Προγράμματα Εκπαίδευσης Ενηλίκων Σχολής Τυφλών Περιγραφή μαθημάτων Όπως κάθε χρόνο έτσι και κατά τη διάρκεια του επόμενου ακαδημαϊκού έτους 2016-2017, η Σχολή Τυφλών θα προσφέρει προγράμματα εκπαίδευσης για ενήλικες. Τα προγράμματα αφορούν στα πιο κάτω θέματα: 1. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές - Διδασκαλία βασικών δεξιοτήτων χρήσης Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και λογισμικού πρόσβασης για αρχάριους. - Εκπαίδευση σε εφαρμογές όπως Λογισμικά πρόσβασης: Supernova, Jaws, ZoomText, NVDA. - Χρήση οθόνης Μπρέιλ με τον ΗΥ και τα λογισμικά πρόσβασης. - Προγράμματα του πακέτου Microsoft Office: Word, Excel, Power Point, Outlook και Access. - Προετοιμασία και εξέταση ECDL (European Computers Driving License). - Διαδίκτυο: Θεωρία και Πράξη. - Ηλεκτρονική Αλληλογραφία (e-mailing). 1
- Άλλες εφαρμογές και προγράμματα που μπορεί να επιθυμεί να μάθει ένας εκπαιδευόμενος. - Χρήση φορητών υπολογιστών παλάμης. 2. Ηλεκτρονικά και άλλα Τεχνικά Μέσα και Βοηθήματα για Τυφλούς Τα μαθήματα αυτά, έχουν διάρκεια τόση όση απαιτείται για να μάθει ένα άτομο με οπτική αναπηρία τη χρήση της συσκευής που επιθυμεί να χρησιμοποιήσει. Γίνεται εκπαίδευση στη χρήση: - Τηλεοράσεων Κλειστού Κυκλώματος, διαφόρων μοντέλων και χρήσεων. - Των προγραμμάτων κινητών τηλεφώνων. - Της αναγνωστικής μηχανής SARA και άλλων αντίστοιχων συσκευών. - Των συσκευών αναπαραγωγής ομιλούντων βιβλίων DAISY. - Των φορητών υπολογιστών και σημειωματάριων για άτομα με οπτική αναπηρία. 2
3. Γραφή και ανάγνωση στο Ελληνικό σύστημα Μπρέιλ Τα μαθήματα Μπρέιλ στόχο έχουν την εκμάθηση ή την βελτίωση της γνώσης του συστήματος Μπρέιλ (γραφή και ανάγνωση). Απευθύνονται σε άτομα που δεν γνωρίζουν και επιθυμούν να μάθουν το σύστημα γραφής και ανάγνωσης Μπρέιλ αλλά και σε άτομα που ήδη το γνωρίζουν και θέλουν να το βελτιώσουν. 4. Γραφή και ανάγνωση στο Αγγλικό σύστημα Μπρέιλ Τα μαθήματα Μπρέιλ στόχο έχουν την εκμάθηση ή την βελτίωση της γνώσης του αγγλικού συστήματος Μπρέιλ (γραφή και ανάγνωση). Απευθύνονται σε άτομα που δεν γνωρίζουν και επιθυμούν να μάθουν το σύστημα γραφής και ανάγνωσης αγγλικού Μπρέιλ αλλά και σε άτομα που ήδη το γνωρίζουν και θέλουν να το βελτιώσουν. Τα μαθήματα αφορούν και τα δύο επίπεδα Grade 1 και Grade 2 (contracted). 3
5. Προσανατολισμός και Διακίνηση Τα άτομα με οπτική αναπηρία τόσο εκείνα με μειωμένη όραση όσο και τα εντελώς τυφλά- έχουν τη δυνατότητα να διακινούνται ανεξάρτητα σε εσωτερικούς και σε εξωτερικούς χώρους με ασφάλεια αφού περάσουν από ειδική εκπαίδευση στη Διακίνηση. Στη Σχολή Τυφλών, το μάθημα της Διακίνησης γίνεται από ειδικές εκπαιδεύτριες και περιλαμβάνει τα ακόλουθα: - Δεξιότητες συνοδού (τεχνική που χρησιμοποιείται από βλέποντες συνοδούς τυφλών για εύκολη διακίνηση). - Διακίνηση σε εσωτερικούς χώρους με προστασία σώματος. - Τεχνική χρήσης του λευκού μπαστουνιού για ασφαλή διακίνηση. - Διδασκαλία αναγκαίων διαδρομών στην περιοχή κατοικίας του εκπαιδευομένου, στο χώρο εργασίας του και γενικά όπου ο ίδιος επιθυμεί να διακινείται. 4
