Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (Στοιχεία εισαγωγών και κατανάλωσης) Το Ηνωμένο Βασίλειο κατατάσσεται στην έβδομη θέση του παγκόσμιου πίνακα εισαγωγέων ελαιολάδου του FAO βάση των εισαγομένων ποσοτήτων (Πίνακας 1 στοιχεία 2011) Το μερίδιο εισαγωγών του ΗΒ στην παγκόσμια αγορά ελαιολάδου ανέρχεται σε 2,9% το 2011 από 1,9% το 1990 (Διάγραμμα 1- στοιχεία 2011). Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της πενταετίας 2008-2012 (Πίνακας 2), οι εισαγωγές ελαιολάδου του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά τη σημαντική αύξηση που κατεγράφη το 2008 (17% περίπου), καταγράφουν μέση μείωση της τάξης του 2% κατά μέσο όρο όγκου και κατά 6% κατά μέσο όρο αξίας. Κατά τη διάρκεια της περιόδου, μόνο το 2011 κατεγράφη αύξηση κατά 1,12% στην αξία των εισαγωγών, ενώ όλα τα υπόλοιπα έτη καταγράφεται μείωση με κορύφωση ποσοστό 11,91% του 2012. Αντιθέτως, ο όγκος των εισαγωγών παρουσιάζει διακυμάνσεις, καθώς μετά την κατά 3,14% μείωση το 2009, κατεγράφη αύξηση 1,36% το 2010 και 4,21% το 2011, για να μειωθεί κατά 4,61% το 2012. Η κάμψη των εισαγωγών της περιόδου, οφείλεται στην γενικότερη μείωση της κατανάλωσης λόγω της κρίσης στη βρετανική οικονομία κατά το έτος 2008, η οποία καταγράφει σημάδια ανάκαμψης κατά το 2013.. Για το 2012, οι συνολικές εισαγωγές ανήλθαν σε 37.203,5 τόννους αξίας 75,59 εκ. λιρών Αγγλίας, μειωμένες κατά 4,61% σε όγκο και 11,91% σε αξία. Κυριότεροι προμηθευτές του Ηνωμένου Βασιλείου είναι κατά σειράν η Ισπανία, (με μέσο ποσοστό επί των εισαγωγών, κατά την περίοδο 2008 2012, 48,40% της συνολικής αξίας και 54,71% του συνολικού όγκου), η Ιταλία (με 41,52% της αξίας και 36,462% του όγκου), η Ελλάδα (με 5,05% της αξίας και 4,34% του όγκου), η Γερμανία (με 4,80% της αξίας και 4,74% του όγκου) και το Βέλγιο (με 1,06% της αξίας και 1,92% του όγκου). Η εξέλιξη των εισαγωγών κατά όγκο και αξία αποτυπώνεται στα Διαγράμματα 2 και 3. Σε ότι αφορά στις εισαγωγές από την Ελλάδα, όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία αυτές καταγράφουν σταδιακή μείωση από το 2008 και έπειτα, με το μερίδιο αγοράς του ελληνικού ελαιολάδου από 5,88%, κατ όγκο, το 2008 να συρρικνώνεται στο 3,39% το 2011. Σημειώνεται ότι ποσότητες ελληνικού ελαιολάδου, οι οποίες δεν μπορούν να καταγραφούν, εισάγονται μέσω Ιταλίας καθώς οι μεγάλες αλυσίδες υπεραγορών πωλούν, ως προϊόν ιδιωτικής ετικέτας, ελληνικό ελαιόλαδο συσκευασμένο στη χώρα αυτή. Οι εξαγωγές ελαιολάδου από το Ηνωμένο Βασίλειο ανήλθαν, το 2012, σε 3.734 τόννους, αξίας 8,8 εκ. Λιρών, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 20% περίπου έναντι του 2011. Κυριότεροι προορισμοί ήταν η Ιρλανδία (με μερίδιο 26,62% επί του συνόλου), οι ΗΠΑ (με 22,32%), το Βέλγιο (με 15,7%), και η Ολλανδία (με 14,72% περίπου). Στο Ηνωμένο Βασίλειο καταναλώνονται ετησίως 28 εκατομμύρια λίτρα ελαιολάδου, όλα προερχόμενα από εισαγωγές, ενώ οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 150 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας (στοιχεία 2008). Το ποσό αυτό είναι διπλάσιο του δαπανηθέντος το 2000 και σημαντικά υψηλότερο των 90 εκατομμυρίων λιρών που δαπανήθηκαν το 2008 για τα υπόλοιπα φυτικά έλαια, πλην ελαιολάδου. Τα μισά περίπου βρετανικά νοικοκυριά χρησιμοποιούν ελαιόλαδο σήμερα, ποσοστό το οποίο ανερχόταν στο 31% το 2001.
