8 ν ΞΑΛΔΙΙΖΛΗΝ ΓΔΥΓΟΑΦΗΘΝ ΠΛΔΓΟΗΝ ηεο Διιεληθήο Γεσγξαθηθήο Δηαηξείαο 8 TH PAN-HELLENIC GEOGRAPHICAL CONFERENCE of the Greek Geographical Society Περιβάλλον
8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Ξεξηβάιινλ ΓΗΑΦΝΟΔΠ ΠΡΝ ΚΝΟΦΥΚΑ ΡΥΛ ΞΟΘΑΓΗΥΛ ΚΔΡΑΜ ΑΡΡΗΘΖΠ ΘΑΗ ΔΒΝΗΑΠ Ξεξίιεςε Διιακμοδθάηδξ Δ., Γέηζδξ Β., Βαιααηάνδ Κ., Αιπεθζχηδξ Θ. Σαξνθφπεην Ξαλεπηζηήκην, Ρκήκα Νηθηαθήο Νηθνλνκίαο θαη Νηθνινγίαο Ζ έηηαζδ ηδκ μπμία εα θάαεζ ιζα πονηαβζά ελανηάηαζ απυ έκακ ανζειυ παναιέηνςκ, υπςξ μ ηφπμξ ηδξ αθάζηδζδξ ηδξ πενζμπήξ, μζ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ, ηα δζαηζεέιεκα πονμζαεζηζηά ιέζα η.α. Πημπυξ ηδξ ενβαζίαξ αοηήξ είκαζ κα ιεθεηήζεζ ηδκ επίδναζδ μνζζιέκςκ ηέημζςκ παναιέηνςκ ηαζ ζηδ ζοκέπεζα κα δζενεοκήζεζ εάκ αοηέξ μζ πανάιεηνμζ ιπμνμφκ κα ενιδκεφζμοκ ηζξ δζαθμνέξ ζημ ιυνθςια ηδξ πονηαβζάξ πμο παναηδνμφκηαζ ιεηαλφ ηςκ κμιχκ Αηηζηήξ ηαζ Δφαμζαξ. Ρμ πνςημβεκέξ οθζηυ ηδξ ενβαζίαξ ήηακ ηα δεθηία ηφπμο ημο Ξονμζαεζηζημφ Πχιαημξ βζα ηα έηδ 2002-2005. Απυ ηδκ ακάθοζδ ηςκ δεδμιέκςκ πνμέηορακ ζηαηζζηζηά ζδιακηζηέξ δζαθμνέξ ζηδ ιέζδ έηηαζδ ηδξ πονηαβζάξ ακάθμβα ιε ημκ ηφνζμ ηφπμ πνήζδξ βδξ. Δπίζδξ πνμέηορακ ζηαηζζηζηά ζδιακηζηέξ ζοζπεηίζεζξ ιε ηα πονμζαεζηζηά ιέζα πμο δζαηέεδηακ ηαζ ημ δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ πμο ζοκμρίγεζ ηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ. Ππεηζηά ιε ημοξ δφμ κμιμφξ παναηδνμφιε υηζ ζε υθεξ ηζξ πνμκζέξ πμο ελεηάζηδηακ ζηδκ Αηηζηή είπαιε ιεβαθφηενμ ανζειυ πονηαβζχκ ηαζ ιεβαθφηενδ ζοκμθζηά ηαιέκδ έηηαζδ αθθά ιζηνυηενδ ιέζδ έηηαζδ ακά πονηαβζά απυ υηζ ζηδκ Δφαμζα. Ζ δζαθμνά ζημκ ανζειυ ηαζ ζηδ ζοκμθζηή ηαιέκδ έηηαζδ ιπμνεί κα ενιδκεοεεί θυβς ηδξ δζαθμνάξ ζηδκ πίεζδ βζα αθθαβή ηδξ πνήζδξ ηδξ βδξ ακάιεζα ζημοξ δφμ κμιμφξ. Ζ δζαθμνά ζηδ ιέζδ έηηαζδ εα ιπμνμφζε κα ενιδκεοεεί ςξ έκα ααειυ απυ ηζξ δζαθμνέξ ζηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ ηαηά ηζξ διενμιδκίεξ πμο αοηέξ εηδδθχκμκηαζ ηαζ ζηδκ ποηκυηδηα ηςκ πονμζαεζηζηχκ ζηαειχκ ηαζ ηθζιαηίςκ ζημοξ δφμ κμιμφξ. Abstract DIFFERENCES IN WILDFIRE PATTERN BETWEEN ATTIKI AND EVIA Emmanouilakis E., Detsis V., Vamvakari M., Abeliotis K. Harokopio University, Dept. of Home Economics and Ecology The extend of a wildfire depends on a number of parameters like the vegetation type of the area, the weather conditions, the fire fighting resources involved etc. The aim of the present work is to study the effect of these parameters on wildfires as well as to investigate whether these could explain the differences observed in the wildfire pattern between the neighboring prefectures of Attiki and Evia. The analysis of the data revealed statistically significant differences in the mean wildfire extend in relation to the main land use type. Statistically significant correlations were also found between fire fighting resources and the risk index that summarizes the weather conditions. With regard to the two prefectures studied, a larger number of wildfires, as well as a larger annual total of burned area was found in Attiki during all years taken into account in this study. The mean extend of the individual wildfires however was larger in Evia. The difference in the number of wildfire incidences and in the total burned area can be explained by the difference in the pressure for land use change between the two prefectures. The difference in mean burned area per wildfire incidence could be partly explained by the difference in the weather conditions prevailing at the dates that the wildfires take place and by the difference in the density of fire stations between the two prefectures. Ιέμεηο θιεηδηά: πονηαβζά, έηηαζδ πονηαβζάξ, ηφπμξ αθάζηδζδξ, δείηηδξ επζηζκδοκυηδηαξ. 387
