Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος (1449-1453)
A.Πολιορκία και άλωση της Πόλης Μετά τη μάχη Άγκυρας(1402): Αναρχία Μουράτ Β (1421-51): Κατάληψη Ιωαννίνων+ Θεσσαλονίκης Νίκη στη Βάρνα (1444) # σταυροφορικού στρατού Προετοιμασία πολιορκίας Πόλης
Ο Μωάμεθ ο Β, διάδοχος του Μουράτ Β, προετοιμάζεται για την πολιορκία της Πόλης Μέτρα Συγκέντρωση και οργάνωση του στρατού Στρατολόγηση νέων στρατιωτών Οικοδόμηση ισχυρού φρουρίου (τουρκ. Ρούμελη Χισάρ ) στην ευρωπαϊκή ακτή. Ενίσχυσή του με τα πιο σύγχρονα κανόνια. Αποκλεισμός Πελοποννήσου
Μωάμεθ Β ο Πορθητής (144-4-1446 και 1451-1481) (Fatih Sultan Mehmet: fatix=πορθητής) Το σπαθί του Μωάμεθ Β
Το «Rumeli Hisar» (= Κάστρο της Ρούμελης). Για να ελέγχει το Βόσπορο, ο σουλτάνος ΜωάμεΘ Β έχτισε δύο κάστρα στο πιο στενό σημείο του, ένα στην ευρωπαϊκή και ένα στην ασιατική ακτή του. Έτσι η Κωνσταντινούπολη αποκλείστηκε από τη Μαύρη Θάλασσα. Ποιες, κατά τη γνώμη σας, ήταν οι συνέπειες αυτού του αποκλεισμού για την Πόλη;
Διάρκεια πολιορκίας : 54 ημέρες (6 Απριλίου-29 Μαίου 1453) Βυζαντινός αυτοκράτορας: Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος Συσχετισμός δυνάμεων: Συντριπτική υπεροχή Τούρκων (περ.300.000 στρατιώτες+ οπλισμός) Υπερασπιστές της Πόλης : Βυζαντινοί στρατιώτες(περ.8.000), Γενοβέζοι, Βενετοί (3.000 μισθοφόροι) Κατάληψη Κωνσταντινούπολης με έφοδο
Mικρογραφία με το σουλτάνο Μωάμεθ Β τον Πορθητή στον Ιππόδρομο της Κων/λης (16 ος αι, Κωνσταντινούπολη, Μουσείο του Παλατιού Τοπκαπί) Ποιες ήταν οι δυνάμεις των αντιπάλων δυνάμεων, σύμφωνα με το χρονογράφο Φραντζή;
Στιγμές πολιορκίας Αρχές Απριλίου:Ο Σουλτάνος στην πύλη του Αγίου Ρωμανού Μετά τις 7 Απριλίου:σφοδρός κανονιοβολισμός των τειχών της Πόλης. Απόκρουση των πρώτων επιθέσεων αλλά 20 Απριλίου:3 γενοβέζικα πλοία +πλοίο Φλαντανελά σπάνε τον αποκλεισμό και περνούν στον Κεράτιο 72 τουρκικά πλοία περνάνε από τη στεριά στον Κεράτιο κόλπο ( προστατευτική αλυσίδα) 25 Μαΐου:Ο σουλτάνος ζητά την παράδοση της Πόλης. Υπόσχεση για σσφαλή διαφυγή του Παλαιολόγου. Άρνηση αυτοκράτορα. 29 Μαΐου:μεγάλη έφοδος. Σύγχυση από τον τραυματισμό του γενοβέζου φρουράρχου Ιουστινιάνη. Υποχώρηση μισθοφόρων. Επίθεση εχθρού. Είσοδος τουρκικών στρατευμάτων από Κερκόπορτα. Η άμυνα σπάζει. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος πέφτει μαχόμενος «Ἡ Πόλις ἑάλω»
