Κτηματολόγιο Υφιστάμενα Κτηματολόγια στον Ελληνικό Χώρο Έφη Δημοπούλου Αν. Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. efi@survey.ntua.gr
Άδεια χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commonsκαι δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των Ανοιχτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων από την Μονάδα Υλοποίησης του ΕΜΠ. Για το υλικό που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
Εισαγωγή 1. Γραφείο Κτηματολογίου Πρωτευούσης 2. Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου (Ρόδου και Κω-Λέρου) 3. Κοινωνία της πληροφορίας Έργο Ψηφιοποίησης κτηματολογικών στοιχείων 4. Οφέλη ένταξη στο Εθνικό Κτηματολόγιο 5. Αμπελουργικό και Ελαιοκομικό Μητρώο 6. Ε.Π.Α. 3
Γραφείο Κτηματολογίου Πρωτευούσης 4
Αντικείμενο: Τήρηση και ενημέρωση των κτηματικών χαρτών και κτηματικών βιβλίων Χορήγηση αποσπασμάτων κτημ.χάρτη και κτημ.βιβλίου σε ενδιαφερόμενους πολίτες Θεώρηση οικοδομικών αδειών ως προς τον κτηματολογικό αριθμό των ακινήτων Περιοχή Αρμοδιότητας: Δήμος Καλλιθέας (666 τετράγωνα, 4.450 στρέμματα) Δήμος Π.Φαλήρου (343 τετράγωνα, 2.760 στρέμματα) 5
Εικόνα 1. Παράδειγμα Κτηματολογικού Χάρτη 6
Εικόνα 2. Παράδειγμα Φύλλου Καταχώρησης Ακινήτου 7
Εικόνα 3. Δήμος Καλλιθέας 8
Δήμος Παλαιού Φαλήρου Εικόνα 4. Δήμος Π. Φαλήρου 9
Διατιθέμενο Υλικό: Κτηματολογικά δεδομένα (πίνακας και χάρτης) σε ψηφιακή ή αναλογική μορφή, χορηγούμενα με ανταποδοτικό τέλος, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου. Νομικό Καθεστώς λειτουργίας ΓΠΚ: Το Γραφείο Κτηματολογίου Πρωτευούσης (ΓΚΠ) συστήθηκε ως "Κτηματικό Αρχειοφυλακείο", σε εφαρμογή των διατάξεων του Ν.Δ/τοςτης 5-9-1923 "περί κωδικοποιήσεως των περί κτηματογραφήσεως αστικών ακινήτων διατάξεων τροποποιουμένων..". Η αρχική περιοχή αρμοδιότητας ήταν 195 οικοδομικά τετράγωνα (Ο.Τ.) του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και 294 του Δήμου Καλλιθέας, δηλαδή περίπου η μισή έκταση των σημερινών διοικητικών τους ορίων. 10
O "αρχειοφύλαξ" (προϊστάμενος του Κτηματικού Αρχειοφυλακείου και νυν ΓΚΠ), τεχνικός υπάλληλος, είχε τα εξής καθήκοντα: 1. Να καλεί, για τους σκοπούς της κτηματογράφησης, όλους τους νομείς ή αξιούντεςεμπράγματο δικαίωμα επί των ακινήτων της περιοχής, να υποβάλουν δηλώσεις εμπραγμάτου ιδιοκτησίας. 2. Να συμμετέχει στο ασχολούμενο με τις κτηματογραφικές εργασίες τεχνικό προσωπικό. 3. Να καταρτίζει τα κτηματικά βιβλία βάσει των παραδιδόμενων σε αυτόν κτηματικών χαρτών και λοιπών αναγκαίων στοιχείων. 4. Να τηρεί τον κτηματικό χάρτη με τα σχετικά κτηματικά βιβλία και ευρετήρια ενημερώνοντάς τα για μεταβολές (μεταβιβάσεις, κατασκευές, κ.ά.), μετά τη διενέργεια αυτοψίας. 5. Να εκδίδει πιστοποιητικόσε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου. 6. Να εκδίδει αντίγραφα των ενημερωμένων με την εμπράγματη μεταβολή κτηματικού χάρτη και βιβλίων και του τοπογραφικού και χωροσταθμικούχάρτη. 11
