Γυάλινθ Συςκευαςία και Ανακφκλωςθ
Τι είναι το γυαλί ςτερεό και άμορφο θμιδιάφανο ι διάφανο ςτο ορατό φωσ, αδιάφανο ςτθν υπεριϊδθ ακτινοβολία εφκραυςτο άκαμπτο ςκλθρό χθμικά και βιολογικά αδρανζσ πλιρωσ ανακυκλϊςιμο ιδιαίτερα κατάλλθλο για χριςθ ςε ςυςκευαςιϊν τροφίμων και ποτϊν
Πωσ παραςκευάηεται το γυαλί Το κοινό γυαλί παραςκευάηεται με ςφντθξθ: χαλαηιακισ άμμου (SiO 2 ) (73,7%) ανκρακικοφ νατρίου (κοιν. Σόδα, Na 2 CO 3 )) (16%), οξειδίου του καλίου (K 2 O) (0,5%) (ςυλλιπάςματα) ανκρακικοφ αςβεςτίου (κοιν. αςβεςτόλικου (CaCO 3 )) (5,2%) ανκρακικοφ μαγνθςίου (MgCO 3 ) (3,6%) οξειδίου του αργιλίου (Al2O 3 ) (1%) (ςτακεροποιθτζσ) Αν δεν χρθςιμοποιθκεί ςτακεροποιθτισ, τότε το γυαλί γίνεται εφκρυπτο και αποςακρϊνεται από το νερό
Πλεονεκτιματα του γυαλιοφ ωσ υλικό ςυςκευαςίασ Αδρανζσ ςτα περιςςότερα χθμικά Το φαγθτό δεν αντιδρά με το γυαλί και το γυαλί δεν αποδίδει ςτο φαγθτό ςυςτατικά που κα μποροφςαν να αλλοιϊςουν τθν γεφςθ ι τθν οςμι Είναι μθ-περατό (ςθμαντικό για τα μπουκάλια κραςιοφ) Η διαφάνειά του επιτρζπει να φαίνεται το περιεχόμενό του Θεωρείται ότι προςδίδει καλφτερθ εικόνα ςτο περιεχόμενο προϊόν Είναι δφςκαμπτο Είναι ςτακερό ςε υψθλζσ κερμοκραςίεσ
Πωσ μορφοποιείται το γυαλί Τα γυαλιά ζχουν κερμοκραςία τιξθσ γφρω ςτουσ 1000oC. Στθ κερμοκραςία αυτι, είναι υγρά και θ μορφοποίθςι τουσ γίνεται με χφτευςθ όπωσ για τα μζταλλα και τα πολυμερι. Στουσ 700 C παρουςιάηουν ςχετικά χαμθλό ιξϊδεσ κι θ μορφοποίθςι τουσ μπορεί να γίνει με ζλαςθ, ςυμπίεςθ ι με άλλεσ μεκόδουσ παρόμοιεσ με αυτζσ των μετάλλων και των πολυμερϊν.
Πωσ μορφοποιείται το γυαλί Μεγάλθ ςθμαςία ζχουν τα εξισ κερμοκραςιακά μεγζκθ: 1. Το ςθμείο τιξθσ (melting point), κερμοκραςία ςτθν οποία επζρχεται τιξθ του γυαλιοφ. 2. Το ςθμείο μαλάκυνςθσ (softening point), κερμοκραςία ςτθν οποία το γυαλί ρζει κάτω από τθν επίδραςθ του βάρουσ του. 3. Το ςθμείο ανόπτθςθσ (annealing point), κερμοκραςία ςτθν οποία το ιξϊδεσ αντιςτοιχεί ςε ρευςτότθτα που επιτρζπει τθν εξομάλυνςθ των εςωτερικϊν τάςεων του γυαλιοφ μετά από παραμονι του ς'αυτι για 15 min.
Πωσ μορφοποιείται το γυαλί 4. Το ςθμείο παραμόρφωςθσ (strain point), κερμοκραςία ςτθν οποία το ιξϊδεσ αντιςτοιχεί ςε τόςο μικρι κινθτικότθτα των ατόμων, ϊςτε θ ταχεία ψφξθ κάτω από τθ κερμοκραςία αυτι να μθν ειςάγει νζεσ εςωτερικζσ μθχανικζσ τάςεισ. Γενικά μποροφμε να διακρίνουμε τεχνικζσ που απαιτοφν υψθλζσ τιμζσ ιξϊδουσ, άρα και θ μορφοποίθςθ πραγματοποιείται ςε ςχετικά χαμθλι κερμοκραςία και ςε τεχνικζσ που απαιτοφν χαμθλό ιξϊδεσ, οπότε θ μορφοποίθςθ του γυαλιοφ γίνεται ςε υψθλζσ κερμοκραςίεσ.
