ΙΑ 31 Μάθημα 6 ο Ευρυδίκη Κεφαλίδου Εικόνα 1
Ζ. της Ερέτριας Η πιο ενδιαφέρουσα προσωπικότητα της εποχής και ο καλύτερος σχεδιαστής/μικρογράφος Πήρε το όνομά του από το περίφημο επίνητρο = σκεύος για κατεργασία μαλλιού (στο γόνατο) που βρέθηκε στην Ερέτρια τώρα στο ΕΑΜ. Έχει τρύπες στο άκρο -για ανάρτηση Α +Β: Προετοιμασία μυθικών γάμων Γ: Πάλη Πηλέα και Θέτιδας Μάλλον αγγείο παραγγελία για κάποια νύφη Μετά μπήκε στον τάφο της Εικόνα 14
Εικόνα 15 Τα πραγματικά επίνητρα ήταν συνήθως ξύλινα αλλά δεν σώζονται Εικόνα 17 Εικόνα 16
Ζ. της Ερέτριας Εντυπωσιακές οι πολυπρόσωπες συνθέσεις του Εικόνα 18 Αγαπά τις επιγραφές που ονοματίζουν τις μορφές Αγαπά τα περίεργα σχήματα (όπως το επίνητρο)
Εικόνα 19 Ζ. της Ερέτριας Εικόνα 20 Εικόνα 21
Εικόνα 22 Ζ. της Ερέτριας Νύφη η Άλκηστις (πιο στολισμένη από τις άλλες) γερμένη σε κλίνη - Ιππολύτη
Ζ. της Ερέτριας Αρυβαλλοειδής λήκυθος ειδικού σχήματος = επιμηκυσμένη Νέα Υόρκη, ΜΜΑ Ζώνη λευκού βάθους: Αχιλλέας και Νηρηίδες που φέρνουν τα όπλα του Επάνω: Τέθριππα Κάτω: Αμαζονομαχία Εικόνα 27 Εικόνα 28
Αρυβαλλοειδής λήκυθος (λεπτομέρεια) Εικόνα 29
Εικόνα 31 Ζ. της Ερέτριας Αρυβαλλοειδής λήκυθος Από την Αττική, Τράχωνες (Άλιμος) Κάποτε στο Βερολίνο σήμερα χαμένη Διόνυσος και θίασος Εικόνα 30
Ανάπτυγμα της παράστασης ΚΑΛΕ, ΜΑΙΑ, ΠΕΡΙΚΛΥΜΕΝΗ, ΝΥΜΦΗ, ΜΑΙΑ Εικόνα 32
Ζ. της Ερέτριας Κάνθαρος Αναχώρηση Αχιλλέα και Πάτροκλου. Σε αυτήν την όψη ο Πάτροκλος και η Θέτις.. Παρίσι, CdM Εικόνα 33
Εικόνα 34 Στην άλλη όψη Αχιλλέας και Κυμοθέα (!)
Ζ. της Ερέτριας Αναχώρηση Αχιλλέα και Πάτροκλου Παρίσι, CdM Λεπτομέρεια υπογραφής του αγγειοπλάστη ΕΠΙΓΕΝΕΣ ΕΠΟΕΣΕ Εικόνα 35
Ζ. της Ερέτριας Λήκυθος με Αμαζονομαχία - Νέα Υόρκη, ΜΜΑ Εικόνα 37
Ζ. της Ερέτριας Διακοσμεί και πλαστικά αγγεία Εικόνα 38
Τριφυλλόστομη οινοχόη Από την Ανάβυσσο, στο ΕΑΜ Κύρια όψη: Λίκνον Διονύσου Παιδί με πυρσό?
