D.3.5 Έκθεση για εφαρμογή καλών πρακτικών σε βιώσιμες Τίτλος καλής πρακτικής 1 Ενεργειακή απόδοση κτηρίων και ανακαίνιση δημοτικών κτηρίων από Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης Υποβοήθηση Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης Ημερομηνία Υποβολής: Φεβρουάριος 2017 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Καλή πρακτικη... 3 1.1 Γενικά... 3 1.2 Πλαίσιο δράσης... 3 1.3 Περιγραφή Έργου... 3 1.4 Αποτελέσματα και εκροές... 5 1.5 Σχέδιο χρηματοδότησης... 6 1.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου... 8 1.7 Φωτογραφίες... 8 2
1 Καλή πρακτικη 1.1 Γενικά Δράση: Ενεργειακή απόδοση κτηρίων και ανακαίνιση δημοτικών κτηρίων από Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης Υποβοήθηση Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης Εφαρμόζεται από Province of Flemish Brabant, Επαρχιακό Γραφείο εξυπηρέτησης για την ενεργειακή διαχείριση. 16 Δήμοι της Επαρχίας έχουν εμπλακεί στην υποβοήθηση Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης από το Μάρτη 2014 μέχρι τον Αύγουστο του 2017. 1.2 Πλαίσιο δράσης Οι Δήμοι στην Flemish Brabant κατέχουν μεγάλο αριθμό κτηρίων, αλλά πολλά από αυτά τα (δημόσια) κτίρια είναι αρκετά παλιά, με χαμηλή ενεργειακή απόδοση και μεγάλη απώλεια ενέργειας. Επιπλέον, οι δήμοι δεν διαθέτουν τα οικονομικά μέσα που θα τους επιτρέψουν να εφαρμόσουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας και να αναπτύξουν μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για πιο βιώσιμα και ενεργειακά αποδοτική κτήρια. Η Ανακαίνιση συχνά αναβάλλεται. Την ίδια στιγμή, η επαρχία της Flemish Brabant επιθυμεί να μην επιβαρύνει το κλίμα μέχρι το 2040. Ως Συντονιστής του Συμφώνου των Δημάρχων, υποστηρίζουμε 60 Δήμους, οι οποιοι πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τουλάχιστον κατά 20% έως το 2020. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η χρήση και η απώλεια ενέργειας στα κτίρια πρέπει να μειωθεί δραστικά. Ως εκ τούτου η επαρχία της Flemish Brabant ξεκίνησε να υποβοηθα τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης υποστηρίζοντας και ενθαρρύνοντας τους Δήμους να εφαρμόσουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας. Ως επιχειρηματικό μοντέλο και ως ένα τρόπο για να ληφθούν οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται, επιλέχθηκε το μοντέλο των Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης. Μέσα της υποβοήθησης των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, η επαρχία της Flemish Brabant τονώνει την ανάπτυξη των έργων σε δημοτικά κτήρια με την καθοδήγηση του προσωπικού του Δήμου, σε 4 βήματα μέχρι την ανάθεση μιας σύμβασης ενεργειακής απόδοσης. Μέσα από ένα Έργο Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης, μια εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών εφαρμόζει μέτρα ενεργειακή απόδοση, με συμβατική εγγύηση ότι οι προβλεπόμενες εξοικονομήσεις ενέργειας θα πρέπει να διατηρηθούν κατά τη διάρκεια της περιόδου σύναψης της σύμβασης, χρησιμοποιώντας το εισόδημα από τις εξοικονομήσεις αποπληρωμή του κόστους των επενδύσεων. Μ αυτό τον τρόπο, ο οικονομικός κίνδυνος είναι περιορισμένος για τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, σε αυτή την περίπτωση το Δήμο. 1.3 Περιγραφή Έργου Ο στόχος των υποβοηθούμενων ΣΕΑ είναι να εξακριβωθεί εάν οι ΣΕΑ είναι εφικτό για Τη δημιουργία αποθέματος σε ένα Δήμο ή μια ομάδα Δήμων, και να οριστεί το πεδίο εφαρμογής του Έργου ΣΕΑ, που οδηγεί στην πρόσληψη ενός διαμεσολαβητη για τις ΣΕΑ, που βασίζεται σ ένα έγγραφο του διαγωνισμού που προσφέρεται από την επαρχία. Ο διαμεσολαβητής θα πραγματοποιεί διαπραγματεύσεις με την εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών και θα παρακολουθεί της εφαρμογής του έργου και την εκτίμηση των πραγματικών εξοικονομήσεων. 3
