Περιεχόμενα Πρόλογος στην ελληνική έκδοση, Ευαγγελία Παπαπέτρου 17 Σημείωμα του επιμελητή, Θεόδωρος Κουτρούκης 19 Πρόλογος στη νέα έκδοση 21 Ευχαριστίες 29 1 Εισαγωγή 31 1.1 Μια οικονομική αφήγηση για την αγορά εργασίας 32 1.2 Οι δρώντες στην αγορά εργασίας 34 1.3 Γιατί χρειαζόμαστε τη θεωρία; 40 Περίληψη 44 Ερωτήσεις επανάληψης 45 Βασικές έννοιες 45 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 45 Παράρτημα: Μια εισαγωγή στην ανάλυση παλινδρόμησης 46 Βασικές έννοιες 56 2 Προσφορά εργασίας 57 2.1 Μέτρηση του εργατικού δυναμικού 58 2.2 Βασικά στοιχεία για την προσφορά εργασίας 61 2.3 Οι προτιμήσεις των εργαζόμενων 64 2.4 Ο εισοδηματικός περιορισμός 70 2.5 Η απόφαση για τις ώρες εργασίας 73 2.6 Να δουλεύει κανείς ή να μη δουλεύει; 81 2.7 Η καμπύλη προσφοράς εργασίας 85 2.8 Εκτιμήσεις της ελαστικότητας προσφοράς εργασίας 89 2.9 Η προσφορά εργασίας των γυναικών 95 2.10 Εφαρμογή πολιτικής: Προγράμματα πρόνοιας και κίνητρα για εργασία 100 2.11 Εφαρμογή πολιτικής: Επιστροφή φόρου εισοδήματος 108 2.12 Προσφορά εργασίας και κύκλος ζωής 115 2.13 Εφαρμογή πολιτικής: Μείωση της απασχόλησης των ηλικιωμένων εργαζόμενων 127 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Δολάρια και όνειρα 82 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Η επιτυχία στο λότο μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου 86
10 / ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Εργασία και ελεύθερος χρόνος στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ 93 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Ξεγελώντας την επιστροφή φόρου 112 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Οι οδηγοί ταξί στη Νέα Υόρκη 120 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Τα «παιδιά της μετάβασης» 129 Περίληψη 134 Βασικές έννοιες 134 Ερωτήσεις επανάληψης 135 Προβλήματα 135 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 139 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 140 3 Ζήτηση εργασίας 141 3.1 Η συνάρτηση παραγωγής 142 3.2 Η απόφαση απασχόλησης στη βραχυχρόνια περίοδο 146 3.3 Η απόφαση απασχόλησης στη μακροχρόνια περίοδο 154 3.4 Η μακροχρόνια καμπύλη ζήτησης εργασίας 160 3.5 Ελαστικότητα υποκατάστασης 168 3.6 Εφαρμογή πολιτικής: Διορθωτικές δράσεις και κόστος παραγωγής 170 3.7 Οι κανόνες του Marshall για την παράγωγη ζήτηση 174 3.8 Ζήτηση συντελεστών όταν υπάρχουν πολλές εισροές 177 3.9 Γενική περιγραφή της ισορροπίας στην αγορά εργασίας 180 3.10 Εφαρμογή πολιτικής: Επιπτώσεις του κατώτατου μισθού στην απασχόληση 182 3.11 Κόστος προσαρμογής και ζήτηση εργασίας 197 3.12 Η Ρόζι η εργάτρια ως εργαλειακή μεταβλητή 207 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Κανονισμοί για τις υπερωρίες και ζήτηση εργασίας στην Καλιφόρνια 166 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Κατώτατος μισθός και οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ 195 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Διαμοιρασμός εργασίας στη Γερμανία 205 Περίληψη 214 Βασικές έννοιες 215 Ερωτήσεις επανάληψης 215 Προβλήματα 216 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 219 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 220 4 Ισορροπία στην αγορά εργασίας 221 4.1 Ισορροπία σε μια ανεξάρτητη ανταγωνιστική αγορά εργασίας 222 4.2 Ανταγωνιστική ισορροπία μεταξύ αγορών εργασίας 225 4.3 Εφαρμογή πολιτικής: Εισφορές μισθωτών υπηρεσιών και επιδοτήσεις 232
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 11 4.4 Εφαρμογή πολιτικής: Εισφορές έναντι υποχρεωτικών παροχών 241 4.5 Εφαρμογή πολιτικής: Οι επιπτώσεις της μετανάστευσης στην αγορά εργασίας 246 4.6 Εφαρμογή πολιτικής: Περιβαλλοντικές καταστροφές και αγορά εργασίας 265 4.7 Το υπόδειγμα του ιστού 268 4.8 Μη ανταγωνιστικές αγορές εργασίας: Μονοψώνιο 272 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Ιντιφάντα και μισθοί στην Παλαιστίνη 224 Περίληψη 281 Βασικές έννοιες 282 Ερωτήσεις επανάληψης 282 Προβλήματα 283 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 287 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 288 5 Αντισταθμιστικές μισθολογικές διαφορές 289 5.1 Η αγορά για επικίνδυνες εργασίες 291 5.2 Συνάρτηση μισθού ικανοποίησης 299 5.3 Εφαρμογή πολιτικής: Πόσο αξίζει η ζωή; 304 5.4 Εφαρμογή πολιτικής: Κανονισμοί υγιεινής και ασφάλειας 309 5.5 Αντισταθμιστικές μισθολογικές διαφορές και εργασιακές