Εικόνα 41
Εικόνα 43 Εικόνα 42 Λεπτομέρειες της παράστασης Εικόνα 44
Ζ. της Ερέτριας Πυξίδα Worchester Art Museum Εικόνα 45
Ζωγράφος του Κόδρου - Codrus Painter Πολύ κοντά στον Ζ. Ερέτριας Επώνυμο αγγείο = κύλικα στη Μπολὠνια Αναχώρηση ΚΟΔΡΟΣ ΑΙΝΕΤΟΣ δίπλα Κόδρος = μυθικός βασιλιάς της Αθήνας Εικόνα 47
Η μυθολογική παράδοση: Οι Πελοποννήσιοι κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Αθήνας. Το μαντείο των Δελφών είπε ότι θα νικήσουν μόνο αν δεν σκότωναν τον Αθηναίο βασιλιά. Ο Κόδρος έμαθε τον χρησμό, ντύθηκε σαν ζητιάνος, βγήκε από την πόλη, βρήκε δύο εχθρικούς στρατιώτες και σκότωσε τον ένα. Ο άλλος σκοτώνει τον Κόδρο, μη γνωρίζοντας ότι αυτός ήταν ο βασιλιάς της Αθήνας. Οι Πελοποννήσιοι κατάλαβαν τι έπαθαν όταν οι Αθηναίοι τους ζήτησαν τη σορό του βασιλιά τους για να τη θάψουν. Εξαιτίας του χρησμού φοβήθηκαν ότι θα χάσουν τον πόλεμο και έτσι αποσύρθηκαν. ΑΝΑΓΚΗ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΗΡΩΙΚΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥΣ ΚΟΔΡΟΣ ΚΕΚΡΟΨ ΕΡΙΧΘΟΝΙΟΣ Και φυσικά ο ΘΗΣΕΑΣ Ο τόπος όπου σκοτώθηκε ο Κόδρος πιστευόταν ότι βρίσκεται στη δεξιά όχθη του Ιλισού Ο τάφος του όμως βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη, στην ανατολική κλιτύ.
Ζωγράφος του Κόδρου Γέννηση του Εριχθόνιου (περ. 440 π.χ.) Η Γαία τον παραδίδει στην Αθηνά, ο Κέκροψ και ο Ηφαιστος παρακολουθούν Εικόνα 48 Κύλικα στο Βερολίνο
Ζωγράφος του Κόδρου (λεπτομέρεια του προηγούμενου αγγείου) Γενικά: πληθωρικός και τολμηρός αγαπά τους μύθους της Αθήνας Εικόνα 49
Ζωγράφος του Κόδρου Πυθία και Αιγέας Κύλικα Βερολίνο Εικόνα 50
Ζωγράφος του Κόδρου Οι άθλοι του Θησέα Συνεχής διηγηματική παράσταση Κύλικα Βρετανικό Μουσείο Εικόνα 51
Συνεχής διηγηματική παράσταση Εικόνα 52
Ζωγράφος της Πηνελόπης Απεικονίζει συχνά επικά θέματα αλλά και ασυνήθιστες σκηνές Επώνυμο αγγείο: Α = Πηνελόπη και Τηλέμαχος Β = Επιστροφή του Οδυσσέα Σκύφος, Chiusi Ετρουρία Εικόνα 55
Εικόνα 56
Εικόνα 57 Β όψη σκύφου: η ΑΝΤΙΦΑΤΑ πλένει τα πόδια του Οδυσσέα = όχι η Ευρύκλεια (όπως γνωρίζουμε από τον Όμηρο).. ΟΔΥΣΕΥΣ, ΕΥΜΑΙΟΣ
Εικόνα 58 Ζωγράφος της Πηνελόπης Άλλος σκύφος με επικό θέμα = Μνηστηροφονία Εικόνα 59
