Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΔΣΤ ISSN 1830-3994 Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα - 2007 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα - 2007 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Internet µέσω του εξυπηρετητή Europa (http://www.europa.eu). Βιβλιογραφικό δελτίο υπάρχει στο τέλος του τεύχους. ISBN 978-92-824-2311-0 ISSN 1830-3994 Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2008 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή µε αναφορά της πηγής. Printed in Belgium

Το παρόν φυλλάδιο περιέχει την ετήσια έκθεση του Συµβουλίου σχετικά µε την εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα κατά το 2007. Η έκθεση, την οποία ενέκρινε το Συµβούλιο τον Απρίλιο του 2008, παρουσιάζει τις κανονιστικές, διοικητικές και πρακτικές αναπροσαρµογές στις οποίες προέβη το Συµβούλιο προκειµένου να τηρηθούν οι διατάξεις του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Η έκθεση παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά µε το δηµόσιο µητρώο των εγγράφων του Συµβουλίου, καθώς και στατιστικά στοιχεία σχετικά µε την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Επιπλέον, η έκθεση υπογραµµίζει τις κυριότερες εξελίξεις κατά το έκτο έτος εφαρµογής του κανονισµού και περιέχει ανασκόπηση των καταγγελιών που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαµεσολαβητή καθώς και των αποφάσεων που εκδόθηκαν από τα Δικαστήρια της Κοινότητας το 2007, δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, σε υποθέσεις που αφορούν την πρόσβαση στα έγγραφα του Συµβουλίου. 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 I. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 8 1. Το δηµόσιο µητρώο των εγγράφων του Συµβουλίου 8 2. Πρακτικές αναπροσαρµογές 10 3. Νοµοθετική διαφάνεια 11 4. Εσωτερικές οδηγίες, ηµερίδες κατάρτισης, προσωπικό 12 II. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ 13 Επαγγελµατική προέλευση και γεωγραφική κατανοµή των αιτούντων 13 Τοµείς που αφορούν οι αιτήσεις πρόσβασης 14 Αριθµός εξεταζόµενων εγγράφων και αρνήσεών πρόσβασης 15 III. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ 16 Λόγοι άρνησης 16 Ειδική εξαίρεση για τις νοµικές γνωµοδοτήσεις 16 IV. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ 18 1. Πράσινη βίβλος της Επιτροπής για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα 18 2. Δηµόσια διαβούλευση σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 19 3. Διοργανική επιτροπή «Πρόσβαση στα έγγραφα» 20 4. Έκθεση της Προεδρίας για την εφαρµογή της γενικής πολιτικής διαφάνειας 20 V. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 22 A. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ 22 B. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 23 VI. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΑ 30 ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το άρθρο 17 παράγραφος 1 του κανονισµού αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 30ής Μαΐου 2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής προβλέπει ότι «Κάθε θεσµικό όργανο δηµοσιεύει ετησίως έκθεση για το προηγούµενο έτος, που περιλαµβάνει τον αριθµό των περιπτώσεων στις οποίες το θεσµικό όργανο αρνήθηκε την πρόσβαση σε έγγραφα, καθώς και τους λόγους για τις αρνήσεις αυτές και τον αριθµό των ευαίσθητων εγγράφων που δεν καταχωρίσθηκαν στο µητρώο.» 1. H παρούσα έκθεση αφορά την εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1409/2007 από το Συµβούλιο κατά τη διάρκεια του 2007. Όπως και στις προηγούµενες ετήσιες εκθέσεις 2, στην παρούσα έκθεση παρατίθενται, στο µέρος Ι, οι κανονιστικές, διοικητικές και πρακτικές αναπροσαρµογές στις οποίες προέβη το Συµβούλιο το 2007 προκειµένου να εξασφαλίσει τη συµµόρφωση µε τις διατάξεις του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Το µέρος ΙΙ είναι αφιερωµένο στην ανάλυση των αριθµητικών στοιχείων όσον αφορά τις αιτήσεις πρόσβασης για την περίοδο αναφοράς. Το µέρος ΙΙΙ αφορά ειδικότερα την εφαρµογή, εκ µέρους του Συµβουλίου, των εξαιρέσεων από το δικαίωµα πρόσβασης που προβλέπονται από το άρθρο 4 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Στο µέρος IV αναφέρονται τα αξιοσηµείωτα γεγονότα του έκτου έτους εφαρµογής του κανονισµού και στο µέρος V εξετάζονται οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαµεσολαβητή και οι προσφυγές στη δικαιοσύνη. Τα συµπεράσµατα της έκθεσης περιέχονται στο τελευταίο τµήµα της, το µέρος VI. 1 2 Βλέπε εν προκειµένω τις προηγούµενες εκθέσεις του Συµβουλίου (έγγρ. 7957/03, 8036/04, 8896/05, 13354/1/06 REV 1 και 8184/07) καθώς και τις εκθέσεις της Επιτροπής (COM(2003) 216 τελικό, COM(2004) 347 τελικό, COM(2005) 348 τελικό, COM (2007) 548 τελικό και COM (2007) 841 τελικό). Οι εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα έτη 2002-2005 περιλαµβάνονται στα σηµειώµατα του Γενικού Γραµµατέα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Προεδρείο µε ηµεροµηνίες 23 Ιανουαρίου 2003 (PE 324.992/BUR), 19 Φεβρουαρίου 2004 (PE 338.930/BUR/NT), 7 Μαρτίου 2005 (PE 352.676/BUR./ANN.), 22 Μαρτίου 2006 (PE 371.089/BUR./ANN.) και 23 Απριλίου 2007 (PE 388.097/BUR). Σηµειωτέον εξάλλου ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 17 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, η Επιτροπή δηµοσίευσε έκθεση για την εφαρµογή των αρχών του εν λόγω κανονισµού στις 30 Ιανουαρίου 2004 (COM (2004) 45 τελικό). Βλέπε έγγραφα 7957/03, 8036/04, 8896/05, 13354/1/06 REV 1 και 8184/07. 7

I. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 1. Το δηµόσιο µητρώο των εγγράφων του Συµβουλίου Σύµφωνα µε το άρθρο 11 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, τα κοινοτικά θεσµικά όργανα παρέχουν πρόσβαση σε µητρώο εγγράφων µε ηλεκτρονική µορφή. Το δηµόσιο µητρώο των εγγράφων του Συµβουλίου, το οποίο άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου 1999, περιέχει αναφορές σε όλα τα έγγραφα του Συµβουλίου που έχουν καταχωρισθεί µέσω αυτόµατου συστήµατος αρχειοθέτησης. Κατά τον τρόπο αυτό, κάθε µη ευαίσθητο έγγραφο που υποβάλλεται στο Συµβούλιο ή σε ένα από τα προπαρασκευαστικά όργανά του και χρησιµεύει ως βάση για τις συζητήσεις ή το οποίο επηρεάζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή αντικατοπτρίζει την πορεία των εργασιών ενός φακέλου καταχωρίζεται αυτοµάτως στο µητρώο. Όσον αφορά τα ευαίσθητα έγγραφα 3, ο συντάκτης διευκρινίζει τις αναφορές που µπορούν, ενδεχοµένως, να περιέχονται στο µητρώο 4. Το µητρώο επιτρέπει την πρόσβαση στο πλήρες κείµενο µεγάλου αριθµού εγγράφων, τα οποία, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 11 του Παραρτήµατος ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου, πρέπει να καθίστανται απευθείας προσιτά στο κοινό µόλις κυκλοφορήσουν 5. Πρόκειται για τις ακόλουθες κατηγορίες εγγράφων: προσωρινές ηµερήσιες διατάξεις των συνόδων του Συµβουλίου και των προπαρασκευαστικών οργάνων του (πλην ορισµένων οργάνων που είναι αρµόδια για στρατιωτικά θέµατα και θέµατα ασφαλείας), έγγραφα υποβαλλόµενα στο Συµβούλιο τα οποία περιέχονται σε σηµείο της ηµερήσιας διάταξής του µε την αναφορά «δηµόσια σύσκεψη» ή «δηµόσια συζήτηση» σύµφωνα µε το άρθρο 8 του εσωτερικού κανονισµού 6, στο νοµοθετικό τοµέα, σηµειώµατα για σηµεία «Ι/Α» και σηµεία «Α», υποβαλλόµενα στην ΕΜΑ και/ή το Συµβούλιο, καθώς και σχέδια νοµοθετικών πράξεων και κοινών θέσεων και κοινά κείµενα εγκεκριµένα από την Επιτροπή Συνεννόησης, στα οποία παραπέµπουν τα εν λόγω σηµειώµατα, 3 4 5 6 Για τους σκοπούς του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, νοούνται ως «ευαίσθητα έγγραφα» τα έγγραφα που φέρουν την ένδειξη «CONFIDENTIEL», «SECRET» ή «TRΕS SECRET/TOP SECRET». Βλέπε εν προκειµένω το άρθρο 9 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισµού. Βλέπε το άρθρο 9 παράγραφος 2 καθώς και το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Το 2007 108.343 έγγραφα κατέστησαν κατά τον τρόπο αυτό προσιτά µέσω του µητρώου µόλις κυκλοφόρησαν. Βλέπε το άρθρο 11 παράγραφος 5 στοιχείο β) του Παραρτήµατος ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου, ΕΕ L 285, 16.10.2006, σ. 62-64. Για επιπλέον πληροφορίες σχετικά µε το εν λόγω ζήτηµα, βλέπε επίσης το κεφάλαιο IV παράγραφος 1 της παρούσας έκθεσης, σ. 15-16. 8

