ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 25 Μαρτίου 2011 (31.03) (OR. en) 8068/11 PROCIV 32 JAI 182 ENV 223 FORETS 26 AGRI 237 RECH 69 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «I/A» της: Γενικής Γραμματείας προς: την ΕΜΑ/ το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 6101/1/10 REV 1 Θέμα: Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της εκτίμησης κινδύνου για τη διαχείριση καταστροφών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Έγκριση 1. Μετά από τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου και τη χαρτογράφηση για τη διαχείριση καταστροφών της 21ης Δεκεμβρίου 2010 1, η Προεδρία εκπόνησε σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της εκτίμησης κινδύνου για τη διαχείριση καταστροφών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 2. Το εν λόγω σχέδιο συμπερασμάτων εξετάσθηκε από την Ομάδα Πολιτικής Προστασίας στις 12 Ιανουαρίου, 16 Φεβρουαρίου και 16 Μαρτίου 2011. Στις 17 Μαρτίου 2011, η Ομάδα κατέληξε σε συμφωνία επί του κειμένου ως έχει στο Παράρτημα. 3. Επί τη βάσει αυτή, η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων καλείται να εισηγηθεί στο Συμβούλιο να εγκρίνει, ως σημείο «Α» της ημερήσιας διάταξης, τα συμπεράσματα που παρατίθενται στο παράρτημα. 1 έγγρ. 17833/10, SEC(2010) 1626. 8068/11 ΓΒ/ριτ 1 DGH 4 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της εκτίμησης κινδύνου για τη διαχείριση καταστροφών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του 2009 σχετικά με ένα κοινοτικό πλαίσιο για την πρόληψη των καταστροφών εντός της ΕΕ 2 τα οποία υπογραμμίζουν τις δυνατότητες προστιθέμενης αξίας μιας ενωσιακής διάστασης στους τομείς της ταυτοποίησης και ανάλυσης κινδύνου, της ανάλυσης επιπτώσεων, της εκτίμησης κινδύνου και των σχετικών πινάκων, της ανάπτυξης σεναρίων και μέτρων διαχείρισης κινδύνων και καλούν την Επιτροπή να εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές, σε συντονισμένη δράση με τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις εργασίες σε εθνικό επίπεδο για μεθόδους χαρτογράφησης κινδύνων, αξιολογήσεις και αναλύσεις με στόχο τη διευκόλυνση σχετικών δράσεων στα κράτη μέλη και τη διασφάλιση μιας καλύτερης συγκρισιμότητας των μεθόδων που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη, 2. Υπενθυμίζοντας ότι πριν από το τέλος του 2011 τα κράτη μέλη καλούνται να αναπτύξουν περαιτέρω εθνικές προσεγγίσεις και διαδικασίες για τη διαχείριση κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων των αναλύσεων κινδύνων, που να καλύπτουν τις δυνητικές κυριότερες φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, λαμβάνοντας υπόψη τις μελλοντικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος, και υπενθυμίζοντας ότι πριν από το τέλος του 2012 η Επιτροπή, χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες εθνικές αναλύσεις κινδύνων και λαμβάνοντας υπόψη τις μελλοντικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος και την ανάγκη για προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, πρόκειται να εκπονήσει διατομεακή επισκόπηση των κυριότερων φυσικών και ανθρωπογενών κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει η ΕΕ στο μέλλον και στη βάση αυτή να ταυτοποιήσει κινδύνους ή τύπους κινδύνων που θα αντιμετωπίσουν όλα τα κράτη μέλη ή οι περιφέρειες στα διάφορα κράτη μέλη, 3. Θεωρώντας ότι συνεκτικές εθνικές εκτιμήσεις κινδύνου ενισχύουν μια κοινή συνεννόηση στα πλαίσια της ΕΕ σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και η ΕΕ, και διευκολύνουν τη συνεργασία για τις προσπάθειες να προληφθούν και να μετριαστούν οι κοινοί κίνδυνοι, όπως οι διασυνοριακοί κίνδυνοι, και θεωρώντας ότι η συγκρισιμότητα των μεθόδων εκτίμησης κινδύνου θα προσθέσει αξία στις ατομικές προσπάθειες των κρατών μελών και θα επιτρέψει στις περιοχές ή τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν τους ίδιους ή παρόμοιους κινδύνους να προβούν σε ανταλλαγή των εκτιμήσεων κινδύνου, 2 15394/09. 8068/11 ΓΒ/ριτ 2