παροχές 313 5.6 Εφαρμογή πολιτικής: Ασφάλιση υγείας και αγορά εργασίας 320 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Η ζωή στους διαπολιτειακούς αυτοκινητόδρομους 308 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: «Αλεξιπτωτιστές» στην Ιαπωνία 312 Περίληψη 324 Βασικές έννοιες 325 Ερωτήσεις επανάληψης 325 Προβλήματα 325 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 330 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 331 6 Ανθρώπινο κεφάλαιο 333 6.1 Εκπαίδευση στην αγορά εργασίας: Μερικά βασικά δεδομένα 335 6.2 Παρούσα αξία 337 6.3 Το υπόδειγμα εκπαίδευσης 338 6.4 Εκπαίδευση και απολαβές 346 6.5 Υπολογισμός του ρυθμού απόδοσης της εκπαίδευσης 352 6.6 Εφαρμογή πολιτικής: Ανέγερση σχολείων στην Ινδονησία 357 6.7 Εφαρμογή πολιτικής: Ποιότητα εκπαίδευσης και απολαβές 359 6.8 Οι εργαζόμενοι πράγματι μεγιστοποιούν τις απολαβές ολόκληρης της ζωής τους; 365 6.9 Η εκπαίδευση ως σήμα 369
12 / ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6.10 Μετασχολικές επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο 377 6.11 Εκπαίδευση στην εργασία 379 6.12 Εκπαίδευση στην εργασία και προφίλ ηλικίας-απολαβών 384 6.13 Εφαρμογή πολιτικής: Αξιολόγηση των κρατικών προγραμμάτων εκπαίδευσης 390 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Το πεπρωμένο στην ηλικία των έξι 351 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Booker T. Washington και Julius Rosenwald 360 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Είναι το δίπλωμα ισοδυναμίας καλύτερο από το τίποτα; 375 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Απολαβές και κατάχρηση ουσιών 389 Περίληψη 394 Βασικές έννοιες 395 Ερωτήσεις επανάληψης 395 Προβλήματα 396 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 400 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 401 7 Η δομή των μισθών 403 7.1 Η κατανομή των απολαβών 404 7.2 Η μέτρηση της ανισότητας 407 7.3 Η δομή των μισθών: Βασικά δεδομένα 410 7.4 Εφαρμογή πολιτικής: Γιατί αυξήθηκε η μισθολογική ανισότητα; 414 7.5 Τα κέρδη των διασημοτήτων 426 7.6 Ανισότητα μεταξύ γενεών 430 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Υπολογιστές, μολύβια και δομή των μισθών 421 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Οι μεγάλοι αστέρες της ροκ 429 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Φύση και ανατροφή 433 Περίληψη 435 Βασικές έννοιες 435 Ερωτήσεις επανάληψης 436 Προβλήματα 436 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 439 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 440 8 Κινητικότητα της εργασίας 441 8.1 Η γεωγραφική μετανάστευση ως επένδυση ανθρώπινου κεφαλαίου 442 8.2 Εσωτερική μετανάστευση στις ΗΠΑ 444 8.3 Οικογενειακή μετανάστευση 450 8.4 Μετανάστευση προς τις ΗΠΑ 455 8.5 Επίδοση των μεταναστών στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ 457 8.6 Η απόφαση για μετανάστευση 464 8.7 Τα οικονομικά οφέλη από τη μετανάστευση 471
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 13 8.8 Εφαρμογή πολιτικής: Μετανάστευση ειδικευμένων εργαζόμενων και εξωτερικότητες ανθρώπινου κεφαλαίου 474 8.9 Εφαρμογή πολιτικής: Η διαγενεακή κινητικότητα των μεταναστών 480 8.10 Κινητικότητα εργασίας: Τα χαρακτηριστικά 486 8.11 Η αντιστοίχιση της εργασίας 490 8.12 Εξειδικευμένη εκπαίδευση και κινητικότητα εργασίας 492 8.13 Κινητικότητα εργασίας και προφίλ ηλικίας-εισοδήματος 495 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Δυναμικά ζευγάρια 454 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Μπαμπά, ο συγκάτοικός μου είναι τόσο έξυπνος, πήρα άριστα στις εξετάσεις 481 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Ασφάλεια υγείας και κλείδωμα θέσεων 491 Περίληψη 498 Βασικές έννοιες 499 Ερωτήσεις επανάληψης 499 Προβλήματα 500 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 504 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 505 9 Διακρίσεις στην αγορά εργασίας 507 9.1 Φυλή και φύλο στην αγορά εργασίας 508 9.2 Συντελεστής διάκρισης 511 9.3 Διακρίσεις εργοδότη 512 9.4 Διακρίσεις εργαζόμενου 521 9.5 Διακρίσεις πελάτη 523 9.6 Στατιστικές διακρίσεις 525 9.7 Πειραματικά στοιχεία για τις διακρίσεις 532 9.8 Μέτρηση των διακρίσεων 534 9.9 Εφαρμογή πολιτικής: Προσδιοριστικοί παράγοντες του λόγου μισθών μαύρων-λευκών 539 9.10 Διακρίσεις έναντι άλλων ομάδων 550 9.11 Εφαρμογή πολιτικής: Προσδιοριστικοί