Σημείωση Επισημαίνεται ότι ο ECHA θα ξεκινήσει την επικαιροποίηση του παρόντος εγγράφου στο άμεσο μέλλον, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 10ης Σεπτεμβρίου 2015 για την υπόθεση C-106/14. Η απόφαση διευκρινίζει το πεδίο εφαρμογής των υποχρεώσεων κοινοποίησης (Άρθρο 7 παράγραφος 2) και γνωστοποίησης (Άρθρο 33) ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα, καθώς και τον τρόπο ερμηνείας του ορίου συγκεντρώσεων (0.1 % w/w). Σύμφωνα με την απόφαση, οι υποχρεώσεις αυτές ισχύουν και για αντικείμενα που περιέχονται σε σύνθετα προϊόντα (π.χ. προϊόντα που αποτελούνται από διάφορα αντικείμενα), εφόσον τα εν λόγω αντικείμενα διατηρούν ένα ειδικό σχήμα, επιφάνεια ή σχεδιασμό ή εφόσον δεν έχουν μεταβληθεί σε απόβλητα. Η απόφαση δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=el&td=all&num=c-106/14 Annankatu 18, P.O. Box 400, FI-00121 Helsinki, Finland Tηλ. +358 9 686180 Φαξ +358 9 68618210 echa.europa.eu
Συνοπτική καθοδήγηση Απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα Το παρόν έγγραφο αποσκοπεί στο να διευκρινίσει με απλούς όρους τις βασικές απαιτήσεις για τις ουσίες σε αντικείμενα.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Το παρόν έγγραφο περιλαμβάνει καθοδήγηση σχετικά με τον κανονισμό REACH και εξηγεί τις υποχρεώσεις στο πλαίσιο του REACH και τον τρόπο εκπλήρωσης αυτών. Ωστόσο, υπενθυμίζεται στους χρήστες ότι το κείμενο του κανονισμού REACH αποτελεί τη μόνη αυθεντική νομική βάση και ότι οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου δεν συνιστούν νομική συμβουλή. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο του παρόντος εγγράφου. ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΥΘΥΝΗ Το παρόν κείμενο αποτελεί μετάφραση εργασίας του πρωτοτύπου που συντάχθηκε στην αγγλική γλώσσα. Το Μεταφραστικό Κέντρο των Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετέφρασε και έλεγξε την πληρότητα της μετάφρασης. Η επιστημονική/τεχνική διατύπωση αναθεωρήθηκε από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους της Κύπρου. Επισημαίνεται ότι μόνο το αγγλικό κείμενο, το οποίο διατίθεται επίσης στον παρόντα δικτυακό τόπο, είναι το πρωτότυπο κείμενο. Κωδ. αναφ.: ECHA-11-B-05-EL Ημερομηνία: 06/2011 Γλώσσα: EL Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) καταρτίζει μια σειρά «απλοποιημένων» εκδόσεων των εγγράφων καθοδήγησης REACH που δημοσιεύει με σκοπό να τα καταστήσει πιο προσιτά στον κλάδο. Δεδομένου ότι αποτελούν σύντομες περιλήψεις, τα έγγραφα αυτά δεν περιέχουν όλες τις πληροφορίες που περιέχονται στα πλήρη κείμενα καθοδήγησης. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση αμφιβολίας, συνιστάται να ανατρέχετε στα πλήρη έγγραφα καθοδήγησης για περαιτέρω ενημέρωση. Εάν έχετε απορίες ή παρατηρήσεις σχετικά με το παρόν έγγραφο μπορείτε να τις υποβάλετε χρησιμοποιώντας το έντυπο αίτησης πληροφοριών (επισημαίνοντας τον κωδικό αναφοράς, την ημερομηνία έκδοσης, το κεφάλαιο ή/και τη σελίδα του εγγράφου στα οποία αναφέρεται η παρατήρησή σας). Το έντυπο αίτησης πληροφοριών διατίθεται μέσω του δικτυακού τόπου εγγράφων καθοδήγησης του ECHA ή απευθείας μέσω της ακόλουθης ηλεκτρονικής διεύθυνσης: https://comments.echa.europa.eu/comments/feedbackguidance.aspx Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων, 2011. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής υπό τη μορφή «Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων, http://echa.europa.eu/», και κατόπιν γραπτής ειδοποίησης στη Μονάδα επικοινωνίας του ECHA (info@echa.europa.eu). Εξώφυλλο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ... 2 2.1 Τι είναι ένα αντικείμενο;... 2 2.2 Τι είναι η προβλεπόμενη ελευθέρωση ουσιών από αντικείμενα;... 2 2.3 Υπάρχουν ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία;... 2 3. ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ REACH;... 4 3.1 Επιχειρήσεις που παράγουν αντικείμενα... 4 3.2 Επιχειρήσεις που εισάγουν αντικείμενα... 4 3.3 Επιχειρήσεις που προμηθεύουν αντικείμενα... 4 4. ΠΟΙΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ από ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ REACH ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ;... 5 4.1 Καταχώριση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα... 5 4.2 Κοινοποίηση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα... 5 4.3 Γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα... 6 4.4 Συμμόρφωση προς τους περιορισμούς για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα... 8 5. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ... 9 5.1 Απόφαση περί του εάν ένα είδος είναι αντικείμενο ή όχι... 9 5.2 Αποφασίζοντας κατά πόσο η ελευθέρωση μιας ουσίας είναι προβλεπόμενη ή όχι... 11 5.3 Προσδιορισμός σχετικά με το κατά πόσο γίνεται υπέρβαση ή όχι των ορίων στις απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα... 11 5.4 Διαπιστώνοντας εάν μια ουσία είναι ήδη καταχωρισμένη για μια χρήση... 13 6. πώς να ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΕΙΤΕ προς ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ... 15 7. ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ... 15
