H Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτός Σου Ρόμπερτ Ηλίας Νατζέμυ
H Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτός Σου Ρόμπερτ Ηλίας Νατζέμυ www.holisticharmony.com (English) www.holisticharmony.com/greek (Ελληνικά) 2009
Αφιερώνω το βιβλίο στην Ελευθερία της Ανθρώπινης Ψυχής. Εκδόσεις Ολιστική Αρμονία Τ.Θ. 93 Μαρκόπουλο Ελλάδα, 19003 www.holisticharmony.com armoniki@holisticharmony.com 2009 Robert Elias Najemy Ένα μεγάλο EYXAPIΣTΩ στην Ματίνα Πάσχου και στην Βίκυ Φάντη που βοηθήσανε αφιλοκερδώς στην μετάφραση και διόρθωση του κείμενου. Μακέτα εξωφύλλου από "Ruby Red" Διαφημιστική isbn 0-9770813-4-6
Περιεχόμενα Εισαγωγή 7 Κεφάλαιο 1 - Τι είναι Ελευθερία 11 Κεφάλαιο 2 - Τα Συναισθήματά μας σαν Οδηγοί προς την Ελευθερία 25 Κεφάλαιο 3 - Ο Ρόλος των Συναισθημάτων στην Υγεία και την Ενέργειά μας 55 Κεφάλαιο 4 - Η Χημεία της Αγάπης 63 Κεφάλαιο 5 - Ho oponopono και η Αντανάκλαση του Εσωτερικού μας Κόσμου 69 Κεφάλαιο 6 - Κβαντική Φυσική και Πνευματικές Αλήθειες 97 Κεφάλαιο 7 - Εσωτερικές Πηγές και Ανταλλαγές Ενέργειας 109 Κεφάλαιο 8 - Ελευθερία μέσα από την Αγάπη 131 Κεφάλαιο 9 - Ελευθερώνοντας το Εσωτερικό Παιδί 147 Κεφάλαιο 10 Ελευθερία από την Ψευδαίσθηση του Εαυτού 183 Κεφάλαιο 11 - Αντίσταση στη Θετική Αλλαγή 193 Κεφάλαιο 12 - Πιθανές Πεποιθήσεις που Μπορεί να Εμποδίζουν την Ευτυχία 201 Κεφάλαια 13 Συνταγές για Συναισθήματα 213 Κεφάλαιο 14 - Η Ψυχολογία της Ευγνωμοσύνης 225 Κεφάλαιο 15 - Ελευθερία από Άγχος, Στρες, Φόβο, Πόνο, Ενοχή και Θυμό με Ενεργειακή Ψυχολογία 237 Κεφάλαιο 16 H Ελευθερία από την Ευθύνη για τους άλλους και την Εξάρτηση από αυτούς 245 Κεφάλαιο 17 Aλήθειες που Aπελευθερώνουν 261 Κεφάλαιο 18 Ελευθερία μέσα από τη Συγχώρεση 283 Κεφάλαιο 19 - Ελευθερία μέσα από τη Συγχώρεση του Εαυτού μας 299 Κεφάλαιο 20 - Ελευθερία μέσα από την Ενότητα 307 Κεφάλαιο 21 - Ελευθερία μέσα από την Υψηλή Ενέργεια 313 Κεφάλαιο 22 - Ελευθερία μέσα από την Προσφορά 319 Κεφάλαιο 23 - Ανοικτή Επιστολή από έναν Αμερικανό Συγγραφέα στην Ελλάδα 331
Εισαγωγή Εύχομαι αυτό το βιβλίο να εμπλουτίσει τη ζωή σας με ακόμη περισσότερη ευτυχία και ευημερία. Η έμπνευση γι αυτό το βιβλίο ήρθε καθώς παρατηρούσα πώς οι άνθρωποι γύρω μου ένιωθαν καταπιεσμένοι και περιορισμένοι, γεμάτοι παράπονα για τη ζωή τους και για όσα είναι «υποχρεωμένοι να κάνουν». Αυτό μ έκανε να μελετήσω βαθιά το θέμα της προσωπικής ελευθερίας και το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν αισθάνονται ελεύθεροι, αλλά νιώθουν ότι οι άλλοι τους χρησιμοποιούν και τους καταπιέζουν. Οι σκέψεις μου με έφεραν στη βαθιά συνειδητοποίηση ότι στην πραγματικότητα είμαστε απόλυτα ελεύθεροι και κάθε μία πράξη της ζωής μας είναι ελεύθερη επιλογή μας. Είμαστε όλοι ελεύθεροι και δεν το γνωρίζουμε καν. Μέσα στη σύγχυσή μας πιστεύουμε ότι άνθρωποι, δυνάμεις και καταστάσεις έξω από τον εαυτό μας είναι η αιτία για το τι κάνουμε με το χρόνο και τη ζωή μας. Αυτό το βιβλίο είναι σχεδιασμένο να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε αυτές τις λανθασμένες πεποιθήσεις, που περιορίζουν την ελευθερία και την ευτυχία σας, ώστε να μπορέσετε να δημιουργήσετε μια ζωή, στην οποία να απολαμβάνετε αυτό που κάνετε κάθε στιγμή είτε επειδή είστε τώρα ελεύθεροι να μην κάνετε αυτό που δεν αγαπάτε είτε επειδή είστε τώρα ελεύθεροι να αγαπάτε αυτό που κάνετε. Δεν υπάρχει λόγος να υποφέρουμε κάνοντας αυτό που δεν αγαπάμε. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 7
Αυτά τα κεφάλαια θα σας καθοδηγήσουν μέσα απ αυτήν τη διαδικασία, καθώς συνειδητοποιείτε πώς οι ίδιες οι πεποιθήσεις, οι ανάγκες, οι φόβοι και οι συνήθειές σας είναι οι μόνες αιτίες των συναισθημάτων καταπίεσης (και ίσως τελικά κατάθλιψης). Θα συζητήσουμε τι είναι πραγματικά η ελευθερία και η ευτυχία, πώς δημιουργούνται τα συναισθήματά μας, πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε θετικά και πώς μπορούμε τελικά να τα μετασχηματίσουμε. Αναλύεται με λεπτομέρεια η σημασία της αγάπης και της αποδοχής. Εξηγείται με λεπτομέρεια η δυναμική μέθοδος Ho oponopono, καθώς και κάποιοι πιθανοί συσχετισμοί με την κβαντική φυσική που μπορούμε να κάνουμε αναφορικά με το πώς δημιουργούμε την πραγματικότητά μας. Θα μάθουμε τεχνικές μεταμόρφωσης των πεποιθήσεων και αντιλήψεων, καθώς και αύξησης των εσωτερικών πηγών ενέργειας. Ένα κεφάλαιο αφιερώνεται στη θεραπεία και απελευθέρωση του εσωτερικού μας παιδιού ή του υποσυνείδητου από λανθασμένους προγραμματισμούς που περιορίζουν την ευτυχία μας στο παρόν. Αγγίζουμε το γεγονός ότι ο χρόνος, ο χώρος και το ίδιο το εγώ μας είναι όλα τελικά ψευδαισθήσεις που έχουμε συμφωνήσει να μάθουμε, αναπτύξουμε, δημιουργήσουμε και εκδηλώσουμε, αλλά τελικά δεν αποτελούν πραγματικότητα με μια αίσθηση μονιμότητας και διάρκειας. Θα αναφερθούμε στο γεγονός ότι κάποια μέρη του εαυτού μας δεν θέλουν, για διάφορους λόγους, μια πιο ευτυχισμένη ή πιο ελεύθερη πραγματικότητα, και πώς μπορούμε να υπερβούμε αυτήν την εσωτερική αντίσταση προς μια ωραιότερη πραγματικότητα. Μας δίνονται χιουμοριστικές συνταγές για το πώς δημιουργούμε κάποια δυσάρεστα συναισθήματα και πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτά που προτιμούμε. Θα έχουμε την πρόκληση να σκεφτούμε όλα όσα έχουμε, για τα οποία μπορούμε να νιώθουμε ευγνωμοσύνη. 8 www.holisticharmony.com
Υπάρχουν κεφάλαια για την απελευθέρωση από το παρελθόν, τη συγχώρεση των άλλων και τη συγχώρεση του εαυτού μας με ενεργειακή ψυχολογία. Στα επόμενα κεφάλαια δίνεται έμφαση στη σπουδαιότητα της αναγνώρισης της ενότητάς μας σε τόσα πολλά επίπεδα και της καταπιεστικής ανάγκης να βιώσουμε αυτήν την ενότητα μέσα στον τρόπο ζωής μας, τη συμπεριφορά και τις πράξεις μας. Τα τελευταία κεφάλαια προσφέρουν πρακτική και πνευματική καθοδήγηση για τους δύσκολους καιρούς μας, ως προς το πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την υγεία, ενέργεια, ηρεμία και διαύγειά μας μέσα στην παρούσα και σε κάθε μελλοντική οικονομική, ηθική, προσωπική, κοινωνική και πνευματική κρίση. Θα δούμε πώς μπορούμε να πραγματοποιήσουμε αυτό που χρειαζόμαστε και πώς μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά την οικογένεια, την κοινωνία και τον πλανήτη. Και τέλος, θα ανακαλύψουμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία για την πνευματική μας εξέλιξη. Πιστεύω ότι θα το απολαύσετε και θα επωφεληθείτε από τις έννοιες και τις τεχνικές που προσφέρονται σ αυτό το βιβλίο. Μερικά από τα κεφάλαια είναι ανατυπώσεις από το βιβλίο Η Αγάπη Είναι Επιλογή, επειδή σχετίζονται απευθείας με την έννοια της ελευθερίας όπως και με την έννοια της αγάπης. Με αγάπη, Να είστε καλά, Ρόμπερτ Ηλίας Νατζέμυ www.holisticharmony.com/greek Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 9
10 www.holisticharmony.com