4. Θεωρώντας ότι οι εκτιμήσεις κινδύνου βάσει αποδεικτικών στοιχείων και η χαρτογράφηση κινδύνου συμβάλλουν στη διασφάλιση του ότι οι αποφάσεις πολιτικής έχουν προτεραιότητα όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζονται οι σοβαρότεροι κίνδυνοι με το γενικό στόχο την πρόληψη των καταστροφών, 5. Υπενθυμίζοντας το πρόγραμμα της Στοκχόλμης - «Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες» 3 υπενθυμίζοντας την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη «Στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της EE στην πράξη: Πέντε βήματα για μια ασφαλέστερη Ευρώπη» 4, στην οποία ανακοινώνεται η εκπόνηση, από κοινού με τα κράτη μέλη, εκτίμησης των κινδύνων και χαρτογράφησης κατευθυντηρίων γραμμών για διαχείριση καταστροφών στην ΕΕ, βάσει προσέγγισης που λαμβάνει υπόψη πολλαπλούς κινδύνους ώστε να καλύπτονται κατ αρχήν όλες οι φυσικές και οι ανθρωπογενείς καταστροφές, περιλαμβανομένων των συνεπειών της τρομοκρατίας, και ορίζοντας ότι μέχρι το 2014 η ΕΕ πρέπει να εκπονήσει μια συνεκτική πολιτική διαχείρισης κινδύνου που να συνδέει τις εκτιμήσεις των απειλών και των κινδύνων με τη λήψη αποφάσεων, 6. Θεωρώντας ότι θα ήταν σκόπιμο για τα κράτη μέλη και την Ένωση η ταυτοποίηση, η ανάλυση, η εκτίμηση, η ανακοίνωση και η αντιμετώπιση των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται όσον αφορά την πιθανότητα 5 συμβάντος, τρωτών σημείων και των επιπτώσεων, 3 4 5 5731/10. 16797/10. Πιθανότητα μπορεί να σημαίνει ενδεχόμενο να συμβεί συγκεκριμένο περιστατικό, το οποίο είτε υπολογίζεται βάσει ποσοτικών όρων είτε βάσει ποιοτικών κριτηρίων. 8068/11 ΓΒ/ριτ 3
7. Να λάβουν υπόψη την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ προκειμένου να εξασφαλίσουν συμβατότητα με σχετικές πρωτοβουλίες, όπως την οδηγία INSPIRE 6 και τον κανονισμό GMES 7, και την ανάγκη συμπληρωματικότητας με άλλες σχετικές νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, όπως η οδηγία Floods 8, η οδηγία Seveso II 9, η οδηγία για την πυρηνική ασφάλεια 10, η οδηγία για τις ευρωπαϊκές υποδομές ζωτικής σημασίας 11, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 8. Τονίζει ότι η εκτίμηση κινδύνου μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της διαχείρισης καταστροφών μέσω της ενδυνάμωσης της βάσης για την ανάλυση των μέτρων πρόληψης και προετοιμασίας καθώς και για την ανάλυση των ικανοτήτων και του σχεδιασμού δυνατοτήτων, και ότι αποτελεί συνεχές και αναγκαίο δομικό στοιχείο για την ανάπτυξη συνεκτικής πολιτικής διαχείρισης των κινδύνων, 9. Επικροτεί τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου και τη χαρτογράφηση για τη διαχείριση καταστροφών 12, 6 7 8 9 10 11 12 Οδηγία 2007/2/ΕΚ της 14ης Μαρτίου 2007 για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (INSPIRE), ΕΕ L 108, 25.4.2007, σελ. 1. Κανονισμός (EΕ) αριθ. 911/2010 της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα παρακολούθησης της γης (GMES) και τις αρχικές του επιχειρήσεις (2011-2013), ΕΕ L 276, 20.10.2010,σελ. 1. Οδηγία 2007/60/ΕΚ της 23ης