ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΑΝΑΠΤΥΞΗΣΤΗ ΙΕΘΝΗΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣΤΑΣΕΙΣ Α. Μπαρτζώκας 23 Μαρτίου 2009
Τι είναι η Οικονοµική Ανάπτυξη; 2 Οικονοµική µεγέθυνση Αύξηση εµπορίου και επενδύσεων Οικονοµική ανάπτυξη εκβιοµηχάνιση Οικονοµική ανεξαρτησία Τι είναι τελικά η Οικονοµική Ανάπτυξη; Μια διαδικασία οικονοµικής µεγέθυνσης και δοµικών αλλαγών κατά την οποία µακροχρόνια αυξάνει το κατα κεφαλή προιόν σε συνδυασµό µε την επίτευξη καλύτερου επιπέδου διαβίωσης
Αναπτυξιακή Οικονοµική η µελέτη βασικών αναπτυξιακών προκλήσεων 3 Επιπτώσεις µακροχρόνιων τάσεων (αποικοιοκρατία, κλιµατολογικές συνθήκες, πληθυσµιακή αύξησηση) ιεθνής καταµερισµός εργασίας Μη οικονοµικοί περιορισµοί ιαθέσιµοι φυσικοί πόροι Θεσµικόπλαίσιο, αποτελεσµατικότητα νοµικών διαδικασιών Αποτελεσµατικότητα εφαρµοζόµενης πολιτικής Οικονοµικοί περιορισµοί Επίπεδο αποταµίευσης και διαθέσιµα κεφάλαια Ανθρώπινο κεφάλαιο Χαρακτηριστικά παραγωγικού συστήµατος
Υποσαχάρια Αφρική: χώρες πλούσιες σε πρώτες ύλες, χώρες αποκοµένες και παραθαλάσιες χώρες
Γιατησυγκριτικήµελέτητης αναπτυξιακήςδιαδικασίαςείναι χρήσιµηηταξινόµησητωνχωρών αναλογαµετοεπίπεδοτουκατά Income classifications (World Bank) κεφαλήεισοδήµατος GDP per capita (US$ 1995) <765$ Low income countries 766 9.385$ Middle income 766 3.035$ - Lower Middle income 3.036 9.385$ - Higher Middle income >9.386$ High income 5
Μακροχρόνια εξέλιξη κατά κεφαλή εισοδήµατος
Μακροχρόνιες αποκλίσεις κατά κεφαλή εισοδήµατος
Εισόδηµακαιαγοραστική Ethiopia Bangladesh Nigeria India China Colombia Brazil Mexico United States Switzerland 410 130 1350 230 1430 280 1290 310 2510 530 1620 5630 3370 4010 5970 7050 δύναµη US$, Purchasing Power Parity US$ 25860 25860 24390 37180 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 Per capita GNP, 1994 8 Source: World Bank Atlas, 1996.
Βασικοί δείκτες του επιπέδου υγείας σε χώρες µε διαφορετικά επίπεδα οικονοµικής ανάπτυξης 9 World Industrial countries Sub-Saharan Africa Least developed 6 58 105 104 All developing 64 0 20 40 60 80 100 120 Infant mortality per 1000 births, 1997 World 68.5 Industrial countries 14.8 Sub-Saharan Africa 129.3 Least developed 112.5 All developing 78.7 0 20 40 60 80 100 120 140 Tuberculosis cases per 100,000 people, 1996 Source: HDR, UNDP, 1997.
Το διαθέσιµο ανθρώπινο κεφάλαιο σε διάφορες χώρες 10 Denmark United States Nigeria Mozambique Kenya Korea, Republic of Sri Lanka India China Brazil Argentina 0.55 0.85 1.4 1.39 1.65 2.44 2.63 2.64 2.31 4.14 4.02 3.54 4.42 5.21 5.27 6.27 7.72 7.58 7.92 9.14 1987 1960 10.73 0 2 4 6 8 10 12 Human capital stock, total mean years of education 11.61 Source: IEC, World Bank.
Η προσδοκόµενη διάρκεια ζωής σε χώρες µε διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης 11 Total Low income 51 54 59 67 1997 1970 Middle income 59 67 Hich income 71 77 0 20 40 60 80 Life expectancy at birth, years Source: World Data, 1997, World Bank og human development report
ιάρκεια ζωής του πληθυσµού σε διάφορες περιοχές του κόσµου
Εξέλιξηπαγκόσµιουπληθυσµού
Ρυθµός µεγέθυνσης και επίπεδο εισοδήµατος
Η οικονοµική σύγκλιση µε αριθµούς
Ταπετυχηµέναπαραδείγµατα χωρών
Ο φαύλος κύκλος της φτώχειας 18 Επενδυτές Περιορισµένα κίνητρα για επενδύσεις Χαµηλή συσσώρευση κεφαλαίου Μικρό µέγεθος αγορών Χαµηλή παραγωγικότητα Χαµηλά εισοδήµατα Χαµηλή αποταµίευση Χαµηλή παραγωγικότητα Χαµηλή συσσώρευση κεφαλαίου αποταµιευτές
Η απόλυτη φτώχεια µε ποσοστά 19 Total 29.4 30.7 Sub-Saharan Africa South Asia 39.1 38.5 43.1 45.4 Middle East and North Africa Latin America 4.1 4.7 23.5 22 1993 1987 Eastern Europe and Central Asia East Asia 3.5 0.6 26 29.7 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Percent of population consuming less than 1$PPP pr capita/day Source: Ravallion and Chen, The World Bank, 1996.
