Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 5 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 14929/14 ENFOPOL 342 COSI 105 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία αριθ. προηγ. εγγρ.: 12214/3/14 REV 3 Θέμα: Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός επιχειρησιακού δικτύου - @ON - με σκοπό την αντιμετώπιση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας 1. Η πρόταση για τη δημιουργία ενός άτυπου επιχειρησιακού δικτύου, καλούμενου @ON, προκειμένου να λειτουργεί ως επιχειρησιακό εργαλείο με σκοπό την καταπολέμηση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας εντός της ΕΕ, υποβλήθηκε αρχικά στις 25 Μαρτίου 2014 από την τότε εισερχόμενη ιταλική Προεδρία στο πλαίσιο της ομάδας «Επιβολή του νόμου». 2. Το σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου συζητήθηκε από την ομάδα «Επιβολή του νόμου» κατά τις συνεδριάσεις της στις 12 Σεπτεμβρίου και στις 16 Οκτωβρίου 2014, ενώ υποβλήθηκε κατά τις συνεδριάσεις της Συντονιστικής επιτροπής στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις (CATS) στις 15 Σεπτεμβρίου και 22 Οκτωβρίου 2014. 3. Η ομάδα «Επιβολή του νόμου» κατέληξε σε συμφωνία επί του σχεδίου ψηφίσματος του Συμβουλίου με επακόλουθη γραπτή διαδικασία που ολοκληρώθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2014. Στο πλαίσιο της σιωπηρής διαδικασίας, υποβλήθηκαν δύο προτάσεις αναδιατύπωσης τεχνικού χαρακτήρα σε σχέση αφενός με τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων του δικτύου και αφετέρου με την αναφορά της ασφαλούς εφαρμογής δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών (SIENA), όπως αποτυπώνονται στο κείμενο που παρατίθεται στο Παράρτημα. 4. Υπό το πρίσμα αυτό, καλείται η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων να εγκρίνει το σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός επιχειρησιακού δικτύου @ON με σκοπό την καταπολέμηση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας, όπως προτείνεται στο Παράρτημα. 14929/14 ΑΒ/νικ 1 DG D 1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός επιχειρησιακού δικτύου - @ON - με σκοπό την καταπολέμηση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι οι μείζονες απειλές στην κοινωνία μας συνδέονται με το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα από ομάδες που έχουν διαφοροποιήσει πλέον τις δραστηριότητές τους, επιδεικνύοντας σε ορισμένες περιπτώσεις μια ικανότητα παράνομης 'διακυβέρνησης' στον τόπο της προέλευσής τους, ενώ καταγράφουν υψηλή επιχειρηματικότητα σε επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες όταν δρουν στο εξωτερικό, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες 1, που αποσκοπεί να καταστήσει ασφαλέστερη την Ευρώπη και να προστατεύσει τους πολίτες της, καθώς και να προωθήσει και να ενισχύσει τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου προκειμένου να καταπολεμηθεί αποτελεσματικότερα το διασυνοριακό έγκλημα, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης και 27ης Ιουνίου 2014 2 όπου καθόρισε τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το νομοθετικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό για τα επόμενα έτη στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, και διαπίστωσε ότι στον αγώνα κατά του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, η Ένωση θα πρέπει να στηρίζει τις εθνικές αρχές, κινητοποιώντας όλα τα μέσα δικαστικής και αστυνομικής συνεργασίας και ενισχύοντας το συντονιστικό ρόλο της Ευρωπόλ και της Eurojust, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών, όπως και σχετικά με τα ποινικά μητρώα, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την αξιολόγηση απειλής όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα (SOCTA) της Ευρωπόλ του Μαρτίου 2013, στην οποία εκτιμάται ότι 3.600 διεθνείς εγκληματικές οργανώσεις δρουν στην ΕΕ, 1 2 ΕΕ C 115, 4.5.2010, σ. 3 EUCO 79/14. 14929/14 ΑΒ/νικ 2
ΕΧΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΝΟΥ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 6ης και 7ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τον καθορισμό των προτεραιοτήτων της ΕΕ όσον αφορά την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος για την περίοδο 2014 και 2017 3, όπου ενθαρρύνονται τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο, ανάλογα με την περίπτωση και κατά τη σύνταξη των πολυετών στρατηγικών σχεδίων (ΠΣΣ) και των ετήσιων επιχειρησιακών σχεδίων δράσης (ΕΣΔ), να επικεντρωθούν σε δικτυωμένες Ομάδες Οργανωμένου Εγκλήματος (ΟΟΕ) όπως οι ΟΟΕ τύπου μαφίας ή οι παράνομες συμμορίες μοτοσικλετιστών, κατά την αντιμετώπιση κάθε μορφής σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ, ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι στις 23 Οκτωβρίου 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα 2013/0444, ζητώντας από τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν εθνικούς φορείς για την έρευνα και καταπολέμηση των εγκληματικών οργανώσεων και οργανώσεων μαφίας, με δυνατότητα να αναπτυχθεί, με το συντονισμό της Ευρωπόλ και τη στήριξη της Επιτροπής, ένα ευέλικτο και άτυπο «επιχειρησιακό δίκτυο κατά της μαφίας» με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των οργανώσεων της μαφίας, τις προβλέψεις για εγκληματικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες, τον εντοπισμό των περιουσιακών στοιχείων και τις προσπάθειες διείσδυσης στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: - την ανακοίνωση της Επιτροπής της 11ης Μαρτίου 2014, «Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη: από τη θεωρία στην πράξη» 4, όπου υπογραμμίζεται ειδικότερα ότι η διείσδυση ομάδων οργανωμένου εγκλήματος στη νόμιμη οικονομία συνιστά κίνδυνο ασφάλειας, ότι τα σοβαρά εγκλήματα με διασυνοριακή διάσταση προκαλούν σοβαρή βλάβη στα θύματα και στην κοινωνία στο σύνολό της, και ότι το οργανωμένο έγκλημα καθίσταται ολοένα και πιο ευέλικτο και αναπτύσσει τις δραστηριότητές του εντός και εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων, - την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Ιουνίου 2014, «Η τελική έκθεση για την εφαρμογή της Στρατηγικής Εσωτερικής Ασφάλειας της ΕΕ, 2010-2014» 5, όπου επισημαίνεται ότι οι πέντε στρατηγικοί στόχοι που επιλέχθηκαν για τη ΣΕΑ της περιόδου 2010-14, από τους οποίους ο πρώτος αφορά την εξουδετέρωση των διεθνών εγκληματικών δικτύων, εξακολουθούν να ισχύουν και ότι θα πρέπει να επιβεβαιωθούν στην ανανεωμένη ΣΕΑ, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την οδηγία 2014/42/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση 6, 3 4 5 6 12095/13. 7844/14. 11260/14. ΕΕ L 127, 29.4.2014, σ. 39. 14929/14 ΑΒ/νικ 3
ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ τις σημαντικές αρμοδιότητες της Ευρωπόλ, της Eurojust και της Ιντερπόλ στην καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, ΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι οι ομάδες σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με μεμονωμένα μέτρα, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τη δημιουργία ενός άτυπου και ευέλικτου επιχειρησιακού δικτύου, με την ονομασία @ON, με σκοπό την καταπολέμηση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας, ΣΥΝΙΣΤΑ να επιτευχθούν από το δίκτυο οι ακόλουθοι στόχοι: - να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία και η επικοινωνία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας μέσω των ακόλουθων ενεργειών: α) να διατεθούν επιτόπου ειδικοί ανακριτές με συμβουλευτική αρμοδιότητα σε σχέση με τις υποκείμενες σε έρευνα ΟΟΕ, β) να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών, μέσω του διαύλου SIENA, ώστε να δοθεί μια ακριβέστερη ανάλυση της δράσης του οργανωμένου εγκλήματος, σε συνεργασία με την Ευρωπόλ, - να υποστηριχθούν οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της διοικητικής προσέγγισης στο πλαίσιο της καταπολέμησης των ομάδων σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας, σε συντονισμό με το Δίκτυο για τη διοικητική προσέγγιση της πρόληψης και καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και για την ανάκτηση των περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν με παράνομο τρόπο από τις εγκληματικές οργανώσεις, - να καταβληθούν προσπάθειες για την ενίσχυση της συνεργασίας με σκοπό να αποτραπεί η διείσδυση στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, - να υπάρξει συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία σε ό,τι αφορά την επιμόρφωση σε ειδικές ανακριτικές μεθόδους στο πλαίσιο της καταπολέμησης του εγκλήματος, και με το Ευρωπαϊκό δίκτυο υπηρεσιών τεχνολογιών επιβολής του νόμου (ENLETS) για τον προσδιορισμό των απαιτούμενων βελτιώσεων σε σχέση με τον τεχνολογικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται από τις ειδικές μονάδες. 14929/14 ΑΒ/νικ 4
