«ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΗΜΟΥ ΙΩΛΚΟΥ»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΙΩΛΚΟΥ «ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΗΜΟΥ ΙΩΛΚΟΥ» ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΜΑΡΙΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΜΠ ΓΑΡΥΤΤΟΥ 24, ΤΚ 15343 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210-6854801- 210-6014305 / FAX 210-6854800

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 1.1 Γενικά 1 1.2 Αντικείμενο Μελέτης 1 1.3 Η Παρούσα Έκθεση 2 1.4 Ομάδα Μελέτης 2 1.5 Ευχαριστίες 2 2. ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3 2.1 Συλλογή Διαθέσιμων Στοιχείων Συζητήσεις με την Δημοτική Αρχή 3 2.2 Υφιστάμενη Κυκλοφοριακή Οργάνωση της Πόλης 4 2.3 Απογραφή Αξιολόγηση Λειτουργίας Κύριου Οδικού Δικτύου 6 3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ 9 3.1 Γενικά 9 3.2 Σήμανση 10 3.2.1 Κατακόρυφη Σήμανση - Προδιαγραφές Τοποθέτησης 10 3.2.2 Οριζόντια Σήμανση Προδιαγραφές Τοποθέτησης 19 3.2.3 Τυπικά Παραδείγματα Εφαρμογής Σήμανσης 21 4. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 23 5. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ 23 ΠΙΝΑΚΕΣ 3.1 Τυποποίηση Μεγέθους Πινακίδων 11 3.2 Επιλογή του Κατάλληλου Τύπου Αντανακλαστικής Μεμβράνης 15 ΣΧΗΜΑΤΑ 1. Τοποθέτηση Πινακίδας σε Αστική Οδό με Πεζοδρόμιο (ταχύτητα 50km/h) 14 2. Τοποθέτηση Πινακίδας σε Υπεραστική Οδό Χωρίς Κράσπεδο 14 3. Στήριξη Πινακίδας σε Τοίχο σε Αστικές Περιοχές 14 4. Στύλοι Στήριξης Πινακίδων 17 5. Θεμελίωση Στύλων Στήριξης Πινακίδων 18 6. Προδιαγραφές Εφαρμογής Οριζόντιας Σήμανσης 20 7. Τοποθέτηση Ρυθμιστικής Σήμανσης σε Κόμβους 21 8. Ειδικές Περιπτώσεις Τοποθέτησης Ρυθμιστικής Σήμανσης 22 ΣΧΕΔΙΑ 1-3 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 4-5 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικά Η Συγκοινωνιακή Μελέτη του Δήμου Ιωλκού, ανατέθηκε στην πολιτικό μηχανικό συγκοινωνιολόγο Μαρία Τριανταφυλλίδου με σχετική Σύμβαση στις 21.09.2010 σε συνέχεια της υπ αριθμ. 62/2010 απόφασης της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου Ιωλκού. 1.2 Αντικείμενο Μελέτης Το αντικείμενο της μελέτης αφορά στην απογραφή και την τροποποίηση της κυκλοφοριακής οργάνωσης του κύριου οδικού δικτύου που ανήκει στην δικαιοδοσία του Δήμου Ιωλκού. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αφορούν σε επεμβάσεις με χαρακτήρα άμεσης εφαρμογής και στόχο την επίλυση ή βελτίωση των σημαντικότερων κυκλοφοριακών προβλημάτων της πόλης. Η εκπόνηση της μελέτης προβλέπεται να γίνει σε μία φάση.

2 1.3 Η Παρούσα Έκθεση Συνοπτικά η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει τα εξής: α. Περιγραφή υπαρχόντων στοιχείων και μελετών που έχουν ληφθεί υπόψη. β. Περιγραφή υφιστάμενων κυκλοφοριακών συνθηκών λειτουργίας της πόλης. γ. Ιεράρχηση και αξιολόγηση συνθηκών λειτουργίας του κύριου οδικού δικτύου της πόλης. δ. Επισήμανση και ανάλυση προβλημάτων. ε. Πρόταση κυκλοφοριακής οργάνωσης στο κύριο οδικό δίκτυο προτεινόμενες διανοίξεις. στ. Μελέτη σήμανσης για την εφαρμογή των προτεινόμενων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων. ζ. Πρόταση οργάνωσης στάθμευσης χώρων στάθμευσης. η. Προτεινόμενες μελλοντικές ενέργειες. 1.4 Ομάδα Μελέτης Κατά τη παρούσα φάση έλαβαν μέρος από την πλευρά της Αναδόχου Μαρίας Τριανταφυλλίδου οι παρακάτω συνεργάτες: Συγκοινωνιολόγοι Μηχανικοί: Φραγγινέας Σ., Δέλης Δ., Τσιάνος Αθ. 1.5 Ευχαριστίες Θερμές ευχαριστίες οφείλονται σε όσους με προθυμία βοήθησαν έως τώρα στη συγκέντρωση των υφιστάμενων μελετών και στοιχείων και συμβάλλουν με την εμπειρία τους και τη διατύπωση των απόψεών τους στο σχεδιασμό των προτάσεων. Ιδιαιτέρως πρέπει να ευχαριστήσουμε, τον Δήμαρχο Ιωλκού κο Πάρη Μουτσινά αλλά και τα μέλη του τέως Δημοτικού Συμβουλίου.

