19/09/12 Global Technical Analysis Institute Greek Finance Forum Καθημερινή Ανάλυση και Σχόλιο για τις αγορές Greek Finance Forum & Global Technical Analysis Institute* Τα όσα αναγράφονται σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως προτροπή για αγορά, πώληση ή/και διακράτηση προϊόντων των αγορών κεφαλαίου και χρήματος. Η ανάγνωση του παρόντος σημαίνει και αποδοχή της αποποίησης ευθύνης που παρουσιάζεται στην τελευταία σελίδα. London -Athens 19/09/2012
2 Τα νέα μέτρα, η ελληνική προσπάθεια και το Ισπανικό ζήτημα Μια από τα ίδια θα έλεγε κανείς για τη σημερινή ημέρα, με τις διαπραγματεύσεις για τα νέα μέτρα και τις εξελίξεις στην οικονομία να συνεχίζουν να μονοπωλούν το ενδιαφέρον, ενώ όλα δείχνουν ότι βρισκόμαστε πλέον στην τελική ευθεία για να κλείσει το επώδυνο, νέο, πακέτο μέτρων, ύψους 11,5-12δις ευρώ. Συγκεκριμένα, οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών την Κυριακή (θα έχει προηγηθεί μια συνάντηση, αύριο Πέμπτη). Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες ο υπουργός οικονομικών, Γ. Στουρνάρας εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι το νέο πακέτο μέτρων θα κλείσει ως την Κυριακή, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει χρόνος, ενώ όλα δείχνουν, σύμφωνα και με τις τελευταίες πληροφορίες, ότι το μεγάλο μαχαίρι θα πέσει στους μισθούς και τις συντάξεις, με μεγάλες περικοπές σε αποδοχές και επιδόματα. Πάντως αν κρατάμε κάτι από τις χθεσινές δηλώσεις του έλληνα υπουργού οικονομικών, είναι αυτά που αφορούν την ελληνική οικονομία και την πρόοδο που έχει συντελεστεί, κάτι το οποίο μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, λόγω των μεγάλων και κοινωνικών προβλημάτων, αλλά σίγουρα θα αποτελέσει τη βάση για τη σταδιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, τους προσεχείς μήνες, εφόσον φυσικά γίνουν οι σχετικές παρεμβάσεις που απαιτούνται και τις οποίες έχουμε επισημάνει επανειλημμένως (να είναι το τελευταίο πακέτο μέτρων, μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά τον επόμενο χρόνο για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, κυρίως μείωση του χρέους από τους ευρωπαίους και συνολικά ένα νέο πακέτο για την ελληνική οικονομία με χαμηλότερο κόστος και περισσότερο χρόνο). Μάλιστα και πάλι χθες, θετικά σχόλια ακούστηκαν από ευρωπαίους αξιωματούχους για πρόοδο στη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας, δηλώσεις οι οποίες όπως έχουμε αναφέρει, πέραν του ότι είναι ακριβείς (σκοπίμως μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες κανείς δε μιλούσε για την ελληνική προσπάθεια), ουσιαστικά θα αποτελέσουν τη βάση για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, όσον αφορά το ελληνικό πρόγραμμα, τους επόμενους δύο μήνες και μέχρι το αργότερο τα μέσα Νοεμβρίου (αν όχι στη Σύνοδο Κορυφής και το Eurogroup του Οκτωβρίου). Επανερχόμενοι στις δηλώσεις του κ. Στουρνάρα, ο έλληνας υπουργός οικονομικών δήλωσε ότι: «Ο προϋπολογισμός το 2012 θα κλείσει μέσα στα όρια που έχει αποδεχθεί η τρόικα, παρά τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις», με το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,5% έναντι 1% που προβλέπονταν, μια επίδοση η οποία όμως θα λέγαμε ότι αν υπάρχουν εκείνες οι κινήσεις κατά τις επόμενες εβδομάδες θα μπορούσε να βελτιωθεί και να προσεγγίσει τελικά το 1%. Επίσης, ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι η ύφεση για την ελληνική οικονομία από τότε που ξεκίνησε η κρίση μέχρι σήμερα είναι πρωτόγνωρη και φθάνει