Το 1992 ολοκληρώθηκε η σύνταξη νέων κτηματολογικών μελετών για τους Δήμους Παλαιού Φαλήρου και Καλλιθέας. Για την περιοχή Παλαιού Φαλήρου, ενώ είχε ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση, δεν είχε εκδοθεί η διαπιστωτική πράξη που προέβλεπε το άρθρο 4 του Ν.1512/1989, με αποτέλεσμα, τα αρχικά ακίνητα του ΓΚΠ να υπάγονται στο νομικό καθεστώς του Ν.Δ/τος της 5-9-1923, ενώ τα υπόλοιπα ακίνητα να παραμένουν σε εκκρεμότητα. Αντίθετα, για τα ακίνητα του Δήμου Καλλιθέας έκτασης περίπου 5.000 στρεμμάτων, ισχύει το νομικό καθεστώς του άρθρου 4 του Ν.1512/1985 "Περί Γραφείων Κτηματογράφησης", σε συνδυασμό με το εκτελεστικό αυτού Π.Δ/γμα 49/1987. 12
Με βάση λοιπόν τα οριζόμενα στο Ν.1512/1985 και 49/1987 Π.Δ/γμα, στην αρμοδιότητα του ΓΚΠ ανήκει: 1. Η δημιουργία, τήρηση και λειτουργία αρχείου χαρτών, αρχείου γεωδαιτικών και λοιπών στοιχείων της περιοχής αρμοδιότητάς τους. Στα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται και όσα στοιχεία προκύπτουν από τις πολεοδομικές μελέτες και τις πράξεις εφαρμογής που προβλέπονται από το Ν.1337/1983 και κάθε χαρτογραφικό υλικό που συντάσσεται από όλους τους φορείς του δημοσίου τομέα του άρθρου 1 παρ. 6 του Ν.1256/1982, όπως κάθε φορά ισχύει. 2. Για να εξασφαλιστεί η συνεχής ενημέρωση των κτηματικών χαρτών, πινάκων και κτηματικών βιβλίων, ορίζεται ότι για είναι έγκυρα τα συμβόλαια σύστασης, μετάθεσης, αλλοίωσης, ή κατάργησης εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα της περιοχής θα πρέπει να προσκομιστεί στο συμβολαιογράφο απόσπασμα από τα κτηματογραφικάστοιχεία, που τηρεί το ΓΚΠ. Το απόσπασμα αυτό επισυνάπτεται και μνημονεύεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο. 13
Ετήσια Κίνηση Εισερχόμενων & Εξερχόμενων Εγγραφών (1/2) Εικόνα 5. Ετήσια κίνηση εισερχόμενων και εξερχόμενων εγγράφων 14
Ετήσια Κίνηση Εισερχόμενων & Εξερχόμενων Εγγραφών (1/2) Εικόνα 6. Αιτήσεις Ενδιαφερόμενων Εικόνα 7. Συμβόλαια Εικόνα 8. Διάφορα 15
Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου (Ρόδου και Κω-Λέρου) 16
Ιστορικά στοιχεία Υφιστάμενη κατάσταση Ιδρύθηκε την περίοδο 1922-1930, στην Ιταλική κατοχή Διέπεται από τις διατάξεις του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου Εκτίμηση μεγεθών: 280 000 γεωτεμάχια 450 000 δικαιώματα 15 000 νέες πράξεις/έτος Εικόνα 9. Κτηματολόγιο Ρόδου HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 17
Τηρούμενα στοιχεία Εικόνα 10. Τηρούμενα στοιχεία Κτηματολογικοί χάρτες (Γαιών Οικοδομών) Απογραφικό βιβλιάριο Ατομικό διάγραμμα Κτηματικά βιβλία Πράξεις Αριθμητικά και ονομαστικά δελτία HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 18
Απογραφικό βιβλιάριο & φύλλο κτηματικού βιβλίου Εικόνα 11. Απογραφικό βιβλιάριο και φύλλο κτηματικού βιβλίου HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 19
Κ. Ρόδου: ΈκτασηΚτηματολογίου: ολόκληρο το νησί, 1.4 εκ.στρ. σε 48 Περιφέρειες. 231 κτηματολογικοί χάρτεςκλίμακας 1: 5000 για τις γαίες και 1: 2000 για τις οικοδομές. Χωρίς σύστημα αναφοράς, διαχωρισμός σύμφωνα με διοικητική διαίρεση. Σε κάθε ατομική μερίδααντιστοιχεί ατομικό διάγραμμα του ακινήτου (1: 1000-1: 2000 αγροτικά και 1: 100-1: 200 αστικά). Κ. Κω Λέρου: 260 Κ.Χ. σε 1: 2000 αγροτικά και 1: 1000 αστικά, με κάνναβοσε τοπικά συστήματα, χωριζόμενοι σε διοικητικές περιφέρειες. 200 Κ.Β. και φάκελοι με ατομικά διαγράμματα κλ. 1: 200 σε οικισμούς. Τα στοιχεία τηρούνται ενήμερα χωρίς επιτόπου ελέγχους. 20