Ξεξηβάιινλ 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Key words: wildfire, extend of burned area, vegetation type, fire risk index. 1. Δηζαγσγή Δίκαζ ημζκυξ ηυπμξ υηζ ζηδκ Δθθάδα, υπςξ ηαζ ζηζξ οπυθμζπεξ πχνεξ ηδξ Βυνεζαξ Κεζμβείμο αθθά ηαζ αθθμφ (π.π. ζηζξ Ζ.Ξ.Α., ηδκ Αοζηναθία η.α.), οπάνπεζ ζμαανυ πνυαθδια ιε ηζξ δαζζηέξ πονηαβζέξ. Πηδκ πναβιαηζηυηδηα δ πνήζδ ημο υνμο «δαζζηέξ» είκαζ ζπεηζηά παναπθακδηζηή. Λαζ ιεκ μζ πονηαβζέξ ζηδκ φπαζενμ αθμνμφκ ζε ιεβάθμ ααειυ δαζζηέξ εηηάζεζξ αθθά δεκ πενζμνίγμκηαζ απμηθεζζηζηά ζε αοηέξ. Ηζημνζηά, ημ πνμκζηυ ζδιείμ ζημ μπμίμ εκημπίγεηαζ δ ειθάκζζδ ηδξ πονηαβζάξ ςξ ζδιακηζημφ πνμαθήιαημξ βζα ηδκ Δθθάδα ημπμεεηείηαζ ζημ 1974 (Briassoulis, 1992; Lekakis 1995; Iliadis et al., 2002a), μζ ακηίζημζπεξ πνμκμθμβίεξ βζα άθθεξ πχνεξ δζαθμνμπμζμφκηαζ ακάθμβα ιε ηζξ ζδζαίηενεξ ζοκεήηεξ ηδξ ηάεε ιίαξ. Γφμ είκαζ ηονίςξ μζ πανάβμκηεξ ζημοξ μπμίμοξ απμδίδεηαζ δ ηάζδ αφλδζδξ ηςκ πονηαβζχκ ζημκ εονφηενμ εονςπασηυ ιεζμβεζαηυ πχνμ. Ν πνχημξ είκαζ δ αθθαβή ζηδ δζαπείνζζδ ή δ εβηαηάθεζρδ ηδξ εκενβμφ δζαπείνζζδξ ηδξ βδξ ζηδκ φπαζενμ. Υξ απμηέθεζια ηδξ επέηηαζδξ ηςκ αζηζηχκ ηέκηνςκ ηαζ ηδξ ιεζςιέκδξ εθηοζηζηυηδηαξ ηδξ απυηηδζδξ εζζμδήιαημξ απυ αβνμηζηέξ δναζηδνζυηδηεξ, μζ πενζμπέξ πμο έπμοκ μνζαηή παναβςβζηυηδηα αβαίκμοκ εηηυξ δζαπείνζζδξ. Ρμ ίδζμ ζοιααίκεζ ηαζ ζηζξ πενζπηχζεζξ υπμο δ παναβςβζηυηδηα ηδξ βδξ είκαζ ιεκ ζηακμπμζδηζηή αθθά δ βδ ανίζηεηαζ ζηα υνζα ηδξ αζηζηήξ επέηηαζδξ μπυηε ζοπκά μ ζδζμηηήηδξ απθχξ πενζιέκεζ ηδκ ηαηάθθδθδ ζηζβιή βζα ηδκ αλζμπμίδζή ηδξ πςνίξ κα ηδ δζαπεζνίγεηαζ εκενβά. Ζ πμνεία αοηή έπεζ ςξ απμηέθεζια έκα ημπίμ πμθφ πζμ εοκμσηυ βζα ηδκ έκανλδ ηαζ ηδκ ελάπθςζδ ηδξ πονηαβζάξ απυ υηζ ήηακ ζημ πανεθευκ (Moreira et al., 2001; Chas Amil, 2007). Ζ δεφηενδ πανάιεηνμξ είκαζ δ πίεζδ βζα αθθαβή ζηδ πνήζδ ηδξ βδξ. Νζ νοειίζεζξ πμο ζοκδέμκηαζ ιε πενζμνζζιμφξ πμο αθμνμφκ ζδίςξ ηδ ιεηαηνμπή ζε μζηζζηζηή πνήζδ, μδδβμφκ ζηδκ αλζμπμίδζδ ηδξ θςηζάξ βζα ηδ δδιζμονβία πνμτπμεέζεςκ βζα άνζδ ηςκ πενζμνζζιχκ (Briassoulis, 1992; Lekakis, 1995). Ανηεηά πνάβιαηα είκαζ βκςζηά βζα ηδ ζοιπενζθμνά ηδξ θςηζάξ ζε ζπέζδ ιε ηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ, ημκ ηφπμ ηδξ αθάζηδζδξ η.α. Πηυπμξ ηδξ ενβαζίαξ αοηήξ είκαζ κα δζενεοκήζεζ πςξ εηθνάγεηαζ δ επίδναζδ αοηχκ ηςκ παναβυκηςκ ζηδκ πενίπηςζδ ηςκ κμιχκ Αηηζηήξ ηαζ Δφαμζαξ, μζ μπμίμζ ακήημοκ ζημοξ κμιμφξ ιε ηα ζμαανυηενα πνμαθήιαηα απυ πονηαβζέξ (Iliadis et al., 2002a), ηαζ αηυια εάκ μζ παναπάκς πανάβμκηεξ ιπμνμφκ κα ενιδκεφζμοκ ιε επάνηεζα ηζξ δζαθμνέξ πμο παναηδνμφκηαζ ακάιεζα ζημοξ δφμ κμιμφξ. 2. Κεζνδνινγία Ρα πνςημβεκή δεδμιέκα ζοθθέπεδηακ απυ ηα δεθηία ηφπμο πμο εηδίδεζ ημ Ξονμζαεζηζηυ Πχια ηαεδιενζκά. Ποβηεκηνχεδηακ υθα ηα δεθηία ηφπμο πμο ελέδςζε ημ Ξονμζαεζηζηυ Πχια βζα ηα έηδ 2002, 2003, 2004 ηαζ 2005 (ζοκμθζηά 1.461 δεθηία) ηαζ απμιμκχεδηακ μζ πενζπηχζεζξ ηςκ πονηαβζχκ πμο έθααακ πχνα ζε οπαίενζεξ πενζμπέξ ηδξ Αηηζηήξ ηαζ ηδξ Δοαμίαξ. Απυ αοηέξ ηζξ ακαθμνέξ απμννίθεδηακ μζ πενζπηχζεζξ εηείκεξ βζα ηζξ μπμίεξ δεκ δίκμκηακ ακαθοηζηά ζημζπεία ηαζ επμιέκςξ δεκ ήηακ αλζμπμζήζζιεξ ζηα πθαίζζα ηδξ ενβαζίαξ αοηήξ. Πδιεζχκεηαζ υηζ μζ πενζπηχζεζξ αοηέξ ακηζζημζπμφκ ζε πονηαβζέξ πμο έθααακ πμθφ ιζηνή έηηαζδ ηαζ εθέβπεδηακ πμθφ βνήβμνα. Ν ηεθζηυξ ανζειυξ ηςκ πονηαβζχκ πμο ελεηάζηδηακ ακένπεηαζ ζε 104 πενζπηχζεζξ ζοκμθζηά βζα ηα ηέζζενα έηδ (απυ ηζξ μπμίεξ μζ 83 αθμνμφκ πενζπηχζεζξ ηδξ Αηηζηήξ ηαζ μζ οπυθμζπεξ 21 πενζπηχζεζξ ηδξ Δφαμζαξ). Νζ πθδνμθμνίεξ πμο ζοθθέπεδηακ απυ ηα δεθηία ηφπμο, είκαζ δ χνα ηαζ δ διενμιδκία έκανλδξ ηδξ πονηαβζάξ ηαεχξ ηαζ δ χνα πμο ηέεδηε οπυ έθεβπμ (απυ ηζξ μπμίεξ οπμθμβίζεδηε δ πνμκζηή δζάνηεζα ηάεε πονηαβζάξ), δ ηαηδβμνία ηδξ έηηαζδξ οπυ ηδκ έκκμζα ημο ηφπμο ηδξ αθάζηδζδξ, μζ δοκάιεζξ πμο πνδζζιμπμζήεδηακ βζα ηδκ ηαηαζημθή ηδξ εηάζημηε πενίπηςζδξ (δδθαδή: ηα πονμζαεζηζηά μπήιαηα, ηα αενμπθάκα ηαζ ηα εθζηυπηενα ηαζ ημ ακενχπζκμ δοκαιζηυ, δδθαδή μζ πονμζαέζηεξ), ηα ζηνέιιαηα πμο ηάδηακ ακά πενίπηςζδ ηαζ ηέθμξ μ δείηηδξ επζηζκδοκυηδηαξ πμο ελέδζδε ημ Ξονμζαεζηζηυ Πχια ηαεδιενζκά ιε αάζδ ηα ιεηεςνμθμβζηά δεδμιέκα ηδξ πενζμπήξ. 388