Οκτωβρίου 2007 για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, ΕΕ L 288, 6.11.2007, σελ. 27. Οδηγία 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου της 9ης Δεκεμβρίου 1996 για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες, ΕΕ L 10, 14.1.1997, σελ. 13. Οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΕΕ L 172 της 2.7.2009, σ. 18. Οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου της 8ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τον προσδιορισμό και το χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους, ΕΕ L 345, 23.12.2008, σελ. 75. έγγρ. 17833/10, SEC(2010) 1626. 8068/11 ΓΒ/ριτ 4
10. Καλεί την Επιτροπή: α) να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να αρχίσουν να αναπτύσσουν εκτιμήσεις εθνικών κινδύνων μέχρι το τέλος του 2011, μεταξύ άλλων, - με το να καθίστανται διαθέσιμα κατάλληλα παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής για διάφορους τύπους σεναρίων κινδύνου, - με υποστήριξη της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και διδαγμάτων που αποκομίσθηκαν όσον αφορά την ανάπτυξη και εφαρμογή των μεθόδων εκτίμησης κινδύνου μεταξύ των κρατών μελών, - με τη διάδοση των αποτελεσμάτων των μελετών που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη χαρτογράφηση εκτίμησης κινδύνου για διαχείριση καταστροφών σε χρησιμοποιήσιμο υπόδειγμα, - με τη διοργάνωση εξειδικευμένων εργαστηρίων και συνεδριάσεων εμπειρογνωμόνων ώστε να καταστεί δυνατό στους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών να έρθουν σε επαφή με τη μεθοδολογία της εκτίμησης κινδύνου, όπως περιγράφεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου και τη χαρτογράφηση για τη διαχείριση καταστροφών, - με υποστήριξη της ανάλυσης σχετικών πτυχών της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, β) να επεξεργαστεί περαιτέρω τη βέλτιστη χρήση της χαρτογράφησης κινδύνου ως υποστηρικτικού εργαλείου στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου σύμφωνα με την ισχύουσα τομεακή νομοθεσία της ΕΕ, γ) να στηρίξει τις εργασίες εκτίμησης κινδύνου ως ουσιαστική συμβολή για ανάλυση των ικανοτήτων και του σχεδιασμού δυνατοτήτων με στόχο την ανάπτυξη συνεκτικής πολιτικής διαχείρισης του κινδύνου σε επίπεδο ΕΕ, σύμφωνα με την ισχύουσα τομεακή νομοθεσία της ΕΕ, δ) να ενημερώσει τα κράτη μέλη σχετικά με την πρόοδο και να αξιοποιήσει τη σχετική εμπειρογνωμοσύνη των κρατών μελών για την εκπόνηση επισκόπησης των κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει η ΕΕ στο μέλλον, και στις αρχές του 2012, να υποβάλει έκθεση σχετικά με τις πληροφορίες που έχουν παράσχει τα κράτη μέλη όσον αφορά τους κινδύνους που σχετίζονται με την εκπόνηση αυτής της επισκόπησης, ε) να τροποποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου και τη χαρτογράφηση για τη διαχείριση καταστροφών προκειμένου να καταστεί σαφές ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες των τρομοκρατικών επιθέσεων, 8068/11 ΓΒ/ριτ 5
11. Καλεί τα κράτη μέλη: a) να ορίσουν ένα ενιαίο σημείο επαφής για το συντονισμό των εργασιών σχετικά με την εκτίμηση των εθνικών κινδύνων, b) να οργανώσουν τον κατάλληλο συντονισμό μεταξύ των ενδιαφερομένων παραγόντων στους διάφορους τομείς κινδύνων και επικινδυνότητας, προκειμένου να συμφωνήσουν και να καθορίσουν αμοιβαία συνεννόηση σχετικά με την ορολογία και τη μεθοδολογία και να καταστήσουν δυνατή την εκπόνηση και αξιολόγηση των σχετικών σεναρίων κινδύνου, c) να παράσχουν σχετικές μη ευαίσθητες πληροφορίες 13 στο κοινό και στους