ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 8.7.2014 SWD(2014) 224 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την καλύτερη επίγνωση της κατάστασης μέσω ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των αρχών θαλάσσιας επιτήρησης τα επόμενα βήματα στο πλαίσιο του κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών για τον θαλάσσιο τομέα της ΕΕ {COM(2014) 451 final} {SWD(2014) 225 final} EL EL
ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Καλύτερη επίγνωση της κατάστασης μέσω ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των αρχών θαλάσσιας επιτήρησης τα επόμενα βήματα στο πλαίσιο του κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών για τον θαλάσσιο τομέα της ΕΕ Αποποίηση ευθύνης: Η παρούσα συνοπτική παρουσίαση δεσμεύει μόνο τις υπηρεσίες της Επιτροπής που έλαβαν μέρος στην εκπόνησή της και δεν προδικάζει την τελική μορφή της απόφασης που θα λάβει ενδεχομένως η Επιτροπή. 2
1. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Σκοπός της παρούσας εκτίμησης επιπτώσεων είναι να εξεταστεί ο βαθμός στον οποίο κρίνεται απαραίτητη η ανάληψη νέας δράσης σε επίπεδο ΕΕ για την περαιτέρω ανάπτυξη ενός κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών στον θαλάσσιο τομέα της ΕΕ. Οι συναφείς τομεακές λειτουργίες τις οποίες αφορά το εν λόγω περιβάλλον ανταλλαγής πληροφοριών είναι οι εξής: 1) ασφάλεια της ναυσιπλοΐας (περιλαμβανομένης της έρευνας και της διάσωσης), θαλάσσια ασφάλεια και πρόληψη της ρύπανσης που προκαλείται από πλοία, 2) έλεγχος της αλιείας, 3) ετοιμότητα και την αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, 4) τελωνεία, 5) έλεγχος συνόρων, 6) επιβολή του νόμου εν γένει και 7) άμυνα. Οι συνθήκες εντεινόμενων απειλών και κινδύνων στις οποίες εκτίθεται ο θαλάσσιος τομέας της ΕΕ δημιουργούν επιπρόσθετο φόρτο στις αρχές θαλάσσιας επιτήρησης των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά τη μέριμνα για την ασφάλεια και την προστασία της ΕΕ και των πολιτών της. Ο επιπρόσθετος φόρτος εργασίας τον οποίο καλούνται να επωμιστούν οι εν λόγω αρχές δεν συνοδεύεται από πρόσθετους πόρους, στοιχείο που, με τη σειρά του, τις αναγκάζει να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους από πλευράς πόρων και κόστους. Η υφιστάμενη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών θαλάσσιας επιτήρησης δεν είναι βέλτιστη και μπορεί να συνεπάγεται απώλειες ως προς την απόδοση, αλληλεπικαλύψεις όσον αφορά τις προσπάθειες συλλογής δεδομένων και περιττές λειτουργικές δαπάνες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν πραγματοποιείται ανταλλαγή πληροφοριών επειδή 1) οι αρχές θαλάσσιας επιτήρησης δεν γνωρίζουν την ύπαρξη διαθέσιμων πληροφοριών, 2) οι αρχές θαλάσσιας επιτήρησης δεν γνωρίζουν ότι έχουν στη διάθεσή τους πληροφορίες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τρίτους και 3) θεωρείται υπερβολικά σύνθετη διαδικασία για να τεθεί σε εφαρμογή. Ένας συνδετικός κρίκος που θα απαιτούσε ενδεχομένως περαιτέρω ενίσχυση, μέσω της αξιοποίησης των υφιστάμενων λύσεων και εξελίξεων, αφορά τα κοινά πρότυπα που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τη διαλειτουργικότητα των τομεακών συστημάτων και των υπηρεσιών μηχανικώς αναγνώσιμων πληροφοριών. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να βελτιωθούν περαιτέρω οι δυνατότητες πρόσβασης των εν λόγω αρχών στο σύνολο των πληροφοριών που είναι απαραίτητες για την επιτέλεση του επιχειρησιακού έργου τους, με έμμεσο αποτέλεσμα τη δυνατότητα των αρχών αυτών να αυξήσουν τόσο τις επιδόσεις τους όσο και την αποδοτικότητά τους κατά την εκτέλεση των επιχειρησιακών καθηκόντων τους. Η διαδικασία αυτή βαίνει πέραν της απλής ανταλλαγής ακατέργαστων δεδομένων (π.