έγγραφα σχετικά µε νοµοθετική πράξη µετά τον καθορισµό κοινής θέσης, την έγκριση κοινού σχεδίου από την Επιτροπή Συνεννόησης ή την οριστική έκδοση της πράξης, οποιοδήποτε άλλο κείµενο εγκρινόµενο από το Συµβούλιο και προοριζόµενο για δηµοσίευση στην Επίσηµη Εφηµερίδα, έγγραφα τρίτων που έχουν δοθεί στη δηµοσιότητα από το συντάκτη τους ή µε τη συγκατάθεσή του, έγγραφα στα οποία επετράπη πλήρης πρόσβαση σε ένα µέλος του κοινού το οποίο υπέβαλε σχετική αίτηση. Στις 31 Δεκεµβρίου 2007 είχαν καταχωρισθεί στο µητρώο 1.010.217 έγγραφα όλων των γλωσσών το περιεχόµενο 724.338 εγγράφων (ήτοι το 71,7% των καταχωρισµένων στο µητρώο εγγράφων) ήταν δηµοσιοποιηµένο, δηλαδή είτε σε µορφή που «κατεβαίνει» ηλεκτρονικά (700.449 έγγραφα σε µορφή PDF ή HTML) είτε διαθέσιµο κατόπιν απλής αιτήσεως (23.889 έγγραφα συντάχθηκαν σε άλλη µορφή). Κατά συνέπεια, σε σχέση µε το προηγούµενο έτος, ο αριθµός των εγγράφων που περιλαµβάνονται στο µητρώο αυξήθηκε κατά 19% (849.117 στα τέλη Δεκεµβρίου του 2006 έναντι 1.010.217 στα τέλη του 2007), ενώ ο αριθµός εγγράφων που είναι απευθείας προσιτά µέσω του µητρώου αυξήθηκε κατά 20% (583.905 στα τέλη του 2006 έναντι 700.449 στα τέλη του 2007). Επίσης, στις 31 Δεκεµβρίου 2007 το µητρώο περιείχε 16.927 έγγραφα µε την ένδειξη «Ρ/Α» (δηλαδή εν µέρει προσιτά), εκ των οποίων 2.637 (σε µορφή PDF) ήταν προσιτά ηλεκτρονικά 7. Τα έγγραφα «Ρ/Α» που καταχωρίσθηκαν στο µητρώο πριν από την 1η Φεβρουαρίου 2004 (ηµεροµηνία µετά την οποία κάθε νέο και µερικώς προσιτό έγγραφο καθίσταται απευθείας προσιτό στο κοινό µέσω του µητρώου) γενικά δεν «κατεβάζονται» ηλεκτρονικά, µπορούν όµως να διατεθούν στους ενδιαφεροµένους κατόπιν αιτήσεως. Το 2007 465.612 διαφορετικοί χρήστες συνδέθηκαν µέσω του Διαδικτύου µε το δηµόσιο µητρώο του Συµβουλίου (έναντι 380.349 το 2006), δηλαδή ο αριθµός των χρηστών αυξήθηκε κατά 22,4% σε ένα έτος. Ο συνολικός αριθµός των επισκέψεων αυξήθηκε κατά 21%, (2.078.602 επισκέψεις το 2007 έναντι 1.722.354 το 2005), πράγµα που αντιστοιχεί σε περισσότερες από 5.700 επισκέψεις ηµερησίως. Ο συνολικός αριθµός των αναζητήσεων πληροφοριών (υπολογιζόµενων µε βάση των αριθµό ανακλήσεων σε οθόνη) ανήλθε σε 9.212.745. 7 Η µερική δηµοσιοποίηση εφαρµόζεται σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού. 9

Κατά την υπό εξέταση περίοδο παρήχθησαν, στην πρωτότυπη γλώσσα, 350 ευαίσθητα έγγραφα, εκ των οποίων 26 διαβαθµίσθηκαν ως «SECRET UE» και 324 ως «CONFIDENTIEL UE». Μεταξύ των εγγράφων αυτών, 3 έγγραφα «SECRET UE» και 61 έγγραφα «CONFIDENTIEL UE» αναφέρονται στο µητρώο, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 2 και το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 2. Πρακτικές αναπροσαρµογές Σύµφωνα µε τις διατάξεις του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη κάθε αίτηση πρόσβασης που αφορά έγγραφα υπό την κατοχή του Συµβουλίου, τα οποία αφορούν θέµατα σχετικά µε τις πολιτικές, τις δραστηριότητες και τις αποφάσεις που εµπίπτουν στην αρµοδιότητα του Συµβουλίου, συµπεριλαµβανοµένων των αιτήσεων που αφορούν διαβαθµισµένα έγγραφα. Η διεκπεραίωση των αιτήσεων πρόσβασης σε διαβαθµισµένα έγγραφα απαιτεί διεξοδική εξέταση εκ µέρους των αρµόδιων υπηρεσιών της Γενικής Γραµµατείας του Συµβουλίου. Το 2007 η υπηρεσία «Διαφάνεια» εξέτασε συνολικά 811 διαβαθµισµένα έγγραφα, εκ των οποίων 9 είχαν διαβαθµισθεί ως «CONFIDENTIEL UE» και 802 ως «RESTREINT UE» 8. Οι υπάλληλοι της υπηρεσίας «Διαφάνεια», προκειµένου να προβούν στην εξέταση των εγγράφων αυτών, διαβουλεύονται συστηµατικά µε τους αρµόδιους συντάκτες/υπηρεσίες. Παρά το συχνά εξόχως περίπλοκο χαρακτήρα των φακέλων που πρέπει να εξετασθούν, η Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου µπόρεσε να αντιµετωπίσει τον επακόλουθο αυξηµένο διοικητικό φόρτο και να συµµορφωθεί προς τους όρους και τις χρονικές προθεσµίες που ορίζονται από τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Σηµειωτέον, εν προκειµένω, ότι η προθεσµία απάντησης είναι δεκαπέντε εργάσιµες ηµέρες µε δυνατότητα παράτασης κατά δεκαπέντε εργάσιµες ηµέρες σε περιπτώσεις δεόντως αιτιολογηµένες, λ.χ. όταν η αίτηση αφορά πολύ µεγάλο αριθµό εγγράφων. Το 2007 η µέση προθεσµία διεκπεραίωσης των αρχικών αιτήσεων ήταν 13 εργάσιµες ηµέρες. Η Γραµµατεία του Συµβουλίου παρέτεινε την προθεσµία στο 19,7% των αρχικών αιτήσεων, αλλά υποχρεούται να κάνει συχνότερα χρήση αυτής της δυνατότητας για τις απαντήσεις στις επιβεβαιωτικές αιτήσεις, οι οποίες πρέπει να εξετάζονται από την Οµάδα «Ενηµέρωση» πριν να υποβληθούν στην ΕΜΑ και το Συµβούλιο προς έγκριση, επειδή για κάθε ένα από τα στάδια αυτά απαιτείται κάποιο χρονικό διάστηµα. 8 Τα εν λόγω έγγραφα αφορούσαν ιδίως τους τοµείς της ΕΠΑΑ (35,3%), της ΚΕΠΠΑ (28%) και της Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (25,5 %). 10

