ Δλίζρπζε απνθεληξσκέλεο δηνίθεζεο Πεξηνξηζκόο δξαζηεξηόηεηαο θξάηνπο (άκεζα ε έκκεζα ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία) Λεηηνπξγία αμηόπηζησλ, αδηάβιεησλ κεραληζκώλ ειέγρνπ 3
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Βαζηθέο θαηεπζύλζεηο κεηαξξπζκηζηηθήο πνιηηηθήο (V/V) Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ θαηεπζύλζεσλ ηνπ κεηαξξπζκηζηηθνύ θύκαηνο αλαιύνληαη ζηελ παξνύζα κειέηε νη ελλέα επηκέξνπο πεξηνρέο παξεκβάζεσλ: Γηθαηνζύλε Φνξνινγηθό πιαίζην Αζθαιηζηηθό ζύζηεκα Νεαληθή αλεξγία Δθπαηδεπηηθό ύζηεκα Έξεπλα θαη θαηλνηνκία Γηαθζνξά, γξαθεηνθξαηία θαη πνιπλνκία Πξνκήζεηεο δεκνζίνπ Δμαγσγηθόο ηνκέαο 4
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο κειέηεο ρξεζηκνπνηήζακε πνιιαπιέο πεγέο από ην εμσηεξηθό θαη ην εζσηεξηθό Δκβάζπλζε ζε ζεκαληηθνύο ηνκείο Γεκόζηνο ηνκέαο Γηθαηνζύλε Αλεξγία Φνξνινγηθό θαζεζηώο Αζθαιηζηηθό ζύζηεκα Παηδεία Έξεπλα θαηλνηνκία Γηαθζνξά, γξαθεηνθξαηία θαη πνιπλνκία Δμαγσγηθόο ηνκέαο Δθπόλεζε κειέηεο Απξίιηνο - Μάτνο 2014 Βέιηηζηεο πξαθηηθέο Αμηνπνίεζε ππαξρνπζώλ κειεηώλ Παγθόζκηα Σξάπεδα ΟΟΑ Παγθόζκην Οηθνλνκηθό Φόξνπκ ΓΝΣ ηαηηζηηθέο Τπεξεζίεο: EIU, Eurostat ΔΒ, ΙΟΒΔ Σξάπεδα ηεο Διιάδνοιιάδνο 5
τομείς Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Η κειέηε αλαθέξεηαη ζηελ πξόνδν ησλ κεηαξξπζκίζεσλ ζε ηξεηο θύξηεο θαηεπζύλζεηο Δμσζηξεθέο αληαγσληζηηθό νηθνλνκηθό κνληέιν Νένο ξόινο ηνπ δεκόζηνπ ηνκέα Νέν θνηλσληθό ζπκβόιαην Δμαγσγηθόο ηνκέαο Απνλνκή ηεο δηθαηνζύλεο Αζθαιηζηηθό ζύζηεκα Έξεπλα θαηλνηνκία Φνξνινγηθό πιαίζην Γηαθζνξά, γξαθεηνθξαηία θαη πνιπλνκία Πξνκήζεηεο δεκνζίνπ Νεαληθή αλεξγία Παηδεία Νέν νηθνλνκηθό κνληέιν πνπ ζα βαζίδεηαη ζηελ εμωζηξέθεηα θαη ηελ αληαγωληζηηθόηεηα Σύγρξνλνο δεκόζηνο ηνκέαο πνπ ζα δηεπθνιύλεη ηνπο πνιίηεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο ζηελ δηεθπεξαίωζε ηωλ ππνρξεώζεωλ ηνπο Επαλαπξνζδηνξηζκόο ηεο ζρέζεο πνιηηώλ-θξάηνπο κε ζαθείο ακνηβαίεο ππνρξεώζεηο 6