3 2. ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2.1 Συλλογή Διαθέσιμων Στοιχείων Συζητήσεις με την Δημοτική Αρχή Οι πρώτες ενέργειες μετά την ανάθεση της σύμβασης είχαν σαν στόχο την όσο το δυνατόν καλύτερη ενημέρωση σχετικά με την υφιστάμενη κυκλοφοριακή λειτουργία της πόλης και τα σημαντικότερα προβλήματα που υπάρχουν. Έτσι έλαβαν χώρα διεξοδικές συζητήσεις με την Δημοτική Αρχή επί διαφόρων θεμάτων και συλλέχθηκαν διαθέσιμα στοιχεία, τα σημαντικότερα των οποίων ήταν: α. Σχέδια υποβάθρου Δήμου Ιωλκού, σχέδια με τα διοικητικά όρια οικιστικών περιοχών και όρια Δήμου. β. Αιτήματα και προτάσεις κατοίκων του Δήμου Ιωλκού. γ. Ιστορικό και απόψεις περί της μονοδρομήσεων και προτεινόμενων διανοίξεων στο οδικό δίκτυο της πόλης.

4 2.2 Υφιστάμενη Κυκλοφοριακή Οργάνωση της Πόλης Ο Δήμος Ιωλκού είναι δήμος του νομού Μαγνησίας. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νομού, στις πλαγιές του Πηλίου, βόρεια του πολεοδομικού συγκροτήματος του Βόλου με το οποίο συνδέεται. Ο δήμος αποτελείται από 3 δημοτικά διαμερίσματα, καταλαμβάνει έκταση 1,1 τ.χλμ. και έχει συνολικό πληθυσμό 2.071 κατοίκους (κατά τη τελευταία απογραφή του 2001). Έδρα του δήμου έως το 2010 ήταν ο Άνω Βόλος. Ο δήμος περιλαμβάνει τα παρακάτω δημοτικά διαμερίσματα και οικισμούς: Δ.δ. Άνω Βόλου με οικισμούς τον Άνω Βόλος (529 κάτοικοι) και την Ιωλκό (103 κάτοικοι) Δ.δ. Αγίου Ονουφρίου (506 κάτοικοι) Δ.δ. Ανακασιάς (933 κάτοικοι) Πλέον λόγω του προγράμματος Καλλικράτη ο Δήμος Ιωλκού από το 2010 έχει συνενωθεί με τον Δήμο Βόλου. Παρόλο αυτά στην παρούσα τεχνική έκθεση για λειτουργικούς λόγους θα συνεχίζει αναφέρεται ως Δήμος Ιωλκού. Τα παραπάνω πληθυσμιακά στοιχεία όπως αναφέρθηκε αποτελούν στοιχεία απογραφής κατά το έτος 2001. Τα πραγματικά πληθυσμιακά στοιχεία είναι κατά πολύ αυξημένα από αυτά της απογραφής λόγω της μεγάλης ανάπτυξης που παρουσιάζει η περιοχή σε νέες κατοικίες, λόγω του μεγάλου ποσοστού σε εξοχική κατοικία (η οποία δεν καταγράφεται στην απογραφή). Επίσης σημαντικός παράγοντας από κυκλοφοριακής άποψης αποτελεί ο μεγάλος αριθμών επισκεπτών στον Δήμο (παραθεριστές, τουρίστες κτλ) καθώς και ο διαμπερής κυκλοφοριακός φόρτος που διασχίζει τον Δήμο Ιωλκού έχοντας προορισμούς άλλες περιοχές του Πηλίου. Η σημαντική ανάπτυξη του Δήμου τα τελευταία χρόνια, σαν αποτέλεσμα κυρίως της έντονης τουριστικής δραστηριότητας, έχει προκαλέσει μια σειρά κυκλοφοριακών προβλημάτων Ο εποχιακός χαρακτήρας της τουριστικής κίνησης της περιοχής, διαφοροποιεί έντονα τη ζήτηση για μετακινήσεις σε διάφορα σημεία των οικισμών διαμορφώνοντας σημαντικές διακυμάνσεις των κυκλοφοριακών φόρτων και της ζήτησης σε στάθμευση, στο οδικό δίκτυο. Επί πλέον, η υπερσυγκέντρωση ειδικών χρήσεων γης σε ορισμένα σημεία του Δήμου δημιουργεί δυσμενή κυκλοφοριακά φαινόμενα και αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε κρίσιμες για την ανάπτυξη περιοχές. Σαν αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, τα επίπεδα οδικής ασφάλειας μειώνονται, ενώ αντίθετα αυξάνεται ο εκνευρισμός και η δυσφορία των κατοίκων και των επισκεπτών.