Στο πρώτο στάδιο, όλοι οι Δήμοι ακολούθησαν εκπαίδευση για τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης, όπου όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς έπρεπε να είναι παρόντες. Στο δεύτερο στάδιο, η επαρχία της Flemish Brabant πραγματοποίησε μια μελέτη προκαταρκτικής σκοπιμότητας, συμπεριλαμβανομένου της συλλογής δεδομένων σχετικά με τα κτίρια: την κατανάλωση ενέργειας, την τεχνική κατάσταση των κτιρίων, επισκόπηση των πιθανών μέτρων εξοικονομησης ενεργειας, αλλά και άλλα στοιχεία, όπως τις δημογραφικές τάσεις και ανάγκες, πολλαπλή χρήση και τη μετατροπή των υφιστάμενων κτιρίων, το επίπεδο χρήσης κλπ. Για το έργο αυτό, οι ίδιοι οι Δήμοι σύλλεξαν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, κάνοντας χρήση των ειδικών εργαλείων για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων που αναπτύχθηκε στην επαρχία της Flemish Brabant. Μετά τη συλλογή δεδομένων και ανάλυση, τα συμπεράσματα συζητήθηκαν σε ένα εργαστήριο. Με αυτό τον τρόπο, το προσωπικό του Δήμου αντιλήφθηκε τη σκοπιμότητα των ΣΕΑ για τα κτήρια του Δήμου. Στο τρίτο στάδιο, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη τουλάχιστον 3 Δήμων συμμετείχαν σε ένα σεμινάριο, μαζί με διάφορους εμπειρογνώμονες σχετικά με τις νομικές, τεχνικές και λειτουργικές πτυχές των ΣΕΑ. Τα σεμινάρια (JAM-sessions) μαζί με τα εργαστήρια, έδειξε ότι είναι πολύ σημαντικό να απομακρυνθούν τα ψυχολογικά καθώς και τα τεχνικά εμπόδια, να γίνει πλήρης αποδοχή τους από τα ενδιαφερόμενα μερη, και να βοηθηθεί ο Δήμος στη λήψη της τελικής απόφασης να προχωρήσει με το έργο των ΣΕΑ και στη διαδικασία υποβολής προσφορών. Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να ανταλλάξουν εμπειρίες με άλλους Δήμους και τους εμπειρογνώμονες και να συζητήσουν σε βάθος με τους εμπειρογνώμονες και να θέσουν ερωτήσεις που είχαν τεθεί κατά το στάδιο της μελέτης σκοπιμότητας, τη συλλογή και την ανάλυση των δεδομένων. Με βάση την έκθεση προκαταρκτικής σκοπιμότητας, τα εργαστήρια και τα σεμινάρια, οι Δήμοι που συμμετείχαν συμφώνησαν σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των ΣΕΑ και την ανάθεση των ΣΕΑ σε διαμεσολαβητή. Στο τελευταίο και τέταρτο στάδιο, οι Δήμοι αναθεσαν σε ένα διαμεσολαβητή τη ΣΕΑ, χρησιμοποιώντας τα έγγραφα προσφορών που αναπτύχθηκε από την επαρχία της Flemish Brabant. 4
1.4 Αποτελέσματα και εκροές Η καθοδηγηση των ΣΕΑ είχε μεγάλη επιτυχία. 11 από τους 16 Δήμους που καθοδηγήθηκαν αποφάσισαν να συμμετεχουν στο Έργο ΣΕΑ. Από τους Δήμους που δεν ξεκίνησαν σε ένα Έργο ΣΕΑ, ΟΙ 3 Δήμοι αποφάσισαν να εφαρμόσουν μέτρα ενεργειακής εξοικονόμησης μέσω των δημόσιων συμβασεων. 3 Δήμοι έχουν αναθέσει με διαμεσολαβητη της ΣΕΑ και οι άλλοι Δήμοι προτίθενται να το αναθέσουν το πρώτο μισό του 2017. Για αυτά τα δημοτικά κτήρια ή Δήμους, τα οποία οι ΣΕΑ έδειξαν ότι δεν μπορούν να εκχωρήσουν στη ΣΕΑ- pool, λόγω της χαμηλής οικονομικής κλίμακας εφαρμογής της ΣΕΑ, προωθείται μια εναλλακτική λύση με κατευθυντήριες γραμμές και έγγραφα για τον έλεγχο των τεχνικών εγκαταστάσεων των κτηρίων. Αναμενόμενες εξοικονομήσεις: μείωση μέχρι το 2020 9.887 τόνων CO 2, 28.610 MWh (μη πρωτογενής ενέργειας). Είναι το αποτέλεσμα της μείωσης κατά 20-25% μέσω των επενδύσεων με ΣΕΑ για το συνολικό ποσό των 7.718.445 σε 85 κτήρια 11 Δήμων και 5% μείωση ενέργειας μέσω ελέγχων σε 35 κτήρια 5 Δήμων. Υπέρβαση εμποδίων Η τεχνική ομάδα και η ομάδα συντήρησης