Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Ακαδημαϊκό Έτος 2008 2009 Εξάμηνο 8 ο 6η Διάλεξη: Αποφάσεις Χρηματοδοτήσεων Ιωάννης Ψαρράς Καθηγητής
Χρηματοοικονομικές Αποφάσεις Τα 6 Βήματα 1. Προσδιορισμός του Προβλήματος 2. Καθορισμός του Στόχου Επένδυση 3. Καθορισμός των Εναλλακτικών Χρηματοδότηση 4. Προσδιορισμός ρ των Επιπτώσεων Αξιολόγηση η Επένδυσης 5. Απόφαση Κριτήρια 6. Ανάλυση Ευαισθησίας
Χρηματοοικονομικές Αποφάσεις Επένδυση & Χρηματοδότηση Επένδυση Διάθεση Χρηματικών Πόρων. Αποτελεί μία πρόταση για την απόκτηση συγκεκριμένου πάγιου περιουσιακού στοιχείου Χρηματοδότηση Εύρεση Χρηματικών Πόρων. Αποτελεί την ανεύρεση πηγών ή μηχανισμών για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου
Κατηγορίες Επενδύσεων 1/2 Ανάλογα με τον Επιδιωκόμενο Σκοπό Επενδύσεις Αντικατάστασης: Αντικατάσταση πάγιων στοιχείων των οποίων η συνέχιση της λειτουργίας τους ενδεχομένως να μην είναι επωφελής για την επιχείρηση Επενδύσεις Ενίσχυσης της Παραγωγικής Δυναμικότητας: Εγκατάσταση πρόσθετης παραγωγικής δυναμικότητας σε διαδικασίες που ήδη λειτουργούν με σκοπό την αύξηση του ρυθμού παραγωγής υφιστάμενων προϊόντων για την ικανοποίηση μιας προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης Επενδύσεις Επέκτασης: Αποσκοπούν σε διαδικασίες παραγωγής νέων προϊόντων Λοιπές Επενδύσεις: Εξαγορά άλλης επιχείρησης, επέκταση της δραστηριότητας σε άλλες χώρες, σύστημα μηχανοργάνωσης, κ.λπ.
Κατηγορίες Επενδύσεων 2/2 Ανάλογα με τις σχέσεις τους Ανεξάρτητες Επενδύσεις: όταν η αποδοχή ή απόρριψη της μίας δεν επηρεάζει τις χρηματικές εισροές ή εκροές της άλλης Εξαρτημένες Επενδύσεις: όταν η αποδοχή ή απόρριψη της μίας επηρεάζει τις χρηματικές εισροές ή εκροές της άλλης. Η εξάρτηση μπορεί να έχει τις εξής μορφές: Αμοιβαίως αποκλειόμενες επενδύσεις Συμπληρωματικές επενδύσεις Προαπαιτούμενες επενδύσεις Υποχρεωτικές επενδύσεις: υποχρεωτικές για τη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης, λόγω νομοθεσίας (π.χ περιβάλλον)
Χρηματοδότηση η η Επιχειρήσεων 1/3 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Παρακράτηση κερδών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από μετόχους Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με δημόσια εγγραφή και εισαγωγή στο χρηματιστήριο
Χρηματοδότηση η η Επιχειρήσεων 2/3 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Κεφαλαίου Επιτοκίου Φοροαπαλλαγές
Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων 3/3 ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ Ενιαίο Δάνειο Διάρκεια από 1 έως 10 χρόνια Συνήθης πηγή άντλησης του δανείου είναι οι εμπορικές τράπεζες Οι όροι του δανείου αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης (επιτόκιο και διάρκεια) Ομολογιακό Δάνειο Μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση πάνω από 10 χρόνια Οι τίτλοι των δανείων (bonds) διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Ομολογίες χωρίς τοκομερίδια και ομόλογα δημοσίου Leasing (Μίσθωση) Financial leasing Operating leasing Sale and leaseback
Χρηματοδοτικοί Μηχανισμοί Venture Capital (Κεφάλαια φ Επιχειρηματικών Συμμετοχών) ) Third Party Financing (Χρηματοδότηση Από Τρίτους) Build-Operate-Transfer
Venture Capital Γενικά Χρηματοδότηση με συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο Επενδύουν σε εταιρίες που βρίσκονται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης και έχουν καινοτομικά προϊόντα Λαμβάνουν μεγάλο μέρος μετοχών της εταιρίας Παρέχουν συμβουλές διαχείρισης, στρατηγικής πολιτικής και υποστήριξη Στόχος η μεγιστοποίηση απόδοσης κεφαλαίων υπεραξία Προσυμφωνημένη αποχώρηση
Venture Capital Πεδίο Επενδύσεων και Κριτήρια Νέο ή καινοτομικό προϊόν Μεγάλη και δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά Ικανά στελέχη Καλές προοπτικές Αποδόσεις αντίστοιχες χςτου ρίσκου Ορατή μέθοδος εξόδου Ικανά στελέχη
