Πανεπιστηµίου 69 & Αιόλου 105 64 Αθήνα Τηλ. : 210-3727400 Fax : 210-3255460 E-mail : info@rae.gr Αθήνα, 16.01.2004 Προς : ΥΠΟΥΡΓΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, κ. Α. Τσοχατζόπουλο Κοιν.: 1. Γενικό Γραµµατέα ΥΠΑΝ κ. Γ. Αγραφιώτη 2. ιευθ. Σύµβ. ΕΣΜΗΕ κ. Α. Παπαθανασίου 3. ιευθ. Σύµβ. ΕΗ ΑΕ κ. Σ. Νέζη Θέµα : Τροποποίηση όρων των συµβάσεων προµήθειας µεταξύ Επιλεγόντων Πελατών και ΕΗ Α.Ε. Ανακοίνωση: 1. Επιλέγοντες Πελάτες 2. Κάτοχοι Άδειας Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας Κωδικός : O-5374 Σελίδες : 9 Η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του Ν. 2773/1999 (ΦΕΚ Α 286), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 2. Τις διατάξεις του Ν. 703/1977, όπως ισχύει. 3. Τις διατάξεις του Π.. 139/2001 (ΦΕΚ Α 121) «Κανονισµός Εσωτερικής Λειτουργίας και ιαχείρισης της ΡΑΕ». 4. Τις διατάξεις του Κανονισµού Αδειών Παραγωγής και Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 1498/2000). 5. Τις διατάξεις του Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες Έκδοση 1: Επιλέγοντες Πελάτες, που εγκρίθηκε µε την υπ αριθµ. 4524/06.02.2001 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (ΦΕΚ Β 270). 6. Το υπ αριθµ. πρωτ. Γ / /1494/10.04.2003 (αρ. πρωτ. ΡΑΕ Ι-9391/15.04.2003) έγγραφο της Γενικής ιεύθυνσης ιανοµής της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού Α.Ε. ( ΕΗ Α.Ε.). 7. Το υπ αριθµ. πρωτ. ΕΗ/ ΕΕΠ/Φ.00604/14.04.2003 έγγραφο της ΕΗ Α.Ε. 8. Το υπ αριθµ. πρωτ. Ο-4551/13.10.2003 έγγραφο της ΡΑΕ.
9. Το υπ αριθµ. πρωτ. ΕΗ/ ΕΕΠ/Φ.02191/18.11.2003 έγγραφο της ΕΗ Α.Ε., που υποβλήθηκε στη ΡΑΕ µε το υπ αριθµ. πρωτ. ΡΑΕ Ι-13789 έγγραφο της εταιρείας Χαλυβουργίας Θεσσαλίας Α.Σ.Ε.Ε. 10. Το υπ αριθµ. πρωτ. 2290/08.12.2003 έγγραφο της εταιρείας Χαλυβουργίας Θεσσαλίας Α.Σ.Ε.Ε., που κοινοποιήθηκε στη ΡΑΕ (αριθµ. πρωτ. ΡΑΕ Ι- 14207/09.12.2003). 11. Το γεγονός ότι µετά από επικοινωνία και αλληλογραφία µε τους Επιλέγοντες Πελάτες και τους κατόχους Άδειας Προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας κατά το χρονικό διάστηµα από τον Απρίλιο 2003 έως τις αρχές Ιανουαρίου 2004, διαπιστώνονται σοβαρά προβλήµατα σχετικά µε την ακώλυτη άσκηση του δικαιώµατος επιλογής προµηθευτή εκ µέρους των Επιλεγόντων Πελατών της χώρας. 12. Την απόφαση της ΡΑΕ που ελήφθη οµόφωνα κατά την από 12.01.2004 συνεδρίαση της Ολοµέλειας. Σκέφθηκε ως εξής: Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΟ 1. Με το υπ αριθµ. πρωτ. Γ / /1494/10.04.2003 (αρ. πρωτ. ΡΑΕ Ι-9391/15.04.2003) έγγραφο η Γενική ιεύθυνση ιανοµής της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού Α.Ε. ( ΕΗ Α.Ε.) ενηµέρωσε τη ΡΑΕ ως προς την απόφαση της υπ αριθµ. 52/28.03.2003 συνεδρίασης του.σ. για τροποποίηση από 01.03.2003 των όρων της σύµβασης ηλεκτροδότησης πελατών Υψηλής Τάσης, µεταξύ άλλων, και κατά τρόπο ώστε να παρέχεται δυνατότητα επανακαθορισµού της συµφωνηµένης ελαχίστης και µέγιστης ισχύος στις ζώνες ενδιάµεσου ή ελαχίστου φορτίου πριν από την έναρξη του µηνός για τον οποίο ζητείται µεταβολή, εντός των τεχνικών όρων της παροχής κάθε πελάτη και των τεχνικών και λειτουργικών δυνατοτήτων του Συστήµατος και υπό τον όρο ότι η ΕΗ Α.