Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 7 Απριλίου Ελληνική Οικονομία

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 7 Απριλίου 217 Ελληνική Οικονομία Η εξέλιξη των δεικτών συγκυρίας για την οικονομική δραστηριότητα καθώς και τα πρόσφατα στοιχεία για την πορεία των πρόδρομων δεικτών οικονομικού κλίματος και εμπιστοσύνης, σε συνδυασμό με μία σειρά παραγόντων που θα αναλύσουμε κατωτέρω, καθιστούν εύθραυστη και επισφαλή την δυναμική της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας στο τρέχον έτος. Συνηγορούν δε, στην αναθεώρηση προς τα κάτω της πρόβλεψης για το ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 217 σε σχέση με ό,τι προέβλεπε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις χειμερινές της προβλέψεις, εκτίμηση που ενσωματώθηκε και στον εφετινό προϋπολογισμό (2,7%). Συγκεκριμένα, ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας της χώρας δύναται να προσεγγίσει την περιοχή του 1,5% υπό την προϋπόθεση ότι το κλίμα αβεβαιότητας περί την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του τρέχοντος προγράμματος θα εξαλειφθεί εντός των επόμενων εβδομάδων και το ύψος των τουριστικών εισπράξεων θα ενισχυθεί, όπως διαφαίνεται από τη ζήτηση για προ-κρατήσεις στα ελληνικά ξενοδοχεία. Ωστόσο, ένα θετικό shock στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων και της προώθησης των μεταρρυθμίσεων μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό μήνυμα (signalling) προς το διεθνές επενδυτικό κοινό, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Οι παράγοντες που καθιστούν περισσότερο εύθραυστη την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας έχουν ως εξής: Πρώτον, οι τελευταίες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας το τελευταίο τρίμηνο του 216, συνεπάγονται ότι η στατιστική επίδραση βάσεως (carry-over effect) του ρυθμού μεγέθυνσης του 216 επί του προσδοκώμενου ετήσιου ρυθμού το 217 αναπροσαρμόζεται επί τα χείρω και καθίσταται αρνητική. Η στατιστική αυτή επίδραση αντανακλά το μέσο ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης που θα προέκυπτε την επόμενη χρονιά εάν το επίπεδο του ΑΕΠ που επετεύχθη το τελευταίο τρίμηνο του 216 διατηρηθεί σταθερό μέσα στην τρέχον έτος. Πρακτικά τούτο ισοδυναμεί με την ποσοστιαία διαφορά μεταξύ του επιπέδου του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο και του μέσου επιπέδου του ιδίου έτους. Συνεπώς, όταν το επίπεδο του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους είναι χαμηλότερο από το μέσο επίπεδο, όπως συνέβη το 216, τότε η στατιστική επίδραση βάσεως προς το επόμενο έτος είναι αρνητική. Υπολογίζεται δε ότι η επίδραση αυτή είναι της τάξεως των -,6 ποσοστιαίων μονάδων. Στο Γράφημα 1 απεικονίζεται γραφικά το επίπεδο και η δυναμική της μεγέθυνσης του ΑΕΠ ανά τρίμηνο το 216 καθώς και το αποτέλεσμα βάσεως το 217. Δεύτερον, η ιδιωτική κατανάλωση, που ήταν η μόνη συνιστώσα με θετική συμβολή το περασμένο έτος φαίνεται ότι παρουσιάζει ενδείξεις κόπωσης καθότι μία σειρά παραγόντων εμποδίζουν μία ισχυρότερη άνοδο της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών για τους εξής λόγους: 1. Η φορολογική επιβάρυνση που έχουν ήδη υποστεί τα νοικοκυριά και η θέσπιση νέων μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα το 217 προβλέπεται να περιορίσουν περαιτέρω το διαθέσιμο εισόδημά τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 216, οι φόροι στην κατανάλωση (κυρίως ΦΠΑ και ΕΦΚ) αποτελούσαν το 14,6% του ΑΕΠ ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ (214: 1,3%). 2. Επιπλέον της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, η κατανάλωση επηρεάζεται από το αρνητικό αποτέλεσμα πλούτου για τα νοικοκυριά (negative wealth effect). Η συρρίκνωση του πλούτου των νοικοκυριών, όπως ορίζεται από τον χρηματοοικονομικό πλούτο (financial wealth) και την αξία της ακίνητης περιουσίας (property wealth) συνεχίζει την καθοδική της πορεία αποτρέποντας την ενίσχυση της καταναλωτικής δαπάνης. 4.% 2.% Γράφημα 2. Διαθέσιμο Εισόδημα, Αποταμείυση και ιδιωτική Κατανάλωση 15% 1% 46,6 46,4 46,2 46, 45,8 45,6 45,4 Γράφημα 1: Μέγεθος και Δυναμική του ελληνικού ΑΕΠ το 216 και η επίδραση βάσεως το 217 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 216 217 πραγματικό ΑΕΠ (τριμηνιαίος ρυθμός μεταβολής %, δεξιός άξονας ) πραγματικό ΑΕΠ (εποχικά διορθωμένα προσωρινά στοιχεία, δισ. ) μεσο επίπεδο πραγματικού ΑΕΠ 216 (δισ. ),4% -,2% εκτιμώμενη στατιστική επίδραση βάσης: -,6% -12.% -25% -,8% -1,4%.% -2.% -4.% -6.% -8.% -1.% 29 21 211 212 213 214 215 216 Καθαρό Διαθέσιμο Εισόδημα (% ετήσια μετ., αρ. αξ.) Ιδιωτική Κατανάλωση (% ετήσια μετ., αρ. αξ.) Αποταμίευση Νοικοκυρίων % στο Διαθέσιμο Εισόδημα (δεξ. αξ) Πηγές: OECD, Ameco 5% % -5% -1% -15% -2%

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Ειδικότερα το 216, σημειώθηκε περαιτέρω πτώση των χρηματιστηριακών αξιών (-21,2% σε μέσα επίπεδα) αλλά και των τιμών των οικιστικών ακινήτων (-2,2%). Σημειώνεται ότι κατά την διάρκεια της κρίσης, παρατηρήθηκε έντονη πτώση των χρηματιστηριακών αξιών, ενώ ταυτόχρονα οι τιμές των ακινήτων υπεχώρησαν κατά 4,2% σωρευτικά την περίοδο 27-216. 3. Η πτώση των τιμών ενέργειας τα προηγούμενα έτη ενίσχυσε έμμεσα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς καθώς συνετέλεσε στην μείωση των δαπανών των νοικοκυριών για πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης. Δεδομένου ότι τα χρόνια της κρίσης η μέση ροπή προς αποταμίευση ήταν αρνητική, οι πόροι που απελευθερώθηκαν από τη μείωση των δαπανών των νοικοκυριών για ενέργεια πιθανότατα διοχετεύθηκαν στην κατανάλωση. Ωστόσο το 217, σύμφωνα με το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναμένεται αύξηση της τιμής του πετρελαίου σε μέσο επίπεδο έως και 19% για πρώτη φορά μετά από 4 έτη. Η αύξηση αυτή αναμένεται να ασκήσει πιέσεις τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και κατ επέκταση στην ιδιωτική κατανάλωση. 4. Ο λόγος της αποταμίευσης προς το διαθέσιμο εισόδημα (μέση ροπή προς αποταμίευση) διαμορφώθηκε 11,2% κατά μέσο όρο ετησίως την περίοδο 29-215 ακολουθώντας μάλιστα έντονα καθοδική τάση, όπως υποδεικνύεται με μπλε γραμμή στο γράφημα 2. Περιορίζεται συνεπώς, η δυνατότητα των νοικοκυριών να μειώσουν περαιτέρω τις αποταμιεύσεις τους προκειμένου να διατηρήσουν το επίπεδο της ευημερίας τους μέσω διατήρησης του καταναλωτικού τους προτύπου. 5.Η δυνατότητα των νοικοκυριών να προβούν σε τραπεζικό δανεισμό για την ενίσχυση της καταναλωτικής δαπάνης, όπως συνέβαινε πριν την κρίση, κρίνεται πλέον περιορισμένη καθώς η δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών ως προς το διαθέσιμο εισόδημα είναι ήδη υψηλή (215: 118%). Παράλληλα ο αρνητικός ρυθμός εξέλιξης των καταναλωτικών δανείων συνεχίζει να επιδεινώνεται (Δεκ. 215:-2,6%, Δεκ. 216:-3,4%, Φεβ.217:- 3,7%). Σημειώνεται ότι, όσο διατηρείται η αβεβαιότητα στην οικονομία τόσο δυσχεραίνουν οι συνθήκες ρευστότητας. 11 1 9 8 7 Γράφημα3. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος και ΑΕΠ (% ετήσιες μεταβολές) Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ ΙΙΙΙV Ι ΙΙ IIIΙV Ι 28 29 21 211 212 213 214 215 216217 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Δείκτης Οικονομικού Κλίματος. αριστερός άξονας ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή), δεξιός άξονας 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -1% -12% Τρίτον, η επιδείνωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στο πρώτο τρίμηνο του 217. Συγκεκριμένα, ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 93,8 μονάδες, έναντι 94,1 στο τέταρτο τρίμηνο του 216. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες κινήθηκαν πτωτικά, ενώ εξαίρεση αποτελεί η βελτίωση του δείκτη προσδοκιών στη βιομηχανία. Ωστόσο, η μεγαλύτερη υποχώρηση παρατηρήθηκε στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης που κατέρρευσε κατά 6,9 μονάδες στο πρώτο τρίμηνο του 217, ενώ ειδικότερα τον Μάρτιο του 217 ο δείκτης διαμορφώθηκε σε χαμηλό επίπεδο 3,5 ετών. Επισημαίνεται ότι την περίοδο της κρίσης (29-216) παρατηρείται έντονη θετική συσχέτιση μεταξύ του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης. Φαρμακοβιομηχανία: Συμβολή στη Βιομηχανική Δραστηριότητα και την Απασχόληση Ο φαρμακευτικός κλάδος, αν και σε μικρότερο βαθμό από άλλους, έχει επηρεασθεί από τη μακροχρόνια οικονομική ύφεση. Ωστόσο, εξακολουθεί να παρουσιάζει δυναμική ανάπτυξης και μπορεί να συμβάλλει θετικά στην ανάκαμψη της Εθνικής Οικονομίας. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κλάδου είναι η αυξανόμενη χρήση γενοσήμων φαρμάκων (ποσοστό διείσδυσης γενοσήμων στην εγχώρια αγορά σε όγκο το 215: 3%) και η αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας, που θέτει τις βάσεις για την περαιτέρω διεύρυνση της θέσης του στις διεθνείς αγορές. Η δυναμική του φαρμακευτικού κλάδου αποτυπώνεται στην ποσοστιαία συμμετοχή του στη βιομηχανική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου (21=1) διαμορφώθηκε σε 3,9% της συνολικής προστιθέμενης αξίας του μεταποιητικού τομέα το 215 από 3,8% το 214 (Γράφημα 4) και κατέχει σχετικά υψηλό μερίδιο συγκριτικά με τους υπόλοιπους κλάδους της μεταποίησης (8 η θέση μεταξύ των 24 κλάδων της μεταποίησης για το 215). 1. 8 6 4 2 Γράφημα 4. Προστιθέμενη Αξία Κλάδου Παραγωγής Φαρμάκου 4,6% 85 4,% 746 3,4% 672 2,8% 3,4% 55 519 3,8% 3,2% 624 616 3,% 57 3,9% 3,8% 3,9% 673 678 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 Πηγή: Eurostat, Επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ Προστιθέμενη αξία σε Ευρώ εκατ., (21=1) % Συμμετοχή κλάδου φαρμάκου στη μεταποίηση 687 5% 4% 3% 2% 1% % 2

442 521 622 763 837 1.17 1.14 1.176 1.467 1.466 1.312 1.2 1.361 1.427 1.44 1.484 1.351 1.56 1.635 1.96 2.226 2.615 3.213 3.232 3.624 4.118 4.386 3.744 3.669 3.114 2.96 2.871 2.777 2.763 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Η συνεισφορά του φαρμακευτικού κλάδου είναι επίσης σημαντική, όσον αφορά την απασχόληση. Οι φαρμακοβιομηχανίες στην Ελλάδα διαθέτουν υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό και εκτεταμένη τεχνογνωσία. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ (Η Φαρμακευτική Αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα & Στοιχεία 215-216), στον τομέα της παραγωγής φαρμάκου στην Ελλάδα, η απασχόληση διαμορφώθηκε σε 13,1 χιλ. άτομα το 215 και αντιστοιχούσε σε 4% της συνολικής απασχόλησης στη μεταποίηση, ποσοστό που υπερέβη το αντίστοιχο της ΕΕ-28 (2,5%). Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής Φαρμακευτικών Προϊόντων και Σκευασμάτων Σύμφωνα με τον Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής Φαρμακευτικών Προϊόντων και Σκευασμάτων (Γράφημα 5), η παραγωγή εμφανίζει ανοδική τάση τη χρονική περίοδο 27-216. Τα δύο τελευταία έτη σημειώθηκε θετικός ρυθμός μεταβολής (σε ετήσια βάση 215: +7,2%, 216: +3,9%), οι οποίοι υπεραντιστάθμισαν τη μείωση το 214 (-4,7%). 12 1 Γράφημα 5. Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής Φαρμακευτικών Προϊόντων και Σκευασμάτων 8 6 4 2 8 82 97 1 99 Δομή και Μέγεθος της Αγοράς Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι λειτουργούν περισσότερες από 1 φαρμακευτικές επιχειρήσεις (παραγωγικές: 5 και εισαγωγικές: περίπου 56 βάσει στοιχείων 214), ενώ ορισμένες εισαγωγικές επιχειρήσεις αποτελούν θυγατρικές μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων. Ο φαρμακευτικός κλάδος παρουσιάζει χαμηλή συγκέντρωση και έντονο ανταγωνισμό, λόγω του μεγάλου πλήθους των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται. Με βάση το κριτήριο των πωλήσεων, οι τρεις μεγαλύτερες φαρμακευτικές επιχειρήσεις συγκέντρωσαν το 215 το 15,5% της αγοράς, οι πέντε μεγαλύτερες το 23%, ενώ οι δέκα μεγαλύτερες το 41% της αγοράς (εκτιμήσεις ICAP). Το μέγεθος της εγχώριας αγοράς φαρμάκων εκφράζεται από τις πωλήσεις των εγχώριων φαρμακευτικών επιχειρήσεων (παραγωγικών και εισαγωγικών). Αυτές παρουσίασαν αύξηση κατά τη χρονική περίοδο 2-29, αλλά από το 21 και έπειτα σταδιακά υποχώρησαν, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης και των μειώσεων στις τιμές των φαρμάκων (Γράφημα 6). Οι πωλήσεις 94 13 98 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης βιομηχανικής παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων (21=1) 16 Linear (Δείκτης βιομηχανικής παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων (21=1)) 11 διαμορφώθηκαν σε Ευρώ 4.261 εκατ. το 215, ελαφρώς χαμηλότερες από το προηγούμενο έτος (214: Ευρώ 4.275 εκατ.). Από το συνολικό μέγεθος των πωλήσεων το 215, τα Ευρώ 1.44 εκατ. αφορούσαν σε πωλήσεις φαρμάκων που διατέθηκαν απευθείας σε νοσοκομεία, ενώ το υπόλοιπο ποσό Ευρώ 2.871 εκατ. αφορούσαν σε πωλήσεις φαρμάκων σε φαρμακεία (αξία σε τιμές χονδρικής). Με βάση εκτιμήσεις της ICAP, το 216 ο ρυθμός μεταβολής της εν λόγω αγοράς αναμένεται να είναι ελαφρά θετικός. Ευρώ εκατ. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. Πηγή: ICAP, * 216: Εκτίμηση Γράφημα 6. Εγχώρια Αγορά Φαρμάκων Πωλήσεις προς νοσοκομεία Εξαγωγικές Επιδόσεις Πωλήσεις προς φαρμακεία Η φαρμακευτική βιομηχανία αποτελεί έναν από τους πλέον δυναμικούς, ως προς την εξαγωγική δραστηριότητα, τομείς της Ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, οι εξαγωγές φαρμάκων κατατάσσονται στη δεύτερη θέση στη λίστα με τα 1 κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα της χώρας μας για το 216 και το 215. Τα φάρμακα κατέχουν δε, αξιόλογο μερίδιο στο σύνολο των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων (216: 6,4% και 215: 6,5%). Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής αξίας των εξαγωγών (215: 86%) κατευθύνονται σε χώρες της Ε.Ε. και κυρίως στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κύπρο. Παράγοντες που προσδιορίζουν τη Ζήτηση και τις Πωλήσεις Οι βασικοί παράγοντες που προσδιορίζουν τη ζήτηση για φάρμακα είναι: 1) Οι δημογραφικές εξελίξεις. 2) Οι υπηρεσίες υγείας της χώρας. 3) Οι δαπάνες για φάρμακα. 4) Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού φαρμακευτικών προϊόντων. Πιο αναλυτικά: 1) Σύμφωνα με υπολογισμούς της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών προβλέπεται να αυξηθεί από 2,9% το 215 σε 32,1% το 25. Ως εκ τούτου, η αύξηση των ομάδων ατόμων μεγάλης ηλικίας αναμένεται να εντείνει τα επόμενα έτη τη ζήτηση για φάρμακα και παραφαρμακευτικά προϊόντα. 2) Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση για φάρμακα είναι οι υπηρεσίες υγείας της χώρας. Οι ιδιωτικές υπηρεσίες παρουσιάζουν σημαντική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία, αξιοποιώντας τις 3

2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων τεχνολογικές εξελίξεις. Ο ιδιωτικός τομέας πλέον, καλύπτει ένα μεγάλο τμήμα της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και φαρμακευτικού υλικού. 3) Η συνολική φαρμακευτική δαπάνη (δαπάνη για φάρμακα που χορηγούνται σε έξω-νοσοκομειακούς ασθενείς), απαρτίζεται από τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η οποία είναι το ποσό που πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία και την ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη, που είναι το ποσό που πληρώνουν τα νοικοκυριά για αγορές φαρμακευτικών προϊόντων. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη αν και κινήθηκε ανοδικά το 28 και το 29, στο πλαίσιο της προσπάθειας δημοσιονομικής προσαρμογής μειώθηκε σημαντικά και διαμορφώθηκε σε Ευρώ 2 δισ. περίπου το 215, ήτοι σε 36% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης (Γράφημα 7). Τη χρονική περίοδο 28-215 σημειώθηκε μείωσή της με μέσο ετήσιο ρυθμό 11%. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, ο προϋπολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης 1 δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των Ευρώ 1.945 εκατ. το 216, ενώ το ίδιο ποσό θα ισχύσει το 217 και το 218. Ως εκ τούτου, τα επόμενα έτη αναμένεται χαμηλός ρυθμός αύξησης της αγοράς φαρμάκου στη χώρα μας. 6. 5. 4. 3. 2. Γράφημα 7. Η Φαρμακευτική Δαπάνη στην Ελλάδα 7% 6% 5% 4% 3% 2% 215 κινήθηκε πτωτικά (με εξαίρεση το 212), γεγονός που αποδίδεται στις αναπροσαρμογές των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων λόγω κρατικών παρεμβάσεων (Γράφημα 8). Ανάλογη ήταν η πορεία του Δείκτη Τιμών Παραγωγού φαρμακευτικών προϊόντων και παρασκευασμάτων στην εξωτερική αγορά, ωστόσο οι μεταβολές ήταν μικρές, έως οριακές. Γράφημα 8. Δείκτης Τιμών Παραγωγού Φαρμακευτικών Προϊόντων και Φαρμακευτικών Παρασκευασμάτων (ετήσια μεταβολή) 5% % -5% -1% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Τιμών Παραγωγού Εσωτερικής Αγοράς Δείκτης Τιμών Παραγωγού Εξωτερικής Αγοράς Η περαιτέρω δραστηριοποίηση των πολυεθνικών επιχειρήσεων στον κλάδο του φαρμάκου στην Ελλάδα και η πραγματοποίηση νέων επενδύσεων, εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του κλάδου. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός σταθερού πλαισίου τιμολόγησης των φαρμάκων, που θα διασφαλίσει την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα, θα προασπίσει τη Δημόσια Υγεία και θα δημιουργήσει ένα φιλικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον. 1. 1% Πηγή: ICAP 28 29 21 211 212 213 214 215 Δημόσια Φαρμακευτική Δαπάνη (Ευρώ εκατ.) Ιδιωτική Φαρμακευτική Δαπάνη (Ευρώ εκατ.) Δημόσια Φαρμ/κή Δαπάνη ως % της Συνολικής Φαρμ/κής Δαπάνης Ιδιωτική Φαρμ/κή Δαπάνη ως % της Συνολικής Φαρμ/κής Δαπάνης Η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη, από το 28 έως και το 211, αποτελούσε μικρότερο ποσοστό της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, σε σχέση με τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Ωστόσο, κατά την περίοδο 212-215, το ποσοστό αυτό (215: 64,3%), υπερέβη το αντίστοιχο της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης (215: 35,7%). Και τούτο διότι η αύξηση της συμμετοχής για τους ασφαλισμένους, οδήγησε σε επιπλέον οικονομική επιβάρυνσή τους. 4) Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού στην εσωτερική αγορά φαρμακευτικών προϊόντων και παρασκευασμάτων, σημείωσε άνοδο τη χρονική περίοδο 25-29, ενώ τη χρονική περίοδο 21- % Δείκτες Οικονομικού Κλίματος στις αρχές του 217: Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) στην Ελλάδα βελτιώθηκε ελαφρά στις 93,4 μονάδες τον Μάρτιο του 217, έναντι 92,9 τον Φεβρουάριο του 217. 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 Πηγή: IOBE Γράφημα 9. Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών και Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης μ.ο. 2-216 μ.ο. 21-216 Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία, αριστ.άξονας Δείκτης Καταναλωτικής Επιστοσύνης, δεξ.άξονας -5-15 -25-35 -45-55 -65-75 -85 1 Υπουργική Απόφαση Αριθμ. Οικ. Γ5/63587 4

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Ειδικότερα, οι προσδοκίες των επιχειρηματιών βελτιώθηκαν τον Μάρτιο του 217, (εξαιρουμένων των επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο), ενώ αντίθετα η καταναλωτική εμπιστοσύνη επιδεινώνεται, και μάλιστα τον Μάρτιο διαμορφώθηκε σε χαμηλό επίπεδο 3,5 ετών, λόγω των νέων φορολογικών επιβαρύνσεων που εφαρμόσθηκαν από την αρχή του έτους. Μάρτιος 216 Φεβρουάριος 217 Μάρτιος 217 Βιομηχανία 94,8 91,8 93,7 Υπηρεσίες 66, 76,9 78,3 Καταναλωτές -71,9-73,3-74,4 Λιανικό Εμπόριο 94,4 9,1 89,6 Κατασκευές 65,8 46,2 51,8 Πηγή:ΙΟΒΕ Πίνακας 1. Επιμέρους Δείκτες Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα Επισημαίνεται επίσης, η εξασθένιση των επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο, στις 89,6 μονάδες, από 9,1 τον Φεβρουάριο του 217. Αντίθετα, θετική εξέλιξη αποτελεί η βελτίωση των προσδοκιών στη βιομηχανία στις 93,7 μονάδες τον Μάρτιο του 217, αν και ο δείκτης διαμορφώνεται χαμηλότερα έναντι του Μαρτίου του 216 (94,8). Αντίθετα, ο δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ της Markit συνεχίζει να διαμορφώνεται κάτω από το σημείο μηδενικής μεταβολής της μεταποιητικής παραγωγής των 5 μονάδων, δηλαδή στο 46,7 (Μάρτιος 217), από 47,7 τον Φεβρουάριο του 217. Τέλος, ανάκαμψη καταγράφεται στις επιχειρηματικές προσδοκίες στις Υπηρεσίες, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Η βελτίωση αυτή αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση των προσδοκιών στα «ξενοδοχεία-εστιατόρια-τουριστικά πρακτορεία» (Μάρτιος 217: 96,8, Φεβρουάριος 217: 92,7). Όσον αφορά στους καταναλωτές, η απαισιοδοξία τους για τα μελλοντικά τους εισοδήματα αποτυπώνεται στην επιδείνωση του δείκτη για τρίτο κατά σειρά μήνα. Τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα που θα οριστικοποιηθούν με το κλείσιμο της αξιολόγησης και θα επιβαρύνουν περαιτέρω το εισόδημά τους εξηγούν την υποχώρηση της πρόθεσής τους για αποταμίευση τους επόμενους 12 μήνες σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο (Μάρτιος 217: -86,1, Φεβρουάριος 217: -84,2). Ενδεικτικά αναφέρεται, σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, ότι το 93% των νοικοκυριών θεωρεί λίγο έως καθόλου πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο διάστημα 12 μηνών. Το Λιανικό Εμπόριο το 217: Ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) έμεινε σχεδόν αμετάβλητος τον Ιανουάριο του 217 (-,1%), έναντι πτώσης 1,7% τον Ιανουάριο του 216. Από την ανάλυση των ετήσιων μεταβολών προκύπτει ότι η μεγαλύτερη μείωση προήλθε από την κατηγορία «καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων» κατά 5,4%. Αντίθετα, ο δείκτης κύκλου εργασιών σε τρέχουσες τιμές στην κατηγορία «καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων» αυξήθηκε κατά 8,6% τον Ιανουάριο, σε ετήσια βάση, γεγονός οφείλεται την αυξητική επίδραση της ανόδου της τιμής των καυσίμων, κατά 76% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο του 217. Γράφημα 1. Δείκτης Όγκου με και Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο (% ετήσιες μεταβολές) 15% 1% 5% % -5% -1% -15% 1/1/215 1/7/215 1/1/216 1/7/216 1/1/217 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικο Εμπόριο Δείκτης Όγκου στα Καύσιμα Όσον αφορά στους λοιπούς υποκλάδους των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, ουσιαστικά μόνο ο κλάδος «ένδυση και υπόδηση» και «βιβλία-χαρτικά» κατέγραψε αύξηση του όγκου, ενώ σημαντική μείωση σημείωσε ο όγκος πωλήσεων στα «πολυκαταστήματα» και τα «μικρά καταστήματα τροφίμων». Πίνακας 2. Ετήσιες % Mεταβολές τoυ Mέσου Δείκτη Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο Κατηγορίες Καταστημάτων Ιαν.217 Ιαν.216 Μεγάλα Kαταστήματα Tροφίμων 2,3% -3,3% Μικρά Καταστήματα Τροφίμων -11,7% 5,9% Πολυκαταστήματα -8,1% 14,4% Φαρμακευτικά-Καλλυντικά -2,8% 1,8% Ένδυση-Υπόδηση 5,7% 8,5% Έπιπλα-Ηλεκτρ. Είδη -7,9% -,7% Βιβλία-Χαρτικά-Λοιπά είδη 5,6% -,1% Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων -5,4% -8,6% Γενικός Δείκτης -,1% -1,7% Γενικός Δείκτης εκτός Καυσίμων και Λιπαντικών Αυτοκινήτων Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. -,3% -,1% Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (Institute of International Finance-IIF), το παγκόσμιο χρέος σημείωσε αύξηση κατά $71 τρισ. την δεκαετία 26-216, με αποτέλεσμα να καταγράψει νέο ιστορικά υψηλό ($215 τρισ. ή 325% του παγκόσμιου ΑΕΠ). Σημειώνεται ότι στον όρο παγκόσμιο χρέος η έρευνα ενσωματώνει το ιδιωτικό χρέος, το κρατικό χρέος, καθώς και το χρέος των χρηματοπιστωτικών και μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. (Γράφημα 11). 5

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Γράφημα 11. Παγκόσμιο χρέος ($ τρισ.) Οι ανεπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να κατέχουν το μεγαλύτερο τμήμα του παγκόσμιου χρέους το οποίο αγγίζει τα $16 τρισ. (Γράφημα 12 ). Η σχετικά μέτρια αύξηση κατά $32 τρισ. την δεκαετία 26-216 αποδίδεται κυρίως στον δημόσιο τομέα, καθώς τα νοικοκυριά και ο χρηματοπιστωτικός τομέας εισήλθαν σε διαδικασία απομόχλευσης του δανεισμού τους, στον απόηχο της παγκόσμιας κρίσης του 28. Γράφημα 12. Ανεπτυγμένες οικονομίες-συνολικό χρέος ανά τομέα (% ΑΕΠ) 135 125 115 15 95 85 75 65 55 7,4 56 16 Το υφιστάμενο δημόσιο χρέος στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο υπερδιπλασιάστηκε από το 26, ενώ στην Ιαπωνία και την Ευρωζώνη σημείωσε αύξηση της τάξης του 5% (σε όρους δολαρίου ΗΠΑ). Όσον αφορά στις αναδυόμενες οικονομίες σημειώνεται ότι την περίοδο 26-216 καταγράφηκε θεαματική άνοδος των επιπέδων του χρέους, με αποτέλεσμα να αγγίξει τα $56 τρισ., ήτοι το 215% του συνολικού ΑΕΠ των εν λόγω οικονομιών. Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις συνέβαλαν στην απότομη και ταχεία αύξηση του χρέους. Εντούτοις, το μεγαλύτερο τμήμα του δανεισμού τους σχετίζεται με το τοπικό νόμισμα (185% του ΑΕΠ), ενώ ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα αντιπροσωπεύει περίπου το 3% του ΑΕΠ. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί ότι στην δεκαετία 26-216, οι αναδυόμενες οικονομίες αύξησαν το συνολικό τους χρέος κατά $4 τρισ. σηματοδοτώντας την σημαντική επιτάχυνση του ρυθμού σχηματισμού του χρέους στις συγκεκριμένες οικονομίες, από τα $ 9 τρισ. που ήταν η αντίστοιχη μεταβολή στο διάστημα 1996-26. Η απότομη αύξηση του χρέους έχει πραγματοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό σε τοπικό νόμισμα. Σημειώνεται ότι το σύνολο 128 1996 26 216 Αναδυόμενες οικονομίες Ανεπτυγμένες οικονομίες Πηγή: IIF,BIS,Haver 2 24 28 212 216 Χρηματοπιστωτικός τομέας Νοικοκυριά Πηγή: IIF,BIS,Haver Γενική κυβέρνηση 56 16 Μη χρηματοοικονομικός τομέας του χρέους σε τοπικό νόμισμα ανήλθε στα $48,5 τρισ. στο τέλος του 216, ενώ η σημαντική αυτή αύξηση αντανακλά εν μέρει την ανάπτυξη των ομολογιακών αγορών σε τοπικό νόμισμα. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις αναδυόμενες οικονομίες έχουν πλέον πολύ μεγαλύτερη δανειακή επιβάρυνση από ότι στο παρελθόν. Η αύξηση του χρέους επικεντρώνεται την περίοδο 26-216, κυρίως στον τομέα των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, όπου ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε από 68% το 26 σε 1% το 216 (αν και ο ρυθμός έχει επιβραδυνθεί τα τελευταία τρίμηνα). Οι επιχειρήσεις στην Κίνα, την Τουρκία, τη Χιλή και τη Σαουδική Αραβία είχαν τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στους δείκτες χρέους. ΗΠΑ ΑΕΠ Σύμφωνα με την δεύτερη αναθεώρηση των εκτιμήσεων του Bureau of Economic Analysis, το πραγματικό ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του 216, αυξήθηκε κατά 2,1% σε ετήσια βάση (βλ. Γράφημα 13). Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, αναθεωρήθηκε προς τα πάνω, στο 3,5%, υπογραμμίζοντας τη διατήρηση της δυναμικής της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία συνέβαλε κατά 2,4 πμ στην αύξηση του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο 216, στηρίχθηκε στη μείωση της αποταμίευσης ως ποσοστό του διαθεσίμου εισοδήματος (στο 5,5%, έναντι 5,9% στο τρίτο τρίμηνο του 216), καθώς ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών υποχώρησε στο 2,%, έναντι 2,9% στο τρίτο τρίμηνο του 216. Επιπροσθέτως, σημειώνεται η αυξημένη αρνητική επίπτωση των καθαρών εξαγωγών στην μεταβολή του ΑΕΠ, κατά 1,82 εκατοστιαίες μονάδες, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εξαγωγών και της αύξησης των εισαγωγών. Η αρνητική συμβολή των καθαρών εξαγωγών αναμένεται να διατηρηθεί: α) εφόσον ανακάμπτει η οικονομία, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ζήτηση για εισαγωγές και β) εάν αυξηθεί περαιτέρω το βασικό επιτόκιο της Fed, οδηγώντας σε ανατίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολλαρίου, ενισχύοντας τις εισαγωγές. Το 216, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 1,6%, έναντι 2,6% το 215. Ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ κατά τα τελευταία δέκα έτη αποτυπώνεται στο Γράφημα 14. 6

Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Δεκ-16 Ιαν-17 Φεβ-17 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Σεπ-15 Δεκ-15 Μαρ-16 Ιουν-16 Σεπ-16 Δεκ-16 Μαρ-17 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Γράφημα 13. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ και συνιστωσών του (%, σταθερές τιμές) 12% 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους: 2,1% (δεξιός άξονας ->) Ιδιωτική Κατανάλωση: 3,% Δημόσια Κατανάλωση:,4% Επενδύσεις: 9,2% Εξαγωγές: -4,% Εισαγωγές: 8,5% Q4 14 Q1 '15 Q2 '15 Q3 '15 Q4 15 Q1 16 Q2 '16 Q3 '16 Q4 16 Πηγή: Bureau of Economic Analysis Γράφημα 14. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ (%, σταθερές τιμές) 1,8 -,3-2,8 2,5 Πηγή: Bureau of Economic Analysis 1,6 Έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου συρρικνώθηκε στα $43,6 δισ. τον Φεβρουάριο, έναντι $48,2 δισ. το Ιανουάριο (βλ. Γράφημα 15). Η συρρίκνωση του ελλείμματος προήλθε σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη σημαντική μείωση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, κατά $4,2 δισ., μετά από τέσσερεις συνεχόμενους μήνες αύξησής τους. Παράλληλα, αυξήθηκαν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, διαμορφούμενες στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 214, αντανακλώντας την ενδυνάμωση της παγκόσμιας οικονομίας. Σημειώνεται ότι, οι καθαρές εξαγωγές, στο τέταρτο τρίμηνο του 216, αφαίρεσαν 1,82 εκατοστιαίες μονάδες από τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ (2,1%). Η συμβολή των καθαρών εξαγωγών αναμένεται να παραμείνει αρνητική στο πρώτο τρίμηνο 217, αν και σε μικρότερο βαθμό. Σε ετήσια βάση, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, τον Φεβρουάριο, μειώθηκε κατά 4,5%. Γράφημα 15. Έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου: Μειωμένο κατά 4,5% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο (δισ. δολ. ΗΠΑ) -3-35 -4-45 -5-55 -36,3-48,2 Παραγγελίες βιομηχανικών αγαθών Οι παραγγελίες βιομηχανικών αγαθών, τον Φεβρουάριο, αυξήθηκαν για τρίτο συνεχή μήνα, κατά 2,2 1,7 2,4-37,3-38,5-4,9-4,2-39,9-39,7-41,1-4,5-41,6-41,1-41,5-43, -42,2-43,4-44,6-45,6-45,1 Πηγή: US Census Bureau -36, 2,6-42,6 1,6-45,5-44,3-48,2 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -43,6 1,% σε μηνιαία βάση (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Τον Φεβρουάριο, οι παραγγελίες διαρκών αγαθών για μη αμυντικά αγαθά (και εξαιρουμένων των αεροσκαφών) σημείωσαν μείωση κατά,1% σε μηνιαία βάση αλλά είναι αυξημένες κατά 4,6% σε ετήσια βάση. Είναι ενθαρρυντικό ότι, οι παραγγελίες σε βιομηχανικό εξοπλισμό αυξήθηκαν τον Φεβρουάριο, για δεύτερο συνεχή μήνα, κατά 4,2% σε μηνιαία βάση (Ιανουάριος: 5,2%), αντανακλώντας την βελτίωση του επενδυτικού κλίματος εν αναμονή της υλοποίησης των προεκλογικών δηλώσεων για μείωση των φορολογικών και ρυθμιστικών βαρών για τις επιχειρήσεις. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός (πρώτη εκτίμηση) σε ετήσια βάση επιβραδύνθηκε στο 1,5% τον Μάρτιο, από 2,% τον Φεβρουάριο. Η μείωση προήλθε από την αισθητή κάμψη του ρυθμού αύξησης των τιμών της ενέργειας (Μάρτιος: 7,3%, Φεβρουάριος: 9,3%). Επιπλέον, μείωση κατέγραψε ο ρυθμός μεταβολής της τιμής των τροφίμων- ποτών-καπνού και των υπηρεσιών, ενώ στάσιμες παρέμειναν οι τιμές των μη βιομηχανικών προϊόντων. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν, τον Μάρτιο, ο δομικός πληθωρισμός (ΔΤΚ εξαιρουμένων των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας) να μειωθεί στο,7%, έναντι,9% τον Φεβρουάριο (βλ. Γράφημα 16). Σημειώνεται ότι, από τον Απρίλιο του 217, η ΕΚΤ μείωσε το ύψος των μηνιαίων καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων, στα 6 δισ. Ευρώ, έναντι 8 δισ. Ευρώ που ίσχυε από τον Μάρτιο του 215. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να ασκήσει καθοδικές πιέσεις στην εγχώρια ζήτηση, η οποία αντανακλάται στις τιμές των υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της ΕΚΤ (Φεβρουάριος 217), ο πληθωρισμός θα ανέλθει στο 1,8% το 217 αλλά θα υποχωρήσει στο 1,7% το 218. Γράφημα 16. Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή τιμών 2,4 2, 1,6 1,2,8,4, -,4 -,8 ΔΤΚ Πηγή: Eurostat Linear (ΔΤΚ) Δομικός Πληθωρισμός Linear (Δομικός Πληθωρισμός) 1,5% Ανεργία Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε τον Φεβρουάριο, στο 9,5%, το χαμηλότερο ποσοστό από τον Μάιο του 29, έναντι 9,6% τον Ιανουάριο του 216 (βλ. Πίνακα 3). Το ποσοστό της ανεργίας ακολουθεί πτωτική πορεία από τον Μάρτιο του 213 (βλ. Γράφημα 17), αφότου η ΕΚΤ υιοθέτησε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο συμπίεσε τα επιτόκια, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν η οικονομική δραστηριότητα και οι πληθωριστικές πιέσεις. Το ποσοστό ανεργίας, τον Φεβρουάριο,,7% 7

Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Δεκ-16 Ιαν-17 Φεβ-17 Φεβ-8 Αυγ-8 Φεβ-9 Αυγ-9 Φεβ-1 Αυγ-1 Φεβ-11 Αυγ-11 Φεβ-12 Αυγ-12 Φεβ-13 Αυγ-13 Φεβ-14 Αυγ-14 Φεβ-15 Αυγ-15 Φεβ-16 Αυγ-16 Φεβ-17 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων υποχώρησε ή παρέμεινε αμετάβλητο σε όλα τα κράτη-μέλη πλην της Λιθουανίας και της Αυστρίας. Επιπροσθέτως, υποχωρούν οι διαφορές των ποσοστών ανεργίας ανάμεσα στα κράτη-μέλη, αν και εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και ανάμεσα στις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες (βλ. Γράφημα 18), οι οποίες παρουσιάζουν παρόμοια οικονομική διάρθρωση. Οι αποκλίσεις αυτές αποδίδονται κυρίως στο ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας και τον ρυθμό αύξησης της οικονομικής δραστηριότητας κάθε χώρας. Σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 216, ο αριθμός των ανέργων στη ΖτΕ έχει μειωθεί κατά 1,25 εκατ. άτομα. Επιπλέον, το ποσοστό της ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών, τον Φεβρουάριο, μειώθηκε στο 19,4%, από 21,6%, έναν χρόνο πριν. Πίνακας 3. Ποσοστό ανεργίας σε επιλεγμένα κράτη-μέλη της ΖτΕ Φεβρ. 217 Ιαν. 217 Δεκ. 216 Νοέμ. 216 Oκτ. 216 Σεπτ. 216 Aύγ. 216 Ιούλ. 216 Ιούν. 216 ΖτΕ 9,5 9,6 9,6 9,7 9,8 9,9 9,9 1, 1,1 Γερμανία 3,9 3,9 3,9 3,9 4, 4, 4,1 4,1 4,2 Γαλλία 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, Ιταλία 11,5 11,8 11,9 11,9 11,7 11,8 11,5 11,5 11,6 Ισπανία 18, 18,2 18,4 18,7 18,9 19,1 19,3 19,5 19,9 Ολλανδία 5,3 5,3 5,4 5,6 5,6 5,7 5,8 6, 6,1 Πορτογαλία 1, 1,1 1,2 1,5 1,6 1,9 1,9 1,9 11, Ιρλανδία 6,6 6,7 6,9 7, 7,3 7,5 7,9 8,1 8,3 Αυστρία 5,7 5,6 5,7 5,8 5,9 6, 6,1 6,2 6,2 Πηγή: Eurostat 12,5 12, 11,5 11, 1,5 1, 9,5 9, 8,5 8, 7,5 7, Πηγή: Eurostat Γράφημα 17. Ποσοστό ανεργίας στη ΖτΕ Γράφημα 18. Ποσοστό ανεργίας των τριών μεγαλυτέρων οικονομιών της ΖτΕ, κατά το τελευταίο έτος 4,5 4,3 4,1 3,9 3,7 Πηγή: Εurostat Γερμανία Γαλλία (δεξιός άξονας) Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI), τον Μάρτιο, μειώθηκε οριακά, στις 17,9 μονάδες, έναντι 18, μονάδων τον Φεβρουάριο (βλ. Πίνακα 4). Αναλυτικότερα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες: α) υποχώρησαν αισθητά για τον κλάδο των υπηρεσιών, β) μειώθηκαν οριακά για τη βιομηχανία, γ) έμειναν στάσιμες για το λιανικό εμπόριο, δ) αυξήθηκαν για τον κατασκευαστικό κλάδο. Επιπλέον, ανοδικά κινήθηκε η καταναλωτική εμπιστοσύνη. Το μέσο επίπεδο του ESI στο πρώτο τρίμηνο του έτους, έχει ανέλθει στις 17,9 μονάδες, προοιωνίζοντας επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας της ΖτΕ στο πρώτο 9,5% Ιταλία (δεξιός άξονας) ΖτΕ (δεξιός άξονας) 12,2 11,8 11,4 11,5 % 11, 1,6 3,9% 1,2 1,% 9,8 9,5 % 9,4 τρίμηνο του 217. Είναι ενδεικτικό ότι, στο τέταρτο τρίμηνο του 216, ο μέσος όρος του δείκτη διαμορφώθηκε στις 16,9 μονάδες και το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,7% σε ετήσια βάση. Πίνακας 4. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένα κράτη-μέλη της ΖτΕ διαφορά από τον προηγ. μήνα Μάρ. 217 Φεβρ. 217 Ιαν. 217 Δεκ. 216 Νόεμ. 216 Οκτ. 216 ΖτΕ -,1 17,9 18, 17,9 17,8 16,5 16,3 Γερμανία,9 19,2 18,3 19,1 19,4 17,8 18,5 Γαλλία -1, 14,9 15,9 15, 15,5 13,4 11,6 Ιταλία -,1 15,5 15,6 15,4 14,1 14, 14,9 Ισπανία -1,8 16,9 18,7 17,4 16, 18,2 17,4 Ολλανδία -,3 18,2 18,5 18,4 17,1 15, 14,8 Πορτογαλία,3 11,9 11,6 19,6 19,3 18,5 18, Ελλάδα,5 93,4 92,9 95,1 95,1 92,9 94,3 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΙΑΠΩΝΙΑ Οικονομική δραστηριότητα Θετικές εμφανίζονται οι προοπτικές για την οικονομία της Ιαπωνίας, όπως υποδεικνύουν τα στοιχεία που αφορούν τη βιομηχανική παραγωγή, εξαιτίας της ευνοϊκής επίδρασης από την ενίσχυση της εξωτερικής ζήτησης. Βέβαια, υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση στην οικονομία, με τον πληθωρισμό να έχει παρουσιάσει μικρή υποχώρηση και τις λιανικές πωλήσεις να έχουν αυξηθεί οριακά, καθώς οι Ιάπωνες αναμένουν μεγαλύτερη αύξηση των μισθών τους προκειμένου να προβούν σε καταναλωτικές αγορές. Εκτιμάται ότι τα μέτρα νομισματικής πολιτικής για την αύξηση του πληθωρισμού πρέπει να συνοδευθούν από μέτρα στην αγορά εργασίας όπως είναι η μεγαλύτερη αύξηση των μισθών. Στην ικανοποιητική πορεία της οικονομίας συνηγορεί και η Έκθεση Tankan της ΤτΙαπωνίας, σύμφωνα με την οποία ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης για τις μεγάλες μεταποιητικές επιχειρήσεις ανήλθε στο 12 τον Μάρτιο, το οποίο αποτελεί υψηλό 18 μηνών, από 1 που ήταν τον Δεκέμβριο του 216. Επίσης αύξηση, για πρώτη φορά στα τελευταία έξι τρίμηνα, σημείωσε και ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης για τις μεγάλες μη μεταποιητικές επιχειρήσεις ο οποίος ανήλθε στο 2 τον Μάρτιο από 18 τον Δεκέμβριο του 216. Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 4,8%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο (Γράφημα 19), σημειώνοντας τον υψηλότερο ρυθμό των τελευταίων τριών ετών, έναντι 3,7% τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. 6, 4, 2,, -2, -4, -6, Γράφημα 19. Βιομηχανική παραγωγή και Λιανικές πωλήσεις (ετήσιος % ρυθμός μεταβολής) Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 Φεβ-17 Βιομηχανική παραγωγή Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ιαπωνίας Λιανικές πωλήσεις 4,8%,1% 8

Αριθμός συμβολαίων Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Υποχώρηση σημείωσε ο πληθωρισμός, ο οποίος διαμορφώθηκε στο,3% τον Φεβρουάριο (Γράφημα 2), το οποίο είναι το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών, από,4% τον Ιανουάριο. Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των φρέσκων τροφίμων) αυξήθηκε στο,2% τον Φεβρουάριο το οποίο είναι το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 22 μηνών, από,1% τον Ιανουάριο, λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου. Στους επόμενους μήνες, η εξάλειψη της επίδρασης της μείωσης των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο του πληθωρισμού. 4, 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5 Γράφημα 2. Πληθωρισμός,,2 -,5,1-1, 1/14 4/14 7/14 1/14 1/15 4/15 7/15 1/15 1/16 4/16 7/16 1/16 1/17 ΚΙΝΑ Οικονομική δραστηριότητα Η σταθεροποίηση της ανάπτυξης στο πρώτο τρίμηνο του έτους, στηρίζεται τόσο στη μεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που αφορούν στους δείκτες PMI στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες για τον Μάρτιο. Είναι φανερό ότι τα μέτρα της κυβέρνησης για τόνωση της εσωτερικής ζήτησης, μέσω επέκτασης της κατασκευής έργων υποδομής αποδίδουν καρπούς. Πιο αναλυτικά, ο δείκτης PMI στη μεταποίηση αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 212, λόγω της ενίσχυσης της ζήτησης τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό (Γράφημα 21). Η αύξηση του δείκτη συνάδει με την επέκταση που παρουσιάζει τους τελευταίους μήνες η βιομηχανική παραγωγή. Παραλλήλως, η δυναμική της οικονομίας τονίζεται και από την αύξηση του δείκτη PMI στις υπηρεσίες ο οποίος ανήλθε σε υψηλό δύο ετών. 53, 52, 51, 5, 49, 48, 47, Πληθωρισμός Δομικός πληθωρισμός (χωρίς τρόφιμα) Δομικός πληθωρισμός (χωρίς τρόφιμα και ενέργεια) Γράφημα 21. Δείκτες PMI στη μεταποίηση 5,2 5,1 5,1 5, 49,7 49,4 49,2 48,6 5,6 49,9 5,4 5,4 5, 5,1 51,2 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ιαπωνίας Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Μαρ-17 PMI Markit PMI 51,2 51,7 5,9 51,9 51,4 51,3 51, 51,7 51,6,3 51,8 51,2 Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι συνολικές καθαρές τοποθετήσεις (αγορές μείον πωλήσεις) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) στο ευρώ (Γράφημα 22) την εβδομάδα που Γράφημα 22. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ -5-1 -15-2 -25 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank έληξε στις 28 Μαρτίου μειώθηκαν κατά 11.739 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -7.923 συμβόλαια από -19.662 που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την τρίτη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από τις 7 Μαρτίου 217. Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζει τάση ενίσχυσης σε εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ηπα, κινούμενο υψηλότερα κατά 3,1% από το χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,342) που κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Εντούτοις, η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 3 Απριλίου διαμορφωνόταν περί τα 1,666 USD/EUR από 1,855 USD/EUR που ήταν στις 27 Μαρτίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να σημειώνει από την αρχή του έτους κέρδη 1,46% έναντι του δολαρίου. Οι επενδυτές διατηρούν στάση αναμονής εν όψει της επικείμενης συνάντησης του Προέδρου των ΗΠΑ με τον Πρόεδρο της Κίνας, στη Φλόριντα των ΗΠΑ στις 6 και 7 Απριλίου. Η ενίσχυση του δολαρίου περιορίσθηκε εξαιτίας της τρομοκρατικής επίθεσης στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσσία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να στρέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον στα αποκαλούμενα ασφαλή νομίσματα (γιεν Ιαπωνίας, φράγκο Ελβετίας). Αν και τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία (κατασκευαστικές δαπάνες, μεταποίηση) στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν την ικανοποιητική πορεία της οικονομίας, η αγορά δείχνει ότι τα αγνοεί. Ωστόσο, το σημαντικότερο οικονομικό γεγονός της εβδομάδας είναι τα στοιχεία της αγοράς εργασίας (νέες θέσεις απασχόλησης, ανεργία, ωρομίσθια) του μηνός Μαρτίου που θα δημοσιευθούν την Παρασκευή 7 Απριλίου. 9

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Ελβετικό Φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται οριακά εξασθενημένο έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,691 φράγκων. Σημειώνεται ότι το ευρώ διολισθαίνει έναντι του φράγκου από την αρχή του έτους κατά,24%. Βάσει των δημοσιευθέντων νομισματικών στοιχείων της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, ενδεχομένως να υπήρξε παρέμβασή της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 561,71 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 31 Μαρτίου, έναντι 56,8 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα μέχρι και 24 Μαρτίου. Στερλίνα: Μικτή η εικόνα της στερλίνας σε εβδομαδιαία βάση, καθώς στις 3 Απριλίου κατέγραφε οριακές απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2534 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (,851 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα καταγράφει απώλειες,9 έναντι του ευρώ από την αρχή του έτους και κέρδη 1,6% σε σχέση με το δολάριο. Σημειώνεται ότι από την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου 216 η στερλίνα έχει διολισθήσει 15,4% έναντι του δολαρίου και 11,% έναντι του ευρώ. Αρνητικά θα επιδράσει στην στερλίνα η υποχώρηση του δείκτη υπευθύνων προμηθειών Markit-PMI για την μεταποίηση για τρίτο κατά σειρά μήνα, καθώς οι παραγγελίες για εξαγωγές αυξήθηκαν με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες και η ζήτηση για καταναλωτικά αγαθά έχει αρχίσει να εξασθενεί εξαιτίας της επιτάχυνσης του πληθωρισμού. Μετά την ενεργοποίηση του Άρθρου 5 της Συνθήκης της Λισαβόνας που έλαβε χώρα στις 29 Μαρτίου οι επενδυτές στο προσεχές μέλλον θα επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στα βασικά οικονομικά μεγέθη. Η συμπεριφορά των επενδυτών αποτυπώνεται στο ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας το οποίο διαμορφωνόταν στις 3 Απριλίου στα 3,4 bps, από 31,4 bps που ήταν στις 27 Μαρτίου. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα 23) την εβδομάδα μέχρι τις 31 Μαρτίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα 1.457,7 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 13,5 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προχώρησε σε πωλήσεις καλυμμένων ομολόγων, αξίας 731 εκατ. και αγορές Asset-backed securities αξίας 191 εκατ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ πραγματοποίησε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 1,7 δισ. ενώ από τις 8 Ιουνίου 216 έχει συνολικά αγοράσει 75,5 δισ. Γράφημα 23. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ δισ. 8 7 6 5 4 3 2 1 Εφαρμογή προγράμματος: 18 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 1ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 227 διαμορφωνόταν στις 3 Απριλίου μεταξύ 77,38-77,84 ήτοι απόδοση 6,92%-7,%. Υπενθυμίζεται ότι στις 1.6.214 το 1ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.215 υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γράφημα 24. Αποδόσεις 1ετών ομολόγων Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα,4,31,47,41,97,97 2,35 2,34 1,69 1,66 4,7 3,99 7,18 6,97 2 4 6 8 28-Μαρ-17 3-Απρ-17 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 1ετούς και Γερμανικού ομολόγου (spread) υποχώρησε στις 666 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του 1ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, υποχώρησε στο,31% (Γράφημα 24). Το 1ετές ομόλογο της Πορτογαλίας στις 3 Απριλίου κατέγραφε απόδοση 3,99%, της Ισπανίας 1,66% και της Ιταλίας 2,34%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 368 μ.β. και του 1ετούς Ιταλικού ομολόγου στις 23 μ.β. (Πίνακας 5). Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,41% στις 3 Απριλίου 217. Πίνακας 5. Διαφορά αποδόσεων 1ετών ομολόγων της ΖτΕ με το αντίστοιχο 1ετές της Γερμανίας 3-Απρ-17 28-Μαρ-17 Διαφορά μβ* Ελλάδα 666 678-12 Ισπανία 135 129 6 Ιταλία 23 195 8 Πορτογαλία 368 367 1 Γαλλία 66 57 9 Ολλανδία 11 8 3 Πηγή: Reuters *μβ=μονάδες βάσης 1

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Κύπρος Τουριστικές εισπράξεις Οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 21,6%, σε ετήσια βάση, τον Ιανουάριο με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν σε 35,4 εκατ., έναντι 29,1 εκατ. τον Ιανουάριο του 216 (Γράφημα 25). Επίσης αυξημένες ήταν τον Ιανουάριο οι αφίξεις τουριστών κατά 28,8%, σε ετήσια βάση οι οποίες ανήλθαν σε 62.611 άτομα από 48.67 άτομα τον Ιανουάριο του 216. Αντιθέτως, μειωμένες ήταν τον Ιανουάριο τόσο οι εισπράξεις ανά άτομο στα 565,48 από 598,39 τον Ιανουάριο του 216, όσο και οι εισπράξεις ανά ημέρα στα 6,16 από 6,26 τον Ιανουάριο του 216. 45 4 35 3 25 2 15 1 5 29,1 37,6 Γράφημα 25. Τουριστικές εισπράξεις (εκατ. ευρώ) 8,9 137,9 244,7 31, 42,2 392,2 337,1 266, Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 944,7 εκατ. στο τέταρτο τρίμηνο του 216, ήτοι κατά πολύ αυξημένο έναντι των 197,7 εκατ. που ήταν στο τέταρτο τρίμηνο του 215 (Γράφημα 26). Η αύξηση του ελλείμματος προήλθε πρωτίστως από το υψηλότερο εμπορικό έλλειμμα, καθώς οι εισαγωγές αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν και δευτερευόντως από την εμφάνιση ελλείμματος στο ισοζύγιο εισοδημάτων και από το χαμηλότερο πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών. Αντιθέτως, θετική ήταν η επίδραση στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών από τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. 83,8 5,9 35,4 Γράφημα 26. Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών (εκατ.ευρώ) 5 2-1 -4-7 -659,6-161, 256,9-332,3-59,2 22,9-185, -26,3-514,4 Ρουμανία 69,6 128,5-197,7 ΤτΡουμανίας-Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΡουμανίας στη συνεδρίαση στις 5 Απριλίου αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο (monetary policy rate) στο 1,75% (ιστορικά χαμηλό) (Γράφημα 27). Παράλληλα, η ΤτΡουμανίας αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητο το ποσοστό των υποχρεωτικών διαθεσίμων των τραπεζών σε RON στο 8% και σε ξένο νόμισμα στο 1%. Επίσης, η ΤτΡουμανίας ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την πολιτική ενίσχυσης της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα. Με την ασκούμενη νομισματική πολιτική επιδιώκεται η σταθερότητα των τιμών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ώστε να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής έχει προγραμματισθεί στις 5 Μαίου. 73,2 Γράφημα 27. Βασικό επιτόκιο ΤτΡουμανίας -449,5-1. -944,7 1ο τρ.213 4ο τρ.213 3ο τρ.214 2ο τρ.215 1ο τρ.216 4ο τρ.216 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 3, 2,5 5.4.217 1,75% 2, 1,5 1,,5, Μαρ-13 Αυγ-13 Ιαν-14 Μαϊ-14 Σεπ-14 Φεβ-15 Ιουλ-15 Νοε-15 Μαϊ-16 Σεπ-16 Φεβ-17 Πηγή: National Bank of Romania 379,1 11

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 21 211 212 213 214 215 216 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) -5,5-9,1-7,3-3,2,4 -,2, Ιδιωτική Κατανάλωση -6,5-9,9-7,9-2,6,4 -,2 1,4 Δημόσια Κατανάλωση -4,2-7, -7,2-6,4-1,4, -2,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -19,3-2,7-23,4-8,4-4,6 -,2,1 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 4,4,8 1,1 1,5 7,8 3,4-2, Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -3,4-8,2-9,4-2,4 7,6,3 -,4 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3-1,7 -,8 Ανεργία (%) 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 23,5 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα, -3,1-4, -3,9-3,1-2, -1,4 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -5,7-3,3 -,9 1,7,3,2 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 146,2 172,1 159,6 177,4 179,7 177,4 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -11,4-1, -3,8-2, -1,6,1 -,6 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας 215 216 216 217 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικού Εμπορίου (εκτός καυσίμων και λιπαντικών) -,5,4-2, -2,4 3,7 2,3 -,3 (Ιαν.) Νέες εγγραφές Επιβατηγών Αυτοκινήτων 13,8 1,7 -,3 19,5 16,8 4, 32,6 (Ιαν.- Φεβ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -,2-6,9-11,9-3,9 38,4-9,5-6,9 (216) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 4, 1,1 7,3 5,1 2,3 1,1 (Ιαν.217) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 45,4 49,2 49,1 49,5 49,4 48,7 46,7 (Μάρτ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 89,7 91,8 9,6 9,3 92,1 94,1 93,4 (Μάρτ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 81,9 91,2 9,7 91,9 91,1 91,2 93,7 (Μάρτ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -51, -68, -68, -71, -68, -65, -74,4 (Μάρτ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -2, -1,4-2,1-2, -1,6-1,4-1,6 (Φεβ.) Επιχειρήσεις -,9,1-1,4-1, -,5,1 -,3 (Φεβ.) - Βιομηχανία 2,4-1,5 -,3,2 -,7-1,5-2,7 (Φεβ.) - Κατασκευές -,9 -,7 1,,8 -,5 -,7-1,3 (Φεβ.) - Τουρισμός,6 2,3,9,4,3 2,3 2,5 (Φεβ.) Νοικοκυριά -3,1-2,8-3, -3, -2,8-2,8-2,7 (Φεβ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,3 -,8-1,7-1,5 -,7 -,8 -,7 (Φεβ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,5-3,5-3,4-3,4-3,4-3,5-3,3 (Φεβ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,7 -,8 -,9 -,9-1, -,4 1,3 (Φεβ.) Δομικός Πληθωρισμός -,5 -,1,,3 -,3 -,7 -,7 (Φεβ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -5,1-2,2 3, -2,6-1,5 -,6-2,2 (216) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -,2, -,7 -,4 2, -1,1 - Ιδιωτική Κατανάλωση -,2 1,4 -,6 -,7 6,1 1,1 - Δημόσια Κατανάλωση, -2,1-3,5-1,5-1,3-2, - Επενδύσεις -,2,1-1,2 17,8 12,6-13,8 - Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 3,4-2, -11, -9,9 11, 5,7 - Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών,3 -,4-1, -2,1 13,8 3, - Ισοζύγιο Πληρωμών (σε δις ) Εξαγωγές Αγαθών 24,8 24,5 5,5 6,1 6,3 6,6 2,1 (Ιαν.) Εισαγωγές Αγαθών 42, 41,1 9,7 1,2 1,1 11,1 3,5 (Ιαν.) Εμπορικό Ισοζύγιο -17,2-16,6-4,2-4,1-3,8-4,5-1,4 (Ιαν.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών,2-1,1-2,4 -,4 4, -2,3 -,3 (Ιαν.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.