ΟΣΤΕΟΛΟΓΙΑ Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol
Οστεολογια Το συνολο των οστων του οργανισμου συνιστα τον σκελετο. Η μελετη των οστων είναι η Οστεολογια. Τα οστα είναι: -σκληρα και ανθεκτικα οργανα -χρησιμευουν για την στηριξη των μαλακων μοριων -για την προστασια ευπαθων οργανων -για την αποθηκευση ασβεστιου, φωσφορου και αλλων ανοργανων στοιχειων για τις λειτουργιες του οργανισμου.
Από μορφολογικης πλευρας τα οστα διακρινονται σε: -επιμηκη η μακρα -βραχεα -πλατεα -αεροφορα.
Στα επιμηκη οστα ο αξονας είναι μεγαλυτερος των αλλων. Στα οστα αυτά υπαρχει το σωμα η διαφυση και τα ακρα η επιφυση. Η διαφυση στο εσωτερικο της εμφανιζει μια κοιλοτητα που περιεχει το μυελο των οστων. Η επιφυση στο εσωτερικο της εμφανιζει σπογγωδη οστεινη ουσια που αποτελειται από οστεινα πεταλια και δοκιδες μεταξυ των οποιων διαπλασσονται οι μυελοκυψελες. Η σπογγωδης οστεινη περιοχη που συνορευει με το χονδρο χαρακτηριζεται σαν μεταφυση.
Τα βραχεα οστα εχουν σχεδον ισες τις 3 διαστασεις των και το εσωτερικο τους μοιαζει με τις επιφυσεις των μακρων οστων. Τα πλατεα οστα παρουσιαζουν 2 συμπαγεις επιφανειες (εξω και εσω) μεταξυ των οποιων παρεμβαλλεται σπογγωδης οστικη ουσια. Τα αεροφορα μοιαζουν με τα πλατεα αλλα στο εσωτερικο των περικλειουν αεροφορους κοιλοτητες επενδυμενες με βλεννογονο. Οι κοιλοτητες αυτές ονομαζονται κολποι. Τετοια οστα υπαρχουν μονο στο κρανιο.
Ο ανθρωπινος σκελετος χωριζεται σε 5 περιοχες: -σκελετος της κεφαλης -σπονδυλικη στηλη -σκελετος του θωρακα -σκελετος των ανω ακρων -σκελετος των κατω ακρων.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Αποτελειται από 2 τμηματα: -το εγκεφαλικο κρανιο -το προσωπικο η σπλαγχνικο κρανιο. Οριο μεταξυ αυτων των δυο τμηματων του κρανιου θεωρειται νοητη γραμμη που αρχιζει από την ριζα της μυτης φερεται κατά μηκος του υπερκογχιου χειλους του ζυγωματικου τοξου και καταληγει στον εξω ακουστικο πορο.
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΚΡΑΝΙΟ Περιεχει τον εγκεφαλο με τις μηνιγγες του, και αποτελειται από τον θολο και την βαση: Ο θολος σχηματιζεται από τα εξης οστα: -το μετωπιαιο -τα 2 βρεγματικα -το ινιακο -τμημα του κροταφικου οστου -τμημα του σφηνοειδους οστου.
Τα οστα του θολου συνοστεωνονται μεταξυ των στις ραφες. Οι κυριοτερες ραφες των οστων του θολου είναι οι εξης: -η στεφανιαια (μεταξυ μετωπιαιου και βρεγματικων), -η οβελιαια (μεταξυ των δυο βρεγματικων) και -η λαβδοειδης (μεταξυ ινιακου και βρεγματικων).
Η βαση του εγκεφαλικου κρανιου: Εχει 2 επιφανειες: -την εσωτερικη η ενδοκρανια -την εξωτερικη η εξωκρανια. Η εσωτερικη διαιρειται με 2 σχεδον εγκαρσια, επαρματα σε 3 βοθρους: -τον προσθιο (μετωπιαιο) -το μεσο (κροταφικο) -τον οπισθιο (ινιακο). Ο προσθιος βοθρος βρισκεται σε υψηλοτερο επιπεδο από τους αλλους δυο.
Στο μεσο του προσθιου βοθρου διακρινουμε μια προεξοχη, το καλαιο, στο οποιο προσφυεται η σκληρη μηνιγγα. Στο μεσο βοθρο, τελειως μπροστα, παρατηρουμε την οπτικη αυλακα η οποια υποδεχεται το οπτικο χιασμα και οδηγει δεξια και αριστερα στο οπτικο τρημα από το οποιον περνουν το οπτικο νευρο και η οφθαλμικη αρτηρια.
Τουρκικο εφιππιο: Είναι κοιλο επαρμα πισω από την οπτικη αυλακα.στα τεσσερα ακρα του παρουσιαζει ισαριθμα επαρματα, τις 2 προσθιες και τις 2 οπισθιες κλινοειδεις αποφυσεις. Μεσα στο τουρκικο εφιππιο ακουμπα η υποφυση του εγκεφαλου. Στα πλαγια του μεσου βοθρου παρατηρουμε από εμπρος προς τα πισω σχισματα και τρηματα για την διοδο εγκεφαλικων αγγειων και νευρων.