8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Ξεξηβάιινλ Νζ ηαιέκεξ εηηάζεζξ ηαηαηάζζμκηαζ απυ ημ Ξονμζαεζηζηυ Πχια ζηζξ ελήξ 7 ηαηδβμνίεξ: δαζζηή έηηαζδ, παιδθή αθάζηδζδ, πμνημθζααδζηή έηηαζδ, αβνμημδαζζηή έηηαζδ, βεςνβζηή έηηαζδ, λδνά πυνηα ηαζ ηέθμξ εαικχδδξ αθάζηδζδ. Δπεζδή μνζζιέκεξ ηαηδβμνίεξ εηηάζεςκ εηπνμζςπμφκηακ απυ πμθφ ιζηνυ ανζειυ πονηαβζχκ, ζοβπςκεφηδηακ ιε άθθεξ βζα ηζξ μπμίεξ ηνίεδηε υηζ έπμοκ ζπεηζηά ημζκά παναηηδνζζηζηά. Έηζζ μζ ηαηδβμνίεξ πμο ελεηάζηδηακ είκαζ μζ ελήξ ηέζζενζξ: 1 δ δαζζηή, 2 δ παιδθή ηαζ εαικχδδξ, 3 δ πμνημθζααδζηή ηαζ 4 δ αβνμημδαζζηή, βεςνβζηή ηαζ λδνά πυνηα. Πηδκ πναβιαηζηυηδηα μζ πονηαβζέξ, ημοθάπζζημκ μζ ιεβάθεξ, δεκ πενζμνίγμκηαζ ζε έκα ιμκαδζηυ ηφπμ αθάζηδζδξ. Υζηυζμ δ ηαηαβναθή ημο Ξονμζαεζηζημφ Πχιαημξ είκαζ εκδεζηηζηή βζα ημκ ηονίανπμ ηφπμ αθάζηδζδξ πμο αθμνμφζε δ ηάεε πονηαβζά. Ξνμηεζιέκμο κα οπάνπεζ ιία έκδεζλδ βζα ηδ ζπεηζηή ζδιαζία ηςκ πονηαβζχκ βζα ηάεε ηφπμ αθάζηδζδξ ηαηαβνάθεδηακ μζ ζπεηζηέξ εηηάζεζξ απυ ηδ αάζδ δεδμιέκςκ CORINE Land Cover 2000 βζα ημοξ δφμ κμιμφξ. Δπεζδή μζ ηαηδβμνίεξ ημο CORINE δεκ ηαοηίγμκηαζ ιε ηζξ ηαηδβμνίεξ πμο ηαηαβνάθεζ ημ Ξονμζαεζηζηυ Πχια ηαζ ιεηά απυ επζημζκςκία βζα δζεοηνζκήζεζξ ιε ημ ηεθεοηαίμ έβζκε δ παναηάης ακηζζημίπδζδ ηαηδβμνζχκ: μζ ηαηδβμνίεξ «δάζδ» ηαζ «ιεηαααηζηή δάζμξ εαικχκαξ» ημο CORINE ακηζζημζπήεδηακ ζηδκ ηαηδβμνία «δαζζηή», δ ηαηδβμνία «ζηθδνυθοθθδ αθάζηδζδ» ζηδκ ηαηδβμνία «παιδθή ηαζ εαικχδδξ», δ ηαηδβμνία «θοζζηά θζαάδζα» ζηδκ ηαηδβμνία «πμνημθζααδζηή» ηαζ δ ηαηδβμνία «βεςνβζηή» ζηδκ ηαηδβμνία «αβνμημδαζζηή, βεςνβζηή ηαζ λδνά πυνηα». Ζ ζηαηζζηζηή ακάθοζδ έβζκε ιε ηδ πνήζδ ημο ζηαηζζηζημφ παηέημο SPSS 10.0. Ξνμηεζιέκμο κα πνμζδζμνζζημφκ μζ ζηαηζζηζηέξ ιέεμδμζ πμο εα πνδζζιμπμζδεμφκ, εθανιυζηδηε ζε υθεξ ηζξ πενζπηχζεζξ δ ιέεμδμξ Kolmogorov Smirnov βζα ημκ έθεβπμ ηδξ ηακμκζηυηδηαξ ηςκ ηαηακμιχκ ηςκ παναιέηνςκ πμο ακαθφεδηακ. Θεςνήεδηε υηζ ιπμνεί κα βίκεζ δεηηή δ οπυεεζδ υηζ μζ ηζιέξ ιζαξ παναιέηνμο πνμένπμκηαζ απυ πθδεοζιυ ηζιχκ πμο αημθμοεεί ηδκ ηακμκζηή ηαηακμιή υηακ p>0,05. Θαιία πανάιεηνμξ δεκ έδςζε ηέημζα ηζιή ηαζ επμιέκςξ πνδζζιμπμζήεδηακ μζ δεηαδζημί θμβάνζειμζ ηςκ ηζιχκ ημοξ. Ν έθεβπμξ Kolmogorov Smirnov επακαθήθεδηε βζα ηζξ θμβανζειδιέκεξ ηζιέξ πνδζζιμπμζχκηαξ ημ ίδζμ ηνζηήνζμ. Πε μνζζιέκεξ πενζπηχζεζξ ανέεδηε ημ p>0,05 ηαζ επμιέκςξ πνδζζιμπμζήεδηακ παναιεηνζηέξ ιέεμδμζ ζηδκ πεναζηένς ακάθοζδ εκχ ζηζξ οπυθμζπεξ πνδζζιμπμζήεδηακ ιδ παναιεηνζηέξ ιέεμδμζ. Απυ ηδκ ελέηαζδ αοηή ελαζνέεδηακ μζ ηζιέξ ημο δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ, δ ηαηακμιή ηςκ ηζιχκ ημο μπμίμο είκαζ ελ μνζζιμφ δζαηνζηή ηαζ επμιέκςξ δεκ είπε κυδια μ έθεβπμξ. Γζα ηδ δζενεφκδζδ ηςκ ζοζπεηίζεςκ ιεηαλφ παναιέηνςκ πνδζζιμπμζήεδηε δ ιέεμδμξ Pearson ζηδκ πενίπηςζδ υπμο μζ θμβανζειδιέκεξ ηζιέξ ηςκ παναιέηνςκ αημθμοεμφζακ ηδκ ηακμκζηή ηαηακμιή εκχ ζηζξ οπυθμζπεξ πενζπηχζεζξ πνδζζιμπμζήεδηε δ ιέεμδμξ Spearman. Ζ ηεθεοηαία πνδζζιμπμζήεδηε επίζδξ ζηδκ πενίπηςζδ ημο δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ εθυζμκ μζ ηζιέξ ημο είκαζ δζαηνζηέξ αθθά έπμοκ ηαεμνζζιέκδ ζενανπία. Ξνμηεζιέκμο κα ζοβηνζεμφκ μζ ηεκηνζηέξ ηάζεζξ ηςκ παναιέηνςκ επζιένμοξ μιάδςκ πονηαβζχκ (ιεηαλφ κμιχκ ηαζ ηφπςκ αθάζηδζδξ) πνδζζιμπμζήεδηε δ παναιεηνζηή ιέεμδμξ t-test βζα ημκ έθεβπμ ηδξ ζδιακηζηυηδηαξ ηςκ δζαθμνχκ ζηζξ ιέζεξ ηζιέξ, υπμο ηα παναηηδνζζηζηά ημο δείβιαημξ ημ επέηνεπακ (ιε αάζδ ημκ έθεβπμ ηακμκζηυηδηαξ ηαζ ημκ έθεβπμ Levene βζα ηδκ μιμζμβέκεζα ηδξ δζαζπμνάξ ιε υνζμ p>0,05). πμο αοηυ δεκ ήηακ δοκαηυκ πνδζζιμπμζήεδηακ ηα ιδ παναιεηνζηά Mann Whitney U test ηαζ Kruskal Walis K test βζα ημκ έθεβπμ ηδξ ζδιακηζηυηδηαξ ηςκ δζαθμνχκ ιεηαλφ δζαιέζςκ. Σνδζζιμπμζήεδηε επίζδξ ημ ιδ παναιεηνζηυ Wilcoxon Signed Ranks test βζα ηδ ζφβηνζζδ ημο πθήεμοξ ηςκ πονηαβζχκ ακά έημξ ηαζ ηδ ζοκμθζηή έηηαζδ πμο ηάδηε ακά έημξ ζηδκ Αηηζηή ηαζ ζηδκ Δφαμζα. Ζ ιέεμδμξ αοηή πνδζζιμπμζήεδηε βζαηί μ ιζηνυξ ανζειυξ ηζιχκ (4 έηδ) δεκ επέηνεπε μοζζαζηζηυ έθεβπμ ηακμκζηυηδηαξ ηαζ επζπθέμκ ζηδκ πενίπηςζδ αοηή ηα δείβιαηα δεκ είκαζ ακελάνηδηα ιεηαλφ ημοξ, ηαεχξ μζ πανάιεηνμζ ηςκ πονηαβζχκ ζε Αηηζηή ηαζ Δφαμζα βζα ημ ίδζμ έημξ ελανηχκηαζ απυ ηζξ ίδζεξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ. 3. Απνηειέζκαηα Νζ ηζιέξ ηςκ παναιέηνςκ πμο ελεηάζηδηακ πανμοζζάγμκηαζ πενζθδπηζηά ζημκ Ξίκαηα 1. Ρμ ιέβεεμξ πμο έπεζ ηδ ιεβαθφηενδ ζδιαζία, υζμκ αθμνά ηζξ ζοκέπεζεξ ιζαξ πονηαβζάξ ζηδκ 389