"ΤΟ ΔΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ ΣΟΙ ΔΟΥΝΑΙ ΟΥΤ ΕΜΟΝ ΕΣΤΙΝ ΟΥΤ ΑΛΛΟΥ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΤΩΝ ΕΝ ΑΥΤΗι. ΚΟΙΝΗι ΓΑΡ ΓΝΩΜΗι ΠΑΝΤΕΣ ΑΥΤΟΠΡΟΑΙΡΕΤΩΣ ΑΠΟΘΑΝΟΥΜΕΝ ΚΑΙ ΟΥ ΦΕΙΣΟΜΕΘΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΗΜΩΝ". "Το να σου παραδώσω την πόλη ούτε στις δικές μου προθέσεις είναι ούτε σε κανενός άλλου απ' όσους κατοικούν σ' αυτή, γιατί όλοι με κοινή απόφαση (που πήραμε) με τη δική μας αβίαστη θέληση θα πεθάνουμε και δε θα υπολογίσουμε τη ζωή μας". Γεώργιος Φραντζής (ιστορικός της άλωσης)
Διάταξη αντιπάλων δυνάμεων και κυριότερες φάσεις της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης
Γκραβούρα με το θάνατο του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Κean Collection/ Getty images)
Οι Ελληνες, μόλις διέτρεξε η φήμη (την Πόλη ) πως έπεσε η Πόλη, άλλοι άρχισαν να τρέχουν προς το λιμάνι στα πλοία των Βενετσιάνων και των Γενοβέζων και καθώς ορμούσαν πολλοί πάνω στα πλοιάρια βιαστικά και με ακαταστασία χάνονταν, γιατί βούλιαζαν τα πλοία. Και έγινε εκείνο που συνήθως γίνεται σε τέτοιες καταστάσεις. Με θόρυβο, φωνές και χωρίς καμιά τάξη έτρεχαν να σωθεί ο καθένας μέσα σε σύγχυση... Ένα μεγάλο πλήθος άνδρες και γυναίκες, που όλο και μεγάλωνε απ τους κυνηγημένους, στράφηκε προς τον πιο μεγάλο ναό της Πόλης, που ονομάζεται Αγιά Σοφιά. Μαζεύτηκαν εδώ άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Σε λίγο όμως πιάστηκαν από τους Τούρκους χωρίς αντίσταση. Πολλοί άνδρες σκοτώθηκαν μέσα στο ναό απ τους Τούρκους. Αλλοι πάλι σ' άλλα μέρη της Πόλης πήραν τους δρόμους χωρίς να ξέρουν για πού. Σε λίγο άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι πιάστηκαν και πολλοί όμως από τους Ελληνες φάνηκαν γενναίοι αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν, για να μη δουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους σκλάβους. "Σε όλη την Πόλη τίποτε άλλο δεν έβλεπες παρά αυτούς που σκότωναν και αυτούς που σκοτώνονταν αυτούς που κυνηγούσαν και κείνους που έφευγαν". Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, "Απόδειξις ιστοριών" (μετάφραση).
H είσοδος του Μωάμεθ Β στην Κωνσταντινούπολη. Πίνακας του 1876 Ο Μωάμεθ ο Β εισέρχεται στην Κωνσταντινούπολη. Πίνακας του Fausto Zonaro
Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης και οι Δυτικοί Ο Κωνσταντίνος ΙΑ ζήτησε βοήθεια από τον Πάπα. Πώς αντιμετωπίζει ο Φραντζής τη στάση των Σέρβων απέναντι στους Βυζαντινούς; Γιατί; Αντιδράσεις Ανθενωτικών. Εντονα αντιδυτικά αισθήματα. Μεγάλος δούκας Λουκάς Νοταράς: «Κρειττότερόν ἐστιν ἐν μέσῃ τῇ πόλει φακιόλιον βασιλεῦον Τούρκων ή καλύπτραν λατινικήν».