παράγοντες του λόγου μισθών ανδρών-γυναικών 554 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Η πεντάμορφη και το τέρας 520 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Διακρίσεις στο ΝΒΑ 527 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Εργασιακές διακρίσεις στην Κίνα 535 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: «Άνισες επιπτώσεις» και απασχόληση των μαύρων στα αστυνομικά τμήματα 544 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Αποχρώσεις του μαύρου 549 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Η 11η Σεπτεμβρίου και οι απολαβές των Αράβων και των μουσουλμάνων στις ΗΠΑ 553 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Ενορχηστρώνοντας την αμεροληψία 558 Περίληψη 563 Βασικές έννοιες 564
14 / ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ερωτήσεις επανάληψης 564 Προβλήματα 565 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 571 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 571 10 Εργατικές ενώσεις 573 10.1 Εργατικές ενώσεις: Ιστορικό και βασικά γεγονότα 574 10.2 Προσδιοριστικοί παράγοντες της συμμετοχής σε εργατικές ενώσεις 580 10.3 Μονοπωλιακές ενώσεις 588 10.4 Εφαρμογή πολιτικής: Εργατικές ενώσεις και κατανομή πόρων 590 10.5 Αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις 593 10.6 Απεργίες 601 10.7 Αποτελέσματα του συνδικαλιστικού μισθού 608 10.8 Μη μισθολογικές επιπτώσεις των εργατικών ενώσεων 617 10.9 Εφαρμογή πολιτικής: Εργατικές ενώσεις του δημόσιου τομέα 620 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Η άνοδος και η πτώση του PATCO 586 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Το κόστος των εργασιακών διαφορών 605 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος 615 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Οι συνδικαλιστικές ενώσεις των εκπαιδευτικών βελτιώνουν την κατάσταση για τους μαθητές; 622 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Δικηγόροι και διαιτησία 624 Περίληψη 626 Βασικές έννοιες 627 Ερωτήσεις επανάληψης 627 Προβλήματα 628 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 633 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 634 11 Κίνητρα αμοιβών 635 11.1 Αμοιβές με το κομμάτι και με την ώρα 636 11.2 «Διαγωνισμοί» 645 11.3 Εφαρμογή πολιτική: Οι αμοιβές των διευθυντικών στελεχών 654 11.4 Εφαρμογή πολιτικής: Συστήματα κινήτρων για τους εκπαιδευτικούς 658 11.5 Κίνητρα για εργασία και αναδρομικές αμοιβές 661 11.6 Μισθοί αποδοτικότητας 666 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Παρμπρίζ με το κομμάτι 642 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Πόσο αξίζει η ψυχή σου; 646 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Τα κίνητρα αμοιβών σε προσγειώνουν εγκαίρως 648 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Παίζοντας σκληρά για τα λεφτά 653 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Είναι οι άνδρες περισσότερο ανταγωνιστικοί; 657 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Ο Henry Ford έδινε μισθούς αποδοτικότητας; 671 Περίληψη 678
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 15 Βασικές έννοιες 678 Ερωτήσεις επανάληψης 679 Προβλήματα 679 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 683 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 684 12 Ανεργία 685 12.1 Ανεργία στις ΗΠΑ 686 12.2 Τύποι ανεργίας 696 12.3 Ποσοστό ανεργίας σταθερής κατάστασης 698 12.4 Αναζήτηση εργασίας 701 12.5 Εφαρμογή πολιτικής: Επιδόματα ανεργίας 710 12.6 Υπόθεση διαχρονικής υποκατάστασης 718 12.7 Υπόθεση κλαδικών μετατοπίσεων 720 12.8 Μισθοί αποδοτικότητας και ανεργία 722 12.9 Έμμεσες συμβάσεις 727 12.10 Εφαρμογή πολιτικής: Η καμπύλη Phillips 729 12.11 Εφαρμογή πολιτικής: Το χάσμα ανεργίας ανάμεσα σε Ευρώπη και ΗΠΑ 734 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις από μια αποφοίτηση μεσούσης της ύφεσης 694 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Δουλειές και φίλοι 702 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Χρηματικά μπόνους και ανεργία 712 Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Τα οφέλη των επιδομάτων ανεργίας 716 Περίληψη 738 Βασικές έννοιες 739 Ερωτήσεις επανάληψης 739 Προβλήματα 740 Επιλεγμένη βιβλιογραφία 744 Διαδικτυακοί σύνδεσμοι 744 Μαθηματικό παράρτημα: Βασικά υποδείγματα στα οικονομικά της εργασίας 745 Ευρετήριο βασικών όρων 759