Κεφάλαιο 2. Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κεφάλαιο 2. Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης"

Δανάη Μεταξάς
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Κεφάλαιο 2 Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης Σχεδιάστηκαν για τις αναπτυγμένες χώρες Περιγράφουν την οικονομία με μαθηματικές σχέσεις (μαθηματικά υποδείγματα) Πρόκειται, κατά κανόνα, για μονο-τομεακά υποδείγματα (παράγεται ένα προϊόν το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κατανάλωση ή επένδυση) Κατανοούν την ανάπτυξη με τη στενή έννοια, ως αύξηση του PCI Αποδίδουν μεγάλη σημασία στη συσσώρευση φυσικού κεφαλαίου ως μέσου βελτίωσης της οικονομικής ευημερίας Επιζητούν τις μακροχρόνιες τάσεις της οικονομίας, πέρα από τους βραχυχρόνιους οικονομικούς κύκλους 1

2 2.1. Το υπόδειγμα Harrod Domar Το υπόδειγμα αποτελεί δυναμική επέκταση της στατικής ανάλυσης ισορροπίας του Keynes. Ο Harrod έθεσε το εξής ερώτημα: Αν οι επενδύσεις εξαρτώνται από τις μεταβολές της ζήτησης ποιος πρέπει να είναι ο ρυθμός αύξησης του Εισοδήματος έτσι ώστε, οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις I(t) να είναι συνεχώς ίσες με τις σχεδιαζόμενες αποταμιεύσεις S(t) και να εξασφαλίζεται μακροχρόνια δυναμική ισορροπία? 2

3 Η πρώτη υπόθεση του Harrod: I ( Y Y ) t t t1 I ( t) vy ( t) Συνθήκη δυναμικής ισορροπίας: I ( t) S ( t) Ρυθμός αύξησης του εισοδήματος: Έννοια κλειδί: Y ( t) Y ( t )? ( t) Y ( t) : Λόγος Κεφαλαίου-Προϊόντος ή Συντελεστής Επιτάχυνσης 1 ( t) K ( t) : Παραγωγικότητα του Κεφαλαίου 3

4 Ο Harrod θεωρεί ότι ο Λόγος Κεφαλαίου-Προϊόντος (v) είναι εξωγενώς δοσμένος και παραμένει μακροχρόνια σταθερός*. Για να συμβαίνει αυτό θα πρέπει η συνάρτηση παραγωγής να έχει τη μορφή: Y( t) bk( t) Μια τέτοια συνάρτηση παραγωγής χαρακτηρίζεται από Σταθερές Αποδόσεις Κλίμακας * I( t) K( t) K( t) K( t) Y ( t) Y( t) K ( t ) Y ( t ) : Οριακός Λόγος Κεφαλαίου-Προϊόντος 4

5 Η δεύτερη σημαντική υπόθεση του Harrod αφορά τις αποταμιεύσεις: S( t) sy( t) Οι συνολικές αποταμιεύσεις αποτελούν ένα σταθερό ποσοστό (s) του εισοδήματος. Το (s) προσδιορίζεται εξωγενώς και είναι η γνωστή μας μέση ροπή προς αποταμίευση (APS). 5

6 Για την εξασφάλιση δυναμικής ισορροπίας θα πρέπει: I ( t) S( t) Y ( t) sy ( t) Y ( t) Y ( t) s Για συντομία μπορούμε να γράψουμε: g Y s Ο ρυθμός αύξησης του εθνικού εισοδήματος Y είναι συνάρτηση του ποσοστού αποταμίευσης (s) και της παραγωγικότητας του κεφαλαίου (ν). 6

7 Το υπόδειγμα είναι απλό και άσκησε μεγάλη επιρροή. Λειτούργησε ως ένα είδος συνταγής για την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής. Το μεγάλο μειονέκτημα του υποδείγματος: Δε λάμβανε μέριμνα για την πλήρη απασχόληση του εργατικού δυναμικού. Η δυναμική ισορροπία εγγυόταν μόνο την πλήρη απασχόληση του κεφαλαίου. Ο Harrod όριζε τη δυναμική ισορροπία ως: «τον ρυθμό μεγέθυνσης που παρακινεί τόσες επενδύσεις όσες απαιτούνται για να απορροφήσουν τη σχεδιαζόμενη αποταμίευση και να εξασφαλίζεται διαχρονικά η πλήρης απασχόληση του κεφαλαίου.» 7

8 Ο Harrod ονόμασε τον ρυθμό μεγέθυνσης που εξασφαλίζει την πλήρη απασχόληση του κεφαλαίου Εγγυημένο (warranted) Ρυθμό Μεγέθυνσης g w s Το ρυθμό μεγέθυνσης που θα εξασφάλιζε την πλήρη απασχόληση του εργατικού δυναμικού τον ονόμασε Φυσικό Ρυθμό Μεγέθυνσης. O ρυθμός αυτός δίνεται από τη σχέση: g n n Όπου n: Ο ρυθμός αύξησης του εργατικού δυναμικού (πχ 3%) π: Ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας (πχ 2%) Το άθροισμα π+η κατανοείται ως η μεταβολή του εργατικού δυναμικού μετρούμενου σε μονάδες αποτελεσματικότητας (Αποτελεσματικό Εργατικό Δυναμικό). 8