5 Στα πλαίσια του αντικειμένου της μελέτης έγινε κατ αρχήν καταγραφή του κύριου οδικού δικτύου της πόλης με παρακολούθηση και εντοπισμό όλων των βασικών διαδρομών. Ως γενική αξιολόγηση του δικτύου πρέπει να αναφερθεί η έλλειψη οδών με πλάτος άνω των 6μ ικανές να εξυπηρετήσουν διπλής κατεύθυνσης κυκλοφορίας. Το μεγαλύτερο ποσοστών των οδών διαθέτει πλάτος μικρότερο των 4 μ., ενώ ο αριθμός των αδιάνοικτων οδών είναι μεγάλος.

6 Το κύριο οδικό δίκτυο της πόλης το οποίο εξυπηρετεί όλες τις βασικές διαδρομές έχει ως εξής: Εθνικό Δίκτυο / Δευτερεύουσα Αρτηρία Ο Δήμος Ιωλκού διχοτομείται από την Εθνική Οδό Βόλου Πορταριάς Χανίων. Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της Ε.Ο. τύπου β2 κατά ΟΜΟΕ δεν είναι σταθερά (κυμαινόμενο πλάτος) και διαθέτει μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση. Λόγω του πυκνού αριθμού στροφών μικρής καμπυλότητας, η ταχύτητα των οχημάτων είναι περιορισμένη. Παρόλο αυτά, λόγω των πολλών αριστερών στροφών στους κόμβους και της συχνά επικίνδυνης οδήγησης των οδηγών (παράνομες προσπεράσεις, υπερβολική ταχύτητα κτλ) παρουσιάζει μεγάλη επικινδυνότητα σε ατυχήματα. Επαρχιακό Δίκτυο / Συλλεκτήρια Η Επαρχιακή οδός Βόλου Αγ. Ονουφρίου Πορταριάς αποτελεί συλλεκτήρια οδό με διατομή τύπο β2 κατά ΟΜΟΕ. Τοπικές Οδοί Ως τοπικές οδοί χαρακτηρίζονται οι οδοί που διασχίζουν τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου. Πρόκειται για οδούς που συλλέγουν σχεδόν αποκλειστικά τις τοπικές κινήσεις στις διάφορες γειτονιές της πόλης και τις διοχετεύουν στην Ε.Ο. και την Επαρχιακή οδό η οποία ουσιαστικά αποτελεί την βασική αρτηρία του Δήμου. Η καταγραφείσα ιεράρχηση του κύριου οδικού δικτύου της πόλης περιλαμβάνεται στα Σχέδιο 1,2 και 3 2.3 Απογραφή Αξιολόγηση Λειτουργίας Κύριου Οδικού Δικτύου Οι απογραφές περιέλαβαν τις ακόλουθες εργασίες: α. Απογραφή της υφιστάμενης κυκλοφοριακής οργάνωσης του οδικού δικτύου της πόλης, (μονόδρομοι, οδοί διπλής κατεύθυνσης, πεζόδρομοι). Στα πλαίσια της συνεργασίας με την Δημοτική Αρχή και τη Τεχνική Υπηρεσία διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε συγκεντρωμένη πουθενά αυτή η σημαντικότατη πληροφορία. β. Απογραφή των οδικών τμημάτων που δεν έχουν διανοιχτεί και είναι στις προθέσεις του Δήμου. Η πληροφορία αυτή κρίθηκε επίσης ότι είναι πολύ σημαντική γιατί δίνει τη δυνατότητα προγραμματισμού των διανοίξεων που απαιτούνται για τη βελτίωση της κυκλοφοριακής λειτουργίας του Δήμου. γ. Συγκέντρωση στοιχείων και απογραφή διαδρομών των λεωφορειακών γραμμών που κυκλοφορούν στην πόλη. Η πληροφορία αυτή είναι χρήσιμη διότι αφενός θα βοηθήσει στην αξιολόγηση εξυπηρέτησης των κατοίκων της πόλης από τα Μ.Μ.Μ. και σε ενδεχόμενες προτάσεις βελτίωσης αυτής της εξυπηρέτησης και

