Μεθοδολογία αποτίμησης επενδυτικών σχεδίων στα αεροδρόμια. Η εμπειρία από την περίπτωση του Κρατικού Αερολιμένα της Σαντορίνης e-mail: sambra@.unipi.gr
Μεθοδολογία αποτίμησης επενδυτικών σχεδίων στα αεροδρόμια. Η εμπειρία από την περίπτωση του Κρατικού Αερολιμένα της Σαντορίνης Αν. Καθηγητής Ε. Σαμπράκος Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών sambra@unipi.gr
Αντικείμενο Ανάπτυξη μεθοδολογίας αποτίμησης και προσδιορισμού του οικονομικού αποτελέσματος σχεδίου επένδυσης σε μεταφορική υποδομή, όπως αυτή αποκομίστηκε από μελέτη που πραγματοποιήθηκε για την επέκταση του Κρατικού Αερολιμένα της Σαντορίνης (ΚΑΣΡ). Μεταφορές, 2002 3
Γενική Μεθοδολογία Καταγραφή της υφισταμένης κατάστασης στον αερολιμένα (έσοδα, έξοδα, λογαριασμός εκμετάλλευσης, οικονομικό αποτέλεσμα, δείκτες αποδοτικότητας). Χρηματοοικονομική αξιολόγηση, από την πλευρά του επενδυτικού φορέα (κράτος) Οικονομική- Κοινωνική αξιολόγηση, όπου μελετώνται οι επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Μεταφορές, 2002 4
Προαπαιτούμενα πρόβλεψη της ζήτησης για μεταφορές στον εν λόγω αερολιμένα για το χρονικό ορίζοντα των 20 ετών προσδιορισμός των επιπτώσεων από τη λειτουργία του νέου αερολιμένα στα έσοδα του αερολιμένα προσδιορισμός των επιπτώσεων από τη λειτουργία του νέου αερολιμένα στο κόστος λειτουργίας, στο κόστος υποδομών και εγκαταστάσεων προσδιορισμός της αξίας του χρόνου προσδιορισμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επιπτώσεις στην οικονομία και ανάπτυξη Μεταφορές, 2002 5
Υφιστάμενη κατάσταση - Έσοδα 1. Έσοδα από εμπορικές εκμεταλλεύσεις: α. Έσοδα από Συμβάσεις Αορίστου Χρόνου, με αεροπορικές εταιρείες και εταιρείες πετρελαιοειδών (ενοίκιο) β. Συμβάσεις Ορισμένου Χρόνου, με εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες προς το επιβατηγό κοινό (μίσθωμα) Μεταφορές, 2002 6
Υφιστάμενη κατάσταση - Έσοδα 2. Έσοδα από αεροπορικά τέλη: α. Τέλη Χρήσης Αεροδρομίου (ΤΧΑ), επιβαρύνουν τις αεροπορικές εταιρείες για την προσγείωση και στάθμευση του στόλου τους (Τέλος Προσγείωσης και το Τέλος Παραμονής). β. τα Τέλη Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αεροδρομίων (ΤΕΑΑ), καταβάλλονται από τους επιβάτες προς αναχώρηση ανάλογα με τη χιλιομετρική απόσταση, 65% παραμένει στον αερολιμένα Μεταφορές, 2002 7
Διάρθρωση Εσόδων Εμπορικές Εκμεταλ. 9% Έσοδα ΚΑΣΡ 1997-1999 Τ.Χ.Α. 7% Τ.Ε.Α.Α. 84% Μεταφορές, 2002 8
Υφιστάμενη κατάσταση - Έξοδα Δαπάνες απασχόλησης προσωπικού (σταθερά έξοδα), τα λειτουργικά έξοδα τις προμήθειες, συντηρήσεις και επισκευές (μεταβλητά έξοδα) κατασκευές νέων έργων (επενδυτικές δαπάνες) Εξοδα Προσωπικού 29% Συντηρήσεις, επισκευές 8% Εκταμιεύσεις ΚΑΣΡ 1997-1999 Λειτουργικά έξοδα 7% Κατασκευές 56% Μεταφορές, 2002 9
Οικονομικοί δείκτες α.αποδοτικότητα Κύκλου Εργασιών = Οικονομικό Αποτέλεσμα προς Κύκλο Εργασιών, (ικανότητα των εσόδων να παράγουν κέρδη για την επιχείρηση) β. Δείκτηςεσόδωνπροςέξοδα, γ.ο Δείκτης οικονομικού αποτελέσματος ανά επιβάτη, δ. Ο Δείκτης εσόδων ανά επιβάτη, ε. Ο Δείκτης επιβατών ανά υπάλληλο, Μεταφορές, 2002 10
Χρηματοοικονομική ανάλυση Εκτίμηση της εφικτότητας, βιωσιμότητας και αποδοτικότητας των έργων στον αερολιμένα από την πλευρά του επενδυτικού φορέα. Μεταφορές, 2002 11
Μεθοδολογία 1. Χρονικός προγραμματισμός εκτέλεσης των επενδυτικών έργων και ετήσιες εκταμιεύσεις, υπολογισμός κεφαλαίου κίνησης, (% ετήσιου κόστους λειτουργίας του αεροδρομίου) 2. Πρόβλεψη μελλοντικής ζήτησης για μία χρονοσειρά και για διάφορα σενάρια κίνησης (βασικό-αισιόδοξο-απαισιόδοξο). Μεταφορές, 2002 12