- Διακίνηση σε διάφορα μεταφορικά μέσα, κυλιόμενες σκάλες περιστρεφόμενες πόρτες κ.α. 6. Δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης Τα μαθήματα αυτά έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες σε θέματα που αφορούν την καθημερινή ζωή με απώτερο σκοπό την αυτόνομη και ανεξάρτητη διαβίωσή τους. Τα θέματα που περιλαμβάνει το μάθημα είναι: - Προσωπική υγιεινή (ό,τι αφορά την υγιεινή του σώματος) - Φροντίδα του σπιτιού - Συμπεριφορά στο τραπέζι (χρήση μαχαιριού / πιρουνιού, σερβίρισμα, στρώσιμο τραπεζιού κ.α.) 7. Μαγειρική Τα μαθήματα έχουν ως στόχο να βελτιώσουν τις γνώσεις και να αναπτύξουν τις δεξιότητες μαγειρικής. Μέσα από το πρόγραμμα οι ενήλικες αναμένεται να μπορούν να επιλέγουν συνταγές, να αγοράζουν τα υλικά τους, να μαγειρεύουν 5
σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας, να συνεργάζονται, να επικοινωνούν, να καθαρίζουν και τακτοποιούν το χώρο εργασίας τους, να αξιολογούν το παρασκεύασμά τους με βάση την ποιότητα, το κόστος, την οπτική εμφάνιση, τη γεύση και να ενημερώνονται για νέα υλικά, τρόφιμα, σκεύη, συσκευές που τους διευκολύνουν στην καθημερινότητά τους (μέσα από επισκέψεις σε υπεραγορές, καταστήματα, εστιατόρια κ.α.). Το μάθημα προσφέρεται σε δυο επίπεδα, για αρχάριους και προχωρημένους. 8. Καλαθοπλεκτική Σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που έχουν σχέση με την καλαθοπλεκτική. Επιπρόσθετα, να εξοικειωθούν με τα διάφορα υλικά και εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη κατασκευή καλαθιών. Μέσα από τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που το μάθημα θα προσφέρει, οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν το ενδιαφέρον και το μεράκι τους στην τέχνη της 6
καλαθοπλεκτικής με σκοπό να ασχοληθούν, αν το επιθυμούν, ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά με το θέμα. Το μάθημα θα προσφέρεται σε 2 επίπεδα. Επίπεδο 1 για αρχάριους και Επίπεδο 2 για πιο προχωρημένους. 9. Ταπισερί Ταπισερί είναι η δημιουργία χειροποίητων υφαντών για διακόσμηση του χώρου. Κατασκευάζονται με την τεχνική των κόμπων. Το μάθημα θα γίνεται με τη βοήθεια μικρού ξύλινου τελάρου και οι εκπαιδευόμενοι θα χρησιμοποιούν διάφορα νήματα, για να δημιουργήσουν το έργο τους. 10. Χειροτεχνία Το μάθημα είναι για άτομα με λειτουργική όραση. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των ατόμων στη χρήση της γαζωτικής μηχανής και στην εκμάθηση διαφόρων τεχνικών με τη χρήση των χεριών, όπως πλέξιμο με τα δάχτυλα, με Kumihimo ( δίσκος) και με στρογγυλά looms (είδος αργαλειού). Επίσης, κατά τη διάρκεια της χρονιάς οι εκπαιδευόμενοι θα κατασκευάσουν τσάντα βάζοντας σε 7
