Ερευνητική Εργασία για το
Μέλισσα Η μέλισσα ζει στη Γη το λιγότερο 15 εκατομμύρια χρόνια και θεωρείται από τους πιο παλιούς κατοίκους της, που εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και σήμερα. Είναι από τα ελάχιστα είδη των εντόμων που ο άνθρωπος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί, βλέποντας ότι θα είχε κάποιο οικονομικό όφελος. Η προσπάθεια αυτή του ανθρώπου να εξημερώσει τη μέλισσα δεν είναι νέα. Υπάρχει μια σπηλαιογραφία στην Μπικόρπ της Ισπανίας, ηλικίας τουλάχιστον 15.000 χρόνων, όπου εικονίζεται ένας άνθρωπος που προσπαθεί να πάρει μέλι από μελίσσι.
Κοινωνική Οργάνωση Μελισσών Οι μέλισσες ανήκουν στην κατηγορία των εντόμων και ζουν σε μεγάλες οικογένειες, μέσα σε κυψέλες. Σε κάθε οικογένεια υπάρχει μια "βασίλισσα", που έχει σαν μοναδική αποστολή να εξασφαλίζει τον πολλαπλασιασμό της οικογένειας. Η οικογένεια έχει ακόμη μερικούς αρσενικούς, τους κηφήνες, που προορίζονται να γονιμοποιήσουν μόνο μια φορά τη βασίλισσα και στη συνέχεια να πεθάνουν. Τέλος κάθε οικογένεια αποτελείται από μερικές χιλιάδες θηλυκές μέλισσες, που είναι στείρες και λέγονται "εργάτριες". Οι εργάτριες έχουν πολλές αποστολές όπως η δημιουργία αποθεμάτων τροφής, η φύλαξη της κυψέλης και η περιποίηση των μικρών. Η βασίλισσα, ο κηφήνας και η εργάτρια ξεχωρίζουν με την πρώτη ματιά μεταξύ τους. Η εργάτρια είναι πιο μικρή και από τον κηφήνα και από τη βασίλισσα, και πιο αδύνατη. Η βασίλισσα έχει μεγαλύτερο μήκος, ενώ ο κηφήνας είναι κοντός, χοντρός και πιο σκούρος. Ο κηφήνας δεν έχει κεντρί, σε αντίθεση με τις εργάτριες και τη βασίλισσα που έχουν. Οι βασίλισσες το χρησιμοποιούν μόνο ενάντια σε άλλες βασίλισσες και αυτό δεν αποκολλάται από το σώμα τους όπως συμβαίνει με τις εργάτριες.
Αναπαραγωγή Η βασίλισσα γονιμοποιείται μόνο μια φορά στην αρχή της ζωής της. Τότε εγκαταλείπει τη φωλιά και πετά στον αέρα συνοδευόμενη από μερικές δεκάδες κηφήνες. Η "γαμήλια τελετή" και το ζευγάρωμα γίνεται πάντα στον αέρα. Στο γαμήλιο αυτό ταξίδι η βασίλισσα δεν συνοδεύεται από τις εργάτριες και είναι ουσιαστικά απροστάτευτη. Ακριβώς το γεγονός αυτό έχει την πιο μεγάλη αξία στη φυσική επιλογή των μελισσών. Αν η βασίλισσα δεν είναι ικανή να αποφύγει τους εχθρούς της, τότε πρέπει να πεθάνει, χωρίς ν' αφήσει απογόνους. Τη θέση της θα πάρει κάποια άλλη που θα αποδειχτεί πιο γερή και πιο ικανή.
Τι είναι το μέλι; Μέλι είναι η γλυκιά ρευστή θρεπτική ουσία που παράγουν οι μέλισσες. Το μέλι είναι ένα αρωματικό, ιξώδες, γλυκό υλικό που προέρχεται από το νέκταρ των φυτών, το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες και το μεταβάλλουν για την τροφή τους σε ένα πυκνότερο υγρό και τελικά το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.
