Δημιουργία και επεξεργασία διανυσματικών επιπέδων στο QGIS Δημιουργία επιπέδου σχεδίασης 1. Από το Menu Layer Create Layer New Shapefile Layer δημιουργούμε νέο επίπεδο. Στο παράθυρο που ανοίγει (Εικ. 1) ορίζουμε τον τύπο του επιπέδου, αν δηλαδή θα περιέχει σημεία, γραμμές ή πολύγωνα και ορίζουμε το σύστημα αναφοράς της επιφάνειας εργασίας, δηλαδή του χάρτη μας (USER:100006). Στο New Field, μπορούμε να προσθέσουμε νέα πεδία στον πίνακα του shapefile που δημιουργούμε ανάλογα με την πληροφορία που θέλουμε να αποθηκεύσουμε. Νέα πεδία στον πίνακα μπορούμε να προσθέσουμε και στην συνέχεια αν χρειαστεί. Εικ. 1. Δημιουργία νέου επιπέδου σχεδίασης (shapefile) 2. Πατώντας ΟΚ στο παράθυρο αυτό, ανοίγει ένα δεύτερο παράθυρο, όπου σώζουμε το αρχείο, δίνοντας του ένα όνομα. 3. Το αρχείο δημιουργείται και ανοίγει μέσα στο πρόγραμμα, όπου μπορούμε να το ενεργοποιήσουμε και να ξεκινήσουμε τη σχεδίαση σε αυτό. Για να γίνει αυτό, επιλέγουμε το συγκεκριμένο επίπεδο από την λίστα με τα επίπεδα και από τα εργαλεία το χρησιμοποιούμε το ψηφιοποιούμε. για να ενεργοποιηθεί. Στη συνέχεια για να ξεκινήσουμε να σχεδιάζουμε. Με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού Εικ. 2. Εργαλειοθήκη που χρησιμοποιείται για την σχεδίαση. 1
4. Όταν τελειώσουμε την γραμμή, κάνουμε δεξί κλικ και στο πινακάκι που εμφανίζεται δίνουμε ένα νούμερο στο id και πατάμε ΟΚ για να αποθηκευτεί η γραμμή (Εικ. 3). Η γραμμή αποθηκεύεται ακόμη και αν δεν δώσουμε κάποιο νούμερο και πατήσουμε κατευθείαν οκ. Εικ. 3. Ορισμός κωδικού για το συγκεκριμένο τμήμα της ακτογραμμής. 5. Η γραμμή αποθηκεύεται και μια νέα εγγραφή δημιουργείται στον πίνακα που συνοδεύει το shapefile (Εικ. 4). Για να κλείσει η επεξεργασία του επιπέδου και να ολοκληρωθεί η δημιουργία του, πατάμε ξανά το και σώζουμε τις αλλαγές. Εικ. 4. Ψηφιοποίηση της ακτογραμμής και εισαγωγή της κωδικοποίησης κάθε τμήματος της στον πίνακα του shapefile. Επεξεργασία διανυσματικών επιπέδων Για την επεξεργασία των επιπέδων, επιλέγουμε το επίπεδο και το ενεργοποιούμε με το. - Αν θέλουμε να μετακινήσουμε κάποιους κόμβους της γραμμής για να διορθώσουμε την θέση της, τότε επιλέγουμε με το Node tool τη γραμμή. Η γραμμή και οι κόμβοι της αλλάζουν χρώμα και 2
επιλέγουμε τον κόμβο που θέλουμε να τον μετακινήσουμε και τον μετακινούμε στην νέα θέση. Μόλις τελειώσουμε πατάμε ξανά το και σώζουμε τις αλλαγές. Εικ. 5. Επεξεργασία γραμμής, μετακίνηση κόμβων γραμμής. - Για να μετακινήσουμε όλη την γραμμή, αφού ενεργοποιήσουμε το επίπεδο με το, επιλέγουμε το και μετακινούμε την γραμμή στην νέα της θέση. Οι αλλαγές αποθηκεύονται με την. Όταν τελειώσει η διαδικασία της επεξεργασίας, πατάμε ξανά το. Εικ. 5. Επεξεργασία γραμμής, μετακίνηση ολόκληρης της γραμμής. 3
- Μια γραμμή μπορούμε επίσης να την σβήσουμε, επιλέγοντας την με το και πατώντας ή να κόψουμε τμήμα της, αν πατήσουμε. (Για να μην έχουμε επιλεγμένες γραμμές στο τέλος της διαδικασίας, πατάμε το ) Αποκοπή των διανυσματικών δεδομένων ανάλογα με την περιοχή της κάθε ομάδας Για να περιορίσετε τα δεδομένα σας μόνο στην περιοχή του χάρτη σας θα πρέπει να τα κόψετε και να κρατήσετε μόνο αυτά που βρίσκονται μέσα στην περιοχή σας. Για να γίνει αυτό ακολουθείτε την παρακάτω διαδικασία: 1. Φορτώνετε στο πρόγραμμα όλα τα επίπεδα πληροφορίας στο προβολικό σύστημα του χάρτη σας που είναι η UTM μίας ζώνης με κεντρικό μεσημβρινό τον 24 και datum το WGS84. Επίσης, φορτώνετε και το shapefile με τα πλαίσια της κάθε περιοχής (perioxes_50.shp). 