9 Είναι φανερό πως όταν : g w g n έχουμε μακροχρόνια κατάσταση ισορροπίας με πλήρη απασχόληση και σταθερή ανάπτυξη. Ωστόσο στο σύστημα του Harrod όλες οι παράμετροι: s, ν, π, n προσδιορίζονται ανεξάρτητα μεταξύ τους. Κατά συνέπεια το g n και το g w μόνο από σύμπτωση μπορούν να συμπίπτουν. Το πιο πιθανό είναι να αποκλίνουν, δηλαδή : s n 9

10 2.2. Πέρα από το υπόδειγμα Harrod-Domar Ενδογενής πληθυσμιακή αύξηση. Μια από τις πρώτες ενστάσεις που διατυπώθηκαν εναντίον του υποδείγματος Harrod-Domar αφορούσε στη μεταχείριση της πληθυσμιακής αύξησης, (n), ως εξωγενούς μεταβλητής η οποία παραμένει μακροχρόνια σταθερή. Από την εποχή του Malthus υπάρχουν ισχυρότατες μαρτυρίες που βεβαιώνουν ότι ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού συναρτάται με την οικονομική ευημερία 10

11 Σύμφωνα με τη δημογραφική θεωρία, η πληθυσμιακή εξέλιξη (μεταβολή) εξαρτάται από τρεις μεταβλητές: τις γεννήσεις, τους θανάτους και τη μετανάστευση. Οι τρεις μεταβλητές προσδιορίζουν την εξίσωση ισορροπίας Nt N0 ( B D) ( I E) Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει η ποσοστιαία πληθυσμιακή μεταβολή τότε η συνολική πληθυσμιακή μεταβολή σταθμίζεται με βάση τον πληθυσμό της περιόδου αναφοράς Births(2015) Deaths(2015) Netmigration(2015) x 100 TotalPopulation(2015) 11

12 Συχνά ενδιαφερόμαστε για την φυσική πληθυσμιακή μεταβολή NI BD ενώ για το ποσοστό φυσικής αύξησης μεταβολής η σχέση γίνεται: Births (2015) Deaths (2015) Totalpopulation(2015) x

13 Εξέλιξη και προοπτική του παγκόσμιου πληθυσμού Έτος Πληθυσμός Έτος Πληθυσμός εκ , , , , δισ , , , , , , , ,

14 Η Θεωρία της Παγίδας Ισορροπίας σε χαμηλό επίπεδο εισοδήματος Πρόκειται για μια από τις πρώτες θεωρίες που αντιμετωπίζουν την πληθυσμιακή αύξηση (η) ως ενδογενή μεταβλητή του συστήματος η οποία συνδέεται με την οικονομική ευημερία. Έννοιες κλειδιά: Δημογραφική μετάβαση Ποσοστό θνησιμότητας Ποσοστό γονιμότητας Ρυθμός αύξησης του πληθυσμού Ρυθμός αύξησης του συνολικού εισοδήματος Παγίδα ισορροπίας Αναπτυξιακό κατώφλι 14

15 Η θεωρία στηρίζεται στη Μαλθουσιανή υπόθεση σύμφωνα με την οποία: Μικρές αυξήσεις στο κατά κεφαλή εισόδημα ακολουθούνται από μεγάλες πληθυσμιακές αυξήσεις εξαιτίας της κατακόρυφης πτώσης των θανάτων. Η μείωση των γεννήσεων έρχεται πολύ αργότερα. Η πληθυσμιακή αύξηση εμποδίζει την αύξηση του PCI από την οποία θα τροφοδοτούνταν οι αποταμιεύσεις και οι επενδύσεις. 15

16 16

17 Ενδογενείς αποταμιεύσεις, ενδογενής λόγος κεφαλαίου-προϊόντος Για τον εναρμονισμό των δύο ρυθμών μεγέθυνσης οι οικονομολόγοι κινήθηκαν προς δύο κατευθύνσεις: Οι μετά Κεϋνσιανοί του Cambridge της Αγγλίας μετέτρεψαν το (s) σε ενδογενή μεταβλητή του συστήματος και το συνέδεσαν με τη λειτουργική διανομή του εισοδήματος και των μεταβολών της στη διάρκεια του οικονομικού κύκλου. Οι νεοκλασικοί οικονομολόγοι (του Cambridge της Αμερικής) κινήθηκαν προς διαφορετική κατεύθυνση. Θεώρησαν το λόγο κεφαλαίου-προϊόντος (ν) ως ενδογενή μεταβλητή του συστήματος και τον συνέδεσαν με επιλογές που αφορούν στις τεχνικές μεθόδους παραγωγής. Όπως ήδη γνωρίζουμε, οι τελευταίες εξαρτώνται από τις σχετικές τιμές w και r των συντελεστών παραγωγής (K, L). 17

Σχετικά έγγραφα

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Εκμάθηση από την Εμπειρία και Συσσώρευση Κεφαλαίου η τεχνολογική πρόοδος