Κεφάλαιο 1 Τι Είναι Ελευθερία Ελευθερία είναι η απουσία εσωτερικών ή εξωτερικών εμποδίων προς την ικανοποίηση των ύψιστων πιθανών αναγκών μας ή της ευτυχίας μας. Ευτυχία είναι μια κατάσταση που βιώνουμε όταν οι ανάγκες μας ικανοποιούνται και δεν νιώθουμε την πίεση ή τον πόνο μιας ανικανοποίητης ανάγκης. Μία ανάγκη μπορεί να είναι σωματική, υλική, συναισθηματική, κοινωνική, νοητική ή πνευματική. Μπορούμε να είμαστε το ίδιο δυστυχισμένοι από την έλλειψη ικανοποίησης των συναισθηματικών ή πνευματικών αναγκών όσο και των σωματικών αναγκών μας. Οι ανάγκες μας μπορεί να αφορούν και σ αυτά που θέλουμε για τους άλλους, όπως για την οικογένεια, τους φίλους, την κοινωνία, το περιβάλλον και τον πλανήτη. Οι ανάγκες μας μπορεί να ικανοποιηθούν από εμάς τους ίδιους, τους άλλους ή από το «Σύμπαν», το Θεό ή τη «Ζωή». Όταν δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες μας, νιώθουμε πόνο, πλήγωμα, δυστυχία, αδικία, πίκρα, απογοήτευση, αποθάρρυνση, προδοσία, καταπίεση, θυμό, ακόμη και μίσος και εκδικητικότητα προς αυτούς που πιστεύουμε ότι μας εμποδίζουν. Όταν οι ανάγκες μας ικανοποιούνται νιώθουμε ευτυχισμένοι, ασφαλείς, ευγνώμονες και γεμάτοι αγάπη προς αυτούς που μας βοηθούν. «Ελευθερία» είναι η ικανότητα να κατευθύνουμε τις ενέργειές μας χωρίς εμπόδια προς την ικανοποίηση όλων των κατηγοριών αναγκών που αναφέρονται παραπάνω. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 11
Μπορούμε να χωρίσουμε τα εμπόδια της ελευθερίας σε εξωτερικά και εσωτερικά. Εντούτοις, θα δούμε τελικά πως όλα είναι εσωτερικά εμπόδια, γιατί ένα εξωτερικό εμπόδιο μπορεί να περιορίσει την ελευθερία μας μόνον εφόσον φοβόμαστε τις συνέπειες αυτής της εξωτερικής πίεσης ή απειλής, όπως τη γνώμη των άλλων ή το να χάσουμε τη δουλειά μας. Στην πραγματικότητα τα μοναδικά εμπόδιά μας προς την ελευθερία, την ευτυχία και την αγάπη είναι ο φόβος και η ενοχή και, φυσικά, η πεποίθησή μας ότι δεν είμαστε ελεύθεροι. Ελευθερία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ένα είδος ελευθερίας που όλοι αναζητούμε είναι η ελευθερία για τα δικαιώματα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης χωρίς εξαίρεση. (Εκτός ίσως από εκείνους που χάνουν προσωρινά κάποια από αυτά τα δικαιώματα επειδή έχουν κάνει κατάχρηση της ελευθερίας τους με τρόπο επικίνδυνο για τους άλλους και βρίσκονται στη φυλακή.) 1. Ελευθερία κίνησης από τόπο σε τόπο χωρίς εμπόδια από τις κρατικές αρχές. 2. Ελευθερία να σκεφτόμαστε, να πιστεύουμε και να εκφραζόμαστε σύμφωνα με την εσωτερική μας καθοδήγηση. Θρησκευτική, πνευματική και πολιτική ελευθερία. 3. Ελευθερία να έχουμε ίσες ευκαιρίες στην εργασία, στη δημιουργία και στην έκφραση του εαυτού μας. 4. Ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση, εργασία, οικονομική ανάπτυξη και έκφραση. 5. Ίσες ευκαιρίες ικανοποίησης βασικών αναγκών όπως τροφή, νερό, στέγη και μεταφορά. 6. Ελευθερία συνάθροισης με άλλους με σκοπό την εξερεύνηση κοινών ενδιαφερόντων. 7. Ίση αντιμετώπιση και προστασία από το νομικό, υγειονομικό και εκπαιδευτικό σύστημα. Ελευθερία έκφρασης. Η ελευθερία αντιμέτωπη με τα δικαιώματα και τις ανάγκες των άλλων Είναι λογικό και νόμιμο οι ελευθερίες μας να μην βλάπτουν τους άλλους. Επομένως όλες οι ελευθερίες μας υπόκεινται στη βασική προ- 12 www.holisticharmony.com
ϋπόθεση ότι δεν θα κάνουμε ποτέ σε κάποιον αυτό που δεν θα θέλαμε να κάνει αυτός σε μας. Άρα είμαστε ελεύθεροι να εκφραζόμαστε όπως νιώθουμε, αλλά με την προϋπόθεση ότι δεν θα συμπεριφερόμαστε στους άλλους με τρόπο που δεν θα θέλαμε να συμπεριφέρονται εκείνοι σε μας. Αυτό μάς φέρνει στο βασικό ερώτημα του αν αναφερόμαστε στην «ελευθερία της προσωπικότητας ή στην ελευθερία της ψυχής». Υπάρχουν φορές που η ψυχή μας έχει διαφορετικές ανάγκες από την προσωπικότητα. Μερικές από τις ανάγκες της προσωπικότητας είναι: ασφάλεια, ικανοποίηση, επιβεβαίωση, δύναμη, αποδοχή, αναγνώριση, πλούτος, υλικά αγαθά, ανωτερότητα και άλλες. Η προσωπικότητά μας χρειάζεται αυτά τόσο πολύ, που συχνά είναι πρόθυμη να αγνοήσει τις πιθανές συνέπειες στους άλλους και στο περιβάλλον. Η προσωπικότητά μας είναι πολύ απομονωμένη και μερικές φορές αποξενωμένη και εύκολα ξεχνάει την ύψιστη ενότητά μας με όλα. Επομένως είναι ικανή στο όνομα της «ελευθερίας ικανοποίησης των αναγκών της» να πάρει αποφάσεις που βλάπτουν τους άλλους και το περιβάλλον και τελικά κι αυτήν την ίδια. Γι αυτόν το λόγο η ανθρώπινη ελευθερία μόνον τώρα μετά από τόσους πολλούς αιώνες εμφανίζεται βαθμιαία σαν ένας σημαντικός παράγοντας στην ανθρώπινη συνειδητότητα. Η ιστορία μας μέχρι τώρα ήταν η ιστορία πολύ λίγης ελευθερίας για τον κοινό άνθρωπο. Αυτή η ελευθερία λείπει ακόμη σε πολλά μέρη του κόσμου που τα κυβερνούν δικτάτορες. Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στη σημερινή ελευθερία είναι αυτός της οικονομικής ελευθερίας, που επιτρέπει σε πολλούς ανθρώπους να ικανοποιούν πολλές ανάγκες που δεν είχαν ποτέ ικανοποιηθεί στο παρελθόν. Μέχρι σήμερα δεν είχαμε τη συναισθηματική, νοητική και πνευματική ωριμότητα να χρησιμοποιήσουμε την ελευθερία μας με τρόπο που να είναι ωφέλιμος ταυτόχρονα σε μας, στους άλλους και στο περιβάλλον. Αυτό απαιτεί πνευματική διαύγεια, λιγότερη ξεχωριστότητα και μεγαλύτερη ταύτιση με τους άλλους και το σύνολο. Μόνον τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ελευθερία μας με τρόπο που θα μας αποφέρει πραγματικά την ευτυχία που αναζητάμε. Μας δίνεται τώρα η ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε σοφά αυτό το νέο δώρο της ελευθερίας με διαύγεια, αγάπη και σοφία. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 13
«Αντιδραστική ελευθερία» Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι έχουμε προγραμματιστεί να πιστεύουμε ότι οι άλλοι η κυβέρνηση, ο σύντροφός μας, οι γονείς μας και άλλες εξωτερικές δυνάμεις - μάς περιορίζουν, μάς καταπιέζουν και μάς εμποδίζουν να έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθινό αν έχουμε υποστεί καταπίεση ή περιορισμό σαν παιδιά. Τότε έχουμε την τάση να συσχετίζουμε την ελευθερία με συγκεκριμένες δραστηριότητες όπως: Να είμαστε «ελεύθεροι» να τρώμε ό,τι θέλουμε και όποτε το θέλουμε. Να είμαστε «ελεύθεροι» να ξοδεύουμε όσα χρήματα θέλουμε. Να είμαστε «ελεύθεροι» να καπνίζουμε και να πίνουμε όσο θέλουμε. Να είμαστε «ελεύθεροι» να κάνουμε ό,τι θέλουμε ανεξάρτητα από το πώς αυτό επιδρά στους άλλους. Να είμαστε «ελεύθεροι» να έχουμε σεξουαλική επαφή με οποιονδήποτε θέλουμε. Να είμαστε «ελεύθεροι» να λέμε όχι όταν οι άλλοι ζητούν κάτι από μας. Να είμαστε «ελεύθεροι» να αγνοούμε τις ανάγκες των άλλων. Να είμαστε «ελεύθεροι» να παραβαίνουμε τους κανόνες και να αγνοούμε τους νόμους. Να είμαστε «ελεύθεροι» να μην εργαζόμαστε όταν θα έπρεπε να εργαστούμε. Να είμαστε «ελεύθεροι» να μην κάνουμε αυτό που μας έχει ζητηθεί. Να είμαστε «ελεύθεροι» από ευθύνες και τις πιθανές τους συνέπειες. Σύγχυση σχετικά με την ελευθερία Αυτές οι «αντιδραστικές ελευθερίες» προφανώς δεν είναι πραγματικές ελευθερίες. Η πραγματική ελευθερία σε πολλές περιπτώσεις θα ήταν το αντίθετο. Για παράδειγμα: Ελευθερία να τρώμε αυτό που εξυπηρετεί πραγματικά την υγεία μας. 14 www.holisticharmony.com