Στον οπισθιο βοθρο παρατηρουμε ακριβως στο μεσο του μια επικλινη επιφανεια το αποκλιμα, το οποιο οδηγει στο ινιακο τρημα. Από το ινιακο τρημα ξεκινα απεναντι από το αποκλιμα η εσω ινιακη ακρολοφια που φθανει μεχρι το εσω ινιακο ογκωμα, στα πλαγια του οποιου δεξια και αριστερα διαγραφεται η εγκαρσια αυλακα. Δεξια και αριστερα της εσω ινιακης ακρολοφιας διαγραφονται 2 κοιλοτητες οι παρεγκεφαλιδικοι βοθροι οι οποιοι υποδεχονται τα ημισφαιρια της παρεγκεφαλιδας.
Στην μεσοτητα της εξωκρανιας επιφανειας της βασης του κρανιου, προς την εξω πλευρα, υπαρχουν 2 αποφυσεις, προς τα μεσα η βελονοειδης και προς τα εξω η μαστοειδης, στο κεντρο το ινιακο τρημα και πλαγιως του τρηματος, οι κονδυλοι του κρανιου για την αρθρωση του με τον Α1 σπονδυλο.
Τα οστα του θολου του κρανιου αποτελουνται από δυο στιβαδες συμπαγους ουσιας, την εξω πλακα και την εσω πλακα (η υαλοειδη) η οποια είναι πιο ευθραυστη από την εξω. Μεταξυ των 2 αυτων πλακων υπαρχει σπογγωδης ουσια, γεματη αγγεια, η διπλοη, η οποια διασχιζεται από φλεβωδεις αγωγους με τους οποιους επικοινωνουν οι φλεβες των μηνιγγων με τις φλεβες του δερματος της κεφαλης.
Σπλαγχνικο η Προσωπικο κρανιο Αποτελειται από 14 οστα τα οποια χωριζουμε σε 2 ομαδες, τα οστα της ρινικης καψας και τα οστα των γναθων: Τα οστα της ρινικης καψας είναι: -τα 2 ρινικα -τα 2 δακρυικα -οι 2 κατω ρινικες κογχες -η υνις. Τα οστα των γναθων είναι: -τα 2 της ανω γναθου -τα 2 υπερωια -τα 2 ζυγωματικα -η κατω γναθος.
Με τα οστα του σπλαγχνικου κρανιου περιγραφεται για λειτουργικους λογους και το τελειως ανεξαρτητο από αυτά υοειδες οστουν. Για την περιγραφη του σκελετου του προσωπου διακρινουμε 5 επιφανειες του, την πανω, την προσθια, τις 2 πλαγιες και την πισω.
Η προσθια επιφανεια του σκελετου του προσωπου παρουσιαζει μεση και πλαγιες μοιρες. Στη μεση μοιρα παρατηρουμε από πανω προς τα κατω τα εξης στοιχεια: -τη μετωπορρινικη ραφη -τη μεσορρινικη ραφη -τη προσθια ρινικη ακανθα -την ανω μεσογναθια ραφη -τη γενειακη συμφυση και -το γενειο.
Στην πλαγια μοιρα της προσθιας επιφανειας του σκελετου του προσωπου παρατηρουμε από πανω προς τα κατω τα εξης στοιχεια: -το υποκογχιο χειλος -το υποκογχιο τρημα -τον κυνικο βοθρο και -τη φατνιακη αποφυση της ανω γναθου.
Η πλαγια επιφανεια του σκελετου του προσωπου σχηματιζεται από το ζυγωματικο τοξο (μηλο του προσωπου) και τον κλαδο της κατω γναθου, ο οποιος προς τα πανω καταληγει στον κονδυλο και μπροστα από τον κονδυλο, στην κορωνοειδη αποφυση. Η πισω επιφανεια του σκελετου του προσωπου είναι διατρητη από τα 2 φαρυγγικα στομια του ρινικου κυτους τα οποια χωριζονται μεταξυ των με το πισω χειλος της υνιδος, στο κατω ακρο του οποιου προεχει η οπισθια ρινικη ακανθα.
Η πανω επιφανεια του σκελετου του προσωπου καλυπτεται από τα οστα του εγκεφαλικου κρανιου με τα οποια σχηματιζει τις κοιλοτητες του προσωπου, δηλ. τους οφθαλμικους κογχους και το ρινικο κυτος. Ο κάθε οφθαλμικος κογχος εχει σχημα τετραπλευρης πυραμιδας με την βαση στραμμενη προς τα εμπρος και εξω και την κορυφη προς τα πισω και μεσα.
Για την περιγραφη του διακρινουμε 4 τοιχωματα, ανω, κατω, εσω και εξω, μια βαση και μια κορυφη. Το ανω τοιχωμα (οροφη) παρουσιαζει το οπτικο τρημα από το οποιο περνουν το οπτικο νευρο και οφθαλμικη αρτηρια. Το κατω τοιχωμα φερει την υποκογχια αυλακα, το εξω τα ζυγωματοκογχικα τρηματα και το εσω το βοθρο του δακρυικου ασκου ο οποιος οδηγει στον ρινοδακρυικο πορο που εκβαλλει στο κυτος της ρινος.