Ε. παραµένει αποκλειστικός προµηθευτής του πελάτη για την υπόψη παροχή. Με το υπ αριθµ. πρωτ. ΕΗ/ ΕΕΠ/Φ.00604/14.04.2003 έγγραφο της ΕΗ Α.Ε. ανακοινώθηκε στους Πελάτες η ως άνω τροποποίηση των συµβάσεων προµήθειας. 2. Με το υπ αριθµ. πρωτ. Ο-4551/13.10.2003 έγγραφο, η ΡΑΕ ενηµέρωσε τη ΕΗ Α.Ε. και το Υπουργείο Ανάπτυξης σχετικά µε τα αποτελέσµατα έρευνας αγοράς που διεξήγαγε κατόπιν ακροάσεως της πλειοψηφίας των Επιλεγόντων Πελατών Υψηλής Τάσης, και επιφυλάχθηκε για την έκδοση γνωµοδότησης προς τον Υπουργό Ανάπτυξης σχετικά µε την έγκριση της τροποποίησης των όρων των Συµβάσεων των Πελατών 2
αυτών, σύµφωνα µε τα ανωτέρω και κατά τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 3 του Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες (ΦΕΚ Β 270/2001). 3. Ήδη, µε σειρά εγγράφων που υποβλήθηκαν από Επιλέγοντες Πελάτες Υψηλής Τάσης στη ΡΑΕ, καθώς και από προφορικές καταγγελίες προκύπτουν τα εξής: Η ΕΗ Α.Ε., όταν λαµβάνει γνώση σχετικά µε την επιθυµία των Επιλεγόντων Πελατών Υψηλής Τάσης, να έχουν και άλλον πλην αυτής προµηθευτή, δηλώνει προς αυτούς τη βούλησή της να προβεί σε τροποποίηση των όρων των συµβάσεων προµήθειας που έχει συνάψει µε αυτούς, σχετικά µε τον τρόπο υπολογισµού της ισχύος που καταναλώνουν από τη ΕΗ, επικαλούµενη για το σκοπό αυτό και την απόφαση του.σ. που προαναφέρθηκε. Ενόψει των ανωτέρω και καθώς ο τρόπος υπολογισµού της ισχύος που καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες έχει ουσιώδεις οικονοµικές συνέπειες για αυτούς, οι Επιλέγοντες Πελάτες προκειµένου να αποφύγουν την αβεβαιότητα που δηµιουργεί η σχετική δήλωση της ΕΗ, και τυχόν δυσµενείς συνέπειες από ενδεχόµενη τροποποίηση της σύµβασής προµήθειας που έχουν µε τη ΕΗ, προτιµούν να µην συνάπτουν σύµβαση προµήθειας και µε άλλον προµηθευτή και να έχουν ως αποκλειστικό προµηθευτή τη ΕΗ Α.Ε. Με την πρακτική αυτή µαταιώνεται τελικά η πραγµατική και ακώλυτη απόλαυση του δικαιώµατος επιλογής προµηθευτή, που αποτελεί θεµελιώδες στοιχείο της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. 4. Σε σχέση µε τη δραστηριότητα προµήθειας που ασκεί η ΕΗ Α.Ε. επισηµαίνεται ότι η εταιρεία αυτή δεν έχει λάβει άδεια προµήθειας σε Επιλέγοντες Πελάτες έως σήµερα. Επιπλέον, επισηµαίνεται ότι σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία, η ΕΗ Α.Ε. προµηθεύει επί του παρόντος ποσοστό µεγαλύτερο του 70% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας την οποία καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες της χώρας. Συγκεκριµένα, η ΕΗ Α.Ε. προµηθεύει επί του παρόντος ποσοστό περίπου 100% της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες της χώρας, κατέχοντας κατά τον τρόπο αυτό απολύτως δεσπόζουσα θέση στην εν λόγω αγορά. ΙΙ. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 5. Με βάση το ιστορικό που περιγράφεται ανωτέρω, τίθενται τα εξής ερωτήµατα: (Α) Είναι νόµιµη η µονοµερής τροποποίηση των όρων των συµβάσεων των Επιλεγόντων Πελατών εκ µέρους της ΕΗ Α.Ε.; 3
