ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Διδάσκων: Δρ. Ναούμ Βασίλης Κωδικός Μαθήματος ΔΕΛΟΓ41-2 Εξάμηνο Μαθήματος 6 ο ή 8 ο Τύπος Μαθήματος Επιλογής Τομέας Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής 2 1
Στόχος Μαθήματος Εξετάζει το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα Δίνει έμφαση στη κριτική ανάλυση αυτού του σχεδίου λογαριασμών καθώς και στην παρουσίαση των τυποποιημένων υποδειγμάτων των οικονομικών καταστάσεων. Αναλύεται η χρήση συστημάτων τυποποίησης της λογιστικής πρακτικής σε ένα περιβάλλον όπου οι πληροφοριακές ανάγκες των επιχειρήσεων είναι διαφορετικές και μεταβάλλονται. Εξετάζεται η διαμόρφωση των διαφόρων λογαριασμών της λογιστικής, το περιεχόμενο, η χρήση των λογαριασμών καθώς και η συνδεσμολογία τους 3 Διαμόρφωση Τελικής Βαθμολογίας Βαθμός Εξετάσεων Βαθμός Εργασίας Προφορική Συμμετοχή 4 2
Εισαγωγικές Έννοιες Λογιστικές Αρχές Αρχή Ιστορικού Κόστους: η αναγνώριση των στοιχείων του ενεργητικού γίνεται στο κόστος κτήσης. Τη στιγμή της αρχικής αναγνώρισης, το κόστος κτήσης είναι το ίδιο με την εύλογη αξία, δηλαδή της αξία στην οποία θα ανταλλασσόταν ένα στοιχείο του ενεργητικού μεταξύ δυο καλά πληροφορημένων και πρόθυμων μερών. Μεταγενέστερα είναι δυνατή η προσαρμογή του κόστους κτήσης στην εύλογη αξία. Αρχή της Αυτοτελούς Λογιστικής Μονάδας: Το λογιστικό σύστημα διαμορφώνεται με επίκεντρο την επιχειρηματική μονάδα, που θεωρείται ότι έχει τη δική της υπόσταση, περιουσία και υποχρεώσεις. Οι φορείς της επιχειρηματικής μονάδας θεωρούνται τρίτοι Αρχή Δεδουλευμένου Εσόδων και Εξόδων: τα έσοδα και τα έξοδα καταχωρούνται όταν πραγματοποιείται η συναλλαγή και όχι όταν εισπράττονται η πληρώνονται. Αρχή της Συσχέτισης Εσόδων και Εξόδων: απαιτεί τη συσχέτιση των εξόδων που με τα έσοδα της επιχειρηματικής μονάδας. 5 Εισαγωγικές Έννοιες Λογιστικές Αρχές Αρχή της Πλήρους Αποκάλυψης: επιβάλλει οι οικονομικές καταστάσεις να παρουσιάζουν όλες τις σχετικές πληροφορίες που έχουν οικονομικές συνέπειες για την επιχείρηση. Αρχή της Συντηρητικότητας: μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εναλλακτικών χειρισμών επιλέγεται εκείνος που διαμορφώνει τη λιγότερο ευνοϊκή εικόνα για τη χρηματοοικονομική θέση της επιχειρηματικής μονάδας. Αρχή της Αντικειμενικότητας: ένα λογιστικό γεγονός αναγνωρίζεται, και επομένως καταγράφεται, εφόσον η πραγματοποίηση του αποδεικνύεται με αντικειμενικό τρόπο (π.χ. παραστατικό). 6 3
Εισαγωγικές Έννοιες Λογιστική Ισότητα Η οικονομική κατάσταση μιας συγκεκριμένης λογιστικής μονάδας, δηλαδή η σχέση μεταξύ των οικονομικών μέσων που διαθέτει και των πηγών προέλευσής τους, σε ορισμένη χρονική στιγμή, εκφράζεται στη Λογιστική µε μια απλή ισότητα, γνωστή ως λογιστική ισότητα (accounting equation): ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ + ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7 Εισαγωγικές Έννοιες - Ισολογισμός Ενεργητικό ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ασώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Συμμετοχές και Λοιπές Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Αποθέματα Απαιτήσεις Χρεόγραφα Διαθέσιμα 8 4