Προβλήματα που προκύπτουν από την αναλογική τήρηση του αρχείου Εικόνα 12. Καταχωρημένα αρχεία Δύσκολη έως αδύνατη η διασταύρωση της πληροφορίας Δύσκολη - χρονοβόρα η ενημέρωση κτηματολογικών στοιχείων πολυδιάσπαση αρχείου Έλλειψη ασφάλειας του αρχείου Έλλειψη αντιτύπου αρχείου Φόρτος εργασίας &μεγάλος όγκος στοιχείων -συσσώρευση εκκρεμών πράξεων, ανασφάλεια συναλλαγών -αργοί ρυθμοί στην έκδοση πιστοποιητικών HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 21
Κοινωνία της πληροφορίας Έργο Ψηφιοποίησης κτηματολογικών στοιχείων HellasGI 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 22
Ένταξη του έργου στο Γ ΚΠΣ Μέτρο 2.9 (ΕΤΠΑ) τουεπιχειρησιακού Προγράμματος της Κοινωνίας της Πληροφορίας Έργο: «ΕιδικάΚτηματολόγια: ψηφιοποίηση, επεξεργασία και καταχώριση σε βάση δεδομένων των κτηματολογικών στοιχείων του Κτηματολογίου Δωδεκάνησου» HellasGI 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 23
Γενικά Στοιχεία Το πλήθος ο όγκος των τηρουμένων στοιχείων είναι εντυπωσιακός: το πλήθος των γεωτεμαχίων είναι πάνω από 200.000 τα δικαιώματα υπερβαίνουν τις 800.000 ο αριθμός των νέων πράξεων που γίνονται ετησίως είναι, κατά μέσο όρο, 20.000 Κάθε κτηματολογικό γραφείο χωρίζεται διοικητικά σε περιφέρειες ως εξής: Η Ρόδος σε 48 περιφέρειες Η Κως σε 7 περιφέρειες Για τη Λέρο τηρείται Κτηματολόγιο σε 1 περιφέρεια Εμβαδά Ν. Ρόδος: 1405 Km 2 Ν. Κως: 287 Km 2 Ν. Λέρος (περιφέρεια Λακκί) : 21 Km 2 24 Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ
Σκοπός υλοποίησης του έργου Το έργο αυτό αποσκοπεί στην ψηφιοποίηση, επεξεργασία και καταχώριση σε βάση δεδομένων των κτηματολογικών στοιχείων (περιγραφικών και χωρικών) του Κτηματολογίου Δωδεκανήσου, έτσι ώστε αυτά να μετατραπούν σε μορφή που είναι συμβατή με αυτή του πληροφοριακού συστήματος του Εθνικού Κτηματολογίου. Δεσμεύσεις Πιστή ψηφιοποίηση των στοιχείων Συμβατή Β.Δ. με αυτή του Εθνικού Κτηματολογίου Ελάχιστη δυνατή αναστάτωση της λειτουργίας των Κτ. Γραφείων Παράλληλη λειτουργία ψηφιακού και αναλογικού αρχείου HellasGI 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 25
Στάδια ψηφιοποίησης Ψηφιοποίηση εγγράφων Ψηφιοποίηση κτηματολογικώ ν χαρτών Κωδικοποίηση ψηφιακών εγγράφων Επεξεργασία κτηματολογικ ών χαρτών Νομική επεξεργασία & καταχώριση στοιχείων στη Βάση Δεδομένων Δημιουργία του ΓΣΠ Διάγραμμα 1. Στάδια ψηφιοποίησης 26 Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ
Έργα Γ ΚΠΣ Ειδικά Κτηματολόγια (Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου) Εικόνα 13. Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος Δωδεκανήσου Ψηφιοποίηση: 6.000.000 σελίδων τίτλων 2.500 τόμων κτηματ. βιβλίων 300.000 σελίδων αριθμητικών καρτελών και 500 κτημ. Διαγραμμάτων Χρόνος ολοκλήρωσης: 2009 Προϋπολογισμός: 2,3 εκ. Ευρώ Θα χρησιμοποιηθεί ως βασικό υλικόγια την ένταξη του ΚτηματολογίουΔωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο. 27
