ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ: το μέλλον είναι εδώ! Κώστας Δ. Καλαμποκίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ http://catastrophes.geo.aegean.gr

NATECH Συνεχής αντιμετώπιση περιβαλλοντικών (και όχι μόνο) κρίσεων & καταστροφών

Επικράτηση μια κουλτούρας εκτάκτων αναγκών

ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΣ (υπερκατανάλωση)

Λειψυδρία & Αύξηση Πυρκαγιών (21ος αιώνας)

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΛΥΣΗ - κοινωνικοοικονομικά αίτια - οργανωτικές αδυναμίες - μη εφαρμογή τεχνογνωσίας ΕΠΙΒΟΛΗ ιδιοκτησία, χωροταξία, νομοθεσία, χρήσεις γης, κτηματολόγιο ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ενημέρωση ευαισθητοποίηση συμμετοχή συντονισμός ΕΦΑΡΜΟΓΗ διαχείριση πόρων διαχείριση εκτάκτων αναγκών συστήματα Η/Υ έγκαιρη προειδοποίηση δορυφορική τεχνολογία

Φ Ω Τ Ι Α ΧΛΩΡΙΔΑ ΠΑΝΙΔΑ ΥΔΑΤΑ ΒΟΣΚΗ ΑΝΑΨΥΧΗ

Δασικές Πυρκαγιές στην Ελλάδα (1971-2007) Ν-χρόνια καμένης γης 1998 Μεσογειακό οικοσύστημα = φωτιά

πυρκαγιές = άνθρωποι

Ανθρώπινα Θύματα (1977-2007)

Βιώσιμη Διαχείριση Υδατικών Πόρων

Η ΨΕΥ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ: 232 εκατομμύρια άνθρωποι σε 26 χώρες της γης πλήττονται από τη λειψυδρία Το 2025: ο 1 στους 3 κατοίκους της γης, 3,5 δισ. άνθρωποι σε 52 χώρες, θα ζουν σε καθεστώς λειψυδρίας Οι πόλεμοι, οι διεθνείς διαμάχες και οι συγκρούσεις στο μέλλον θα έχουν ως αιτία τη διεκδίκηση πηγών νερού

Η ΨΕΥ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Υπόγεια Νερά: Εντατική εκμετάλλευση - Δραματικές πτώσεις στάθμης - Εκτεταμένη ρύπανση - Υφαλμύρωση παράκτιων υδροφορέων Ποτάμια: Σημαντικά μειωμένες παροχές Υπερεκμετάλλευση (Αλιάκμονας) - Διακρατικά νερά (Αξιός, Νέστος) - Ρύπανση - Υποβάθμιση Δέλτα Λίμνες: Υπό εξαφάνιση (π.χ. στην Κορώνεια απώλεια πλέον του 90% του υδατικού δυναμικού) Υγρότοποι: 2 στους 3 έχουν εξαφανιστεί τα τελευταία 50 χρόνια

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Χρονική και χωρική ανισοκατανομή των υδατικών πόρων Συγκεντρωτική ανάπτυξη του πληθυσμού και της οικονομικής δραστηριότητας Ευαίσθητη νησιωτική χώρα με την αυξημένη τουριστική κίνηση το καλοκαίρι Εκτεταμένη ακτογραμμή με προβλήματα υφαλμύρωσης

Κατανομή των βροχοπτώσεων στην Ελλάδα Διακρίνονται τρεις περιοχές στον χάρτη: 1. Δυτικό τμήμα με σκούρο χρώμα (έντονες βροχοπτώσεις). 2. Kεντρικό τμήμα με ανοιχτό χρώμα (μέση βροχόπτωση). 3. Ανατολικό τμήμα με λευκό χρώμα (μικρή βροχόπτωση).

ΒΙΩΣΙΜΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Ολοκληρωμένη πολιτική νερού - Αποτελεσματικότητα ιαχείριση της ζήτησης του νερού - Ανάκτηση του κόστους - Κοστολόγηση σύμφωνα με την πλήρη αξία του - Αποδοτικότητα Αποκεντρωμένη και συμμετοχική διαχείριση νερού Ισότητα - Ισοτιμία

Τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν: Η διευθέτηση του ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης του νερού Η διαχείριση των υδατικών πόρων εντός της υδρολογικής ενότητας της λεκάνης απορροής ποταμού Η περιβαλλοντική υποβάθμιση Οι οικονομικοί και χρηματοοικονομικοί περιορισμοί Η αναποτελεσματική διοίκηση

ΓΙΑΤΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται τρεις φορές πιο γρήγορα από την αντίστοιχη αύξηση του πληθυσμού. Η αξιοποίηση κάθε νέου κυβικού μέτρου νερού θα κοστίζει στο εξής 2-3 φορές περισσότερο απ ό,τι μέχρι τώρα. Το 2025 το 1/3 του πληθυσμού της γης θα ζει σε συνθήκες κρίσης νερού -52 χώρες θα θεωρούνται άνυδρες.

Ο Κύκλος μιας Καταστροφής Πριν την Καταστροφή Πρόβλεψη Πρόληψη Εκτίμηση Ο κύκλος μιας καταστροφής Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε μια καταστροφή. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο. Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για να αντιδράσουμε σωστά εάν γίνει η καταστροφή. Καταστροφή Αντιμετώπιση Μετά την Καταστροφή Τι μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε μια καταστροφή. Πώς μπορούμε να μειώσουμε τις επιπτώσεις μιας καταστροφής σε: Ανθρώπινες ζωές Καταστροφή υλικών Περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αποκατάσταση Αξιολόγηση Πως μπορούμε να ανακάμψουμε γρηγορότερα μετά από μια καταστροφή. Πως θα διαχειριστούμε την εμπειρία μετά από κάθε καταστροφή για να μας βοηθήσει στο μέλλον.

Preparedness Prediction Warning Mitigation Reconstruction Risk Management Crisis Management Disaster Impact Assessment Recovery Response

Definition of Risk HAZARD VULNERABILITY natural event Climatology, Probabilities, Forecasts Water Shortage: discrepancy between supply and demand RISK anthropogenic factors Population Urbanization Water Technology Land use practices Environmental degradation Water uses Government policies

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Φυσικές Καταστροφές Natural Disasters Τεχνολογικοί Κίνδυνοι Technological Hazards Εκτίμηση Κινδύνου Risk Assessment Κλιματική Αλλαγή Climate Change Υδατικοί Πόροι Water Resources Ενέργεια Energy Διατήρηση της Φύσης Nature Conservation Περιβαλλοντική Υγιεινή Environmental Health Αειφόρος Ανάπτυξη Sustainable Development Συστήματα Ανάλυσης Systems Analysis Πολιτική Προστασία Civil Protection

Αειφόρος Ανάπτυξη ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 30 / 62

Γεωγραφική Σχολή Σκέψης Βιοφυσικές Παράμετροι Ανθρωπογεωγραφικές Διαστάσεις Περιφερειακή Σύγκριση Κλίμακες Αλλαγής Γεωπληροφορική Τεχνολογία 31 / 62

ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 32 / 62

ΓΕΩΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 33 / 62

Web GIS GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 34 / 62

ΓΕΩΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 35 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 36 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 37 / 62

38 / 62

http://earthobservatory.nasa.gov/naturalhazards GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 39 / 62

http://hisz.rsoe.hu/alertmap/index2.php GEOINFO IN NATECH 12 12 12 12 2011 40 / 62

http://www.geophysics.geol.uoa.gr/stations/maps/recent.html GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 41 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 42 / 62

http://virtualfire.aegean.gr GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 43 / 62

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ: Σεισμοί (USGS) GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 44 / 62

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ: Τυφώνες (NWS) GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 45 / 62

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ: Πυρκαγιές (MODIS) GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 46 / 62

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ: Πλημμύρες (NWS) GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 47 / 62

Χάρτης κινδύνου ερημοποίησης της Ελλάδας GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 48 / 62

ΧΑΡΤΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ Extent and severity of the 2003 drought GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 49 / 62

ΔΕΙΚΤΗΣ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑΣ GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 50 / 62

CLOUD COMPUTING (ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ( ΝΕΦΟΣ) GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 51 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 52 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 53 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 54 / 62

www.venus c.eu 55 / 62

56 / 62

GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 57 / 62

Ηζωήξαναρχίζει

φυτρώνει

περπατάει

αντιστέκεται

αμφισβητείστε αυθεντίες & δόγματα GEOINFO IN NATECH 12 12 12 20112011 62 / 62