Εισαγωγικές Έννοιες - Ισολογισμός Παθητικό ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μετοχικό Κεφάλαιο Αποθεματικά ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις 9 Εισαγωγικές Έννοιες Ισολογισμός Ερωτήσεις Τα προπληρωμένα έξοδα είναι: a) Ποσά τα οποία θα εισπραχθούν στο μέλλον b) Έξοδα τα οποία θα αναγνωριστούν σε μελλοντικές χρήσεις c) Κόστη τα οποία θα προκαλέσουν ταμειακή εκροή στο μέλλον d) Κανένα από τα παραπάνω Η εταιρία A αγοράζει εξοπλισμό και πραγματοποιούνται τα ακόλουθα έξοδα: τιμή τοις μετρητοίς 20.000, έξοδα ασφάλισης κατά τη διάρκεια της μεταφοράς 100, έξοδα εγκατάστασης 400 και έξοδα δοκιμών 50. Ποιο ποσό πρέπει να καταχωρηθεί ως το κόστος κτήσης του εξοπλισμού; a) 20.000 b) 20.400 c) 20.500 d) 20.550 10 5
Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ. Δομή της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης (Κατά Λειτουργία): Πωλήσεις - Κόστος Πωλήσεων (Πωληθέντων): Μικτό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης + Λειτουργικά Έσοδα - Λειτουργία Διοίκησης - Λειτουργία Διάθεσης - Λειτουργία Έρευνας & Ανάπτυξης Μερικό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης Έσοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία - Έξοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία Ολικό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης + Μη Λειτουργικά Έσοδα - Μη Λειτουργικά Έξοδα Κέρδη Χρήσης Προ Φόρων - Φόρος Εισοδήματος Καθαρά Κέρδη Χρήσης 11 Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ. Δομή της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης (Κατά Είδος): Πωλήσεις - Κόστος Πωλήσεων (Πωληθέντων): Μικτό Αποτέλεσμα + Λειτουργικά Έσοδα - Λειτουργικά Έξοδα Λειτουργικό Αποτέλεσμα Έσοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία - Έξοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία Χρηματοοικονομικό Αποτέλεσμα + Μη Λειτουργικά Έσοδα - Μη Λειτουργικά Έξοδα Κέρδη Χρήσης Προ Φόρων - Φόρος Εισοδήματος Καθαρά Κέρδη Χρήσης 12 6
Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ. Άσκηση Κατά τη διάρκεια του 20X1, έλαβαν χώρα τα ακόλουθα λογιστικά γεγονότα που αφορούν την επιχείρηση A : Αγόρασε 100 ποδήλατα αξίας 500 το καθένα. Παρέλαβε λογαριασμό ηλεκτρικού αξίας 1.200 Μεταφορικά μέσα αξίας 15.000 καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Πλήρωσε για τόκους δανείων 2.000. Προπλήρωσε στην αρχή του έτους ενοίκια γραφείων, 2 ετών, συνολικής αξίας 24.000 Πούλησε 80 ποδήλατα αντί 80.000 Πούλησε μετοχές αξίας 17.000 αντί 20.000 Ζητείται: Να προετοιμάσετε την Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως βασιζόμενοι στα παραπάνω λογιστικά γεγονότα (ο φορολογικός συντελεστής είναι 19%). 13 Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ. Άσκηση Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως Εταιρία A 1/1/20X1 31/12/20X1 Πωλήσεις 80.000 (-) Κόστος Πωληθέντων (40.000 ) (80*500 ) Μικτό Κέρδος 40.000 (-) Λειτουργικά έξοδα (13.200 ) (24.000 / 2)+1.200 Λειτουργικό Αποτέλεσμα 26.800 Κέρδη από πώληση μετοχών 3.000 (20.000 17.000 ) (-) Χρεωστικοί τόκοι (2.000 ) Κέρδη από συνήθεις δραστηριότητες 27.800 (-) Ζημιές από πυρκαγιά 15.000 Λογιστική αξία κατεστραμμένων μεταφορικών μέσων Κέρδη προ φόρων 12.800 (-) Φόρος Εισοδήματος 2.432 (12.800 * 19%) Κέρδη μετά φόρων 10.368 14 7
Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ Ερωτήσεις Παραδείγματα λειτουργικών εξόδων είναι: ενοίκια, αποσβέσεις, πληρωμή μερισμάτων. Σ Λ Παραδείγματα λοιπών λειτουργικών εσόδων είναι οι επιχορηγήσεις και τα έσοδα από ενοίκια. Σ Λ Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως παρουσιάζει την χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης και πιο συγκεκριμένα τα μέσα που της ανήκουν. Σ Λ 15 Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ Ερωτήσεις Ο λογαριασμός των προπληρωμένων εξόδων επιβαρύνει τα αποτελέσματα της τρέχουσας χρήσης. Σ Σκοπός της Κ.Α.Χ. είναι η κάλυψη των πληροφοριακών αναγκών μόνο των εκτός της επιχείρησης ενδιαφερομένων μερών. Σ Λ Λ 16 8
Εισαγωγικές Έννοιες Κ.Α.Χ Ερωτήσεις Ο πελάτης A που οφείλει 2.000 κρίνεται ως επισφαλής με πιθανό ποσοστό απώλειας 30%. Στο τέλος της χρήσης θα: a. Χρεωθεί ο λογ/σμός πελάτες με 2.000 b. Χρεωθεί ο λογ/σμός επισφαλείς πελάτες με 2.000 c. Χρεωθεί ο λογ/σμός προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις με 2.000 d. Πιστωθεί ο λογ/σμός προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις με 2.000 17 Εισαγωγικές Έννοιες Λογαριασμός Το σύνολο των λογαριασμών μίας λογιστικής οντότητας διακρίνεται: Λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού: που εμφανίζονται στις λογιστικές καταστάσεις και καλούνται και πρωτοβάθμιοι. Λογαριασμούς Αναλυτικών Καθολικών: είναι εκείνοι στους οποίους αναλύονται ορισμένοι από τους λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού. Διακρίνονται σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους και τεταρτοβάθμιους ανάλογα με το επίπεδο ανάλυσή τους. Οικόπεδα 400 Λογαριασμός Γενικού Καθολικού ή Πρωτοβάθμιος Λογαριασμός Οικόπεδα Α 100 Οικόπεδα Β 200 Οικόπεδα Γ 100 Λογαριασμοί Αναλυτικού Καθολικού του λογαριασμού Οικόπεδα ή Δευτεροβάθμιοι Λογαριασμοί 18 9
Εισαγωγικές Έννοιες Λογαριασμός 700 Πελάτες Λογαριασμός Γενικού Καθολικού ή Πρωτοβάθμιος Λογαριασμός Πελάτες Εσωτερικού Πελάτες Εξωτερικού 300 Λογαριασμοί Αναλυτικού Καθολικού του λογαριασμού Πελάτες ή Δευτεροβάθμιοι Λογαριασμοί 400 Πελάτης Α Πελάτης Β Πελάτης Χ Πελάτης Υ 100 200 200 200 Τριτοβάθμιοι Λογαριασμοί 19 Εισαγωγικές Έννοιες Ημερολόγιο Βήμα 1ο: Ημερολογιακή Εγγραφή Πώληση με Πίστωση Εμπορευμάτων Αξίας 100 Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση (1) 1/10/2011 Πελάτες 1 0 0 Πωλήσεις 1 0 0 Πώληση με Πιστ. Τιμ. Δ.Α. 25 (2) Ταμείο Πωλήσεις (1) 100 100 (1) 20 10
Εισαγωγικές Έννοιες Ημερολόγιο Βήμα 1ο: Ημερολογιακή Εγγραφή Εξόφληση Υποχρεώσεων σε Προμηθευτές ύψους 50 Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση (1) 1/10/2011 Πελάτες 1 0 0 Πωλήσεις 1 0 0 Πώληση με Πιστ. Τιμ. Δ.Α. 25 (2) 2/10/2011 Προμηθευτές 5 0 Ταμείο 5 0 Εξόφληση Προμ. Γραμ Είσπρ. 125 (3) Βήμα 2ο: Ενημέρωση Γενικού Καθολικού (2) 50 Προμηθευτές Ταμείο (1) 100 50 (2) 21 Εισαγωγικές Έννοιες Ημερολόγιο Άσκηση Στις 1/12/20Χ2 η επιχείρηση X μίσθωσε ένα κτίριο, το μηνιαίο ενοίκιο του οποίου ανέρχεται στα 5.000. Την ίδια ημέρα κατέβαλε ενοίκια πέντε μηνών. Στο τέλος του έτους βρέθηκε πλεόνασμα στο ταμείο της, ύψους 2.500. Ο πελάτης A που της οφείλει 5.000 κρίνεται ως επισφαλής με πιθανό ποσοστό απώλειας 50% Ζητείται: Να γίνουν οι απαραίτητες ημερολογιακές εγγραφές 22 11