Σάρωση και κωδικοποίηση εγγράφων Εικόνα 14. Αρχειοθέτηση εγγράφων Σταδιακή μεταφορά αρχείου εκτός κτηματολογικών γραφείων Γραμμή παραγωγής για την σάρωση Σάρωση και κωδικοποίηση 5 εκ. εγγράφων Επίπεδους σαρωτές βιβλίων για τα κτηματικά βιβλία (book scanners) Συστήματα διόρθωσης καμπυλότητας της ραφής των βιβλίων και λογισμικό αυτόματης κωδικοποίησης Αρχεία raster (έγχρωμα και Α/Μ) υψηλής ανάλυσης Φύλαξη αναλογικού αρχείου ως ιστορικό αρχείο HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 28
Ψηφιοποίηση και επεξεργασία των κτηματικών χαρτών (1/2) Μετατροπή σε εικόνες 8bit grayscale για ταχύτερη επεξεργασία Γεωαναφορά στο ΕΓΣΑ 87 χρησιμοποιώντας Α/Μ ορθοφωτογραφίες 1:5000 του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων 1 η φάση γεωαναφοράς: με 4 σημεία ελέγχου προσεγγιστική γεωαναφορά 2 η φάση γεωαναφοράς: επιλέγοντας πολλά σημεία ελέγχου, ιδιαιτέρα στις ενώσεις των Κτηματικών Χαρτών Εικόνα 15. Δημιουργία ΓΣΠ 29
Ψηφιοποίηση και επεξεργασία των κτηματικών χαρτών (2/2) Δημιουργήθηκε ένα Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (ΓΣΠ) με τα εξής επίπεδα: Κλειστά πολύγωνα γεωτεμαχίων και ειδικών εκτάσεων με κωδικό κτηματικής μερίδας Κτίρια με κωδικό κτιρίου Περιγράμματα χαρτών με τους κωδικούς των κτηματολογικών χαρτών Όρια περιφερειών Τοπωνύμια Για κάθε Κτηματολογικό Γραφείο δημιουργήθηκε ένα ενιαίο ΓΣΠ 30
Νομική επεξεργασία κτηματολογικών στοιχείων καταχώριση στη Β.Δ. Καταχώριση ενεργών δικαιωμάτων Από κτηματικά βιβλία Ιστορία πράξεων από τα σαρωμένα κτηματικά βιβλία Καταχώριση 30 000 εκκρεμών πράξεων Εικόνα 16. Παράδειγμα αγροτεμαχίου Συνδυασμός χωρικών και νομικών στοιχείων Συνδυαστικό στοιχείο η Κτηματική μερίδα HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 31
Εγκατάσταση εξοπλισμού Εκπαίδευση προσωπικού Εικόνα 17. Εξοπλισμός & προσωπικό Ανάλυση απαιτήσεων, μηχανογράφηση: Λογιστηρίου Πρωτοκόλλου Άλλων εργασιών... Εγκατάσταση εξοπλισμού Κεντρική τήρηση των δεδομένων Τοπική τήρηση δεδομένων raster Χωρικές ενημερώσεις μόνο στα ατομικά διαγράμματα Εκπαίδευση προσωπικού HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 32
Μέθοδοι ελέγχου παραδοτέων Δειγματοληπτική επαλήθευση ISO 2859-2 (Sampling procedures for inspection by attributes) Ακριβής προσδιορισμός του επιπέδου ποιότητας του παραδοτέου για τον ανάδοχο και τον χρήστη Αυτοματοποιημένοι έλεγχοι Queries στην Β.Δ. Επιπλέον έλεγχοι με άμεση αναφορά στα συμβόλαια που αφορούν κάποια εγγραφή HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 33
Ψηφιοποίηση εγγράφων - Στατιστικά Ψηφιοποιημένα έγγραφα 5 000 000 4 500 000 1 460 395 Ρόδος (σελίδες) Κως (σελίδες) 4 000 000 Σελίδες 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 3 466 030 104 839 526 937 36 972 181 633 66 164 200 498 111 116 153 821 Κτ.Βιβλία Πράξεις Ατομικά διαγράμματα Είδος Εγγράφων Αριθμητικά ευρετήρια Αλφαβητικά ευρετήρια Διάγραμμα 2. Ψηφιοποιημένα έγγραφα Σύνολο ψηφιοποιηθέντωνεγγράφων 6.308.405 σελίδες (Ρόδος 452.891,9, Κως 177.948,6) Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ 34
Ψηφιοποίηση και επεξεργασία κτηματικών χαρτών Κτηματικός χάρτης οικοδομών Όρια ιδιοκτησιών Κτίσματα Ποτάμια, χείμαρροι Φυτείες, δένδρα Τοπωνύμια στα Ιταλικά Κτηματολογικοί αριθμοί Ιστορικά στοιχεία Εικόνα 19. Κτηματικός χάρτης οικοδομών 35