Και αθηναϊκοί μύθοι.. Εικόνα 60 Ζωγράφος της Πηνελόπης Σκύφος Αθηνά και Γίγαντας Μεταφέρει πέτρες για το κτίσιμο των τειχών Αθήνας Εικόνα 61
Ζωγράφος της Πηνελόπης Σκύφος, στο Βερολίνο Αιώρα: κοπέλα και Σάτυρος Πιθανή σχέση με τα Ανθεστήρια. Εικόνα 62
Τα Ανθεστήρια ήταν μεγάλη γιορτή της Αθήνας προς τιμήν του Διόνυσου (μήνας Ανθεστηριώνας = τέλος Φεβρουαρίου/αρχές Μαρτίου). Η γιορτή διαρκούσε τρεις μέρες. Η πρώτη ήταν τα "Πιθοίγια" το άνοιγμα των πίθων με το νέο κρασί. Η δεύτερη μέρα ήταν οι "Χόες", στην οποία γίνονταν δύο τελετές, η ιερογαμία και οι χόες. Η τρίτη μέρα ήταν οι "Χύτροι" και ήταν αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών. Το έθιμο της Αιώρας τελούνταν μάλλον τη δεύτερη μέρα (δεν είναι βέβαιο) Διάφορες εκδοχές για το έθιμο... Σύμφωνα με το μύθο ο Διόνυσος επισκέφτηκε κάποτε τον Ικάριο, ο οποίος τον φιλοξένησε, χωρίς να ξέρει ότι είναι ο θεός. Ο Διόνυσος, για να τον ανταμείψει, του δίδαξε την καλλιέργεια του αμπελιού. Όταν ο Ικάριος έδωσε στους βοσκούς της περιοχής να πιουν για πρώτη φορά κρασί, αυτοί τον σκότωσαν. Η κόρη του Ικάριου Ηριγόνη έψαξε, βρήκε και έθαψε τον πατέρα της και στη συνέχεια κρεμάστηκε σ' ένα δέντρο. Οι Αθηναίοι καθιέρωσαν μια γιορτή εξαγνισμού με αιώρα. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές ο σκοπός της αιώρας είναι μαγικός, δηλαδή έχει στόχο την αύξηση της γονιμότητας των αγρών. Ο διονυσιακός χαρακτήρας του εθίμου φαίνεται από την ένταξή του στα Ανθεστήρια. Γι' αυτόν το λόγο, σε πολλές παραστάσεις αιώρας επάνω στα αγγεία, τις κοπέλες τις κουνούν σάτυροι.
Εικόνα 63 Ζωγράφος της Πηνελόπης Στην άλλη όψη του σκύφου= ιερογαμία. Ένας σάτυρος, που φοράει διάδημα, ακολουθεί μια γυναίκα, ίσως τη Βασίλιννα, που θα νυμφευτεί τον Διόνυσο. Η ιερογαμία ήταν ο συμβολικός γάμος της συζύγου του άρχοντος βασιλέως, της "Βασίλιννας" με τον Διόνυσο, τον οποίο πιθανόν να υποδυόταν κάποιος ηθοποιός ή ίσως και ο ίδιος άρχοντας βασιλιάς. Σύμφωνα με μία υπόθεση, στο ιερό του θεού όπου γινόταν ο γάμος, υπήρχε το ξόανο του θεού. Το ιερό άνοιγε μια φορά το χρόνο, μόνο αυτή τη μέρα, οπότε μάλιστα φρόντιζαν να είναι κλειστά όλα τα άλλα ιερά.
