Εξάτμιση (στέγνωμα ρούχων) (Τ. ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΠΟΣΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΕΓΝΩΝΕΙ ΕΝΑ ΥΦΑΣΜΑ Εισαγωγή: Το Πανηγύρι της Επιστήμης αποτελεί ένα γεγονός ευρέως διαδεδομένο σε άλλες χώρες. Στην Κύπρο, ο θεσμός αυτός είναι στους πιο πολλούς άγνωστος. Μέσα στα πλαίσια του μαθήματος ΕΠΑ 336:Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ζητήθηκε από τους φοιτητές να λάβουν μέρος σε ένα τέτοιο πανηγύρι. Πιο συγκεκριμένα, διοργανώθηκαν δύο πανηγύρια, ένα σε συνεργασία με το Δημοτικό Σχολείο Δασουπόλεως και ένα σε συνεργασία με το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δομετίου. Εγώ συμμετείχα στο δεύτερο πανηγύρι που πραγματοποιήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2001. Ο κάθε φοιτητής θα έπρεπε να συνεργαστεί με ένα παιδί και να διερευνήσουν ένα θέμα μαζί το οποίο και θα παρουσίαζαν σε πόστερ στο Πανηγύρι της Επιστήμης. Στο πανηγύρι επίσης, ο κάθε μαθητής θα έπρεπε να παρουσιάσει μια δραστηριότητα η οποία και είχε σχέση με το θέμα προς διερεύνηση που είχε. Το κορίτσι με το οποίο συνεργάστηκα ονομάζεται Δέσποινα Προκοπίου και φοιτά στην Στ τάξη Δημοτικού Σχολείου Αγίου Δομετίου. Η Δέσποινα είναι πραγματικά ένα πανέξυπνο παιδί, φιλότιμο και πολύ γλυκό. Δεν έδειξε σχεδόν καμιά δυσκολία κατά τη διάρκεια της διερεύνησης μας και οφείλω να ομολογήσω πως νιώθω ιδιαίτερα τυχερή που είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ μαζί της. Σύντομη περιγραφή της διερεύνησης: Το θέμα που εγώ και η Δέσποινα αναλάβαμε να διερευνήσουμε είναι η εξέταση των παραγόντων που επηρεάζουν το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα. Είναι ένα θέμα που έχει να κάνει με την εξάτμιση, προσαρμοσμένο στο 'στέγνωμα των ρούχων'. Οι μεταβλητές που θα εξετάζαμε είναι η θερμοκρασία, το είδος του υφάσματος, το πόσο βρεγμένο είναι κάποιο ύφασμα, το είδος του υγρού με το οποίο βρέχουμε κάποιο ύφασμα, το κατά πόσο το απλώνουμε να στεγνώσει ή το αφήνουμε διπλωμένο. Θα έπρεπε δηλαδή να μετρήσουμε το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα μεταβάλλοντας έναν από τους πέντε παράγοντες κάθε φορά και διατηρώντας τους υπόλοιπους σταθερούς. Άλλοι παράγοντες που διατηρήθηκαν σταθεροί σε όλα τα πειράματα είναι το εμβαδόν των υφασμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα, το χρώμα των υφασμάτων καθώς και ο χώρος που διεξήχθησαν όλα τα πειράματα. Η διερεύνηση μας ολοκληρώθηκε σε τρεις συναντήσεις. Η πρώτη συνάντηση είχε ως στόχο την κατανόηση εκ μέρους της Δέσποινας του τι σημαίνει διερεύνηση και ποια