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. 6 Απνλνκή δηθαηνζύλεο Η θπβέξλεζε πξνρώξεζε ζε ζεκαληηθέο κεηαξξπζκίζεηο ζηνλ ηνκέα απνλνκήο ηεο δηθαηνζύλεο Ταρύηεηα απνλνκήο ηεο δηθαηνζύλεο ύζηεκα fast track ζε δίθεο γηα ζηξαηεγηθέο επελδύζεηο πνπ παξαθάκπηεη ζεκαληηθά λνκηθά εκπόδηα Σαρύηεξεο δηαδηθαζίεο γηα αλαγθαζηηθέο εθηειέζεηο-θαηαζρέζεηο Άκεζε εθαξκνγή ηεο θξίζεο ησλ αλώηαησλ δηθαζηεξίσλ ζε "πηινηηθέο δίθεο" από ηα ρακειόηεξα δηθαζηήξηα Θεζκηθέο παξεκβάζεηο Αλαβάζκηζε ηνπ ζεζκνύ ηεο δηακεζνιάβεζεο πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζνύλ ελαιιαθηηθνί ηξόπνη επίιπζεο ησλ δηαθνξώλ Δλίζρπζε ηνπ ζεζκνύ ησλ εηξελνδηθείσλ κέζσ αύμεζεο ηνπ αξηζκνύ ησλ δηθαζηώλ θαη κεηαθνξά κεγάινπ όγθνπ ησλ ππνζέζεσλ Σηνρεπκέλεο πνιηηηθέο Πξνώζεζε δηθαηνθξαηηθήο αληηκεηώπηζεο ηνπ ηεξάζηηνπ όγθνπ κελύζεσλ θαη εγθιήζεσλ Απινπνίεζε θαη επίζπεπζε ηεο δηαδηθαζίαο ησλ αζθαιηζηηθώλ κέηξσλ Πεγή: Τπνπξγείν Γηθαηνζύλεο, ΔΛΙΑΜΔΠ, ζπλεληεύμεηο κε αλώηαηνπο δηθαζηηθνύο 7
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. 6 Απνλνκή δηθαηνζύλεο Οη κεηαξξπζκίζεηο πξέπεη λα ζηνρεύνπλ ζηελ απμεκέλε εκπηζηνζύλε πνιηηώλ-επηρεηξήζεσλ ζηελ δηθαηνζύλε Ταρύηεξε απνλνκή ηεο δηθαηνζύλεο Απνηειεζκαηηθόηεξε απνλνκή ηεο δηθαηνζύλεο Καηλνηόκεο ζεζκηθέο παξεκβάζεηο Θεζκνζέηεζε εηδηθήο δηαδηθαζίαο πνπ επηηξέπεη ζηνπο δηθαζηέο λα απνθαζίδνπλ γηα ζπγθεθξηκέλεο ππνζέζεηο κέζα ζε 24 ώξεο Μεραληζκόο πνπ δίλεη ηελ δπλαηόηεηα, θαηόπηλ ζπκθσλίαο κεηαμύ δηάδηθσλ, ηαρύηαηεο έθδνζεο κηαο απόθαζεο (fast ruling) Μεηαξξύζκηζε ηνπ ηξόπνπ δηνίθεζεο ησλ δηθαζηεξίσλ πλερήο δηαρείξηζε ηεο απόδνζεο ησλ δηθαζηεξίσλ (performance management) Δγθαηάζηαζε θαη εθαξκνγή πξνεγκέλσλ πιεξνθνξηαθώλ ζπζηεκάησλ Αιιαγή ηνπ Πησρεπηηθνύ Κώδηθα γηα ηελ επθνιόηεξε θαη ηαρύηεξε ιύζε θαη εθθαζάξηζε ησλ εηαηξηώλ πνπ έρνπλ δήηεκα βησζηκόηεηαο Δλίζρπζε ηεο λνκνζεηηθήο πνηόηεηαο κέζσ ηεο πηζηήο ηήξεζεο ησλ θαλόλσλ λνκνζεηηθήο πνηόηεηαο ηνπ ΟΟΣΑ Δλδπλάκσζε ηεο εθπαίδεπζεο ησλ ιεηηνπξγώλ ηεο δηθαηνζύλεο ζε βαζηθέο αξρέο ιεηηνπξγηάο ηεο νηθνλνκίαο, ησλ αγνξώλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ Αλαδηάξζξσζε ηνπ ιεηηνπξγηθνύ κνληέινπ ηεο δηθαηνζύλεο Αλαθαηαλνκή ησλ νξγαληθώλ ζέζεσλ ησλ δηθαζηώλ θαη ησλ δηθαζηηθώλ ππαιιήισλ αλά πεξηνρή Δπέθηαζε ηνπ σξαξίνπ ησλ δηθαζηεξίσλ Πεγή: πλεληεύμεηο κε εηδηθνύο από ηελ BCG, ΙΟΒΔ, ΟΟΑ, Οιιαλδηθό Τπνπξγείν Γηθαηνζύλεο 8