Το κυτος της ρινος βρισκεται μεταξυ των οφθαλμικων κογχων από τους οποιους χωριζεται με το παπυρωδες πεταλο του ηθμοειδους. Διαιρειται ατελως με το ρινικο διαφραγμα στις 2 ρινικες θαλαμες στις οποιες εκβαλλουν κοιλοτητες και κολποι της περιοχης (ιγμορειο αντρο, μετωπιαιος, σφηνοειδεις). Στο σχηματισμο του κυτους της ρινος συμμετεχουν συνολικα 14 οστα, 3 του εγκεφαλικου κρανιου (μετωπιαιο, ηθμοειδες, σφηνοειδες) και 11 σπλαγχνικου (ανω γναθος, υπερωιο, ρινικο, δακρυικο, κατω ρινικη κογχηόλα αυτά εις διπλουν- και η μοφυης υνις). Από το εξω τοιχωμα κάθε ρινικης θαλαμης εκφυονται οι 3 ρινικες κογχες (ανω, μεση και κατω) οι οποιες σχηματιζουν με το εξω τοιχωμα της θαλαμης τους 3 ρινικους πορους (ανω, μεσο και κατω).
Παραρρινικοι κολποι: Είναι 4 αεροφοροι χωροι, εγκλεισμεννοι μεσα στα παραρρινικα οστα και οι οποιοι εκβαλλουν στο κυτος της ρινος. Οι κολποι αυτοι είναι: -το ιγμορειο αντρο (στο σωμα της ανω γναθου) -ο μετωπιαιος κολπος(στο μετωπιαιο οστουν) -ο σφηνοειδης κολπος(στο σφηνοειδες οστουν) και -οι ηθμοειδεις κυψελες του λαβυρινθου.
Το υοειδες είναι μονηρες οστουν που βρισκεται στη μεση τραχηλικη χωρα και δεν αρθρωνεται με αλλα οστα του σκελετου. Εχει σχημα πεταλου και αποτελειται, κεντρικα από το σωμα, στα πλαγια από τις αποφυσεις του (μειζονα και ελασσονα κερατα). Συνδεεται με τα παρακειμενα οστα μεσω μυων οι οποιοι εκφυονται τοσον από την ανω, οσον και από την κατω επιφανεια του.
Σπονδυλικη Στηλη Αποτελει ένα αρθροισμα μικρων οστων, των σπονδυλων. Βρισκεται στο ραχιαιο τμημα του μεσου επιπεδου του κορμου, αρχιζει από τους κονδυλους του ινιακου οστου και καταληγει στον τελευταιο κοκκυγικο σπονδυλο.
Χωριζεται σε 5 μοιρες: -αυχενικη -θωρακικη -οσφυικη -ιερη -κοκκυγικη.
Οι σπονδυλοι είναι συνολικα 33-34 και αναλογως της περιοχης στην οποια βρισκονται διαιρουνται σε: -7 αυχενικους -12 θωρακικους -5 οσφυικους -5 ιερους -3-4 κοκκυγικους.
Οι αυχενικοι, οι θωρακικοι και οι οσφυικοι σπονδυλοι είναι ανεξαρτητοι μεταξυ των και χαρακτηριζονται γνησιοι σπονδυλοι. Οι ιεροι και οι κοκκυγικοι είναι συνοστεομενοι μεταξυ των και σχηματιζουν τα ομωνυμα οστα.
Ολοι οι γνησιοι σπονδυλοι με εξαιρεση τους 2 πρωτους αυχενικους, παρουσιαζουν κοινα μορφολογικα γνωρισματα μεταξυ των,δεδομενου ότι ο καθενας από αυτους διαθετει: -σπονδυλικο σωμα -σπονδυλικο τοξο -σπονδυλικο τρημα -7 αποφυσεις (3 μυικες,4 αρθρικες).
Σπονδυλικο σωμα:αποτελειται από 2 επιπεδες επιφανειες και μια περιφερεια.το κεντρο του σωματος συνισταται από σπογγωδη ουσια και τα χειλη από συμπαγη. Σπονδυλικο τοξο:αποτελειται από 2 αυχενες με τους οποιους συνδεεται με το σωμα και το πεταλο. Ο αυχενας: φερει στο πανω και το κατω τμημα του την ανω και την κατω σπονδυλικη εντομη αντιστοιχα, οι οποιες ενωνονται με τις υπερκειμενες και τις υποκειμενες και σχηματιζουν τα μεσοσπονδυλια τρηματα για την εξοδο των νωτιαιων νευρων.
Οι αποφυσεις των σπονδυλων διακρινονται σε μυικες και αρθρικες. Οι μυικες αποφυσεις είναι 3, μια ακανθωδης και δυο εγκαρσιες (πλαγιες). Οι αρθρικες αποφυσεις είναι 4, δυο ανω (αναντεις) και δυο κατω (καταντεις). Οι εγκαρσιες αποφυσεις εκφυονται από το σημειο μεταπτωσης του αυχενα στο πεταλο του τοξου. Οι ακανθωδεις αποφυσεις εκφυονται από την οπισθια μεση γραμμη του σπονδυλικου τοξου. Η ακανθωδης αποφυση του Α7 αποτελει οδηγο σημειο, δεδομενου ότι προεχει, προς τα πισω περισσοτερο των αλλων.
Σπονδυλικο τρημα:εχει σαν ορια, μπροστα το σωμα, πλαγια και πισω το τοξο.με τη συνενωση των σπονδυλων τα σπονδυλικα τρηματα σχηματιζουν το σπονδυλικο σωληνα μεσα στον οποιο βρισκεται ο νωτιαιος μυελος.
Πρωτος αυχενικος σπονδυλος: Ονομαζεται επιστροφεας η ατλας.αποτελειται από 2 τοξα, το προσθιο και το οπισθιο τα οποια συνδεονται μεταξυ των με τα 2 πλαγια ογκωματα τα οποια στην ανω επιφανεια τους σχηματιζουν τη γληνοειδη κοιλοτητα για την υποδοχη του κονδυλου του ινιακου οστου ενώ στην κατω επιφανεια τους φερουν την καταντη αρθρικη επιφανεια η οποια αρθρωνεται με την αναντη του δευτερου αυχενικου σπονδυλου.