χ. στίγμα των πλοίων) και επεκτείνεται στην περαιτέρω ανάπτυξη υπηρεσιών πληροφοριών (π.χ. εικόνα της κατάστασης στη θάλασσα, έκθεση πληροφοριών ασφαλείας, κατάλογος ύποπτων σκαφών, ανάλυση κινδύνων, εντοπισμός ανωμαλιών, αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με σοβαρά ατυχήματα, ικανότητες ανταπόκρισης, εργαλεία συνεργασίας), σε διατομεακό και διασυνοριακό επίπεδο, για τη διευκόλυνση του έργου των εθνικών αρχών θαλάσσιας επιτήρησης κατά την άσκηση των καθημερινών καθηκόντων τους. Παρότι διαπιστώνονται βελτιώσεις που θα οδηγήσουν σε καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών και παρότι ολοένα και περισσότεροι τομείς αρχίζουν να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους, δεν έχουν προβλεφθεί σε όλους τους τομείς που συμμετέχουν σε δραστηριότητες θαλάσσιας επιτήρησης σχετικές υπηρεσίες ανταλλαγής πληροφοριών με άλλους τομείς και άλλες λειτουργίες. Ένας 3
συγκεκριμένος τομέας στον οποίο η ανταλλαγή πληροφοριών εξακολουθεί να μην είναι βέλτιστη είναι η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών αρχών. Η εν λόγω μη βέλτιστη κατάσταση οφείλεται σε τρία βασικά αίτια, τα οποία έχουν προσδιοριστεί ως εξής: Αίτιο 1ο: Πραγματικοί ή εικαζόμενοι νομικοί περιορισμοί και ανασφάλεια δικαίου όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των συναφών τομέων της θαλάσσιας επιτήρησης. Αίτιο 2ο: Απουσία κατάλληλου περιβάλλοντος ΤΠ το οποίο να εξασφαλίζει τη διασυνδεσιμότητα των υφιστάμενων και των μελλοντικών συστημάτων. Αίτιο 3ο: Πολιτισμικοί και διοικητικοί φραγμοί που εξακολουθούν να υφίστανται εις βάρος της ορθής ανταλλαγής πληροφοριών. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς που επηρεάζονται από την κατάσταση αυτή είναι περίπου 400 αρχές οι οποίες χειρίζονται πληροφορίες θαλάσσιας επιτήρησης οποιασδήποτε μορφής. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για αρχές των κρατών μελών της ΕΕ και του ΕΟΧ, αλλά περιλαμβάνουν επίσης διάφορους οργανισμούς της ΕΕ (όπως η EFCA, ο FRONTEX, ο EMSA και ο ΕΟΑ). Απαιτείται δημόσια παρέμβαση ούτως ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη διαλειτουργικότητα μεταξύ των υφιστάμενων συστημάτων με τη χρήση κοινών προτύπων για υπηρεσίες ανταλλαγής μηχανικώς αναγνώσιμων πληροφοριών, που θα καθιστούν δυνατή την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων και την επίλυση των προβλημάτων που διαπιστώνονται. Η μη παρέμβαση θα είχε ως αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζονται οι αυξημένες απειλές και οι κίνδυνοι με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, να εξακολουθούν να υφίστανται δυνητικές συγκρούσεις μεταξύ κεντρικών στόχων της πολιτικής της ΕΕ και να συνεχίζει να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη των προσπαθειών συλλογής δεδομένων. 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι προτιμώμενες επιλογές στην εκτίμηση επιπτώσεων αποτελούν μη δεσμευτικές επιλογές (ανακοίνωση και έγγραφο καθοδήγησης), οι οποίες δεν προϋποθέτουν τον καθορισμό της νομικής βάσης. Η προστιθέμενη αξία της δράσης της ΕΕ έχει ήδη αναγνωρισθεί ευρέως σε διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο διαφόρων εκδηλώσεων και διαβουλεύσεων οι εθνικές αρχές ζητούν επίμονα την περαιτέρω προώθηση του εν λόγω έργου. Επιπλέον, οι κανόνες και οι προϋποθέσεις για τη διακρατική ανταλλαγή πληροφοριών κυρίως μεταξύ αρχών που υπάγονται στον ίδιο τομέα αποτελούν ήδη αντικείμενο ρύθμισης σε επίπεδο ΕΕ. Επιπροσθέτως, στις δραστηριότητες θαλάσσιας επιτήρησης συμμετέχουν επίσης διάφοροι οργανισμοί της ΕΕ. Ταυτόχρονα, ιδιαίτερης σημασίας εν προκειμένω είναι η αρχή της επικουρικότητας. Παρότι η στοχοθετημένη δράση σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητη για την διασφάλιση της διαλειτουργικότητας των υφιστάμενων συστημάτων, θα πρέπει να αποκεντρωθούν οι επιχειρησιακές πτυχές οιουδήποτε μελλοντικού κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών. Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει ουσιαστικά να αναλάβει καθήκοντα διαμεσολαβητή και να επικεντρώνεται στις διακρατικές πτυχές χωρίς να εμπλέκεται σε εθνικά οργανωτικά ζητήματα. 4
3. ΣΤΟΧΟΙ Η παρούσα πρωτοβουλία πολιτικής έχει ως γενικό στόχο να διασφαλίσει ότι οι πληροφορίες και οι υπηρεσίες θαλάσσιας επιτήρησης που συγκεντρώνονται από έναν θαλάσσιο τομέα και θεωρούνται απαραίτητες και χρήσιμες για τις δραστηριότητες άλλων θαλάσσιων τομέων μπορούν να αποτελούν αντικείμενο αποτελεσματικής ανταλλαγής μεταξύ των τομέων αυτών. Σημείο αφετηρίας θα αποτελέσουν τα σημερινά επιτεύγματα και τα ήδη ισχύοντα πρότυπα για την ανταλλαγή πληροφοριών, ενώ στο επίκεντρο των σχετικών εργασιών πρέπει να βρίσκεται η εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των συστημάτων ανταλλαγής πληροφοριών που αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης σε επίπεδο ΕΕ, με στόχο ιδίως να παρασχεθούν στα κράτη μέλη λύσεις διαλειτουργικότητας που μπορούν να εφαρμοστούν σε εθνικό επίπεδο. Ειδικό στόχο θα μπορούσε να αποτελέσει η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών αρχών. Η βελτίωση της διατομεακής ανταλλαγής πληροφοριών αναμένεται να συμβάλει στην καλύτερη επισκόπηση της επίγνωσης του θαλάσσιου τομέα για τις αρχές θαλάσσιας επιτήρησης σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, καθώς και στην ενίσχυση της συνεκτικότητας μεταξύ των τομεακών πολιτικών σύμφωνα με την ολοκληρωμένη πολιτική θαλάσσια πολιτική της ΕΕ. Στο πλαίσιο της προβλεπόμενης διατομεακής ανταλλαγής πληροφοριών θα πρέπει να τηρούνται οι ίδιοι κανόνες και οι ίδιες αρχές που διέπουν την ανταλλαγή δεδομένων στο εσωτερικό κάθε τομέα, ιδίως όσον αφορά τις σχετικές διατάξεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις για την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ στον εν λόγω τομέα, καθώς και τις συναφείς διατάξεις για την προστασία των εμπορικά ευαίσθητων δεδομένων. Ο πρώτος ειδικός στόχος συνίσταται στον προσδιορισμό και στην αντιμετώπιση πραγματικών ή εικαζόμενων νομικών περιορισμών μεταξύ τομέων όσον αφορά την αιτιολογημένη ανταλλαγή πληροφοριών και υπηρεσιών θαλάσσιας επιτήρησης. Ο δεύτερος ειδικός στόχος είναι η διασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των συναφών λύσεων ΤΠ που χρησιμοποιούνται από τους φορείς της θαλάσσιας επιτήρησης μέσω της χρήσης κοινών προτύπων και προδιαγραφών. Ο τρίτος ειδικός στόχος είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης προκειμένου οι αρχές θαλάσσιας επιτήρησης των διαφόρων τομέων να έλθουν σε επαφή και να αναπτύξουν καλύτερη συνεργασία μέσω, μεταξύ άλλων, της διοργάνωσης κοινών αποστολών και κοινών επιχειρησιακών διαδικασιών και προγραμμάτων εκπαίδευσης, καθώς και μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί στην παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων είναι με ποιον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρχών θαλάσσιας επιτήρησης. Εξετάσθηκε ένα ευρύ φάσμα πιθανών επιλογών για τη διασφάλιση της βέλτιστης ανταλλαγής πληροφοριών θαλάσσιας επιτήρησης, τόσο σε ενδοτομεακό όσο και σε διατομεακό επίπεδο. Οι προκρινόμενες επιλογές πολιτικής χωρίστηκαν σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες: καμία περαιτέρω δράση εκ μέρους της ΕΕ 5