Ξεξηβάιινλ 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην φπαζενμ, είκαζ δ έηηαζδ πμο ηάδηε. Ζ ζοζπέηζζδ ημο ιεβέεμοξ αοημφ ιε ημοξ άθθμοξ πανάβμκηεξ πμο ηαηαβνάθμκηαζ ζηα δεθηία ηφπμο ημο Ξονμζαεζηζημφ Πχιαημξ πανμοζζάγεηαζ ζημοξ Ξίκαηεξ 2, 3. Ζ έηηαζδ ζοζπεηίγεηαζ εεηζηά ιε ημ πνυκμ πμο δζήνηεζε δ πονηαβζά, ημ δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ (δδθαδή ηεθζηά ιε ηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ) ηαζ ηζξ δοκάιεζξ πονυζαεζδξ πμο δζαηέεδηακ εκχ μζ ζοζπεηίζεζξ είκαζ ζε υθεξ ηζξ πενζπηχζεζξ ζηαηζζηζηά ζδιακηζηέξ. Διθακίγεηαζ επίζδξ ιία ελάνηδζδ ηδξ έηηαζδξ ηδξ πονηαβζάξ απυ ημκ ηονίανπμ ηφπμ αθάζηδζδξ ηδξ έηηαζδξ πμο ηάδηε (Ξίκαηαξ 4). Ρμ επίπεδμ ζδιακηζηυηδηαξ ηςκ δζαθμνχκ ιεηαλφ ηςκ δζαιέζςκ ηδξ ηαιέκδξ έηηαζδξ ακά ηφπμ αθάζηδζδξ ήηακ p<0,05 (Kruskal Walis K test). Ξίλαθαο 1. Ξεξηγξαθηθά ζηαηηζηηθά κέηξα γηα ηηο παξακέηξνπο πνπ εμεηάζηεθαλ (m: κέζε ηηκή, δ: δηάκεζνο, SD: ηππηθή απφθιηζε). Ποκμθζηά Αηηζηή Δφαμζα m δ SD m δ SD m δ SD Έηηαζδ πμο ηάδηε (ζηνέιιαηα) 149,12 23 742,07 130,35 20 768,21 223,29 70 639,61 Σνυκμξ (χνεξ) 2,66 1,53 3,24 1,90 1,25 2,47 5,67 4,42 4,15 Ξονμζαεζηζηά Νπήιαηα 18,34 15 12,44 18,33 15 11,00 18,38 11 17,33 Ξονμζαέζηεξ 71,65 60 57,30 74,13 65 53,18 61,86 39 72,10 Αενμπθάκα 2,54 2 2,51 2,30 2 2,47 3,48 3 2,50 Δθζηυπηενα 1,46 1 1,30 1,43 1 1,31 1,57 1 1,29 Γείηηδξ Δπζηζκδοκυηδηαξ 3,78 4,0 0,60 3,73 3,5 0,61 4,02 4 0,51 Ππεηζηά ιε ημοξ δφμ κμιμφξ πμο ιεθεηήεδηακ παναηδνμφιε υηζ ημ ιυνθςια ηςκ πονηαβζχκ δζαθένεζ. Πηδκ Αηηζηή έπμοιε πενζζζυηενεξ πονηαβζέξ ηαζ ζοκμθζηά ιεβαθφηενδ ηαιέκδ έηηαζδ βζα υθα ηα έηδ πμο ιεθεηήεδηακ απυ υηζ ζηδκ Δφαμζα (Wilcoxon Signed Ranks Test ζδιακηζηυηδηα 0,07 βζα ηδ δζαθμνά ζηζξ δζαιέζμοξ ηαζ βζα ηζξ δφμ πενζπηχζεζξ: έηηαζδ ακά έημξ ηαζ ανζειυξ πονηαβζχκ ακά έημξ) (Ξίκαηαξ 5). Δπίζδξ υιςξ δ δζάνηεζα ηδξ πονηαβζάξ ηαζ δ ηαιέκδ έηηαζδ ακά πονηαβζά ζηδκ Δφαμζα είκαζ ιεβαθφηενδ (t-test βζα ηζξ δζαθμνέξ ζηζξ ιέζεξ ηζιέξ ηςκ θμβανίειςκ ηαζ ζηζξ δφμ πενζπηχζεζξ, p<0,001) (Ξίκαηαξ 1). Πηαηζζηζηά ζδιακηζηέξ δζαθμνέξ εκημπίγμκηαζ ηυζμ ζημκ ανζειυ ηςκ πονμζαεζηχκ (t-test επί ηςκ θμβανζειδιέκςκ ηζιχκ, p<0,05) υζμ ηαζ ζημκ ανζειυ ηςκ αενμπθάκςκ (Mann Whitney U test, p<0,05) (Ξίκαηαξ 1). Νζ δζαθμνέξ υιςξ δεκ ήηακ ζηδκ ίδζα ηαηεφεοκζδ: εκχ ζηδκ Αηηζηή επειααίκμοκ πενζζζυηενμζ πονμζαέζηεξ ζηδκ Δφαμζα επειααίκμοκ πενζζζυηενα αενμπθάκα. Ξίλαθαο 2. Ππληειεζηέο ζπζρέηηζεο Pearson κεηαμχ θακέλεο έθηαζεο, δηάξθεηαο ππξθαγηάο, ππξνζβεζηηθψλ νρεκάησλ θαη αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ αλά ππξθαγηά. Lg(Σνυκμξ) 0,73* Lg(Έηηαζδ) Lg(Σνυκμξ) Lg(Νπήιαηα) Lg(Νπήιαηα) 0,36* 0,27* Lg(Ακενχπζκμ δοκαιζηυ) 0,43* 0,22** 0,80* * επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο 0,05, ** επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο 0,01. 390
8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Ξεξηβάιινλ Ξίλαθαο 3. Ππληειεζηέο ζπζρέηηζεο Spearman κεηαμχ θακέλεο έθηαζεο, αξηζκνχ ππξνζβεζηηθψλ αεξνπιάλσλ θαη ειηθνπηέξσλ θαη δείθηε επηθηλδπλφηεηαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο εκεξνκελίαο. Έηηαζδ Αενμπθάκα Δθζηυπηενα Αενμπθάκα 0,50* Δθζηυπηενα 0,22** 0,61* Γείηηδξ Δπζηζκδοκυηδηαξ 0,63* 0,35* 0,06 * επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο 0,05, ** επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο 0,01. Ξίλαθαο 4. Θακέλε έθηαζε αλά ππξθαγηά (ζηξέκκαηα) θαη ηχπνο έθηαζεο (m: κέζε ηηκή, SD: ηππηθή απφθιηζε). Ποκμθζηά Αηηζηή Δφαμζα m SD m SD m SD Γαζζηή 234,15 970,82 208,52 1007,03 336,67 841,32 Σαιδθή ηαζ 12,50 8,73 11,67 8,36 25,00 - εαικχδδξ Σμνημθζααδζηή 53,08 56,20 38,57 37,58 73,40 75,38 