(Β) Ενόσω η ΕΗ Α.Ε. ασκεί τη δραστηριότητα προµήθειας Επιλεγόντων Πελατών κατά το άρθρο 42 παρ. 1 Ν. 2773/1999 χωρίς να έχει ακόµη λάβει προηγούµενη σχετική άδεια, υπάγεται στους όρους και περιορισµούς που διέπουν εν γένει την άσκηση της δραστηριότητας προµήθειας από τους κατόχους των σχετικών αδειών; (Γ) Πως αξιολογείται νοµικά η εξάρτηση του ευνοϊκού για τους Επιλέγοντες Πελάτες Υψηλής Τάσης τρόπου υπολογισµού της ισχύος από τον όρο να παραµείνει η ΕΗ Α.Ε. αποκλειστικός προµηθευτής των καταναλωτών αυτών; ΙΙΙ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Ερώτηµα (Α) 6. Σύµφωνα µε το άρθρο 27 του Ν. 2773/1999, µε τον Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες καθορίζονται οι όροι και προδιαγραφές των υπηρεσιών προµήθειας που παρέχει τόσο η ΕΗ Α.Ε., όσο και οι λοιποί προµηθευτές στους Επιλέγοντες Πελάτες. Σύµφωνα µε το άρθρο 14 του Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες Έκδοση 1: Επιλέγοντες Πελάτες (ΦΕΚ Β 270/15.03.2001), προβλέπονται ρυθµίσεις που διέπουν ειδικότερα την άσκηση της δραστηριότητας προµήθειας από τη ΕΗ Α.Ε. Στο πλαίσιο των ρυθµίσεων αυτών προβλέπεται µεταξύ άλλων για την περίπτωση κατά την οποία η ΕΗ Α.Ε. προµηθεύει ποσοστό µεγαλύτερο του 70% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας την οποία καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες της χώρας, προϋπόθεση η οποία συντρέχει επί του παρόντος, ότι τα γενικά τιµολόγια και οι γενικοί όροι των συµβάσεων προµήθειας και οι ενδεχόµενες τροποποιήσεις τους εγκρίνονται από τον Υπουργό Ανάπτυξης µετά από γνώµη της ΡΑΕ (άρθρο 14 παρ. 3). 7. Με βάση τα ανωτέρω, η τροποποίηση των όρων των συµβάσεων των Επιλεγόντων Πελατών Υψηλής Τάσης καθώς και των γενικών τιµολογίων γίνεται νοµίµως µόνον εφόσον συντρέχει έγκριση του Υπουργού Ανάπτυξης µετά από γνώµη της ΡΑΕ. Κατά την διαδικασία έγκρισης τροποποιήσεων των συµβάσεων προµήθειας µεταξύ ΕΗ Α.Ε. και Επιλεγόντων Πελατών, τόσο ο Υπουργός Ανάπτυξης όσο και η ΡΑΕ οφείλουν να ενεργούν σύµφωνα µε τις αρχές που καθορίζονται κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 4 Ν. 2773/1999 και ιδίως να φροντίζουν ώστε να προάγεται ο υγιής ανταγωνισµός στον τοµέα της προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και να προστατεύονται τα συµφέροντα των καταναλωτών και σε σχέση µε τους όρους προµήθειας (άρθρο 3 παρ. 4 στοιχ. δ και στοιχ. ε ). Επιπλέον, επισηµαίνεται ότι σύµφωνα µε τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 περ. α Ν. 2773/1999, η ΡΑΕ είναι αρµόδια να παρακολουθεί και να 4