3 σωρευτικά το 20% και αναμένεται να φθάσει σωρευτικά το 25% μέχρι και το 2014. Να προσθέσουμε εμείς, ότι ουσιαστικά αυτή θα είναι η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη κρίση - ύφεση αναπτυγμένης χώρας παγκοσμίως, ξεπερνώντας κρίσης, όπως της Αργεντινής, όπου το ΑΕΠ είχε εμφανίσει μείωση σωρευτικά 23%, αλλά και την πιο πρόσφατη περίπτωση της Λετονίας (εφαρμόστηκε και πάλι η γνωστή συνταγή λιτότητας), όπου η σωρευτική μείωση το ΑΕΠ έφτασε περίπου το 23 με 23,5%. Παράλληλα, ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι τα 2/3 της προσπάθειας, αναφορικά με την κάλυψη της δημοσιονομικής διόρθωσης και ανταγωνιστικότητας, έχουν καλυφθεί και απομένει μόνον το 1/3, ενώ πρόσθεσε ότι εάν επιτευχθεί η μείωση των δαπανών μετά και το πακέτο των 11,5 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θα είναι μια από τις χώρες με το μικρότερο ποσοστό δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ, κάτι το οποίο έχουμε επισημάνει και στο οποίο θα πρέπει να σταθεί σίγουρα οι έλληνες πολιτικοί να τονίσουν στις συζητήσεις με τους ξένους, ως μεγάλη απόδειξη των προσπαθειών που γίνονται, χωρίς την ανάλογη, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, αναγνώριση από το εξωτερικό (φυσικά τις τελευταίες εβδομάδες το κλίμα πλέον αλλάζει). Μάλιστα, όπως έχουμε τονίσει η μείωση του ελλείμματος, η οποία έχει καταγραφεί κατά τα τελευταία χρόνια, είναι η μεγαλύτερη μείωση η οποία έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία του ΔΝΤ, γεγονός που από μόνο του λέει πολλά. Ολοκληρώνοντας με τις δηλώσεις Στουρνάρα, κρατάμε τη χθεσινή αναφορά ότι η προσπάθεια μείωσης των δαπανών θα πάει μέχρι το 2016, κάτι το οποίο θα θεωρούσαμε ως επιβεβαίωση ότι το ελληνικό πρόγραμμα θα λάβει την απαραίτητη επιμήκυνση, δύο ετών, κάτι που προσωπικά θεωρούμε δεδομένο ότι θα συμβεί στις επικείμενες αποφάσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων. Τέλος και όπως σχεδόν κάνουμε σε κάθε ένα από τα σχόλια μας, τις τελευταίες εβδομάδες, αν όχι μήνες, θα επαναλάβουμε εν συντομία τη συγκρατημένη αισιοδοξία μας ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις το ελληνικό πρόβλημα να αρχίσει, επιτέλους, να μπαίνει στη σωστή βάση, ενώ με κάποιες σωστές κινήσεις εκτιμούμε ότι αυτή η τροχοδρόμηση του ελληνικού προβλήματος, θα μπορούσε από τις αρχές του νέου χρόνου και κυρίως στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2013, να έχει σταδιακά θετικές επιδράσεις στην οικονομική κατάσταση του μέσου πολίτη. Κλείνοντας, θα λέγαμε ότι είναι ξεκάθαρο ότι η παραπάνω αισιοδοξία μας για το ελληνικό πρόβλημα, θα έχει και τις ανάλογες θετικές επιπτώσεις και στο ελληνικό χρηματιστήριο, το οποίο θα μπορούσε πραγματικά να έχει μια εξαιρετική πορεία, εφόσον η παραπάνω αισιοδοξία μας επιβεβαιωθεί.