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΓΓΕΙΑ 1 Οινοχόη Ομάδας Χορού Περσέα (Perseus Dance Group) επώνυμο αγγείο Αθήνα ΕΑΜ Απήχηση από το αρχαίο θέατρο: υπερυψωμένη εξέδρα με σκάλα ανόδου, θεατές, κωμικός ηθοποιός που υποδύεται τον Περσέα (κρατά την άρπη = το καμπύλο μαχαίρι με το οποίο αποκεφάλισε τη Μέδουσα) Εικόνα 64
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΓΓΕΙΑ 2 Ζωγράφος του Πολυδέκτη επώνυμο αγγείο Η απολίθωση του Πολυδέκτη Εικόνα 65 Εικόνα 66
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΓΓΕΙΑ 3 Ζωγράφος του Ευπόλιδος κωδωνόσχημος κρατήρας - κάποτε στο Εμπόριο Αρχαιοτήτων της Ρώμης τώρα χαμένος (γνωρίζουμε μόνο αυτό το σχέδιο) Η Αθηνά απομακρύνει την Αθανασία από τον Τυδέα κεφάλι Μελάνιππου στο έδαφος Εικόνα 67
Ο Τυδέας ήταν γιός του βασιλιά Οινέα της Αιτωλικής Καλυδώνας Διώχθηκε από την Καλυδώνα, για κάποιο φόνο που είχε διαπράξει κατά λάθος και πήγε στο Άργος, όπου παντρεύτηκε τη μία κόρη του βασιλιά (την άλλη παντρεύτηκε ο Πολυνείκης) και έγινε πατέρας του ήρωα Διομήδη Κατά την εκστρατεία του Αδράστου εναντίον των Θηβών, ο Τυδέας διακρίθηκε για το θάρρος του ως ένας από τους «Επτά επί Θήβας» αλλά τελικά τραυματίσθηκε θανάσιμα από τον Θηβαίο Μελάνιππο. Η Αθηνά θέλησε να καταστήσει τον Τυδέα αθάνατο, και το ζήτησε ως χάρη από τον Δία. Ωστόσο, ο Αμφιάραος έκοψε το κεφάλι του Μελανίππου και το έδωσε στον Τυδέα, ο οποίος έφαγε τον εγκέφαλο. Η Αθηνά έπαψε να τον συμπαθεί και δεν τον έκανε αθάνατο.
Το ίδιο σπάνιο θέμα και σε άλλον κρατήρα, που δεν έχει αποδοθεί σε συγκεκριμένο αγγειογράφο: Νέα Υόρκη ΜΜΑ: Αθηνά, Αθανασία, Τυδεύς Εικόνα 68 Κομένο κεφάλι
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΓΓΕΙΑ 4 Ζ. του Hasselmann Πελίκη Βρετανικό Μουσείο Γυναίκα ρίχνει κάτι επάνω σε φαλλούς (πίσω όψη = ένας νέος) Εικόνα 73 Εικόνα 74
Εικόνα 75 Λεπτομέρεια της παράστασης
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΓΓΕΙΑ 5 Z. του Ξενότιμου (ΞΕΝΟΤΙΜΟΣ ΕΠΟΙΕΣΕΝ) Κύλικα χωρίς πόδι, Βοστώνη (Stemless Cup) Εικόνα 77 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ, ΤΥΝΔΑΡΕΩΣ, ΛΗΔΑ Το αυγό που γέννησε η Λήδα Μετά την ένωσή τηςε με τον Δία-Κύκνο (από αυτό γεννήθηκαν οι Διόσκουροι) Τόντο= Πειρίθους Εικόνα 76 Εικόνα 78 ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ, ΦΥΛΟΝΟΗ
ΕΧΟΥΜΕ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΑ 420 π.χ. Η Ώριμη Κλασική Περίοδος ξεκίνησε από την ηγεμονία της Αθήνας. τα έργα στην Ακρόπολη και τον Παρθενώνα.. Η πόλη όμως είναι τώρα, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ήδη εξουθενωμένη από τις ήττες και τον λοιμό. Στα αγγεία τι φαίνεται? Αν φαίνεται. Α) Μια προτίμηση για τοπικούς ηρωϊκούς μύθους = προβολή προγόνων Β) Μια προτίμηση για απεικόνιση λατρευτικών σκηνών και τοπικών εορτών = μήπως αυτό απηχεί μια ένταση του θρησκευτικού αισθήματος λόγω του πολέμου? Γ) Μια προτίμηση για τον κόσμο της γυναίκας = μήπως τώρα αυξάνονται (λόγω του πολέμου) οι γυναίκες αγγειογράφοι;;;; Ή οι γυναίκες-πελάτισσες;;;; ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΕΡΑΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΣΟ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΧΤΟ. ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΣΙΚΕΛΙΑ
ΥΣΤΕΡΗ ΚΛΑΣΙΚΗ Ι = Πλούσιος Ρυθμός - Ornate Style Περίπου 420-380/370 π.χ. Το 404 η Αθήνα νικήθηκε.. χάνει τη δύναμή της και προσπαθεί να στηριχθεί στο παρελθόν της Οι κωμικοί ποιητές (κυρίως ο Αριστοφάνης) σατυρίζουν τα κακώς κείμενα Ο κόσμος είναι απογοητευμένος Οι αγγειογράφοι αλλάζουν αρκετά το θεματολόγιό τους ΩΣΤΟΣΟ, ΟΠΩΣ ΕΙΠΩΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ: «Υπάρχει και εδώ ομορφιά: η λάμψη του χρυσού, οι έρωτες, οι γυναίκες με τα τρυφερά μέλη και τα μαλακά ρούχα, όλα λαμπερά, ήσυχα και γεμάτα χλιδή: άρωμα, μέλι και τριαντάφυλλα, ώσπου η καρδιά αναζητεί το φρέσκο, το δυνατό και σκληρό» J. D. Beazley
Ἀχαρνῆς Η παλαιότερη σωζόμενη αττική κωμωδία - Διδάχθηκε το 425 π.χ. Είχαν περάσει έξι χρόνια από τότε που άρχισε ο Πελοποννησιακός πόλεμος (στιχ. 266). Οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοί τους εκστρατεύουν κάθε άνοιξη, καταστρέφουν τη γη και την παραγωγή της Αττικής και αναγκάζουν τους κατοίκους της να κλείνονται στα τείχη της Αθήνας, όπου ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Η ζοφερή αυτή πραγματικότητα αποτελεί και το φόντο της κωμωδίας μας: Η νοσταλγία για την αγροτική ζωή, η πλήρης εξάρτηση των παραγωγών από τους σκληρούς κανόνες του "παιχνιδιού" της αγοράς σε καιρό πολέμου, η στέρηση όλων των απλών χαρών που συνθέτουν την ευτυχία στη ζωή, του καλού φαγητού και πιοτού, της ξεγνοιασιάς, του γλεντιού, του έρωτα, του ξεφαντώματος στο πλαίσιο μιας λαϊκής γιορτής. Και παράλληλα με την υλική, η ηθική απογύμνωση: η αδιαφορία για τα κοινά, η αποχαύνωση των πολιτών, η ευπιστία στους απατεώνες και τους φαύλους, η αλλοτρίωση του φρονήματος του απλού, εργατικού και συνετού πολίτη από φιλειρηνικό σε βίαιο, η αλαζονική συμπεριφορά της στρατιωτικής ηγεσίας, η αποχαλίνωση των συκοφαντών. Οι άλλες δύο κωμωδίες με θέμα την ειρήνη (άμεσα) = Εἰρήνη 421 π.χ. Λυσιστράτη 411 π.χ.
Ζωγράφος του Μειδία Ονομάστηκε από τον κεραμέα του πιο γνωστού αγγείου του Δεν του έχουν αποδοθεί πολλά αγγεία με σιγουριά (κάπου 20) και περίπου 350 «με τον τρόπο του..» / In the Manner of the Meidias Painter. Πολύ καλός σχεδιαστής ακολουθεί κάπως το στυλ του Ζ. της Ερέτριας Μικρογράφος - αλλά ζωγραφίζει και μεγάλα σχήματα, π.χ. υδρίες στις οποίες δημιουργεί διαφορετικά επίπεδα ή χωρίζει σε ζωφόρους ή και τα δύο Δύο υδρίες: Βρετανικό Μουσείο (πίσω όψη) και Φλωρεντία Περ. 410 π.χ. Εικόνα 80 Εικόνα 81
Ζωγράφος του Μειδία Υδρία Βρετανικού Μουσείου Επώνυμο αγγείο Α όψη: Αρπαγή Λευκιππίδων Από τους Διόσκουρους Κάτω: Κήπος Εσπερίδων Εικόνα 82
Ζωγράφος του Μειδία Υδρία Βρετανικού Μουσείου Επώνυμο αγγείο Εικόνα 83
Ζωγράφος του Μειδία Υδρία Βρετανικού Μουσείου Επώνυμο αγγείο (λεπτομέρεια) Εικόνα 84
Εικόνα 85 Ζωγράφος του Μειδία Υδρία Βρετανικού Μουσείου Επώνυμο αγγείο Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ παρακολουθεί Η ΠΕΙΘΩ φεύγει. μάλλον διότι τώρα χρησιμοποιείται βία και όχι πειθώς!