βήματα ακολουθούνται κάθε φορά, στην δεύτερη συνάντηση διερευνήσαμε το θέμα μας ενώ στην 3η συνάντηση ετοιμάσαμε το πόστερ μας καθώς και τη δραστηριότητα που θα παρουσιάζαμε στο πανηγύρι. Τα πειράματα μας έγιναν στο δωμάτιο της Δέσποινας με τη βοήθεια κομματιών από ύφασμα ποπλίνα (σεντόνι), κομμάτι από τσόχα, νερό, οινόπνευμα και σταγονόμετρο. Οι μετρήσεις έγιναν αισθητικά, τόσο με το μάτι όσο και με την αφή. Σύντομη περιγραφή δραστηριότητας πανηγυριού: Στο Πανηγύρι της Επιστήμης, το θέμα προς διερεύνηση θα έπρεπε να συνοδεύεται από μια δραστηριότητα πρωτότυπη, διασκεδαστική, όπου να μπορεί να λάβει μέρος το κοινό. Δυσκολευτήκαμε πολύ να βρούμε δραστηριότητα γιατί, όπως πιστεύω, το θέμα μας δεν προσέφερε ιδιαίτερα πρωτότυπες δραστηριότητες. Προσπάθησα να βρω και στη διεθνή βιβλιογραφία θέμα αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφερα. Τελικά σκεφτήκαμε μια αρκετά διασκεδαστική δραστηριότητα. Πήραμε ένα σανίδι ξύλο και βάλαμε πάνω τρεις 'στόχους' από διαφορετικά είδη υφάσματος: τσόχα, ποπλίνα και μάλλινο. Κάποιος που θα λάμβανε μέρος στη δραστηριότητα θα έπρεπε να στοχεύσει με ένα νεροπίστολο (από κάποια απόσταση) τους στόχους και να καταφέρει να τους βρέξει και τους τρεις. Αφού θα το πετύχαινε αυτό η Δέσποινα θα τον ρωτούσε ποιος κατά τη γνώμη του στόχος θα στέγνωνε πιο γρήγορα και γιατί. Η Δέσποινα στο τέλος θα έλεγε την ορθή απάντηση και θα εξηγούσε το λόγο. Διατηρώντας όλους τους άλλους παράγοντες σταθερούς, η λογική σειρά που θα στέγνωναν είναι τσόχα ποπλίνα μάλλινο. Στη δραστηριότητα όμως παρεμβάλλονταν και άλλοι παράγοντες όπως ποσότητα του νερού, κάτι που η Δέσποινα θα έπρεπε να προσέξει και να εξηγήσει. Η δραστηριότητα ήταν τελικά επιτυχής και αρκετά διασκεδαστική, αφού όπως φάνηκε στο πανηγύρι, άρεσε στους επισκέπτες και ήταν πολλοί εκείνοι που ήθελαν να παίξουν, μικροί και μεγάλοι. Εκτενής περιγραφή της αλληλεπίδρασης μου με το παιδί: Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, η διερεύνηση μας με τη Δέσποινα ολοκληρώθηκε σε τρεις συναντήσεις. Η πρώτη μας συνάντηση αφιερώθηκε στη γνωριμία μου με τη Δέσποινα και στην κατανόηση εκ μέρους της του τί είναι διερεύνηση καθώς και το τι περιλαμβάνει μια διερεύνηση. Αρχικά, προσπάθησα να δημιουργήσω ένα κλίμα οικειότητας με τη Δέσποινα λέγοντας της λίγα λόγια για μένα και τα ενδιαφέροντα μου και ζητώντας και από αυτήν να κάνει το ίδιο. Μου φάνηκε ένα πολύ έξυπνο παιδί από την αρχή και δεν έπεσα έξω. Αυτό που με τρομοκράτησε λίγο στην αρχή μπορώ να πω ήταν η δήλωση της, όταν τη ρώτησα, ότι δεν της αρέσει καθόλου το μάθημα της επιστήμης. Τη ρώτησα τότε ποιο μάθημα έκαναν εκείνη την περίοδο στην επιστήμη και μου είπε ότι έκαναν το κυκλοφοριακό σύστημα. τη ρώτησα εάν είναι το συγκεκριμένο μάθημα που δεν της αρέσει και όχι και όχι γενικά το