Όπως προβλέπεται από το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, το Συµβούλιο εξετάζει συστηµατικά τη δυνατότητα χορήγησης µερικής πρόσβασης στα αιτούµενα έγγραφα. Η πρακτική αυτή παρέχει τη δυνατότητα να εξασφαλισθεί µεγαλύτερη διαφάνεια, ιδίως στο νοµοθετικό τοµέα. Στις περιπτώσεις που ένα έγγραφο εξακολουθεί να συζητείται στο πλαίσιο του Συµβουλίου ή των προπαρασκευαστικών του οργάνων και εφόσον το έγγραφο αυτό αντανακλά τις θέσεις των αντιπροσωπιών, ενδέχεται να ανακύψει µια κατάσταση στην οποία η πλήρης δηµοσιοποίηση του εγγράφου µπορεί να επηρεάσει τη διεξαγωγή των διαπραγµατεύσεων. Στις περιπτώσεις αυτές το Συµβούλιο εφαρµόζει, κατά γενικό κανόνα, το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισµού, χορηγώντας πρόσβαση στο περιεχόµενο των προπαρασκευαστικών εγγράφων ενόσω αυτά εξακολουθούν να συζητούνται, αλλά χωρίς να κατονοµάζονται οι αντιπροσωπίες. Κατά τον τρόπο αυτό οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να παρακολουθήσουν τη διεξαγωγή των εργασιών χωρίς να θίγεται η διαδικασία λήψης αποφάσεων του οργάνου. Η πρακτική αυτή ωστόσο δεν θίγει τη δυνατότητα εφαρµογής άλλων εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 4 του κανονισµού. 3. Νοµοθετική διαφάνεια Πέραν των εγγράφων τα οποία καθίστανται προσιτά µέσω του µητρώου έπειτα από αίτηση πρόσβασης δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δηµοσιοποιείται κατ' έτος σηµαντικός αριθµός νοµοθετικών εγγράφων σύµφωνα µε το άρθρο 11 παράγραφος 6 του Παραρτήµατος ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου 9. Η διάταξη αυτή προβλέπει ότι, εάν δεν εφαρµόζονται µία ή περισσότερες από τις διατάξεις του άρθρου 4 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, όλα τα προπαρασκευαστικά έγγραφα που αφορούν νοµοθετική πράξη δηµοσιοποιούνται εξ ολοκλήρου µετά την οριστική έκδοση της σχετικής πράξης 10. Παραλλήλως η Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου καταρτίζει κάθε µήνα συνοπτική κατάσταση που περιέχει ιδίως όλες τις νοµοθετικές πράξεις τις οποίες θέσπισε το Συµβούλιο κατά το µήνα αυτό. Η σύνοψη περιλαµβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά µε τα αποτελέσµατα των ψηφοφοριών, τον κανόνα ψηφοφορίας που εφαρµόσθηκε καθώς και τις δηλώσεις σχετικά µε τις νοµοθετικές πράξεις που καταχωρίσθηκαν στα πρακτικά του Συµβουλίου 11. 9 10 11 Υπενθυµίζεται εν προκειµένω ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 255 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, το Συµβούλιο καθώς και η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισάγουν, στον εσωτερικό τους κανονισµό, ειδικές διατάξεις για την πρόσβαση στα έγγραφα. Στην περίπτωση του Συµβουλίου αυτές οι ειδικές διατάξεις περιέχονται στο Παράρτηµα ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού. Επιπλέον, από το άρθρο 207 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ που αφορά την εφαρµογή του άρθρου 255 παράγραφος 3 προκύπτει ότι το Συµβούλιο παρέχει µεγαλύτερη πρόσβαση στα έγγραφά του όταν ενεργεί στο πλαίσιο της νοµοθετικής του εξουσίας. Η ίδια αρχή, που εφαρµόζεται στα τρία θεσµικά όργανα τα οποία συµµετέχουν άµεσα στη νοµοθετική διαδικασία, καθιερώνεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Κατά την τελευταία τριετία δηµοσιοποιήθηκαν κατά µέσο όρο 580 προπαρασκευαστικά έγγραφα κατ' έτος, σύµφωνα µε το άρθρο 11 παράγραφος 6 του Παραρτήµατος ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου. Η µηνιαία σύνοψη είναι προσιτή στον ιστότοπο του Συµβουλίου http://www.consilium.europa.eu στη στήλη «Έγγραφα» - «Σύνοψη των πράξεων του Συµβουλίου». 11

4. Εσωτερικές οδηγίες, ηµερίδες κατάρτισης, προσωπικό Όπως και κατά τα προηγούµενα έτη, το 2007 η Γραµµατεία του Συµβουλίου οργάνωσε σειρά ηµερίδων κατάρτισης 12 για το προσωπικό του Συµβουλίου που είναι επιφορτισµένο µε την παραγωγή εγγράφων προκειµένου να εξοικειωθεί µε τις ακολουθητέες διαδικασίες και πρακτικές όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Το 2007 το προσωπικό της Μονάδας της Γενικής Γραµµατείας του Συµβουλίου «Διαφάνεια, πρόσβαση στα έγγραφα και ενηµέρωση του κοινού» (ΓΔ ΣΤ) ανερχόταν σε 19 υπαλλήλους οι οποίοι ήταν κατανεµηµένοι ως εξής: Πρόσβαση στα έγγραφα: Ενηµέρωση του κοινού: 5 θέσεις ΑD και 8 θέσεις AST 6 θέσεις AST. Το προσωπικό της υπηρεσίας «Ενηµέρωση του κοινού» διεκπεραιώνει τις αιτήσεις του κοινού για ενηµέρωση, κατ εφαρµογή του κώδικα ορθής διοικητικής συµπεριφοράς για τη Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου 13. Το 2007 η υπηρεσία διεκπεραίωσε 8.322 αιτήσεις του κοινού για ενηµέρωση, από τις οποίες 7.252 διαβιβάσθηκαν µε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο και 1.070 ταχυδροµικώς. 12 13 Συνολικά οργανώθηκαν τρεις ηµερίδες κατάρτισης κατά την περίοδο αναφοράς (το Φεβρουάριο, Μάιο και Σεπτέµβριο 2007) επιπλέον τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο του 2007 διεξήχθησαν ειδικές συνεδριάσεις ενηµέρωσης του προσωπικού της υπηρεσίας «Διαφάνεια», των µελών των διάφορων σχετικών υπηρεσιών της ΓΓΣ και των µελών των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συµβουλίου. Απόφαση του Γενικού Γραµµατέα του Συµβουλίου/ Ύπατου Εκπροσώπου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της 25ης Ιουνίου 2001 σχετικά µε κώδικα ορθής διοικητικής συµπεριφοράς για τη Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το προσωπικό της στις υπηρεσιακές τους επαφές µε το κοινό, EE C 189, 5.7.2001, σ. 1. 12

II. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Οι αιτήσεις του κοινού για πρόσβαση σε έγγραφα του Συµβουλίου διεκπεραιώνονται στο αρχικό στάδιο από τη Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου. Εάν η Γραµµατεία του Συµβουλίου αρνηθεί εν όλω ή εν µέρει την πρόσβαση σε ένα έγγραφο, ο αιτών µπορεί να υποβάλει επιβεβαιωτική αίτηση προκειµένου το θεσµικό όργανο να αναθεωρήσει τη θέση του. Σε περίπτωση πλήρους ή µερικής απόρριψης επιβεβαιωτικής αίτησης, ο αιτών µπορεί να υποβάλει καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαµεσολαβητή και/ή προσφυγή ενώπιον του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Το Παράρτηµα της παρούσας έκθεσης περιέχει στατιστικές για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Συµβουλίου για τα πέντε τελευταία έτη (2003-2007). Κατά την περίοδο αναφοράς το Συµβούλιο έλαβε από το κοινό 1.964 αιτήσεις πρόσβασης σε 7.809 έγγραφα συνολικά. Ο αριθµός των εγγράφων που κατέστησαν προσιτά στο κοινό εν όλω ή εν µέρει (έπειτα από αρχικές ή επιβεβαιωτικές αιτήσεις) ανήλθε σε 6.138 το 2007. Όπως καταδεικνύουν τα στατιστικά στοιχεία σχετικά µε τον αριθµό αναζητήσεων πληροφοριών στο δηµόσιο µητρώο εγγράφων του Συµβουλίου µέσω του Διαδικτύου, το Διαδίκτυο εξακολουθεί να αποτελεί ένα σηµαντικό ερευνητικό εργαλείο για τους πολίτες που επιθυµούν να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό προκύπτει από την αύξηση κατά 21% του αριθµού των επισκέψεων (αριθµού που σηµειώνει αύξηση επί πέντε διαδοχικά έτη). Επαγγελµατική προέλευση και γεωγραφική κατανοµή των αιτούντων Όσον αφορά τις αρχικές αιτήσεις, οι αιτούντες ήταν κυρίως σπουδαστές και ερευνητές (40%). Περιλαµβάνονταν επίσης στις πλέον εκπροσωπούµενες κοινωνικές και επαγγελµατικές κατηγορίες οι δικηγόροι (8,8%), ο βιοµηχανικός και ο εµπορικός τοµέας και οι οµάδες πίεσης (14,2%). Δεδοµένου ότι οι αιτούντες δεν υποχρεούνται να δηλώσουν την ταυτότητά τους ούτε να αιτιολογήσουν την αίτησή τους, η οποία κατά κανόνα διαβιβάζεται ηλεκτρονικά, είναι άγνωστο το επάγγελµα σηµαντικού ποσοστού αιτούντων (13,2 %). Στο πλαίσιο των επιβεβαιωτικών αιτήσεων, οι περισσότεροι αιτούντες ήταν επίσης σπουδαστές ή ερευνητές (56,2%). Μολονότι το 18,7% των επιβεβαιωτικών αιτήσεων πρόσβασης το 2007 υποβλήθηκε από δηµοσιογράφους, αυτή η κατηγορία αιτούντων αντιστοιχούσε στο 2,9% µόνο των αιτούντων στο αρχικό στάδιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι για τους δηµοσιογράφους τα δηµόσια µητρώα εγγράφων των θεσµικών οργάνων συνιστούν απλώς µια πηγή πληροφοριών µεταξύ άλλων. Εξάλλου, οι δηµοσιογράφοι, στη µεγάλη τους πλειοψηφία, ενδιαφέρονται µάλλον για την άµεση επικαιρότητα. Εποµένως δεν είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι οι ελάχιστες αιτήσεις πρόσβασης τις οποίες υπέβαλαν δηµοσιογράφοι αφορούσαν κατ ουσία τη δηµοσιογραφία που ασχολείται µε έρευνες και ως εκ τούτου είχαν τον ίδιο χαρακτήρα µε τις αιτήσεις πρόσβασης που προέρχονταν από τον πανεπιστηµιακό χώρο. 13

Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανοµή των αιτούντων, είναι σκόπιµο να σηµειωθεί ότι οι περισσότερες αρχικές αιτήσεις προέρχονταν από το Βέλγιο (26,4%), τη Γερµανία (16%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (9,5%). Οι αιτήσεις από χώρες εκτός ΕΕ ανήλθαν σε 8% του συνόλου. Οι επιβεβαιωτικές αιτήσεις προέρχονταν κυρίως από το Βέλγιο (37,5%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (25%) 14. Ο σχετικά υψηλός αριθµός αρχικών αιτήσεων πρόσβασης και επιβεβαιωτικών αιτήσεων που προέρχονταν από το Βέλγιο εξηγείται από το γεγονός ότι πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις και διεθνή δικηγορικά γραφεία καθώς και µεγάλος αριθµός ενώσεων που εκπροσωπούν τους διάφορους οικονοµικούς και βιοµηχανικούς τοµείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες. Τοµείς που αποτελούν το αντικείµενο των αιτήσεων πρόσβασης Όσον αφορά τους τοµείς που αποτελούν το αντικείµενο των αιτήσεων πρόσβασης, διαπιστώνεται πάντοτε έντονο ενδιαφέρον για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις (26,7%) 15. Οι αιτήσεις αφορούν εν συνεχεία κατά φθίνουσα σειρά έγγραφα σχετικά µε τις εξωτερικές σχέσεις και την ΚΕΠΠΑ (18,1%), το περιβάλλον (8,2%), τη γεωργία και την αλιεία (6,8%) και την άµυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις (6%). Το ενδιαφέρον των αιτούντων για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις (26,7% των αιτήσεων το 2007 έναντι 24,5% το 2006) έχει παραµείνει σχετικά σταθερό, ενώ οι αιτήσεις για τους τοµείς ΚΕΠΠΑ (18,1% των αιτήσεων το 2007 έναντι 14,3% το 2006) και ΕΠΑΑ (6% το 2007 έναντι 2,4% το 2006) έχουν αυξηθεί σηµαντικά 16. Σηµειωτέον, ωστόσο, ότι, εάν οι αιτήσεις πρόσβασης για «κλασσικά» νοµοθετικά έγγραφα, λ.χ. εκείνα που αφορούν την εσωτερική αγορά, µειώθηκαν περαιτέρω και έφθασαν το 2,9 % το 2007 (έναντι 16,3% το 2003 και 14,2% το 2004), αυτό δεν σηµαίνει απαραιτήτως έλλειψη ενδιαφέροντος του κοινού για τον τοµέα αυτό, αλλά οφείλεται µάλλον στο γεγονός ότι πολλά νοµοθετικά έγγραφα καθίστανται προσιτά µέσω του δηµόσιου µητρώου των εγγράφων του Συµβουλίου µόλις διανεµηθούν. Το 2007 διανεµήθηκαν κατά τον τρόπο αυτό ως δηµόσια έγγραφα 108.343 έγγραφα συνολικά (ήτοι το 67,2% των 161.121 εγγράφων που εκδόθηκαν και καταχωρίσθηκαν στο µητρώο κατά τη διάρκεια του έτους). 14 15 16 Το 2006 οι περισσότερες επιβεβαιωτικές αιτήσεις προέρχονταν από το Ηνωµένο Βασίλειο (22,9%), τη Γερµανία (22,8 %) και το Βέλγιο (17,1%). Αυτός ο αριθµός αυξάνεται σταθερά την τελευταία τριετία, από 20,1 το 2004 σε 22,5% το 2005 και σε 24,5% το 2006, φθάνοντας το 26,8% το 2007. Από τα έγγραφα που κατέστησαν εξ ολοκλήρου προσιτά έπειτα από αιτήσεις πρόσβασης το 24,8% αφορούσε τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, το 18,6% την ΚΕΠΠΑ και το 10,5% την ΕΠΑΑ. Από το συνολικό αριθµό των εγγράφων που κατέστησαν προσιτά (εξ ολοκλήρου ή εν µέρει) το 26,4 % αφορούσε τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, το 18,4 % την ΚΕΠΠΑ και το 9,6% την ΕΠΑΑ. 14

Αριθµός εξεταζόµενων εγγράφων και αρνήσεων πρόσβασης Κατά την περίοδο αναφοράς η Γενική Γραµµατεία εξέτασε 7.809 έγγραφα και εξ αυτών κατέστησε προσιτά στο κοινό 6.123 στο αρχικό στάδιο (απάντηση της Γενικής Γραµµατείας εξ ονόµατος του Συµβουλίου). Υποβλήθηκαν 18 επιβεβαιωτικές αιτήσεις, που αφορούσαν 30 έγγραφα, µε αποτέλεσµα να αποφασίσει το Συµβούλιο να δηµοσιοποιήσει 15 ακόµη έγγραφα (6 εξ ολοκλήρου και 53 εν µέρει). Κατά συνέπεια, από τα 7.809 έγγραφα που εξετάσθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς 1.671 δεν κατέστησαν προσιτά (είτε στο αρχικό είτε στο επιβεβαιωτικό στάδιο), πράγµα που αντιστοιχεί σε ποσοστό πρόσβασης 66,7% (έγγραφα που ζητήθηκαν και κατέστησαν προσιτά εξ ολοκλήρου) ή 78,9% όταν λαµβάνονται επίσης υπόψη τα έγγραφα στα οποία δόθηκε µερική πρόσβαση. 15

III. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Λόγοι άρνησης Όσον αφορά τις αρχικές αιτήσεις, ο λόγος άρνησης του οποίου έγινε συχνότερα επίκληση ήταν η προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που αντιστοιχούσε στα δύο πέµπτα σχεδόν του συνόλου των αρνήσεων (38 %) και εν συνεχεία προβλήθηκαν η προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις (15,1 %), τη δηµόσια ασφάλεια (13,3%) και την άµυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις (2,3%). Στο 30,2 % των περιπτώσεων έγινε επίκληση διάφορων λόγων για την άρνηση η προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τη δηµόσια ασφάλεια συνδέθηκε συχνά µε την προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις (20,4%), ενώ η προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του θεσµικού οργάνου αναφέρθηκε τακτικά σε συνδυασµό µε την προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις, περιλαµβανοµένων των διαπραγµατεύσεων για εµπορικά θέµατα, θέµατα διεύρυνσης κ.λπ. (5,4%). Ως προς τις επιβεβαιωτικές αιτήσεις, η προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις προβλήθηκε ως λόγος για το 20% των αρνήσεων πρόσβασης το 2007 (14% το 2006), ενώ η προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τη δηµόσια ασφάλεια προβλήθηκε στο 6,7% των περιπτώσεων (37,2% το 2006). Στο 33,3% των περιπτώσεων έγινε επίκληση διάφορων λόγων για την άρνηση, όπως της προστασίας του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τη δηµόσια ασφάλεια σε συνδυασµό µε την προστασία του δηµόσιου συµφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις. Ειδική εξαίρεση για τις νοµικές γνωµοδοτήσεις Η επίκληση της προστασίας δικαστικών διαδικασιών και των νοµικών γνωµοδοτήσεων (εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 δεύτερη περίπτωση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001) χρησιµοποιήθηκε στο µεν αρχικό στάδιο µόνο στο 0,8 % των απορριπτικών αποφάσεων το 2007 (2% το 2006). Δεν έγινε καθόλου επίκλησή του στο επιβεβαιωτικό στάδιο κατά την περίοδο αναφοράς, ενώ αποτελούσε το λόγο του 4,6% των απορριπτικών αποφάσεων το 2006. Μολονότι η εξαίρεση αυτή δεν είναι ο λόγος άρνησης που επικαλείται συχνότερα το Συµβούλιο, θα πρέπει να υπογραµµισθεί η σηµασία της για την εύρυθµη λειτουργία και την αποτελεσµατικότητα των εργασιών του θεσµικού οργάνου 17. 17 Εφόσον υπάρχει δυνατότητα, χορηγείται µερική πρόσβαση, σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, στα έγγραφα που περιέχουν τις γνώµες της Νοµικής Υπηρεσίας του Συµβουλίου και τις εισηγήσεις της Νοµικής Υπηρεσίας κατά τις εργασίες του Συµβουλίου και των προπαρασκευαστικών του οργάνων. Η τακτική αυτή επιτρέπει να παρέχονται στους ενδιαφεροµένους τα πραγµατικά στοιχεία που περιλαµβάνονται στα έγγραφα, ενώ ταυτόχρονα διαφυλάσσεται το απόρρητο των ίδιων των νοµικών γνωµοδοτήσεων. 16