7 αφετέρου θα χρησιμοποιηθεί σαν βάση για ενδεχόμενες αναγκαίες τροποποιήσεις σε περίπτωση αλλαγών κυκλοφοριακής οργάνωσης του κύριου οδικού δικτύου. δ. Έγινε προσπάθεια απογραφής υφιστάμενης ρυθμιστικής και πληροφοριακής σήμανσης. Επίσης πραγματοποιήθηκε απογραφή διαθέσιμων χώρων για στάθμευση. ε. Επιμέρους απογραφές και παρατηρήσεις, κυρίως σε θέματα ασφαλείας κατά τη λειτουργία ορισμένων κόμβων. Στη συνέχεια περιγράφονται συνοπτικά ορισμένα πρώτα στοιχεία που αναφέρονται στην αξιολόγηση λειτουργίας του κύριου οδικού δικτύου της πόλης του Πύργου τα οποία προέκυψαν από διαβουλεύσεις με τη Δημοτική Αρχή και τον έλεγχο όλων των βασικών διαδρομών της πόλης: α. Τα γεωμετρικά στοιχεία των οδών δεν είναι ικανοποιητικά. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα πλάτη σημαντικών για την κυκλοφορία διπλής κατεύθυνσης οδών: Περιοχή Αγ. Ονούφριος: Πιτσιώρη 4,00μ 6,00μ, Αχιλέως 3,00μ, Αγ. Δημητρίου 4,50μ 5,00μ, Γράμου- Βίτσι 3,50μ 4,00μ. β. Σε ορισμένα οδικά τμήματα όπου το πλάτος τους προσεγγίζει τα 6μ, το διαθέσιμο πλάτος κυκλοφορίας είναι επίσης περιορισμένο λόγω της στάθμευσης οχημάτων από την μία πλευρά της οδού. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα πλάτη οδών στο Δ.Δ. Αγ. Ονούφριος. Κολοκοτρώνη 6,00μ, Μακρυνίτσας 6,00μ, Ρ. Φεραίου 6,50μ. γ. Οι οδοί των περιοχών (πέραν της περιοχής του Αγ. Ονούφριου) δεν διαθέτουν ονοματολογία και χαρακτηρίζονται ως Ανώνυμες οδοί. Το γεγονός αυτό, προσφέρει δυσκολίες στην τυποποίηση, στην επεξεργασία και στον σχεδιασμό από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου αλλά και άλλων κοινωφελών οργανισμών (Ηλεκτρισμού, Αποχέτευσης κτλ). δ. Ορισμένοι κόμβοι, κυρίως αυτοί που ενώνουν τις συλλεκτήριες οδούς με την Ε.Ο. παρουσιάζουν μειωμένο επίπεδο οδικής ασφάλειας (γίνεται αναφορά σε επόμενα κεφάλαια). ε. Είναι αξιοσημείωτη η μη οργανωμένη στάθμευση στις περιοχές του Δήμου όπου υπάρχει ζήτηση καθώς και η έλλειψη πεζοδρομίων στις περισσότερες οδούς με αποτέλεσμα την μη ασφαλή μετακίνηση των πεζών. στ. Η κατακόρυφη σήμανση (ρυθμιστική και πληροφοριακή) είναι παντελώς ελλιπής (μόλις λίγες γηρασμένες πινακίδες). Γι αυτό τον λόγό θα εκπονηθεί εξ αρχής μελέτη σήμανσης.

8 ζ. Όσον αφορά στην οριζόντια σήμανση, είναι ελλιπής και μη σωστά συντηρημένη. Επίσης υπάρχει έλλειψη σε διαγραμμίσεις διαβάσεων πεζών και βελών κατεύθυνσης. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η δημιουργία κυκλοφοριακών προβλημάτων και η ανάπτυξη ατυχημάτων. Μια λοιπόν σημαντική εκτίμηση από αυτή τη πρώτη αξιολόγηση είναι ότι τα όποια κυκλοφοριακά προβλήματα παρατηρήθηκαν στο κύριο οδικό δίκτυο του Δήμου, οφείλονται σχεδόν αποκλειστικά στο μη επαρκές πλάτος οδών (διπλής κατεύθυνσης) που με συνδυασμό με τις μεγάλες κατά μήκος κλίσεις του οδοστρώματος καθιστούν συχνά αδύνατη την κυκλοφορία των οχημάτων.

9 3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ 3.1 Γενικά Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, και την αξιολόγηση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τις απογραφές, καθώς και σχετικές συζητήσεις με την Δημοτική Αρχή και την Τεχνική Υπηρεσία, μελετήθηκαν και παρουσιάζονται στην συνέχεια συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν σε κυκλοφοριακές επεμβάσεις στο οδικό δίκτυο της πόλης, οι περισσότερες εκ των οποίων προορίζονται για άμεση εφαρμογή. Οι προτάσεις κυκλοφοριακής οργάνωσης μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής: α. Παρεμβάσεις στη κυκλοφοριακή οργάνωση οδικών τμημάτων του οδικού δικτύου, με εκτεταμένο δίκτυο μονοδρομήσεων. β. Άμεσες και μεσοπρόθεσμες διανοίξεις, βελτιώσεις και διαπλατύνσεις οδικών τμημάτων. γ. Παρεμβάσεις στη κυκλοφοριακή οργάνωση και διαμόρφωση σημαντικών κόμβων του κύριου οδικού δικτύου με το Επαρχιακό και Εθνικό δίκτυο. Σημειώνεται ότι όλες οι προτάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή την Τεχνική Έκθεση, συνθέτουν το αποτέλεσμα της διεξοδικής εξέτασης από κοινού με τη Δημοτική Αρχή και την Τεχνική Υπηρεσία πολλών εναλλακτικών λύσεων, που είχαν όλες σαν στόχο να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα προβλήματα τα οποία εντοπίσθηκαν και έχουν αναλυθεί και αξιολογηθεί εκτενώς στην παρούσα Έκθεση. Το σύνολο των προτάσεων της κυκλοφοριακής οργάνωσης της πόλης παρουσιάζεται στα Σχέδια 2 και 3.