εφαρμογή τις διάφορες τεχνικές που έχουν μάθει (ραπτική και πλέξιμο ). Επιπρόσθετα θα κατασκευάζουν διάφορες Χριστουγεννιάτικες και Πασχαλινές δημιουργίες. 11. Πλέξιμο Σκοπός του μαθήματος είναι να μάθουν τα άτομα να πλέκουν με σμίλες και βελονάκι. Σμίλες Μια απασχόληση χαλαρωτική και διασκεδαστική. Θα μάθουν να πλέκουν απλά σχέδια και θα κατασκευάσουν μια απλή ζακέτα και εσάρπα. Για τα άτομα που τους αρέσει να εξερευνούν και να πειραματίζονται, θα μπορούν να δοκιμάσουν και να χρησιμοποιήσουν άλλα υλικά εκτός από μαλλί για να δημιουργήσουν για παράδειγμα χαλί, τσάντα ή μαξιλαράκι. Βελονάκι Επίσης μια απασχόληση χαλαρωτική και δημιουργική. Θα μάθουν να χρησιμοποιούν το βελονάκι και να πλέκουν διάφορα σχέδια. Διάφορες κατασκευές που μπορούν να κάνουν είναι αξεσουάρ για το λαιμό και διακοσμητικά για το σπίτι. 8
12. Μακραμέ Το μακραμέ (macramé) είναι μια μορφή κλωστοϋφαντουργίας, στην οποία δεν υφαίνουμε ή πλέκουμε αλλά χρησιμοποιούμε κόμπους για να δημιουργήσουμε ένα σταθερό κομμάτι υφάσματος. Η τέχνη του μακραμέ είναι πολύ διαδεδομένη στον κόσμο του κοσμήματος. Τα ποικίλα γεωμετρικά σχέδια ή τα ελεύθερης μορφής σχήματα που μπορούν να δημιουργηθούν με κόμπους βρίσκουν τέλεια εφαρμογή σε βραχιόλια, περιδέραια, ζώνες, τσάντες και άλλα αξεσουάρ. 13. Τέχνη (Κεραμική-Γλυπτική-Ζωγραφική) Στόχοι του μαθήματος είναι η δημιουργική έκφραση, η πειραματική και ευαίσθητη χρήση των μέσων της εικαστικής δημιουργίας (τεχνικές, εργαλεία, υλικά), η εκμάθηση μεθόδων για την κατασκευή κοσμημάτων, πήλινων αγγείων, έργων κεραμικής, γλυπτικής και ζωγραφικής και γενικά η καλλιέργεια δεξιοτήτων. 14. Κεραμική - Αγγειοπλαστική Τα μαθήματα αποσκοπούν στην εκμάθηση βασικών τεχνικών επεξεργασίας του πηλού 9
και διακόσμησης των αντικειμένων χρησιμοποιώντας όλα σχεδόν τα υλικά και τις τεχνικές της κεραμικής τέχνης. Ο πηλός είναι ένα ζωντανό, φυσικό υλικό και καθώς έχει άμεση σχέση με τη γη, η επεξεργασία του γίνεται με τα χέρια. Οι εκπαιδευόμενοι καλλιεργούν δεξιότητες του χεριού, την αίσθηση της αφής και μαθαίνουν τις βασικές αρχές και τεχνικές της κεραμικής και αγγειοπλαστικής τέχνης. Γνωρίζουν τις απαρχές της κεραμικής. Εμπνέονται από τα προϊστορικά αγγεία και ειδώλια και πλάθουν από πηλό αγγεία, φιγούρες, κοσμήματα, κεραμικές ανάγλυφες τοιχογραφίες, τρισδιάστατες πήλινες δημιουργίες και άλλα. Τα μαθήματα θα πλαισιώνονται από παράλληλες εκδηλώσεις όπως επισκέψεις σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και εργαστήρια κεραμικής. 15. Χορός Ο χορός ενεργοποιεί όλες τις σωματικές λειτουργίες αναπτύσσοντας την κίνηση και την κοινωνικότητα του κάθε ατόμου. Τα μαθήματα έχουν ως στόχο: 10