Δευτερος αυχενικος σπονδυλος: Ονομαζεται και αξονας, παρουσιαζει στο μεσο του σωματος του μια καθετη, προς τα πανω, αποφυση, τον οδοντα ο οποιος λειτουργει σαν αξονας στις στροφικες κινησεις της κεφαλης.
Ιερο οστουν:σχηματιζεται από τη συνοστεωση των 5 ιερων σπονδυλων.με τη συνοστεωση αυτή τα σπονδυλικα τρηματα σχηματιζουν τον ιερο σωληνα οι δε μεσοσπονδυλιες εντομες σχηματιζουν τα προσθια και τα οπισθια ιερα τρηματα. Εχει σχημα τετραπλευρης πυραμιδας αποπλατυσμενης από εμπρος προς τα πισω και παρουσιαζει βαση, κορυφη,προσθια (πυελικη), οπισθια (νωτιαια) και 2 πλαγιες επιφανειες.
Η βαση συντασσεται με τον Ο5 και σχηματιζει, με το σπονδυλο αυτό, γωνια που προεχει προς τα εμπρος και ονομαζεται ακρωτηριο των μαιευτηρων. Η κορυφη συντασσεται με το κοκκυγα. Οι πλαγιες επιφανειες αρθρωνονται με τα ανωνυμα οστα (ιερολαγονιες διαρθρωσεις). Η προσθια επιφανεια παρουσιαζει τα 8 προσθια ιερα τρηματα για την διοδο των ιερων αγγειων και νευρων. Η οπισθια επιφανεια παρουσιαζει στη μεση γραμμη, τη μεση ιερη ακρολοφια (υπολειμμα των ακανθωδων αποφυσεων) και στα πλαγια της την ιερη αυλακα και τα οπισθια ιερα τρηματα.
Η κορυφη του ιερου οστου συντασσεται με τον κοκκυγα ο οποιος αποτελει λειψανο της ουρας των θηλαστικων και αποτελειται από 3-4 συνοστεωμενους σπονδυλους. Η βαση του συνδεεται με την κορυφη του ιερου οστου και η κορυφη του βλεπει προς τα κατω και χρησιμευει για την προσφυση του εξω σφιγκτηρα του πρωκτου.
Κυρτωματα σπονδυλικης στηλης: Προσθιοπισθια (οβελιαια) κυρτωματα: -αυχενικο με το κυρτωμα προς τα εμπρος -θωρακικο με το κυρτωμα προς τα πισω -οσφυικο με το κυρτωμα προς τα εμπρος -ιεροκοκκυγικο με το κυρτωμα προς τα πισω.
Πλαγια κυρτωματα σπονδυλικης στηλης: -θωρακικο με το κυρτο δεξια -αυχενικο με κυρτο αριστερα -οσφυικο με κυρτο αριστερα. Αυξηση των πλαγιων κυρτωματων της σπονδυλικης στηλης παρατηρειται στη σκολιωση.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΟΥ ΘΩΡΑΚΑ Αποτελειται από : -12 θωρακικους σπονδυλους -το στερνο -τις πλευρες. ΣΤΕΡΝΟ: Πλατυ οστουν, βρισκεται στο τελειως προσθιο μερος του σκελετου του θωρακα και αποτελειται από: -τη λαβη -το σωμα -την ξιφοειδη αποφυση.
Λαβη:παρουσιαζει στο κεντρο της ανω επιφανειας της την μινοειδη εντομη και στα πλαγια τις 2 κλειδικες εντομες για την συνταξη με τις κλειδες. Επι τα εκτος των κλειδικων εντομων βρισκονται οι 2 πρωτες πλευρικες εντομες για τους χονδρους των 2 πρωτων πλευρων. Στο οριο λαβης και σωματος, στην προσθια επιφανεια του στερνου, σχηματιζεται μια ψηλαφητη γωνια, η στερνικη η Λουδοβικιος γωνια στο υψος της οποιας, στα πλαγια χειλη, υπαρχουν οι 2 δευτερες πλευρικες εντομες για τους χονδρους των 2 δευτερων πλευρων, ενώ στα πλαγια χειλη του στερνου σχηματιζονται άλλες 5 πλευρικες εντομες (συνολο 7).
ΠΛΕΥΡΕΣ: Ειναι 12 πλατια οστεινα τοξα τα οποια ενωνουν τη θωρακικη μοιρα της σπονδυλικης στηλης με το στερνο αμεσα η εμμεσα. Διακρινονται σε 3 ομαδες: -τις γνησιες (7 πρωτες) οι οποιες συνδεονται αμεσα με το στερνο, μεσω χονδρινου τμηματος των, του πλευρικου χονδρου. -τις νοθες (3 επομενες) οι οποιες συνδεονται εμμεσα με το στερνο, εφοσον οι χονδροι των καταληγουν στο χονδρο της 7 ης πλευρας -τις νοθες ασυντακτες (2 τελευταιες) οι οποιες στερουνται τελειως πλευρικου χονδρου και κατά συνεπεια, δεν συνδεονται με το στερνο.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΑΝΩ ΑΚΡΩΝ Διακρινεται σε: -σκελετο της ωμικης ζωνης -σκελετο του βραχιονα -σκελετο του πηχυ η αντιβραχιου -σκελετο της ακρας χειρος. Ο σκελετοςτης ωμικης ζωνης αποτελειται από 2 οστα: -την κλειδα -την ωμοπλατη
ΚΛΕΙΔΑ:είναι επιμηκες οστουν το οποιο εκτινεται μεταξυ στερνου και ωμοπλατης και κρατα τον ωμο στη φυσικη του θεση. Εχει σχημα ανοιχτου ς και παρουσιαζει σωμα και 2 ακρα, το εσω η στερνικο και το εξω η ακρωμιακο. Το σωμα της κλειδας παρουσιαζει: -ανω και κατω επιφανεια -προσθιο και οπισθιο χειλος.
ΩΜΟΠΛΑΤΗ:είναι πλατυ οστουν, λεπτο και ευθραυστο.εχει σχημα ισοσκελους τριγωνου με τη βαση προς τα πανω και την κορυφη προς τα κατω. Βρισκεται στο πανω και πισω μερος του θωρακα, απεχει 4 περιπου δακτυλα από τη σπονδυλικη στηλη και καλυπτει την εκταση μεταξυ 2 ης εως και 7 ης πλευρας.
Στην περιγραφη της ωμοπλατης διακρινουμε: 1.Δυο επιφανειες: -προσθια η πλευρικη -οπισθια η νωτιαια. 2.Τρεις γωνιες: -την ανω εσω -την κατω εσω -την εξω. 3.Τρια χειλη: -το εσω η νωτιαιο -το εξω η μασχαλιαιο -το ανω η αυχενικο. 4.Δυο αποφυσεις: -την κορακοειδη -την ωμοπλατιαια ακανθα η οποια καταληγει στο ακρωμιο.
Η οπισθια (νωτιαια) επιφανεια χωριζεται με την καθετη ωμοπλατιαια ακανθα σε μια μικροτερη περιοχη ανω (υπερακανθιος βοθρος) και σε μια μεγαλυτερη κατω (υποκανθιος βοθρος). Η προσθια (πλευρικη) επιφανεια παρουσιαζει τον υποπλατιο βοθρο. Η εξω γωνια της ωμοπλατης φερει μια αρθρικη επιφανεια, την ωμογληνη για την αρθρωση της με την κεφαλη του βραχιονιου οστου.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΒΡΑΧΙΟΝΑ: Περιλαμβανει ένα και μονο (επιμηκης) οστουν, το βραχιονιο.στην ανω επιφυση του οστου διαγραφεται η κεφαλη του, η οποια συντασσεται με την ωμογληνη στο σχηματισμο της αρθρωσης του ωμου. Πλησιον της κεφαλης διαγραφονται 2 ογκωματα, το μειζον και το ελασσον βραχιονιο ογκωμα στα οποια καταφυονται μυες της περιοχης.
Η κεφαλη οριοθετειται από μια αυλακα που χαρακτηριζεται ως ανατομικος αυχενας ενώ η ανω επιφυση οριοθετειται από τον χειρουργικο αυχενα του οστου. Στη διαφυση του οστου διακρινουμε στην εξω επιφανεια της το δελτοειδες φυμα (καταφυση δελτοειδους) και στην οπισθια επιφανεια την κερκιδικη αυλακα οπου πορευεται το ομωνυμο νευρο.
Στην κατω επιφυση διακρινουμε 2 αρθρικα επαρματα, την τροχιλια (εσω) για την αρθρωση με την ωλενη και τον κονδυλο (εξω) για την αρθρωση με την κερκιδα. Μεταξυ τροχιλιας και παρατροχιλιας αποφυσης διαγραφεται ( προς τα πισω ) η αυλακα του ωλενιου νευρου ενώ ακριβως πανω από την τροχιλια βρισκεται, μπροστα μεν ο κορωνοειδης βοθρος ( ο οποιος στην καμψη του πηχυ υποδεχεται την κορωνοειδη αποφυση της ωλενης ), πισω δε ο ωλεκρανικος βοθρος ( ο οποιος στην εκταση του πηχυ υποδεχεται το ωλεκρανο). Πανω από τον κονδυλο σχηματιζεται το υπερκονδυλιο η κερκιδικο βοθριο (το οποιο στην καμψη του πηχυ υποδεχεται την κεφαλη της κερκιδας).
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΟΥ ΠΗΧΥ η ΑΝΤΙΒΡΑΧΙΟΥ: Αποτελειται από την ωλενη (εσω) και την κερκιδα (εξω). Και τα 2 αυτά οστα είναι τυπικα επιμηκη (μακρα) οστα τα οποια συντασσονται και μεταξυ των στα επιπεδα των επιφυσεων των (ανω και κατω) ενώ στο υψος των διαφυσεων των απεχουν μεταξυ των (μεσοστεοδιαστημα αποφρασσομενο από το μεσοστεο υμενα).
ΩΛΕΝΗ: Είναι κατά 2εκ. περιπου μακρυτερη της κερκιδας.η ανω επιφυση της παρουσιαζει μια βαθια μηνοειδη εντομη για την αρθρωση με την τροχιλια του βραχιονιου οστου. Το εσωτερικο της μηνοειδους εντομης χωριζεται οβελιαια στη μεση με την μηνοειδη ακρολοφια ( για τη συνταξη με τα 2 μερη της τροχιλιας) ενώ τα 2 ακρα της καταληγουν σε επαρματα εκ των οποιων, αυτό που είναι προς τα πανω λεγεται ωλεκρανο και αυτό που είναι προς τα κατω κορωνοειδης αποφυση.
Κατω από την κορωνοειδη αποφυση σχηματιζεται μια υποκοιλη εντομη, η κερκιδικη εντομη, η οποια συντασσεται με την περιφερεια της κεφαλης της κερκιδας. Η κατω επιφυση της ωλενης σχηματιζεται από την κεφαλη και τη στυλοειδη της αποφυση. Η κεφαλη της αντιστοιχει στο πυραμοειδες οστουν του καρπου από το οποιο χωριζεται με τριγωνο διαρθριο χονδρο Η περιφερεια της κεφαλης συντασσεται με το κατω ακρο της κερκιδας.
ΚΕΡΚΙΔΑ: Η ανω επιφυση της κερκιδας σχηματιζεται από την κεφαλη της με την οποια συντασσεται ο κονδυλος του βραχιονιου οστου, Η κεφαλη καταληγει, προς τα κατω, ενώ κατω από τον αυχενα σχηματιζεται το κερκιδικο η δικεφαλικο ογκωμα στο οποιο καταφυεται ο τενοντας του δικεφαλου βραχιονιου μυ. Η κατω επιφυση του οστου εχει σχημα τετραπλευρης πυραμιδας, της οποιας η βαση συντασσεται με τα οστα του καρπου. Στην εσωτερικη επιφανεια αυτης της πυραμιδας διακρινουμε την ωλενια εντομη η οποια υποδεχεται την περιφερεια της κεφαλης της ωλενης και η εξω επιφανεια καταληγει στη στυλοειδη αποφυση της κερκιδας.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΑΚΡΑΣ ΧΕΙΡΟΣ: Αποτελειται από το σκελετο 3 ων επιμερους περιοχων: -το σκελετο του καρπου -τα μετακαρπια -τις φαλαγγες των δακτυλων.
ΟΣΤΑ ΚΑΡΠΟΥ: είναι 8 και σχηματιζουν 2 στοιχους, από 4 οστα ο καθενας. Πρωτος στοιχος θεωρειται ο πλησιον της πηχεοκαρπικης (με σειρα από το κερκιδικο χειλος προς το ωλενιο: -σκαφοειδες -μηνοειδες -πυραμοειδες -πισοειδες. Οστα του δευτερου στοιχου με την ιδια κατευθυνση: -μειζον πολυγωνο -ελασσον πολυγωνο -κεφαλωτο -αγκιστρωτο. Τα οστα του καρπου εχουν αρθρικες επιφανειες με τις οποιες ενωνονται μεταξυ των στο σχηματισμο του καρπου, ο οποιος, σαν συνολο, σχηματιζει μια οστικη καμαρα με το κοιλο προς την παλαμη, η οποια καλειται καρπιαια καμαρα.
ΜΕΤΑΚΑΡΠΙΑ: είναι 5 επιμηκη οστα των οποιων η αριθμηση αρχιζει από τον αντιχειρα. Σε κάθε μετακαρπιο διακρινουμε το σωμα, την βαση που συντασσεται με τα οστα του καρπου και την κεφαλη που συντασσεται με την 1 η φαλαγγα του αντιστοιχου δακτυλου. Οι φαλαγγες των δακτυλων είναι 3 για όλα τα δακτυλα, εκτος του αντιχειρα ο οποιος εχει 2 φαλαγγες. Η αριθμηση των φαλαγγων σε 1 η, 2 η, 3 η γινεται από την περιοχη των μετακαρπιων. Η 3 η φαλαγγα (2 η για τον αντιχειρα) λεγεται και ονυχοφορα.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ Διακρινεται σε: -σκελετο της πυελου -σκελετο του μηρου -επιγονατιδα -σκελετο της κνημης -σκελετο του ακρου ποδος.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΠΥΕΛΟΥ:συγκροτειται από τα 2 ανωνυμα οστα και το ιερο οστουν, το οποιο αποτελει τμημα της σπονδυλικης στηλης. Κάθε ανωνυμο οστουν σχηματιζεται από την ενωση 3 ων οστων: -του λαγονιου -του ηβικου -του ισχιακου.
Το ανω μερος του ανωνυμου οστου σχηματιζεται από το λαγονιο και το κατω μερος, μπροστα από το ηβικο και πισω από το ισχιακο. Μεταξυ ηβικου και ισχιακου οστου σχηματιζεται το θυροειδες τρημα, πανω δε από αυτό συναντωνται τα 3 επιμερους οστα του ανωνυμου σε μια κοιλη και σφαιρικη αρθρικη επιφανεια, την κοτυλη, η οποια υποδεχεται την κεφαλη του μηριαιου στο σχηματισμο της αρθρωσης του ισχιου.
Κάθε ανωνυμου οστου διακρινουμε: 1.Τεσσερα χειλη: -ανω -κατω -προσθιο -οπισθιο 2.Δυο επιφανειες: -εξω -εσω. Το ανω χειλος ονομαζεται λαγονια ακρολοφια.η ακρολοφια αυτή μπροστα μεν τελειωνει με την προσθια ανω λαγωνια ακανθα, πισω δε με την οπισθια ανω λαγονιο ακανθα. Το κατω χειλος εκτεινεται από την ηβικη συμφυση μεχρι την ισχιακη γωνια.στο προσθιο τμημα του σχηματιζει μια ανωμαλη,ωοειδη επιφανεια, την επιφανεια της ηβικης συμφυσης.
Το προσθιο χειλος ξεκινα από την προσθια ανω λαγονια ακανθα και, στην συνεχεια παρουσιαζει τις εξης προπετειες: -την προσθια κατω λαγονια ακανθα -το λαγονοκτενικο ογκωμα -την κτενιαια ακρολοφια -τη θυροειδη ακρολοφια -το ηβικο φυμα.
Το οπισθιο χειλος παρουσιαζει από πανω προς τα κατω: -την οπισθια ανω λαγονια ακανθα -την οπισθια κατω λαγονια ακανθα -την ισχιακη ακανθα -το ισχιακο κυρτωμα. Η εξω επιφανεια του ανωνυμου οστου παρουσιαζει περιπου στο κεντρο της την κοτυλη μια κοιλη και σφαιροειδη αρθρικη επιφανεια διαμετρου περιπου 6 εκ. για την υποδοχη της μηριαιας κεφαλης.το χειλος της κοτυλης ονομαζεται οφρυς. Η εσωτερικη επιφανεια της κοτυλης παρουσιαζει μια κεντρικη μοιρα, τον κοτυλιαιο βοθρο ο οποιος υποδεχεται το στρογγυλο συνδεσμο της αρθρωσης.
Η εσω επιφανεια του ανωνυμου οστου παρουσιαζει περιπου στο μεσο της, μια ακρολοφια η οποια ονομαζεται τοξοειδης γραμμη και η οποια διαιρει την επιφανεια αυτή του ανωνυμου σε ανω η λαγονια μοιρα και κατω η ηβοισχιακη. Το μεγαλυτερο μερος της λαγονιας μοιρας καταλαμβανεται από το λαγονιο βοθρο, ενώ ένα μικρο τμημα στο πισω της μερος εχει διαμορφωθει σε μια ανωμαλη ωτοειδη επιφανεια για τη συνταξη με την αντιστοιχη του ιερου οστου. Το θυροειδες τρημα βρισκεται στο κατω ημιμοριο του ανωνυμου οστου και εχει σαν ορια μπροστα μεν το ηβικο οστουν και πισω το ισχιακο.ολο το τρημα, εκτος μιας μικρης περιοχης του προς τα πισω που σχηματιζει την θυροειδη αυλακα, αποφρασσεται από το θυροειδη υμενα.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΜΗΡΟΥ: Αποτελειται από ένα μονον οστουν, το μηριαιο. Το μηριαιον οστουν είναι το μεγαλυτερο οστουν του ανθρωπινου σκελετου με μηκος 34-53 εκ. Διακρινουμε στο μηριαιο, 2 ακρα (επιφυσεις) και ένα σωμα (διαφυση).
ΑΝΩ ΕΠΙΦΥΣΗ ΟΣΤΟΥ: Αποτελειται από τα εξης ανατομικα στοιχεια: -την κεφαλη -τον ανατομικο αυχενα -τους 2 τροχαντηρες (μειζονα και ελασσονα) -το χειρουργικο αυχενα.
Η κεφαλη αποτελει τα 2/3 σφαιρας, στο κεντρο της οποιας υπαρχει κολωμα, ο βοθρος της κεφαλης στον οποιο προσφυεται ο στρογγυλος συνδεσμος. Ο ανατομικος αυχενας συνδεει την κεφαλη με το υπολοιπο μηριαο υπο γωνιαν, περισσοτερο αμβλεια στους ανδρες. Οι τροχαντηρες είναι δυο, ο μειζονας και ο ελασσονας. Ο μειζον τροχαντηρας βρισκεται πανω από τον ανατομικο αυχενα και στην εσωτερικη του επιφανεια, φερει τον τροχαντηριο βοθρο. Ο ελασσονας τροχαντηρας βρισκεται κατω από το μειζονα και προεχει προς τα πισω. Ο χειρουργικος αυχενας βρισκεται κατω από τον ελασσονα τροχαντηρα και αποτελει το οριο μεταξυ ανω επιφυσης και διαφυσης.
ΔΙΑΦΥΣΗ ΟΣΤΟΥ: Παρουσιαζει: -τρεις επιφανειες (προσθια, εσω και εξω) -τρια χειλη (εσω, εξω, οπισθιο η τραχεια γραμμη). Η τραχεια γραμμη κατω από το μεσον της οπισθιας επιφανειας διαχωριζεται, σαν λαμδα, σε δυο σκελη μεταξυ των οποιων διαγραφεται η (τριγωνικη) ιγνυακη επιφανεια.
Κατω επιφυση οστου: Αποτελειται από τους 2 κονδυλους του οι οποιοι, μπροστα μεν ενωνονται στη μηριαια τροχιλια, πισω δε αποκλινουν σχηματιζοντας τη μεσοκονδυλια εντομη η βοθρο.
ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΔΑ: Είναι τριγωνικο, πλατυ οστουν, μη συνδεομενο αμεσα με τα υπολοιπα οστα, το οποιο παρεμβαλλεται στον τενοντα του τετρακεφαλου. Εμφανιζει: -κορυφη που στρεφεται προς τα κατω -βαση που στρεφεται προς τα πανω -εσω επιφανεια η οποια όταν το γονατο είναι σε καμψη εφαπτεται της μηριαιας τροχιλιας (επιγονατιδομηριαια αρθρωση) -δυο πλαγια χειλη.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΚΝΗΜΗΣ Αποτελειται από τα εξης 2 επιμηκη ( μακρα οστα): -την κνημη -την περονη ΚΝΗΜΗ: Η ανω επιφυσης της κνημης αποτελειται από τους 2 κνημιαιους κονδυλους (εσω και εξω).καθε κνημιαιος κονδυλος εχει μια αρθρικη επιφανεια, την κνημιαια γληνη, η οποια προς το εσωτερικο της ανω επιφανειας της κνημης σχηματιζει το αντιστοιχο γληνιαιο φυμα ( εσω και εξω). Τα γληνιαια φυματα αποτελουν και τα ορια του μεσογληνιου επαρματος. Μπροστα και πισω από το μεσογληνιο επαρμα διαγραφονται οι 2 μεσογληνιοι βοθροι (προσθιος και οπισθιος).
Ο εξω κονδυλος παρουσιαζει στην εξω επιφανεια του χειλους του αρθρικη επιφανεια για τη συνταξη με την κεφαλη της περονης. Στην προσθια επιφανεια της ανω επιφυσης της κνημης ακριβως κατω από τους κονδυλους διαγραφεται το κνημιαιο κυρτωμα οπου καταφυεται ο επιγονατιδικος συνδεσμος.
Η διαφυση της κνημης εχει τριγωνικη διατομη και παρουσιαζει: 1. Τρεις επιφανειες (εσω, εξω,οπισθια) 2. Τρια χειλη (προσθιο,εσωκαι εξω). Το προσθιο χειλος είναι ψηλαφητο και σχηματιζει την κνημιαια ακρολοφια η οποια είναι η προς τα κατω συνεχεια του κνημιαιου κυρτωματος. Η κατω επιφυση της κνημης σχηματιζει αρθρικη επιφανεια για την συνταξη με τον ταρσο στο σχηματισμο της ποδοκνημικης αρθρωσης.το προς το εσωτερικο μερος τμημα της κατω επιφυσης σχηματιζει αποφυση που προεχει προς τα κατω και ονομαζεται εσω σφυρο.
ΠΕΡΟΝΗ Η περονη είναι λεπτο και μακρο οστουν που βρισκεται επι τα εκτος της κνημης. Το ανω ακρο της (κεφαλη) παρουσιαζει αρθρικη επιφανεια για την συνταξη με την ανω επιφυση της κνημης ενώ το κατω ακρο της καταβαινει χαμηλοτερα της κατω επιφυσης της κνημης και καταληγει στο εξω σφυρο. Το εξω σφυρο συνιστα τμημα της ποδοκνημικης αρθρωσης δεδομενου ότι συντασσεται με την εξωτερικη επιφανεια του αστραγαλου.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ Αποτελειται από τα εξης τρια μερη: -τον ταρσο -τα μεταταρσια -τις φαλαγγες των δακτυλων. Ο ταρσος αποτελειται από 7 οστα: -αστραγαλο -πτερνα -σκαφοειδες -κυβοειδες -τρια σφηνοειδη.
ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΣ:εχει σχημα κυβου με 6 επιφανειες (ανω, κατω, εξω, εσω, προσθια και οπισθια). Η ανω επιφανεια του παρουσιαζει μια λεια αρθρικη επιφανεια, την τροχιλια του αστραγαλου η οποια αρθρωνεται με την κατω επιφυση της κνημης. Η κατω επιφανεια του αρθρωνεται με την πτερνα. Οι δυο πλαγιες επιφανειες του αστραγαλου, η εξω και η εσω σχηματιζουν τις 2 σφυριτιδες επιφανειες.
ΠΤΕΡΝΑ: Είναι μεγαλυτερη από τον αστραγαλο και εχει όπως και αυτος 6 επιφανειες : (ανω,κατω,εξω,εσω,προσθιακαι οπισθια) Η ανω επιφανεια συντασσεται με τον αστραγαλο, Η προσθια επιφανεια συντασσεται με το κυβοειδες και, η κατω επιφανεια σχηματιζει το πισω μερος του πελματος.
ΣΚΑΦΟΕΙΔΕΣ: Βρισκεται μεταξυ αστραγαλου και σφηνοειδων. ΣΦΗΝΟΕΙΔΗ: Είναι 3, 1 ο,2 ο και 3 ο, με την αρχη της αριθμησης από το εσω χειλος του πελματος. Η οπισθια επιφανεια των συντασσεται με το σκαφοειδες και η προσθια με τα 3 πρωτα μεταταρσια. ΚΥΒΟΕΙΔΕΣ: Παρεμβαλλεται μεταξυ πτερνας και 2 τελευταιων μεταταρσιων.
ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΑ ΟΣΤΑ: Αριθμουνται από το μεγαλο δακτυλο προς το μικρο.καθε μεταταρσιο εχει κεφαλη (για τη συνταξη με την πρωτη φαλαγγα του δακτυλου), σωμα, και βαση (για την συνταξη με τον ταρσο). Η βαση του 5 ου μεταταρσιου προεχει και σχηματιζει το φυμα του (συχνο σημειο καταγματων). ΦΑΛΑΓΓΕΣ ΔΑΚΤΥΛΩΝ ΠΟΔΙΟΥ: Είναι 3 για κάθε δακτυλο εκτος του μεγαλου (2 φαλαγγες).σε κάθε φαλαγγα διακρινουμε βαση (για την συνταξη με το αντιστοιχο μεταταρσιο ), σωμα και κεφαλη. Η αριθμηση των φαλαγγων αρχιζει παντα από το μεταταρσιο.