10 3.2 Σήμανση Στα πλαίσια της μελέτης πραγματοποιήθηκε μελέτη σήμανσης του τοπικού οδικού δικτύου του Δήμου η οποία παρουσιάζεται στα σχέδια 4 και 5. Σημειώνεται στα πλαίσια της αύξησης της οδικής ασφάλειας και της λειτουργικότητας της Ε.Ο. πρέπει να πραγματοποιηθεί εκτεταμένη μελέτη σήμανσης (οριζόντιας και κατακόρυφης) και μελέτη άρσης επικινδυνότητας της Ε.Ο. Βόλου Πορταριά - Χάνια Οι μελέτες αυτές δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας. Πραγματοποιήθηκε προμέτρηση των πινακίδων σήμανσης η οποία συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΜΕΤΡΗΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΠΙΝΑΚΙΔΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΩΝ ΣΗΜΑΝΣΗΣ Κωδικός Σήματος τεμάχια Κωδικός Σήματος τεμάχια Ρ-2 30 Ρ-50α 4 Ρ-7 87 Π-23 23 Ρ-28 28 Π-31 6 Ρ-27 14 Κ-24 2 Ρ-50 1 Ρ-40 2 Ρ-32 (30) 2 Σύνολο 199 ΙΣΤΟΙ ΣΗΜΑΝΣΗΣ 173 Παρακάτω περιγράφονται οδηγίες για την τοποθέτηση και χωροθέτηση της κατακόρυφης αλλά και της οριζόντιας σήμανσης. 3.2.1 Κατακόρυφη Σήμανση - Προδιαγραφές Τοποθέτησης 3.2.1.1 Συσσώρευση Πινακίδων ανά Ιστό Ρυθμιστική Σήμανση Η Εγκύκλιος 1/92 της ΔΜΕΟ/Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. περιλαμβάνει σαφείς κανόνες για τον μέγιστο αριθμό πινακίδων που μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα ιστό, ανάλογα με τον

11 τύπο τους. Η γενική αρχή είναι να μην τοποθετούνται πάνω από 3 πινακίδες στον ίδιο ιστό. Όταν δύο ιστοί στην ίδια πλευρά της οδού απέχουν μικρή απόσταση μεταξύ τους, δεν μπορούν να φέρουν συνολικά πάνω από τρεις αναρτημένες πινακίδες. Πληροφοριακή Σήμανση Σύμφωνα με την νομοθεσία στους ίδιους ιστούς δεν μπορούν να αναρτώνται πινακίδες που να περιέχουν πάνω από έξι συνολικά αναγραφές ( Ελληνικές και Αγγλικές). 3.2.1.2 Διαστάσεις και Επιλογή Μεγέθους Πινακίδων Οι ακριβείς διαστάσεις όλων των πινακίδων κινδύνου, ρυθμιστικών και πρόσθετων, καθορίζονται αναλυτικά στα Σχέδια κατασκευής που περιέχονται στις ισχύουσες Προδιαγραφές του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.1 Οι διαστάσεις των πινακίδων τυποποιούνται σε τρεις κατηγορίες μεγέθους (μικρό, μεσαίο, μεγάλο) ανάλογα με το τύπο και το σχήμα της πινακίδας, σύμφωνα με τον Πίνακα 3.1. Πίνακας 3.1 Τυποποίηση Μεγέθους Πινακίδων Μέγεθος (χιλιοστά) Μικρό Μεσαίο Μεγάλο Κυκλικές (διάμετρος) 450 650 900 Τριγωνικές (πλευρά ισόπλευρου τριγώνου) 600 900 1200 Οκταγωνική Ρ-2 (διάμετρος εγγεγραμμένου κύκλου) 600 900 1200 Τετραγωνικές (πλευρά) Ρ-3, Ρ-4 400 600 800 1 Υπουργείο Δημοσίων Έργων, Γενική Διεύθυνσις Δημοσίων Έργων, Τμήμα Κυκλοφορίας (Α6), «Πινακίδες Σημάνσεων Οδών. Απόφασις Καθορισμού. Πρότυποι Προδιαγραφαί. Σχέδια Κατασκευής», Νοέμβριος 1974.