Ψηφιοποίηση και επεξεργασία κτηματικών χαρτών Εικόνα 20. Ψηφιοποίηση κτηματικών χαρτών 36
Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Εικόνα 21. Παράδειγμα ΓΠΣ 37
«Κτηματολογικός Δικαστής»: διαφορά ρόλου Αμάχητο τεκμήριο εγγραφών Κανονισμού Δωδεκανήσου Σύνταξη πράξεων βάση τηρούμενης πληροφορίας Μεγάλος αριθμός εκκρεμών πράξεων Διαφορετικά «εγγραπτέα» δικαιώματα Μεγάλοςαριθμόςκτηματολογικών μερίδων στις οποίες υφίσταται μόνο η θεμελιώδης εγγραφή. Το τεχνικό τμήμα των Κτηματολογικών αυτών Γραφείων έχει και αρμοδιότητες πολεοδομικού ελέγχου 38
Οφέλη ένταξη στο Εθνικό Κτηματολόγιο HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 39
Οφέλη από τη λειτουργία ψηφιακού Κτηματολογίου Άμεση πρόσβαση Ασφάλεια συναλλαγών Εύκολη και γρήγορη διασταύρωση της εισαγόμενης πληροφορίας Εύκολη αναζήτηση στοιχείων Ταχύτερη εξυπηρέτηση κοινού-με μικρότερο κόστος Ασφάλεια αρχείου Δυνατότητα εποπτικού ελέγχου ολόκληρου του αρχείου Οικονομία χώρου-χρόνου HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 40
Εκσυγχρονισμός Ένταξη στο Εθνικό Κτηματολόγιο Προεδρικό διάταγμα Κεντρική διαχείριση στοιχείων Τήρηση και ενημέρωση ψηφιακά Ένταξη HellasGIS 2006, Δ Πανελλήνιο Συνέδριο, Αθήνα, Μάιος 2006 Αλεξίου-Παπουτσάκης: «Εκσυγχρονισμός Κτηματολογίου Δωδεκανήσου Διαδικασία και προοπτικές» 41
Αμπελουργικό και Ελαιοκομικό Μητρώο 42
Τι είναι το Αμπελουργικό και Ελαιοκομικό Μητρώο; Το Ελαιοκομικό και Αμπελουργικό μητρώο είναι μια αξιόπιστη και πλήρης καταγραφή των γεωπονικών και γεωμετρικών χαρακτηριστικών των ελαιώνων και αμπελώνων της χώρας. Είναι ένα εργαλείο χρήσιμο για την χάραξη και την εφαρμογή εθνικής πολιτικής στον ελαιοκομικό και αμπελο-οινικό τομέα. Τα οφέλη: Παρέχει πλήρη καταγραφή του υφιστάμενου φυτικού κεφαλαίου, της γεωγραφικής κατανομής του, αλλά και των κοινωνικοοικονομικών όρων εκμετάλλευσής του. Εύκολη παρακολούθηση και καταπολέμηση των ασθενειών των φυτών. Παρακολούθηση προγραμμάτων αναδιάρθρωσης. Διαχείριση προγραμμάτων ενίσχυσης και επιδότησης. Άμεσος υπολογισμός και καταβολή των αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές. Παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες για τη θέση το μέγεθος, τα χαρακτηριστικά αλλά και το καθεστώς εκμετάλλευσης των αμπελώνων και των ελαιώνων της χώρας. 43
Με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2366/98 της Επιτροπής τα ελαιοκομικά μητρώα αντικαταστάθηκαν από σύγχρονο Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ), ονομαζόμενο Ελαιοκομικό ΣΓΠ. Στην Ελλάδα η εργασία χωρίστηκε σε δύο φάσεις. Το Υπουργείο Γεωργίας, επικεφαλής για την υλοποίηση, ανέθεσε το έργο σε ομίλους επιχειρήσεων : -συγκρότηση του υλικού αναφοράς με χρήση αεροφωτογραφιών, -ταυτόχρονη υλοποίηση και του αμπελουργικού ΣΓΠ. Στην Ελλάδα το αμπελουργικό κτηματολόγιο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η δεύτερη φάση καλύπτει τον προσδιορισμό ελαιοδένδρωνκαι αμπελώνων στις αεροφωτογραφίες καθώς και την επαλήθευση με τη δήλωση και διαιρείται σε 14 συμβάσεις, κάθε μία από τις οποίες καλύπτει διαφορετική γεωγραφική ζώνη. Η αξία των συμβάσεων για το μέρος αυτό εκτιμάται σε 29.215.134 ευρώ για το ελαιοκομικό ΣΓΠ και σε 8.168.703 ευρώ για το αμπελουργικό ΣΓΠ. 44