Τη γνωριμία με διάφορα είδη μουσικής, χορών και ρυθμών, αλλά και τη γνωριμία με την παράδοση, τις ρίζες, τα ήθη και τα έθιμα του νησιού μας. Οι χοροί που διδάσκονται είναι: - Ελληνικοί, παραδοσιακοί χοροί (Τσάμικος, Καραγκούνα κ.τ.λ.) - Λαϊκοί χοροί - Κυπριακοί χοροί - Μοντέρνοι χοροί (Βαλς, Ταγκό, Σάμπα, Μάμπο, Ρούμπα κ.τ.λ.) - Λατινοαμερικάνικοι χοροί (Salsa, cha- chacha κ.τ.λ) 16. Μουσική Στόχος του μαθήματος είναι η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου και η εκπαίδευση στη γραφή και ανάγνωση του μουσικού Μπρέιλ. Το μάθημα προσφέρεται τόσο σε αρχάριους όσο και σε προχωρημένους εκτελεστές οργάνων καθώς επίσης και σε φοιτητές ωδείων που χρειάζονται στήριξη στις σπουδές τους. 11
17. Μουσικό Μπρέιλ Εκπαίδευση στη γραφή και ανάγνωση του μουσικού κώδικα Μπρέιλ. Τα μαθήματα απευθύνονται σε τυφλά άτομα που δεν γνωρίζουν και επιθυμούν να μάθουν το μουσικό σύστημα γραφής και ανάγνωσης Μπρέιλ αλλά και σε άτομα που ήδη το γνωρίζουν και θέλουν να το βελτιώσουν. 18. Βυζαντινή Μουσική και Μπρέιλ Στόχος του μαθήματος είναι η γνωριμία με τη Βυζαντινή μουσική. Για άτομα που ήδη ασχολούνται με αυτό το είδος μουσικής και παρακολουθούν μαθήματα σε Σχολές Βυζαντινής Μουσικής παρέχεται στήριξη. Γίνεται επίσης διδασκαλία της εξειδικευμένης γραφής Μπρέιλ για τη Βυζαντινή Μουσική. 19. Γενικές Γνώσεις Στόχος του μαθήματος αυτού είναι ο εμπλουτισμός των γενικών γνώσεων των εκπαιδευομένων σε θέματα που αφορούν το σύγχρονο άνθρωπο, με έμφαση σε θέματα που αφορούν τα άτομα με οπτική αναπηρία. Ακόμα, το μάθημα αυτό θα προετοιμάζει για τις κυβερνητικές εξετάσεις στο θέμα των Γενικών Γνώσεων. 12
Η φιλοσοφία του μαθήματος βασίζεται στη ρήση του Σωκράτη «Γηράσκω αεί διδασκόμενος». 20. Οικογενειακή Αγωγή-Αγωγή Υγείας Στόχος του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες πάνω σε θέματα που αφορούν την οικογένεια. Τα θέματα που περιλαμβάνει το μάθημα είναι: - Γάμος και οικογένεια (στοιχεία που χαρακτηρίζουν το γάμο, προϋποθέσεις επιτυχίας, ελεύθερη συμβίωση, σχέσεις με το άλλο φύλο, κριτήρια επιλογής συντρόφου) - Υγεία γονέων (υγιεινές συνήθειες, αναπαραγωγικό σύστημα, οικογενειακός προγραμματισμός, εγκυμοσύνη, τοκετός, έκτρωση, πρόβλημα γονιμότητας) - Οικονομικά οικογένειας (διαφήμιση, καταναλωτής, παράγοντες που επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά της οικογένειας, διαδικασία λήψης καταναλωτικών αποφάσεων, διαμόρφωση καταναλωτικής 13