μάθημα της επιστήμης και μου απάντησε ότι ποτέ δεν της άρεσε η επιστήμη. Όταν τη ρώτησα γιατί συμβαίνει αυτό δεν ήταν σε θέση να μου δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση. Τότε εγώ την ενεθάρρυνα λέγοντας της πως θα μάθουμε ένα νέο τρόπο σκέψης για να μελετά κάποιο θέμα που έχει να κάνει με το μάθημα της επιστήμης ο οποίος είναι απλός, ευχάριστος και πιστεύω πως θα την κάνει να αγαπήσει την επιστήμη. Μέσα μου όμως είχα τις ανησυχίες και αμφιβολίες μου οι οποίες σβήστηκαν αμέσως μόλις αρχίσαμε να εξετάζουμε τι είναι διερεύνηση. Η Δέσποινα, όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια της μελέτης, είναι ένα πολύ έξυπνο παιδί και διαθέτει αυτό το εκπληκτικό χάρισμα να απορροφά αμέσως τη νέα γνώση και να την αξιοποιεί κατάλληλα. Αφού γνωριστήκαμε με τη Δέσποινα κάναμε μια εισαγωγή για το τι σημαίνει διερεύνηση καθώς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται στη μελέτη κάποιου φαινομένου. Της εξήγησα πως κάθε φορά πρέπει να έχουμε υπόψη μας τρία ερωτήματα: τι θέλουμε να μετρήσουμε κάθε φορά, ποιον παράγοντα πρέπει να μεταβάλουμε και ποιους πρέπει να διατηρήσουμε σταθερούς. Της τόνισα ιδιαίτερα πως είναι σημαντικό να διατηρούμε τους υπόλοιπους παράγοντες σταθερούς κάθε φορά που εξετάζουμε έναν από αυτούς έτσι ώστε να μην επηρεάζεται το αποτέλεσμα από αυτούς και να έχουμε έγκυρα και αξιόπιστα αποτελέσματα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι η Δέσποινα δεν ήξερε τα βήματα που ακολουθούνται σε ένα πείραμα (παρατήρηση, υπόθεση, πρόβλεψη, πείραμα, παρατηρήσεις, συμπέρασμα) και έτσι έπρεπε να της τα αναφέρω. Ακολούθως, για να σιγουρευτώ εξετάσαμε μερικά θέματα προς διερεύνηση, τους παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο γρήγορα ψηλώνει ένα φυτό, το πόσο γρήγορα λιώνει ένα παγάκι και το πόσο δυνατός θόρυβος ακούγεται όταν ρίξω την πένα στο πάτωμα. Ειλικρινά, μόνο με τη μικρή εισαγωγή που έγινε η Δέσποινα ήταν σε θέση να μου αναλύσει τους παράγοντες καθώς και την πορεία που θα ακολουθείτο σε κάθε ένα από τα θέματα προς διερεύνηση. Πρέπει να πω πως καθ' όλη τη διάρκεια της συνάντησης εκπλησσόμουν διαρκώς και απορούσα πώς γίνεται ένα παιδί που δεν του αρέσει καθόλου η επιστήμη και που αγνοούσε τα επιστημονικά βήματα κάποιου πειράματος να τα κατανοεί μόνο σε μια συνάντηση και να τα χρησιμοποιεί επιτυχώς σε κάποιο θέμα προς διερεύνηση. η Δέσποινα είναι πράγματι ένα χαρισματικό παιδί και ειλικρινά δεν καταλαβαίνω το λόγο που δεν της αρέσει η επιστήμη αφού την κατανοεί τόσο μα τόσο εύκολα. Είναι αξιοπερίεργο. Με την ολοκλήρωση της πρώτης μας συνάντησης ήμουνα σίγουρη πως η Δέσποινα κατανόησε πλήρως τον τρόπο που γίνεται μια διερεύνηση και ήταν έτοιμη να αρχίσει τη δική μας διερεύνηση. Στη δεύτερη συνάντηση έθεσα στη Δέσποινα το εξής πρόβλημα: 'Η κυρία Μπουγαδιάδου έπλυνε τα ρούχα της όμως δεν