Η δεύτερη φάση άρχισε πολύ αργά λόγω προβλημάτων συνδεόμενων με τις δημόσιες συμβάσεις. Η αξιολόγηση από Επιτροπή θα αξιολογήσει, με βάση τους κανόνες που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2366/98 της Επιτροπής, για την πληρότητα του συστήματος. Από το 2003 το ελαιόλαδο το παραγόμενο από ελαιόδενδρατα οποία δεν καλύπτονται από εγκεκριμένο ΣΓΠ θα αποκλείεται από πληρωμή ενισχύσεων για ελαιόλαδοαπό το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (EΓΤΠΕ) για το εν λόγω ελαιόλαδο. 45
Το έργο περιλαμβάνει την παρακάτω διαδοχική σειρά ενεργειών Προκαταρκτικές εργασίες και ενημερωτικές συγκεντρώσεις ανά Καποδιστριακό Δήμο. Για κάθε Δήμο ανακοινώνεται προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου ανάλογη με το πλήθος των αναμενόμενων δηλώσεων. Επιτόπου οριοθέτηση των ελαιο-αμπελοτεμαχίωναπό τεχνικούς των αναδόχων και τη βοήθεια οριοδεικτώνκαι παραγωγών. Επιτόπου δειγματοληπτικός έλεγχος των στοιχείων σε ποσοστό 10%. Επεξεργασία των στοιχείων με Η/Υ, επιμέτρηση των ελαιόδεντρων και υπολογισμός του εμβαδού των τεμαχίων. Εκτύπωση στοιχείων και ανάρτησή τους στους ΟΤΑ για υποβολή ενστάσεων για διόρθωση πιθανών λαθών. Επεξεργασία των ενστάσεων και εκδίκασή τους από επιτροπή αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων. Διόρθωση των στοιχείων σύμφωνα με τις αποφάσεις της επιτροπής, οριστικοποίηση των στοιχείων και παράδοση των τελικών αρχείων στο Υπουργείο Γεωργίας για την ενεργοποίηση των μητρώων. 46
Περιεχόμενο τουσυστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών στον Ελαιοκομικό Τομέα (ΣΓΠ-ΕΤ ) 1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ/ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ (ΠΟΙΚΙΛΙΑ, ΗΛΙΚΙΑ,...) ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΛΥΓΩΝΑ ΑΓΡΟΤΕΜΑΧΙΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΩΔΙΚΟΥΣ ΑΥΤΩΝ ΘΕΣΕΙΣ ΕΛΑΙΟΔΕΝΔΡΩΝ ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΕΣ 47
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ (1/2) α) Ελαιοπαραγωγοί που επικαλούνται κυριότητα (πλήρη ή επικαρπία) επί των δηλουμένων ελαιοκτημάτων, τίτλοι ιδιοκτησίας θεωρούνται: το απόσπασμα του εθνικού κτηματολογίου, στις περιπτώσεις όπου αυτό εφαρμόζεται, ή πράξεις μετεγγραφής (συμβολαιογραφικό έγγραφο, δικαστική απόφαση, αποδοχή κληρονομιάς, κληρονομητήριο κ.λ.π.), συνοδευόμενες από πιστοποιητικό μεταγραφής. β) Ελαιοπαραγωγοί που επικαλούνται εκμετάλλευση ελαιοτεμαχίου, τίτλος εκμετάλλευσης θεωρείται κάθε σύμβαση (μισθώσεως, επίμορτης αγροληψίας, χρησιδανείου, δωρεάν παραχώρηση κ.λ.π.), η οποία είναι θεωρημένη από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., εφ όσον τούτο απαιτείται από τις σχετικές διατάξεις και γενικά κάθε νομικό έγγραφο ή νόμιμη ιδιωτική πράξη που τεκμηριώνει την εκμετάλλευση. Οι συμβάσεις σε κάθε περίπτωση συνοδεύονται από αντίγραφα των τίτλων ιδιοκτησίας του φερομένου ως ιδιοκτήτη του ελαιοτεμαχίου. 48