Ζ. του Μειδία Υδρία στη Φλωρεντία Φάων και Δημόνασσα κάτω από γιρλάντα Φάων = γέρος βαρκάρης, τον ξανάνιωσε η Αφροδίτη - η Δημόνασσα είναι μάλλον προσωποποίηση των γυναικών της Λέσβου Εικόνα 86 Εικόνα 87 και.. ΑΦΡΟΔΙΤΗ στο άρμα της που το σύρουν ΙΜΕΡΟΣ και ΠΟΘΟΣ και ΥΓΕΙΑ, ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ, ΠΑΝΝΥΧΙΣ και άλλες...
Ζωγράφος του Μειδία υδρία στη Φλωρεντία, λεπτομέρεια (ανάγλυφος πηλός, επιχρύσωση) Εικόνα 88
Ζωγράφος του Μειδία Ίσως οι μορφές του μας μεταφέρουν κάτι από έναν σημαντικό ζωγράφο της εποχής, τον Παρράσιο, την τέχνη του οποίου περιγράφει ο Πλίνιος: Λεπτομέρεια της προηγούμενης υδρίας στη Φλωρεντία «... απέδωσε (ο Παρράσιος) τις λεπτομέρειες στην έκφραση του προσώπου, την κομψότητα των μαλλιών και τη χάρη του στόματος και οι τεχνίτες ομολογούν ότι στα περιγράμματα ήταν άφθαστος. Γιατί το να ζωγραφίζεις σώματα και τις επιφάνειες ανάμεσα στα περιγράμματα είναι βέβαια έργο δύσκολο, αλλά σ αυτό δοξάστηκαν πολλοί. Αντίθετα, το να μπορείς να σχεδιάζεις τα όρια των σωμάτων και με το περίγραμμα να περικλείεις τη στρογγυλότητά τους εκεί που απολήγουν, σπάνια συμβαίνει με επιτυχία στην τέχνη (H.N. 35.67. Μετάφραση Τ. Ρούσσου & Α. Λεβίδη) Εικόνα 91
Ζωγράφος του Μειδία Εικόνα 92 Τριφυλλόστομη οινοχόη χους Νέα Υόρκη, ΜΜΑ Αιώρα με ενδύματα πάνω από φωτιά.
Ζωγράφος του Μειδία Τριφυλλόστομη οινοχόη χους. Νέα Υόρκη, ΜΜΑ (λεπτομέρεια) Εικόνα 93
Εικόνα 94 Ζωγράφος του Μειδία Τριφυλλόστομη οινοχόη χους. Νέα Υόρκη, ΜΜΑ Σχέδιο της παράστασης = ρίχνει άρωμα στη φωτιά εξαγνισμός ενδυμάτων: Πάλι διαφαίνεται μία σχέση με τα Ανθεστήρια - εξάλλου και το σχήμα του χου είναι σχετικό με τη γιορτή...