Τρόπος Παρασκευής Μελιού Οι μέλισσες μιας κυψέλης, πετάνε από λουλούδι σε λουλούδι και συλλέγουν γύρη και νέκταρ. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι μέλισσες αυτές επισκέπτονται ημερησίως πάνω από 3 χιλιάδες λουλούδια και δέντρα. Όταν μαζέψουν αρκετό νέκταρ και γύρη και το φορτίο τους γίνει βαρύ επιστρέφουν στην κυψέλη τους, αποθηκεύουν την προμήθειά τους στα κελιά της κυψέλης και μετά φεύγουν ξανά και επαναλαμβάνουν την διαδικασία. Στη συνέχεια άλλες μέλισσες δημιουργούν με τα φτερά τους ένα ρεύμα αέρα έτσι ώστε να εξατμιστεί το μεγαλύτερο μέρος του νερού που υπάρχει στο νέκταρ και το μέλι να γίνει συμπυκνωμένο. Τέλος, οι μέλισσες σφραγίζουν τα κελιά με ένα πολύ λεπτό στρώμα κεριού. Όταν, σφραγιστούν τουλάχιστον τα 2/3 της κηρήθρας με κερί, ο μελισσοκόμος μπορεί να πάρει την κηρήθρα με το μέλι.
Ιδιότητες Μελιού Το μέλι δρα κατά της κοπώσεως και αυτό πετυχαίνεται με αποθήκευση της φρουκτόζης που περιέχει στο συκώτι ως γλυκογόνο. Εκεί μετατρέπεται σε γλυκόζη, αυξάνοντας έτσι την περιεκτικότητα της στο αίμα. Ευκολύνει την αφομοίωση του ασβεστίου, δραστηριοποιεί την οστεοποίηση Γιατρεύει ή ανακουφίζει τις εσωτερικές διαταραχές, τα έλκη του στομάχου, την αϋπνία, τους πονόλαιμους, μερικές καρδιακές παθήσεις και γενικά έχει ευεργετική επίδραση και στην καρδιά, αυξάνει τις αιμογλοβίνες του αίματος και τη μυϊκή δύναμη, κ.α. Σε εξωτερική χρήση θεραπεύει τα εγκαύματα, τις πληγές και τις ρινοφαρυγγικές παθήσεις χάρη στην ινχιδίνη που του προσδίδει βακτηριοστατικές ιδιότητες. Το μέλι, λοιπόν, είναι το βασικό προϊόν στην μελισσοκομία αλλά και ένας πολύτιμος σύμμαχος του ανθρώπινου οργανισμού.
Μειονεκτήματα Μελιού Το μέλι είναι ένα από τα λίγα προϊόντα που δεν έχει σημαντικά μειονεκτήματα. Πρέπει να καταναλώνεται σε ορισμένες ποσότητες διότι περιέχει αυξημένη θερμιδική αξία. Τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη καθώς και από ζάχαρο πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όσον αφορά την κατανάλωση του μελιού.
Είδη Μελιού Υπάρχουν πολλά είδη μελιού όπως το θυμαρίσιο, το πευκόμελο, της πορτοκαλιάς, του ηλίανθου, της καστανιάς, του βαμβακιού, του πολύκομβου και της ελάτης.
Τα πιο ασυνήθιστα όμως είναι Μέλι Εσπεριδοειδών Το μέλι των εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με το μέλι των άλλων οπωροφόρων αποτελεί το 25% της ελληνικής περιοχής.τα εσπεριδοειδή καλλιεργούνται κυρίως στην Ήπειρο, Πελοπόννησο, Κρήτη και νησιά. Γεύση: Εξαιρετικά ιδιαίτερη γεύση. Άρωμα: Έντονο, υπέροχο άρωμα. Xρώμα: Ανοιχτό κίτρινο. Θρεπτική αξία: Το μέλι των εσπεριδοειδών έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα ψευδαργύρου συγκριτικά με τα υπόλοιπα μέλια. Για να διατηρηθεί η θρεπτική αξία αυτού του τύπου μελιού, θα πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από υψηλές θερμοκρασίες. Μέλι Ερείκης Διακρίνεται στην ανοιξιάτικη και την φθινοπωρινή ερείκη(ή σούσουρα),είναι από τα πιο σημαντικά μελισσοκομικά φυτά της Ελλάδας. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο είδη μελιού ερείκης έγκειται στη γεύση και το χρώμα. Γεύση: Το ανοιξιάτικο μέλι ερείκης είναι πιο εύγευστο από αυτό της φθινοπωρινής αλλά συνολικά διακρίνεται για τη χαρακτηριστική δυνατή γεύση του. Άρωμα: Χαρακτηριστικό, λεπτό άρωμα. Xρώμα: Κοκκινωπό-σκουρόχρωμο της φθινοπωρινής και πιο ανοιχτόχρωμο της ανοιξιάτικης. Θρεπτική αξία: Το ερεικόμελο (κυρίως το φθινοπωρινό) θεωρείται ένα πολύ θρεπτικό είδος μελιού και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Κερήθρα και Βασιλικός Πολτός Κερήθρα με μέλι Είναι ένα μελισσοκομικό προϊόν που είναι ιδιαίτερα αγαπητό προς τους λάτρεις του μελιού. Η κερήθρα είναι ένα κέρινο τμήμα κυψέλης όπου οι μέλισσες αποθηκεύουν το μέλι, την γύρη και τους γόνους. Την κηρήθρα μπορούμε να την μασήσουμε αντί για τσίχλα παίρνοντας έτσι τις ιδιότητες του μελιού. Βασιλικός Πολτός Ο βασιλικός πολτός είναι κρεμώδης ουσία που παράγεται από τις μέλισσες ως τροφή για τη μελλοντική βασίλισσα. Εκκρίνεται από ειδικούς αδένες του φάρυγγα των εργατριών μελισσών και από αυτή την άποψη διαφέρει από το μέλι, αφού αυτό δεν εκκρίνεται από το σώμα των μελισσών. Με τον βασιλικό πολτό τρέφονται οι προνύμφες μελισσών, οι οποίες ως τέλεια έντομα θα γίνουν βασίλισσες. Οι προνύμφες αυτές αρχικά δεν διαφέρουν από αυτές που γίνονται και οι εργάτριες, αλλά υπό την επίδραση του βασιλικού πολτού μεγαλώνουν σε βασίλισσες.