Βάσει της νοµολογίας που έχει καθιερωθεί εδώ και πολλά χρόνια 18 και την οποία επικύρωσε το 2004 το Πρωτοδικείο µε την απόφασή του στην υπόθεση Turco 19, το Συµβούλιο κρίνει ότι οι ανεξάρτητες γνωµοδοτήσεις που παρέχει η Νοµική Υπηρεσία στο Συµβούλιο του επιτρέπουν να εξασφαλίζει τη συµβατότητα των πράξεών του προς το κοινοτικό δίκαιο και να προωθεί τις συζητήσεις για τις νοµικές πτυχές ενός φακέλου. Εάν το Συµβούλιο στερηθεί το µέσο αυτό, θα µειωθεί ενδεχοµένως η αποτελεσµατικότητα των εργασιών του. Για το λόγο αυτό, είναι προς το δηµόσιο συµφέρον να έχει το Συµβούλιο πρόσβαση σε αµερόληπτες νοµικές γνωµοδοτήσεις. 18 19 Βλέπε εν προκειµένω τη διάταξη του Πρωτοδικείου της 3ης Μαρτίου 1998 στην υπόθεση Τ-610/97 R, Carlsen και άλλοι κατά Συµβουλίου, Συλλογή 1998, σ. ΙΙ-485, σκέψεις 45 έως 47, καθώς και την απόφασή του της 8ης Νοεµβρίου 2000 στην υπόθεση Τ-44/97, Ghignone και άλλοι κατά Συµβουλίου, Συλλογή 2000, σ. ΙΙ-1023, σκέψεις 47 και 48. Η νοµολογία αυτή χρησιµοποιήθηκε από το Δικαστήριο στη διάταξή του της 23ης Οκτωβρίου 2002 στην υπόθεση C-445/00, Αυστρία κατά Συµβουλίου, σκέψη 12. Βλέπε απόφαση του Πρωτοδικείου της 23ης Νοεµβρίου 2004 στην υπόθεση T-84/03 Maurizio Turco κατά Συµβουλίου (δεν έχει δηµοσιευθεί ακόµη στη Συλλογή), σκέψεις 62 και επόµενες. Η απόφαση αυτή έχει εφεσιβληθεί (υποθέσεις C-39/05 P και C-52/05 Ρ). 17

IV. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ 1. Πράσινη βίβλος της Επιτροπής για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα Όταν η Επιτροπή αποφάσισε το Νοέµβριο του 2005 να δροµολογήσει τη λεγόµενη «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Διαφάνειας», είχε προβλέψει την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 στο πλαίσιο σειράς µέτρων µε στόχο την περαιτέρω αύξηση του ανοίγµατος και της διαφάνειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μετά την απόφαση αυτή η Επιτροπή δηµοσίευσε στις 18 Απριλίου 2007 µια πράσινη βίβλο για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα 20, στην οποία πραγµατοποιούσε απολογισµό των υφιστάµενων κανόνων που διέπουν το δικαίωµα του κοινού να έχει πρόσβαση στα έγγραφα και της εφαρµογής αυτών των κανόνων, λαµβάνοντας ταυτοχρόνως δεόντως υπόψη την πάγια νοµολογία του Πρωτοδικείου όσον αφορά τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Στην πράσινη βίβλο η Επιτροπή εξέθετε ορισµένες εναλλακτικές λύσεις για τη βελτίωση της νοµοθεσίας, ιδίως όσον αφορά την διαφάνεια της νοµοθετικής διαδικασίας, την εναρµόνιση των κανόνων για την πρόσβαση στα έγγραφα προς τους κανόνες για την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και τη θέσπιση κατευθυντήριων γραµµών που θα επιτρέπουν στα θεσµικά όργανα να επιτυγχάνουν ευκολότερα την ισορροπία µεταξύ της αρχής της διαφάνειας και της προστασίας των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα και/ή µεταξύ της διαφάνειας και της προστασίας των εµπορικών και οικονοµικών συµφερόντων. Επιπλέον η Επιτροπή επισήµανε µια σειρά πρακτικών µέτρων µε στόχο την καλύτερη πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα των θεσµικών οργάνων της ΕΕ. Η δηµοσίευση της πράσινης βίβλου σηµατοδότησε επιπλέον την έναρξη δηµόσιας διαβούλευσης σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Για το σκοπό αυτό το δεύτερο τµήµα της πράσινης βίβλου περιείχε ερωτηµατολόγιο, µέσω του οποίου η Επιτροπή επιδίωκε να λάβει γνώση των απόψεων των πολιτών, περιλαµβανοµένων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των οικονοµικών παραγόντων, των δηµόσιων αρχών και άλλων οργανισµών που ενδιαφέρονται για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, ως προς τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις που είχαν περιληφθεί στην πράσινη βίβλο. 20 COM(2007) 185 της 18ης Απριλίου 2007, Πράσινη Βίβλος: Η δηµόσια πρόσβαση στα έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή των οργάνων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας - Γενική επισκόπηση. 18

2. Δηµόσια διαβούλευση σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 Κατά την περίοδο διαβούλευσης, που διήρκεσε έως τις 31 Ιουλίου 2007, η Επιτροπή έλαβε συνολικά ογδόντα µία συµβολές στην πράσινη βίβλο, από την κοινωνία των πολιτών (30), δηµόσιες αρχές (25), επιχειρήσεις (14) και µεµονωµένους πολίτες (12). Τα αποτελέσµατα της διαβούλευσης συνοψίσθηκαν εν συνεχεία σε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που δηµοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2008 21 και το οποίο περιείχε µεταξύ άλλων τα εξής πορίσµατα: Όλοι σχεδόν όσοι απάντησαν θα προτιµούσαν να είναι πλέον εναρµονισµένα και προσιτά τα δηµόσια µητρώα και οι ιστότοποι των θεσµικών οργάνων. Όσον αφορά την επίτευξη ισορροπίας µεταξύ της αρχής της διαφάνειας και της προστασίας των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα και/ή µεταξύ της διαφάνειας και της προστασίας των εµπορικών και οικονοµικών συµφερόντων, πολλοί από όσους απάντησαν, ιδίως ΜΚΟ και δηµοσιογράφοι, υποστήριξαν ότι θα πρέπει να δοθεί µεγαλύτερο βάρος στα πλεονεκτήµατα της δηµοσιοποίησης. Στο τελευταίο αυτό πλαίσιο οι επιχειρήσεις ζήτησαν καλύτερη προστασία των επαγγελµατικών πληροφοριών. Η ενδεχόµενη εναρµόνιση των κανόνων για την πρόσβαση στα έγγραφα, όπως περιέχονται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, προς τους κανόνες για την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες που θεσπίζονται µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 (για την εφαρµογή της σύµβασης του Århus) υποστηρίχθηκε ευρέως από δηµόσιους φορείς και µεµονωµένους πολίτες. Αντιθέτως, οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ εξέφρασαν την ανησυχία ότι αυτή η ευθυγράµµιση θα είχε ως αποτέλεσµα χαµηλότερες προδιαγραφές διαφάνειας για τα περιβαλλοντικά θέµατα, ενώ οι χηµικές και βιοτεχνολογικές επιχειρήσεις έκριναν ότι οι διατάξεις της σύµβασης του Århus θα πρέπει να παραµείνουν «ειδικός νόµος» έναντι των γενικών κανόνων για την πρόσβαση του κοινού. Εντός του δεύτερου τριµήνου του 2008, η Επιτροπή αναµένεται να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο πρόταση τροποποίησης του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 21 Βλέπε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής SEC (2008) 29/2 της 16ης Ιανουαρίου 2008: Έκθεση της Επιτροπής όσον αφορά τα αποτελέσµατα της δηµόσιας διαβούλευσης σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής. 19