Εισαγωγικές Έννοιες Ημερολόγιο Άσκηση 1/12/20Χ2 Χρέωση Πίστωση Προπληρωμένα ενοίκια 25.000 Ταμείο 25.000 31/12/20Χ2 Χρέωση Πίστωση Ταμείο 2.500 Έκτακτα έσοδα 2.500 31/12/20Χ2 Χρέωση Πίστωση Επισφαλείς πελάτες 5.000 Πελάτες 5.000 Χρέωση Πίστωση Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις (Έξοδο)* *Αποτελέσματα χρήσης **Ισολογισμός Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις (Υποχρέωση)** 2.500 2.500 31/12/20Χ2 Χρέωση Πίστωση Έξοδα για Ενοίκια 5.000 Προπληρωμένα ενοίκια 5.000 23 Εισαγωγικές Έννοιες Ισοζύγιο Αναλυτικό Ισοζύγιο είναι ένας πίνακας στον οποίο καταγράφονται όλοι οι αναλυτικοί λογαριασμοί ενός Γενικού Λογαριασμού, τα ποσά των χρεώσεων και πιστώσεων και το χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο τους (Πελατών, Προμηθευτών, κλπ.). Πελάτες 65.000 6.500 Πελάτης Νικολάου 30.000 Πελάτης Γεωργίου 20.000 6.000 Πελάτης Νικηφόρου 15.000 500 Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Πελατών Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Νικολάου 30.000 0 30.000 0 Γεωργίου 20.000 6.000 14.000 0 Νικηφόρου 15.000 500 14.500 0 24 12
Εισαγωγικές Έννοιες Ισοζύγιο Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Πελατών Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Νικολάου 30.000 0 30.000 0 Γεωργίου 20.000 6.000 14.000 0 Νικηφόρου 15.000 500 14.500 0 ΣΥΝΟΛΑ 65.000 6.500 58.500 0 Ισοζύγιο Γενικού Καθολικού Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Πελάτες 65.000 6.500 58.500 0 25 Εισαγωγικές Έννοιες Ισοζύγιο 26 13
Εισαγωγικές Έννοιες Ενσώματα Πάγια Ερωτήσεις Η επιχείρηση Α αγόρασε μηχανήματα αξίας 50.000 με ωφέλιμη ζωή 5 έτη και υπολειμματική αξία 5.000. Η μέθοδος απόσβεσης που χρησιμοποιείται είναι η σταθερή. Το υπόλοιπο του λογαριασμού αποσβεσμένα μηχ/τα στην αρχή του τρίτου έτους λειτουργίας του θα είναι: a) 9.000 b) 18.000 c) 27.000 d) 32.000 Η καθαρή αξία των παγίων ισούται με: a) Το κόστος κτήσης b) Τις συσσωρευμένες αποσβέσεις c) Το κόστος κτήσης μείον τις συσσωρευμένες αποσβέσεις d) Κανένα από τα παραπάνω 27 Λογιστικό Σχέδιο Γενικές Ομάδες Λογαριασμών Ομάδα 1: Ενσώματα και άυλα μη κυκλοφορούντα (πάγια) περιουσιακά στοιχεία. Ομάδα 2: Αποθέματα. Ομάδα 3: Χρηματοοικονομικά και λοιπά περιουσιακά στοιχεία Ομάδα 4: Καθαρή θέση Ομάδα 5: Υποχρεώσεις. Ομάδα 6: Έξοδα και ζημιές Ομάδα 7: Έσοδα και κέρδη Ομάδα 8: Ιδιοπαραγωγή, υποκαταστήματα και αποτελέσματα περιόδου ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Κ. Α. Χ. 28 14
Λογιστικό Σχέδιο Κωδικοποίηση Λογ/σμών Η κωδικοποίηση των λογ/σμών γίνεται με βάση τις εξής αρχές: Οι λογ/σμοί κάθε ομάδας λαμβάνουν το πρώτο αραβικό ψηφίο της Ομάδας που ανήκουν. Σε κάθε Ομάδα είναι δυνατόν να σχηματισθούν 10 πρωτοβάθμιοι λογ/σμοί από το 0 έως το 9 Κάθε α βάθμιος λογ/σμός αναπτύσσεται σε β βάθμιους λογ/σμούς (εκατονταδικό σύστημα) Κάθε β βάθμιος λογ/σμός αναπτύσσεται σε γ βαθμίους (εκατονταδικό σύστημα). Ο γενικός τύπος του κωδικών των λογαριασμών του Ε.Γ.Λ.Σ. είναι 29 15