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα Συνοπτική καθοδήγηση επεξηγεί εν συντομία τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (κανονισμός REACH) οι οποίες ισχύουν για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Η παρούσα Συνοπτική καθοδήγηση απευθύνεται σε διαχειριστές και υπευθύνους λήψης αποφάσεων επιχειρήσεων που παράγουν, εισάγουν ή/και προμηθεύουν αντικείμενα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο 1 (ΕΟΧ), ιδίως εάν δεν έχουν μεγάλη πείρα σε ρυθμιστικά ζητήματα που αφορούν χημικά προϊόντα. Διαβάζοντας το παρόν έγγραφο θα μπορέσουν να αποφασίσουν εάν είναι σκόπιμο να διαβάσουν την πλήρη Καθοδήγηση σχετικά με τις απαιτήσεις για ουσίες σε αντικείμενα, προκειμένου να προσδιορίσουν ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο του REACH όσον αφορά τις ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Οι επιχειρήσεις εκτός ΕΟΧ μπορούν να ανατρέχουν στην παρούσα Συνοπτική καθοδήγηση προκειμένου να κατανοήσουν τις απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα τις οποίες οφείλουν να εκπληρώνουν οι εισαγωγείς των αντικειμένων τους στον ΕΟΧ. 1 Ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος αποτελείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. - 1 -
2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 2.1 Τι είναι ένα αντικείμενο; Αντικείμενα είναι τα περισσότερα είδη ευρείας χρήσης σε νοικοκυριά και βιομηχανίες, π.χ. έπιπλα, ρούχα, οχήματα, βιβλία, παιχνίδια και ηλεκτρονικός εξοπλισμός. Ένα αντικείμενο μπορεί να είναι πολύ απλό, όπως μια ξύλινη καρέκλα, αλλά μπορεί να είναι και σχετικά σύνθετο, όπως ένας φορητός ηλεκτρονικός υπολογιστής. Στον κανονισμό REACH ως αντικείμενο ορίζεται «αντικείμενο το οποίο, κατά τη διαδικασία παρασκευής, αποκτά ειδικό σχήμα, επιφάνεια ή σχεδιασμό που καθορίζει τη χρηστική λειτουργία του σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι η χημική του σύσταση». Από την άποψη αυτή, το σχήμα, η επιφάνεια και ο σχεδιασμός αποτελούν τη φυσική όψη ενός είδους και νοούνται ως ιδιότητες διακριτές από τα χημικά του χαρακτηριστικά. Ως σχήμα νοείται η τρισδιάστατη μορφή ενός αντικειμένου, όπως το βάθος, το πλάτος και το ύψος. Ως επιφάνεια νοείται η εξώτερη στρώση ενός αντικειμένου. Ως σχεδιασμός νοείται η διάταξη των «στοιχείων σχεδιασμού» κατά τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται με τον βέλτιστο τρόπο ένας συγκεκριμένος σκοπός. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός ενός κλωστοϋφαντουργικού αντικειμένου μπορεί να προσδιορίζεται από τη συστροφή των ινών στο νήμα, την ύφανση των νημάτων στο ύφασμα και την επεξεργασία της επιφάνειας του υφάσματος. Ο όρος «χρηστική λειτουργία» στον ορισμό του αντικειμένου πρέπει να γίνεται κατανοητός ως η βασική αρχή που καθορίζει τη χρήση του αντικειμένου και όχι ως ο βαθμός τεχνικής εξέλιξης. Υπό την έννοια αυτή, για παράδειγμα η χρηστική λειτουργία του φυσιγγίου ενός εκτυπωτή είναι η μεταφορά μελάνης στο χαρτί και η χρηστική λειτουργία μιας μπαταρίας είναι η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. 2.2 Τι είναι η προβλεπόμενη ελευθέρωση ουσιών από αντικείμενα; Μπορεί να προβλέπεται η ελευθέρωση ουσιών από αντικείμενα προκειμένου να παρέχεται μια «προστιθέμενη αξία», στις περιπτώσεις όπου η συμπληρωματική αυτή χρηστική λειτουργία δεν συνδέεται άμεσα με τη βασική χρηστική λειτουργία. Τα αρωματικά παιδικά παιχνίδια, για παράδειγμα, είναι αντικείμενα με σκόπιμη ελευθέρωση ουσιών, διότι οι αρωματικές ουσίες που περιέχονται σε αυτά ελευθερώνονται προκειμένου να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία, δηλαδή η ευχάριστη οσμή. 2.3 Υπάρχουν ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία; Υπάρχουν ορισμένες ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία διότι ενδέχεται να έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον. Οι ουσίες αυτές απαριθμούνται στον «Κατάλογο υποψήφιων ουσιών προς αδειοδότηση που προκαλούν - 2 -
πολύ μεγάλη ανησυχία» (Κατάλογος υποψήφιων ουσιών) 2 στην ενότητα ECHA Chem του δικτυακού τόπου του ECHA. Στον συγκεκριμένο κατάλογο συμπεριλαμβάνονται ουσίες αφότου συμφωνηθεί, στο πλαίσιο επίσημης διαδικασίας, ότι πληρούν τα κριτήρια χαρακτηρισμού ως ουσίες που προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία. Εάν μια ουσία που συγκαταλέγεται στον κατάλογο υποψήφιων ουσιών περιέχεται σε αντικείμενα, αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται επιπρόσθετες υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και προμηθεύουν αυτά τα αντικείμενα. 2 Στο υπόλοιπο έγγραφο η φράση «Κατάλογος υποψήφιων ουσιών» σημαίνει «Κατάλογος υποψήφιων ουσιών προς αδειοδότηση που προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία» - 3 -
3. ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ REACH; 3.1 Επιχειρήσεις που παράγουν αντικείμενα Τα αντικείμενα μπορούν να παράγονται από συστατικά που είναι ήδη αντικείμενα, αλλά και από ουσίες ή μείγματα ουσιών που μετατρέπονται ή ενσωματώνονται σε αντικείμενα κατά τη διαδικασία παραγωγής. Ανεξαρτήτως διαδικασίας παραγωγής, οι επιχειρήσεις που παράγουν αντικείμενα εντός του ΕΟΧ ενδέχεται να έχουν υποχρεώσεις για τις ουσίες που περιέχονται στα αντικείμενά τους. 3.2 Επιχειρήσεις που εισάγουν αντικείμενα Οι επιχειρήσεις εντός του ΕΟΧ μπορούν να εισάγουν αντικείμενα προερχόμενα εκτός ΕΟΧ με σκοπό είτε τη διάθεσή τους στους πελάτες τους είτε την παραγωγή καινούργιων αντικειμένων. Οι επιχειρήσεις αυτές ενδέχεται να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις για τις ουσίες που περιέχονται στα εισαγόμενα αντικείμενα με αυτές στις οποίες υπόκεινται οι επιχειρήσεις που παράγουν τα αντικείμενα αυτά εντός ΕΟΧ. 3.3 Επιχειρήσεις που προμηθεύουν αντικείμενα Σε υποχρεώσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα υπόκεινται ενδεχομένως και οι επιχειρήσεις που διαθέτουν αντικείμενα σε κυκλοφορία στην αγορά του ΕΟΧ. Αυτό ισχύει ανεξαρτήτως του εάν παράγουν τα αντικείμενα μόνες τους ή τα αγοράζουν (εντός ή εκτός του ΕΟΧ). Από την άποψη αυτή, οι έμποροι λιανικής πώλησης προμηθεύουν και αυτοί αντικείμενα, συνεπώς ενδέχεται να έχουν υποχρεώσεις για τις ουσίες που περιέχονται σε αυτά. Επισημαίνεται ότι μπορεί οι επιχειρήσεις να υπόκεινται σε υποχρεώσεις άλλες από αυτές που προβλέπονται για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα, οι οποίες περιγράφονται στην παρούσα Συνοπτική καθοδήγηση. Ως εκ τούτου, συνιστάται γενικά στις επιχειρήσεις να εντοπίσουν τις υποχρεώσεις τους μέσω του Πλοηγού στον δικτυακό τόπο του ECHA. Ο Πλοηγός βοηθά τις επιχειρήσεις του βιομηχανικού κλάδου να προσδιορίσουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τον κανονισμό REACH και να βρουν την κατάλληλη καθοδήγηση σχετικά με την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων. - 4 -
4. ΠΟΙΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ REACH ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ; 4.1 Καταχώριση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα Καταχώριση είναι η υποβολή στον ECHA τεχνικού φακέλου με πληροφορίες σχετικά με τις ιδιότητες μιας ουσίας και, εφόσον είναι απαραίτητο, η υποβολή μιας έκθεσης χημικής ασφάλειας με την οποία τεκμηριώνεται η αξιολόγηση χημικής ασφάλειας για τη συγκεκριμένη ουσία. Η καταχώριση μιας ουσίας που περιέχεται σε αντικείμενα είναι υποχρεωτική για έναν παραγωγό ή εισαγωγέα αντικειμένων μόνο εφόσον συντρέχουν οι δύο ακόλουθοι όροι: Η ουσία προβλέπεται να ελευθερωθεί από τα παραγόμενα ή/και εισαγόμενα αντικείμενα υπό φυσιολογικές ή εύλογα προβλέψιμες συνθήκες χρήσης. Η παρουσία της ουσίας σε όλα τα παραγόμενα ή/και εισαγόμενα αντικείμενα από τα οποία προβλέπεται να ελευθερωθεί αντιπροσωπεύει συνολικά ποσότητα άνω του 1 τόνου ετησίως. Όσον αφορά τον δεύτερο όρο, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ποσότητες που πρόκειται να ελευθερωθούν καθώς και οι ποσότητες που δεν πρόκειται να ελευθερωθούν ή οι οποίες δεν ελευθερώνονται καθόλου. Επιπλέον, εάν παράγονται ή/και εισάγονται διαφορετικοί τύποι αντικειμένου από το οποίο πρόκειται να ελευθερωθούν ουσίες, πρέπει να αθροίζονται οι ποσότητες σε όλα αντικείμενα από τα οποία πρόκειται να ελευθερωθούν ουσίες. Εάν δεν συντρέχουν οι παραπάνω όροι, ο ECHA δύναται να αποφασίσει ότι ο παραγωγός ή εισαγωγέας ενός αντικειμένου οφείλει να υποβάλει καταχώριση για οποιαδήποτε ουσία σε ένα αντικείμενο, εφόσον η ποσότητά της υπερβαίνει τον 1 τόνο ετησίως και υπάρχει υπόνοια ότι η ελευθέρωση της ουσίας από το αντικείμενο συνιστά κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, η ουσία δεν χρειάζεται να καταχωρίζεται από τον παραγωγό ή τον εισαγωγέα ενός αντικειμένου, εάν έχει ήδη καταχωρισθεί για τη συγκεκριμένη χρήση (δηλ. τη χρήση της εντός του αντικειμένου) από άλλη επιχείρηση. 4.2 Κοινοποίηση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα Η κοινοποίηση είναι η υποβολή στον ECHA συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικά με μια ουσία και τις χρήσεις της σε αντικείμενα, καθώς και σχετικά με τη χρήση του αντικειμένου. Οι παραγωγοί ή οι εισαγωγείς αντικειμένων οφείλουν να κοινοποιούν μια ουσία που περιέχεται σε αντικείμενα εφόσον συντρέχουν όλοι οι ακόλουθοι όροι: Η ουσία περιλαμβάνεται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών (βλ. ενότητα 2). Η ουσία περιέχεται σε παραγόμενα ή/και εισαγόμενα αντικείμενα σε συγκέντρωση άνω του 0,1% κατά βάρος (β/β). - 5 -