Ελευθερία να χρησιμοποιούμε τα χρήματά μας με τρόπο που πραγματικά μάς φέρνει μακρόχρονη ευτυχία. Ελευθερία να μην καπνίζουμε και να μην πίνουμε, ώστε να δημιουργήσουμε περισσότερη υγεία και ευτυχία. Ελευθερία από υποσυνείδητες αντιδραστικές ενέργειες που βασίζονται στο παρελθόν, ώστε να μπορούμε να νιώθουμε ενότητα με τους άλλους και να συμπεριφερόμαστε με τρόπο που ωφελεί τον εαυτό μας και τους άλλους ταυτόχρονα. Ελευθερία να χρησιμοποιούμε τη σεξουαλικότητά μας με τρόπο που δημιουργεί σχέσεις αγάπης γεμάτες νόημα και διάρκεια. Ελευθερία να μπορούμε να πούμε «ναι» όταν θα θέλαμε πραγματικά να ανταποκριθούμε στην ανάγκη κάποιου. Ελευθερία να σεβόμαστε τις ανάγκες των άλλων με τον τρόπο που θα θέλαμε και αυτοί να σέβονται τις δικές μας. Ελευθερία να σεβόμαστε και να ζούμε σύμφωνα με τους νόμους, οι οποίοι υπάρχουν για να προστατεύουν το σύνολο και να δημιουργούν κοινωνική ισότητα και αρμονία. Ελευθερία να εργαζόμαστε ευσυνείδητα με αγάπη, όπως θα θέλαμε να κάνουν και οι άλλοι που εργάζονται για μας. Ελευθερία να ανταποκριθούμε με αγάπη προς όσους ζητούν κάτι από μας. Ελευθερία να αναλάβουμε ευθύνες και να απολαύσουμε τις δημιουργικές μας ικανότητες χωρίς φόβο αποτυχίας ή συνεπειών. Η πραγματικότητα της ελευθερίας Η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε και πάντα ήμασταν ελεύθεροι να κάνουμε ό,τι έχουμε επιλέξει σε κάθε περίπτωση. Κι αυτό επειδή κάθε στιγμή πήραμε και παίρνουμε αποφάσεις βασισμένες στις ανάγκες, τους φόβους και τους προγραμματισμούς μας. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν καταπιεστήκαμε από τους άλλους. Καταπιεστήκαμε από τις ανάγκες, τους φόβους, τις πεποιθήσεις, τους προγραμματισμούς και Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 15
τις προσκολλήσεις μας. Αυτές είναι οι δυνάμεις που μας καταπιέζουν και μας αναγκάζουν να κάνουμε επιλογές από ενοχή ή φόβο και μετά να νιώθουμε ότι δεν είμαστε ελεύθεροι και έχουμε καταπιεστεί. Μπορούμε να «εξαναγκαστούμε» ή να «πιεστούμε» να κάνουμε κάτι που δεν θέλουμε, ή να μην κάνουμε κάτι που θέλουμε, μόνον αν φοβόμαστε τις πιθανές συνέπειες της μη συμμόρφωσής μας. Μπορεί να φοβόμαστε ότι θα μας απορρίψουν ή ότι θα χάσουμε την αγάπη κάποιου. Ή ίσως ότι θα χάσουμε τη δουλειά μας ή κάποια πηγή εσόδων. Μπορεί να φοβόμαστε την αντεκδίκηση των άλλων αν κάνουμε ή δεν κάνουμε ό,τι θέλουν. Ή μπορεί να νιώθουμε ότι δεν είμαστε καλοί αν κάνουμε ή δεν κάνουμε ό,τι θα έπρεπε. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, έχουμε την ελευθερία να επιλέξουμε να χάσουμε την αγάπη τους, τη δουλειά μας ή να διακινδυνεύσουμε να μας βλάψουν, παρά να κάνουμε κάτι με το οποίο δεν συμφωνούμε ή το οποίο δεν συμπίπτει με τις αξίες, τις πεποιθήσεις ή τις ανάγκες μας. Το γεγονός ότι επιλέγουμε να πράξουμε διαφορετικά είναι «ελεύθερη επιλογή». «Θυσιάσαμε την ελευθερία μας» ή «ανταλλάξαμε την ελευθερία μας» για να προστατεύσουμε την αξία, την ασφάλεια ή κάποια άλλη ανάγκη. Θα μπορούσαμε να επιλέξουμε διαφορετικά. Με κάποιον τρόπο χρησιμοποιούμε τους άλλους όσο μας χρησιμοποιούν κι εκείνοι. Συμπεριφερόμαστε έτσι ώστε να πάρουμε ό,τι χρειαζόμαστε ή επιθυμούμε ή έχουμε εθιστεί να παίρνουμε απ αυτούς. Γίνεται μια αμοιβαία «ανταλλαγή». Τους δίνουμε ό,τι θέλουν για να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Ο Χριστός και ο Σωκράτης διατάχτηκαν να σταματήσουν να διδάσκουν, αλλιώς θα πέθαιναν. Δεν συμμορφώθηκαν. Επέλεξαν να συνεχίσουν να διδάσκουν επειδή δεν φοβήθηκαν τις συνέπειες. Επέλεξαν το θάνατο παρά τον περιορισμό. Έχουμε κι εμείς αυτό το είδος ελευθερίας, όταν απομακρύνουμε τους διάφορους φόβους μας και άλλα συναισθήματα που μας κάνουν στην πραγματικότητα να «καταπιέζουμε τον εαυτό μας». Ένα σημαντικό αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης ότι είμαστε ελεύθεροι να μην κάνουμε αυτό που οι δυνάμεις γύρω μας (γονείς, σύντροφος, παιδιά, επαγγελματικό περιβάλλον, θρησκείες, κυβέρνηση) μάς υπαγορεύουν είναι η ικανότητα να επιλέγουμε τότε να κάνουμε 16 www.holisticharmony.com
αυτό που μας ζητήθηκε από αγάπη και κατανόηση παρά από φόβο. Όταν νιώθουμε εσωτερική σύγκρουση επειδή «έπρεπε» να κάνουμε ή να μην κάνουμε κάτι, έχουμε δύο πιθανά μαθήματα. Ένα πιθανό μάθημα θα μπορούσε να είναι να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και την έλλειψη αυτοαξίας και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ελεύθεροι να πράξουμε σύμφωνα με την εσωτερική μας ώθηση. Σ αυτήν την περίπτωση μπορούμε να εργαστούμε με διάφορες μεθόδους όπως EFT, Αυτοαποπρογραμματισμού, Ακούγοντας την Καρδιά κλπ. για να αλλάξουμε την αντίληψή μας σε σχέση μ αυτό και να νιώθουμε ασφαλείς να ακολουθήσουμε την καρδιά μας. Μια άλλη πιθανότητα είναι να χρειάζεται να αφήσουμε τους εθισμούς, προγραμματισμούς, πεποιθήσεις και φόβους που αφορούν στην ελευθερία μας και να μπορούμε να κάνουμε ό,τι μας ζητείται με αγάπη χωρίς ίχνος καταπίεσης ή μνησικακίας. Σ αυτήν την περίπτωση η εξέλιξή μας βρίσκεται στην υπέρβαση ίσως με κάποιες τεχνικές όλων των εμποδίων, ώστε να μπορούμε να κάνουμε με αγάπη ό,τι μας ζητείται. Και οι δύο δρόμοι είναι ισάξιοι και χρειάζεται να μπορούμε να καθορίσουμε ποιο είναι το μάθημά μας σε κάθε περίπτωση. Ένας τρόπος να το κάνουμε είναι να φανταστούμε τον εαυτό μας να κάνει ξεχωριστά την πρώτη επιλογή και μετά τη δεύτερη και να παρατηρήσουμε πώς νιώθουμε μέσα μας. Να ξεκαθαρίσουμε με ποια επιλογή νιώθουμε καλύτερα με περισσότερη ευτυχία, χαρά και αγάπη. Ένας άλλος τρόπος είναι να αναζητήσουμε να κατανοήσουμε τα κίνητρα και τις ανάγκες που μας οδηγούν σε κάθε επιλογή. Ο φόβος δεν είναι καλός οδηγός. Η αγάπη και η ευτυχία είναι. Συχνά και μόνο η συνειδητοποίηση ότι είμαστε ελεύθεροι να μην κάνουμε «αυτό που πρέπει ή θα έπρεπε να κάνουμε» μάς επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε την ελευθερία μας για να το κάνουμε. Ένα παράδειγμα είναι μια γυναίκα που γνωρίζω, η οποία δεν ήθελε να επισκεφτεί τους συγγενείς του άνδρα της μετά από το θάνατό του. Πιεζόταν απ αυτούς ότι, σαν καλή χήρα, θα έπρεπε να τους επισκέπτεται κάθε Κυριακή. Το μισούσε και αγανακτούσε τόσο πολύ, αλλά φοβόταν για το τι θα έλεγε ο καθένας τους αν δεν συμμορφωνόταν. (Επίσης τη θεωρούσαν υπεύθυνη, επειδή ο άνδρας της είχε αυτοκτονήσει). Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 17