ενδιαφερόμενους σχετικά με τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων κινδύνου, προκειμένου να βελτιώσουν την ευαισθητοποίηση και να ενισχύσουν τα προληπτικά μέτρα και την προετοιμασία, d) να προσδιορίσουν και να αναλύσουν σενάρια ενιαίου κινδύνου, και επίσης να προσπαθήσουν να σχεδιάσουν σημαντικά σενάρια πολλαπλών κινδύνων, εφόσον είναι δυνατόν, ε) να χρησιμοποιήσουν ορθές πρακτικές, εφόσον είναι δυνατόν, έχοντας κατά νου ιδίως τα παραδείγματα ορθών πρακτικών για τους διάφορους τύπους κινδύνων και σεναρίων κινδύνου που θα παρέχει η Επιτροπή και άλλοι οργανισμοί ως κατευθυντήριες γραμμές, στ) να εφαρμόσουν, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, συνδυασμό ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων εκτιμήσεων κινδύνου, ζ) να λάβουν υπόψη τα διαθέσιμα αποτελέσματα των εκτιμήσεων των εθνικών κινδύνων για τους σκοπούς της ανάλυσης των κατάλληλων ικανοτήτων και του σχεδιασμού των δυνατοτήτων, στο πλαίσιο της πρόληψης και ετοιμότητας, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη μιας εθνικής πολιτικής διαχείρισης κινδύνου καταστροφών, σύμφωνα με την ισχύουσα τομεακή νομοθεσία της ΕΕ, η) να ανταλλάξουν πληροφορίες και ορθές πρακτικές με άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή, ιδίως για παρόμοιους και για κοινούς κινδύνους με στόχο την ανάπτυξη στενότερης συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης κινδύνων, 13 Έγγραφα στα οποία η πρόσβαση αποκλείεται δυνάμει των καθεστώτων πρόσβασης που ισχύουν στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων, ιδίως για λόγους: - προστασίας της εθνικής ασφάλειας (π.χ. ασφάλεια του κράτους), άμυνας ή δημόσιας ασφάλειας, - στατιστικού ή εμπορικού απορρήτου, οδηγία 2003/98/EΚ της 17ης Νοεμβρίου 2003 για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα, ΕΕ L 345, 31.12.2003, σ. 90. 8068/11 ΓΒ/ριτ 6
θ) να παράσχουν στην Επιτροπή μέχρι το τέλος του 2011 τις διαθέσιμες πληροφορίες για την πρόοδο και, ειδικότερα: περιγραφή της διαδικασίας, της μεθοδολογίας, των μεθόδων και των μη ευαίσθητων δεδομένων που χρησιμοποιούνται για τις εκτιμήσεις των εθνικών κινδύνων, μη ευαίσθητες λεπτομέρειες των υποθέσεων και των σεναρίων κινδύνου, καθώς και μη ευαίσθητες πληροφορίες για τα αποτελέσματα των αναλύσεων των εθνικών κινδύνων, περιγραφή των επιπτώσεων και της πιθανότητας που προκύπτουν από την ανάλυση του σεναρίου κινδύνου σε κατάλληλη αναλυτική μορφή, π.χ. χωριστά για ανθρώπινες, οικονομικές, περιβαλλοντικές και λοιπές επιπτώσεις, όπως είναι οι πολιτικές, κοινωνικές/ψυχολογικές ή άλλες, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, συνοπτικό κατάλογο των σεναρίων κινδύνου προκειμένου να καταστεί δυνατός ο προσδιορισμός των κινδύνων που θα μπορούσαν να είναι κοινοί για τα κράτη μέλη, και στους οποίους περιλαμβάνεται η χαμηλή πιθανότητα, οι κίνδυνοι με μεγάλο αντίκτυπο που είναι μάλλον απίθανο να αντιμετωπίσουν μεμονωμένα τα κράτη μέλη, κάθε άλλο κίνδυνο που θεωρείται σημαντικός για την επισκόπηση της ΕΕ, περιλαμβανομένης της χαμηλής πιθανότητας, των κινδύνων με μεγάλο αντίκτυπο, 12. Καλεί την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, να ενημερώνει τακτικά τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου και τη χαρτογράφηση για τη διαχείριση καταστροφών με βάση τις προόδους που σημειώνονται στην εμπειρία των κρατών μελών στον τομέα της έρευνας και της εφαρμογής, ιδίως στους τομείς της ορολογίας, της μεθοδολογίας, της εκτίμησης των επιπτώσεων και των σεναρίων. 8068/11 ΓΒ/ριτ 7