Αβνμημδαζζηή, βεςνβζηή ηαζ λδνά πυνηα 38,88 50,19 28,08 39,96 85,67 72,57 Ξίλαθαο 5. Αξηζκφο ππξθαγηψλ θαη ζπλνιηθή θακέλε έθηαζε (ζηξέκκαηα) αλά έηνο ζε Αηηηθή θαη Δχβνηα (m: κέζε ηηκή, δ: δηάκεζνο, SD: ηππηθή απφθιηζε). Λ επζθάκεζα m δ SD m δ SD Αηηζηή 20,75 21,5 9,74 5049,25 5136,5 5049,25 Δφαμζα 5,25 4,50 2,63 1172,25 387,50 1589,93 Νζ «δζαεέζζιεξ» βζα ηάρζιμ οπαίενζεξ εηηάζεζξ ζημοξ δφμ κμιμφξ πανμοζζάγμκηαζ ζημκ Ξίκαηα 6. Ζ ηαηδβμνία «άθθα» ζημκ πίκαηα αοηυ ακηζζημζπεί είηε ζε αζηζηέξ εηηάζεζξ πμο δεκ απμηεθμφκ ακηζηείιεκμ ηδξ ενβαζίαξ αοηήξ είηε ζε εηηάζεζξ πμο δεκ ηζκδοκεφμοκ απυ πονηαβζά υπςξ π.π. μζ οβνυημπμζ. Πημκ ανζειυ ηςκ πονμζαεζηζηχκ ζηαειχκ ηαζ ηθζιαηίςκ ηδξ Αηηζηήξ ζοκοπμθμβίζηδηακ ζοιααηζηά 3 ζηαειμί απυ ημκ ιεβάθμ ανζειυ πμο ανίζηεηαζ εκηυξ ημο θεηακμπεδίμο. Πημκ πίκαηα 6 πανμοζζάγμκηαζ επίζδξ μζ εηηάζεζξ ηςκ δφμ κμιχκ πμο ηάδηακ ημ πνμκζηυ δζάζηδια 2002-2005 ηαζ ημ πμζμζηυ επί ημο ακηίζημζπμο ηφπμο αθάζηδζδξ ημο κμιμφ. Ρμ πμζμζηυ οπμθμβίζηδηε ιε ηδκ παναδμπή υηζ ζημ δζάζηδια ηςκ ηεζζάνςκ εηχκ πμο ηαθφπηεζ δ ενβαζία αοηή δ πζεακυηδηα ιία έηηαζδ κα ηαεί δφμ θμνέξ είκαζ πμθφ ιζηνή ηαζ δεκ επδνεάγεζ ηδ ζοκμθζηή εζηυκα. Έηζζ ηάεε πονηαβζά εεςνήεδηε υηζ αθμνμφζε δζαθμνεηζηή πενζμπή απυ ηζξ οπυθμζπεξ. Ζ δζαθμνά ζημ ιέβεεμξ ηδξ ηαιέκδξ έηηαζδξ ακά πονηαβζά ιεηαλφ ηςκ δφμ κμιχκ θαίκεηαζ κα επζαεααζχκεηαζ ηαζ υηακ ελεηαζηεί δ έηηαζδ ηδξ πονηαβζάξ βζα ηάεε ηφπμ αθάζηδζδξ λεπςνζζηά (Ξίκαηαξ 4). Υζηυζμ ζηδκ πενίπηςζδ αοηή, πζεακυκ θυβς ημο ιζηνμφ ανζειμφ πενζπηχζεςκ πμο ακαθένμκηαζ ζημοξ ιδ δαζζημφξ ηφπμοξ αθάζηδζδξ, δ δζαθμνά είκαζ ζηαηζζηζηά ζδιακηζηή ιυκμ ζηδκ πενίπηςζδ ηςκ δαζζηχκ εηηάζεςκ (t-test επί ηςκ θμβανζειδιέκςκ ηζιχκ, p<0,01). Ζ ακαθμβία ηςκ ηφπςκ αθάζηδζδξ πμο ηαίβμκηαζ θαίκεηαζ κα δζαθένεζ ιεηαλφ ηςκ δφμ κμιχκ, ζηδκ Δφαμζα παναηδνείηαζ ιία ιεηαηυπζζδ οπέν ηδξ πμνημθζααδζηήξ ηαζ ζε αάνμξ ηδξ παιδθήξ ηαζ εαικχδμοξ αθάζηδζδξ ζε ζπέζδ ιε ηδκ Αηηζηή 391
Ξεξηβάιινλ 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην (Ξίκαηεξ 6, 7). Ξνμηεζιέκμο κα εθεβπεεί δ επίδναζδ αοηήξ ηδξ δζαθμνάξ ζηδκ δζαθμνά ακάιεζα ζηα ιέζα ιεβέεδ ηςκ ηαιέκςκ εηηάζεςκ ακάιεζα ζημοξ δφμ κμιμφξ επακαθήθεδηε μ έθεβπμξ πςνίξ ηζξ πονηαβζέξ πμο ακαθένμκηαζ ζε πμνημθζααδζηέξ εηηάζεζξ, πμο ηείκμοκ κα δίκμοκ ιεβάθεξ ζε έηηαζδ πονηαβζέξ (Ξίκαηαξ 4). Ρμ απμηέθεζια επζαεααίςζε υηζ δ ιέζδ πονηαβζά ζηδκ Δφαμζα ηαηαζηνέθεζ ιεβαθφηενδ έηηαζδ (t-test, p<0,001) Ξίλαθαο 6. Δθηάζεηο (ζηξέκκαηα) αλά ηχπν βιάζηεζεο, εθηάζεηο (ζηξέκκαηα) πνπ θάεθαλ ην δηάζηεκα 2002-2005, πνζνζηφ ηεο θακέλεο (%) επί ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηνπ αληίζηνηρνπ ηχπνπ βιάζηεζεο ζηνπο δχν λνκνχο θαη αξηζκφο Ξπξνζβεζηηθψλ Πηαζκψλ θαη Θιηκαθίσλ ζηνπο λνκνχο Αηηηθήο θαη Δχβνηαο. Αηηζηή Δφαμζα Ποκμθζηή έηηαζδ Θαιέκδ Έηηαζδ Ποκμθζηή έηηαζδ Θαιέκδ Έηηαζδ Γαζζηή έηηαζδ 98.477 10.009 10,16 140.498 4.040 2,88 Σαιδθή ηαζ 97.346 175 0,18 75.602 25 0,03 εαικχδδξ Σμνημθζααδζηή 17.930 270 1,51 21.144 367 1,74 Αβνμημδαζζηή, βεςνβζηή ηαζ λδνά πυνηα 123.487 365 0,30 143.861 257 0,18 Άθθα 62.323 16.598 Ξονμζαεζηζημί ζηαειμί/ηθζιάηζα 15* 8 * Ππλππνινγίδνληαο ζπκβαηηθά 3 ζηαζκνχο ή θιηκάθηα εληφο ιεθαλνπεδίνπ. Ξίλαθαο 7. Ππρλφηεηα (αξηζκφο ππξθαγηψλ) αλά ηχπν βιάζηεζεο θαη πνζνζηφ (%) επί ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ππξθαγηψλ ηνπ αληίζηνηρνπ λνκνχ. Γαζζηή Σαιδθή & Θαικχδδξ Σμνημθζααδζηή Αβνμημδαζζηή, Γεςνβζηή, Μενά πυνηα Ποπκυηδηα Ποπκυηδηα Ποπκυηδηα Ποπκυηδηα Αηηζηή 48 57,8 15 18,1 7 8,4 13 15,7 Δφαμζα 12 57,1 1 4,8 5 23,8 3 14,3 Ζ δζαθμνά πμο παναηδνείηαζ ζηζξ ηζιέξ ημο δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ, ιε ημ δείηηδ ζηδκ Δφαμζα κα ειθακίγεζ ιεβαθφηενεξ ηζιέξ απυ υηζ ζηδκ Αηηζηή (Ξίκαηαξ 1), είκαζ ζηαηζζηζηά ζδιακηζηή (Mann-Whitney U test, p< 0,05). Ζ ιμνθή ηδξ ηαηακμιήξ ημο δείηηδ πανμοζζάγεηαζ ζημ Ππήια 1, υπμο θαίκεηαζ υηζ δ δζαθμνά δεκ πενζμνίγεηαζ ζηδκ ηζιή ηδξ δζαιέζμο αθθά επεηηείκεηαζ ηαζ ζηδ ιμνθή ηδξ ηαηακμιήξ ηςκ ζοπκμηήηςκ. Ζ απμοζία πενζζηαηζηχκ πμο κα ακηζζημζπμφκ ζε δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ ιζηνυηενμ ημο 3 ιπμνεί κα απμδμεεί ζημ βεβμκυξ υηζ υηακ μζ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ δεκ είκαζ εοκμσηέξ βζα ηδ θςηζά, μζ υπμζεξ πονηαβζέξ δεκ παίνκμοκ δζαζηάζεζξ ηαζ επμιέκςξ δεκ δίκμκηαζ ακαθοηζηά ζημζπεία βζ αοηέξ ζηα δεθηία ηφπμο πμο ελεηάζηδηακ. 392