είχε ιδέα πού και πώς να τα βάλει για να στεγνώσουν γρήγορα'. Τη ρώτησα πού κατά τη γνώμη της πρέπει να τα βάλει. Μου ανέφερε διάφορους παράγοντες όπως να τα απλώσει, να τα βάλει έξω στον ήλιο κλπ. Όταν τη ρώτησα ποιο ήταν κατά τη γνώμη της το θέμα της διερεύνησης μας μου απαντούσε με προτάσεις όπως 'αν ο ήλιος στεγνώνει γρήγορα τα ρούχα. Τότε εγώ της είπα να θυμηθεί ποια λέξη είπαμε πως χρησιμοποιούμε σε μια διερεύνηση και δεν είναι μόνο ένα πράγμα (π.χ. ήλιος) που θέλουμε να εξετάσουμε. Αφού βρήκε τη λέξη (παράγοντες) της είπα να τη χρησιμοποιήσει για να δώσει ένα τίτλο στη διερεύνηση μας. Και τότε μου είπε 'θέλουμε να δούμε ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα στεγνώνουν τα
ρούχα'. Αποφασίσαμε τέλος να δώσουμε στη διερεύνηση μας τον τίτλο 'παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα'. Αφού βρήκαμε τον τίτλο ρώτησα τη Δέσποινα ποιοι παράγοντες, κατά τη γνώμη της επηρεάζουν το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα. Χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία βρήκε μερικούς παράγοντες όπως τον ήλιο ή τη σκιά (θερμοκρασία), την ποσότητα νερού που θα βραχεί το ύφασμα, αν το ύφασμα είναι διπλωμένο ή απλωμένο, τον αέρα. Δυσκολεύτηκε να βρει τους παράγοντες είδος υγρού, είδος υφάσματος, χρώμα υφάσματος. Όσο αφορά τον πρώτο παράγοντα της είπα πως το Σάββατο πήγα σε κάποια γενέθλια και κατά λάθος έχυσα το χυμό στη φούστα μου...δεν πρόλαβα όμως να ολοκληρώσω και μου είπε ότι ένας άλλος παράγοντας είναι το είδος του υγρού με το οποίο βρέχουμε το ύφασμα. Για το δεύτερο παράγοντα, της είπα να φανταστεί πως η μητέρα της απλώνει στην απλώστρα να στεγνώσουν διάφορες μπλούζες, μάλλινες, βαμβακερές, από σατέν. Νομίζει πως θα στεγνώσουν όλες την ίδια ώρα; Μου απάντησε πως όχι. Όταν τη ρώτησα γιατί μου είπε ότι γιατί η μία είναι μάλλινη, η άλλη βαμβακερή, η άλλη από σατέν. Της είπα τότε, ποιος παράγοντας κατά τη γνώμη τη επιδρά εδώ και μου απάντησε τον παράγοντα είδος υφάσματος. Για τον τρίτο παράγοντα της έθεσα το εξής ερώτημα: το καλοκαίρι, ποια χρώματα ρούχων είναι ποιο πυρωτικά από άλλα; Η Δέσποινα, γνωρίζοντας την απάντηση μου απάντησε ότι είναι τα σκούρα χρώματα. Όταν τη ρώτησα γιατί συμβαίνει αυτό μου απάντησε 'γιατί απορροφούν τον ήλιο'. Τότε της είπα να φανταστεί ότι βρέχουμε ένα μαύρο και ένα άσπρο παντελόνι με την ίδια ποσότητα νερό και τα βάζουμε στον ήλιο να στεγνώσουν. Ποιο θα στεγνώσει ποιο γρήγορα και γιατί; Αφού μου απάντησε σωστά της ζήτησα να μου αναφέρει τον παράγοντα που παίζει σε αυτήν την περίπτωση ρόλο στο πόσο γρήγορα θα στεγνώσουν τα ρούχα. Μου απάντησε 'το χρώμα τους'. Αποφασίσαμε στη διερεύνηση μας να εξετάσουμε τους παράγοντες θερμοκρασία (ήλιος ή σκιά), την επιφάνεια του υφάσματος που είναι απλωμένη, το είδος του υφάσματος, το είδος του υγρού και την ποσότητα υγρού. Στα πειράματα προσπάθησα να αφήσω τη Δέσποινα να κάνει μόνη της τα πειράματα και να ακολουθεί τα βήματα που συνοδεύουν ένα πείραμα μιλώντας όσο λιγότερο μπορώ και καθοδηγώντας τη μόνο εκεί που χρειάζεται. Σε όλα τα πειράματα χρησιμοποιήθηκαν υφάσματα με εμβαδόν 25 cm² και τα πειράματα έγιναν στον ίδιο χώρο. Στα πειράματα χρησιμοποιήθηκαν κομμάτια από ύφασμα ποπλίνα (από το ίδιο μεγαλύτερο ύφασμα), κομμάτι από τσόχα, νερό, οινόπνευμα, σταγονόμετρο, λαμπτήρας γραφείου. Πρώτα μελετήσαμε τον παράγοντα 'ποσότητα του υγρού'. Ρώτησα τη Δέσποινα ποιο παράγοντα θέλουμε να μετρήσουμε εδώ. Μου απάντησε αν στεγνώνει πιο γρήγορα όταν είναι πιο πολύ ή πιο λίγο βρεγμένο'. Τη ρώτησα πώς μπορούμε να το εξετάσουμε αυτό και μου είπε αν στάξουμε μια σταγόνα σε ένα κομμάτι ύφασμα και να βρέξουμε ολόκληρο ένα άλλο ύφασμα. Τότε τη ρώτησα τι θα έπρεπε να προσέξουμε στα δύο κομμάτια από ύφασμα και μου είπε πως πρέπει να είναι τα ίδια από το ίδιο ρούχο. Τότε της είπα 'μπορούμε να πάρουμε μια μπλούζα και ένα κομμάτι μικρό ύφασμα που είναι και τα δύο βαμβακερά'; Και μου απάντησε πως τα δύο υφάσματα πρέπει να είναι του ίδιου μεγέθους. Τότε τη ρώτησα τι άλλο θα πρέπει να προσέξουμε κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής του πειράματος. Μου απάντησε χωρίς καμιά δυσκολία πως θα πρέπει να
κρατηθούν σταθεροί όλοι οι άλλοι παράγοντες που αναφέραμε. Πριν να κάνουμε το πείραμα είπα της Δέσποινας να κάνει μια πρόβλεψη για το ποιο ύφασμα θα στεγνώσει πιο γρήγορα και μου είπε πως το πιο βρεγμένο θα στεγνώσει πιο γρήγορα. Μετά το πείραμα ζήτησα από τη Δέσποινα να κάνει την παρατήρηση της και έπειτα να προβεί σε κάποιο συμπέρασμα. Συμπέραινε λοιπόν πως η ποσότητα του υγρού που βρέχουμε κάποιο ύφασμα επηρεάζει το πόσο γρήγορα αυτό στεγνώνει. Όσο αφορά το πρώτο πείραμα, η Δέσποινα παρουσίασε μια μικρή δυσκολία στο να ακολουθεί μόνη της τα επιστημονικά βήματα και χρειάστηκε να την καθοδηγώ, κάτι που όμως ξεπέρασε από το δεύτερο κιόλας πείραμα. Θεωρώ μη αναγκαία τη περιγραφή των βημάτων κάθε πειράματος, αφού αυτά περιγράφηκαν και στο πόστερ στο Πανηγύρι της Επιστήμης. Εξάλλου, δεν είναι ούτε αυτός ο σκοπός της παρούσας μελέτης. Έτσι, πιο κάτω θα γίνει μια αναφορά στα σημεία που ίσως δυσκολεύτηκε είτε η Δέσποινα είτε εγώ και όχι στην πορεία των πειραμάτων. Ο δεύτερος παράγοντας που ελέγξαμε ήταν το είδος του υγρού. Η Δέσποινα πρότεινε το πείραμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε, ανέφερε τον παράγοντα που θα μεταβάλλαμε και τους παράγοντες που θα διατηρούσαμε σταθερούς, έκανε την πρόβλεψη της, έκανε σωστά το πείραμα, τις παρατηρήσεις και προέβη στο σωστό συμπέρασμα, ότι δηλαδή το είδος του υγρού επηρεάζει το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα. Η Δέσποινα δε συνάντησε καμιά απολύτως δυσκολία στη μελέτη αυτού του παράγοντα εκτός από το ότι προβληματίστηκε στο πώς θα ελέγχαμε την ποσότητα του υγρού. Τότε εγώ της είπα να σκεφτεί αν ξέρει κάποιο όργανο με το οποίο μπορούμε να ελέγξουμε την ποσότητα κάποιου υγρού. Αυτό το αντικείμενο της είπα ότι το συναντούμε πολύ συχνά μέσα σε μερικά φάρμακα. Αφού σκέφτηκε λίγο το βρήκε: το σταγονόμετρο. Αποφάσισε να αφήνει δύο σταγόνες πάνω σε κάθε ύφασμα. Κάτι που αξίζει πραγματικά να αναφέρω εδώ είναι ότι από τώρα και στο εξής στα πειράματα της η Δέσποινα χρησιμοποιούσε οινόπνευμα αντί για νερό. Το πρότεινε η ίδια γιατί όπως είπε, το οινόπνευμα στεγνώνει πιο γρήγορα από το νερό και έτσι θα μας εξοικονομήσει χρόνο. Ξαφνιάστηκα από την πρόταση της αυτή. Είναι ένα τόσο ευφυές κορίτσι, πρακτικό και τολμά να πάρει πρωτοβουλίες. Ο επόμενος παράγοντας που εξετάσαμε ήταν το είδος του υφάσματος. Για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιούσαμε ένα κομμάτι από ύφασμα ποπλίνα και ένα κομμάτι από ύφασμα τσόχα. Η Δέσποινα πρότεινε σωστά κάποιο πείραμα ανέφερε τις μεταβλητές που θα μετρούσαμε, τους παράγοντες που θα κρατούσαμε σταθερούς. Ξέχασε όμως να αναφέρει τον παράγοντα χρώμα υφάσματος. Τότε της είπα να σκεφτεί όσο αφορά τα δύο υφάσματα και κάποιο άλλο παράγοντα τον οποίο ξέχασε να αναφέρει. Τον θυμήθηκε αμέσως και μου είπε πως τα δύο κομμάτια υφάσματος πρέπει να είναι του ίδιου χρώματος. Όσο αφορά την πρόβλεψη της, η Δέσποινα πρόβλεψε ορθά πως το ύφασμα από τσόχα θα στέγνωνε πιο γρήγορα για λάθος λόγο όμως. Είπε πως θα στέγνωνε πιο γρήγορα διότι το ύφασμα της τσόχας θα στέγνωνε πιο γρήγορα επειδή είναι πιο χοντρό. Την άφησα όμως να κάνει το πείραμα της, τις παρατηρήσεις της και να βγάλει το συμπέρασμα της και μετά ανέφερα το λάθος που έκανε. Της είπα να σκεφτεί πως βρέχουμε ολόκληρο ένα τρικό και μια μπλούζα του ίδιου σχεδίου αλλά είναι από πολύ
λεπτό ύφασμα. Πιο νομίζει πως θα στεγνώσει πιο γρήγορα; Μου είπε σωστά πως η πιο λεπτή μπλούζα θα στεγνώσει πιο γρήγορα. Της εξήγησα πως αυτό συμβαίνει πως κάποιο ύφασμα που είναι πιο χοντρό απορροφά πιο μεγάλη ποσότητα υγρού πράγμα που καθυστερεί το στέγνωμα της. Της εξήγησα επίσης πως η τσόχα, παρά το γεγονός ότι είναι πιο χοντρό ύφασμα από την ποπλίνα, έχει την ιδιότητα να μην απορροφά το υγρό και της έδωσα παράδειγμα το σακάκι μου με το οποίο έτυχε πολλές φορές να είμαι στη βροχή και να μη βραχεί. Τον επόμενο παράγοντα που μελετήσαμε είναι αν το ύφασμα που θα βάλουμε να στεγνώσει είναι διπλωμένο ή απλωμένο. Στο πείραμα αυτό η Δέσποινα δε συνάντησε καμία απολύτως δυσκολία, είπε τον παράγοντα που θα μεταβάλουμε, τους παράγοντες που θα κρατήσουμε σταθερούς, πρότεινε κάποιο πείραμα, έκανε την πρόβλεψη της, έκανε την παρατήρηση της και τέλος έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο τρόπος που βάζουμε ένα ύφασμα για να στεγνώσει επηρεάζει το πόσο γρήγορα στεγνώνει. Τέλος, μελετήσαμε τον παράγοντα ήλιο ή σκιά. Ούτε σε αυτό τον παράγοντα η Δέσποινα παρουσίασε την οποιαδήποτε δυσκολία. Η Δέσποινα ανάφερε τον παράγοντα που θα εξετάζαμε, τους παράγοντες που θα κρατούσαμε σταθερούς, το πείραμα που θα έπρεπε να κάνουμε, είπε την πρόβλεψη της, έκανε την παρατήρηση της και προέβη στο συμπέρασμα ότι η θερμοκρασία επηρεάζει το πόσο γρήγορα στεγνώνει ένα ύφασμα. Το μόνο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε ήταν τεχνικής φύσεως και οφειλόταν στο γεγονός πως εκείνη την ημέρα έβρεχε. Έτσι χρησιμοποιήσαμε τεχνητό ήλιο (λαμπτήρας γραφείου). Στην 3η συνάντηση εγώ και η Δέσποινα ετοιμάσαμε το πόστερ μας όπου περιγράφαμε τα βήματα τα οποία ακολουθήσαμε στη διερεύνηση μας καθώς και την κατασκευή για τη δραστηριότητα μας. Μέσα από αυτήν την περιγραφή της δουλειάς μου με τη Δέσποινα φάνηκε καθαρά πως δε συνάντησα σχεδόν καμιά δυσκολία με τη Δέσποινα. Αυτό οφείλεται σίγουρα στην εξυπνάδα και την οξυδέρκεια της Δέσποινας καθώς και στο θέμα το οποίο πιστεύω είναι βατό, σχετίζεται με την καθημερινότητα και εύκολα κάποιος μπορεί να υποθέσει τους παράγοντες. Σύντομα σχόλια: Το πανηγύρι της Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου είχε, παρά τις δυσχερείς καιρικές συνθήκες, μεγάλη επιτυχία και τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να επιδείξουν πραγματικά υπέροχες δραστηριότητες βγαλμένες μέσα από το θέμα της διερεύνησης τους. Όσο αφορά τη Δέσποινα και τη δική μας διερεύνηση, πιστεύω ότι κατανόησε πλήρως τα βήματα που ακολουθούνται σε μια διερεύνηση, κατέκτησε δηλαδή δεξιότητες διερεύνησης και είναι πιστεύω ικανή να προβεί σε όποια διερεύνηση της ζητηθεί. Το ευχάριστο είναι πως κατάκτησε αυτές τις δεξιότητες μέσα σε ένα ευχάριστο κλίμα, σε τρεις μόνο συναντήσεις με σκοπό να επιδείξει τη δουλειά της στο Πανηγύρι της Επιστήμης.
Πιστεύω πως το Πανηγύρι της Επιστήμης, εκτός του γεγονότος ότι είναι ένα ευχάριστο και διασκεδαστικό γεγονός, βοηθά στην καλλιέργεια εκ μέρους των παιδιών δεξιοτήτων διερεύνησης και θα πρέπει αυτός ο θεσμός να αρχίσει να υιοθετείται σιγά σιγά και από άλλα σχολεία. Ένα είναι πάντως το σίγουρο: η Δέσποινα, πριν τη διερεύνηση μας μισούσε το μάθημα της Επιστήμης ενώ τώρα άρχισε να το βλέπει με πολύ πιο θετικό μάτι αφού είδε και η ίδια ότι τα καταφέρνει περίφημα σ αυτό. Το πανηγύρι της επιστήμης την ενθουσίασε και την ενθουσίασε ιδιαίτερα το ότι ανέλαβε να επεξηγεί τη δραστηριότητα μας και να καθοδηγεί τους παίκτες στην ορθή απάντηση.