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. 6 Απνλνκή δηθαηνζύλεο Η ςεθηνπνίεζε ησλ δηθαζηεξίσλ αλαβάζκηζε ζεκαληηθά ην ζύζηεκα απνλνκήο ηεο δηθαηνζύλεο ζηελ Οιιαλδία Μεηαξξπζκίζεηο Ψεθηνπνίεζε ησλ δηθαζηεξίσλ Δλίζρπζε ησλ δηθαζηεξίσλ κε ζύγρξνλα νπηηθναθνπζηηθά κέζα, δπλαηόηεηεο απνκαθξπζκέλεο αλάθξηζεο, απεπζείαο ειεθηξνληθή ζύλδεζε κε δεκόζηεο ππεξεζίεο Δπηηάρπλζε ησλ δηαδηθαζηώλ θαη κείσζε ηνπ θόζηνπο Σηνρεπκέλεο πνιηηηθέο πξσηνβνπιίεο Απινπνίεζε δηαδηθαζηώλ (εηδηθά ζηηο αζηηθέο ππνζέζεηο) ύζηαζε νκάδαο εηδηθώλ (π.ρ. ςπρνκεηξηθή αλάιπζε, ηεζη DNA) γηα ηελ άκεζε θαη απνηειεζκαηηθόηεξε δηαιεύθαλζε ππνζέζεσλ Απνηειέζκαηα Τν Οιιαλδηθό ζύζηεκα δηθαηνζύλεο είλαη έλα από ηα ηαρύηεξα θαη απνηειεζκαηηθόηεξα παγθνζκίσο Πιένλ ππάξρνπλ ππνζέζεηο ζηα Οιιαλδηθά δηθαζηήξηα πνπ επηιύνληαη κέζα ζε κεξηθέο κέξεο Ο ζεζκόο ηεο δηθαηνζύλεο απνιακβάλεη πνιύ πςειή εκπηζηνζύλε από ηνπο πνιίηεο Πεγή: πλεληεύμεηο κε εηδηθνύο από ηελ BCG, Οιιαλδηθό Τπνπξγείν Γηθαηνζύλεο, Παγθόζκηα Σξάπεδα Rule of Law Index 9
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. 8 Πάηαμε ηεο δηαθζνξάο, γξαθεηνθξαηίαο θαη πνιπλνκίαο Η θπβέξλεζε έζεζε σο πξσηαξρηθή ηεο πξνηεξαηόηεηα ηελ πάηαμε ηεο δηαθζνξάο, γξαθεηνθξαηίαο θαη ηεο πνιπλνκίαο Σηνρεπκέλεο λνκνζεηηθέο παξεκβάζεηο Δθζπγρξνληζκόο ηνπ πιαηζίνπ αδεηνδνηήζεσλ Μεηάζεζε ηνπ ειέγρνπ γηα ηελ έθδνζε άδεηαο από ην ζηάδην πξηλ από ηελ αδεηνδόηεζε ζην ζηάδην θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο Δλδπλάκσζε ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκνζίσλ Δπελδύζεσλ κέζσ εηδηθνύ εκπεηξνγλώκνλα θαηά ηεο δηαθζνξάο από ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή Δκπεξηζηαησκέλν ζρέδην θαηά ηεο δηαθζνξάο Δθπόλεζε θαη πινπνίεζε εζληθνύ ζρεδίνπ "Γηαθάλεηα" θαηά ηεο δηαθζνξάο Θέζπηζε πληνληζηηθήο Δπηηξνπήο θαη Δζληθνύ πληνληζηή γηα ηελ αμηνιόγεζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ εζληθνύ ζρεδίνπ θαηά ηεο δηαθζνξάο Γξάζεηο γηα ηελ εμάιεηςε ηεο γξαθεηνθξαηίαο Καηάξγεζε δηθαηνινγεηηθώλ πνπ δελ πξνζθέξνπλ πξνζηηζέκελε αμία ζηηο δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο ύζηαζε δηαδηθηπαθήο πύιεο ΔΡΜΗ όπνπ νη πνιίηεο κπνξνύλ λα θάλνπλ αίηεζε θαη λα παξαιακβάλνπλ ειεθηξνληθά ηα πηζηνπνηεηηθά πνπ ρξεηάδνληαη Πεγή: Διιεληθή Κπβέξλεζε, Δζληθό Πξόγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ 2011-2014 10
