Ανθεκτικότητα & Αισιοδοξία: Ενισχύοντας τον Άνθρωπο σε περιόδους Κρίσης και Αλλαγών Μαζουροπούλου Χριστίνα Ψυχολόγος ΕΑΡ Consultant Hellas EAP 1
Οι Άνθρωποι μας 2
Συνέπειες Οικονομικής Κρίσης σε Εργαζομένους & Επιχειρήσεις Υψηλά επίπεδα άγχους & ανασφάλειας Υψηλός φόρτος εργασίας (do more with less) Επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις Χαμηλό ηθικό Αύξηση συμπεριφοριστικών επικινδυνοτήτων Εμφάνιση Layoff Survivor Syndrome Επιπτώσεις σε Υγεία & Ευεξία Αύξηση παρουσιασμού/presenteeism (έως &4 φορές) Μείωση δέσμευσης εργαζομένων προς την εταιρεία Μείωση ποιότητας της εργασίας Μείωση ικανοποίησης από την εργασία (Πηγή: World Economic Forum) 3
Ψυχική Υγεία με ποσοστά! O Το 60% των Ελλήνων εργαζόμενων αναφέρει, ότι η εργασία επηρεάζει την κατάσταση της υγείας τους, τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε σωματικό επίπεδο ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της Ευρώπης των 27 χωρών ανέρχεται στο 35%. (European Foundation for the Improvement of Living & Working Conditions, 2007) O Eλλάδα: Αύξηση αντικαταθλιπτικών, περίπου 6,5 εκ. κουτιά το 2006 και 8,5 εκ. το 2010! Για τον ελληνικό πληθυσμό (11 εκατομμύρια), αναλογεί σχεδόν ένα πακέτο αντικαταθλιπτικά για κάθε ενήλικα! (Πηγή: ΕΟΦ) O Το εργασιακό στρες αποτελεί την 2 η σοβαρότερη επαγγελματική ασθένεια στην Ευρώπη, μετά τα μυοσκελετικά προβλήματα επηρεάζοντας 28% των εργαζομένων στην Ευρώπη (Πηγή: WHO) O Μέχρι το 2020 η κατάθλιψη θα είναι η 2 η ασθένεια μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (Πηγή: WHO). 4
Νομοθεσία O Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (ν.3850/2010 Άρθρο 42) ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας (δραστηριότητες πρόληψης επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης). O Η οδηγία πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 89/391/EEC θέτει στις γενικές υποχρεώσεις των εργοδοτών τη διαχείριση των «ψυχοκοινωνικών κινδύνων» εντός εργασίας. Συμφωνία Πλαίσιο για το εργασιακό άγχος (Οκτώβριος, 2004) Συμφωνία Πλαίσιο για την Παρενόχληση και τη Βία στη Εργασία (Απρίλιος, 2007) O Η αξιολόγηση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων εντάσσεται κάτω από την εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου. (άρθρο 43 του Ν.3850/10, $1.) Η Επιτροπή Ανωτέρων Επιθεωρητών Εργασίας προγραμμάτισε για το 2012 εκστρατεία για την πρόληψη-διαχείριση ρ ητων ψυχοκοινωνικών κινδύνων στην εργασία. 5
Επομένως O O Αποτελεί ευθύνη του εργοδότη: η δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος η προαγωγή της σωματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπινου δυναμικού Αποτελεί προσωπική ευθύνη κάθε εργαζόμενου: η πρόληψη & η διατήρηση η της ψυχοσωματικής υγείας του O Τα ανωτέρω πρέπει να αποτελούν μέρος των Πολιτικών & Διαδικασιών μέσα στην εταιρία O Υγιείς & παραγωγικοί εργαζόμενοι μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην επιτυχία και ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης 6
Τι συμβαίνει στη χώρα μας? Στατιστικά Αποτελέσματα από την 24/7/365 Telephone Support Line (2011-2012) της Hellas EAP: Εργασιακά Αιτήματα: Εργασιακό Στρες: 24,55% Εργασιακή Ανασφάλεια: 21,21% Εργασιακές Σχέσεις: 13,03% Προσωπικά Αιτήματα: Στρες: 38,20% Διαπροσωπικές Σχέσεις: 23,60% Διαταραχές Δάθ Διάθεσης: 14,91% 7
