Το προφίλ των κινητικών δραστηριοτήτων των μαθητών του σχολείου Πλέον είναι πολύ συχνό φαινόμενο να συναντάμε συχνά στη καθημερινότητα μας μηνύματα σχετικά με τα οφέλη της συστηματικής άσκησης στην υγεία και γενικότερα στη ζωή μας. Στον όρο άσκηση, πέρα από την ενασχόληση με κάποιο σπορ (ομαδικό ή ατομικό) συμπεριλαμβάνουμε και τις φυσικές δραστηριότητες, αυτές που περιέχουν κίνηση και εκτελεί κάποιος συστηματικά κατά τη διάρκεια εβδομάδας. Σαν τέτοιες θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε από το περπάτημα με το κατοικίδιο μας, μέχρι το παιχνίδι στη γειτονιά με τους φίλους μας, Με την άσκηση λοιπόν, αναπτύσσουμε τις φυσικές μας ικανότητες και τις κινητικές μας δεξιότητες. Δυναμώνει το καρδιoαναπνευστικό μας σύστημα, δυναμώνουν οι μύες μας και τα οστά μας. Αυτά οδηγούν σε μια ισορροπημένη ανάπτυξη του σώματος μας και σε αύξηση της μυϊκής αντοχής, αύξηση της αντίστασης στη κόπωση, αύξηση της πυκνότητας των οστών, αύξηση της ευκαμψίας και ευλυγισίας, μείωση του λίπους στο αίμα, μείωση της κακής χοληστερίνης. Επίσης ένα άλλο αποτέλεσμα είναι ο έλεγχος του βάρους μας και η τροφοδότηση του οργανισμού μας με ενέργεια. Τέλος η άσκηση βελτιώνει τη διάθεση μας, μειώνει την ένταση, στηρίζει την αυτοπεποίθηση μας και μας προσφέρει καλύτερο ύπνο. Όλα αυτά τα καλά της άσκησης προσθέτουν άνεση και ποιότητα στη καθημερινή μας ζωή και προασπίζουν την υγεία μας. Αυτός είναι και ο λόγος που το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει σαν στόχο την υιοθέτηση από τους μαθητές ενός υγιεινού τρόπου διαβίωσης με άξονα την άσκηση. Και βέβαια τη διατήρηση της θετικής στάσης προς την άσκηση στη λογική της δια βίου άσκησης. Σκοποί-Στόχοι Επειδή οι ώρες που αφιερώνονται στη σχολική Φυσική Αγωγή (ΦΑ) σε εβδομαδιαία βάση είναι λίγες, είναι αναγκαία η συμμετοχή των παιδιών σε φυσικές δραστηριότητες εκτός ωραρίου σχολείου εάν θέλουμε να αποκομίσουμε τα οφέλη της άσκησης που αναφέρθηκαν προηγούμενα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο προέκυψε και ο προβληματισμός μας για το κατά πόσο οι μαθητές του σχολείου μας αφιερώνουν εξωσχολικό χρόνο για συστηματική άσκηση. Αποφασίσαμε να διεξαγάγουμε μια έρευνα πεδίου με σκοπό να απαντήσουμε στο ερώτημα μας και αν ήταν δυνατό να δημιουργήσουμε ένα «προφίλ των κινητικών δραστηριοτήτων» του μαθητή του σχολείου μας. Στόχοι της έρευνας ήταν να καταγράψουμε σε τι δραστηριότητες αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους τα παιδιά και το πως βλέπουν τη Φυσική Αγωγή στο σχολείο. Η έρευνα διεξήχθη στο σχολείο μας και το δείγμα αποτελούνταν από τους μαθητές των τάξεων Δ - Ε - ΣΤ. Επιλέξαμε αυτές τις ηλικίες διότι τα παιδιά είναι αρκετά μεγάλα και μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις μιας έρευνας. Επίσης στην ηλικία αυτή είναι περισσότερο πιθανό να έχουν διαμορφώσει κάποια στάση απέναντι στην «άσκηση» γενικότερα. Στην έρευνα συμμετείχαν 77 μαθητές, 29 κορίτσια και 48 αγόρια. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με τη μέθοδο του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. Οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν λίγες τον αριθμό, απλές στη διατύπωση τους, πολύ ξεκάθαρες και κλειστού τύπου. Τα ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν στη εργαστήριο ΤΠΕ του σχολείου. Οι μαθητές προσέρχονταν στο εργαστήριο κατά τμήματα και συμπλήρωναν τα ερωτηματολόγια
αφού πρώτα οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί τους έκαναν ια γρήγορη ενημέρωση για την έρευνα και τον τρόπο συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων. Αποτελέσματα Οι μαθητές στον ελεύθερο χρόνο τους προτιμούν να ασχολούνται με : Είμαι στο ίντερνετ 10 13% Να παίζω ηλεκτρονικά παιχνίδια 4 5% Να διαβάζω 5 6% Να παρακολουθώ τηλεόραση ή βίντεο 5 6% Να βγάζω βόλτα το κατοικίδιο μου 4 5% Να βοηθάω τους γονείς μου στο κήπο 0 0% Να πάω για προπόνηση στο άθλημα που κάνω 26 34% Να παίζω με τα παιδιά της γειτονιάς μου 9 12% Να περπατώ με τους φίλους μου ή τα αδέλφια μου 2 3% Άλλο 12 16% Στην ερώτηση : «Ασχολείσαι με κάποιο άθλημα ή σπορ συστηματικά για τουλάχιστον 2 φορές (προπονήσεις την εβδομάδα;» απάντησαν : Ναι 72 94% Όχι 5 6%
Στην επόμενη ερώτηση δήλωσαν το άθλημα με το οποίο ασχολούνται συστηματικά. Ποδόσφαιρο 14 19% Μπάσκετ 16 22% Βόλευ 8 11% Χάντμπολ 0 0% Τέννις 16 22% Πινγκ πονγκ 1 1% Μπάντιμντον 0 0% Στίβος 1 1% Ποδήλατο 3 4% Κολύμβηση 3 4% Πόλο 1 1% Ιστιοπλοία 0 0% Πολεμικές τέχνες 2 3% Άλλο 9 12% Η επόμενη ερώτηση ήταν: «Η Φυσική Αγωγή στο σχολείο μου φαίνεται ανιαρή και βαρετή και δε με ευχαριστεί σαν μάθημα» Ναι 6 8% Όχι 71 92%
Στην ερώτηση «Στη γυμναστική και όταν παίζω με τους φίλους μου λαχανιάζω και κουράζομαι γρήγορα και εύκολα». Πάντα 7 9% Μερικές φορές 20 26% Λίγες φορές 30 39% Ποτέ 20 26% Συζήτηση Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το 94% των παιδιών ασχολείται συστηματικά με κάποιο σπορ ή άθλημα για 2 φορές την εβδομάδα. Σε συνδυασμό με τις 2 φορές την εβδομάδα που κάνουν γυμναστική στο σχολείο έχουμε ένα εντυπωσιακά μεγάλο ποσοστό παιδιών που γυμνάζεται πάνω από 4 ημέρες την εβδομάδα, συχνότητα άσκησης που επιτρέπει να συντελεστούν στον οργανισμό εκείνες οι προσαρμογές που προάγουν την υγεία και βελτιώνουν τη ζωή και αναφέρθηκαν νωρίτερα στην εισαγωγή. Τα αθλήματα με τα οποία ασχολείται η πλειοψηφία των παιδιών είναι το Τένις σε ποσοστό 22% και το Μπάσκετ με 22% επίσης. Στη συνέχεια είναι το ποδόσφαιρο με 19%, ακολουθεί το βόλεϊ με 11% και έπονται τα υπόλοιπα αθλήματα. Στον ελεύθερο χρόνο