4 Το Ισπανικό ζήτημα & το συνεχές παζάρι Όσον αφορά το περιβόητο ισπανικό ζήτημα, σε συνάρτηση με τα όσα αναφέρουμε εβδομάδες τώρα, το παζάρι αναμένεται να συνεχιστεί, με την Ισπανία να προσπαθεί να αποφύγει ένα σκληρό μνημόνιο, όσο αυτό είναι δυνατόν και τους ευρωπαίος και ειδικά τη Γερμανία να πιέζουν για το αντίθετο, ενώ θεωρούμε ότι τελικά θα βρεθεί η μέση λύση, με την Ισπανία να αποφεύγει ένα ελληνικού τύπου μνημόνιο. Τέλος, χαρακτηριστικές είναι οι χθεσινές δηλώσεις του προέδρου του Ζ.Κ. Γιούνκερ. Συγκεκριμένα, αίσθηση έχουν προκαλέσει το όσα δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζ..Κ. Γιούνκερ στην περιφερειακή γερμανική τηλεόραση Bayrischer Rundfunk, σύμφωνα με ανακοίνωση του καναλιού. Πιο συγκεκριμένα, ο Γιούνκερ δήλωσε ότι η ευρωζώνη θα επιβάλει «πολύ σκληρούς όρους» στην Ισπανία, σε αντάλλαγμα για μια ενδεχόμενη οικονομική βοήθεια. "Θα αντιμετωπίσουμε την Ισπανία με πολύ σκληρούς όρους, αλλά δεν γίνεται να πούμε στους Ισπανούς εκ των προτέρων και μέσω του Τύπου αυτό που αναμένουμε από αυτούς», δήλωσε απόψε η Γιούνκερ Να αναφέρουμε ότι η Ισπανία πάντως θα πρέπει να επαληθεύσει την Πέμπτη αν οι επενδυτές της έχουν εμπιστοσύνη, καθώς θα πωλήσει σε δημοπρασία τίτλους με διάρκεια τριών έως δέκα ετών συνολικής αξίας 3,5-4,5 δισ.ευρώ. ----------------------- Στα πιο χρηματιστηριακά, οι μεγάλες διακυμάνσεις αναμένεται να συνεχιστούν και σήμερα, με σταθερά τις ειδήσεις από την οικονομία να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, εν όψει των συνεχών διαπραγματεύσεων για τα νέα μέτρα, όπου το συνολικό πακέτο να αναμένεται να κλείσει την Κυριακή. Στις υπόλοιπες ειδήσεις και όσον αφορά τον τραπεζικό κλάδο, πιθανές είναι πάντα, κατά τις επόμενες ημέρες, οι ειδήσεις από το μέτωπο των deals στις τράπεζες, καθώς και από το μέτωπο της ανακοίνωσης των όρων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ειδικά όσον αφορά το τελευταίο αυτό ζήτημα συνεχίζονται οι αντικρουόμενες πληροφορίες, για το τελικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της ανακεφαλαιοποίησης. Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα και αύριο η μετοχή του ΟΠΑΠ, δεδομένου ότι σήμερα αναμένονται οι ανακοινώσεις του ΤΑΙΠΕΔ για την αποκρατικοποίηση του οργανισμού, ενώ αύριο θα έχουμε την εισήγηση του εισαγγελέα της Ε.Ε., για το ζήτημα του μονοπωλίου, ενώ είναι πολύ πιθανό να ξεκαθαρίσει το ζήτημα της φορολογίας, αν και όπως έχουμε αναφέρει θεωρούμε ότι δε θα υπάρξουν αλλαγές στο καθεστώς. -----------------------
5 Σύντομη ανασκόπηση της χθεσινής συνεδρίασης «Απίστευτά καλή» κρίνεται η χθεσινή συνεδρίαση στο Χ.Α., με το ΓΔ και ειδικά τις τραπεζικές μετοχές να βρίσκονται έντονα πτωτικά τις πρώτες ώρες της ημέρας (απώλειες -6% στις τράπεζες) και τελικά να κλείνουν με εκρηκτικά κέρδη, εν μέσω πλήθους φημών, τόσο για deals, όσο και πιθανή ανακοίνωση ευνοϊκών όρων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Σε κάθε περίπτωση το +8,34% του τραπεζικού δείκτη ήταν εκπληκτικό, με την ΕΤΕ να κλείνει στα 2,05 ευρώ (υψηλό ημέρας), +7,33%. Αναφορικά με το ΓΔ, αυτός έκλεισε τελικά στις 755,98 μονάδες, +2,86%, με το τζίρο στα 83εκ ευρώ. ----------------------- Χ.