Ακόμα Τι ζητούν οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες τους σήμερα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των εργασιακών/προσωπικών τους προκλήσεων ευεξίας τους? (Έρευνα Hellas EAP, 2012-2013): Ανθεκτικότητα & Οπτιμισμός: 61.6% Εξισορρόπηση Εργασιακής & Προσωπικής Ζωής: 47.7% και την ενίσχυση της 24/7 Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης για τους ίδιους και την οικογένειά τους: 33.75% Πρόσωπο με Πρόσωπο Συμβουλευτική για τους ίδιους και την οικογένειά τους: 32.6% Ομιλίες - Ευαισθητοποίηση προσωπική ανάπτυξη & ψυχοκοινωνική υγεία: 25.6% People Skills Εκπαιδεύσεις 96.3%: Επικοινωνία, Διαχείριση Συγκρούσεων, Διαχείριση Χρόνου, Προσαρμογή στην Αλλαγή, Συναισθηματική Νοημοσύνη) 8
ΑΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ QUIZ Τα Ανθεκτικά Άτομα: είναι σχεδόν πάντα θετικά και αισιόδοξα; γνωρίζουν πώς να τα βγάζουν πέρα μόνα τους; σχεδόν ποτέ δε τα παρατάνε; έχουν την τάση να είναι τέλεια; 9
Ανθεκτικότητα «Η ικανότητα να ανακάμπτεις από αντιξοότητες και αποτυχίες ή ακόμη και από θετικές καταστάσεις που σηματοδοτούν σημαντικές αλλαγές» (Luthans, 2004). 10
Διάσημα Quotes -> Ανθεκτικότητα: Το βαθύτερο νόημα της ζωής δεν έγκειται στο να μην πέφτεις ποτέ, αλλά στο να ξανασηκώνεσαι μετά από κάθε πτώση. (Nelson Mandela) Δεν είναι ο δυνατότερος που επιβιώνει στη φύση, ούτε ο πιο ευφυής, αλλά αυτός που προσαρμόζεται καλύτερα στο περιβάλλον. (Charles Darwin) Δεν μετράει το πόσο δυνατά μπορείς να χτυπήσεις, μετράει, το πόσο δυνατά αντέχεις να χτυπηθείς θί καινα συνεχίσεις την προσπάθεια. (Rocky Balboa) Να πέσεις κάτω εφτά φορές, να σηκωθείς οκτώ. (Κινέζικη Παροιμία) 11
Τα ανθεκτικά άτομα: O Βλέπουν τις προκλήσεις ως ευκαιρίες O Μαθαίνουν από τις αποτυχίες τους/λάθη O Θέτουν στόχους και προσπαθούν να τους ακολουθήσουν O Βρίσκουν νόημα ακόμη και σε μια δύσκολη κατάσταση O Χρησιμοποιούν το χιούμορ ως μηχανισμό άμυνας O Δεν νιώθουν θύματα εξωτερικών καταστάσεων O Δεν παίρνουν προσωπικά τις αποτυχίες O Έχουν καλή κοινωνική δικτύωση O Διατηρούν μια «ρεαλιστικήλ ή αισιοδοξία» σε περιόδους πίεσης 12
Ανθεκτικότητα: Case study 13
Ρεαλιστική Αισιοδοξία Να είμαστε: ικανοί να ελέγχουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε σε δύσκολες καταστάσεις σε θέση να παράγουμε θετικές σκέψεις και συναισθήματα διατηρώντας το ρεαλισμό μας 14
Αισιοδοξία: Case study 15
O Ξεπερνώ Μπορούμε όλοι O Επιλέγω τον τρόπο μου O Ανακάμπτω O Προσεγγίζω το στόχο 16
Η Δεξαμενή της Ευεξίας στην Εργασία Καλή επικοινωνία Εργασιακές Σχέσεις Learning & Developm Διαθέσιμα Μέσα ent Respect & attention Σταθερότητα σ ο Εργασιακό ργασ α ό στον Χώρο Ηθικό Ικανοποίηση Ισορροπία Εργασιακής Προσωπικής Ζωής Οικονομική/Εργασιακή Fair ασφάλεια rewards 17
Mindful Resilient Optimistic Culture Leadership Management 18
Εμπλουτισμός του μοντέλου Διοίκησης & Ηγεσίας O Ανθρωποκεντρική ρ ρ ή κουλτούρα O Ανθεκτικότητα O Αισιοδοξία 19
20
Αποκατάσταση δέσμευσης O Κατανόηση αναφορικά με τη στάση & τα συναισθήματα των εργαζομένων O Αποδοχή της διαφορετικότητας κάθε ατόμου στην γρήγορη ή μη προσαρμογή στην αλλαγή O Ειλικρινής επικοινωνία Χτίσιμο εμπιστοσύνης Οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ότι εκτιμούνται και υπολογίζονται Είμαστε «ορατοί» ρ & διαθέσιμοι στους εργαζόμενους Έχουν ανάγκη να το ακούσουν από εμάς Ακούμε τις ανησυχίες τους - Απαντάμε στις ερωτήσεις τους 21
Ενίσχυση ηθικού O Αναγνώριση συνεισφοράς «Ευχαριστώ» O Wellness- Wellbeing πρακτικές & δραστηριότητες O Επένδυση στην εκπαίδευση και εξέλιξη των εργαζομένων να εξασκήσουν τις ήδη υπάρχουσες ικανότητές και δεξιότητές τους να μάθουν και αναπτύξουν νέες ικανότητες - πρόσβαση σε νέες γνώσεις και εμπειρίες που θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν ως εφόδιο Lead by Example 22
«Σ αυτόν τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν αναζητήσουμε τον άνθρωπο,, όπου κι αν βρίσκεται». Σεφέρης O Σας ευχαριστώ! 23