τους τα παιδιά επιλέγουν σε ποσοστό σχεδόν 70%, να κάνουν δραστηριότητες που εμπεριέχουν κίνηση γεγονός πάρα πολύ ικανοποιητικό και αξιοσημείωτο. Το 70% αναλύεται σε 34% που προπονούνται στο άθλημα που κάνουν, 12% που παίζουν με τα παιδιά της γειτονιάς τους, 5% βγάζουν βόλτα το κατοικίδιο τους, 3% περπατούν με τους φίλους τους ή τα αδέλφια τους και τέλος από την επιλογή απάντησης «Άλλο», από τους 12 οι 10 απάντησαν κάτι που ενέχει κίνηση. Δηλαδή γύρω στο 14% (ποδήλατο, βόλτα, προπόνηση) ενώ μόνο 2 απάντησαν «τίποτα», ποσοστό γύρω στο 2%. Το υπόλοιπο 30% περίπου, των παιδιών, επιλέγει δράσεις που χαρακτηρίζονται καθιστικές όπως: 13% ίντερνετ, 6% διάβασμα, 6% TV ή VIDEO, 5% ηλεκτρονικά παιχνίδια και όπως είπαμε πριν ένα 2% σχεδόν, απαντά τίποτα. Στη σχετική ερώτηση για το χαρακτηρισμό του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, το 92% το βρίσκει ενδιαφέρον και ευχάριστο ενώ μόνο ένα 8% το χαρακτηρίζει ανιαρό, βαρετό και μάθημα όχι ευχάριστο. Είναι ξεκάθαρο ότι για τη συντριπτική πλειοψηφία
των παιδιών το μάθημα της ΦΑ είναι ένα μάθημα στο οποίο συμμετέχουν με χαρά και αποκομίζουν ευχαρίστηση από τη συμμετοχή τους σε αυτό. Στη τελευταία ερώτηση το 35% των μαθητών δηλώνει ότι όταν παίζει με τους φίλους του ή όταν συμμετέχει στο μάθημα της ΦΑ κουράζεται γρήγορα και εύκολα (το 9% απαντά «πάντα» και το26% απαντά «μερικές φορές»). Το υπόλοιπο 65% των παιδιών απαντά ότι κουράζεται «λίγες φορές»(39%) ή «ποτέ»(26%) σε αυτές τις δραστηριότητες. Εδώ φαίνεται και το αποτέλεσμα της συστηματικής ενασχόλησης με τα σπορ, σε τόσο μεγάλο ποσοστό για τα παιδιά του σχολείου μας, στην αντοχή των παιδιών όταν συμμετέχουν σε υπομέγιστες επιβαρύνσεις όπως είναι το παιχνίδι και η σχολική ΦΑ, όπου τα καταφέρνουν πάρα πολύ καλά με κριτήριο την κούραση. Επιγραμματικά μπορούμε να πούμε ότι στη κουλτούρα των μαθητών μας έχει καλλιεργηθεί για τα καλά, η έννοια «γυμνάζομαι γιατί μου κάνει καλό και μου αρέσει» γεγονός που είναι σημαντικό και ταυτόχρονα ευχάριστο για εμάς. Βέβαια σε ένα επόμενο βήμα, η προσπάθεια μας πρέπει να στοχεύσει στο πως αυτή η κουλτούρα θα γίνει στα παιδιά βίωμα και τρόπος ζωής. Με άλλα λόγια στόχος πλέον πρέπει να είναι η δια βίου άσκηση. Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το προφίλ του μέσου μαθητή του σχολείου μας στο τομέα που αφορά στην ενασχόληση του με τα σπορ ή τις κινητικές δραστηριότητες, είναι το εξής. Είναι ένας μαθητής που θα ασχολείται συστηματικά με κάποιο σπορ. Μπάσκετ, τένις, ποδόσφαιρο ή βόλεϊ. Ακόμα και στον ελεύθερο χρόνο του θα κάνει κάποια κινητική δραστηριότητα, δε θα τεμπελιάζει. Αγαπά το μάθημα της ΦΑ και περνά όμορφα σε αυτό και έχει αντοχές μια και δε κουράζεται εύκολα στα παιχνίδια με τους φίλους του ή στο μάθημα της ΦΑ.