Η ποσότητα της ουσίας σε όλα τα παραγόμενα ή/και εισαγόμενα αντικείμενα, τα οποία περιέχουν συγκέντρωση της ουσίας άνω του 0,1% κατά βάρος (β/β), υπερβαίνει συνολικά τον 1 τόνο ετησίως για τον παραγωγό/εισαγωγέα. Εάν, ωστόσο, συντρέχει οποιοσδήποτε από τους ακόλουθους όρους, δεν απαιτείται κοινοποίηση: Ο παραγωγός/εισαγωγέας μπορεί να αποκλείσει την έκθεση του ανθρώπου ή του περιβάλλοντος στην ουσία υπό φυσιολογικές ή εύλογα προβλέψιμες συνθήκες χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης (δηλ. εάν μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν λαμβάνει χώρα έκθεση στη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής των αντικειμένων και κατά το στάδιο της απόρριψης αυτών). Η ουσία έχει ήδη καταχωρισθεί για τη συγκεκριμένη χρήση (δηλ. τη χρήση της εντός του αντικειμένου) από άλλη επιχείρηση. Τα αντικείμενα παρήχθησαν ή/και εισήχθησαν από τον παραγωγό/εισαγωγέα οπωσδήποτε πριν από τη συμπερίληψη της ουσίας στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών. Το ανώτατο όριο συγκέντρωσης της ουσίας του 0,1% κατά βάρος (β/β) ισχύει για το αντικείμενο στη μορφή στην οποία παράγεται ή εισάγεται. Στην πράξη, εντούτοις, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν ήδη ξεκινήσει τη συλλογή πληροφοριών όχι μόνο σε ό,τι αφορά το συνολικό αντικείμενο αλλά και σε ό,τι αφορά μέρη αυτού. Οι επιχειρήσεις μπορούν, προαιρετικά, να συντάσσουν την κοινοποίησή τους προς τον ECHA επ αυτής της βάσης. Κάθε κοινοποίηση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα πρέπει να γίνεται 6 μήνες το αργότερο μετά από τη συμπερίληψή της στον κατάλογο υποψήφιων ουσιών για αδειοδότηση, αλλά όχι νωρίτερα από την 1η Ιουνίου 2011. 4.3 Γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα Οι προμηθευτές αντικειμένων που περιέχουν ουσία η οποία συμπεριλαμβάνεται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών σε συγκέντρωση μεγαλύτερη του 0,1% κατά βάρος (β/β) πρέπει να παράσχουν στους αποδέκτες των αντικειμένων τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους σχετικά με την ασφάλεια της συγκεκριμένης ουσίας. Σε περίπτωση που δεν απαιτούνται συγκεκριμένες πληροφορίες για την ασφαλή χρήση του αντικειμένου που περιέχει ουσία η οποία περιλαμβάνεται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών, στους αποδέκτες πρέπει να γνωστοποιείται, ως ελάχιστη υποχρέωση, η ονομασία της συγκεκριμένης ουσίας. Οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται στους αποδέκτες αυτόματα, δηλαδή αμέσως μετά τη συμπερίληψη της ουσίας στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών. Επισημαίνεται ότι εδώ ο όρος «αποδέκτες» αναφέρεται σε βιομηχανικούς ή επαγγελματίες χρήστες και διανομείς αλλά όχι σε καταναλωτές. Οι πληροφορίες που επιτρέπουν την ασφαλή χρήση ενός αντικειμένου και διατίθενται στον προμηθευτή του αντικειμένου πρέπει να παρέχονται και στους καταναλωτές - 6 -
κατόπιν αίτησης. Οι καταναλωτές πρέπει να λαμβάνουν δωρεάν τις πληροφορίες αυτές εντός 45 ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης. Όσον αφορά την υποχρέωση κοινοποίησης πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα εν γένει (δηλ. κοινοποίηση σε αποδέκτες και καταναλωτές), επισημαίνεται ότι: Δεν υπάρχει ποσοτικό όριο (δηλ. η υποχρέωση ισχύει και για ποσότητες κάτω του 1 τόνου ετησίως). Οι συσκευασίες πρέπει πάντοτε να θεωρούνται αντικείμενα ξεχωριστά από το περιεχόμενό τους. Ως εκ τούτου, η υποχρέωση γνωστοποίησης πληροφοριών για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα ισχύει και για τα υλικά συσκευασίας. Το όριο συγκέντρωσης της ουσίας του 0,1% κατά βάρος (β/β) ισχύει για το αντικείμενο με τη μορφή που παρέχεται, όπως συμβαίνει και στο πλαίσιο της κοινοποίησης ουσιών. Στην πράξη, εντούτοις, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν ήδη ξεκινήσει τη συλλογή πληροφοριών όχι μόνο σε ό,τι αφορά το συνολικό αντικείμενο αλλά και σε ό,τι αφορά μέρη αυτού. Οι επιχειρήσεις μπορούν, προαιρετικά, να ακολουθούν αυτή την προσέγγιση όταν προβαίνουν σε γνωστοποίηση βάσει του άρθρου 33. Η υποχρέωση ισχύει επίσης για αντικείμενα που παρήχθησαν ή εισήχθησαν πριν από τη συμπερίληψη της ουσίας στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών και των οποίων η προμήθεια έλαβε χώρα μετά τη συμπερίληψη. Ως εκ τούτου, η κρίσιμη ημερομηνία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η ημερομηνία προμήθειας του αντικειμένου. Στον ακόλουθο πίνακα συγκρίνονται οι υποχρεώσεις καταχώρισης, κοινοποίησης και γνωστοποίησης για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. - 7 -