3. Διοργανική επιτροπή «Πρόσβαση στα έγγραφα» Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 15 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, συγκροτήθηκε το 2002 µια διοργανική επιτροπή µε στόχο τη διερεύνηση των βέλτιστων πρακτικών, την εξέταση ενδεχόµενων διαφορών και τη συζήτηση των µελλοντικών εξελίξεων όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Η διοργανική επιτροπή, κατά την τελευταία συνεδρίασή της σε πολιτικό επίπεδο, που έλαβε χώρα στις 2 Οκτωβρίου 2007, πραγµατοποίησε ανταλλαγή απόψεων σχετικά µε τα αποτελέσµατα της δηµόσιας διαβούλευσης σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 βάσει προφορικής εκθέσεως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα κύρια θέµατα, τα οποία αφορούσε η δηµόσια διαβούλευση, και στην ανάγκη να καταστούν πλέον προσιτά τα δηµόσια αρχεία των τριών θεσµικών οργάνων, ιδίως µέσω της δηµιουργίας µιας κοινής διαδικτυακής πύλης. 4. Έκθεση της Προεδρίας για την εφαρµογή της γενικής πολιτικής διαφάνειας 22 Τον Ιούνιο του 2006 το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο ενέκρινε µια γενική πολιτική διαφάνειας 23, µε σηµαντικότερα στοιχεία το άνοιγµα στο κοινό των συσκέψεων του Συµβουλίου στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης καθώς και την τακτική οργάνωση δηµόσιων συζητήσεων για σηµαντικά ζητήµατα που επηρεάζουν τα συµφέροντα της Ένωσης και των πολιτών της 24. Το Δεκέµβριο του 2007 η Προεδρία υπέβαλε στο Συµβούλιο έκθεση για την εφαρµογή της γενικής πολιτικής διαφάνειας και την αξιολόγηση του αντικτύπου της στην αποτελεσµατικότητα των εργασιών του Συµβουλίου 25. 22 23 24 25 Μολονότι το θέµα της πρόσβασης του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Συµβουλίου δεν καλύπτεται αυτό καθεαυτό από τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 ούτε και από το άρθρο 255 της Συνθήκης ΕΚ, είναι χρήσιµο να σκιαγραφηθούν οι εξελίξεις στους άλλους τοµείς της διαφάνειας στο πλαίσιο της παρούσας έκθεσης. Βλέπε έγγραφο 10633/06, σ. 23 και 24, καθώς και την ετήσια έκθεση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόσβαση στα έγγραφα - 2006, σ. 17-18. Το άρθρο 8 του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου τροποποιήθηκε προς το σκοπό αυτό. Βλέπε απόφαση 2006/683/ΕΚ, Ευρατόµ του Συµβουλίου της 15ης Σεπτεµβρίου 2006 για την έγκριση του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου, ΕΕ L 285, 16.10.2006, σ. 47. Έπειτα από σχετική απόφαση της ΕΜΑ η οργάνωση των δηµόσιων συσκέψεων και συζητήσεων του Συµβουλίου, όπως προβλέπεται στην τροποποιηµένη µορφή του άρθρου 8, εφαρµόσθηκε από 1ης Ιουλίου 2006, δηλ. πριν ακόµη εγκριθεί επισήµως ο τροποποιηµένος εσωτερικός κανονισµός από το Συµβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 15ης Σεπτεµβρίου 2006. Βλέπε έγγραφα 15827/07 και 15828/07. 20

Τα νέα µέτρα διαφάνειας δεν φάνηκαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητα λήψης αποφάσεων του Συµβουλίου 26, αλλά η εφαρµογή τους είχε ως αποτέλεσµα σηµαντική αύξηση του αριθµού των δηµόσιων συσκέψεων και συζητήσεων 27. Επιπλέον η νέα γενική πολιτική διαφάνειας συνέβαλε στη διεύρυνση της πρόσβασης στα έγγραφα του Συµβουλίου, δεδοµένου ότι τα έγγραφα που αφορούν σηµεία τα οποία συζητούνται σε δηµόσιες συσκέψεις του Συµβουλίου καθίστανται πλέον προσιτά αυτοµάτως, στις επίσηµες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µέσω του ιστοτόπου του Συµβουλίου 28. 26 27 28 Βλέπε έγγραφο 15828/07, σ. 5. Τα πορίσµατα της έκθεσης βασίζονταν σε δεδοµένα σχετικά µε την περίοδο 1η Ιουλίου 2006-31 Οκτωβρίου 2007. Σε σύγκριση µε την προηγούµενη τετραετή περίοδο (1η Ιουλίου 2002-30 Ιουνίου 2006), όταν η πρόσβαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Συµβουλίου διεπόταν από τις αρχές που είχε καθορίσει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Σεβίλλης (το λεγόµενο «καθεστώς της Σεβίλλης»), η αύξηση ήταν ιδιαίτερα σηµαντική όσον αφορά τον αριθµό των νοµοθετικών φακέλων που διεκπεραιώθηκαν ως σηµεία «Β». Το 60% συνολικά των νοµοθετικών σηµείων «Β» που εξετάσθηκαν από το Συµβούλιο µετά την 1η Ιουλίου 2006 διεκπεραιώθηκε σε δηµόσιες συσκέψεις, ενώ µόνο το 21% των σηµείων αυτών είχε συζητηθεί δηµοσία κατά την προηγούµενη περίοδο (Ιούλιος 2002 - Ιούνιος 2006). Επιπλέον, 70 δηµόσιες συζητήσεις συνολικά, περιλαµβανοµένων 64 συζητήσεων σχετικά µε σηµαντικά ζητήµατα που επηρεάζουν τα συµφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτών της, ενώ κατά την προηγούµενη τετραετή περίοδο είχαν λάβει χώρα µόνο 33 σχετικές συζητήσεις. Βλέπε ιδίως το άρθρο 11 παράγραφος 5 του Παραρτήµατος ΙΙ του εσωτερικού κανονισµού του Συµβουλίου, ΕΕ L 285, 16.10.2006, σ. 63-64. 21

V. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ A. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ Εντός του 2007 δεν υποβλήθηκε καµία καταγγελία σχετικά µε την εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Συµβουλίου. Το ακόλουθο τµήµα της παρούσας έκθεσης αναφέρεται εν συντοµία σε µια παλαιότερη καταγγελία που είχε υποβληθεί το 2006 και έκλεισε τον Ιούνιο του 2007. Καταγγελία 386/2006/BΜ που υποβλήθηκε στον Ευρωπαίο Διαµεσολαβητή στις 8 Φεβρουαρίου 2006 Η καταγγελία αυτή, που εξετάσθηκε ήδη στην ετήσια έκθεση του Συµβουλίου για το έτος 2006, αφορά την άρνηση του Συµβουλίου να παράσχει πλήρη πρόσβαση στο έγγραφο 15066/05, στο Παράρτηµα του οποίου περιλαµβάνεται σύνοψη των ληφθεισών αποφάσεων κατά την τριακοστή συνεδρίαση του Διοικητικού Συµβουλίου του Γραφείου Εναρµόνισης στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς (ΓΕΕΑ) (εµπορικά σήµατα, σχέδια και υποδείγµατα), που έλαβε χώρα στο Αλικάντε στις 23 Νοεµβρίου 2005, και κατάλογος των υποψηφίων για τη θέση του Προέδρου των Τµηµάτων Προσφυγών. Στην καταγγελία προς το Διαµεσολαβητή, ο καταγγέλλων ισχυριζόταν ότι η απόφαση του Συµβουλίου να µην του χορηγήσει πρόσβαση στα αποτελέσµατα της διαδικασίας επιλογής για τη θέση του Προέδρου των Τµηµάτων Προσφυγών του ΓΕΕΑ ήταν αδικαιολόγητη και επέµεινε να του δοθεί πρόσβαση στο έγγραφο, µε αναγραφή του ονόµατός του όπου τυχόν αναφέρεται και µε την παράλειψη µόνο των ονοµάτων των άλλων υποψηφίων του κλειστού καταλόγου. Ο καταγγέλλων γνωστοποίησε εν συνεχεία στο Διαµεσολαβητή ότι θα µπορούσε να δεχθεί, σε περίπτωση που το Συµβούλιο θα του έδινε µερική πρόσβαση σε ένα έγγραφο µε πληροφορίες που τον αφορούν, να υποχρεωθεί να παράσχει την ίδια µερική πρόσβαση σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Σύµφωνα µε τα ανωτέρω, το Συµβούλιο πραγµατοποίησε νέα διαβούλευση µε το ΓΕΕΑ προκειµένου να καθορίσει κατά πόσον οι πρόσθετες πληροφορίες τις οποίες παρέσχε ο καταγγέλλων στο Διαµεσολαβητή δικαιολογούσαν την αναγνώριση ευρύτερης πρόσβασης, µολονότι το ζήτηµα αυτό, υπό τη στενή έννοια, δεν καλύπτεται από την καταγγελία του. Μετά τη νέα αυτή διαβούλευση και δεδοµένου ότι ο καταγγέλλων ενδιαφερόταν µάλλον να µάθει κατά πόσον περιλαµβανόταν στους τρεις υποψηφίους που κατονοµάζονταν στο έγγραφο και πόσες ψήφους είχε λάβει, το Συµβούλιο ήταν σε θέση να γνωστοποιήσει στον καταγγέλλοντα ότι δεν αναφερόταν στο έγγραφο. Στις 21 Ιουνίου 2007 ο Διαµεσολαβητής έκλεισε την υπόθεση, κρίνοντας ότι δεν χρειαζόταν να διερευνηθεί περαιτέρω η καταγγελία. 22

B. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Αποφάσεις δυνάµει των κανόνων για την πρόσβαση στα έγγραφα Το 2007 τα κοινοτικά δικαστήρια εξέδωσαν τρεις αποφάσεις σε υποθέσεις σχετικές µε την πρόσβαση σε έγγραφα του Συµβουλίου. Την 1η Φεβρουαρίου 2007 το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του στην υπόθεση C-266/05 P (José María Sisón κατά Συµβουλίου), που είχε εξετασθεί ήδη αρκετά διεξοδικά στην προηγούµενη έκθεση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόσβαση στα έγγραφα, στην οποία παραπέµπουµε τον αναγνώστη. 29 Οι δύο εναποµένουσες αποφάσεις της 25ης Απριλίου και της 27ης Νοεµβρίου 2007 εκδόθηκαν από το Πρωτοδικείο στην υπόθεση T-264/04 (WWF-EPO κατά Συµβουλίου) και στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις T-3/00 και T-337/04 (Πιτσιόρλας κατά Συµβουλίου και ΕΚΤ). Απόφαση της 25ης Απριλίου 2007 στην υπόθεση (WWF-EPO κατά Συµβουλίου) Στην υπόθεση T-264/04, η προσφεύγουσα, η World Wide Fund for Nature European Policy Programme (WWF-EPO), είχε ζητήσει την ακύρωση της αποφάσεως του Συµβουλίου της 30ής Απριλίου 2004, η οποία της αρνιόταν την πρόσβαση σε έγγραφα του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόοδο των διµερών διαπραγµατεύσεων στο πλαίσιο του ΠΟΕ στον τοµέα «Βιωσιµότητα και Εµπόριο» και τις εργασίες της επιτροπής του άρθρου 133 (αναπληρωµατικά µέλη) στις 19 Δεκεµβρίου 2003. Προς υποστήριξη της προσφυγής της η WWF-EPO είχε προβάλει τρεις ισχυρισµούς: Κατά πρώτο λόγο αµφισβήτησε την απόφαση του Συµβουλίου να αρνηθεί την πρόσβαση σε σηµείωµα της Επιτροπής προς την επιτροπή του άρθρου 13 όσον αφορά την πρόοδο των διαπραγµατεύσεων στο πλαίσιο του ΠΟΕ στον τοµέα του περιβάλλοντος και του εµπορίου, µετά την υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ στο Cancun το Σεπτέµβριο του 2003. Η προσφεύγουσα ισχυρίσθηκε εν προκειµένω ότι το Συµβούλιο δεν είχε αιτιολογήσει καταλλήλως την άρνησή του να παράσχει πρόσβαση στο σηµείωµα της Επιτροπής και υποστήριξε επιπλέον ότι το Συµβούλιο θα έπρεπε να έχει προβεί σε στάθµιση µεταξύ του δικαιώµατος πρόσβασης του πολίτη και του ιδίου συµφέροντος διατήρησης της εµπιστευτικότητας. 29 Βλέπει την ετήσια έκθεση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόσβαση στα έγγραφα - 2006, σ. 23-26. 23

Κατά δεύτερο λόγο η προσφεύγουσα ισχυρίσθηκε ότι το Συµβούλιο είχε παραβεί το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δεδοµένου ότι δεν είχε εφαρµόσει καταλλήλως την αρχή της αναλογικότητας κατά την εξέταση της δυνατότητας µερικής δηµοσιοποίησης. Ο τρίτος ισχυρισµός, που αφορούσε την παράβαση του άρθρου 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, αποτελείτο από τα ακόλουθα τρία µέρη: πρώτον, το Συµβούλιο δεν παρέσχε πρόσβαση στα πρακτικά όσον αφορά το πρώτο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης της συνεδρίασης της επιτροπής του άρθρου 133 στις 19 Δεκεµβρίου 2003 προβάλλοντας το λόγο ότι δεν υπήρχαν σχετικά πρακτικά, δεύτερον, το Συµβούλιο, ελλείψει πρακτικών, αρνήθηκε να παράσχει στον προσφεύγοντα πληροφορίες όσον αφορά το περιεχόµενο των συζητήσεων για το σηµείο αυτό της ηµερήσιας διάταξης κατά τρόπο που να επιτρέπει την κυκλοφορία τους, και τρίτον, το Συµβούλιο αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση στα πρακτικά των παρισταµένων στη συνεδρίαση της επιτροπής του άρθρου 133 στις 19 Δεκεµβρίου 2003. Το Πρωτοδικείο, στην απόφασή του, δεν δέχθηκε τους τρεις ισχυρισµούς και απέρριψε την προσφυγή στο σύνολό της. Κατά συνέπεια το Πρωτοδικείο έκρινε ότι το Συµβούλιο, στην απόφασή του της 30ής Απριλίου 2004, είχε αιτιολογήσει επαρκώς την άρνησή του να παράσχει πρόσβαση στο σηµείωµα και, δεύτερον, δεν είχε παρερµηνεύσει τις προϋποθέσεις εφαρµογής των εξαιρέσεων από την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα που περιλαµβάνονται στην τρίτη και τέταρτη περίπτωση του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 30. 30 Κατά πάγια νοµολογία όσον αφορά την πρόσβαση στα έγγραφα, ο ασκούµενος από το Πρωτοδικείο έλεγχος επί της νοµιµότητας των αποφάσεων των θεσµικών οργάνων, µε τις οποίες αρνούνται την πρόσβαση σε έγγραφα λόγω των σχετικών µε το δηµόσιο συµφέρον εξαιρέσεων που προβλέπει το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, πρέπει να περιορίζεται στην εξέταση της τήρησης των δικονοµικών κανόνων και της υποχρέωσης αιτιολόγησης, της ουσιαστικής ακρίβειας των πραγµατικών περιστατικών καθώς και της απουσίας προφανούς πλάνης κατά την εκτίµηση των πραγµατικών περιστατικών ή καταχρήσεως εξουσίας. Στην παρούσα υπόθεση το Πρωτοδικείο διαπίστωσε ότι, δεδοµένου ότι η δηµοσιοποίηση του σηµειώµατος της Επιτροπής θα έθιγε ενδεχοµένως τις σχέσεις µε τις τρίτες χώρες που αναφέρονται στο σηµείωµα και θα µείωνε το διαπραγµατευτικό περιθώριο που χρειάζονται η Κοινότητα και τα κράτη µέλη της για την ολοκλήρωση των διαπραγµατεύσεων στο πλαίσιο του ΠΟΕ, το Συµβούλιο δεν περιέπεσε σε προφανή πλάνη εκτίµησης και ορθώς έκρινε ότι η δηµοσιοποίηση του σηµειώµατος εµπεριείχε τον κίνδυνο να θιγεί το δηµόσιο συµφέρον όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις και τη δηµοσιονοµική, νοµισµατική και οικονοµική πολιτική της Κοινότητας. 24