P-6, Ρ-43, Ρ-44 450 650 900 12 Mε βάση την κατηγορία της οδού και την ταχύτητα μελέτης (50χλμ/ώρα, για οδούς αστικών περιοχών) έχει επιλεγεί για τη ρυθμιστική σήμανση στο οδικό δίκτυο του Δήμου το μικρό μέγεθος πινακίδων, με εξαίρεση τις πινακίδες που απευθύνονται στους οδηγούς που κινούνται στην ΠΕΟ, που θα πρέπει να είναι μεσαίου μεγέθους. 3.2.1.3 Θέση Τοποθέτησης Ιστών α. Πλευρά Οδού Σε οδούς διπλής κατεύθυνσης οι πινακίδες κατά κανόνα πρέπει να τοποθετούνται μόνο στην δεξιά πλευρά της οδού κατά την κατεύθυνση κίνησης των οχημάτων στα οποία αναφέρεται το περιεχόμενο της πινακίδας. Κατ εξαίρεση η πινακίδα μπορεί να τοποθετηθεί και στις δύο πλευρές της οδού, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δημιουργηθεί παρανόηση για το αν ο δρόμος είναι μονόδρομος: Εάν οι συνθήκες τοποθέτησης στην δεξιά πλευρά της οδού δεν εξασφαλίζουν την επαρκή ορατότητα της πινακίδας από τους οδηγούς. Εάν το μήνυμα της πινακίδας είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Σε οδόστρωμα τριών ή περισσότερων λωρίδων κυκλοφορίας με κεντρική νησίδα, επιβάλλεται η τοποθέτηση της πινακίδας και επί της νησίδας. Σε μονόδρομους, ανάλογα με την σημαντικότητα του μηνύματος, τον αριθμό λωρίδων κυκλοφορίας και τις συνθήκες ορατότητας, μπορεί να τοποθετείται είτε μία πινακίδα στη δεξιά πλευρά της οδού κατά την κατεύθυνση κίνησης, είτε δύο πινακίδες στο ίδιο σημείο εκατέρωθεν της οδού. β. Ελεύθερο Ύψος Σε περίπτωση που η σήμανση τοποθετείται επί πεζοδρομίων ή ποδηλατοδρόμων, η απόσταση από το κατώτερο άκρο της πινακίδας μέχρι την επιφάνεια του πεζοδρομίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 2.25m, ώστε να μην παραβιάζεται ο χώρος κυκλοφορίας πεζών και ποδηλατών. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η απόσταση αυτή κυμαίνεται από 0.60m κατ ελάχιστο (περίπτωση πινακίδων που τοποθετούνται επί νησίδων) έως ~2.00μ. Η απόσταση αυτή πρέπει να τηρείται κατά το δυνατόν ενιαία για πινακίδες της ίδιας κατηγορίας κατά μήκος του ίδιου δρόμου.

13 γ. Πλευρική Απόσταση από το Οδόστρωμα Σύμφωνα με τις Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων (ΟΜΟΕ2, Κεφ.2), το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας (SLV) εξαρτάται από την μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα (V επιτρ ) ως εξής: V επιτρ. (km/h) 50 70 >70 S LV (m) 0,75 1,00 1,25 Οι αποστάσεις αυτές: Αφορούν την ελάχιστη απαιτούμενη απόσταση από τον άξονα του ιστού μέχρι το άκρο του οδοστρώματος. Πρέπει να προσαυξάνονται κατά 0.25μ σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει ούτε κράσπεδο, ούτε λωρίδα καθοδήγησης. Σε περιπτώσεις όπου υφίσταται κράσπεδο, σταθεροποιημένο έρεισμα (Λ.Ε.Α. ή Λ.Π.Χ.) ή κεντρική νησίδα, οι παραπάνω αποστάσεις μπορούν να μειωθούν κατά 0.25μ. Επιπλέον της τήρησης των ελάχιστων αυτών αποστάσεων, το άκρο της πινακίδας που είναι πλησιέστερα προς το οδόστρωμα θα πρέπει να απέχει από αυτό τουλάχιστον 0.50μ. Σε ειδικές περιπτώσεις, εντός αστικών περιοχών, όταν δεν επαρκεί ο χώρος η απόσταση αυτή μπορεί να μειωθεί σε 0.30μ. Στα Σχήματα 1 και 2 δίνονται τυπικά παραδείγματα εφαρμογής των παραπάνω αποστάσεων σε αστικό και υπεραστικό δίκτυο. Εάν ο διαθέσιμος πλευρικός χώρος δεν επαρκεί για την εγκατάσταση της πινακίδας σε ιστό, συνίσταται η απευθείας στήριξη της σε παράπλευρο τοίχο (Σχήμα 3). 2 Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων, Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων, Διεύθυνση Μελετών Έργων Οδοποιίας, «Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων (ΟΜΟΕ). Τεύχος 2: Διατομές (ΟΜΟΕ-Δ)», ΝΑΜΑ Σύμβουλοι Μηχανικοί και Μελετητές Α.Ε., 2001

14 Σχήμα 1. Τοποθέτηση Πινακίδας σε Αστική Οδό με Πεζοδρόμιο (ταχύτητα 50km/h) Σχήμα 2. Τοποθέτηση Πινακίδας σε Υπεραστική Οδό Χωρίς Κράσπεδο Σχήμα 3. Στήριξη Πινακίδας σε Τοίχο σε Αστικές Περιοχές