8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Ξεξηβάιινλ 4. Ππδήηεζε Απυ ηδκ εζηυκα πμο δίκεζ δ ακάθοζδ ημο ζοκμθζημφ δείβιαημξ θαίκεηαζ κα επζαεααζχκεηαζ ημ βεβμκυξ υηζ δ έηηαζδ πμο εα πάνεζ ιία πονηαβζά ζπεηίγεηαζ ιε ημ είδμξ ηδξ αθάζηδζδξ ηαζ ηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ ηαεχξ ηαζ ιε ημκ πνυκμ πμο απαζηήεδηε βζα κα ηεεεί οπυ έθεβπμ (Viegas, 1999; Dimitrakopoulos, 2001; Βμνίζδξ, 2004). Ζ εεηζηή ζοζπέηζζδ ιεηαλφ πονμζαεζηζηχκ ιέζςκ ηαζ δοκάιεςκ απυ ηδ ιία ηαζ έηηαζδξ ηδξ πονηαβζάξ απυ ηδκ άθθδ δείπκεζ υηζ δ πονηαβζά πνμζδζμνίγεζ ηζξ δοκάιεζξ ηαηάζαεζδξ πμο δζαηίεεκηαζ ηαζ υπζ ημ ακηίζηνμθμ: ζηζξ ιεβάθεξ πονηαβζέξ δζαηίεεκηαζ ιεβάθεξ δοκάιεζξ. Πηδκ ακηίεεηδ πενίπηςζδ εα έπνεπε κα δεπεμφιε υηζ ηα πονμζαεζηζηά ιέζα ζοκηεθμφκ ζηδκ αφλδζδ ηδξ ηαιέκδξ έηηαζδξ, ηάηζ πμο πνμθακχξ ακηίηεζηαζ ζηδκ ημζκή θμβζηή. Έπεζ επίζδξ δεζπεεί υηζ δ ζοκμθζηή έηηαζδ πμο ηάδηε ζε ιζα ζοβηεηνζιέκδ πνμκζά ελανηάηαζ ηονίςξ απυ ηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ, ιε ηδκ έκκμζα ηδξ ζοκμθζηήξ εζηυκαξ ημο έημοξ πμο πνμζδζμνίγεζ ημ οδαηζηυ ζζμγφβζμ ηςκ θοηχκ αθθά ηαζ ηδκ πμθζηζηή ηαηάζηαζδ (Briassoulis, 1992; Lekakis, 1995; Iliadis et. al., 2002b). πμθμβίγεηαζ υηζ ημ 50% ηςκ πονηαβζχκ ζηδκ Δθθάδα μθείθεηαζ ζε ειπνδζιυ απυ αιέθεζα ηαζ 30% ζε ειπνδζιυ απυ πνυεεζδ ηαζ 3% ζε θοζζηά αίηζα (Βμνίζδξ, 2004). Δπζπθέμκ εεςνείηαζ υηζ έκα ιεβάθμ ιένμξ απυ ημ οπυθμζπμ 17% πμο αθμνά πενζπηχζεζξ πμο δεκ ελαηνζαχεδηακ ηα αίηζα μθείθεηαζ ζε ακενχπζκμοξ πανάβμκηεξ. Έηζζ ηεθζηά δεκ ιπμνεί κα ενιδκεοηεί ημ ιυνθςια ηδξ πονηαβζάξ ζημκ εθθδκζηυ πχνμ πςνίξ κα θδθεεί οπυρδ μ ακενχπζκμξ πανάβμκηαξ πμο αθθδθεπζδνά ιε ημοξ θοζζημφξ (Iliadis et. al., 2002a). Έπεζ παναηδνδεεί ηαζ ζε άθθεξ ενβαζίεξ δ ζοζπέηζζδ ηςκ πονηαβζχκ ιε ηδκ πθδεοζιζαηή ποηκυηδηα ηδξ πενζμπήξ (Lekakis, 1995). Πηδκ ενβαζία αοηή δ ζπέζδ επαθδεεφεηαζ. Ρμ ενχηδια είκαζ ςζηυζμ μ ιδπακζζιυξ ηδξ ζφκδεζδξ. Ν ιεβαθφηενμξ ανζειυξ ηαζ δ ζοκμθζηά ιεβαθφηενδ ηαιέκδ έηηαζδ ζηδκ Αηηζηή ιπμνεί κα ενιδκεοηεί θυβς ηςκ αολδιέκςκ πζέζεςκ βζα αθθαβέξ ζηδ πνήζδ βδξ ζε ζπέζδ ιε ηδκ Δφαμζα. Αοηή δ πανάιεηνμξ δεκ είκαζ ακηζηείιεκμ ηδξ πανμφζαξ ενβαζίαξ, ςζηυζμ οπάνπεζ ανηεηή οπμζηήνζλδ πμο ηεηιδνζχκεζ ηδ ζπέζδ ακάιεζα ζηζξ πζέζεζξ βζα ηδκ αθθαβή πνήζδξ βδξ ηαζ ηδκ εηδήθςζδ ηδξ πονηαβζάξ (Briassoulis, 1992; Lekakis, 1995; Gomes, 2006; Chas Amil, 2007). Ζ πθδεοζιζαηή ζοβηέκηνςζδ ζημ κμιυ Αηηζηήξ ηαζ δ πίεζδ βζα αζηζηή επέηηαζδ ιπμνμφκ, θμζπυκ, κα ενιδκεφζμοκ ηδ δζαθμνά. Δπζπθέμκ αοηυ ενιδκεφεζ ηαζ ημ ιεβάθμ ανζειυ πενζπηχζεςκ θςηζάξ ζε δαζζηέξ εηηάζεζξ ηαεχξ αοηή είκαζ δ πενίπηςζδ υπμο δ κμιμεεζία εέηεζ ηα ιεβαθφηενα ειπυδζα ζηδκ αθθαβή ηδξ πνήζδξ βδξ ηονίςξ ιε ηαηεφεοκζδ ηδκ μζημδυιδζδ. Θα ιπμνμφζε αηυια κα οπμεέζεζ ηακείξ υηζ ηαζ μ ανζειυξ πονηαβζχκ πμο μθείθεηαζ ζε αιέθεζα εα πνέπεζ κα είκαζ ιεβαθφηενμξ ζημ κμιυ Αηηζηήξ βζα ζηαηζζηζημφξ θυβμοξ: δ ιεβαθφηενδ πθδεοζιζαηή ζοβηέκηνςζδ ηαζ δ εκημκυηενδ ακενχπζκδ πανμοζία ζημ κμιυ αοηυ δδιζμονβμφκ ηζξ πνμτπμεέζεζξ βζα αολδιέκμ ανζειυ αηοπδιάηςκ. Ζ επυιεκδ δζαθμνά πμο πνήγεζ ενιδκείαξ είκαζ ημ βεβμκυξ υηζ ζηδκ Δφαμζα μζ πονηαβζέξ είκαζ ιεβαθφηενεξ ηαηά ιέζμ υνμ. Κία πνχηδ πνμζέββζζδ εα ιπμνμφζε κα αθμνά ηα πονμζαεζηζηά ιέζα. Ιαιαάκμκηαξ οπυρδ υηζ έκα πονμζαεζηζηυ υπδια θηάκεζ ζηδ ιέβζζηδ απυδμζή ημο υηακ επακδνχκεηαζ απυ ηνεζξ πονμζαέζηεξ (Διιακμοδθάηδξ Β., πνμζςπζηή επζημζκςκία) ηαζ παναηδνχκηαξ υηζ δ ακαθμβία αοηή ελαζθαθίγεηαζ ηαζ ζημοξ δφμ κμιμφξ δ εθαθνζά δζαθμνά οπέν ημο κμιμφ Αηηζηήξ ζημκ ανζειυ ηςκ πονμζαεζηχκ πμο επειααίκμοκ δεκ ιπμνεί κα αλζμθμβδεεί. Απυ ηδκ άθθδ ζημ πζμ απμηεθεζιαηζηυ ιέζμ πμο δζαηίεεηαζ, δδθαδή ηα πονμζαεζηζηά αενμπθάκα, δ ακαθμβία είκαζ οπέν ημο κμιμφ Δοαμίαξ. Υζηυζμ ακ δεπεμφιε υηζ οπάνπμοκ δζαθμνέξ ζηδκ έηηαζδ ηςκ πονηαβζχκ ιε ηδκ έηηαζδ ζηδκ Δφαμζα κα 393