Πωσ μορφοποιείται το γυαλί 1. Υψθλζσ τιμζσ ιξϊδουσ απαιτοφν οι τεχνικζσ: Συμπίεςθσ (pressing). Θερμό τεμάχιο γυαλιοφ ςυμπιζηεται ςε καλοφπι. Χρθςιμοποιείται, κυρίωσ, για τθν παραγωγι μονωτϊν. Ζλαςθσ (rolling). Παράγονται γυάλινα φφλλα. 2. Χαμθλζσ τιμζσ ιξϊδουσ απαιτοφν οι τεχνικζσ: Μορφοποίθςθσ με εμφφςθςθ (blow moulding). Χρθςιμοποιείται για τθν παραγωγι φιαλϊν ι λαμπτιρων με τοιχϊματα μικροφ πάχουσ. Μορφοποίθςθσ με επίπλευςθ (float moulding). Χρθςιμοποιείται ςτθν παραγωγι οπτικϊν γυαλιϊν.
Καταςκευι γυάλινθσ ςυςκευαςίασ Προφόρμα για τθν καταςκευι του αρχικοφ ςχιματοσ Φόρμα το αρχικό ςχιμα μετατρζπεται ςε μπουκάλι ι βάηο Σφςτθμα καταςκευισ του τελικοφ προϊόντοσ με φφςθμα Σφςτθμα καταςκευισ του τελικοφ προϊόντοσ με πίεςθ και φφςθμα Η κεφαλι προφόρμασ (καταςκευι του αντικειμζνου ςε πολλαπλά ςτάδια). Η προφόρμα λαμβάνει το τελικό τθσ ςχιμα με πίεςθ μεταλλικοφ αντικειμζνου και όχι με αζρα
Καταςκευι γυάλινθσ ςυςκευαςίασ
Καταςκευι γυάλινθσ ςυςκευαςίασ
Διεργαςίεσ μετά τθν καταςκευι
Ονοματολογία γυάλινθσ φιάλθσ
Ανακφκλωςθ γυαλιοφ Για τθν καταςκευι νζου γυαλιοφ: 20% υαλόκραυςμα (ςκάρτα γυαλιά) Στάδια ανακφκλωςθσ: Συλλογι / Διαλογι Τεμαχιςμόσ Κονιορτοποίθςθ Τιξθ Επαναμορφοποίθςθ Αποτζλεςμα ανακφκλωςθσ: Εξοικονόμθςθ ενζργειασ Εξοικονόμθςθ πρϊτων υλϊν (άμμοσ ςε ποςοςτό 80% και δευτερευόντωσ άλλα υλικά) Περιοριςμοί ανακφκλωςθσ: Μζροσ τθσ εξοικονομοφμενθσ ενζργειασ χρθςιμοποιείται για: 1. τθν τιξθ του γυαλιοφ 2. τθν μεταφορά των χρθςιμοποιθμζνων γυάλινων δοχείων ςτθ βιομθχανία ανακατεργαςίασ 3. αλλοίωςθ ςτθν χθμικι ςφςταςθ 4. δυςκολία ςτον διαχωριςμό 5. ζξοδα μεταφοράσ
Ανακφκλωςθ γυαλιοφ Η ποιότθτα του ανακυκλωμζνου γυαλιοφ επθρεάηει 1. τθν τιμι του 2. τθν τελικι του χριςθ. Τα ζγχρωμα γυαλιά (π.χ. πράςινα, καφζ κλπ): 1. μικρότερθ τιμι 2. περιοριςμζνθ χριςθ Προϊόντα από ανακυκλωμζνο γυαλί: 1. φιάλεσ 2. υαλοκονίαμα, ςτόκοι, υαλοβάμβακασ, υλικά επίςτρωςθσ δρόμων, οικοδομικά υλικά (τοφβλα), πλακάκια κλπ. Νζεσ τάςεισ ςτθν βιομθχανία γυαλιοφ: 1. παραγωγι λεπτότοιχων φιαλϊν αυξθμζνθσ αντοχισ 2. αφξθςθ επαναχρθςιμοποίθςθσ πριν τθν ανακφκλωςθ (πάνω από 20 φορζσ)
Ανακφκλωςθ γυαλιοφ Για τθν αφξθςθ τθσ μθχανικισ αντοχισ: 1. προςκικθ φωςφορικϊν ι νιτρικϊν αλάτων 2. κείωςθ τθσ ζτοιμθσ φιάλθσ 3. επικάλυψθ με πλαςτικζσ ρθτίνεσ 4. επικάλυψθ με χλωριοφχα άλατα του καςςιτζρου ι του τιτανίου. Χρόνοσ αποςύνθεςησ γυαλιού: 1 εκ χρόνια Εξοικονόμθςθ: 85% γυαλιοφ ανά ςυςκευαςία ενζργεια για λειτουργία 1 λάμπασ 100 watt για 4 ϊρεσ (από 1 ςυςκ.) μείωςθ βάροσ κατά 10% (από το 1980) Κφκλοσ προϊόντοσ: 8 12 εβδομάδεσ χρειάηεται μία γυάλινθ ςυςκευαςία για να κάνει τον κφκλο τθσ ανακφκλωςθσ και να ξαναβρεκεί ςτα ράφια. 1 μπουκάλα μπφρασ ανα-πλθρϊνεται κατά μζςο όρο 15 φορζσ