8 Πάηαμε ηεο δηαθζνξάο, γξαθεηνθξαηίαο θαη πνιπλνκίαο Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Θεηηθά ζεκάδηα από ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο Ο αξηζκόο ησλ ππνζέζεσλ δηαθζνξάο θαηά δεκνζίσλ ππαιιήισλ έρεη πεληαπιαζηαζηεί ζε ζρέζε κε ην 2004 # ππνζέζεσλ δηαθζνξάο θαηά δεκνζίσλ ππαιιήισλ 300 Γηώμεηο, απαγγειίεο θαηεγνξηώλ θαη θαηαδίθεο θαηά ππνζέζεσλ δηαθζνξάο έρνπλ ηξηπιαζηαζηεί ζε ζρέζε κε ην 2007 # δηώμεσλ, απαγγειηώλ θαηεγνξηώλ θαη θαηαδηθώλ 1,500 ~5x 200 218 1,000 ~3x 866 100 83 112 500 302 478 375 432 561 37 29 24 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Πεγή: Έθζεζε ηνπ Δπηζεσξεηή Δζσηεξηθώλ Τπνζέζεσλ, Ινύιηνο 2013 11
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. 8 Πάηαμε ηεο δηαθζνξάο, γξαθεηνθξαηίαο θαη πνιπλνκίαο Η κεηαξξπζκηζηηθή πξνζπάζεηα πξέπεη λα θιηκαθσζεί κε πξόζζεηεο ζεζκηθέο ηνκέο θαη ζηνρεπκέλεο δξάζεηο Γεκηνπξγία Αλεμάξηεηεο Αξρήο Πάηαμεο ηεο Γηαθζνξάο Γεκηνπξγία Αλεμάξηεηεο Αξρήο Πάηαμεο ηεο Γηαθζνξάο Άκεζε ζπλεξγαζία ηεο Αξρήο κε ηελ θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή ζεζκώλ θαη δηαθάλεηαο θνπόο ηεο Αξρήο ζα είλαη ε έξεπλα, πξνβνιή, θαη παξαπνκπή ππνζέζεσλ δηαθζνξάο Η ιεηηνπξγία ηεο Αξρήο ζα γίλεη κε δηαδηθαζίεο πνπ ζα ζπλεπηθνπξνύληαη λνκνζεηηθά από θάζε δεκόζηα ππεξεζία Αλάπηπμε ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο Αλάιεςε δξάζεσλ γηα ηελ ηαρεία αλάπηπμε ηνπ e-government Τπνρξεσηηθή ππνβνιή αηηήζεσλ θαη έθδνζε δεκνζίσλ εγγξάθσλ κέζσ δηαδηθηύνπ Π.ρ. πηζηνπνηεηηθά γέλλεζεο, άδεηεο θπθινθνξίαο, θα Αμηνπνίεζε ηεο πςειήο δηάδνζεο θηλεηώλ ζπλδέζεσλ γηα ηελ επηηάρπλζε ηεο επηθνηλσλίαο πνιίηε-θξάηνπο Σηνρεπκέλεο ζεζκηθέο παξεκβάζεηο Αλαβάζκηζε ηνπ ζεζκηθνύ πιαηζίνπ γηα ηελ κείσζε ηεο δηαθζνξάο ηεο γξαθεηνθξαηίαο ρεκαηηζκόο ελόο θέληξνπ κίαο ζηάζεο κε πιήξε εμνπζία ζηα πιαίζηα ηνπ Enterprise Greece ύζηαζε ζην πκβνύιην ηεο Δπηθξαηείαο ελόο λένπ ηκήκαηνο ηαρύξξπζκεο ζπδήηεζεο θαη έθδνζεο απνθάζεσλ Καζηέξσζε ηαρείαο λνκηθήο δίσμεο ησλ πςειόβαζκσλ αμησκαηνύρσλ ζε ππνζέζεηο δηαθζνξάο Πεγή: πλεληεύμεηο κε εηδηθνύο από ηελ BCG 12
Copyright 2014 by Ίδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών The Boston Consulting Group, Inc. All rights reserved. Δπαλαπξνζδηνξηζκόο ησλ βαζηθώλ αξρώλ ηεο νηθνλνκίαο Καηαλάισζε Δπελδύζεηο Κξάηνο Ιδησηηθόο ηνκέαο Δπειημία Αζθαιηζηηθό ζύζηεκα Δμσζηξέθεηα - Δζσζηξέθεηα 13