Μετά από περίπου πέντε λεπτά EFT πάνω στο φόβο της να μην πάει, ελευθερώθηκε από το φόβο της και ένιωσε ελεύθερη να μην τους επισκεφτεί. Έπειτα από πέντε λεπτά συζήτησης, της ζήτησα να κλείσει τα μάτια και να αποφασίσει αν ήθελε να κάνει τώρα αυτό που ήταν ελεύθερη να μην κάνει. Απάντησε, «Ξέρεις, τώρα θέλω να πάω, επειδή νιώθω τον πόνο τους και θέλω να τους βοηθήσω». Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Όταν νιώθουμε ότι δεν έχουμε επιλογή ότι «πρέπει» να κάνουμε κάτι - αισθανόμαστε πίεση, καταπίεση και θυμό. Όταν συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ελεύθεροι, μπορούμε να κάνουμε το ίδιο πράγμα με αγάπη και αίσθηση ελευθερίας. Έτσι το γεγονός ότι καθετί που κάνουμε είναι στην πραγματικότητα ελεύθερη επιλογή αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική αλήθεια για να θυμόμαστε. Σε όλη μας τη ζωή κάναμε ελεύθερες επιλογές είτε ανταλλάσσοντας την ελευθερία μας για να πάρουμε ό,τι θέλουμε από τον άλλον είτε κρατώντας την ελευθερία μας και πράττοντας όπως πραγματικά πιστεύουμε και χρειαζόμαστε. Κανένας άλλος δεν ήταν ποτέ υπεύθυνος γι αυτές τις επιλογές. Κανένας σήμερα εκτός από τον εαυτό μας δεν είναι υπεύθυνος γι αυτές τις επιλογές. Όταν το καταλάβουμε αυτό, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας συναινώντας ή μη συναινώντας. Ποιοι είναι αυτοί οι φόβοι και κάποια άλλα εμπόδια; Αυτά είναι οι πραγματικοί καταπιεστές μας: Φόβος για το τι σκέφτονται οι άλλοι για μας και τους αγαπημένους μας. Φόβος να χάσουμε τα χρήματά μας ή την πηγή των εσόδων μας. Φόβος αποτυχίας σε κάποια προσπάθεια. Φόβος να κάνουμε λάθος. Φόβος να μείνουμε μόνοι στη ζωή. Φόβος του θανάτου. 18 www.holisticharmony.com
Φόβος απόρριψης ή κριτικής. Φόβος ότι δεν αξίζουμε και φόβος ότι δεν αξίζουμε να έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε ή θέλουμε. Εθισμοί σε συγκεκριμένες πράξεις ή ουσίες όπως το κάπνισμα, το ποτό, ορισμένα είδη τροφής. Εθισμοί σε συγκεκριμένες συναισθηματικές καταστάσεις ή εμπλοκές όπως σύγκρουση, απόρριψη, θυμό, πόνο, να είμαστε θύμα και πολλά άλλα. Ανάγκη αποδοχής και αγάπης από συγκεκριμένα άτομα και πρότυπα ρόλων. Διάφορες πεποιθήσεις, προγραμματισμοί και ταμπού για το τι μάς επιτρέπεται να κάνουμε και να έχουμε. Πεποιθήσεις για το τι είμαστε ικανοί να πραγματοποιήσουμε. Ο ρόλος του θύματος και του δυστυχισμένου, που δεν μας επιτρέπει να έχουμε ό,τι θέλουμε, γιατί τότε δεν θα ήμασταν το θύμα ή ο δυστυχισμένος. Φόβος τιμωρίας αν δεν κάνουμε αυτό που θέλουν οι άλλοι. Φόβος ότι θα χάσουμε την αξία μας αν κάνουμε ό,τι θέλουν οι άλλοι. Φόβος ότι αν κάνουμε ό,τι ζητούν οι άλλοι από μας, τότε δεν θα είμαστε ελεύθεροι. Φόβος να πούμε «όχι». Φόβος να πούμε «ναι». Φόβος να εκφράσουμε ανάγκες και επιθυμίες. Αίσθημα αδυναμίας και απαξίας αν εκφράσουμε ανάγκες ή επιθυμίες. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 19
Η αληθινή ελευθερία μας μπορεί να αποκτηθεί με την υπέρβαση αυτών των εσωτερικών εμποδίων. Τότε μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και ελεύθεροι είτε να πούμε «όχι» σε εξωτερικές δυνάμεις ή να πούμε «ναι» με αγάπη και κατανόηση. Ποια είναι η πιθανή «συνειδητοποίηση» που μπορεί να μας βοηθήσει Ζούμε σε μια οικογένεια/κοινωνία στην οποία κάθε πράξη και συμπεριφορά έχει επιπτώσεις στο σύνολο. Μπορούμε να επιλέξουμε να υπακούμε στους νόμους και κανόνες που θεωρούμε και συμφωνούμε ότι είναι για το ευρύτερο καλό, ακόμη κι όταν δεν συμπίπτουν με τις προσωρινές ανάγκες ή επιθυμίες μας τη δεδομένη στιγμή. Αυτό είναι μια μορφή συναισθηματικής, νοητικής και πνευματικής ωριμότητας. Πολλαπλασιάζουμε αυτό που θα θέλαμε να κάνουμε επί ένα εκατομμύριο και ρωτάμε, αν σήμερα ένα εκατομμύριο άνθρωποι έκαναν το ίδιο, ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα. (Όπως να πετάξουμε σκουπίδια από ένα αυτοκίνητο, να διπλοπαρκάρουμε, να μπούμε μπροστά από άλλους σε μια ουρά, να μην πληρώσουμε τους φόρους μας, να κτίσουμε παράνομα.) Η ελευθερία απαιτεί ωριμότητα και κοινωνική συνείδηση. Αποφεύγουμε με αγάπη να κάνουμε σε κάποιον αυτό που δεν θα θέλαμε να κάνει σε μας. Βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου και φανταζόμαστε πώς θα αισθανόταν ή τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή. Θυμόμαστε ότι είμαστε ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης και ότι υπάρχουν φορές που η προσωπικότητά μας θέλει ή φοβάται κάτι, το οποίο σαν ψυχές αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά. Αυτό φέρνει και πάλι το ερώτημα, «ελευθερία για την ψυχή ή για την προσωπικότητα». Σαν προσωπικότητες επιθυμούμε ικανοποίηση των προσωρινών αναγκών του σώματος και του νου συνήθως για να μπορούμε να νιώθουμε ασφάλεια, αξία, απόλαυση, δύναμη ή έλεγχο. Σαν ψυχές επιθυμούμε ελευθερία από αυτές τις ανάγκες και αίσθηση εσωτερικής αξίας, ασφάλειας και δύναμης που μας επιτρέπει να έχουμε 20 www.holisticharmony.com
πραγματική ελευθερία να είμαστε και να κάνουμε αυτό που πραγματικά μας οδηγεί στην ανάπτυξη και εξέλιξή μας. Εσωτερικές συγκρούσεις και ελευθερία Το πρόβλημα εσωτερικής σύγκρουσης είναι όταν ένα μέρος του εαυτού μας θέλει να κάνει κάτι και ένα άλλο μέρος του δεν το θέλει. Για παράδειγμα ένα μέρος του εαυτού μας θέλει να κάνει δίαιτα, να σταματήσει να καπνίζει, να αφήσει μια δουλειά, να διαλογίζεται καθημερινά, να ξυπνάει νωρίτερα, να φτιάξει μια σχέση, να συγχωρήσει κάποιον, να ξεκινήσει ένα νέο επάγγελμα, να μετακομίσει σ ένα νέο σπίτι ή οτιδήποτε άλλο, ενώ ένα άλλο μέρος του εαυτού μας φοβάται ή νιώθει καταπιεσμένο απ αυτές τις πιθανές πράξεις. Σε παρόμοια περίπτωση είμαστε συγχρόνως ο καταπιεσμένος και ο καταπιεστής. Παρόμοιες συγκρούσεις αναγκών έλκουν επίσης συμπεριφορές, σχόλια και πιέσεις από τους άλλους, οι οποίοι απλά καθρεφτίζουν τις δυνάμεις που συγκρούονται μέσα μας. Σ αυτήν την περίπτωση αισθανόμαστε ότι οι άλλοι μας πιέζουν ή συγκρούονται μαζί μας, όταν στην πραγματικότητα είναι απλώς εξωτερικές εκδηλώσεις των δικών μας εσωτερικών συγκρούσεων. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η φαινομενική εξωτερική πίεση θα εξαφανιστεί όταν λύσουμε την εσωτερική μας σύγκρουση. Το πώς γίνεται αυτό εξηγείται με λεπτομέρεια στο βιβλίο μου «Σαράμ». Σαν αρχή θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε, κατανοήσουμε, αποδεχτούμε και αγαπήσουμε και τις δύο πλευρές του εαυτού μας και να τους επιτρέψουμε να επικοινωνήσουν σε μια προσπάθεια να βρουν μια κοινή λύση. Η απελευθέρωση από παιδικές εμπειρίες και συμπεράσματα θα βοηθήσει σ αυτήν τη διαδικασία, με τρόπους όπως το EFT, η μέθοδος Αυτοαποπρογραμματισμού, Ακούγοντας την Καρδιά και άλλες τεχνικές. Είμαστε ελεύθερες ψυχές και δημιουργούμε τη ζωή μας με τις επιλογές μας. Όταν κάνουμε επιλογές βασισμένες σε προγραμματισμούς, εθισμούς, ενοχή και φόβο, τότε εσκεμμένα ανταλλάσσουμε την ελευθερία μας για την αίσθηση ασφάλειας και αξίας. Όταν εσωτερικεύουμε αυτές τις ανάγκες και νιώθουμε εσωτερική ασφάλεια και εσωτερική αξία, τότε θα κάνουμε επιλογές βασισμένες στην αγάπη και την αληθινή ελευθερία. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 21