Ηαπόλυτηφτώχειαµε αριθµούς Total Sub-Saharan Africa South Asia Middle East and North Africa Latin America Eastern Europe and Central Asia East Asia 10.7 10.3 14.5 2.2 109.6 91.2 218.6 179.6 514.7 479.9 445.8 464 1993 1987 20 1227.1 1313.9 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Number of people consuming less than 1$/day Source: Ravallion and Chen, The World Bank, 1996.
Πληθυσµόςκάτωαπότοόριοτηςφτώχειας, 1.08 $.
Πληθυσµόςκάτωαπότοόριοτηςφτώχειας, 2.15 $.
H εξέλιξη της παγκόσµιας οικονοµικής ανισότητας Σχέση του πλουσιότερου 20% µετο φτωχότερο 20% Ετος 1820 1870 1913 1960 1991 1997 2005 Ποσοστό 3:1 7:1 11:1 30:1 61:1 74:1 103:1 R A T I O Ratio of the Income of the Richest 20% to the Poorest 20%, 1820-2005 120 100 80 60 40 20 0 1820 1870 1913 1960 1991 1997 2005 YEAR Source: UNDP Human Development Reports 1999 and 2005, New York
είκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) 24 1/3*προσδωκόµενη διάρκεια ζωής 1/3* ΑΕΠ κατά κεφαλή είκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης 1/3* επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσµού)
Οδείκτηςαυτόςδίνειτιµέςαπο 0 έως 1 και υποδηλώνει το επίπεδο οικονοµικής και κοινωνκής ανάπτυξης κάθε χώρας. Γιαπαράδειγµα, µιαχώραµεκατάκεφαλή εισόδηµα $9,000, προσδωκόµενη διάρκεια ζωής τα 71 χρόνια, αναλφαβητισµό ενηλίκων 25% και συµµετοχή στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση 98% έχει δείκτη HDI 78
HDI rank High human development Life Exp Adult Literacy Gross Enrollm. GDP per capita 1 Norway 78.5 0 97 29,918 0.942 2 Sweden 79.7 0 101 24,277 0.941 3 Canada 78.8 0 97 27,840 0.940 4 Belgium 78.4 0 109 27,178 0.939 5 Australia 78.9 0 116 25,693 0.939 6 United States 77.0 0 95 34,142 0.939 Medium human development 54 Mexico 72.6 91.4 71 9,023 0.796 55 Cuba 76.0 96.7 76.. 0.795 62 Bulgaria 70.8 98.4 72 5,710 0.779 63 Romania 69.8 98.1 69 6,423 0.775 64 Libyan Arab Jamahiriya 70.5 80.0 92 7,570 0.773 Low human development 168 Ethiopia 43.9 39.1 27 668 0.327 169 Burkina Faso 46.7 23.9 23 976 0.325 170 Mozambique 39.3 44.0 23 854 0.322 171 Burundi 40.6 48.0 18 591 0.313 172 Niger 45.2 15.9 16 746 0.277 173 Sierra Leone 38.9 36.0 27 490 0.275 High human development 77.4 0 91 24,973 0.918 Medium human development 67.1 78.9 67 4,141 0.691 Low human development 52.9 49.7 38 1,251 0.448 HDI
Κυριότεραπροβλήµατατου δείκτηανθρώπινηςανάπτυξης Το βάρος που δίνεται κατά τον υπολογισµό του δείκτη Ανθρώπινης ανάπτυξης στην υγεία, την εκπαίδευση και το εισόδηµα είναι ίδιο για όλες τις χώρες και έχει προσδιοριστεί εκ των προτέρων Ο δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης καταγράφει τη σχετική σηµασία των τριών παραµέτρων αλλά δεν αναφέρεται στην υποκαταστασιµότητα των τριών επιλογών. Ο δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης καταγράφει το εισόδηµα και δύο ακόµη παραµέτρους που επηρεάζονται άµεσα απο το εισόδηµα. Το αποτέλεσµα είναι ότι οδηγούµαστε σε µια κατάταξη χωρών που συνεχίζει να επηρεάζεται σε µεγάλο βαθµό απο οικονοµικές µεταβλητές
Παγκόσµιαοικονοµικήµεγέθυνση
Νέοι αναπτυξιακοί πόλοι στην παγκόσµια οικονοµία 5 Συµβολή στην αύξηση της ΗΠΑ Ευρωζώνη Ιαπωνία Κίνα παγκόσµιας µεγέθυνσης (%) Ινδία Αλλες Αναπτυσσόµενες 4 3 2 1 0 Συµβολή στην αύξηση των παγκόσµιων εισαγωγών (%)) -15 12 9 6 3 0-3 -6 1970 1980 1990 2000 2006
Οµως, η αλληλεπίδραση παραµένει Απόκλισηρυθµώναύξησης ΑΕΠαποτοµέσοόροτης παγόσµιας οικονοµίας Αναπτυγµένες Οικονοµίες Αναδυόµενες Ασιατικές Οικονοµίες 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008
Καιοι ασυµµετρίες έχουν αυξηθεί (ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών % ΑΕΠ,, 1996 και 2007) 30 25 20 15 10 5 0-5 -10-15 -20-25 1996 2007 Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη Αφρική Ασία Λατινική Αµερική Πρώην ΕΣΣ Μέση Ανατολή Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη Αφρική Ασία Λατινική Αµερική Πρώην ΕΣΣ Μέση Ανατολή 30 25 20 15 10 5 0-5 -10-15 -20 31-25
Μείωσηπαγκόσµιουεµπορίου
Εξέλιξηπαγκόσµιουκατάκεφαλή εισοδήµατος
Οικονοµικήύφεσηστις αναπτυγµένεςχώρες
Επιδείνωσηστιςαναπτυσσόµενες χώρες
Οι αναπτυσσόµενες χώρες µπροστά στην κρίση