Venture Capital Πλεονεκτήματα - Οφέλη Έμπειρος σύμβουλος για όλες τις αποφάσεις Χρηματοδότηση αναπτυξιακών σχεδίων χωρίς κινδύνους από υψηλό δανεισμό Αυξημένο κύρος
Χρηματοδότηση από Τρίτους (TPF) Γενικά 1/2 H ESCO αναλαμβάνει τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία Η ESCO αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση (ή εξεύρεση χρηματοδότησης) Η ESCO αναλαμβάνει τα ρίσκα Φορείς: ESCO Χρήστης-Πελάτης Χρηματοδοτικός Οργανισμός
Χρηματοδότηση από Τρίτους (TPF) Γενικά 2/2
TPF Η Δομή Εφοδιαστής Εξοπλισμού Δάνειο ESCO Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός Αποπληρωμή Δανείου Επιχείρηση Πελάτης
TPF Βασικά Στάδια ενός Έργου 1. Μελέτη Σκοπιμότητας 2. Σύναψη Συμφωνίας 3. Μελέτη 4. Κατασκευή 5. Λειτουργία Παρακολούθηση Έλεγχος 6. Μεταφορά στο Χρήστη
TPF Τύποι Συμβάσεων 1/3 Σύμβαση συμμετοχής στο εξοικονομoύμενα (shared savings) Ο χρήστης πληρώνει ανάλογα με την εξοικονόμηση Όλα τα ρίσκα μεταβιβάζονται στην ESCO Κίνητρα ενδιαφέρον για καλή λειτουργία Συνεχής παρακολούθηση Δεν παρέχεται εγγύηση στο χρήστη Δεν είναι γνωστό το ποσό πληρωμής στην ESCO
TPF Τύποι Συμβάσεων 2/3 Σύμβαση Εγγυημένης Εξοικονόμησης (guaranteed savings) Οι πληρωμές είναι γνωστές εξ αρχής Εγγυημένη εξοικονόμηση κόστους ενέργειας Μειωμένο ενδιαφέρον χρήστη Όχι ανάγκη για παρακολούθηση από χρήστη Μεγάλη διάρκεια (Συχνά) χ Σύναψη δανείου από χρήστη
TPF Τύποι Συμβάσεων 3/3 Σύμβαση First Out Μικρή διάρκεια Η καλύτερη απόδοση μειώνει τη διάρκεια Όχι άμεση μείωση κόστους ενέργειας Όχι συμμετοχή χρήστη στην εξοικονόμηση Μειωμένο ενδιαφέρον
TPF Πλεονεκτήματα 1/2 Τεχνικά Πλεονεκτήματα Μεταβίβαση ρίσκων Εμπειρία ESCO (σε τεχνικά οικονομικά θέματα) ) Ο χρήστης δεν αναλαμβάνει τεχνικές ευθύνες Μικρότερο κόστος αφοράς εξοπλισμού Προσφορά πακέτου υπηρεσιών
TPF Πλεονεκτήματα 2/2 Οικονομικά Πλεονεκτήματα Όχι επένδυση απο χρήστη Τα διαθέσιμα του χρήστη σε άλλους τομείς Αύξηση ανταγωνιστικότητας Ο εξοπλισμός, τελικά, στην ιδιοκτησία του χρήστη «χωρίς κόστος»
TPF Προβλήματα στην εφαρμογή Τεχνικά Διαφορά προβλέψεων αποτελεσμάτων Μεγαλύτερη διάρκεια από αναμενόμενη Εξωτερικοί παράγοντες (τιμές καυσίμων, κ.λπ.) Οικονομικά Εξάρτηση από λειτουργία της τρίτης επιχείρησης
Build-Operate Operate-Transfer (BOT) Το κράτος παραχωρεί την ανάπτυξη ενός έργου σε έναν Οργανισμό Ο Οργανισμός είναι υπεύθυνος για την κατασκευή, χρηματοδότηση, η η, λειτουργία και συντήρηση του έργου για μία ορισμένη χρονική περίοδο Η απόσβεση της επένδυσης γίνεται από την εκμετάλλευση του έργου από τον Οργανισμό Το έργο μεταφέρεται στο κράτος μετά τη λήξη της περιόδου Παραδείγματα: Αττική Οδός, Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου
BOT Η Δομή Κράτος Κρατική Υπηρεσία Ειδικές Συμφωνίες Συμφωνία Αγοράς Ενέργειας Συμφωνία Έργου Συμβόλαιο Κατασκευής Κατασκευάστρια Εταιρία Παραχωρησιούχος Εταιρία Χρηματοδότες Συμφωνίες Δανείων Συμβόλαιο Εφοδιασμού Εφορδιαστές Επενδυτές Συμφωνία Μετόχων Συμβόλαιο Λειτουργίας και Διατήρησης Χειριστής
BOT Στάδια ενός Έργου 1/2 Αναγνώριση Αναγνώριση έργου Προκαταρκτική μελέτη Σύσταση κρατικής επιτροπής Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος ος Προετοιμασία εγγράφων Καθορισμός κριτηρίων Κοινοποίηση Υποβολή Προτάσεων Δημιουργία Κοινοπραξιών Μελέτη Υποβολή προτάσεων
BOT Στάδια ενός Έργου 2/2 Ανάπτυξη Προετοιμασία Δημιουργία παραχωρησιούχου εταιρίας Υπογραφή επιμέρους συμφωνιών Κατασκευήασ Λειτουργία Μεταφορά
BOT Πλεονεκτήματα Μη καταβολή κρατικών κεφαλαίων Μετατόπιση ρίσκων Παροχή τεχνογνωσίας, σύγχρονου εξοπλισμού και πρόσβαση σε ισχυρές αγορές Εισαγωγή ξένου κεφαλαίου Βέλτιστη απόδοση
ΒΟΤ Προβλήματα και Ανασταλτικοί Παράγοντες Πολιτικές επιπλοκές αστάθεια Αλλαγές σε νομοθεσία Ανεπαρκή έσοδα Θέματα χρέωσης
ΒΟΤ Στοιχεία Επιτυχούς Έργου Εφικτό αποτέλεσμα με ικανοποιητικές αποδοχές Αναγνώριση ρίσκων Κατάλληλη κατανομή ρίσκων Ξεκάθαρες και αρμονικές σχέσεις Διάθεση συνεργασίας κοινός στόχος Ξεκάθαρο οικονομικό και νομικό περιβάλλον