ελέγχει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας σε όλους τους τοµείς της και να εισηγείται στα αρµόδια όργανα τη λήψη των αναγκαίων µέτρων για την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισµού και την προστασία των καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, η ΡΑΕ κατά την έκδοση γνωµοδότησης προς τον Υπουργό Ανάπτυξης σχετικά µε την έγκριση των τροποποιήσεων των συµβάσεων ηλεκτροδότησης των Επιλεγόντων Πελατών Υψηλής Τάσης, που προτείνει η ΕΗ Α.Ε., οφείλει να λάβει υπόψη της και την αξιολόγηση των τροποποιήσεων αυτών υπό το πρίσµα των διατάξεων του δικαίου του ανταγωνισµού και της προστασίας των καταναλωτών. Ερώτηµα (Β) 8. Σύµφωνα µε τη µεταβατική διάταξη του άρθρου 42 παρ. 1 Ν. 2773/1999, η ΕΗ Α.Ε. ασκεί επί του παρόντος νοµίµως δραστηριότητα προµήθειας σε Πελάτες παρότι δεν έχει λάβει σχετική άδεια προµήθειας και έως ότου λάβει την άδεια αυτή. Με την διάταξη αυτή, ο νοµοθέτης επιδιώκει να διασφαλίσει τη δυνατότητα νόµιµης προµήθειας των καταναλωτών και για το χρονικό διάστηµα έως την ολοκλήρωση του νοµικού πλαισίου και της σχετικής διαδικασίας χορήγησης αδειών, χωρίς ωστόσο να επιθυµεί να απαλλάξει τη ΕΗ Α.Ε. από τους λοιπούς όρους και περιορισµούς που διέπουν την άσκηση της δραστηριότητας προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά συνέπεια, και κατά το χρονικό διάστηµα κατά το οποίο η ΕΗ Α.Ε. ασκεί δραστηριότητα προµήθειας χωρίς να είναι κάτοχος σχετικής άδειας, οφείλει να ενεργεί σύµφωνα µε τα οριζόµενα στους κανόνες που διέπουν εν γένει την άσκηση της δραστηριότητας αυτής. 9. Σύµφωνα µε το άρθρο 28 παρ. 1 στοιχ. δ Ν. 2773/99, η άσκηση της δραστηριότητας προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας διέπεται υπό τους όρους, τις προϋποθέσεις και τους περιορισµούς που καθορίζονται σύµφωνα µε τον Κανονισµό Αδειών Παραγωγής και Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας ή προβλέπονται ειδικότερα στις επιµέρους άδειες. Κατά τον ισχύοντα Κανονισµό Αδειών (ΦΕΚ Β 1498/2000), οι όροι οι προϋποθέσεις και οι περιορισµοί της άσκησης δραστηριότητας προµήθειας ρυθµίζονται σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο Παράρτηµα 6 «Γενικοί Όροι για την Άδεια Προµήθειας σε Επιλέγοντες Πελάτες». Οι γενικοί αυτοί όροι κατά το µέτρο κατά το οποίο ενσωµατώνουν κανόνες δικαίου, οι οποίοι για λόγους ισότητας ισχύουν για όλους του προµηθευτές ανεξαιρέτως, εφαρµόζονται και προκειµένου για την προµήθεια σε Επιλέγοντες Πελάτες που ασκεί η ΕΗ Α.Ε. και κατά το χρόνο πριν από τη χορήγηση σε αυτήν της σχετικής άδειας, κατά την µεταβατική διάταξη του άρθρου 42 παρ. 1 Ν. 5
2773/1999. Εάν αυτή η προσέγγιση δεν γινόταν δεκτή, η διάταξη του άρθρου 42 παρ. 1 Ν. 2773/1999 θα έδινε στη ΕΗ Α.Ε. το δικαίωµα άσκησης της δραστηριότητας προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας υπό συνθήκες διαφορετικές και άνισες σε σχέση µε τους λοιπούς ιδιώτες προµηθευτές που λαµβάνουν σχετικές άδειες, καθώς στην περίπτωση αυτή η ΕΗ θα είχε τη δυνατότητα Προµήθειας σε Πελάτες χωρίς οποιουσδήποτε όρους ή περιορισµούς. Αυτή η εκδοχή όµως δεν ανταποκρίνεται στη βούληση του νοµοθέτη, όπως ανωτέρω (υπό 5) περιγράφεται. Αντιθέτως, σε καµία περίπτωση µε τη διάταξη του άρθρου 42 παρ.1 Ν.2773/99 δεν επιδιώκεται απαλλαγή της ΕΗ Α.