Κατά την τελευταία δεκαετία η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου στη Μ. Βρετανία γνώρισε αύξηση της τάξης του 40% περίπου, πλην όμως ήταν αρκετά κατώτερη της αύξησης κατά τις προηγούμενες περιόδους, (από το 1980 και έπειτα), κυρίως εξ αιτίας του υψηλότερου κόστους πρώτων υλών, μεταφορικών τελών και της γενικότερης ύφεσης που γνωρίζει η Βρετανική οικονομία από το 2008 και έπειτα. (Πίνακες 3 4 και Διαγράμματα 6-7). Η πιο σημαντική αγορά παραμένει αυτή του Λονδίνου και της ευρύτερης περιοχής του καθώς και της Νοτιοανατολικής Αγγλίας όπου ζούν περισσότεροι από 49,5 εκ. κάτοικοι. Η σημασία της εν λόγω περιοχής από εμπορική άποψη οφείλεται στην πυκνότητα του πληθυσμού, στον μεγάλο αριθμό των ξένων που κατοικούν μόνιμα εκεί, οι οποίοι γνωρίζουν περισσότερο τη μεσογειακή διατροφή σε σχέση με άλλες κατηγορίες πληθυσμού, και κυρίως στο υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα που διαθέτουν οι κάτοικοί της, σε σύγκριση με τους κατοίκους άλλων περιοχών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 90, η κατανάλωση ελαιολάδου παρουσίασε αύξηση, ώστε το προϊόν να μη θεωρείται πλέον μία υποκατηγορία των ελαίων φυτικής προέλευσης, αλλά ως ένας ξεχωριστός κλάδος. Πρέπει, όμως, να ληφθεί υπ όψιν ότι παρά τη γενικά καλή πορεία των εισαγωγών ελαιολάδου, άλλα προϊόντα μπορεί να περιορίσουν το ήδη υφιστάμενο μερίδιό του στην αγορά, όπως π.χ. το προϊόν olive oil spread, που αποτελείται από στερεοποιημένο ελαιόλαδο και άλλα συστατικά και πωλείται σε συσκευασίες τύπου μαργαρίνης και, λόγω της συνεχούς διαφήμισης, τυγχάνει της προσοχής του καταναλωτή, ανταγωνιζόμενο ευθέως το ελαιόλαδο. Η επιτυχής παρουσία ιδιαίτερα του ελαιολάδου στο Βρετανικό διαιτολόγιο οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι χρησιμοποιείται σε όλα τα προϊόντα που έχουν σχέση με την «μεσογειακή διατροφή» και τα οποία επιδεικνύουν μια σταθερή αύξηση λόγω της μεγάλης προβολής και διαφήμισης που γίνεται από τα μέσα ενημέρωσης και κυρίως από την τηλεόραση (ειδικές εκπομπές μαγειρικής από διάσημους chef). Σημαντικό στοιχείο, που συνέβαλε στην αύξηση της κατανάλωσης ελαιολάδου, αποτελεί η προώθηση της σύνδεσης του προϊόντος με την ευρύτερη έννοια της «υγείας». Ο Βρετανός καταναλωτής δίνει σημασία στο σύνθημα «διατροφή και υγεία» και ως εκ τούτου, στις καταναλωτικές επιλογές του επιβραβεύει προϊόντα που έχουν τα χαρακτηριστικά «υγείας» όπως ακριβώς το ελαιόλαδο. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί η μαζική εκστρατεία πληροφόρησης του Βρετανικού Υπουργείου Υγείας για την αποφυγή τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη (fast food κλπ) εξ αιτίας του κινδύνου της παχυσαρκίας. Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιολάδου, όμως, παραμένει ακόμη χαμηλή σε σύγκριση με την αντίστοιχη κατανάλωση στην Ελλάδα ή σε άλλες μεσογειακές χώρες και ως εκ τούτου έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Λονδίνο 11/9/2013