Χόες και Ανθεστήρια Η γιορτή διαρκούσε τρεις μέρες. Η πρώτη ήταν τα "Πιθοίγια" το άνοιγμα των πίθων με το νέο κρασί. Η δεύτερη ήταν οι "Χόες", στην οποία γίνονταν δύο τελετές, η ιερογαμία και οι χόες. Η τρίτη ήταν οι "Χύτροι" και ήταν αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών. Το έθιμο της αιώρας τελούνταν μάλλον τη δεύτερη μέρα (όχι βέβαιο). Οι Χόες ήταν αγώνες ταχυποσίας έπιναν από χους. Το έπαθλο ήταν ασκός κρασιού Αλλά και τα μικρά αγόρια δοκίμαζαν τότε για πρώτη φορά κρασί = Έτσι, οι πήλινοι χόες έχουν ιδιαίτερη εικονογραφία: Κυρίως βρέφη και παιδιά, αλλά και διονυσιακά θέματα
Εικόνα 98 Εικόνα 99 Χόες (μικρές τριφυλλόστομες οινοχόες ειδικού σχήματος) Ιδιαίτερη η εικονογραφία τους
Εικόνα 100 Εικόνα 101 Χόες
Άλλη απεικόνιση αιώρας με μικρό αγόρι, πάνω από φωτιά σε λίγο παλαιότερο χου, του Ζωγράφου της Ερέτριας Αναμφίβολη η καθαρτήρια χρήση της φωτιάς Εικόνα 103
Εικόνα 104 24 Ιουνίου Αγ. Ιωάννης ο Κλήδονας (Ριγανάς, Λαμπαδάρης κλπ.) Καθαρτήρια χρήση φωτιάς σε νεοελληνικά έθιμα
Αριστοφάνης Αγγειογράφος συνονόματος και σύγχρονος του κωμικού ποιητή (ακμάζει περίπου το 430-400 π.χ.) Υπογράφει σε τρία αγγεία δύο κύλικες από τον αγγειοπλάστη Εργίνο έναν κωδωνόσχημο κρατήρα, χωρίς όνομα αγγειοπλάστη Του έχουν αποδοθεί συνολικά 11 αγγεία ΕΡΓΙΝΟΣ:ΕΠΟΙΕΣΕΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ:ΕΓΡΑΦΕ Εικόνα 2
Αριστοφάνης Κύλικα, ενυπόγραφη Βερολίνο Α-Β-τόντο = Γιγαντομαχία Τόντο: ΓΑΙΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ ΠΟΛΥΒΟΤΗΣ Εικόνα 4 Εικόνα 3
Αριστοφάνης Κύλικα, ενυπόγραφη Βοστώνη Τόντο = Ηρακλής Νέσσος Δηιάνειρα Έξω = Κενταυρομαχία Εικόνα 5
Αριστοφάνης Καλός σχεδιαστής, ζωηρές μορφές. Κάνει πιο μνημειακές μάχες (σε σύγκριση π.χ. με τον Ζ. του Μειδία) Εικόνα 6 Κύλικα, Βοστώνη, Πλευρά Α = Κενταυρομαχία
Εικόνα 8 Εικόνα 9 Αριστοφάνης Κύλικα, παρόμοια Επίσης στη Βοστώνη, αλλά ανυπόγραφη Τόντο = σχεδόν πανομοιότυπο με την πρηγούμενη Βρέθηκαν στον ίδιο τάφο στην Ταρκύνια ήταν στη Συλλογή ενός ιταλού κόμη - Αγοράστηκαν από το MFA της Βοστώνης το 1900
Εικόνα 10 Αριστοφάνης Εικόνα 12 Εικόνα 11 Ζ. του Μειδία παρόμοια παράσταση σε τόντο κύλικας = αντιγραφές / «παραδείγματα». Υπόθεση: μήπως ο Αριστοφάνης είναι ο ίδιος ο Ζ. του Μειδία σε νεαρή ηλικία? Λίγο δύσκολο: άλλο στυλ και ύφος (λέει ο Boardman).
Εικόνα 13 Αριστοφάνης ΠΕΡΙΘΟΣ, ΥΨΙΠVΛΟΣ ΘΗΣΕVΣ, ΝVΚ[Τ]ΕVΣ ΕΛΡΕΤΟΣ ΑΣΜΕΤΟΣ ΜΑΙΝΕVΕΣ, ΑΝΤΙΘΗ[ΟΣ ΑΝΤΙΒΑΤΕΣ, ΕVΡVΠVΛΟΣ Ενυπόγραφη κύλικα της Βοστώνης (συνέχεια) 6 ζεύγη αντιπάλων - ενεπίγραφα όχι σχέση οι μύθοι του τόντου και του εξωτερικού αλλά και τα δύο έχουν σχέση με τους Κενταύρους
Χάλκινος λυχνοστάτης, Αθήνα, ΕΑΜ Εικόνα 14 Αριστοφάνης Ενυπόγραφη κύλικα της Βοστώνης (συνέχεια) Λυχνοστάτης (ως πρόχειρο όπλο) Εικόνα 15