«Όχι» και «Ναι» με αγάπη Όπως φαίνεται στο παράδειγμα πιο πάνω, για να μπορούμε να πούμε «ναι», κάποιοι από μας χρειάζεται να μπορούν πρώτα να πουν «όχι». Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να μπορούμε να νιώθουμε ασφάλεια και αξία, όταν έχουμε εξετάσει αυτό που μας ζητείται και θεωρούμε ότι το «όχι» είναι η κατάλληλη απάντηση. Για να γίνει αυτό σημαίνει απελευθέρωση από την πεποίθηση ότι θα χάσουμε την αγάπη και αποδοχή των άλλων αν δεν κάνουμε ό,τι ζητούν. Αυτή είναι πολύ κοινή πεποίθηση που έχει αναπτυχθεί λογικά από την παιδική μας ηλικία. Αλλά ας αναρωτηθούμε, «θέλουμε οι άλλοι να κάνουν αυτό που ζητάμε επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν την αγάπη μας; Θέλουμε να καταπιέσουν τον εαυτό τους και να είναι δυστυχισμένοι κάνοντας αυτό που εμείς θέλουμε και όχι αυτό που θέλουν οι ίδιοι; Θα χάσουμε την αγάπη μας γι αυτούς αν δεν κάνουν αυτό που θέλουμε;» Αν η απάντηση είναι ναι, τότε είναι λογικό να φοβόμαστε ότι θα χάσουμε την αγάπη τους. Αν μπορούμε εμείς να συνεχίζουμε να αγαπάμε τους άλλους ακόμη κι όταν δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κάνουν αυτό που θέλουμε, τότε αξίζουμε να συνεχίσουν και αυτοί να μας αγαπούν όταν, από καιρό σε καιρό, δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες τους. Σκεφτείτε το. Θέλουμε την αγάπη και αποδοχή τους, αν μπορούμε να την έχουμε μόνο καταπιέζοντας τον εαυτό μας και κάνοντας μόνον αυτό που θέλουν; Θέλουμε τέτοια αγάπη; Είναι αυτό αγάπη; Στην πραγματικότητα στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άλλοι θα συνεχίσουν να μας αγαπούν ίσως μετά από μια περίοδο έντασης επειδή νιώθουν πληγωμένοι που δεν συμμορφωθήκαμε με τις ανάγκες τους. Η αγάπη πολύ συχνά υπερισχύει. Είναι μόνον ο φόβος της απόρριψης και ίσως η έλλειψη αγάπης και αποδοχής για τον εαυτό μας που μας καταπιέζουν σε τέτοια περίπτωση. Έτσι μπορούμε να μάθουμε να νιώθουμε ελεύθεροι να λέμε «όχι» με αγάπη, παρά με θυμό επειδή αισθανόμαστε αμυντικά και περιμένουμε απόρριψη ή επίθεση από τον άλλον. Όσο πιο ήμερα και με αγάπη μπορούμε να πούμε «όχι», τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να αντιδράσει ο άλλος αρνητικά. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι επίσης πολύ σημαντικό να εκφράσουμε στον άλλον ότι τον αγαπάμε 22 www.holisticharmony.com
και θέλουμε να είναι ευτυχισμένος και θα θέλαμε να του δώσουμε αυτό που χρειάζεται, αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε ή επιλέγουμε να μην το κάνουμε αυτή τη στιγμή για τους ακόλουθους λόγους Εντούτοις, το να νιώθουμε άνετα να πούμε «όχι» με αγάπη βασίζεται στην ικανότητά μας να μπορούμε να ακούσουμε «όχι» με αγάπη. Αν δεν μπορούμε, θα είναι δύσκολο να μάθουμε αυτό το μάθημα. Τότε είμαστε πολύ περισσότερο ελεύθεροι να λέμε «ναι» με αγάπη, επειδή, όπως είδαμε, το να μπορούμε να λέμε «όχι» με αγάπη μάς δίνει τη δυνατότητα να λέμε «ναι» με αγάπη. Τότε τι είναι η ελευθερία; Η ελευθερία είναι η απουσία φόβου. Η ελευθερία είναι η απουσία εθισμών. Η ελευθερία είναι η απουσία ελπίδας και ανάγκης. Η ελευθερία είναι βασισμένη στην εσωτερική ασφάλεια, αξία και ικανοποίηση. Η ελευθερία γεννιέται από την αγάπη και επιτρέπει την αγάπη. Επομένως ελευθερία είναι η ικανότητα να κάνουμε επιλογές βασισμένες σ αυτό που πραγματικά εξυπηρετεί τις ανάγκες μας σαν ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης. Αυτό γίνεται δυνατό, όταν συνειδητοποιούμε ότι στην πραγματικότητα είμαστε πάντοτε ελεύθεροι και ότι κάθε πράξη, θυσία και αυτοκαταπίεση ήταν ελεύθερη επιλογή. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 23
24 www.holisticharmony.com
Κεφάλαιο 2 Τα Συναισθήματά μας σαν Οδηγοί προς την Ελευθερία Πολλοί από μας θεωρούμε τα συναισθήματά μας εμπόδιο στην ευτυχία και την πνευματική μας ανάπτυξη. Ενθαρρυνόμαστε να τα αγνοούμε και μερικές από τις παλιότερες σχολές σκέψης μάς ενθαρρύνουν να τα καταπιέζουμε, να τα απορρίπτουμε και ίσως ακόμη να μισούμε τον εαυτό μας επειδή τα έχουμε. Καθώς προχωράμε στην πορεία εξέλιξής μας, γίνεται πια φανερό ότι μια παρόμοια προσέγγιση δεν επιτυγχάνει. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα τέτοιο μίσος για τον εαυτό μας το μόνο που κάνει είναι να μας απομακρύνει από την αγάπη γενικά, και σε κάποιες περιπτώσεις να μας μετατρέπει σε πικρούς και μερικές φορές ακόμη και επικίνδυνους ανθρώπους. Οι πιο σύγχρονες σχολές ψυχολογίας μάς ενθαρρύνουν να αποδεχτούμε τα συναισθήματα μας σαν φυσικά και να αποφύγουμε να τα καταπιέσουμε. Κάποιες συνηγορούν στην εκτόνωση της συναισθηματικής μας ενέργειας στους άλλους, ανεξάρτητα από το πώς εκείνοι αισθάνονται ή πώς θα αισθανόμασταν εμείς στη θέση τους. Αλλά και αυτό δεν είναι ικανοποιητική λύση. Καταπίεση ή απελευθέρωση; Αν δεν μισούμε και καταπιέζουμε, ούτε απελευθερώνουμε τα συναισθήματά μας πάνω στους άλλους, ποιες άλλες λύσεις έχουμε; Τα περισσότερα από αυτά που αποκαλούμε συναισθήματα είναι κύματα και πεδία ενέργειας, τα οποία παράγονται από υποσυνείδητες Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 25
σκέψεις, μνήμες και προγραμματισμούς, που έχουν κινητοποιηθεί από συγκεκριμένα «ερεθίσματα» και δημιουργούν θετικές και αρνητικές αντιδράσεις. Αυτές οι ενέργειες ή συναισθήματα είναι φυσιολογικό μέρος της εξελικτικής μας διαδικασίας και βρίσκονται εκεί για να μας καθοδηγούν σ αυτή τη διαδικασία. Τα αρνητικά (όχι κακά αλλά απλώς δυσάρεστα) συναισθήματα μάς κάνουν να θέλουμε να απελευθερωθούμε από αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις. Τα θετικά (όχι καλά αλλά ευχάριστα) συναισθήματα μάς ωθούν να ξανακάνουμε οτιδήποτε κάναμε για να τα δημιουργήσουμε. Δηλαδή αναζητούμε να αποφύγουμε τον πόνο και να δημιουργήσουμε ευχαρίστηση. Αυτό το φυσικό σύστημα ανατροφοδοτούμενης καθοδήγησης είναι σοφά αναπτυγμένο για να μας ωθήσει στον πραγματικό σκοπό της ζωής μας που είναι η συνειδητοποίηση του αληθινού εαυτού μας της θεϊκής μας φύσης, καθώς, σαν συνειδητότητα, εστιαζόμαστε προσωρινά σ αυτά τα φυσικά σώματα. Καθώς αναζητούμε το δρόμο μας από τον πόνο στην ευχαρίστηση, προχωράμε στην εξέλιξή μας. Κατά τη διαδικασία αυτή έχουμε την ελεύθερη βούληση να επιλέξουμε οποιαδήποτε λιγότερο εξελιγμένη λύση για τον πόνο μας, όπως υπερβολικό φαγητό, ποτό, ναρκωτικά, ηρεμιστικά, υπερβολική εργασία, απομόνωση από τους άλλους, θυμό, εκδίκηση, μίσος, αυτοκαταστροφή και να παρασυρθούμε από εξωτερικά ερεθίσματα όπως η τηλεόραση, το σεξ, ο τζόγος και όποια άλλη πιθανή αντίδραση μπορεί να έχουμε στον πόνο. Καθώς αναπτυσσόμαστε, είμαστε ελεύθεροι να πειραματιστούμε με αυτούς τους διάφορους τρόπους προσωρινής ανακούφισης από δυσάρεστα συναισθήματα όπως πλήγωμα, πόνο, απόρριψη, φόβο, άγχος, μοναξιά, ζήλια, φθόνο, θυμό, απογοήτευση και κατάθλιψη. Αυτοί οι τρόποι είναι όλοι έγκυροι σαν σκαλοπάτια προς όλο και περισσότερο μόνιμες λύσεις. Δεν είναι με κανένα τρόπο κακοί. Απλώς δεν δουλεύουν μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Δεν έχουμε τίποτα να κερδίσουμε με το να απορρίπτουμε τον εαυτό μας λόγω παρόμοιων επιλογών. Επίσης, δεν έχουμε τίποτα να κερδίσουμε συνεχίζοντας να αναζητούμε λύσεις σε εξωτερικούς τρόπους, επειδή απλά δεν δουλεύουν. 26 www.holisticharmony.com