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Παγκόσμια κατάταξη χωρών-εισαγωγέων ελαιολάδου 2011 Δαπανηθέν ποσό (εκ. $) Α/Α Χώρα (τόννοι) Τιμή / τόννο ($) 1 Ιταλία 564.715 1.530,689 2.711 2 ΗΠΑ 262.244 903,480 3.445 3 Γαλλία 113.097 384,399 3.399 4 Βραζιλία 52.504 236,916 4.512 5 Γερμάνια 58.505 236,818 4.048 6 Πορτογαλία 77.130 212,500 2.755 7 Ηνωμένο Βασίλειο 62.507 208,940 3.343 8 Ιαπωνία 39.704 198,568 5.001 9 Καναδάς 38.038 148,291 3.898 10 Αυστραλία 36.151 140,852 3.896 11 Ισπανία 48.766 117,606 2.412 12 Κίνα 24.682 100,253 4.062 13 Ρωσία 23.755 86,833 3.655 14 Ελβετία 13.222 78,898 5.967 15 Βέλγιο 16.645 66,364 3.987 16 Ολλανδία 15.794 56,936 3.605 17 Σαουδική Αραβία 13.878 45,748 3.296 18 Μεξικό 10.514 45,345 4.313 19 Αυστρία 9.813 40,562 4.133 20 Δημοκρατία της Κορέας 11.316 37,055 3.275 *ανά εισαχθείσα ποσότητα Πηγή: FAOSTAT ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Παγκόσμια κατάταξη χωρών-εισαγωγέων ελαιολάδου 2011 Μερίδιο εισαγωγών ελαιολάδου (τόννοι) Ιταλία ΗΠΑ Γαλλία Βραζίλια Γερμάνια Πορτογάλια Βέλγιο Ελβετία Κίνα Αυστραλία Ισπανία Ρωσία Ιαπωνία Καναδάς Ηνωμένο Βασίλειο
Δασμολογική Κλάση 15091090: ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ, ΕΞΑΙΡΟΥΜΕ - ΝΟΥ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ Χώρα Μονάδες Λίρες Αγγλίας ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ (2008 2012) Πηγή: Uktradeinfo, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ 2008 2009 2010 2011 2012 Λίρες Αγγλίας Λίρες Αγγλίας Λίρες Αγγλίας Λίρες Αγγλίας Σύνολο 94.357.533 38.100,538 88.563.982 36.900,81 84.852.588 37403,918 85.806.085 39.000,63 75.589.248 37.203,500 Ε.Ε. 93.762.275 37.962,942 87.689.570 36716940 84.149.749 37241,282 84.656.410 38.785,727 74.646.788 37.010,119 Δ. Ευρώπη, πλην Ε.Ε. 11.528 3,566 53.678 14,965 30.473 10,153 51.298 16,620 30.473 10,153 Βόρειος Αμερική 0 0 2.320 0,102 2.439 0,208 11.591 2,38 1.577 0,0041 Λοιπή Αμερική 14.292 0,595 7.143 0,769 4.763 0,747 317.021 59,853 91.015 20,403 Μ. Ανατολή & Β. Αφρική 288.404 56,754 471.701 87,19 278.530 35,071 523.867 97,398 537.229 101,658 Υποσαχάρια Αφρική 36.358 3,863 47.789 4,65 47.622 3,610 55.780 6,300 9.319 0,900 Ασία και Ωκεανία 244.676 72,818 291.781 76,191 271.312 93,987 125.395 18,213 244.093 56,278 Βέλγιο 2.227.851 1.889,543 701.562 423,769 313.066 157,577 77.643 33,77 1.241.860 1.122,677 Γαλλία 807.028 275,079 637.172 240,837 910.719 263,268 701.651 259,43 763.171 264,875 Γερμανία 4.121.330 1.412,121 2.688.638 1030,961 3.749.190 1573,773 5.084.973 2.362,76 4.954.347 2.557,334 Ελλάδα 6.521.617 2.241,606 4.408.176 1697,7 4.215.785 1.585,902 3.294.556 1.283,024 2.939.097 1.262,298 Ιρλανδία 186.163 65,012 123.502 43,047 149.178 61,709 155.849 64,89 73.329 26,371 Ιταλία 38.413.759 13.210,536 35.381.301 13350,824 33.457.915 13376,429 