2. Επιλέγετε την περιοχή σας με το, η οποία γίνεται κίτρινη (Εικ. 6). Εικ. 6. Επιλογή της περιοχής με βάση την οποία θα κοπούν τα δεδομένα. 3. Από το Menu Vector Geoprocessing Tools Clip, ανοίγει ένα παράθυρο όπου input vector layer είναι το επίπεδο που θέλετε να κόψετε και clip layer είναι το πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο θα κοπεί. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θέλετε να το κόψετε με βάση το πλαίσιο της περιοχής σας που έχετε επιλέξει, οπότε θα πρέπει να είναι επιλεγμένο το Use only selected features. Δίνετε ένα νέο όνομα στο επίπεδο που θα δημιουργηθεί και τρέχετε τη διαδικασία (Εικ. 7). Προσοχή: κάθε φορά που τρέχετε τη διαδικασία, ένα νέο επίπεδο δημιουργείται. Αφού κόψετε όλα τα επίπεδα πληροφορίας στην επιφάνεια εργασίας σας θα μείνουν μόνο αυτά που αφορούν στην περιοχή σας. 4
Εικ. 7. Αποκοπή των επιπέδων πληροφορίας με βάση την περιοχή του χάρτη Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, στην επιφάνεια εργασίας φορτώνετε το νέο επίπεδο που περιέχει μόνο τα στοιχεία που βρίσκονται εντός της περιοχής μελέτης (Εικ. 8). Επαναλαμβάνετε την διαδικασία για όλα τα δεδομένα που έχετε συλλέξει. Εικ. 8. Τα ποτάμια που βρίσκονται εντός της επιλεγμένες περιοχής έχουν φορτωθεί ως νέο επίπεδο στην επιφάνεια εργασίας και έχουν σκούρο μπλε χρώμα. Ορισμός χρωμάτων, γραμμάτων, συμβόλων Για να ορίσετε τα χρώματα στα διάφορα στοιχεία του χάρτη σας, πηγαίνετε σε κάθε επίπεδο πληροφορίας στις ιδιότητες του (Properties). Εκεί στην καρτέλα Style επιλέγετε την γραμμή και στο μενού που ανοίγει ορίζετε το χρώμα και το πάχος (Εικ. 9). 5
Εικ. 9. Ορισμός χρώματος στα ποτάμια. Για να εμφανίσετε ονόματα που υπάρχουν ήδη σε κάποιο shapefile πχ. τα ονόματα οικισμών, φορτώνετε το shapefile και ανοίγετε τον πίνακα του για να δείτε σε ποιο πεδίο είναι τα ονόματα που θέλετε να εμφανίσετε στον χάρτη ως ετικέτες. Ο πίνακας ανοίγει αν κάνετε δεξί κλικ και επιλέξετε Open Attribute table (Εικ. 10). Εικ. 10. Εμφάνιση της βάσης δεδομένων που συνοδεύει το shapefile υπό μορφή πίνακα. Στη συνέχεια, για να εμφανίσουμε τα ονόματα με την μορφή ετικετών, ανοίγουμε τις Ιδιότητες του επιπέδου (Properties) και στην καρτέλα Labels επιλέγουμε το πεδίο από όπου το πρόγραμμα θα παίρνει τις ονομασίες των οικισμών και θα τις εμφανίζει στον χάρτη (Εικ. 11). 6
Εικ. 11. Εμφάνιση των τοπωνυμίων στην επιφάνεια εργασίας. Για να βάλετε σύμβολα στον χάρτη σας, θα πρέπει να ακολουθήσετε την παρακάτω διαδικασία: 1. Δημιουργείτε ένα shapefile με σημεία. Στο shapefile θα βάλετε σημεία στην θέση των συμβόλων στον χάρτη. 2. Θα αποθηκεύσετε τις αλλαγές στο shapefile και θα σταματήσετε την επεξεργασία του. 3. Θα ανοίξετε τις ιδιότητες του επιπέδου (Properties) και στην καρτέλα Style θα ορίσετε το σύμβολο που θέλετε να χρησιμοποιήσετε. Μπορείτε επίσης, να αλλάξετε το είδος του συμβόλου. Στον SVG Marker θα βρείτε σύμβολα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε (Εικ. 12). Εικ. 12. Εισαγωγή συμβόλων σε σημειακό shapefile 7
Σημείωση: κάθε είδος θεματικής πληροφορίας (πχ. αεροδρόμιο, λιμάνι, κτλ.) θα απεικονίζεται με συγκεκριμένο σύμβολο και θα αποθηκεύεται σε ξεχωριστό shapefile. References: QGIS Documentation: http://docs.qgis.org/2.14/en/docs/index.html 8