Επιπλέον, δεδοµένου ότι οι εξαιρέσεις τις οποίες αφορούσε η υπόθεση ενέπιπταν στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, το Συµβούλιο δεν ήταν υποχρεωµένο στη συγκεκριµένη υπόθεση να προβεί σε στάθµιση µεταξύ προστασίας του δηµόσιου συµφέροντος και συµφέροντος του προσφεύγοντος να αποκτήσει πρόσβαση στο σηµείωµα και συνεπώς δεν ήταν δυνατόν να γίνει δεκτός ο ισχυρισµός του προσφεύγοντος ότι θα έπρεπε να έχει πραγµατοποιηθεί στάθµιση µεταξύ του συµφέροντός του να αποκτήσει πρόσβαση στο σηµείωµα και του συµφέροντος του Συµβουλίου να µη δηµοσιοποιήσει το σηµείωµα. Όσον αφορά το δεύτερο ισχυρισµό του προσφεύγοντος, κατ' ουσία δηλαδή ότι το Συµβούλιο δεν είχε εφαρµόσει ορθώς την αρχή της αναλογικότητας κατά την εξέταση του κατά πόσον ήταν δυνατή η µερική δηµοσιοποίηση του σηµειώµατος, το Πρωτοδικείο έκρινε ότι η δυνατότητα αυτή είχε εξετασθεί εµπεριστατωµένα από το Συµβούλιο, το οποίο είχε διαβουλευθεί επίσης σχετικά µε την Επιτροπή σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 4 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 31. Λόγω του πολιτικά ευαίσθητου χαρακτήρα των προαναφερόµενων διαπραγµατεύσεων στο πλαίσιο του ΠΟΕ το Πρωτοδικείο έκρινε ότι έπρεπε να θεωρηθεί ευαίσθητο όλο το περιεχόµενο του σηµειώµατος και ότι το Συµβούλιο, αρνούµενο στον προσφεύγοντα τη µερική πρόσβαση στο σηµείωµα αυτό, δεν εφήρµοσε εσφαλµένα το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Όσον αφορά τον τρίτο ισχυρισµό του προσφεύγοντος, ότι δηλαδή το Συµβούλιο δεν παρέσχε πρόσβαση στα πρακτικά της επιτροπής του άρθρου 133 (αναπληρωµατικά µέλη) και ότι η έλλειψη σχετικών πρακτικών θα καθιστούσε άνευ νοήµατος το άρθρο 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, το Πρωτοδικείο έκρινε ότι δεν ήταν δυνατόν να συναχθεί ότι το Συµβούλιο είχε ενεργήσει κατά αυθαίρετο ή µη προβλέψιµο τρόπο µη µεριµνώντας για την τήρηση πρακτικών όσον αφορά το πρώτο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης της συνεδρίασης της επιτροπής του άρθρου 133 στις 19 Δεκεµβρίου 2003 32. 31 32 Μετά την εξέταση αυτή το Συµβούλιο είχε συµπεράνει ότι αυτή η µερική δηµοσιοποίηση σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 δεν θα ήταν δυνατή, δεδοµένου ότι οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) του εν λόγω κανονισµού θα έπρεπε να εφαρµοσθούν στο σύνολο του σηµειώµατος της Επιτροπής. Το Πρωτοδικείο επισήµανε ότι - προκειµένου να πληρούται η απαίτηση της διαφάνειας στην οποία βασίζεται ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 - τα οικεία θεσµικά όργανα πρέπει, στο βαθµό που είναι δυνατόν και κατά µη αυθαίρετο και προβλέψιµο τρόπο, να καταρτίζουν και να διατηρούν έγγραφα σχετικά µε τις δραστηριότητές τους. Ωστόσο, στην παρούσα υπόθεση, ο καθαρά ενηµερωτικός χαρακτήρας του πρώτου σηµείου της ηµερήσιας διάταξης της συνεδρίασης στις 19 Δεκεµβρίου 2003 και το γεγονός ότι δεν απαιτούσε κανένα ιδιαίτερο µέτρο εφαρµογής δικαιολογούσαν το ότι δεν ήταν αναγκαία η τήρηση πρακτικών και το ότι το σηµείο δεν καταχωρίσθηκε σε συνοπτική έκθεση ή άλλο επακόλουθο έγγραφο της επιτροπής του άρθρου 133. Δεν θα µπορούσε συνεπώς να συναχθεί ότι το Συµβούλιο, προβάλλοντας το λόγο ότι δεν υπήρχαν πρακτικά σχετικά µε το συγκεκριµένο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης, παρέβαινε το δικαίωµα του προσφεύγοντος για πρόσβαση στα έγγραφα σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 25

Ως προς την άρνηση του Συµβουλίου, ελλείψει πρακτικών, να παράσχει στον προσφεύγοντα πληροφορίες όσον αφορά το περιεχόµενο των συζητήσεων για το προαναφερόµενο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης κατά τρόπο που να επιτρέπει την κυκλοφορία τους το Πρωτοδικείο επισήµανε ότι το πεδίο εφαρµογής του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, σύµφωνα µε το άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισµού αυτού, περιλαµβάνει µόνο τα υπάρχοντα «έγγραφα εις χείρας θεσµικού οργάνου, δηλαδή όσα συντάσσονται ή παραλαµβάνονται από αυτό και βρίσκονται στην κατοχή του». Κατά συνέπεια το Συµβούλιο δεν είχε παραβεί το δικαίωµα του προσφεύγοντας για πρόσβαση στα έγγραφα, σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, όταν αρνήθηκε να του παράσχει πληροφορίες όσον αφορά το περιεχόµενο των συζητήσεων για το πρώτο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης της συνεδρίασης στις 19 Δεκεµβρίου 2003, δεδοµένου ότι οι πληροφορίες αυτές δεν υπήρχαν στη µορφή εγγράφου που µπορούσε να κυκλοφορήσει. Ως προς την άρνηση του Συµβουλίου να παράσχει πρόσβαση στα πρακτικά της Επιτροπής και των αντιπροσωπιών των κρατών µελών που παρέστησαν στη συνεδρίαση της επιτροπής του άρθρου 133 στις 19 Δεκεµβρίου 2003 το Πρωτοδικείο επισήµανε ότι ο προσφεύγων δεν είχε ζητήσει από το Συµβούλιο να του παράσχει πρόσβαση σε αυτά τα εσωτερικά πρακτικά κατά την υποβολή της επιβεβαιωτικής αίτησης και ότι τα επιχειρήµατα του προσφεύγοντος όσον αφορά την πρόσβαση στα πρακτικά αυτά δεν µπορούν συνεπώς να γίνουν δεκτά. Επιπλέον, ακόµη και εάν ο προσφεύγων είχε περιλάβει στην αίτησή του την πρόσβαση στα εσωτερικά πρακτικά της Επιτροπής και των αντιπροσωπιών των κρατών µελών, το Συµβούλιο δεν θα ήταν σε θέση να κοινοποιήσει τα πρακτικά αυτά δυνάµει του άρθρου 2 παράγραφος 3 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δεδοµένου ότι δεν τα είχε στην κατοχή του ούτε τα είχε παραλάβει. Απόφαση της 27ης Νοεµβρίου 2007 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις T-3/00 και T-337/04(Πιτσιόρλας κατά Συµβουλίου και ΕΚΤ) Όσον αφορά την απόφαση του Πρωτοδικείου στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις T-3/00 και T-337/04 33 υπενθυµίζεται ότι ο προσφεύγων στις υποθέσεις αυτές επιδίωκε την ακύρωση της απόφασης του Συµβουλίου της 30ής Ιουλίου 1999 και της απόφασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 8ης Νοεµβρίου 1999, οι οποίες του αρνούνταν την πρόσβαση σε έγγραφο σχετικό µε τη συµφωνία Βασιλείας/Nyborg για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού νοµισµατικού συστήµατος, καθώς και αποζηµίωση δυνάµει των άρθρων 235 και 288 δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης ΕΚ, για ζηµίες απορρέουσες από τις αρνήσεις αυτές. Το Πρωτοδικείο, στην απόφασή του της 27ης Νοεµβρίου 2007, αποφάνθηκε ότι η ΕΚΤ, στην απόφαση που εξέδωσε στις 8 Νοεµβρίου 1999, είχε παραβεί την υποχρέωση αιτιολόγησης της απορριπτικής απόφασής της και ότι συνεπώς η απόφαση αυτή έπρεπε να ακυρωθεί. Το Πρωτοδικείο απέρριψε ωστόσο την αίτηση ακύρωσης όσον αφορά το Συµβούλιο καθώς και την αγωγή αποζηµίωσης κατά των δύο κοινοτικών οργάνων. 33 Η αίτηση πρόσβασης υποβλήθηκε και εν συνεχεία εξετάσθηκε σύµφωνα µε τις διατάξεις της απόφασης 93/731/ΕΚ, ΕΕ 1993 L 340, 31.12.1993, σ. 43. Για περαιτέρω λεπτοµέρειες σχετικά µε τα αρχικά στάδια των διαδικασιών, βλέπε επίσης την ετήσια έκθεση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόσβαση στα έγγραφα - 2003, σ. 34-35 καθώς και την ετήσια έκθεση για το έτος 2004, σ. 28-29. 26