Ε. από την τήρηση των όρων και περιορισµών που διέπουν εν γένει τη δραστηριότητα της προµήθειας σε πελάτες και οι οποίοι ισχύουν για τις λοιπές εταιρείες κατόχους άδειας προµήθειας. Ερώτηµα (Γ) 10. Σύµφωνα µε το υπ αριθµ. 11.2 όρο του Παραρτήµατος 6 του Κανονισµού Αδειών, προβλέπεται ότι ο κάτοχος της άδειας προµήθειας σε Επιλέγοντες Πελάτες οφείλει να ασκεί τις δραστηριότητές του κατά τρόπο που να εξασφαλίζει ίση µεταχείριση των πελατών του χωρίς καµία διάκριση και να τηρεί τον Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες. Περαιτέρω, σύµφωνα µε τον όρο 13.2, ο κάτοχος της άδειας οφείλει να ασκεί τις δραστηριότητές του κατά τρόπο που δεν νοθεύει τον ανταγωνισµό και να µην προβαίνει σε καταχρηστική εκµετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. Με βάση το σκεπτικό που αναλύεται ανωτέρω υπό στοιχεία 8 και 9, οι ίδιες υποχρεώσεις βαρύνουν και τη ΕΗ Α.Ε. κατά την άσκηση της δραστηριότητας προµήθειας σε Επιλέγοντες Πελάτες. 11. Η εξάρτηση του ευνοϊκού για τους καταναλωτές Υψηλής Τάσης τρόπου υπολογισµού της ισχύος από τον όρο να παραµείνει η ΕΗ Α.Ε. αποκλειστικός προµηθευτής των καταναλωτών αυτών συνιστά διαφορετική µεταχείριση Πελατών της ίδιας κατηγορίας, καθώς δεν συντρέχει οποιοσδήποτε τεχνικός ή άλλος λόγος που θα µπορούσε να δικαιολογήσει µία τέτοια διαφοροποίηση. Κατά συνέπεια, τίθεται θέµα παράβασης του υπ αριθµ. 11.2 όρου του Παραρτήµατος 6 του Κανονισµού Αδειών. Επιπλέον, καθώς η ΕΗ Α.Ε. κατέχει απολύτως δεσπόζουσα θέση στην αγορά προµήθειας Επιλεγόντων Πελατών, µε την προαναφερόµενη συµπεριφορά τίθεται και θέµα παράβασης και του όρου 13.2 του Παραρτήµατος 6 του Κανονισµού Αδειών, σε συνδυασµό µε τις διατάξεις του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισµού. Συγκεκριµένα τίθεται θέµα παράβασης της διάταξης του άρθρου 2 Ν. 703/1977 και της διάταξης του 6
άρθρου 82 ΣΕΚ, κατά τις οποίες απαγορεύεται η καταχρηστική εκµετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. 12. Κατά τη νοµολογία γίνεται δεκτό ότι συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης η περίπτωση της επιβολής από ορισµένη δεσπόζουσα επιχείρηση υποχρέωσης αποκλειστικής προµήθειας, σύµφωνα µε οποία απαγορεύεται στους αντισυµβαλλόµενους να συναλλάσσονται µε άλλη πλην της δεσπόζουσας ανταγωνιστική επιχείρηση, εφόσον η υποχρέωση αυτή δεν αιτιολογείται µε λόγους αντικειµενικούς και έχει ως αποτέλεσµα τον αποκλεισµό από την αγορά των ανταγωνιστών της δεσπόζουσας επιχείρησης. 1 Μάλιστα, είναι αδιάφορο εάν η υποχρέωση αποκλειστικής συναλλαγής επιβάλλεται µε νοµική δέσµευση ή εν τοις πράγµασι, παρέχοντας δηλαδή διευκολύνσεις και προνόµια που ο αντισυµβαλλόµενος απολαµβάνει µόνον εφόσον δεν συναλλάσσεται µε ανταγωνιστές. 