B. Oι συνέπειες Πλήγμα στην υπερηφάνεια των Ελλήνων Άλωση Πόλης : τεράστια συμβολική αξία για όλους τους ορθόδοξους Γιατί; 1.Κωνσταντινούπολη= σύμβολο ( Νέα Ρώμη).Πρωτεύουσα σε κράτος που προστάτευε Ορθοδοξία 2.Μεγάλη σημασία βυζαντινού αυτοκράτορα 3.Φόβος δυτικών κρατών ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία = απειλή για τα συμφέροντά τους στη Ανατολική Μεσόγειο + Βαλκανική Πνεύμα Βυζαντίου στη Δύση Αποκλεισμός δρόμων της Ανατολής από Οθωμανούς Ανακαλύψεις από Ευρωπαίους
Η υποταγή των άλλων ελληνικών περιοχών 1456:κατάληψη Αθήνας Πελοπόννησος 1458:κατάληψη Κορίνθου Οι δύο δεσπότες, Δημήτριος και Θωμάς, αδέλφια του Κωνσταντίνου, δηλώνουν υποταγή. Μετά την αποχώρηση του Μωάμεθ, συνεχίζουν τις εμφύλιες διαμάχες. 1460-1461: ο Μωάμεθ καταλαμβάνει όλη την Πελοπόννησο. Παράδοση Μυστρά. 1461:πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Αιγαίο:Η παρουσία των Βενετών έκανε δύσκολα τα πράγματα για τους Τούρκους. Πολλοί αγώνες ώσπου οι Τούρκοι να κατακτήσουν τα νησιά.
Γ.Η Βυζαντινή πνευματική κληρονομιά και η ιδεολογία της Τρίτης Ρώμης Επίδραση βυζαντινής ιδεολογίας στην ιδεολογία του Μοσχοβίτικου κράτους Ρώσοι: 1.Μοναδικοί κληρονόμοι βυζαντινής πνευματικής + πολιτικής παράδοσης 1.Αρχές 16 ου : θεωρία για την «Τρίτη Ρώμη» Ποια στοιχεία της θεωρίας για την «Τρίτη Ρώμη» εντοπίζεται στο παράθεμα αυτό;
Δ.Η συνεισφορά του Βυζαντίου και της Ορθοδοξίας στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό Επίδραση βυζαντινού πολιτισμού στους ορθόδοξους βαλκανικούς λαούς Συμβολή της στη διατήρηση της πνευματικής ταυτότητας βαλκανικών λαών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας Διάσωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού # αραβικές κατακτήσεις κατά τον 7 ο, 8 ο αι. Ανάπτυξη μεγάλης + πρωτότυπης τέχνης. Επίδραση σε Ανατολή + Δύση π.χ. Προαναγεννησιακή τέχνη Οθωμανική τέχνη Διαφύλαξη+ καλλιέργεια + μετάδοση της κλασικής κληρονομιάς ( ρωμαϊκή νομική παράδοση) Ανάπτυξη νέων γραμματειακών ειδών (χρονογραφία, λειτουργική ποίηση) + θετικών επιστημών (αστρονομία + μαθηματικά) Επίδραση άλλων κρατών από την τρόπο οργάνωσης κρατικών υπηρεσιών Συμβολή στη διαμόρφωση της θρησκευτικής μουσικής, μοναστισμού, ουμανιστικών σπουδών.
ΠΗΓΕΣ http://www.museduc.gr/index.php?page=2&sub=123b http://fr.wikipedia.org/wiki/chute_de_constantinople http://www.clio.fr/bibliotheque/la_prise_de_constantinople_par_les_turcs.asp http://en.wikipedia.org/wiki/mehmed_ii http://www.egolpion.com/porthiths.el.aspx http://www.fhw.gr/chronos/10/gr/p/pb9/pb9a.html http://math-telos-agras.pblogs.gr/2008/05/h-alwsh-ths-polhs-to-hroniko-kai-2-video.html http://forum.tanea.gr/viewtopic.php?t=611&sid=01fb808448a9a0fbfedf89cc2613331b http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=151537&ct=83&dt=25/05/2003 http://www.gettyimages.com/detail/50810820/hulton-archive