των Δήμων αισθάνονται ότι θα χάσουν τον έλεγχο των τεχνικών εγκαταστάσεων κατά τη διάρκεια των ΣΕΑ, όπως οι εταιρείας παροχής ενεργειακών υπηρεσιών απαιτούν έλεγχο των τεχνικών εγκαταστάσεων, προκειμένου να επιτευχθούν οι εξοικονομήσεις. Στα συνέδρια, το τεχνικό προσωπικό θα μπορεί να αλληλεπιδράσει με τους εμπειρογνώμονες, και οι εκπαιδεύσεις θα βοηθήσουν στον καθησυχασμό του τεχνικού προσωπικού ότι δεν θα χάσει τη δουλειά του. Η "απώλεια" ελέγχου των τεχνικών λεπτομερειών ισούται με την απόκτηση του ελέγχου σε άλλες πιο σχετικές πτυχές, όπως η απόδοση και η ποιότητα. Οι περισσότεροι Δήμοι έχουν ένα βραχυπρόθεσμο όραμα για τη συντήρηση των κτηρίων, κάθε 6 χρόνια λόγω εκλογών. Η καθοδήγηση και η κατάρτιση στις ΣΕΑ βοηθά στην ανάπτυξη ενός μακροπρόθεσμου οράματος και σχεδιασμού των δημοτικών κτηρίων. Η συλλογή δεδομένων για τα κτήρια ήταν πολύ χρονοβόρα, πριν τη σωστή αναγνώριση και αξιολόγηση της σκοπιμότητας των ΣΕΑ Οι ΣΕΑ είναι νέες επιχειρηματικές ιδέες για την αγορά της Φλάνδρας. Αυτό δημιουργεί δυσπιστία με τους πιθανούς πελάτες για τις ΣΕΑ. Η παροχή προκαταρκτικής βοήθειας, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις ΣΕΑ και τις πιθανές εξοικονομήσεις ενέργειας και κόστους και το γεγονός ότι η καθοδήγηση πήρε αρκετούς μήνες, βοήθησε στην αύξηση της εμπιστοσύνης από τους Δήμους. Κύρια συμπεράσματα Η καθοδήγηση των ΣΕΑ είχε μια συνολική επιτυχία. Οι περισσότερα δήμοι από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί έλαβαν μέρος. 5
Η καθοδήγηση των ΣΕΑ είναι χρονοβόρα, αλλά είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να καθοριστεί η αποδοχή των ενδιαφερόμενων μερών για ένα έργο ΣΕΑ εντός του Δήμου. Ο χρόνος και η εκτεταμένη εκπαίδευση είναι απαραίτητη για να το αποδεχτούν τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι ΣΕΑ δεν είναι ευρέως διαδεδομένες στη Φλάνδρα και σχετικά άγνωστο για τα δημοτικά κτίρια, ωστόσο το έργο αυτό θα οδηγήσει σε πολλά έργα ΣΕΑ. Από τους Δήμους που ξεκίνησε το πρόγραμμα, το 70% αποφάσισε να εφαρμόσει ΣΕΑ και να το αναθέσει σε διαμεσολαβητή. Αυτή είναι μια μεγάλη επιτυχία, όπως τις προηγούμενες εμπειρίες με τοπικές ΣΕΑ που βασίζονται σε συμβατικές προσεγγίσεις, έδειξαν ότι μόνο το 10 έως 20% των Δήμων θα πάει σε ΣΕΑ. Για να ξεκινήσετε ένα έργο ΣΕΑ, θα πρέπει να έχει ενεργειακό κόστος τουλάχιστον 300k-500k (αρχική τιμή) για να δικαιολογηθεί το κόστος των συναλλαγών για την προμήθεια των υπηρεσιών. Η απαίτηση αυτή δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί για την δημιουργία αποθέματος σε μικρούς Δήμους. Η ομαδοποίηση διαδημοτικών πισίνων και κτηρίων ήταν απαραίτητη για να είναι σε θέση να υποβηθούν προσφορές για τις υπηρεσίες των ΣΕΑ. Μερικά από τα κτήρια του Δήμου της Φλάνδρας δεν είναι καταλληλα για τις ΣΕΑ, λόγω της χαμηλής οικονομικής κλίμακας (μικρά κτίρια, μικρό κόστος ενέργειας) για να δικαιολογήσουν το κόστος της συναλλαγής ανά κτίριο. Μια εναλλακτική λύση δόθηκε για την ανάπτυξη των κατευθυντήριων γραμμών και των εγγράφων του διαγωνισμού για την recommissioning των τεχνικών εγκαταστάσεων των κτιρίων. Είναι επαρκής για την επίτευξη των στόχων 20-20-20. Η μελέτη προκαταρκτικής σκοπιμότητας και η καθοδήγηση για τις ΣΕΑ ήταν απαραίτητη για το Δήμο για να μεταβιβάσει τη διαχείριση των κτιρίων τους: όπως τα δημοτικά κτήρια που συντηρούνται ad hoc από ότι με συστηματικό τρόπο, με μακροπρόθεσμη προοπτική, μια νέα δομή για τις εργασίες συντήρησης που προτείνεται στο Δήμο. Χωρίς βασικές πληροφορίες, ο Δήμος δεν μπορεί να αποφασίσει για την πολιτική συντήρησης ή της εκτίμησης του απαιτούμενου προϋπολογισμού για την ανακαίνιση και τη συντήρηση τους. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα των ΣΕΑ επικεντρώνεται στην αναγνώριση του έργου και την οικονομική βιωσιμότητας για την αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων της πολιτιστικής κληρονομιάς, χωρίς να δημιουργηθούν τεχνικοί και οικονομικοί εγκλωβισμοί και να γίνουν τροποποιήσεις όπου χρειάζονται. 1.5 Σχέδιο χρηματοδότησης Λαμβάνοντας υπόψη το κόστος εφαρμογής των Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης, το επιχειρηματικό μοντέλο και τα βασικά χαρακτηριστικά του επεξηγούνται πιο κάτω. 6
Εικόνα 1: Επιχειρηματικό μοντέλο της Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (Bleyl-Androschin, 2010) Τα βασικά χαρακτηριστικα των ΣΕΑ είναι: Η Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών σχεδιάζει και εφαρμόζει μέτρα ενεργειακής απόδοσης και είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία και τη συντήρησή τους καθ 'όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Η Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών πρέπει να εγγυηθεί εξοικονόμηση κόστους ενέργειας σε σύγκριση με την υφιστάμενη κατάσταση. Οι επενδύσεις στην απόδοση επιστρέφονται από τις μελλοντικές εξοικονόμησεις. Ο πελάτης συνεχίζει να πληρώνει το ίδιο ενεργειακό κόστος όπως και πριν. Μετά τη λήξη της σύμβασης, οι συνολικές εξοικονομησεις θα ωφελήσουν τον πελάτη. Η αμοιβή της Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών είναι το επιτόκιο της Σύμβασης και εξαρτάται από την εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται. Στην περίπτωση της μειωμένης απόδοσης η εταιρεία θα πρέπει να καλύψει τη μικρή πτώση. Οι πρόσθετες εξοικονομήσεις μοιράζονται μεταξύ του ιδιοκτήτη του κτιρίου και της Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών. Παρ 'όλα αυτά, με την εφαρμογή των ΣΕΑ, η επένδυση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα τρίτο μέρος χρηματοδότηση, όπως η έννοια αυτή προορίζεται για τους Δήμους. Ακόμη και πριν από την χρηματοδότηση από την Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών, η συνολική επένδυση της ανακαίνισης θα πρέπει να θεωρείται κρατική δαπάνη από τη στιγμή της εφαρμογής των μέτρων και τα περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να είναι περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου. Αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ισορροπία της τοπικής αυτοδιοίκησης σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ το καθαρό κέρδος βασίζεται στο χρόνο ζωής του εξοπλισμού. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η Εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών μπορεί να εγγυηθεί το χρόνο αποπληρωμής για την αποπληρωμή του κεφαλαίου του δανείου. Αλλά αυτή τη στιγμή, οι ιδιωτικές επιλογές χρηματοδότησης δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για την επίλυση του προβλήματος του δημόσιου χρέους. 7
1.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου Αναμενόμενες εξοικονομησεις ενέργειας (kwh): 30.325.000 kwh (μη πρωτογενής ενέργεια) από το 2020 n.a. Αναμενόμενη ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ (kwh): Αναμενόμενη μείωση CO 2 (tons CO2): 10.248 ton CO 2 από το 2020 Αναμενόμενο κόστος επένδυσης ( ) : 7.718.445 1.7 Φωτογραφίες Εργαστήριο Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης κτηρίου-πισίνας Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης κτηρίου-πισίνας Londerzeel Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης κτηρίου-πισίνας Meise 8
Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης κτηρίου-πισίνας Beersel Εργαστήριο Meise 22-06-2015 9