2 Περαιτέρω, ιδιαίτερη περίπτωση κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης συνιστά η αδικαιολόγητη διαφοροποίηση τιµών µε τη µορφή παροχής «εκπτώσεων πίστης και αφοσίωσης». Στην περίπτωση αυτή, η δεσπόζουσα επιχείρηση παρέχει στους πελάτες της οικονοµικά πλεονεκτήµατα εκπτώσεις που δεν παρέχονται υπό σαφείς όρους, δεν συνδέονται µε τον όγκο των υπό αυτήν προµηθευόµενων αγαθών ή υπηρεσιών και δεν βασίζονται σε κριτήρια κόστους, αλλά παρέχονται προκειµένου οι πελάτες να συνεχίσουν να συναλλάσσονται µε την δεσπόζουσα επιχείρηση και να αποτρέπονται από τη συναλλαγή µε άλλες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. 3 Στην υπό εξέταση περίπτωση, όπου ο ευνοϊκός τρόπος µετρήσεως των υπό την δεσπόζουσα επιχείρηση ΕΗ Α.Ε. προµηθευόµενων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος έχει ουσιώδεις οικονοµικές συνέπειες για τους συγκεκριµένους Πελάτες, καθώς χρησιµεύει άµεσα για τον υπολογισµό των οφειλόµενων τιµηµάτων κατά την εφαρµογή των γενικών τιµολογίων και όταν εφαρµόζεται αναµένεται εύλογα να οδηγεί σε µειωµένο τίµηµα 4, εξαρτάται από τον όρο ότι η ΕΗ Α.Ε. παραµένει αποκλειστικός προµηθευτής των εν λόγω Πελατών, είναι δυνατόν να αξιολογηθεί σύµφωνα µε τα ανωτέρω ως κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και κατά συνέπεια ως παράβαση του όρου 13.2 του Παραρτήµατος 1 ΕΚ 85/76 Hoffmann-La Roche. Περαιτέρω βλ. Σχετικά Faul & Nikpay, The EC Law of Competition, Oxford 1999, αρ. περ. 3.184 επ. 2 Απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση Van den Bergh Foods (19998), EE L 246/1. 3 ΕΚ 40/73 Suiker Unie/ Commission, 85/76 Hoffmann-La Roche, 322/81 Michelin, C-393/92 Almelo. Σχετικά βλ. περαιτέρω Bellamy & Child, European Community Law of Competition, London 2001, αρ. περ. 9-086. 4 Αυτό άλλωστε αποτελεί το βασικό λόγο για τον οποίο οι Επιλέγοντες Πελάτες Υψηλής Τάσης στο πλαίσιο της έρευνας αγοράς που διεξήχθη από τη ΡΑΕ δήλωσαν ανεξαιρέτως ότι επιθυµούν να εφαρµόζεται ο όρος αυτός, χωρίς την προϋπόθεση της αποκλειστικής προµήθειας από τη ΕΗ Α.Ε. 7
6 του Κανονισµού Αδειών. Το συµπέρασµα αυτό µάλιστα δεν διαφοροποιείται εκ του λόγου ότι η ΕΗ Α.Ε. σε επιστολή της προς Επιλέγοντα Πελάτη σε σχέση µε τα ανωτέρω «επιφυλάσσεται των νοµίµων δικαιωµάτων της για τροποποίηση των όρων της µεταξύ τους σύµβασης και των αντίστοιχων τιµολογίων, όπως αυτά εγκριθούν κατά τη νόµιµη διαδικασία», καθόσον και η απλή αυτή επιφύλαξη υπό συνθήκες απολύτως δεσπόζουσας θέσης της ΕΗ Α.Ε. έχει ήδη λειτουργήσει αποτρεπτικά από τη συναλλαγή µε ανταγωνιστές προµηθευτές για τους Επιλέγοντες Πελάτες Υψηλής Τάσης, όπως αποδεικνύεται µε το υπ αριθµ. πρωτ. 2290/08.12.2003 έγγραφο της εταιρείας Χαλυβουργίας Θεσσαλίας Α.Σ.Ε.Ε. αριθµ. πρωτ. ΡΑΕ Ι-14207/09.12.2003. Για τους ανωτέρω λόγους αποφασίζουµε 1. Με βάση το σκεπτικό που παρουσιάζεται υπό στοιχεία 11 και 12 και ενόψει της αρµοδιότητας της ΡΑΕ κατά το άρθρο 14 παρ. 3 του Κώδικα Προµήθειας σε Πελάτες να γνωµοδοτεί προς τον Υπουργό Ανάπτυξης σχετικά µε την έγκριση ή µη των τροποποιήσεων των γενικών όρων των συµβάσεων προµήθειας µεταξύ ΕΗ Α.