38.196.167 15.117,17 30.432.584 12.821,176 Ολλανδία 391.610 126,128 356.762 105,493 418.937 112,931 535.647 240,64 360.421 114,940 Πορτογαλία 299.617 158,746 43.057 18,702 66.104 18,728 47.662 8,32 65.776 21,344 Ισπανία 40.182.346 18.310,242 43.091.262 19691,728 40.868.855 20090,965 46.689.432 24.707,42 33.789.332 18.809,130 Αυστραλία 36.656 10,291 39.771 7,42 15.448 1,607 52.228 12,71 24.316 3,663 Χιλή 2.710 0,403 5.669 0,659 3.568 0,600 273.681 52,06 91.015 20,403 Κίνα 201.969 61,175 252.010 68,771 271.312 93,987 64.344 9,71 244.093 56,278 Κύπρος 79.036 30,853 46.227 13,877 0 0,000 12.720 6,01 56 0,002 Ισραήλ 53.256 5,83 11.800 4,7 24.775 4,131 44.468 19,54 40.330 8,74 Μαρόκο 0 0 1.597 0,402 3.994 1,102 313.728 40,91 46.779 20,84 Παλαιστινιακά εδάφη 130.381 16,16 369.897 48,966 206.240 20,068 368.389 47,730 325.137 41,542 Τυνησία 54.760 20,594 39.472 22,16 614 0,056 51.298 16,62 39.711 17,78 Τουρκία 10.302 3,338 46.375 14,375 78.160 27,281 11.591 2,38 30.473 10,153 Η.Π.Α. 0 0 2.320 0,102 2.439 0,208 36.549 3,60 1.577 0,004 Νότιος Αφρική 36.358 3,863 47.789 4,65 47.622 3,610 36.549 3,600 9.319 0,900
Τόννοι ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 40.000 35.000 30.000 Εισαγωγές ελαιολάδου ανά χώρα προέλευσης και έτος (σε τόννους) 2008 2009 2010 2011 2012 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 - Σύνολο Βέλγιο Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιταλία Ισπανία Πηγή: uktradeinfo.com, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ
Εκατομμύρια ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Εισαγωγές Ελαιολάδου ανά χώρα προέλευσης και έτος (σε αξία) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 00 Σύνολο Βέλγιο Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιταλία Ισπανία 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: ONS, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Κατανάλωση ελαιολάδου στο Ηνωμένο Βασίλειο (Νοέμβριος 2012) Έτος 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Προσ 2012 προσ Κατανάλωση σε 1,000 τόννους 6.8 9.4 12.0 16.8 17.3 15.0 25.1 25.6 29.9 40.0 33.8 25.5 47.0 71.6 60.1 48.8 47.6 56.1 56.4 55.3 69.5 57.7 57.7 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Πηγή: Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου http://www.internationaloliveoil.org/estaticos/view/131-world-olive-oil-figures
ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Μέση εβδομαδιαία κατανάλωση ελαιολάδου κατ' άτομο σε ml Έτος 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 Ελαιόλαδο 4 4 4 4 5 4 6 5 6 6 6 6 8 8 9 9 9 9 10 10 10 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 10 12 10 10 10 10 8 10 10 11 12 13 12 14 14 14 15 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Μέση εβδομαδιαία κατανάλωση κατ άτομο ( σε ml ) Πηγή: https://www.gov.uk/government/statistical-data-sets/family-food-datasets