Μεθοδολογία 3. Προσδιορισμός των χρηματοδοτικών πόρωνκαιτωναντίστοιχωνεναλλακτικών σχεδίων χρηματοδότησης. - Δημόσιος χαρακτήρας υποδομής - Ενδεχόμενη κάλυψη από το ελληνικό δημόσιο Μεταφορές, 2002 13
Μεθοδολογία 4.Εκτίμηση χρηματικών εισροών, γιαταδιάφορα σενάρια ζήτησης. Σε συνάρτηση με τη ζήτηση για μεταφορά (σενάρια κίνησης) Τ.Ε.Α.Α.: αναχωρούντες επιβάτες, τέλος,απόδοση (65%) Τ.Χ.Α.:αφικνούμενα αεροσκάφη, σύνθεση στόλου (Τ.Ω.Α.Σ.), το μέγιστο βάρος της κάθε κατηγορίας σκάφους, αντίστοιχο τέλος Μισθώματα: προβλέψεις εμπορικών χώρων, χρόνος διάθεσής των, τιμολογιακή πολιτική Μεταφορές, 2002 14
Μεθοδολογία 5. Εκτίμηση χρηματικών εκροών το απασχολούμενο προσωπικό, εξέλιξη ανάλογα με το μεταφορικό έργο (με μικρότερο όμως βαθμό ανάπτυξης) λειτουργικές δαπάνες και πιστώσεις, ανάλογα με το βαθμό αλληλεξάρτησης των δαπανών με την επιβατική κίνηση στον αερολιμένα, τις οικονομίες κλίμακας, τα ιστορικά στοιχεία. Μεταφορές, 2002 15
Μεθοδολογία 6. Λογαριασμός εκμετάλλευσης αποσβέσεις, αρχική αξία των παγίων στοιχείων, πολιτική αποσβέσεων ανάλογα με τη φύση των παγίων στοιχείων και τους ευρύτερους επιχειρηματικούς στόχους της. το υφιστάμενο επίπεδο φορολογίας της χώρας Μεταφορές, 2002 16
Μεθοδολογία 7. Εκτίμηση εμπορικής αποδοτικότητας με τη χρήση των κριτηρίων της Καθαρής Παρούσας Αξίας και του Εσωτερικού Συντελεστή Αποδοτικότητας. 8. Ανάλυση αβεβαιότητα: ανάλυση νεκρού σημείου, ανάλυση ευαισθησίας Μεταφορές, 2002 17
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Διερεύνηση αποδοτικότητας του σχεδίου επένδυσης από την άποψη της εθνικής οικονομίας και του κοινωνικού συνόλου. Κοινωνική αποδοτικότητα των προτεινόμενων έργων μέσα από την μέτρηση του συνολικού κοινωνικού κόστους και των συνολικών κοινωνικών ωφελειών από την επένδυση αυτή. Μεταφορές, 2002 18
Βασικές έννοιες αποτίμηση των στοιχείων κόστους και οφέλους, λογιστικές ή κοινωνικές τιμές, οι οποίες αντανακλούν την πραγματική οικονομική αξία και το οικονομικό κόστος των αγαθών. κοινωνικό επιτόκιο. Μεταφορές, 2002 19
Στοιχεία κόστους Έμεσα κόστη: Το κόστος κατασκευής, Κόστη λειτουργίας, προσωπικού, συντηρήσεις, κλπ. Οικονομικό κόστος γης, Περιβαλλοντικό κόστος, Κεφάλαιο Κίνησης Έμμεσα κόστη ποιοτικού χαρακτήρα (κυκλοφοριακός φόρτος συμφόρηση, καταστροφή παραδοσιακών οικισμών και αρχαιοτήτων, εξάντληση σπανιζόντων πόρων, επίδραση στην αναδιανομή του εισοδήματος κλπ.) Μεταφορές, 2002 20
Στοιχεία ωφελειών Άμεσες: έσοδα από την παροχή υπηρεσιών (εμπορικές εκμεταλλεύσεις, έσοδα από αεροπορικά τέλη) υπολειμματική αξία Έμμεσες: Εξοικονόμηση χρόνου επιβατών,αεροσκαφών. Διακινούμενοι επιβάτες (δαπάνες) Αύξηση απασχόλησης (φορολογία, ανεργία) Αύξηση της αξίας Πρόσθετες επιδράσεις (περιφερειακή ανάπτυξη, κατανομή του εισοδήματος, στη μεταφορική υποδομή, στην Εθνική Άμυνα, Ε.Ε. κλπ) Μεταφορές, 2002 21
Οικονομική Αποδοτικότητα - Οικονομική Καθαρή Παρούσα Αξία (ΟΚΠΑ) των Έργων, Κοινωνικό Επιτόκιο Προεξόφλησης (8%). - Οικονομικός Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΟΕΣΑ), όπου το σχέδιο γίνεται αποδεκτό όταν ο συντελεστής είναι μεγαλύτερος από την αποδοτικότητα κεφαλαίου, που επικρατεί στην οικονομία (για τον τριτογενή τομέα υπολογίζεται σε 11%). Μεταφορές, 2002 22
Συμπέρασμα Δημόσιος χαρακτήρας αεροπορικής υποδομής Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα η χρηματική αξιολόγηση Ιδιαίτερα πολύπλοκη η κοινωνική - οικονομική (σε τοπικό-περιφερειακό-εθνικό και διεθνές επίπεδο) Μεταφορές, 2002 23
Σας ευχαριστώ πολύ