προαιρετικά μέτρα και νομικά δεσμευτικά μέτρα. Στο πλαίσιο των προαιρετικών μέτρων, αντικείμενο αξιολόγησης αποτέλεσαν οι ακόλουθες τρεις επιμέρους επιλογές: Εκπόνηση ανακοίνωσης: Η εν λόγω πράξη αποσκοπεί ουσιαστικά στην παροχή ενός χάρτη πορείας για την περαιτέρω ανάπτυξη ενός κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών. Ανάληψη μη δεσμευτικών πρωτοβουλιών πολιτικής, όπως η έκδοση εγγράφου καθοδήγησης και βέλτιστων πρακτικών Σκοπός του εν λόγω εγγράφου θα είναι να δοθούν συστάσεις, κατευθυντήριες γραμμές και βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και να ενθαρρυνθεί η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των αρχών των κρατών μελών της ΕΕ για την άρση των πολιτισμικών φραγμών. Δημιουργία κοινής επιχείρησης δυνάμει του άρθρου 187 της ΣΛΕΕ Με την εν λόγω κοινή επιχείρηση επιδιώκεται η παροχή ενός πλαισίου για τις δραστηριότητες συνεργασίας και έρευνας όλων των ενδιαφερόμενων φορέων κάθε είδους, με σκοπό να αναπτυχθεί μια νέα γενιά υπηρεσιών πληροφοριών θαλάσσιας επιτήρησης, καθώς και να προαχθεί η συνεργασία μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχών για την αύξηση των επιδόσεων της θαλάσσιας επιτήρησης και της αποδοτικότητάς της ως προς το κόστος. Στο πλαίσιο των δεσμευτικών μέτρων, αντικείμενο αξιολόγησης αποτέλεσαν οι ακόλουθες τρεις επιμέρους επιλογές: Θέσπιση δέσμης μέτρων πολιτικής εντός του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου Σκοπός της εν λόγω πρωτοβουλίας θα είναι η εξέταση τροποποιήσεων, εφόσον απαιτούνται, σε σχέση με τους ισχύοντες τομεακούς κανόνες της ΕΕ που ρυθμίζουν την ανταλλαγή δεδομένων στο πλαίσιο των πληροφοριών θαλάσσιας επιτήρησης. Δεν προβλέπεται εν προκειμένω η θέσπιση νέας πράξης σε επίπεδο ΕΕ ούτε η αντιμετώπιση νομικών περιορισμών σε εθνικό επίπεδο. Θέσπιση διατομεακού νομοθετικού πλαισίου για την ανταλλαγή πληροφοριών (κανονισμός) Ο εν λόγω κανονισμός θα αποσκοπεί στην καθιέρωση ενός νομικά δεσμευτικού νομοθετικού πλαισίου, το οποίο δεν θα έχει ως στόχο μόνο την αντιμετώπιση των νομικών περιορισμών και την καθιέρωση των τεχνικών προτύπων διαλειτουργικότητας της προηγούμενης επιμέρους επιλογής, αλλά θα επιδιώκει επίσης την εφαρμογή και άλλων συστατικών στοιχείων του CISE με δεσμευτικό τρόπο. Θέσπιση διατομεακού νομοθετικού πλαισίου για τις τεχνικές πτυχές Σκοπός του εν λόγω τεχνικού κανονισμού θα είναι η θέσπιση των αναγκαίων προτύπων διαλειτουργικότητας για τις υπηρεσίες ανταλλαγής πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ. 6
5. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Η εκτίμηση των διαφόρων επιλογών πολιτικής διενεργήθηκε στα ακόλουθα τέσσερα στάδια: ποιοτική εκτίμηση κάθε επιλογής πολιτικής, ποσοτική εκτίμηση της δυνητικής προστιθεμένης αξίας κάθε επιλογής πολιτικής και της πλήρους υλοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχει το κοινό περιβάλλον ανταλλαγής πληροφοριών αυτό καθαυτό, εκτίμηση των επιπτώσεων των εν λόγω επιλογών στα θεμελιώδη δικαιώματα, εκτίμηση του κόστους. Από την ποιοτική εκτίμηση συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι οι προαιρετικές επιλογές της έκδοσης ανακοίνωσης και εγγράφου καθοδήγησης όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές αποτελούν τις καλύτερες επιλογές για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της συνοχής ως προς την επίτευξη του στόχου, ιδίως όσον αφορά την εξασφάλιση ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών αρχών. Μεταξύ των δεσμευτικών επιλογών, η τροποποίηση της τομεακής νομοθεσίας συνιστά πιθανότατα την πλέον αποτελεσματική επιλογή για την αντιμετώπιση των