Πίνακας 1: Βασικές υποχρεώσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα Υποχρέωση: νομική βάση στον κανονισμό REACH φορείς που αφορά η υποχρέωση ουσίες που αφορά η υποχρέωση Καταχώριση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα Κοινοποίηση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα άρθρο 7 παράγραφος 1 άρθρο 7 παράγραφος 2 άρθρο 33 παραγωγοί αντικειμένων και εισαγωγείς αντικειμένων ουσίες που προβλέπεται να ελευθερωθούν από αντικείμενα παραγωγοί αντικειμένων και εισαγωγείς αντικειμένων ουσίες που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών ποσοτικό όριο 1 τόνος ετησίως 1 τόνος ετησίως - Γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα προμηθευτές αντικειμένων ουσίες που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών όριο συγκέντρωσης στο - 0,1% κατά βάρος (β/β) 0,1% κατά βάρος (β/β) αντικείμενο Εξαίρεση από την υποχρέωση πιθανώς λόγω του ότι: η ουσία έχει ήδη καταχωρισθεί για τη συγκεκριμένη χρήση μπορεί να αποκλεισθεί η έκθεση ναι ναι όχι όχι ναι όχι 4.4 Συμμόρφωση προς τους περιορισμούς για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα Σύμφωνα με τον κανονισμό REACH (παράρτημα XVII), η χρήση συγκεκριμένων ουσιών σε ορισμένα αντικείμενα υπόκειται σε περιορισμούς. Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις καλούνται να διασφαλίζουν ότι τα αντικείμενα που παράγουν ή εισάγουν συμμορφώνονται προς τους περιορισμούς που καθορίζονται στον κανονισμό REACH. Αναλυτικότερα στοιχεία σχετικά με τη συμμόρφωση προς τους περιορισμούς παρατίθενται στο κεφάλαιο 13 της Καθοδήγησης για μεταγενέστερους χρήστες. - 8 -
5. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ Η παρούσα ενότητα στοχεύει στην παροχή ιδιαίτερης συνδρομής για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων που περιγράφονται στην ενότητα 4 σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. 5.1 Απόφαση περί του εάν ένα είδος είναι αντικείμενο ή όχι Οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς αντικειμένων υπόκεινται λιγότερο συχνά σε υποχρεώσεις στο πλαίσιο του REACH απ ό,τι οι παρασκευαστές ουσιών και οι εισαγωγείς ουσιών ή μειγμάτων, καθώς οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς ενδέχεται, σε διάφορες περιστάσεις, να εξαιρούνται από την υποχρέωση καταχώρισης (π.χ. εάν η ουσία είναι ήδη καταχωρισμένη για τη συγκεκριμένη χρήση). Ως εκ τούτου, καθίσταται σημαντική η λήψη μιας ορθής, συνεκτικής και καλά τεκμηριωμένης απόφασης ως προς το τι συνιστά αντικείμενο σύμφωνα με τον κανονισμό REACH. Σε πολλές περιπτώσεις, η εφαρμογή του ορισμού ενός αντικειμένου, όπως αυτός ορίζεται στον κανονισμό REACH (βλ. ενότητα 2.1), είναι απλή. Στη συνέχεια, η απόφαση του κατά πόσον ένα είδος είναι αντικείμενο ή όχι μπορεί να ληφθεί άμεσα συγκρίνοντας τη σημασία των φυσικών και των χημικών χαρακτηριστικών για την επίτευξη της λειτουργίας του είδους. Εντούτοις, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είναι εφικτή η εξαγωγή αναμφισβήτητου συμπεράσματος περί του εάν το είδος ανταποκρίνεται στον ορισμό του αντικειμένου βάσει του REACH, είναι απαραίτητη η διεξαγωγή εις βάθος αξιολόγησης. Η εν λόγω αξιολόγηση συνίσταται στην παροχή απαντήσεων σε σειρά ενδεικτικών ερωτήσεων που παρέχονται στην ενότητα 2.4 της πλήρους Καθοδήγησης σχετικά με τις απαιτήσεις για τις ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Από τις απαντήσεις στις εν λόγω ερωτήσεις μπορεί να συναχθεί εάν το υπό εξέταση είδος αποτελεί αντικείμενο. Σε πρώτο στάδιο πρέπει να διαπιστωθεί εάν το είδος περιέχει ουσία ή μείγμα το οποίο μπορεί να διαχωριστεί από φυσικής άποψης από το είδος (π.χ. μέσω έκχυσης ή στραγγίσματος). Η απόφαση σχετικά με το ποιο σύνολο ενδεικτικών ερωτήσεων πρέπει να απαντηθεί προκειμένου να χαρακτηριστεί ένα είδος ως αντικείμενο εξαρτάται από αυτόν το συλλογισμό. Η εν λόγω διαδικασία λήψης απόφασης απεικονίζεται στο Σχήμα 1, με παραπομπή στα αντίστοιχα στάδια της ενότητας 2.4 της πλήρους Καθοδήγησης σχετικά με τις απαιτήσεις για τις ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Ένα από τα πιθανά αποτελέσματα της εν λόγω διαδικασίας μπορεί να είναι ότι το είδος αποτελεί συνδυασμό αντικειμένου (το οποίο λειτουργεί ως περιέκτης ή ως υλικό-φορέας) και ουσίας/μείγματος, όπως ένα φυσίγγιο εκτυπωτή ή ένα υγρό πανί καθαρισμού. Επισημαίνεται ότι ο εισαγωγέας ή ο προμηθευτής ενός τέτοιου είδους θεωρείται και εισαγωγέας ή προμηθευτής ουσίας/μείγματος. Υπ αυτή την ιδιότητα ενδέχεται να υπόκειται σε υποχρεώσεις διαφορετικές από τις υποχρεώσεις των εισαγωγέων και των προμηθευτών αντικειμένων. Αυτό σημαίνει ότι ουσίες εντός περιέκτη ή επί υλικού-φορέα ενδέχεται, π.χ., να πρέπει να καταχωριστούν ή να πρέπει να συνοδεύονται από δελτίο δεδομένων ασφαλείας. Ως εκ τούτου, οι εισαγωγείς και οι προμηθευτές συνδυασμού
αντικειμένου και ουσίας/μείγματος οφείλουν να ελέγχουν χωριστά εάν οι υποχρεώσεις ισχύουν τόσο για το αντικείμενο όσο και για την ουσία/μείγμα. Σχήμα 1: Διάγραμμα ροής που παρουσιάζει τη λήψη απόφασης ως προς το εάν ένα είδος είναι αντικείμενο ή όχι - 10 -
5.2 Αποφασίζοντας κατά πόσο η ελευθέρωση μιας ουσίας είναι προβλεπόμενη ή όχι Εάν προβλέπεται η ελευθέρωση μιας ουσίας από ένα αντικείμενο, τότε ενδέχεται η ουσία αυτή να πρέπει να καταχωρισθεί σύμφωνα με τον κανονισμό REACH. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να προσδιοριστεί κατά πόσο είναι προβλεπόμενη ή όχι η ελευθέρωση της ουσίας αυτής από αντικείμενα, προκειμένου να διαπιστωθεί η πιθανή υποχρέωση καταχώρισης της ουσίας που περιέχεται στα αντικείμενα. Εάν η βασική χρηστική λειτουργία ενός είδους είναι η χορήγηση μιας ουσίας ή ενός μείγματος, τότε το είδος θεωρείται συνήθως συνδυασμός αντικειμένου και ουσίας/μείγματος. Η συγκεκριμένη περίπτωση χορήγησης ουσίας/μείγματος δεν θεωρείται «προβλεπόμενη ελευθέρωση» από αντικείμενα σύμφωνα με τον κανονισμό REACH. Ως εκ τούτου, μια ουσία θεωρείται ότι ελευθερώνεται σκόπιμα από αντικείμενα εφόσον επιτελεί μια βοηθητική χρηστική λειτουργία η οποία δεν θα επιτυγχανόταν εάν δεν ελευθερωνόταν η ουσία (ως σχετικό παράδειγμα παρατίθενται στην παράγραφο 2.2 οι αρωματικές ουσίες σε παιδικά παιχνίδια). Συνεπώς, οι ουσίες που ελευθερώνονται λόγω της γήρανσης των αντικειμένων, της φυσιολογικής φθοράς ή ως αναπόφευκτο δευτερεύον αποτέλεσμα της λειτουργίας τους δεν θεωρούνται εν γένει ότι ελευθερώνονται σκόπιμα, καθώς η ελευθέρωση αυτή δεν συνιστά από μόνη της λειτουργία. Επιπλέον, η σκόπιμη ελευθέρωση ουσίας από αντικείμενο πρέπει να λαμβάνει χώρα υπό φυσιολογικές ή εύλογα προβλέψιμες συνθήκες χρήσης. Αυτό συνεπάγεται ότι η ουσία πρέπει να ελευθερώνεται κατά τη διάρκεια ζωής του αντικειμένου. Κατά συνέπεια, η ελευθέρωση ουσίας κατά το στάδιο παραγωγής ή διάθεσης στον κύκλο ζωής ενός αντικειμένου δεν θεωρείται σκόπιμη ελευθέρωση. Ομοίως, η εκ παραδρομής ή λόγω εσφαλμένη χρήσης ελευθέρωση που δεν είναι σύμφωνη με τις οδηγίες χρήσης ούτε με τη χρηστικότητα του αντικειμένου δεν λαμβάνει χώρα υπό φυσιολογικές ή εύλογα προβλέψιμες συνθήκες χρήσης και, κατ' επέκταση, δεν μπορεί να θεωρηθεί σκόπιμη ελευθέρωση. 5.3 Προσδιορισμός σχετικά με το κατά πόσο γίνεται υπέρβαση ή όχι των ορίων στις απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα Οι απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα ισχύουν εάν η ποσότητα μιας ουσίας σε αντικείμενα που παράγονται ή/και εισάγονται ή η συγκέντρωσή της στα αντικείμενα αυτά υπερβαίνει συγκεκριμένα ανώτατα όρια. Για τον λόγο αυτό είναι αναγκαία η λήψη (ποιοτικών και ποσοτικών) πληροφοριών σχετικά με τη σύσταση των εισαγόμενων αντικειμένων και των ουσιών και μειγμάτων που ενσωματώνονται σε αντικείμενα κατά την παραγωγή. Η ταυτοποίηση και ο ποσοτικός προσδιορισμός ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα ή μείγματα καθίσταται σε πολλές περιπτώσεις εφικτός μόνο εφόσον διατίθενται οι - 11 -
αντίστοιχες πληροφορίες από τους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού. Ως εκ τούτου, η επικοινωνία στην αλυσίδα εφοδιασμού αποτελεί τον σημαντικότερο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο συλλογής των πληροφοριών που χρειάζονται για τον προσδιορισμό των υποχρεώσεων στο πλαίσιο του κανονισμού REACH. Από τη σκοπιά αυτή, η διαμόρφωση προτύπων επικοινωνίας στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη διευκόλυνση της εφαρμογής του κανονισμού REACH. Οι πληροφορίες που απαιτούνται για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα και τη συμμόρφωση προς αυτές προκύπτουν συχνά από τυποποιημένες πληροφορίες που λαμβάνονται από προμηθευτές εγκατεστημένους εντός ΕΟΧ. Οι προμηθευτές ουσιών ή μειγμάτων, για παράδειγμα, οφείλουν να θέτουν στη διάθεση των πελατών τους δελτία δεδομένων ασφαλείας ή, σε περίπτωση που αυτά δεν απαιτούνται, διαθέσιμες και συναφείς πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τις ρυθμιστικές απαιτήσεις (ανάγκη αδειοδότησης, επιβαλλόμενοι περιορισμοί). Οι προμηθευτές αντικειμένων οφείλουν ομοίως να παρέχουν τις διαθέσιμες και συναφείς πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια, όταν τα αντικείμενα που προμηθεύουν περιέχουν ουσία που συμπεριλαμβάνεται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών σε συγκέντρωση άνω του 0,1% κατά βάρος (β/β). Οι εισαγωγείς ουσιών, μειγμάτων και αντικειμένων δεν λαμβάνουν απαραιτήτως συγκρίσιμες τυπικές πληροφορίες από τους προμηθευτές τους εκτός ΕΟΧ. Κάθε φορά που οι πληροφορίες που λαμβάνονται δεν επαρκούν για τον έλεγχο της συμμόρφωσης προς τον REACH, οι επιχειρήσεις μπορούν να εξετάζουν το ενδεχόμενο να λαμβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες μέσω της υποβολής αιτημάτων στα πρώτα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού. Προκειμένου να αποφεύγεται η διαβίβαση των αιτημάτων σε προηγούμενους φορείς περίπλοκων αλυσίδων εφοδιασμού μέσω πολλαπλών διανομέων, οι απαιτούμενες πληροφορίες μπορούν δυνητικά να ζητούνται και να λαμβάνονται απευθείας από τους παραγωγούς των αντικειμένων, τους τυποποιητές και τους παρασκευαστές των ουσιών, αφότου αυτοί εντοπιστούν. Επιπλέον, θα ήταν ίσως σκόπιμο να επεξηγούνται στους προμηθευτές οι λόγοι για τους οποίους είναι αναγκαίες οι πληροφορίες, διότι μπορούν να τους είναι άγνωστοι, ιδίως στους προμηθευτές εκτός ΕΟΧ. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δεν χρειάζεται να είναι γνωστή η επακριβής σύσταση των αντικειμένων ή των μειγμάτων για να διαπιστωθεί εάν απαιτείται συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Το ότι δεν ισχύουν υποχρεώσεις κοινοποίησης ή γνωστοποίησης για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα μπορεί ομοίως να διασφαλίζεται μέσω του αποκλεισμού ή του περιορισμού της παρουσίας ουσιών που συμπεριλαμβάνονται στον Κατάλογο υποψήφιων ουσιών. Οι προμηθευτές θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να παρέχουν πιστοποιητικά που εγγυώνται ότι ορισμένες ουσίες δεν χρησιμοποιούνται στην παρασκευή των αντικειμένων τους ή ότι η συγκέντρωσή τους στα αντικείμενά τους δεν υπερβαίνει συγκεκριμένα όρια. Μια άλλη προσέγγιση θα ήταν η συμπερίληψη αντίστοιχων κριτηρίων σε συμβάσεις προμήθειας για τον αποκλεισμό ή τον περιορισμό της παρουσίας ορισμένων ουσιών από τα παρεχόμενα αντικείμενα. Αντιστοίχως, τα αιτήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού είναι σκόπιμο να στοχεύουν επίσης στον αποκλεισμό ή στον περιορισμό ορισμένων ουσιών αντί να ζητούν πληροφορίες σχετικά με την επακριβή σύσταση αντικειμένων ή μειγμάτων, οι οποίες είναι συχνά εμπιστευτικού χαρακτήρα. Ο προσδιορισμός της ταυτότητας και των συγκεντρώσεων ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα μπορεί επίσης να πραγματοποιείται μέσω αναλυτικών μεθόδων. Σε - 12 -
περίπτωση που η εφαρμογή άλλων προσεγγίσεων για τη συγκέντρωση πληροφοριών δεν αποδόσει ή καταστεί υπερβολικά περίπλοκη, η διεξαγωγή χημικών αναλύσεων μπορεί να αποτελέσει λύση για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη σύνθεση αντικειμένων. Καίτοι οι χημικές αναλύσεις μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμες σε ορισμένες περιπτώσεις, επισημαίνεται ότι ενδέχεται να καταλήξουν σε διφορούμενα αποτελέσματα ή/και να είναι ιδιαίτερα δαπανηρές και, ως εκ τούτου, δεν αποτελούν το προτιμώμενο εργαλείο για τη συγκέντρωση πληροφοριών. Η επιτυχής συγκέντρωση πληροφοριών από μία επιχείρηση σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το εάν η εν λόγω επιχείρηση εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ποιότητας. Στα συστήματα διαχείρισης ποιότητας μπορούν να περιλαμβάνονται έλεγχοι προϊόντων οι οποίοι διενεργούνται εσωτερικά, έλεγχοι προμηθευτών και πιστοποιήσεις τρίτων μερών. Κανονικά, η εφαρμογή των εν λόγω μέτρων αποτελεί διαδικασία ρουτίνας που αποσκοπεί στην επίτευξη βελτιώσεων όσον αφορά τις διαδικασίες και τα προϊόντα, αλλά και όσον αφορά την ικανοποίηση των πελατών. Σε περίπτωση που εφαρμόζονται ήδη τέτοιου είδους διαδικασίες ρουτίνας, η προσπάθεια συγκέντρωσης των απαιτούμενων πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα θα είναι μικρότερη, είτε αυτή γίνεται μέσω γνωστοποίησης στην αλυσίδα εφοδιασμού είτε με τη διεξαγωγή χημικών αναλύσεων. 5.4 Διαπιστώνοντας εάν μια ουσία είναι ήδη καταχωρισμένη για μια χρήση Δεν απαιτείται καταχώριση ή κοινοποίηση ουσίας που περιέχεται σε αντικείμενα, εάν η ουσία έχει ήδη καταχωρισθεί για τη συγκεκριμένη χρήση (δηλ. τη χρήση της ουσίας εντός του αντικειμένου) από άλλη επιχείρηση. Αυτό ισχύει, εφόσον συντρέχουν δύο όροι: Η συγκεκριμένη ουσία είναι ίδια με ήδη καταχωρισμένη ουσία. Η συγκεκριμένη χρήση είναι η ίδια με μία από τις χρήσεις που περιγράφονται σε ήδη πραγματοποιηθείσα καταχώριση της συγκεκριμένης ουσίας. Η σύγκριση των ονομασιών ή των αριθμών EINECS και CAS των δύο ουσιών δεν αρκεί πάντα για τη διαπίστωση της ταύτισης της συγκεκριμένης ουσίας με ήδη καταχωρισμένη ουσία. Για να αποφασιστεί κατά πόσο δύο ουσίες ταυτίζονται ή όχι πρέπει να εφαρμόζονται τα «κριτήρια ελέγχου για την ταύτιση ουσιών» που παρατίθενται στο κεφάλαιο 5 της Καθοδήγησης σχετικά με τον προσδιορισμό ουσιών. Ο δυνητικός καταχωρίζων ή κοινοποιών μιας ουσίας που περιέχεται σε αντικείμενα πρέπει επίσης να ελέγχει κατά πόσο η χρήση της ουσίας στα αντικείμενά του είναι η ίδια με κάποια από τις χρήσεις που περιγράφονται σε ήδη πραγματοποιηθείσα καταχώριση της συγκεκριμένης ουσίας. Για τον σκοπό αυτό, οφείλει να περιγράψει τη χρήση της ουσίας εντός του αντικειμένου (π.χ. χρωστική ουσία, επιβραδυντικό φλόγας), τη διαδικασία ενσωμάτωσης της ουσίας στα αντικείμενα καθώς και το είδος του αντικειμένου. Η περιγραφή της χρήσης πρέπει να πραγματοποιείται συμφώνα με το σύστημα περιγραφικών παραμέτρων χρήσης που περιγράφεται στο κεφάλαιο R.12 της Καθοδήγησης σχετικά με τις απαιτήσεις πληροφοριών και την έκθεση χημικής ασφάλειας. Επισημαίνεται ότι (λόγω του γενικού χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής του συστήματος περιγραφικών παραμέτρων χρήσης) η χρήση μόνο των στοιχείων του συστήματος περιγραφικών παραμέτρων χρήσης, με σκοπό την περιγραφή μιας ουσίας, - 13 -
δεν αρκεί για την εξαγωγή συμπεράσματος σχετικά με το ταυτόσημο δύο χρήσεων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υφίσταται εξαίρεση βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 6. Κατά συνέπεια, η εν λόγω χρήση πρέπει να περιγράφεται πιο αναλυτικά αντί της απλής χρήσης στοιχείων από το σύστημα περιγραφικών παραμέτρων. Για να διαπιστωθεί κατά πόσο η ουσία θεωρείται καταχωρισμένη «για τη σχετική χρήση», ο δυνητικός καταχωρίζων ή κοινοποιών πρέπει να συγκρίνει την περιγραφή της χρήσης του με τις χρήσεις που έχουν ήδη καταχωρισθεί για την ουσία. Κάθε φορά που απαιτείται η παροχή δελτίου δεδομένων ασφαλείας, μόλις η ουσία καταχωρισθεί, οι πληροφορίες σχετικά με τις συναφείς χρήσεις για τις οποίες έχει καταχωρισθεί κοινοποιούνται σε επόμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού. Όσον αφορά, όμως, μη επικίνδυνες ουσίες ή μη επικίνδυνα μείγματα και αντικείμενα, οι τυποποιημένες αυτές πληροφορίες για τις καταχωρισμένες χρήσεις δεν κοινοποιούνται κατά κανόνα στην αλυσίδα εφοδιασμού. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, εάν επιθυμείτε να μάθετε για ποιες χρήσεις έχει καταχωρισθεί μια ουσία, χρειάζεται να ρωτήσετε προηγούμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού του. Εναλλακτικά, μπορείτε να εντοπίσετε και να ρωτήσετε παρασκευαστή ή εισαγωγέα της συγκεκριμένης ουσίας από οποιαδήποτε αλυσίδα εφοδιασμού σχετικά με τις χρήσεις για τις οποίες καταχώρισε την ουσία ή εάν την καταχώρισε για συγκεκριμένη χρήση. Ένας καλός τρόπος για τον εντοπισμό των παρασκευαστών και των εισαγωγέων μιας ουσίας είναι η υποβολή σχετικού αιτήματος για τη συγκεκριμένη ουσία στο Φόρουμ Ανταλλαγής Πληροφοριών για τις Χημικές Ουσίες (ΦΑΠΟ), υπό την προϋπόθεση ότι έχετε προκαταχωρίσει την ουσία ή ότι έχετε γίνει μέλος του ΦΑΠΟ ως κάτοχος δεδομένων. - 14 -
6. ΠΩΣ ΝΑ ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΕΙΤΕ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ Ο κανονισμός REACH δεν καθορίζει συγκεκριμένο υπόδειγμα για την παροχή πληροφοριών σχετικά με ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Καλείστε λοιπόν να επιλέξετε ένα υπόδειγμα που διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες γνωστοποιούνται άμεσα στον αποδέκτη ή τον καταναλωτή του αντικειμένου. Οι πληροφορίες μπορούν, για παράδειγμα, να περιλαμβάνονται σε ήδη υπάρχοντα έγγραφα, όπως οι οδηγίες χρήσης. Για να προσδιορίσει ποιες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια πρέπει να παράσχει στον αποδέκτη ενός αντικειμένου ή σε έναν καταναλωτή που τις ζητά, ο προμηθευτής του αντικειμένου πρέπει να λάβει υπόψη του πώς χρησιμοποιείται το αντικείμενο, την έκθεση και τους κινδύνους που ενδέχεται να ανακύψουν και ποιες πληροφορίες, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διαχείριση κινδύνων, χρειάζεται ο χρήστης του αντικειμένου για να διασφαλίσει την ασφαλή χρήση. Η αξιολόγηση και γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με την ασφαλή χρήση στο πλαίσιο του κανονισμού REACH προϋποθέτει εν γένει την προσέγγιση του κύκλου ζωής μιας ουσίας από το στάδιο του αντίστοιχού φορέα. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο οι προμηθευτές αντικειμένων να συμπεριλαμβάνουν στις πληροφορίες τον κύκλο ζωής του αντικειμένου καθώς και κατάλληλες οδηγίες για την απόρριψή του. Σε περίπτωση που επηρεάζουν την ασφαλή χρήση του αντικειμένου, πρέπει να περιλαμβάνονται και πληροφορίες σχετικά με ειδικές συνθήκες αποθήκευσης ή μεταφοράς. 7. ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ Η παρούσα Συνοπτική καθοδήγηση παρέχει βοηθήματα λήψης αποφάσεων, απαραίτητα για τον προσδιορισμό των πιθανών υποχρεώσεων για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα στο πλαίσιο του κανονισμού REACH. Εάν η περίπτωσή σας είναι, ωστόσο, ιδιαίτερα περίπλοκη μπορείτε να ανατρέξετε στην πλήρη Καθοδήγηση σχετικά με τις απαιτήσεις για ουσίες σε αντικείμενα, για να αποφασίσετε κατά πόσο ισχύουν οι απαιτήσεις για ουσίες που περιέχονται σε αντικείμενα. Το πλήρες έγγραφο καθοδήγησης παρέχει, σε σχέση με το παρόν έγγραφο, πιο αναλυτικά παραδείγματα και επεξηγήσεις των εννοιών που εισάγονται. Μια πιο διεξοδική επισκόπηση παρέχεται στα ακόλουθα μέρη του πλήρους εγγράφου καθοδήγησης: Στην παράγραφο 2.5 διατυπώνονται συστάσεις για την τήρηση αρχείων. Στην ενότητα 5.2 περιγράφονται οι πτυχές που σχετίζονται με τη χημική ανάλυση ουσιών που περιέχονται σε αντικείμενα, και διατυπώνονται συστάσεις σχετικά με τον σχεδιασμό μιας στρατηγικής δοκιμών. Τα παραρτήματα 1 και 2 περιλαμβάνουν αναλυτικά παραδείγματα αξιολογήσεων του καθεστώτος αντικειμένου διαφόρων ειδών. - 15 -
Συνοπτική καθοδήγηση Απαιτήσεις για ουσίες σε αντικείμενα Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων - Annankatu 16-18, P.O. Box 400, FI-00121 Ελσίνκι, Φινλανδία Τηλ.: +358 9 6861 80 Φαξ: +358 9 6861 8210 http://echa.europa.eu info@echa.europa.eu