Ξεξηβάιινλ 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην είκαζ ιεβαθφηενδ αθθά υπζ ζηα δζαηζεέιεκα πονμζαεζηζηά ιέζα μδδβμφιαζηε ζημ ζοιπέναζια υηζ βζα ακηίζημζπμ ιέβεεμξ πονηαβζάξ δζαηίεεκηαζ ζηδκ Δφαμζα θζβυηενα ιέζα. Αοηυ αέααζα έπμκηαξ οπυρδ υηζ δ ενιδκεοηζηή αλία ηςκ πονμζαεζηζηχκ ιέζςκ είκαζ πενζμνζζιέκδ, εθυζμκ ηεθζηά δ πονηαβζά πνμζδζμνίγεζ ηα ιέζα ηαζ υπζ ημ ακηίζηνμθμ. Κία άθθδ πνμζέββζζδ εα ιπμνμφζε κα είκαζ δ ενιδκεία ιε αάζδ ημ είδμξ ηδξ αθάζηδζδξ πμο ηαίβεηαζ. Ζ δζαθμνά ζημ ιέβεεμξ ηδξ ηαιέκδξ έηηαζδξ ακά πονηαβζά δεκ πενζμνίγεηαζ ζημ ζφκμθμ ημο δείβιαημξ αθθά θαίκεηαζ κα επζιέκεζ ηαζ υηακ ελεηάγεηαζ μ ηάεε ηφπμξ αθάζηδζδξ λεπςνζζηά. Ζ ζοκεζζθμνά υιςξ ηςκ δζαθμνεηζηχκ ηφπςκ αθάζηδζδξ ζημ ζφκμθμ ηδξ ηαιέκδξ έηηαζδξ δζαθένεζ ιεηαλφ ηςκ δφμ κμιχκ ηαζ επζπθέμκ μζ ηφπμζ αθάζηδζδξ δζαθένμοκ ιεηαλφ ημοξ ζηδκ ηάζδ κα δίκμοκ ιζηνυηενεξ ή ιεβαθφηενεξ πονηαβζέξ. Υζηυζμ, εθυζμκ δ δζαθμνά πανέιεζκε αηυια ηαζ υηακ ελαζνέεδηε δ πμνημθζααδζηή αθάζηδζδ απυ ηδ ζφβηνζζδ, δ μπμία ζηαηζζηζηά επδνέαγε ημ ηεθζηυ απμηέθεζια οπέν ηδξ Δφαμζαξ, δεκ εα πνέπεζ κα απμδμεεί ζημοξ ηφπμοξ ηδξ αθάζηδζδξ πμο ηαίβμκηαζ. Θα ιπμνμφζε ηακείξ κα εζηζάζεζ ζημ δζαεέζζιμ ανζειυ πονμζαεζηζηχκ ζηαειχκ ηαζ ηθζιαηίςκ μ μπμίμξ είκαζ πενίπμο δζπθάζζμξ ζηδκ Αηηζηή ζε ζπέζδ ιε ηδκ Δφαμζα, πανά ηδ ιζηνυηενδ έηηαζδ ηδξ πνχηδξ, ιε ζοκέπεζα κα ακαθμβεί ιζηνυηενδ έηηαζδ ακά ζδιείμ ζηήνζλδξ ημο Ξονμζαεζηζημφ Πχιαημξ ζηδκ Αηηζηή ζε ζπέζδ ιε ηδκ Δφαμζα. Αοηή δ δζαθμνά ζηδ δζαεεζζιυηδηα ηαζ επμιέκςξ ζηδκ απυζηαζδ πμο πνέπεζ κα δζακοεεί ιέπνζ κα επέιαμοκ μζ πονμζαεζηζηέξ δοκάιεζξ είκαζ δοκαηυ κα δίκεζ πνυκμ ζηδ θςηζά κα ελεθζπεεί. Δθυζμκ δ ηαιέκδ έηηαζδ ζοζπεηίγεηαζ ιε ημ πνυκμ αοηυξ εα ιπμνμφζε κα είκαζ έκαξ πζεακυξ ιδπακζζιυξ. Δπζπθέμκ δ πανέθεοζδ ιεβαθφηενμο πνυκμο ιέπνζ ηδκ πνχηδ πνμζαμθή ηδξ θςηζάξ δδιζμονβεί ηζξ πνμτπμεέζεζξ χζηε δ θςηζά κα ακαπηοπεεί ζε δφζημθα εθέβλζιδ πονηαβζά (Βμνίζδξ, 2004). Ζ άθθδ πανάιεηνμξ πμο εα ιπμνμφζε κα ενιδκεφζεζ ηδ δζαθμνά ζημ ιέβεεμξ ηδξ πονηαβζάξ είκαζ δ ηαηακμιή ηςκ πονηαβζχκ ζε διενμιδκίεξ ιε δζαθμνεηζηέξ ηζιέξ ημο δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ. Ζ ηεκηνζηή ηάζδ ζηδκ Δφαμζα είκαζ μζ πονηαβζέξ κα εηδδθχκμκηαζ ζε διενμιδκίεξ ιε ορδθυηενεξ ηζιέξ ημο δείηηδ ζε ζπέζδ ιε ηδκ Αηηζηή. Ζ δζαθμνά αοηή ιπμνεί κα ενιδκεφζεζ ηδκ δζαθμνά ζηζξ ηαιέκεξ εηηάζεζξ, ςζηυζμ ιεηαεέηεζ ημ πνυαθδια ηδξ ενιδκείαξ ημο θαζκμιέκμο: βζαηί αοηή δ δζαθμνά ζημ δείηηδ, άνα ζηζξ διενμιδκίεξ; Ζ ηαηακμιή θαίκεηαζ θμβζηή ζηδκ Δφαμζα ιε θίβεξ αλζμικδιυκεοηεξ πονηαβζέξ ζηζξ διένεξ ιε παιδθέξ ηζιέξ ημο δείηηδ θυβς ηςκ ιδ εοκμσηχκ ζοκεδηχκ, θίβεξ επίζδξ (ςξ ζοπκυηδηα) ζηζξ πμθφ εοκμσηέξ διένεξ (θυβς ζπακζυηδηαξ ηςκ αηναίςκ ζοκεδηχκ). Υξ οπυεεζδ ενβαζίαξ ηαζ ιυκμ εα ιπμνμφζε κα δζαηοπχζεζ ηακείξ ηδκ άπμρδ υηζ εάκ πνάβιαηζ ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ηςκ πονηαβζχκ μθείθεηαζ ζε ειπνδζιυ, είηε μ ειπνδζιυξ ζοκεζδδηά δεκ βίκεηαζ ζε διένεξ ιε αηναία εοκμσηέξ ζοκεήηεξ, εθυζμκ δ πνυεεζδ δεκ είκαζ ιζα ιεβάθδξ ηθίιαηαξ ηαηαζηνμθή αθθά ιζα πενζμνζζιέκδξ ηθίιαηαξ αθθαβή ηςκ πνήζεςκ βδξ, είηε υηζ βίκεηαζ ακελανηήηςξ ηαζνζηχκ ζοκεδηχκ ηαζ ζηαηζζηζηά μζ αηναία εοκμσηέξ διένεξ είκαζ θζβυηενεξ άνα ηαζ ηα επεζζυδζα είκαζ ακηίζημζπα θζβυηενα. Ξνμθακχξ μζ δφμ οπμεέζεζξ δεκ αθθδθμαπμηθείμκηαζ αιμζααία. Κία άθθδ πζεακή πανάιεηνμξ, πμο δεκ είκαζ δοκαηυ κα δζενεοκδεεί ζηδ αάζδ ηςκ ζημζπείςκ ηδξ ενβαζίαξ αοηήξ, είκαζ δ επίδναζδ ημο ιεβάθμο ανζειμφ ιζηνχκ ζε έηηαζδ πονηαβζχκ πμο παναηδνμφκηαζ ζηδκ Αηηζηή ζημ ιέβεεμξ ηςκ επυιεκςκ. Θα ιπμνμφζε κα οπμηεεεί υηζ μ ιεβάθμξ ανζειυξ πενζμνζζιέκςκ ζε έηηαζδ πονηαβζχκ δδιζμονβεί ανκδηζηέξ πνμτπμεέζεζξ βζα ηδκ ακάπηολδ ιεβάθςκ πονηαβζχκ δδιζμονβχκηαξ αζοκέπεζεξ ζημοξ πχνμοξ πμο