15 3.2.1.4 Υλικά Κατασκευής Πινακίδων Οι ρυθμιστικές και πληροφοριακές πινακίδες θα διαθέτουν μεμβράνες με ιδιότητες υπερυψηλής αντανακλαστικότητας τύπου Ι. Προτείνονται τα ακόλουθα υλικά (μεμβράνες) μόρφωσης των πληροφοριακών πινακίδων: Κυρίως υπόβαθρα: Χαρακτήρες αναγραφών: Μπλε, όπως σειρά 3995 VIP 3M Λευκή μεμβράνη, όπως σειρά 3990 VIP 3M Κίτρινοι ελληνικοί χαρακτήρες, όπως σειρά 3991 VIP 3M 3.2.1.5 Αντανακλαστικότητα Η αντανακλαστικότητα των πινακίδων σήμανσης καθορίζεται στις Τεχνικές Προδιαγραφές / Οδηγίες που περιλαμβάνονται στο Φ.Ε.Κ. 953/19973. Στις επόμενες παραγράφους συνοψίζονται τα κυριότερα στοιχεία των Προδιαγραφών αυτών, ιδιαίτερα όσο αφορά τις πινακίδες κινδύνου και τις ρυθμιστικές πινακίδες που χρησιμοποιούνται στις περιοχές των κόμβων. Όλες οι πινακίδες σήμανσης ανεξαρτήτως μορφής και τύπου οδού θα πρέπει να είναι πλήρως αντανακλαστικές με εξαίρεση τα μαύρα σύμβολα. Η αντανακλαστικότητα εξασφαλίζεται με την ορθή επιλογή ανακλαστικών μεμβρανών, τύπου Ι, ΙΙ ή ΙΙΙ. Στον Πίνακα 3.2 δίνονται οι γενικές αρχές επιλογής του κατάλληλου τύπου αντανακλαστικής μεμβράνης, (τύποι Ι, ΙΙ ή ΙΙΙ), σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια για οδούς αστικού δικτύου. Πίνακας 3.2 Επιλογή του Κατάλληλου Τύπου Αντανακλαστικής Μεμβράνης ΑΣΤΙΚΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Τύπος Πινακίδας Κινδύνου Ρυθμιστική Περιβαλλοντική Oχληση Υψηλή Χαμηλή Υψηλή Χαμηλή Δεξιά της Οδού ΙΙ ή ΙΙΙ ΙΙ ΙΙ Ι Αριστερά της Οδού ΙΙΙ ΙΙ ΙΙ Ι ή ΙΙ Σε γέφυρα Σήμανσης (ΙΙΙ) (ΙΙΙ) (ΙΙ) (ΙΙ) 3 Έγκριση προσωρινής τεχνικής προδιαγραφής αντανακλαστικότητας πινακίδων σήμανσης οδών, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ΦΕΚ 953/Β /23.10.1997

16 Οι πρόσθετες πινακίδες θα πρέπει να χρησιμοποιούν σε κάθε περίπτωση υλικό επιφάνειας ίδιου τύπου με αυτό της πινακίδας που συνοδεύουν. Πέραν των γενικών αρχών επιλογής αντανακλαστικού υλικού που παρουσιάζεται στον Πίνακα 3.2, ορισμένοι συγκεκριμένοι τύποι πινακίδων που θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικοί για την βελτίωση της οδικής ασφάλειας πρέπει να κατασκευάζονται από αντανακλαστική μεμβράνη τουλάχιστον τύπου ΙΙ. Επιπλέον των συγκεκριμένων αυτών πινακίδων, αντανακλαστική μεμβράνη τουλάχιστον τύπου ΙΙ πρέπει να χρησιμοποιείται και σε κυκλοφοριακά επικίνδυνα σημεία πρωτεύοντος και δευτερεύοντος οδικού δικτύου. Συνεπώς με βάση τις προαναφερθείσες προδιαγραφές για τη σήμανση επιλέχθηκαν τα ακόλουθα: Τύπος Πινακίδας Ρυθμιστικές Πινακίδες Πινακίδες Κινδύνου Κατάλληλος Τύπος Ανακλαστικής Μεμβράνης Μεμβράνη αντανακλαστικότητας τύπου ΙΙ Μεμβράνη αντανακλαστικότητας τύπου ΙΙΙ 3.2.1.6 Στηρίξεις Πινακίδων Ρυθμιστική Σήμανση Στα Σχήματα 4 και 5 φαίνονται λεπτομέρειες τοποθέτησης ρυθμιστικής σήμανσης. Πληροφοριακή Σήμανση Οι πινακίδες αυτές θα στηριχθούν επί δύο σωληνωτών μεταλλικών ιστών 3 η καθεμία. Οι αποστάσεις μεταξύ των ιστών δεν θα ξεπερνά το 1.50m. Η τοποθέτηση των ιστών στήριξης θα γίνεται με διάνοιξη επί του εδάφους κυλινδρικής οπής διαμέτρου 0.50m και βάθους κατά το 1/5 του συνολικού ύψους κάθε πινακίδας, προσωρινή στήριξη των ιστών κατά τη κορύφωσή τους και πάκτωσή τους στο έδαφος με πλήρωση της οπής με σκυρόδεμα τύπου C12/15. Στα Σχήματα 4 και 5 φαίνονται λεπτομέρειες τοποθέτησης πληροφοριακής σήμανσης.