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ (2/2) Εν τούτοις σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφ όσον αποδεδειγμένα υπάρχει αντικειμενική δυσκολία για την απόκτηση τίτλου ιδιοκτησίας, μπορεί να γίνεται δεκτό, αντί τίτλου το πιστοποιητικό του Δημάρχου ή Προέδρου της κοινότητας ή ένορκη βεβαίωση, συνοδευόμενα από αντίγραφο του υποβληθέντος και θεωρημένου από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. εντύπου Ε9 ή όποιου άλλου ισχύει σε αντικατάσταση του και μετά από επιτόπιο έλεγχο με εντολή του Προϊσταμένου της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης (Δ.Α.Α.) της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Ν.Α.). 49
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Ή ΝΕΑΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟ ΣΓΠ-ΕΤ Στοιχεία ΔΑΑ Ημερομηνία Αρ. Πρωτ: ΒΕΒΑΙΩΣΗ Βεβαιώνεται ότι ο/η του ΑΦΜ: ΑΔΤ: κατέθεσε αίτηση τροποποίησης / νέας εγγραφής στο Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών του Ελαιοκομικού Τομέα. Παρέλαβε καρτέλα καταχωρημένων στοιχείων. Ναι.. Όχι Ψηφιοποιήθηκαν (αριθ)... τεμάχια με υπόδειξη παραγωγού. Ναι..Όχι.. Αναγνωρίζει ο αιτών την εκκρεμότητα του στα γεωγραφικά στοιχεία Ναι..Όχι.. Αν Ναι προσκόμιση τους κατά δήλωση του μέχρι. Ο ΕΛΑΙΟΚΑΛΛΕΡΓΗΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ Δ.Α.Α. 50
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΕΣ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ, ΚΛΙΜΑΚΑΣ 1:40.000, ΕΤΟΥΣ ΛΗΨΗΣ 1999-2000, ΚΛΙΜΑΚΑ ΦΥΛΛΩΝ 1:5.000, ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ 2,5 ΜΕΤΡΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΛΥΓΩΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΦΩΤΟΕΡΜΗΝΕΙΑ ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΩΝ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΟΛΥΓΩΝΟ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ 51
Το έργο της κατάρτισης του Ελαιοκομικού και του Αμπελουργικού Μητρώου έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 95%, το οποίο είναι το ποσοστό αποδοχής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,. Ο Υπουργός Γεωργίας δήλωσε ότι με την ολοκλήρωση του Ελαιοκομικού και Αμπελουργικού Μητρώου θα ακολουθήσει εκδήλωση δημόσιας παρουσίασης του έργου σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.), μέλη του οποίου ήταν βασικοί συντελεστές της σύνταξης των Μητρώων. Το έργο της κατάρτισης του Ελαιοκομικού και Αμπελουργικού Μητρώου ολοκληρώνεται εντός των χρονικών ορίων των συμβατικών υποχρεώσεων μας, με τη συλλογή, επεξεργασία και έλεγχο περισσότερων του ενός εκατομμυρίου δηλώσεων με στόχο την ακριβή, διαφανή, ταχεία και με απλές διαδικασίες, καταβολή των ενισχύσεων στους παραγωγούς. 52
Παραδείγματα (1/5) Εικόνα 22. ΟρθοφωτοχάρτηςΕλαιοκομικού -Αμπελουργικού Μητρώου με δηλώσεις τεμαχίων και σημειωμένες τις θέσεις των ελαιοδέντρων 53 Πηγή Γεωγραφική Α.Ε.
Παραδείγματα (2/5) Εικόνα 23. Αμπελουργικό - Ελαιοκομικό Μητρώο, σύγκριση ορθοφωτοχαρών (αρ. από αεροφωτογραφία του Υπουργείου Γεωργίας και δεξιά από δορυφορική εικόνα) 54 Πηγή Γεωγραφική Α.Ε.
Παραδείγματα (3/5) Εικόνα 24. Εφαρμογή σε Oracle για τον εντοπισμό και τις δηλώσεις ελαιοτεμαχίων και αμπελοτεμαχίων 55 Πηγή Γεωγραφική Α.Ε.
