Παράγοντες Aπώθησης των Τουριστών Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας TEI Θεσσαλίας 2016 belissar@teilar.gr
Αρνητικοί Παράγοντες 1. Φυσικές καταστροφές 2. Οικονομική ύφεση 3. Ασταθής πολιτική κατάσταση 4. Επιδημίες και Ασθένειες 5. Τρομοκρατικές Ενέργειες 6. Πολεμικές συρράξεις 7. Εθνικός, Φυλετικός ή Θρησκευτικός Φανατισμός
1. Φυσικές Καταστροφές Αναφέρονται σε γεγονότα που προκαλούν μεγάλη ζημιά σε ιδιοκτησίες, τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών. Καταστροφή των υποδομών και υπηρεσιών. Οι καταστροφές μπορούν να αποθαρρύνουν τους τουρίστες από την επίσκεψη ενός προορισμού καθώς αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την ασφάλεια των τουριστών. Για παράδειγμα, οι αφίξεις τουριστών στην Ιαπωνία βυθίζεται σημαντικά αμέσως μετά το τσουνάμι το 2011 συνέβαλε σε ένα σύνολο 28% μείωση στις αφίξεις τουριστών το εν λόγω έτος.
2. Οικονομική ύφεση Αφορά στη περίοδο επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Πολλοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν απώλεια εισοδήματος ή θέσεων εργασίας ή να περικόψουν τις δαπάνες, και κατά συνέπεια οι καταναλωτές είναι λιγότερο πιθανό να ταξιδέψουν κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης. Για παράδειγμα, η τουριστική δραστηριότητα που μειώθηκε απότομα κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μεταξύ 2007 και 2010. Ανάλογη μείωση της εσωτερικής ταξιδιωτικής κίνησης εμφανίστηκε και στην Ελλάδα μετά την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης από το 2010 και μετά.
3. Ασταθής πολιτική κατάσταση Αναφέρεται στις δυσμενείς πολιτικές συνθήκες που αποθαρρύνουν τους τουρίστες να επισκέπτονται έναν προορισμό. Δυσμενείς πολιτικές καταστάσεις ενέχουν κινδύνους για τους τουρίστες, λόγω της αβεβαιότητας, των διαδηλώσεων, των συγκρούσεων στο εσωτερικό, με αποτέλεσμα την αναβολή ή και ματαίωση των ταξιδιωτικών σχεδίων. Για παράδειγμα, οι αφίξεις τουριστών στην Αίγυπτο μειώθηκαν απότομα κατά τη διάρκεια της «Αραβικής Άνοιξης» εξέγερση το 2011. Ανάλογη μείωση υπήρξε και στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Αθήνα, λόγω των διαδηλώσεων, συγκρούσεων, καταστροφών και θανάτων κατά την περίοδο 2009-10.
4. Επιδημίες και Ασθένειες Αναφέρεται στην ξαφνική και διαδεδομένη εμφάνιση μίας νόσου σε μια περιοχή. Ασθένειες και επιδημίες μπορεί να προκαλέσουν μια τεράστια πτώση στις αφίξεις τουριστών, καθώς οι τουρίστες δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν να μολυνθούν από μία μεταδοτική ασθένεια. Επίσης οι κυβερνήσεις μπορεί να συμβουλεύουν τους ταξιδιώτες να αποφεύγουν τις περιοχές με κρούσματα της νόσου. Για παράδειγμα, η τουριστική δραστηριότητα μειώθηκε απότομα σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS το 2003.
5. Τρομοκρατικές Ενέργειες Αναφέρεται στα κρούσματα τρομοκρατικών ενεργειών σε μία περιοχή ή κράτος. Συνήθως τρομοκρατικές ενέργειες πραγματοποιούνται σε τόπους όπου συγκεντρώνονται τουρίστες, όπως αεροδρόμια, παραθεριστικά θέρετρα, εστιατόρια, μουσεία κ.λπ. Και σε αυτές τις περιπτώσεις οι κυβερνήσεις εκδίδουν ταξιδιωτικές οδηγίες, ώστε οι ταξιδιώτες να αποφεύγουν τις συγκεκριμένες περιοχές. Οι οδηγίες αυτές εκδίδονται ακόμη και σε ενδεχόμενο κίνδυνο τρομοκρατικών ενεργειών. Δυστυχώς τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά, με πιο πρόσφατο στις 12/11/2015 στο Παρίσι.
6. Πολεμικές συρράξεις και συγκρούσεις Αναφέρεται στο ξέσπασμα πολέμου σε τοπικό ή και εθνικό επίπεδο. Αποτελεί τον πιο ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα επίσκεψης μίας περιοχής ή και ενός κράτους, όχι μόνο των κινδύνων που εγκυμονούν για την ασφάλεια των τουριστών, αλλά και λόγο της λειτουργίας των αεροδρομίων, των πτήσεων και γενικότερα των υποδομών της περιοχής. Και σε αυτές τις περιπτώσεις οι κυβερνήσεις εκδίδουν ταξιδιωτικές οδηγίες, ώστε οι ταξιδιώτες να αποφεύγουν όχι μόνο τις συγκεκριμένες περιοχές/ κράτη, αλλά και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι από τις διάφορες συρράξεις πλήττονται ακόμη γειτονικά κράτη, όπως έγινε στην Ελλάδα κατά την περίοδο του εμφυλίου στη Γιουγκοσλαβία, αλλά και το 1974 κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πόλεμος στον Περσικό κόλπο, στο Ιράκ, στην Κριμαία κ.λπ. Αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα μείωσης του τουρισμού.
7. Εθνικός, Φυλετικός ή Θρησκευτικός Φανατισμός Αναφέρεται στις διακρίσεις που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ ανθρώπων και λαών, λόγω των φυλετικών, εθνικών ή και θρησκευτικών διακρίσεων. Τα παραπάνω μπορεί να αποτελέσουν αποτρεπτικούς παράγοντες επίσκεψης μίας περιοχής ή και ενός κράτους, λόγω της αντιμετώπισης που θα τύχουν οι τουρίστες ή οι γυναίκες από κατοίκους της περιοχής.