συμπεριφοράς, οικογενειακός προϋπολογισμός, τρόποι πληρωμής προϊόντων και υπηρεσιών κλπ). - Κατοικία (συνθήκες υγιεινής στο χώρο, ατυχήματα στο σπίτι). 21. Ανάπτυξη της Δημιουργικότητας Το μάθημα αυτό έχει την μορφή εργαστηρίου και θα κινείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος είναι το θεωρητικό μέρος όπου θα αναλύσουμε τις διάφορες πτυχές της δημιουργικότητας (νοητικά, ψυχολογικά κ.α.) Ο δεύτερος άξονας είναι το πρακτικό μέρος όπου θα εξερευνήσουμε την δημιουργικότητα στην πράξη και θα προσπαθήσουμε να την αναπτύξουμε, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τα ταλέντα των ατόμων που θα συμμετέχουν. 22. Θεατρικό Εργαστήρι Το Θέατρο ως μέσο δημιουργικής έκφρασης, αυτογνωσίας, χαλάρωσης και επικοινωνίας. Στα πλαίσια των εργαστηρίων περιλαμβάνονται: - Ορθοφωνία 14
- Κινησιολογία - Απαγγελία - Ανάλυση χαρακτήρων - Ανάλυση θεατρικών μονολόγων/ έργων - Σκηνική παρουσίαση μονολόγων/ έργων Στόχοι των εργαστηρίων είναι η βελτίωση της ποιότητας του προφορικού λόγου, η γνώση της γλώσσας του σώματος για χρήση στην καθημερινή επικοινωνία, η καλλιέργεια δεξιοτήτων και η έκφραση συναισθημάτων μέσα από την γλώσσα του σώματος και τα εκφραστικά χαρακτηριστικά του προσώπου. Επιπλέον, μέσω των θεατρικών εργαστηρίων μπορεί να καταπολεμηθεί το καθημερινό άγχος, να ενισχυθεί η αυτοσυγκέντρωση και να βελτιωθεί η επικοινωνία. 23. Συναισθηματική υγεία, ενδυνάμωση και εξέλιξη Ομαδικές συναντήσεις με στόχο την ενίσχυση της θετικής εικόνας του ατόμου και την ανάπτυξη των ικανοτήτων του να ανταποκρίνεται σε ρόλους και καταστάσεις. Η γνωριμία με τον εαυτό μας και η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης βοηθά το άτομο να γίνεται πιο αποτελεσματικό σε 15
προσωπικό, κοινωνικό αλλά και επαγγελματικό επίπεδο. Η διαχείριση των συναισθημάτων, του άγχους και πολλών άλλων καταστάσεων που πιθανώς να δυσκολεύουν το άτομο, το βοηθούν να κτίσει μια καλύτερη αυτοεικόνα, με περισσότερο αυτοέλεγχο και αισιοδοξία για αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων. Η ομάδα θα λειτουργεί με την καθοδήγηση της κλινικής ψυχολόγου της Σχολής Τυφλών. 15. Προσωπική Ανάπτυξη Η προσωπική ανάπτυξη στη σημερινή εποχή, είναι ένα θέμα που ενδιαφέρει όλο και περισσότερους ανθρώπους. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ενήλικες με οπτική αναπηρία που έχουν αποφασίσει να απελευθερώσουν το κρυμμένο δυναμικό τους και να τονώσουν τις ψυχικές τους δυνάμεις. Μέσα από διάφορες τεχνικές το πρόγραμμα προσωπικής ανάπτυξης θα βοηθήσει στην βελτίωση της επικοινωνίας με τους άλλους, την ανάπτυξη των ηγετικών ικανοτήτων, 16
την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους και την ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Παράλληλα με το πρόγραμμα προσωπικής ανάπτυξης θα πραγματοποιηθεί πρόγραμμα ενδυνάμωσης γυναικών με οπτική αναπηρία που θα περιλαμβάνει επιπρόσθετα θέματα όπως το προσωπικό στυλ, η διδασκαλία δεξιοτήτων εφαρμογής μακιγιάζ, περιποίηση και φροντίδα μαλλιών, θέματα προσωπικής φροντίδας και γυναικολογίας. 24. Ιταλικά Στόχος του μαθήματος είναι η εκμάθηση της ιταλικής γλώσσας, στο επίπεδο που επιθυμεί ο κάθε εκπαιδευόμενος. Γνωριμία με την Ιταλία και την ιταλική κουλτούρα, διάλογος, επικοινωνία, λογοτεχνία, γραμματική. Η Ιταλική γλώσσα είναι ευχάριστη, πολύ μελωδική και πολύ εύκολη στην εκμάθηση. 25. Αγγλικά Μαθήματα αγγλικής για σκοπούς επικοινωνίας. Κυρίως προφορική εξάσκηση διαλόγων για χρήση της αγγλικής σε διάφορες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής. 17
26. Γυμναστική Ανάλογα με τις δυνατότητες, την ηλικία και τις ανάγκες κάθε ατόμου γίνεται γυμναστική σε μικρές ομάδες. Στόχος των μαθημάτων είναι η βελτίωση της γενικής φυσικής κατάστασης, της ισορροπίας και του συντονισμού των κινήσεων. 27. Κολύμπι Μαθήματα κολύμβησης για ενήλικες σε μικρές ομάδες. Στόχος των μαθημάτων είναι η εκμάθηση κολύμβησης και η βελτίωση της γενικής φυσικής κατάστασης. Γίνονται μαθήματα για αρχάριους και για άτομα που θέλουν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους. Το κολύμπι είναι μια αθλητική δραστηριότητα που μπορούν να απολαμβάνουν όλες οι ηλικίες με θετική επίδραση στη υγεία ακόμα και για άτομα που αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα υγείας. 18
28. Γυμναστική μέσα στο νερό Γίνεται σε ρηχό σημείο της πισίνας και δεν είναι απαραίτητο τα άτομα που συμμετέχουν να μπορούν να κολυμπούν. Λόγω της άνωσης η γυμναστική μέσα στο νερό δεν προκαλεί κραδασμούς στα γόνατα και στη μέση και η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλότερη. Το κάθε μάθημα περιλαμβάνει περπάτημα με διάφορους τρόπους στο νερό, ασκήσεις ενδυνάμωσης των ποδιών, χεριών και κοιλιακών και βελτίωση της γενικής φυσικής κατάστασης. 29. Τοξοβολία Η Τοξοβολία είναι μια δραστηριότητα που είναι σχετικά στατική και βασίζεται στην συγκέντρωση παρά στην όραση. Γίνεται με τη βοήθεια ειδικού εξοπλισμού. Βοηθά στην ανάπτυξη της αυτοσυγκέντρωσης, της αυτοπειθαρχίας και της ισορροπίας. 30. Κηπουρική Κατά τη διάρκεια της χρονιάς πιθανόν να λειτουργήσει το μάθημα της κηπουρικής. Στόχος του μαθήματος είναι να διδάξει τις βασικές δεξιότητες στην προπαρασκευή του εδάφους, φύτεμα, περιποίηση και εκμετάλλευση φυτών και δενδρυλλίων για 19
τη δημιουργία κήπου. Μάθετε πώς να φτιάξετε το δικό σας λαχανόκηπο, πώς να φροντίζετε τα φυτά σας, τα μυστικά του ποτίσματος και πώς να τα προστατεύετε από έντομα και ασθένειες. Σχολή Τυφλών Απρίλιος 2016 20