Α.: Όλο και πιο θετική η διαγραμματική εικόνα, με μεγάλα αντανακλαστικά κατά τη χθεσινή συνεδρίαση. Άλλη μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεδρίαση αναμένεται σήμερα, μετά τη χθεσινή εντυπωσιακή εικόνα της αγοράς, ενώ θεωρούμε ότι δεδομένη είναι η αυξημένη μεταβλητότητα, ειδικά σε ορισμένες περιπτώσεις κατηγορίες μετοχών. Στα της διαγραμματικής εικόνας των βασικών δεικτών, αυτή του ΓΔ παραμένει πάντα θετική, με μεγάλες προσδοκίες να έχουμε κατά τις επόμενες ημέρες κίνηση υψηλότερα και μέχρι τις επόμενες μακροπρόθεσμες αντιστάσεις. Επίσης, πολύ θετικές ενδείξεις υπάρχουν και στην περίπτωση του τραπεζικού δείκτη, ο οποίος μάλιστα κατά τη χθεσινή ημέρα, όταν και ενδοσυνεδριακά προσέγγισε πολύ σημαντικά επίπεδα, αντέδρασε, δίνοντας μια εκρηκτική άνοδο. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τη διαγραμματική εικόνα των δύο βασικών δεικτών (ΓΔ και Τραπεζικός Δείκτης), έχουμε τα ακόλουθα: ΓΔ Με μεγάλα κέρδη 2,86%, έκλεισε χθες ο ΓΔ, στις 755,98 μονάδες, με το τζίρο να διαμορφώνεται στα 76,2εκ ευρώ. Μάλιστα, αξίζει να αναφέρουμε ότι από το σημείο που άρχισε να ανακάμπτει το χρηματιστήριο, η συναλλακτική δραστηριότητα εμφάνισε ανοδικές τάσεις, σε σχέση με το πρωί, όπου
6 καταγράφονταν αισθητές απώλειες. Στα διαγραμματικά του δείκτη, η εικόνα είναι πάντα εξαιρετική, δεδομένης της παραμονής του δείκτη υψηλότερα των πολύ σημαντικών μακροπρόθεσμων επιπέδων 680 700 μονάδων (χθεσινό χαμηλό ημέρας 717,57 μονάδες). Θα επαναλάβουμε και σήμερα ότι όσο ο δείκτης παραμένει υψηλότερα των παραπάνω επιπέδων, ανοίγει ο δρόμος για μια κίνηση σημαντικά υψηλότερα, την ώρα που βελτιώνεται η αρνητική μακροπρόθεσμη στάση, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 ετών. Θα θυμίσουμε ότι ο επόμενος μέσο μακροπρόθεσμος στόχος μας είναι στα επίπεδα των 880-900 περίπου μονάδων (πριν από αυτά τα επίπεδα υπάρχουν μέτριες αντιστάσεις στα επίπεδα των 800 μονάδων και των 840 845 μονάδων). Στον αντίποδα, σε περίπτωση που έχουμε πιέσεις, όπως αναφέραμε, το μεγάλο «στοίχημα» είναι να μη χαθούν τα επίπεδα των 680 700 και των 670 μονάδων, όπου και βρίσκονται ο ΚΜΟ 200 ημερών, καθώς και πολύ σημαντικά μακροπρόθεσμα επίπεδα (τόσο από το εβδομαδιαίο όσο και το μηνιαίο διάγραμμα!!!). Χαμηλότερα οι επόμενες στηρίξεις είναι στα επίπεδα των 650 655 μονάδων (μέτριες), 630 μονάδων (αδύναμη στήριξη), 620 625 μονάδων (αδύναμες στηρίξεις προς μέτριες στηρίξεις) και χαμηλότερα τα πολύ γνωστά επίπεδα των 590 600 μονάδων (πολύ σημαντικές στηρίξεις). Τραπεζικός Δείκτης Με εκρηκτικά κέρδη 8,34% έκλεισαν χθες οι τραπεζικές μετοχές, με το δείκτη αυτών στις 304,32 μονάδες (υψηλό ημέρας, τις πρώτες ώρες της ημέρας είχαν καταγραφεί απώλειες για το δείκτη 6%). Ξεκινώντας από ένα σχόλιο για τη χθεσινή ημέρα, θα λέγαμε ότι πολύ θετικά κρίνεται το γεγονός ότι με την προσέγγιση των πολύ σημαντικών (μακροπρόθεσμων) επιπέδων των 270-280 μονάδων (χαμηλό ημέρας, υπήρξε μια μεγάλη αντίδραση. Θυμίζουμε ότι όσο ο δείκτης παραμένει υψηλότερα των παραπάνω επιπέδων, η εικόνα βελτιώνεται συνεχώς, με μεγάλες πιθανότητες να έχουμε συνέχιση της ανόδου δεδομένης και της έλλειψης ισχυρών αντιστάσεων, μέχρι σημαντικά υψηλότερα. Ολοκληρώνοντας το σχόλιο μας και χαμηλότερα των 270 280 μονάδων, οι επόμενες στηρίξεις είναι στα επίπεδα των 250 μονάδων (αδύναμες στηρίξεις), 240 245 μονάδων (σημαντικές στηρίξεις) και των 210 220 μονάδων, επίπεδα τα οποία σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να χαθούν.