Επαφή με τα συναισθήματα αλλά συγχρόνως μη προσκόλληση σ αυτά Μερικοί από μας έχουμε επαφή με τα συναισθήματά μας και μπορεί να δυσκολευόμαστε να διατηρήσουμε τη λογική και την αντικειμενικότητά μας σε δύσκολες καταστάσεις. Άλλοι από μας δεν έχουμε καμία απολύτως επαφή με τα συναισθήματά μας, ενώ αυτά δουλεύουν υποσυνείδητα για να δημιουργήσουν τις ψυχοσωματικές αρρώστιες μας. Αυτά τα μη αναγνωρισμένα και μη αποδεκτά συναισθήματα μάς κάνουν ευαίσθητους σε συμπεριφορές και γεγονότα, δημιουργώντας συναισθηματικά μπλοκαρίσματα σε διάφορες εμπειρίες χωρίς να κατανοούμε το γιατί. Αυτό που προτείνουμε εδώ είναι μια εναλλακτική αντίληψη αυτού του θέματος. Μπορούμε να αντιληφθούμε αυτά τα συναισθήματα σαν οδόσημα προς την ελευθερία μας αν μόνο τα προσέχαμε. Κάθε φορά που νιώθουμε ένα αρνητικό (δυσάρεστο) συναίσθημα, πληροφορούμαστε ότι χρειάζεται να γίνει μια ρύθμιση. Είναι σαν να έχουμε στο αυτοκίνητό μας αισθητήρια που μας ειδοποιούν με έναν ήχο όταν κινούμαστε πολύ αριστερά ή δεξιά στο δρόμο και κινδυνεύουμε να βγούμε έξω απ αυτόν. Αλλάζοντας τον κόσμο ή τον εαυτό μας ή και τα δύο; Ο δρόμος στον οποίο βρισκόμαστε είναι ανάμεσα σε δύο βασικά προστατευτικά κιγκλιδώματα της εσωτερικής αλλαγής και της εξωτερικής αλλαγής. Όταν δεν νιώθουμε καλά με ό,τι συμβαίνει ή με αυτό που είμαστε, χρειάζεται να κάνουμε ρυθμίσεις στον τρόπο που σκεφτόμαστε, δρούμε, ζούμε ή συμπεριφερόμαστε. Αυτά τα συναισθήματα είναι τα «μπίιπ» που μας λένε ή να κάνουμε ρυθμίσεις σ αυτό που συμβαίνει στη ζωή μας ή να κάνουμε ρυθμίσεις στον εαυτό μας, ώστε να νιώθουμε ευτυχισμένοι, ασφαλείς, άξιοι και ικανοποιημένοι με τη ζωή μας όπως είναι. Οι δύο κατηγορίες ρυθμίσεων είναι: Χρειάζεται να γίνουμε πιο ικανοί να δημιουργούμε αυτό που επιθυμούμε, ώστε να νιώθουμε ασφαλείς, άξιοι, ελεύθεροι και ευτυχισμένοι. Αυτό μπορεί να είναι: α. Να επικοινωνούμε τις ανάγκες και τις σκέψεις μας με τους άλλους. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 27
β. Να βελτιώσουμε την κατάσταση του σώματος και του νου μας. γ. Να κάνουμε αλλαγές στην οικονομική ή επαγγελματική μας ζωή. δ. Να κάνουμε ρυθμίσεις στις σχέσεις μας. ε. Να αναπτύξουμε νέες ικανότητες και ταλέντα. στ. Να γίνουμε πιο διεκδικητικοί (όχι επιθετικοί) στο να δημιουργούμε ό,τι θα θέλαμε για τους άλλους και τον εαυτό μας. Υπάρχουν και πολλές άλλες πιθανότητες. Χρειάζεται να μάθουμε να είμαστε ευτυχισμένοι με τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας, την εργασία, την οικονομική κατάσταση και τη ζωή μας γενικά όπως είναι. α. Αυτό συχνά σημαίνει να μάθουμε να νιώθουμε την αξία μας μέσα μας, ανεξάρτητα από εξωτερικούς παράγοντες και παιδικούς προγραμματισμούς. β. Ίσως σημαίνει να μάθουμε να νιώθουμε ασφαλείς και άξιοι παρά την οικονομική ή επαγγελματική μας κατάσταση. γ. Μπορεί να σημαίνει να μάθουμε να νιώθουμε ασφαλείς και ευτυχισμένοι ακόμη κι όταν είμαστε άρρωστοι ή χρειαζόμαστε τους άλλους να μας στηρίζουν ή να μας υπηρετούν. δ. Ίσως να χρειάζεται να μάθουμε να αγαπάμε κάποιον όπως είναι, με τα λάθη, τις αδυναμίες και την αρνητικότητά του. ε. Μπορεί να χρειάζεται να μάθουμε να αφήνουμε το παρελθόν και μαζί κάθε πίκρα, θυμό και μνησικακία προς τους άλλους. στ. Ή ίσως να συγχωρούμε τον εαυτό μας και να αφήνουμε την ντροπή, την ενοχή και την αυτοαπόρριψη. ζ. Μπορεί να χρειάζεται να νιώθουμε την παρουσία του Θεού στη ζωή μας, ακόμη και στις δυσκολίες και δοκιμασίες. η. Ένα άλλο μάθημα είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι στην πραγ- 28 www.holisticharmony.com
ματικότητα είμαστε ελεύθεροι και δεν υπάρχει καταπίεση, επειδή εμείς πραγματικά επιλέγουμε ό,τι κάνουμε. Κάθε πράξη είναι δική μας ελεύθερη επιλογή. (Δείτε το προηγούμενο κεφάλαιο.) θ. Κάποιοι μπορεί να χρειάζεται να μάθουν να λένε «όχι» με αγάπη. Άλλοι μπορεί να χρειάζεται να μάθουν να λένε «ναι» με αγάπη. ι. Μπορεί να χρειάζεται να μάθουμε ότι δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε την πραγματικότητα των άλλων και ότι εκείνοι δεν μπορούν να είναι υπεύθυνοι για τη δική μας. ια. Μπορεί απλά να χρειάζεται να μάθουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας και τους άλλους όπως ακριβώς είμαστε. Υπάρχουν εκατοντάδες άλλα δυνατά μαθήματα. Αναβαθμίζοντας το σύστημα πεποιθήσεών μας Και οι δύο τύποι μαθημάτων απαιτούν αλλαγή των τωρινών πεποιθήσεων, συναισθημάτων, αντιδράσεων και προγραμματισμών. Και οι δύο απαιτούν να απελευθερωθούμε από τις τωρινές μας αντιλήψεις που βασίζονται σε πολλές λανθασμένες ιδέες από την παιδική μας ηλικία και το παρελθόν και αφορούν στον εαυτό μας, τους άλλους και τη ζωή. Η συναισθηματική, νοητική, πνευματική και κοινωνική μας εξέλιξη εξαρτώνται από τη σταδιακή εξέλιξη των πεποιθήσεων, αντιλήψεων και κοινωνικών υποδειγμάτων, μέχρι τελικά να απελευθερωθούμε από όλες τις πεποιθήσεις. Επομένως, τα συναισθήματα μπορεί να είναι ακριβώς η ενέργεια που προωθεί αυτή τη διαδικασία εξέλιξης. Δεν χρειάζεται να τα καταπιέζουμε ή να τα μισούμε, ούτε να τα δυναμώνουμε «σαν να είναι πραγματικά ή αληθινά». Τα συναισθήματα δεν είναι άσχημα ούτε κακά. Είναι απλώς ενέργεια στιγματισμένη από τις πεποιθήσεις και τις αναμνήσεις μας. Ούτε χρειάζεται να τα καλλιεργούμε και να τα κρατάμε στο όνομα της ειλικρίνειας ή της αλήθειας. Δεν υπάρχει τίποτα αληθινό στον πόνο, το θυμό, το μίσος, τη ζήλια και το φόβο. Είναι όλα αποτελέσματα της ψευδαίσθησης και της λανθασμένης αντίληψης για τον εαυτό μας, τους άλλους και τη ζωή. Δεν μπορούν να μας οδηγήσουν στην ευτυχία. Δεν δημιουργούν ευτυχία και με το να τα Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 29