εα ιπμνμφζε κα ελαπθςεεί ιζα κέα πονηαβζά. Δπζπθέμκ αηυια ηαζ εάκ δ αθάζηδζδ έπεζ ακαηάιρεζ εα έπεζ ιεζςιέκδ ζζηάιεκδ ιάγα πμο εα ιπμνμφζε κα ηνμθμδμηήζεζ ιζα θςηζά δ μπμία εα ήηακ δφζημθμ κα ηεεεί οπυ έθεβπμ. Ιαιαάκμκηαξ οπυρδ ημ ιεβάθμ ανζειυ πονηαβζχκ ηαεχξ ηαζ ημ βεβμκυξ υηζ δ θςηζά έπεζ ηδκ ηάζδ κα επακένπεηαζ ζημοξ ίδζμοξ πχνμοξ (Mouillot et. al., 2003; Viedma et. al., 2006), πζεακυκ θυβς ηδξ ακάπηολδξ πονυθζθδξ αθάζηδζδξ ςξ απμηέθεζιά ηδξ, εα ιπμνμφζε κα πεζ ηακείξ υηζ έπμοιε ζοπκέξ επακαθήρεζξ απυ ιζηνήξ έηηαζδξ πονηαβζέξ. Αοηή δ ενιδκεία ςζηυζμ δεκ είκαζ πθήνδξ βζαηί δε θαιαάκεζ οπυρδ ηδκ επζηναημφζα εηηίιδζδ βζα ημ νυθμ ημο ακενχπζκμο πανάβμκηα. Ρμ ενχηδια ηεθζηά εα ιπμνμφζε κα απακηδεεί εάκ ιεθεηδεεί ιε πςνζηά ζοβηεηνζιέκμ ηνυπμ ημ 394
8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Ξεξηβάιινλ ιυνθςια ηδξ ελάπθςζδξ ηςκ πονηαβζχκ ζημοξ ακηίζημζπμοξ πχνμοξ. 5. Ππκπεξάζκαηα Νζ δζαθμνέξ πμο παναηδνήεδηακ ζημ ιυνθςια ηςκ πονηαβζχκ ιεηαλφ Αηηζηήξ ηαζ Δφαμζαξ ζοκμρίγμκηαζ ζηα ελήξ παναηηδνζζηζηά: ιεβαθφηενμξ ανζειυξ ηαζ ιεβαθφηενδ ζοκμθζηά ηαιέκδ έηηαζδ ζηδκ Αηηζηή αθθά ιεβαθφηενμ ιέζμ ιέβεεμξ πονηαβζάξ ζηδκ Δφαμζα. Ζ δζαθμνά ζημκ ανζειυ ηαζ ζηδ ζοκμθζηή ηαιέκδ έηηαζδ ιπμνεί κα ενιδκεοεεί θυβς ηδξ δζαθμνάξ ζηδκ πίεζδ βζα αθθαβή ηδξ πνήζδξ ηδξ βδξ ακάιεζα ζημοξ δφμ κμιμφξ. Ζ δζαθμνά ζημ ιέζμ ιέβεεμξ εα ιπμνμφζε κα ενιδκεοεεί ςξ έκα ααειυ απυ ηζξ δζαθμνέξ ζηζξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ ηαηά ηζξ διενμιδκίεξ πμο αοηέξ εηδδθχκμκηαζ ηαζ ζηδκ ποηκυηδηα ηςκ πονμζαεζηζηχκ ζηαειχκ ηαζ ηθζιαηίςκ ζημοξ δφμ κμιμφξ. Υζηυζμ δφμ ενςηήιαηα πνήγμοκ πεναζηένς δζενεφκδζδξ: Πε ηζ μθείθεηαζ δ δζαθμνά ιεηαλφ ηςκ δφμ κμιχκ ζηδκ ηαηακμιή ηςκ πονηαβζχκ ζε διένεξ ιε δζαθμνεηζηέξ ηζιέξ ημο δείηηδ επζηζκδοκυηδηαξ ηαζ επμιέκςξ ιε δζαθμνεηζηέξ ηαζνζηέξ ζοκεήηεξ ηαζ αηυια πμζα εα ιπμνμφζε κα είκαζ δ επίδναζδ ηδξ δζαθμνάξ ζημκ ανζειυ ηαζ ηδ ζοκμθζηά ηαιέκδ έηηαζδ επί ηδξ ιέζδξ έηηαζδξ ηάεε πονηαβζάξ. Βηβιηνγξαθία Βμνίζδξ Γ., 2004: Ν νυθμξ ηςκ επζπεζνδζζαηχκ ηέκηνςκ ζοκημκζζιμφ ζηδκ ηαηάζαεζδ ηςκ δαζζηχκ πονηαβζχκ. Ζ εθθδκζηή πναβιαηζηυηδηα. Έηδμζδ Ανπδβείμο Ξονμζαεζηζημφ Πχιαημξ. Briassoulis H., 1992: The Planning Uses of Fire: Reflections on the Greek Experience. Journal of Environmental Planning and Management, 35, 161-173. Chas Amil M.L., 2007: Forest fires in Galicia (Spain): Threats and challenges for the future. Journal of Forest Economics, 13, 1 5. Dimitrakopoulos A.P., 2001: Thermogravimetric analysis of Mediterranean plant species. Journal of Analytical and Applied Pyrolysis, 60, 123 130. Gomes J.F.P, 2006: Forest fires in Portugal: how they happen and why they happen. International Journal of Environmental Studies, 63, 109 119. Iliadis L.S., A.K. Papastavrou, P.D. Lefakis, 2002a: A computer-system that classifies the prefectures of Greece in forest fire risk zones using fuzzy sets. Forest Policy and Economics, 4, 43 54. Iliadis L.S., A.K. Papastavrou, P.D. Lefakis, 2002b: A heuristic expert system for forest fire guidance in Greece. Journal of Environmental Management, 65, 327-336. Lekakis J.N., 1995: Social and Ecological Correlates of Rural Fires in Greece. Journal of Environmental Management, 43, 41-47. Moreira F., Rego F.C., Ferreira P.G., 2001: Temporal (1958 1995) pattern of change in a cultural landscape of northwestern Portugal: implications for fire occurrence. Landscape Ecology, 16: 557 567. Mouillot F., J.-P. Ratte, R. Joffre, J.M. Moreno and S. Rambal, 2003: Some determinants of the spatio-temporal fire cycle in a Mediterranean landscape (Corsica, France). Landscape Ecology, 18, 665 674. Viedma O., J.M. Moreno, I. Riero, 2006: Interactions between land use/land cover change, forest fires and landscape structure in Sierra de Gredos (Central Spain). Environmental Conservation, 33, 212 222. Viegas D.X., 1999: Main causes of forest fires. Mechanical Engineering Department, University of Coimbra, Portugal. 395