ΕΙΣΗΓΕΙΤΑΙ να οργανωθούν οι δραστηριότητες του δικτύου κατά τον εξής τρόπο: - Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσκαλούνται να συμμετάσχουν στο δίκτυο. Τα κράτη μέλη θα συμμετέχουν στο δίκτυο @ON σε αυστηρά εθελοντική βάση, ενώ τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να αποσυρθούν ανά πάσα στιγμή. - Οι εργασίες του δικτύου @ON θα εστιαστούν στις προτεραιότητες της ΕΕ για το οργανωμένο έγκλημα, όπως έχουν αποτυπωθεί στο κύκλο πολιτικής της ΕΕ 7 και οι οποίες επικαιροποιούνται κατά διαστήματα, δεδομένου ότι οι προτεραιότητες της ΕΕ για την καταπολέμηση του εγκλήματος επικαιροποιούνται σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία και την εφαρμογή του κύκλου πολιτικής της ΕΕ 8. - Η βασική ομάδα του δικτύου @ON θα πρέπει να καταρτίζει το πρόγραμμα εργασιών του. Για τα μέρη του προγράμματος εργασιών που εγκρίνονται ως δράσεις στο πλαίσιο των σχεδίων της Ευρωπαϊκής Πολυκλαδικής Πλατφόρμας κατά των Εγκληματικών Απειλών (EMPACT), θα διατίθεται χρηματοδότηση κατά την υλοποίησή τους με βάση τη συμφωνία ανάθεσης αρμοδιοτήτων που θα συναφθεί μεταξύ της Ευρωπόλ και της Επιτροπής. Η βασική ομάδα θα υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στην ομάδα «Επιβολή του νόμου». Επιπλέον, το δίκτυο @ON θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το πλήρες πρόγραμμα εργασιών του συμπληρώνει τις εργασίες του κύκλου πολιτικής της ΕΕ. - Η βασική ομάδα του δικτύου @ON θα προωθεί τη βραχεία και μακροχρόνια απόσπαση ειδικών ανακριτών των κρατών μελών ως επιτόπου συμβούλων στα αιτούντα κράτη μέλη, με βάση τις κοινές επιχειρησιακές ανάγκες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ομάδες σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας. Οι συγκεκριμένοι ανακριτές θα παρέχουν τεχνογνωσία, εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με τις ανακρίσεις και καλές πρακτικές συνεργασίας στον τομέα της επιβολής του νόμου, αποφέροντας με τον τρόπο αυτό προστιθέμενη αξία από απόψεως έμμεσης επιμόρφωσης των υπαλλήλων και ανακριτών του δικτύου καθώς και διευκολύνοντας την καλύτερη, ταχύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση των υφιστάμενων εργαλείων συνεργασίας της Ευρωπόλ. Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος που συμμετέχει στο δίκτυο @ON θα διαθέτει τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει πότε και πως θα χρησιμοποιεί τους δικούς του ανακριτές. Ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε τα υπόλοιπα κράτη μέλη μπορούν να παρακάμψουν την απόφαση ενός συμμετέχοντος κράτους μέλους. 7 8 12095/13. 15358/10. 14929/14 ΑΒ/νικ 5
- Η Ευρωπόλ θα πρέπει να στηρίζει το δίκτυο μέσω της διάθεσης του διαύλου SIENA ως πολύτιμου εργαλείου ανταλλαγής πληροφοριών και ενδεχομένως μέσω της παροχής στο δίκτυο της δυνατότητας να χρησιμοποιεί την Πλατφόρμα της Ευρωπόλ για εμπειρογνώμονες (EPE). - Οι δραστηριότητες του δικτύου δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνουν τις εργασίες υφιστάμενων ομάδων ούτε να παρεμβάλλονται στις υπό διαμόρφωση διαδικασίες και πράξεις για την εφαρμογή της νομοθεσίας, ή να επικαλύπτουν υφιστάμενα διεθνή εργαλεία συνεργασίας. Το δίκτυο θα πρέπει να χρησιμοποιεί αποκλειστικά τις υφιστάμενες νομοθετικές πράξεις και νομικά πλαίσια συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών, αποτελώντας με τον τρόπο αυτό τη φυσική τους εξέλιξη σε επιχειρησιακό επίπεδο προς όφελος όλων των ενδιαφερόμενων χωρών. - Ο συντονιστής του δικτύου θα διαβουλεύεται με την Ευρωπόλ και τους επικεφαλής των σχεδίων EMPACT σε τακτική βάση προκειμένου να ενημερώνεται για τις εν εξελίξει δραστηριότητες και να αποφεύγονται οι επικαλύψεις. - Τουλάχιστον κατά την αρχική φάση, η Ιταλία θα πρέπει να συντονίζει τις δραστηριότητες του δικτύου και να είναι σε θέση να τοποθετεί τους οικείους ανακριτές στα αιτούντα κράτη μέλη προκειμένου να συμμετέχουν, ανάλογα με τις ανάγκες, στις εν εξελίξει επιχειρησιακές δραστηριότητες, με τη χρηματοδοτική στήριξη του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF Police), μέσω κοινής διαχείρισης ή/και συμφωνίας ανάθεσης αρμοδιοτήτων που θα συναφθεί μεταξύ της Επιτροπής και της Ευρωπόλ για την υποστήριξη των δράσεων του κύκλου πολιτικής της ΕΕ στο πλαίσιο μιας κεντρικής διαχείρισης («Δράσεις της Ένωσης»). - Μετά από διετή δραστηριότητα του δικτύου @ON, οι αρμόδιες επιτροπές και ομάδες του Συμβουλίου θα αξιολογήσουν τις δραστηριότητες και τους στόχους του δικτύου και θα εκτιμήσουν κατά πόσο η λειτουργία του εξακολουθεί να είναι απαραίτητη. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF Police) για την αστυνομική συνεργασία (2014-2020), «Δράσεις της Ένωσης», προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το δίκτυο, ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα παροχής χρηματοδοτικής στήριξης, εντός των ορίων των υφιστάμενων πόρων, ώστε τα αιτούντα κράτη μέλη να συμμετέχουν στις επιχειρησιακές δραστηριότητες του δικτύου. 14929/14 ΑΒ/νικ 6