Εισαγωγές Εξαγωγές Μελιού Εισαγωγές: Η Ελλάδα είναι μία κατεξοχήν μελισσοκομική χώρα με παράδοση χιλιάδων ετών στη μελισσοκομία, που οφείλεται αφενός μεν στις άριστες περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν, αφετέρου δε στην εξαιρετική και πολυποίκιλη μελισσοκομική χλωρίδα της χώρας. Η μελισσοκομία είναι διαδεδομένη σε όλη την Ελλάδα και κυρίως στις περιοχές της Χαλκιδικής (υπολογίζεται ότι καλύπτει το 1/5 περίπου της ελληνικής παραγωγής), Καβάλας, Θάσου, Φθιώτιδας, Εύβοιας, νησιών του Αιγαίου, Αττικής, Αρκαδίας, Ηρακλείου και Χανίων. Εξαγωγές: Όσον αφορά στις χώρες προορισμού, η κύρια διαχρονικά ομάδα έξι χωρών προς την οποία κατευθύνεται άνω του 80% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, αποτελείται από τις : Γερμανία, Κύπρο, Καναδά, Γαλλία, Ην. Βασίλειο και ΗΠΑ. Από τις υπόλοιπες σημαντική αύξηση παρουσιάζεται σε Ισπανία, Ιταλία, Ρωσία, Βέλγιο, Λίβανο, Αυστραλία, και Νορβηγία, ενώ σε Ολλανδία, Ελβετία, Πολωνία και Σλοβακία παρουσιάζεται σημαντική μείωση.
Τέλος αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με την μελισσοκομία θα πρέπει να προσέξει τα εξής: Επιβάλλεται η επίσκεψη σε αλλεργιολόγο πριν την ενασχόλησή μας με τη μελισσοκομία. Ένας νέος μελισσοκόμος καλό θα ήταν να ξεκινήσει με 2-5 μελίσσια ώστε να μπορέσει να τα διαχειριστεί σωστά. Στην αρχή θα χρειαστεί ένα καπνιστήρι, ένα ξέστρο, μία μάσκα κι ένα ζευγάρι γάντια. Δεν αγοράζει όλο τον εξοπλισμό (μελιτοεξαγωγέα, πάγκο απολεπισμού, μαχαίρι και λοιπό εξοπλισμό) όταν ακόμα στην αρχή μαθαίνει βασικούς χειρισμούς στο μελίσσι. Καλό θα ήταν να αγοράσει τα μελίσσια την άνοιξη ώστε να παρακολουθήσει όλο τον κύκλο ανάπτυξής τους, παραγωγής και σύμπτυξης της δυναμικότητάς τους. Να συνοδεύεται από άτομο σχετικά πιο έμπειρο, ώστε να εκτιμήσει την κατάσταση των μελισσιών.
Αν κάποτε οι μέλισσες αφανιστούν από προσώπου γης το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει. -Albert Einstein
Πηγές πληροφοριών http://www.meli-kalavrita.gr/bee.html http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%9c%ce%ad %CE%BB%CE%B9 http://www.melissocosmos.com/ http://www.xn--qxaidcdetbb9aaf.gr/ http://www.melimacedonias.gr/index.php/el/
Καρκαλιανίδου Μαρία Κατσάνη Σοφία Καχπάνη Μαριάννα Κούνιου Ιωάννα
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!!!