νομικών περιορισμών σε επίπεδο ΕΕ. Η θέσπιση ολοκληρωμένου κανονισμού δεν υποστηρίζεται ιδιαίτερα από τους ενδιαφερόμενους φορείς και είναι πιθανότατα υπερβολικά σύνθετη διαδικασία και, κατά συνέπεια, δυσανάλογη ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Από την ποσοτική εκτίμηση προκύπτει καταρχάς το συμπέρασμα ότι οι συνολικές δυνατότητες πλήρους αντικτύπου του CISE κυμαίνονται, κατ' εκτίμηση, μεταξύ των 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και των 4,2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα δέκα ετών. Από την ανάλυση κινδύνων που εκπονήθηκε σε σχέση με τις προκλήσεις, τους κινδύνους, τις απειλές και τις αδυναμίες στους παγκόσμιους θαλάσσιους τομείς που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Βαλτικής Θάλασσας, της Βόρειας Κελτικής Θάλασσας, του Βισκαϊκού Κόλπου/της Ιβηρικής Θάλασσας, της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου, του Αρκτικού Ωκεανού, των υπερπόντιων υδάτων και της ανοικτής θάλασσας) συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι η ενίσχυση των γνώσεων και η καλύτερη επίγνωση της κατάστασης στη θάλασσα θα μπορούσαν να συμβάλουν δυνητικά στη μείωση, κατά μέσο όρο, των απειλών και των κινδύνων κατά 30%, πλην όμως το αποτέλεσμα αυτό δεν θα είναι ασφαλώς ομοιόμορφο για όλα τα είδη των κινδύνων και τους διάφορους θαλάσσιους τομείς ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Από την εκτίμηση σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα προέκυψε το συμπέρασμα ότι καμία από τις εν λόγω επιλογές δεν έχει σοβαρές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα. Σε περίπτωση, ωστόσο, που ληφθούν νομοθετικά μέτρα σε μεταγενέστερο στάδιο, οι επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω αξιολόγησης στο αντίστοιχο στάδιο. 7
Από την εκτίμηση του κόστους προέκυψε ότι το συνολικό κόστος της προτιμώμενης επιλογής για διάστημα δέκα ετών εκτιμάται στο ποσό των 133 εκατομμυρίων ευρώ. Οι κεντρικές δαπάνες της ΕΕ ανέρχονται σε 26 εκατομμύρια ευρώ και οι δαπάνες σε επίπεδο κρατών μελών αντιστοιχούν στο ποσό των 107 εκατομμυρίων ευρώ για διάστημα δέκα ετών. Το κόστος της περαιτέρω ανάπτυξης του CISE εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί ενδεχομένως κάθε κράτος μέλος να οργανωθεί εσωτερικά για τη σύνδεσή του με το εν λόγω περιβάλλον, από τον αριθμό των υπηρεσιών πληροφοριών που θα παρέχονται στο περιβάλλον αυτό, καθώς και από το ευρύ φάσμα των διαφορετικών υφιστάμενων και σχεδιαζόμενων συστημάτων ΤΠ. 6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Βραχυπρόθεσ μη αποτελεσματι κότητα όσον αφορά την επίτευξη των στόχων Βραχυπρόθεσ μα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικ ά οφέλη Μακροπρόθε σμη αποτελεσματι κότητα όσον αφορά την επίτευξη των στόχων Μακροπρόθεσ μα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικ ά οφέλη* Κόστος Επιλογή 1 Σενάριο αναφοράς 0 0 0 0 0 Επιλογή 2 Επιλογή 3 Επικοινωνία +++ +++ +++ +++ Έγγραφο καθοδήγησης μέσω σύστασης +++ +++ +++ +++ Κοινή επιχείρηση ++ + +++ +++ Τροποποιήσεις της τομεακής νομοθεσίας Διατομεακός κανονισμός Τεχνικός κανονισμός ++ + ++ ++ + + +++ +++ ++ ++ ++ ++ 0: καμία μεταβολή σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς +: περιορισμένη αύξηση σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς ++: μέτρια αύξηση σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς +++: μεγάλη αύξηση σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς. Συμπέρασμα Από την εκτίμηση επιπτώσεων συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι η επίτευξη του προκαθορισμένου στόχου δεν θα είναι εφικτή μέσω μίας επιλογής πολιτικής. Οι νομικά δεσμευτικές επιλογές μπορούν να αντιμετωπίσουν τους νομικούς και τεχνικούς περιορισμούς, όχι όμως και για τις επτά τομεακές λειτουργίες, και, επιπλέον, δεν μπορούν να καλύψουν τους πολιτισμικούς φραγμούς. Ειδικότερα, η 8
βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών αρχών δεν μπορεί να καλυφθεί μέσω της συγκεκριμένης επιλογής πολιτικής. Οι μη δεσμευτικές επιλογές κρίνονται ως οι πλέον κατάλληλες για την αντιμετώπιση των πολιτισμικών φραγμών, οι οποίοι αποτελούν πιθανότατα το σημαντικότερο εμπόδιο στην ανταλλαγή πληροφοριών, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, και μπορούν να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες ως προς την εξεύρεση πρακτικών λύσεων που θα μπορούσαν να καλύψουν και τις επτά λειτουργίες και να βελτιώσουν, συνεπώς, την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχών. Εντούτοις, οι επιλογές αυτές δεν επαρκούν για την άρση των νομικών περιορισμών και των τεχνικών φραγμών. Ως εκ τούτου, η βέλτιστη λύση φαίνεται να είναι η επιδίωξη της συνδυασμένης εφαρμογής διαφόρων επιλογών σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Κατά τα φαινόμενα, ο βέλτιστος τρόπος υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα είναι να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημοσίευσης μιας ανακοίνωσης στην οποία θα παρέχεται χάρτης πορείας για την υλοποίησή του και θα προσδιορίζονται με ακρίβεια οι απαιτούμενες δράσεις στο πλαίσιο αντίστοιχου χρονοδιαγράμματος. Οι δράσεις αυτές ενδείκνυται να πλαισιώνονται βραχυπρόθεσμα από έγγραφο καθοδήγησης για την αντιμετώπιση, πρωτίστως και κατεξοχήν, των πολιτισμικών φραγμών και για την καθιέρωση βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών. Η επιμέρους επιλογή σχετικά με την άρση των νομικών και τεχνικών περιορισμών μέσω τροποποιήσεων της ισχύουσας νομοθεσίας εν ευθέτω χρόνω αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα την πλέον αναλογική και αποδεκτή από τους ενδιαφερόμενους φορείς επιλογή για την αποφυγή της ανάληψης υπέρμετρης δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Η θέσπιση τεχνικού κανονισμού συνιστά ενδεχομένως λύση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα με σκοπό την καθιέρωση σχετικού προτύπου με συνεκτικό τρόπο. Επομένως, η προτιμώμενη επιλογή θα μπορούσε να διαμορφωθεί ως συνδυασμός των επιλογών 2.1, 2.2, παράλληλα ενδεχομένως με τις επιλογές 3.1 και 3.3, εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο. Κατά συνέπεια, εκτιμάται ότι, σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, ο συγκεκριμένος συνδυασμός πολιτικής μπορεί να διασφαλίσει την υλοποίηση του 80% των πλήρων δυνατοτήτων του έργου CISE, με συνολικό κόστος κυριότητας ύψους 133 εκατομμυρίων ευρώ και εξοικονόμηση δαπανών της τάξης των 151 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και επωφελή αντίκτυπο αξίας 460 εκατομμυρίων ευρώ, και ενδέχεται να αποφέρει τουλάχιστον, με τον τρόπο αυτό, κλιμακούμενες αθροιστικές θετικές επιπτώσεις ύψους 611 εκατομμυρίων ευρώ κατά την πρώτη δεκαετία της σταδιακής διαμόρφωσης του CISE. Συνολικά εκτιμάται ότι το CISE θα έχει επωφελή αντίκτυπο ο οποίος θα κυμαίνεται μεταξύ των 160 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και των 420 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως κατά τη διάρκεια των επόμενων δέκα ετών. 9
7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η παρούσα πρωτοβουλία θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, με τη χρήση δεικτών για τη μέτρηση της σχετικής αύξησης της ροής δεδομένων και την ενισχυμένη αποδοτικότητα των επιχειρήσεων θαλάσσιας επιτήρησης. 10