7 Διάγραμμα Γενικός Δείκτης Διάγραμμα Γενικός Δείκτης (με εβδομαδιαία δεδομένα)
8 Διάγραμμα Τραπεζικός Δείκτης Διάγραμμα Τραπεζικός Δείκτης (με εβδομαδιαία δεδομένα)
9 Αποποίηση Ευθύνης Τα προϊόντα Τεχνικής Ανάλυσης έχουν ως σκοπό την επιπρόσθετη ενημέρωση των επενδυτών με τα συμπεράσματα μιας χρήσιμης οπτικής γωνίας. Η μέθοδος της Τεχνικής Ανάλυσης δεν αποτελεί εξαντλητικό κριτήριο στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων αλλά συμβάλλει μαζί με άλλους παράγοντες όπως τη Θεμελιώδη Ανάλυση και την ολοκληρωμένη γνώση της αγοράς στη διαμόρφωση μιας πληρέστερης προσέγγισης της προς εξέταση μετοχής. Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στα εν λόγω προϊόντα βασίζονται στη μεθοδολογία της Τεχνικής Ανάλυσης και στη χρήση τεχνικών και δεικτών π.χ. των RSI, MACD, Stochastic Oscillator όπως αυτοί περιγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία και εφαρμόζονται στην καθιερωμένη πρακτική της αγοράς. Οι απόψεις που εξάγονται μέσω της Τεχνικής Ανάλυσης, είναι πιθανό να μη βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με άλλες μορφές ή μεθόδους ανάλυσης, όπως π.χ. με τη Θεμελιώδη Ανάλυση. Επίσης, λόγω του βραχυχρόνιου χαρακτήρα της εξαγόμενης άποψης, σε περιόδους υψηλού βαθμού μεταβλητότητας (volatility), καθίσταται ιδιαιτέρως δύσκολη, ή ακόμη και εύθραυστη, η απόπειρα πρόβλεψης των μελλοντικών τάσεων και των αντίστοιχων επιπέδων τιμών τα οποία συνήθως αναφέρονται ως υποθετικοί στόχοι στήριξης ή αντίστασης (αγοράς ή πώλησης). Ανάληψη ευθύνης από την πλευρά αναγνώστη 1. Απαγορεύεται η με κάθε τρόπο αναπαραγωγή της παρούσας ανάλυσης και δημοσίευση σε μέσα μαζικής ενημέρωσης ή στο διαδίκτυο, μέρους ή συνόλου αυτής, χωρίς την έγγραφη άδεια του -Global Technical Analysis Institute του οποίου και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία. 2. Όλα τα παραπάνω γραφόμενα αποτελούν ανακοίνωση ερευνητικών καθαρά προσεγγίσεων, που διεξάγονται αυστηρά και μόνο με βάση τη μέθοδο της τεχνικής ανάλυσης και όχι με βάση τα θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων. 3. Οι παρατηρήσεις και οι εκτιμήσεις που αναγράφονται είναι καθαρά υποκειμενικές, και η εξαγωγή όλων ανεξαιρέτως των συμπερασμάτων στηρίζεται σε απολύτως υποκειμενικά κριτήρια, που προκύπτουν με βάση αρχές και κανόνες της τεχνικής ανάλυσης και κατ' ουδένα τρόπο δε στηρίζονται σε πηγές εσωτερικής ή άλλου είδους πληροφόρησης. 4. Κατ' ουδένα τρόπο, τα παραπάνω γραφόμενα δεν αποτελούν προτροπή για αγορά, πώληση ή/και διακράτηση μετοχικών τίτλων ή/και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης ή/και άλλων, πάσης φύσεως, επενδυτικών προϊόντων. Οι επενδύσεις στα χρηματιστήρια χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο και πρέπει να είναι αποτέλεσμα προσεκτικότατης μελέτης των οικονομικών στοιχείων των εισηγμένων εταιρειών.