ρίχνουμε πάνω στους άλλους, στο όνομα της ειλικρίνειας ή της αλήθειας, δεν βοηθάμε κανέναν. Είμαστε απόλυτα υπεύθυνοι για την πραγματικότητά μας Κανένας άλλος δεν είναι υπεύθυνος για το πώς νιώθουμε. Εμείς ευθυνόμαστε απόλυτα για την έλξη όλων των γεγονότων, συμπεριφορών και καταστάσεων επάνω μας και επίσης για την εσωτερική μας πραγματικότητα που βασίζεται στην ερμηνεία μας για το τι συμβαίνει. Η πραγματικότητά μας είναι αυτοδημιούργητη και υποκειμενική. Μπορούμε να την αλλάξουμε αλλάζοντας τις πεποιθήσεις, τις προσδοκίες, τα συναισθήματα, ιδιαίτερα το φόβο και την ενοχή, τις προκαταλήψεις, τις μνήμες και τους παιδικούς προγραμματισμούς. (Δείτε το κεφάλαιο για το Ho oponopono που αναφέρεται στο πώς δημιουργούμε την πραγματικότητά μας με έλξη, συμπαθητική δόνηση και ερμηνεία.) Όσο προσδοκούμε ή απαιτούμε να αλλάξουν οι άλλοι ή η ζωή χωρίς ανάλογη αλλαγή του εαυτού μας, είναι πολύ πιθανό να παραμείνουμε δυστυχισμένοι. Χρειάζεται να αλλάξουμε αυτό που κάνουμε ή αυτό που σκεφτόμαστε, ή στις περισσότερες περιπτώσεις και τα δύο. Αυτό εκφράζεται πολύ ωραία στην Προσευχή Γαλήνης: Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να αποδέχομαι τα πράγματα που δεν μπορώ να αλλάξω, το θάρρος να αλλάξω όσα μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται να αποδεχτούμε «αυτό που είναι» (μέσα μας, στους άλλους και στον κόσμο), καθώς συγχρόνως κατευθύνουμε τις ενέργειές μας για να δημιουργήσουμε αυτό που θα προτιμούσαμε. Μπορούμε να μάθουμε να είμαστε ευτυχισμένοι με αυτό που είναι, καθώς δημιουργούμε αυτό που προτιμούμε. Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αποδεχτούν. Άλλοι είναι πιο αργοί στο να βρουν την ενέργεια να κάνουν εξωτερικές αλλαγές. Χρειάζονται και τα δύο αποδοχή και αλλαγή. Όμως, το πρώτο βήμα είναι η αποδοχή και η αγάπη του εαυτού μας, των άλλων και της ζωής όπως είναι. Επομένως, στην παρούσα κατάσταση της εξέλιξής μας, τα συναισθήματα είναι η κύρια πηγή ζωτικής ενέργειας και δημιουργικής δύναμης. 30 www.holisticharmony.com
Αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να μας οδηγήσουν στην αλήθεια και σε ακόμη υψηλότερες καταστάσεις ελευθερίας και ευτυχίας. Όμως, είναι σπάνια αυτή η περίπτωση για τους περισσότερους από μας. Έχουμε την τάση να επιτρέπουμε στα συναισθήματά μας ιδιαίτερα σ αυτά που βασίζονται στο φόβο να περιορίζουν αισθητά την ελευθερία και την ευτυχία μας. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν ξέρουμε πώς να τα χρησιμοποιούμε. Η λύση είναι η συνειδητοποίηση του τι πραγματικά είμαστε Η βάση εδώ είναι ότι δεν είμαστε απλώς αυτά τα φυσικά σώματα, αλλά στην πραγματικότητα πνευματικά όντα που προσωρινά εκφραζόμαστε μέσα από αυτό το σώμα και το νου. Μπαίνουμε μέσα σ αυτά τα προσωρινά σώματα σαν μια πρόκληση να δούμε εάν μπορούμε να θυμηθούμε την αληθινή πνευματική μας φύση ενόσω είμαστε κλεισμένοι σ αυτά τα ξεχωριστά και περιορισμένα σώματα. Αυτό δεν είναι εύκολο. Έχουμε προγραμματιστεί σαν παιδιά να ταυτιζόμαστε μ αυτά τα σώματα εξαιρώντας όλα τα άλλα και να φοβόμαστε το σωματικό και συναισθηματικό πόνο και ίσως ακόμη και την καταστροφή. Δεν έχουμε επίγνωση του αθάνατου άφθαρτου εαυτού μας. Είμαστε αθάνατοι κι όμως δεν βιώνουμε αυτήν την αθανασία. Είμαστε πανίσχυροι και νιώθουμε αδύναμοι. Είμαστε οι δημιουργοί της πραγματικότητάς μας και ζούμε στην ψευδαίσθηση ότι είμαστε θύματα των πράξεων των άλλων. Είμαστε θεϊκά ωραίοι κι όμως νιώθουμε άσχημοι και αναζητούμε να βελτιώσουμε την εμφάνισή μας με στολίδια, χρώματα και εγχειρήσεις. Είμαστε τελικά άφθαρτοι κι όμως νιώθουμε ανασφαλείς. Είμαστε γεμάτοι από αγάπη για όλους, αλλά συχνά χανόμαστε στο φόβο, τον πόνο, την πίκρα και το θυμό. Είμαστε ένα με όλα, αλλά νιώθουμε απομονωμένοι, αποξενωμένοι και φοβισμένοι. Είμαστε ένα ον κι όμως ζούμε μέσα στο φόβο, τη ζήλια και τον ανταγωνισμό. Είμαστε θεϊκές υπάρξεις ενσαρκωμένες σε προσωρινή μορφή κι όμως αμφιβάλλουμε για την αξία μας και νιώθουμε αυτοαπόρριψη και ενοχή. Όλες αυτές οι ψευδαισθήσεις δημιουργούν μια πραγματικότητα εντελώς κατώτερη από αυτήν που μας αξίζει. Όλοι αξίζουμε πολύ περισσότερη αγάπη, γαλήνη, ευτυχία, αφθονία, αρμονία και ευχαρίστηση στη ζωή μας. Είμαστε το ίδιο το θείο εδώ στη γη και φε- Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 31
ρόμαστε στον εαυτό μας και στους άλλους σαν να ήμασταν κακοί και ανάξιοι της αγάπης και του σεβασμού. Οι προκλήσεις και οι επιλογές της Ελεύθερης Βούλησης Μας έχει δοθεί η ελεύθερη βούληση και η δύναμη να την εφαρμόσουμε. Αυτή είναι η δοκιμασία μας να μπορέσουμε να θυμηθούμε την αληθινή μας φύση, ενώ είμαστε κλεισμένοι σ αυτά τα υλικά σώματα και βέβαια, να θυμηθούμε την αληθινή φύση των γονιών μας, του συντρόφου μας, των παιδιών, συγγενών, συνεργατών, φίλων, εχθρών μας. Να μπορέσουμε να θυμηθούμε την αληθινή φύση των θεϊκών όντων, τα οποία έχουν ενσαρκωθεί σε άλλες θρησκείες, εθνικότητες, φυλές, γένη, πολιτικές ή φιλοσοφικές ιδεολογίες. Έχουμε έρθει με την πρόκληση να διαπεράσουμε το πέπλο της αυτοεπιβεβλημένης άγνοιας και των συναισθημάτων και καταστάσεων της ζωής που δημιουργούνται από αυτές τις ψευδαισθήσεις. Έχουμε αναλάβει την πρόκληση της συνειδητής εξέλιξης, η οποία απαιτεί την ικανότητα να επιλέγουμε ελεύθερα να υπερβούμε το φόβο και να συγχωρούμε και αγαπάμε τους άλλους και τον εαυτό μας. Έχουμε την πρόκληση να επιλέγουμε τη γαλήνη αντί του φόβου, το μοίρασμα αντί της συσσώρευσης, τη συγχώρεση αντί της πίκρας και της μνησικακίας, τη συμπόνια του εαυτού μας αντί της ενοχής, την αγάπη για το Θεό αντί του φόβου προς το Θεό, την αλήθεια αντί της ψευδαίσθησης, την ελευθερία αντί της συνήθειας, το να είμαστε ο εαυτός μας αντί γι αυτό που θέλουν οι άλλοι για μας, την αγάπη των άλλων όπως είναι αντί γι αυτό που θέλουμε εμείς γι αυτούς, τη συνειδητοποίηση της εσώτερης αξίας μας αντί της αναζήτησης της έγκρισης των άλλων, το βίωμα της εσώτερης ασφάλειας αντί της προσπάθειας ελέγχου των άλλων και της ζωής ώστε να μπορούμε να νιώθουμε ασφαλείς, την αληθινή ελευθερία αντί της αντίδρασης και της επανάστασης. Έχουμε την πρόκληση της επιλογής που συμπεριλαμβάνει όλα τα προηγούμενα και είναι να επιλέγουμε την αγάπη αντί του φόβου. Η ύψιστη επιλογή είναι αγάπη ή φόβος. Όταν λειτουργούμε από το σύστημα πεποιθήσεων που μας λέει ότι η ύπαρξή μας είναι περιορισμένη σ αυτά τα ξεχωριστά σώματα και προσωπικότητες και ότι αυτά κινδυνεύουν από τους άλλους και τη ζωή, τότε ζούμε μια πραγ- 32 www.holisticharmony.com
ματικότητα βασισμένη στο φόβο. Όταν φοβόμαστε, αναπτύσσουμε προσκολλήσεις σε συγκεκριμένους ανθρώπους, καθώς και σε ορισμένες συμπεριφορές αυτών των ανθρώπων, όπως αγάπη, αναγνώριση, υποστήριξη, τρυφερότητα, αλήθεια, φροντίδα κλπ. Αυτό μας βοηθάει να νιώθουμε άξιοι και ασφαλείς. Η ασφάλεια του να είμαστε αποδεκτοί Το να νιώθουμε ότι αξίζουμε σχετίζεται για τους περισσότερους ανθρώπους με το να νιώθουμε ασφαλείς. Ίσως επειδή στα παλιά χρόνια το να είσαι απορριπτέος και μη αποδεκτός σήμαινε εξοστρακισμό, που λίγο ή πολύ σήμαινε θάνατο, γιατί στους αρχαίους χρόνους δεν ήταν εύκολη η μοναχική ζωή έξω από την κοινωνική προστασία. Οι περισσότεροι άνθρωποι απλά δεν νιώθουν ασφαλείς, όταν είναι μόνοι. Έχω ακούσει πως κάποιοι, που έπρεπε να μείνουν μόνοι τη νύχτα, ένιωσαν μεγαλύτερη ασφάλεια απλά επειδή ήταν μαζί τους μια γάτα ή ένα μωρό. Προφανώς ένα μωρό ή μια γάτα δεν θα μπορούσε να τους προστατεύσει, αλλά εντελώς παράλογα τους έκαναν να νιώθουν ασφαλέστεροι από το να είναι εντελώς μόνοι. Χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε και να συμβιβαστούμε με το να είμαστε μόνοι, πράγμα που είναι εντελώς διαφορετικό από τη μοναξιά. Μπορεί να είμαστε μόνοι για μήνες και να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τους άλλους, το Θεό και τη φύση. Επίσης, μπορεί να βρισκόμαστε ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους και να νιώθουμε απόλυτη μοναξιά, γιατί δεν νιώθουμε καμιά σύνδεση μαζί τους. Αναζητούμε την αξία και την ασφάλειά μας και με άλλους τρόπους, όπως με το να έχουμε σπίτι και άλλα αντικείμενα, με το να εξασφαλίζουμε για τον εαυτό μας χρήματα, ομορφιά, σωματική δύναμη, γνώση, κοινωνική ή και επαγγελματική θέση, ένταξη σε συγκεκριμένες ομάδες ή με το να γίνουμε διάσημοι. Με τον τρόπο αυτό αποκτούμε εξάρτηση από συγκεκριμένους εξωτερικούς παράγοντες για το αίσθημα της αξίας και της ασφάλειάς μας. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 33
Τα αρνητικά συναισθήματα γεννιούνται από προσκολλήσεις Εφόσον αποκτήσουμε προσκόλληση σ αυτές τις προσωρινές εξωτερικές πηγές, αναπτύσσουμε μια σειρά συναισθημάτων που είναι όλα αποτέλεσμα της ψευδαίσθησης ότι η αξία, η ασφάλεια, η ελευθερία και η ευχαρίστησή μας εξαρτώνται στην πραγματικότητα από τις πηγές αυτές. Βιώνουμε φόβο και άγχος μήπως δεν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε αυτά που χρειαζόμαστε. Όταν τα συσσωρεύουμε, αρχίζουμε να φοβόμαστε ότι θα τα χάσουμε. Αισθανόμαστε ζήλια και φθόνο γι αυτούς που έχουν περισσότερα απ όσα θέλουμε να έχουμε. Θυμώνουμε μ αυτούς που θεωρούμε ότι μας εμποδίζουν να αποκτήσουμε αυτά που θέλουμε. Και νιώθουμε μίσος και ίσως εκδικητικότητα προς αυτούς που μας παίρνουν αυτό που χρειαζόμαστε. Νιώθουμε κακία, αδικία και πόνο όταν οι άλλοι μας εμποδίζουν να αποκτήσουμε αυτό που χρειαζόμαστε ή μας το παίρνουν. Αισθανόμαστε απογοήτευση και κατάθλιψη, όταν δεν μπορούμε να πάρουμε αυτό που θέλουμε και έχουμε χάσει κάθε ελπίδα να το αποκτήσουμε ή όταν οι άλλοι δεν είναι όπως θα τους θέλαμε να είναι. Απορρίπτουμε τον εαυτό μας, όταν δεν μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας ή όταν δεν είμαστε τέλειοι. Απορρίπτουμε τους άλλους, όταν δεν λειτουργούν όπως θα θέλαμε, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας. Αισθανόμαστε ενοχή όταν ικανοποιούμε τις ανάγκες μας και επίσης όταν δεν τις ικανοποιούμε. Όλα είναι για τις ανάγκες μας. Είμαστε σκλάβοι των αναγκών μας. Όλα τα δυσάρεστα συναισθήματά μας δημιουργούνται από τις ανάγκες μας. Πίσω από κάθε δυσάρεστο συναίσθημα υπάρχει μια ανάγκη που αναζητά ικανοποίηση. Εάν απελευθερωθούμε από την ανάγκη ή την ικανοποιήσουμε από μέσα μας, το αρνητικό συναίσθημα εξαφανίζεται. Η αιτία του έχει διαλυθεί και αυτό δεν δημιουργείται πια τουλάχιστον σε σχέση με τη συγκεκριμένη κατάσταση. Ας ανακεφαλαιώσουμε ό,τι έχουμε πει μέχρι τώρα Είμαστε Θεϊκή Συνειδητότητα που εστιάζεται προσωρινά σε ένα φυσικό σώμα και νου. 34 www.holisticharmony.com
Από τη γέννησή μας και με τους παιδικούς προγραμματισμούς μας χάνουμε την επίγνωση της αληθινής μας φύσης. Ταυτιζόμαστε με το σώμα και το νου και βιώνουμε τον εαυτό μας σαν ξεχωριστό και τρωτό ον. Επειδή αμφιβάλλουμε για την αξία και την ασφάλειά μας και φοβόμαστε για την ελευθερία και την ευχαρίστησή μας, αναπτύσσουμε προσκολλήσεις σε εξωτερικά όντα, αντικείμενα και καταστάσεις, ώστε να δημιουργήσουμε την ιδέα ότι οι ανάγκες μας ικανοποιούνται και θα ικανοποιούνται. Όταν είμαστε εξαρτημένοι, αρχίζουμε να βιώνουμε πολλά αρνητικά συναισθήματα για το ότι δεν παίρνουμε ή πιθανώς να χάσουμε αυτό που φθάσαμε να πιστεύουμε ότι εξασφαλίζει την ικανοποίηση των αναγκών μας. Υποφέρουμε. Νιώθουμε πόνο κάθε φορά που οι ανάγκες μας δεν ικανοποιούνται ή φοβόμαστε ότι δεν θα ικανοποιηθούν στο μέλλον όπως με την ιδέα ότι μπορεί να χάσουμε ένα αγαπημένο πρόσωπο ή τη δουλειά μας, την υγεία ή την αφθονία μας. Όμως αυτό δεν συμβαίνει πραγματικά, και στατιστικά ίσως να μην συμβεί ποτέ, αλλά καταστρέφουμε την παρούσα στιγμή από φόβο ότι θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον. Και στη συνέχεια Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα μάς κάνουν να αναπτύσσουμε στρατηγικές και μηχανισμούς άμυνας και επίθεσης με την ελπίδα να πάρουμε αυτό που θέλουμε και να το προστατεύσουμε από τους άλλους που μπορεί να επιθυμούν να το έχουν και να θέλουν να το πάρουν από μας. (Αυτά περιγράφονται λεπτομερώς στο κεφάλαιο για τις Πηγές της Ενέργειας.) Οι άλλοι είναι αποδέκτες των στρατηγικών μας και, για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, κάνουν το ίδιο. Γινόμαστε ακόμη πιο αποξενωμένοι και φοβισμένοι δημιουργώντας μια πολύ λυπηρή κοινή πραγματικότητα για τον εαυτό μας και τους άλλους στις σχέσεις μας, τις οικογένειές μας, την κοινωνία και τον πλανήτη ολόκληρο. Η Ελευθερία να Είσαι ο Εαυτος Σου 35
Αυτή η βασισμένη στο φόβο κατάσταση ενισχύεται σε μια κατιούσα σπείρα αρνητικότητας, μέχρι να αφυπνιστούμε και να αποφασίσουμε να απελευθερωθούμε και να πάψουμε να συμμετέχουμε σ αυτό, σταματώντας να τροφοδοτούμε τη φωτιά του φόβου και της ξεχωριστότητας. Πώς μπορούμε να απελευθερωθούμε; Υπάρχουν διάφοροι δρόμοι προς την ελευθερία. Μερικοί είναι βιωματικοί όπως η ενεργειακή ψυχολογία, η προσευχή και ο διαλογισμός. Άλλοι είναι φιλοσοφικοί όπως ο δρόμος του Σωκράτη και άλλων φιλοσόφων. Κάποιοι άνθρωποι παίρνουν το μονοπάτι της ενότητας μέσα από την ανιδιοτελή υπηρεσία προς τους άλλους. Άλλοι ακολουθούν το μονοπάτι της αυτογνωσίας. Αυτός είναι ο δρόμος που θα συζητήσουμε εδώ. Αυτοί οι δρόμοι δεν συγκρούονται και μπορούμε να τους ακολουθούμε συγχρόνως. (Για περισσότερες λεπτομέρειες για τους άλλους δρόμους, δείτε τα βιβλία μου Η Τέχνη του Διαλογισμού, Οικουμενική Φιλοσοφία και Ενεργειακή Ψυχολογία.) Θα συζητήσουμε εδώ το πάντρεμα της ανάλυσης, της φιλοσοφίας και της ενεργειακής ψυχολογίας με έμφαση στην ανάλυση. Τα συναισθήματα δημιουργούν την πραγματικότητά μας Τα συναισθήματα είναι ενεργειακά πεδία που παράγονται από τις πεποιθήσεις, τις μνήμες, τις προσδοκίες και τις προκαταλήψεις μας όλες αυτές σχηματίζονται από τους προγραμματισμούς μας λόγω ερμηνείας προηγούμενων γεγονότων και συμπερασμάτων που βγάλαμε απ αυτά. Χρειάζεται να κάνουμε διάκριση ανάμεσα σε ένα γεγονός και ένα βίωμα. Ένα γεγονός είναι κάτι που συμβαίνει σε μας ή τους άλλους, μια αλληλεπίδραση ανάμεσα σε όντα και αντικείμενα. Το βίωμά μας γι αυτό το γεγονός βασίζεται στην ερμηνεία μας γι αυτό που συμβαίνει ή έχει συμβεί. Ερμηνεύουμε αυτό που έχει συμβεί ή θα μπορούσε να συμβεί ανάλογα με το αν πιστεύουμε ότι θα αυξήσει ή θα μειώσει την αξία, την ασφάλεια ή και την ελευθερία μας. Όταν αλλάζουμε την ερμηνεία μας και την αντίληψή μας για τον εαυτό μας, τους άλλους και τα γεγονότα, τότε βιώνουμε τα ίδια γεγονότα με έναν εναλλακτικό τρόπο και δη- 36 www.holisticharmony.com