Ε. και Επιλεγόντων Πελατών και των γενικών τιµολογίων της ΕΗ Α.Ε., σε συνδυασµό µε την αρµοδιότητα της ΡΑΕ να µεριµνά εν γένει για την τήρηση των κανόνων του δικαίου του ανταγωνισµού και την προστασία των καταναλωτών στον τοµέα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο από την ΕΗ Α.Ε. προτεινόµενος όρος που προβλέπει ότι η ισχύς και η εφαρµογή του ευνοϊκού τρόπου µέτρησης της ποσότητας ενέργειας που προµηθεύεται σε Επιλέγοντες Πελάτες Υψηλής Τάσης, εξαρτάται από προϋπόθεση αποκλειστικής προµήθειας των Πελατών αυτών από τη ΕΗ Α.Ε. κρίνεται καταχρηστικός. Κατά συνέπεια, η ΡΑΕ γνωµοδοτεί προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για την µη έγκριση της προϋπόθεσης ισχύος του συγκεκριµένου όρου, ο οποίος κατά τα λοιπά θα πρέπει να εγκριθεί, καθώς δεν αντίκειται στα συµφέροντα των καταναλωτών. Σε περίπτωση κατά την οποία ο όρος αυτός έχει ήδη εγγραφεί σε συµβάσεις µεταξύ της ΕΗ Α.Ε. και Επιλεγόντων Πελατών, πρέπει η ως άνω προϋπόθεση ισχύος να διαγραφεί άµεσα και να µην τυγχάνει περαιτέρω εφαρµογής. 2. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 περ. δ και του άρθρου 33 Ν. 2773/1999, η ΡΑΕ είναι αρµόδια για την επιβολή προστίµων σε περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται παράβαση του νοµικού πλαισίου της άσκησης 8
δραστηριότητας ηλεκτρικής ενέργειας. Η επιβολή προστίµου, που συνιστά δυσµενή διοικητική πράξη, εκδίδεται κατόπιν ακροάσεως του διοικούµενου, σύµφωνα µε τα οριζόµενα κατά το άρθρο 6 του Κώδικα ιοικητικής ιαδικασίας. Κατόπιν τούτων αποφασίζεται να διεξαχθεί ακρόαση της ΕΗ ενώπιον της Ολοµέλειας της ΡΑΕ για τη διαπίστωση εάν η συµπεριφορά της ΕΗ Α.Ε. που περιγράφεται ανωτέρω υπό στοιχείο Ι παραβαίνει τους όρους που διέπουν την άσκηση δραστηριότητας προµήθειας σε Επιλέγοντες Πελάτες. Η διαδικασία της ακρόασης πρέπει να ολοκληρωθεί στον κατά το δυνατόν συντοµότερο χρόνο, λαµβάνοντας υπόψη τον επείγοντα χαρακτήρα των εξελίξεων που προαναφέρθηκαν, ενόψει και των συχνών καταγγελιών που υποβάλλονται στη ΡΑΕ µε τις οποίες επισηµαίνονται εν τους πράγµατι µαταίωση της απόλαυσης του δικαιώµατος επιλογής Προµηθευτή. 3. Σύµφωνα µε τη διάταξη του άρθρου 8στ Ν. 703/1977, η ΡΑΕ συνεργάζεται µε την Επιτροπή Ανταγωνισµού και δύναται να παραπέµπει σε αυτήν υποθέσεις για την εφαρµογή των διατάξεων του Ν. 703/1977. Καθώς η συµπεριφορά της ΕΗ θέτει θέµα κατάχρησης απολύτως δεσπόζουσας θέσης της ΕΗ Α.Ε., η ΡΑΕ αποφασίζει να παραπέµψει την υπόθεση και στην Επιτροπή Ανταγωνισµού, που είναι η αρµόδια για την εφαρµογή του Ν.703/1997 και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων του νόµου αυτού. 4. Ενόψει της µείζονος σηµασίας που παρουσιάζει το θέµα, η ΡΑΕ αποφασίζει να προβεί σε σχετική ανακοίνωση της παρούσας απόφασης στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ Για τη ΡΑΕ, Καθ. Π. Κάπρος Πρόεδρος ΡΑΕ 9