17 Σχήμα 4. Στύλοι Στήριξης Πινακίδων

18 α. Στύλος Ύψους 2.50μ β. Στύλος Ύψους 3.30μ Σχήμα 5. Θεμελίωση Στύλων Στήριξης Πινακίδων

19 3.2.2 Οριζόντια Σήμανση Προδιαγραφές Τοποθέτησης Οι ακριβείς διαστάσεις της οριζόντιας σήμανσης, καθορίζονται αναλυτικά στα Σχέδια κατασκευής που περιέχονται στις ισχύουσες Προδιαγραφές του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε (ΦΕΚ 890/218-75). Επίσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν 2696/99 (Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας) σε συνδυασμό µε τις ΠΤΠ -Σ-307 και Σ-308 (ΦΕΚ 890/21-8-75) για τα γεωµετρικά χαρακτηριστικά της διαγράµµισης, την Οδηγία τρόπου διαγράµµισης (ΚΕΔΕ 1982), την Προσωρινή Προδιαγραφή για τους ανακλαστήρες (µάτια γάτας) των οδών (Δ3/1990) και η Προσωρινή Προδιαγραφή Ακρυλικού Χρώµατος (Δ14β/ο/17826/557/96) Η µόνιµη οριζόντια σήµανση γίνεται µε γραµµές λευκού χρώµατος. Ως λευκό χρώµα νοούνται και οι αποχρώσεις του αργυροχρόου και του ανοικτού γκρίζου χρώµατος (Ν 2696/99-ΚΟΚ). Σε περίπτωση ανάγκης προσωρινής ακύρωσης των µόνιµων διαγραµµίσεων και αντικατάστασής τους µε άλλες, οι προσωρινές αυτές διαγραµµίσεις πρέπει να είναι χρώµατος κίτρινου, όπως ρητώς αναφέρεται στην «Τεχνική Προδιαγραφή Σήµανσης Εκτελουµένων Έργων»(ΦΕΚ 946Β /9-7-2003). Για λόγους καλής ορατότητας ηµέρα και νύχτα, πρέπει η οριζόντια σήµανση να παρουσιάζει επαρκή χρωµατική αντίθεση προς το οδόστρωµα και υψηλή αντανακλαστικότητα. Τα σήµατα πρέπει να έχουν όσο το δυνατόν διακεκριµένες (αιχµηρές) απολήξεις και οµοιόµορφη επιφάνεια. Η στερεότητα της σήµανσης εξαρτάται από την επιλογή του υλικού, Η αποτελεσµατικότητά της κρίνεται επαρκής για όσο διάστηµα το σήµα µπορεί να αναγνωρίζεται µε ευκρίνεια. Η σήµανση δεν επιτρέπεται να δηµιουργεί κινδύνους π.χ. από µη στερεά κατασκευή ή ανεπαρκή πρόσφυση της επιφανείας της. Το υλικό των σηµάτων (λεπτή ή παχιά στρώση) µπορεί να ενισχύεται µε την προσθήκη ανάγλυφων αντανακλαστικών στοιχείων («µάτια γάτας»). Όταν αυτό κρίνεται σκόπιµο, επιτρέπεται η χάραξη ακόµη και ολόκληρων σηµάτων µε χρησιµοποίηση τέτοιων στοιχείων (λευκού χρώµατος). Εφόσον όµως πρόκειται για σήµανση κατά µήκος της κυκλοφορίας, η χάραξη αυτή επιτρέπεται µόνο σε σηµεία µε µέγιστη επιτρεπόµενη ταχύτητα 50km/h. Ενδεικτικά παρουσιάζονται στο ακόλουθο Σχήμα 6 οι διαστάσεις οριζομένων στοιχείων οριζόντιας διαγράμμισης.

20 Σχήμα 6. Προδιαγραφές Εφαρμογής Οριζόντιας Σήμανσης

21 3.2.3 Τυπικά Παραδείγματα Εφαρμογής Σήμανσης Στα Σχήματα 7 και 8 παρουσιάζονται ενδεικτικά οι ρυθμιστικές πινακίδες που απαιτούνται για την ασφαλή διέλευση οχημάτων και πεζών σε μια σειρά περιπτώσεων, όπως είναι κόμβοι, στάσεις, πεζοδιαβάσεις κλπ. Σχήμα 7. Τοποθέτηση Ρυθμιστικής Σήμανσης σε Κόμβους

22 Σχήμα 8. Ειδικές Περιπτώσεις Τοποθέτησης Ρυθμιστικής Σήμανσης

23 4. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ Στα πλαίσια της μελέτης προτείνονται χώροι προς διαμόρφωση με σκοπό την στάθμευση των κατοίκων αλλά και επισκεπτών του Δήμου. Στα σχέδια 1 και 2 παρουσιάζονται οι προτεινόμενοι προς διαμόρφωση χώροι στάθμευσης. 5. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ Ως απαιτούμενες μελλοντικές ενέργειες κρίνονται οι παρακάτω: Μελέτη Ανασχεδιασμού Κόμβων με σκοπό της αύξηση του επιπέδου της οδικής ασφάλειας. Η παρούσα μελέτη προτείνει συγκεκριμένους κόμβους προς διαμόρφωση. Μελέτη σήμανσης και ασφάλισης της Ε.Ο. Βόλου Πορταρία- Χάνια Ο Συντάξας Μ. Τριανταφυλλίδου Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός