1. Χειμερινό Εισαγωγή στην οικονομική της επικοινωνίας Εξάμηνο 14-15
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο "Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων" έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Αντί Προλόγου Οικονομία των ΜΜΕ Η εφαρμογή αρχών της οικονομικής θεωρίας στη μελέτη της βιομηχανίας Γιατί μας ενδιαφέρει ; Η τεχνολογική εξέλιξη, οι κυβερνητικές ρυθμίσεις, η παγκοσμιοποίηση μας κάνουν να βλέπουμε τα ΜΜΕ όχι μόνο ως πηγή πληροφόρησης αλλά και ως οικονομικές οντότητες Η συμπεριφορά μιας οντότητας μας δίνει μια εικόνα για το σκοπό της στην κοινωνία Απαρχή μελέτης Ronald Coase, δεκαετία του 50 ξεκίνησε να μελετά τα οικονομικά του ραδιοφώνου και των εφημερίδων Στα επόμενα χρόνια πολλοί ερευνητές άρχισαν να ασχολούνται με το θέμα το οποίο απέκτησε κύρος-αναγνώριση τη δεκαετία του 80 Journal of Media Economics
The 90 s Αλλαγή της θεώρησης της Μικροοικονομίας: Economic Imperialism Η απλή έννοια (παγκοσμιοποίηση, απελευθέρωση στη διακίνηση προϊόντων/κεφαλαίων, επικοινωνία) Η ενδιαφέρουσα έννοια (Ανάλυση δεδομένων πολλαπλών περιοχών, ποσοτικοποίηση των πάντων (free economics movement), νέοι κόσμοι να μελετήσουμε) Cultural Economics Θέματα Παραγωγής περιεχομένου και διανομής
Αλλάζουμε! (αλλάξαμε;) Ναι. Ρυθμιστικές, Τεχνολογικές, Χρηματοοικονομικές αλλαγές στο περιβάλλον των μέσων. Ποια ήταν ακριβώς η αλλαγή; Η μετάβαση από την κατανόηση της ταμιακής ροής (cash flow) μιας οικονομικής δραστηριότητας, στην κατανόηση του κόσμου.
Η Ανάλυση Περιεχομένου μας δίνει τα απαραίτητα εργαλεία να κατανοήσουμε την κοινωνία που ζούμε καθώς και τις αξίες μας Τι περιεχόμενο ; Η πλειοψηφία των αποφάσεων λαμβάνονται έχοντας υπόψη τους διαθέσιμους πόρους και χρηματοοικονομικά ζητήματα Αξιολόγηση Επένδυσης Εκτίμηση Κινδύνου Εκτίμηση Νεκρού Σημείου Διεθνές Εμπόριο Επιχειρησιακή Στρατηγική Τιμολογιακή Πολιτική Ανάλυση Ανταγωνισμού & Αγοράς
Ορισμοί Οικονομία: Ο μηχανισμός που καθορίζει τι παράγεται, τον τρόπο, πότε και πώς και τον τελικό αποδέκτη ενός προϊόντος. Αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται από 3 βασικές ομάδες. (οικονομικό κύκλωμα) και με (σχετικά) συγκεκριμένες υποθέσεις: Καταναλωτής: Απεριόριστες ανάγκες, περιορισμένα μέσα, προσπαθεί να μεγιστοποιήσει την ευτυχία του. Νόμος φθίνουσας οριακής χρησιμότητας.
Ορισμοί Οικονομική: Η μελέτη του πώς οι άνθρωποι κάνουν επιλογές ώστε να αντιμετωπίσουν τη σπανιότητα (Parkin et. al. 1997) Οικονομική της Επικοινωνίας: Η μελέτη του πώς τα μέσα ικανοποιούν τις πληροφοριακές/ψυχαγωγικές απαιτήσεις και ανάγκες του κοινού, των διαφημιστών, της κοινωνίας χρησιμοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους τους. (Robert Picard)
Samuelson & Nordhaus (1992,3) «Πώς οι κοινωνίες χρησιμοποιούν ελλιπείς πηγές για να πάρουν πολύτιμα αγαθά και να τα διανέμουν σε διαφορετικές ομάδες» Πηγές: Τι χρησιμοποιείται στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών (χειροπιαστά & αφηρημένα) Παραγωγή: Η δημιουργική διαδικασία Κατανάλωση: Κατανάλωση ψυχαγωγίας και πληροφοριακού περιεχομένου.
Κι άλλοι Ορισμοί Μακροοικονομική: Η εξέταση της οικονομίας ως σύνολο Κυρίως σε Εθνικό Επίπεδο Μικροοικονομική: Η εξέταση της συμπεριφοράς ατόμων και οικονομικών μονάδων, τομέων.
Μακροοικονομική Το πιο γνωστό μέτρο μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας μιας χώρας είναι το ΑΕΠ. Η αξία όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών μιας οικονομίας σε δεδομένη χρονική περίοδο Τα ΜΜΕ γενικά φαίνεται να έχουν χαμηλή συμμετοχή στο ΑΕΠ (<3%)
Γιατί να ενδιαφέρονται τα ΜΜΕ για Μακροοικονομικά Μεγέθη ; Οι συνολικές επιδόσεις μιας οικονομίας ενδιαφέρουν τους πάντες Οι τύχες των μέσων βασίζονται άμεσα στην πορεία της οικονομίας γιατί η πλειοψηφία τους βασίζεται στη διαφήμιση Επιπλέον, τα έσοδα των ΜΜΕ βασίζονται και στο διαθέσιμο εισόδημα και την καταναλωτική εμπιστοσύνη
Γιατί να ενδιαφέρονται τα ΜΜΕ για Μακροοικονομικά Μεγέθη (συνέχεια) Οι δημόσιες πολιτικές επηρεάζουν άμεσα την οικονομία, συνεπώς και το περιβάλλον δραστηριοποίησης των ΜΜΕ Οι νομισματική/πιστωτική πολιτική επηρεάζουν άμεσα το επενδυτικό κλίμα και γενικότερα, την οικονομική δραστηριότητα-
Μικροοικονομία Συμπεριφορά Καταναλωτή Οριακή χρησιμότητα, Καμπύλες Αδιαφορίας Εισοδηματικός Περιορισμός Προσφορά Ζήτηση, Ελαστικότητα Παραγωγή, Κόστος
Επιχείρηση-Κλάδος Παραγωγή: Η μετατροπή συντελεστών (εργασία, κεφάλαιο, εδαφικοί πόροι) σε αγαθά ή υπηρεσίες. Επιχείρηση: Το σημείο της μετατροπής Κλάδος: Ομάδα επιχειρήσεων που παράγει ένα αγαθό για μια συγκεκριμένη αγορά
Παρατηρήσεις: Δεν είναι όλα τα ΜΜΕ εμπορικές επιχειρήσεις Η δημόσια τηλεόραση, χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και από την πώληση τηλεοπτικού χρόνου (χρηματοδοτικό μείγμα) Ο στόχος της διαφοροποιείται ελαφρώς σε σχέση με τα ιδιωτικά κανάλια-μέσα.
Πρωταρχικός Στόχος; Μεγιστοποίηση Κέρδους Κριτική 1: Χρονοδιάγραμμα, Κίνδυνος Κριτική 2: Δεν είναι το μοναδικό κριτήριο. Υπάρχουν και άλλα, μερικά «αδιαφανή» Κριτική 3: Δεν συμπεριφερόμαστε όλοι το ίδιο. Ιδιοκτήτες vs Managers Κατάληξη: Υπόθεση Ορθολογισμού Προϋπόθεση: Κοινωνική Ευημερία (φροντίζει το Κράτος όταν η κατάσταση ξεφεύγει)
Κέρδη Η διαφορά μεταξύ εσόδων και κόστους Οικονομική Θεωρία: Το Κόστος Ευκαιρίας είναι σημαντική έννοια και πρέπει να υπολογίζεται σε όλες τις φάσεις ενός σχεδίου. Για τη μεγιστοποίηση της διαφοράς πρέπει να ληφθούν αποφάσεις όπως το ύψος παραγωγής. Ανάλογα το ύψος διαφοροποιούνται έσοδα-κόστη. Αυτό το εξηγεί η Συνάρτηση Παραγωγής και η θεωρία του Κόστους/Προσόδου Υπολογισμός οριακού προϊόντος, φθίνουσα απόδοση
Ανάλυση Αγοράς Το ύψος των κερδών (σε συνάρτηση με το ύψος του κόστους) εξαρτάται από τη μορφή αγοράς. Τέλειος Ανταγωνισμός Ατελής Ανταγωνισμός (μονοπώλιο, ολιγοπώλιο) Η διαφορά τους: Πόσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην αγορά, πόσο διαφέρει το προϊόν και στα εμπόδια εισόδου Όση λιγότερη δύναμη έχει μια μεμονωμένη εταιρία τόσο μετακινούμαστε προς το πρότυπο του τέλειου ανταγωνισμού -
Τα βασικά οικονομικά χαρακτηριστικά των ΜΜΕ Τι διαφοροποιεί τα Μέσα από τις κλασσικές αρχές της οικονομικής θεωρίας; Τα ΜΜΕ πωλούν τα προϊόντα τους σε δύο διακριτές αγορές (dual product market): Το πρώτο προϊόν είναι το περιεχόμενο (πωλείται στους ακροατές, αναγνώστες, τηλεθεατές) Το δεύτερο προϊόν είναι το κοινό τους (πωλείται στους διαφημιστές).
To περιεχόμενο που «καταναλώνει» το κοινό είναι η μια μορφή «προϊόντος» που πουλά η βιομηχανία των ΜΜΕ Το κοινό που έχει προσελκυθεί από αυτό το περιεχόμενο είναι το δεύτερο. Η πρόσβαση στο κοινό μπορεί να συγκεντρωθεί, να τιμολογηθεί και να πουληθεί.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προϊόντων Κοινό: Είναι το βασικό «νόμισμα» των ΜΜΕ Περιεχόμενο: Έχει περίεργη συμπεριφορά «Πολιτιστικό Αγαθό», όχι κάτι άμεσα καταναλώσιμο Πώς το μετράμε ; Η κατανάλωσή του από ένα άτομο δεν αποκλείει την κατανάλωση από κάποιο άλλο. Εκτείνεται στο διηνεκές, πωλείται άπειρες φορές- Έχει πολύ υψηλό (αρχικό) κόστος
Βάσει όλων των παραπάνω: Είδαμε: Εισαγωγή στην Οικονομική της Επικοινωνίας Δομικές Έννοιες της οικονομικής επιστήμης και πώς αυτές «δένουν» με τη βιομηχανία των ΜΜΕ Next Week: Αρχές Οικονομικών Οργάνωση Οικονομικού συστήματος Τύποι αγορών Προσφορά / Ζήτηση Ελαστικότητα
http://eclass.teiion.gr/courses/dse292/ https://www.facebook.com/media.econ.dse
Freedom of the press belongs to whomever owns one (A.J Leibling)