Παραδείγματα (4/5) Εικόνα 25. Δήλωση Αμπελοτεμαχίου, Νάουσα 56 Πηγή Γεωγραφική Α.Ε.
Παραδείγματα (5/5) Εικόνα 26. Ψηφιοποίηση δηλούμενων αγροτεμαχίων, Άρτα (πρόγραμμα LPIS) 57 Πηγή Γεωγραφική Α.Ε.
Ε.Π.Α. 58
Εικόνα 27. Μελέτες Ε.Π.Α. με Εγκεκριμένα ΦΕΚ 59
Εικόνα 28. Αρχική κατάσταση ΠΕ 60 Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ
Εικόνα 29. Τελική κατάσταση ΠΕ 61 Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ
Μεθοδολογία ένταξης της ΠΕ στο Εθνικό Κτηματολόγιο Εικόνα 30. Μεθοδολογία ένταξης της ΠΕ στο ΕΚ 62 Πηγή: Κτηματολόγιο ΑΕ
Παράρτημα (1/4) Εικόνα 1. «Παράδειγμα Κτηματολογικού χάρτη» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/l_04.gifυπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 2. «Παράδειγμα Φύλλου Καταχώρησης Ακινήτου» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/l_05.gif Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 3. «Δήμος Καλλιθέας» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/g1570104.htmlυπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 4. «Δήμος Π. Φαλήρου»από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/g1570105.html Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY 63
Παράρτημα (2/4) Εικόνα 5. Ετήσια κίνηση εισερχόμενων και εξερχόμενων εγγράφων από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/01.jpg Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 6. «Αιτήσεις ενδιαφερόμενων» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/02.gif Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 7. «Συμβόλαια» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/03.gifυπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 8. «Διάφορα» από http://www.minenv.gr/1/15/157/15701/00/04.gif, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 20. «Ψηφιοποίηση κτηματικών χαρτών» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/)- CC: BY 64
Παράρτημα (3/4) Εικόνα 19. «Κτηματικός χάρτης οικοδομών» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY Εικόνα 21. «Παράδειγμα ΓΠΣ» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY Εικόνα 22. «ΟρθοφωτοχάρτηςΕλαιοκομικού -Αμπελουργικού Μητρώου με δηλώσεις τεμαχίων και σημειωμένες τις θέσεις των ελαιοδέντρων» από Γεωγραφική Α.Ε. (http://www.geografiki.gr/) - CC: BY-NC-ND Εικόνα 23. «Αμπελουργικό -Ελαιοκομικό Μητρώο, σύγκριση ορθοφωτοχαρών (αρ.από αεροφωτογραφία του Υπουργείου Γεωργίας και δεξιά από δορυφορική εικόνα)» από Γεωγραφική Α.Ε. (http://www.geografiki.gr/) - CC: BY-NC-ND 65
Παράρτημα (4/4) Εικόνα 26. «Ψηφιοποίηση δηλούμενων αγροτεμαχίων, Άρτα (πρόγραμμα LPIS)» από Γεωγραφική Α.Ε. (http://www.geografiki.gr/) - CC: BY-NC-ND Εικόνα 27. «Μελέτες Ε.Π.Α. με Εγκεκριμένα ΦΕΚ» από http://www.minenv.gr/1/13/131/13106/00/lc10600.gifυπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - CC: BY Εικόνα 28. «Αρχική κατάσταση ΠΕ» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY Εικόνα 29. «Τελική κατάσταση ΠΕ» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY Εικόνα 30. «Μεθοδολογία ένταξης της ΠΕ στο ΕΚ» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY 66
Παράρτημα (5/5) Εικόνα 24. «Εφαρμογή σε Oracleγια τον εντοπισμό και τις δηλώσεις ελαιοτεμαχίωνκαι αμπελοτεμαχίων» από Γεωγραφική Α.Ε. (http://www.geografiki.gr/) - CC: BY-NC-ND Εικόνα 25. «Δήλωση Αμπελοτεμαχίου, Νάουσα» από Γεωγραφική Α.Ε. (http://www.geografiki.gr/ - CC: BY-NC-ND Διάγραμμα 1. «Στάδια ψηφιοποίησης» : «Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας.» Διάγραμμα 2. «Ψηφιοποιημένα έγγραφα» από Κτηματολόγιο Α.Ε. (http://www.ktimatologio.gr/) - CC: BY 67
Χρηματοδότηση Το παρόν υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος «Εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο και από εθνικούς πόρους.