ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΦΛΩΡΙΝΑ 2014 1
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ : «ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΥΣ ΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ : ΠΟΥΓΑΡΙ ΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014 ΤΑΞΗ : Γ 1. Θέµα project κριτήρια επιλογής θέµατος Το project που υλοποιήθηκε αφορούσε στα κτίρια του ιστορικού κέντρου της Φλώρινας. Αποτέλεσε ένα project περιβαλλοντικής εκπαίδευσης µε έµφαση στην τοπική ιστορία. Πρόκειται για κτίρια διαφορετικής αρχιτεκτονικής και διαφορετικών εποχών που πετυχαίνουν να αποτυπώσουν στα ιδιαίτερα στιλιστικά χαρακτηριστικά τους την ιστορία του τόπου, καθώς και τις ιδιαίτερες πολιτιστικές επιρροές που διαµόρφωσαν την ιδιάζουσα φυσιογνωµία του. Η επίσκεψη στα κτίρια και η αποκρυπτογράφηση της ιδιαίτερης ιστορίας που κρύβεται πίσω από το καθένα, µετατρέπει τους µαθητές σε µικρούς εξερευνητές, αλλά και γνώστες της τοπικής ιστορίας, του τοπικού συγκείµενου που τους περιβάλλει. Οι µαθητές παρουσίασαν εξαιρετικό ενδιαφέρον αναζητώντας πληροφορίες για κτίρια που συναντούσαν στην καθηµερινότητά τους, στις βόλτες τους γύρω από τον Σακουλέβα, στις αφηγήσεις των παππούδων τους. 2. Σκοπός και στόχοι 2.1. Σκοπός : Σκοπός του προγράµµατος είναι να παρακολουθήσουν οι µαθητές την εξέλιξη του ιστορικού κέντρου της πόλης µέσα στη διάρκεια του χρόνου, αναδεικνύοντας τις αλλαγές που βίωσε η τοπική κοινωνία, όπως αυτές αποτυπώνονται στην τοπική αρχιτεκτονική. 2.2.Στόχοι Γνωστικοί στόχοι: Οι µαθητές µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος θα πρέπει να είναι σε θέση: 1) Να εντοπίζουν κτίρια ιστορικής σηµασίας στην πόλη. 2) Να εντοπίζουν και να περιγράφουν τα ιδιαίτερά τους χαρακτηριστικά (αρχιτεκτονική, χρώµα κ.λ.π.). 2
3) Να εντάσσουν τα κτίρια σε κάποια κατηγορία (εκλεκτιστικού ρυθµού, νεοκλασικά, τούρκικα κ.λ.π.). 4) Να ξεχωρίζουν την ιστορική περίοδο την οποία αντικατοπτρίζει το κάθε κτίσµα. 5) Να αφηγούνται ξεχωριστά σηµεία της ιστορίας του κάθε κτιρίου, δίνοντας έµφαση σε εκείνα τα σηµεία που το καθιστούν ιδιαίτερης σηµασίας για την ιστορία της πόλης. 6) Να συντάσσουν κείµενα διαφόρων ειδών (άρθρο σε εφηµερίδα, σελίδα ηµερολογίου, ερωτηµατολόγιο για συνέντευξη, αφίσα, τουριστικό οδηγό) 7) Να επεξεργάζονται γραπτά, οπτικά, ακουστικά τεκµήρια (άρθρα παλαιών εφηµερίδων, παλιές φωτογραφίες, συνεντεύυξεις κ.α.) Συναισθηµατικοί στόχοι : Οι µαθητές µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος θα πρέπει να είναι σε θέση: 1) Να αυτοπαρουσιάζονται, να µιλούν για τα αποτελέσµατα της εργασίας τους και της οµάδας τους. 2) Να επικοινωνούν αποτελεσµατικά µε άτοµα του εγγύς περιβάλλοντός τους (γειτονιά, πόλη), να συλλέγουν πληροφορίες κατά την επαφή τους µε αυτά και να µπορούν να τις αξιοποιούν στα πλαίσια της εργασίας τους. 3) Να αναλαµβάνουν διακριτούς και εναλλάξιµους ρόλους, αναπτύσσοντας σχέσεις συνεργασίας και συλλογικότητας. 3. Μεθοδολογία Τα προγράµµατα τοπικής ιστορίας ενισχύουν τη σύνδεση µεταξύ σχολείου και κοινωνίας. Οι µαθητές ως µέλη της οικογένειας, της γειτονιάς, της πόλης διεξάγουν έρευνα για τις συλλογικότητες, στις οποίες εντάσσονται. 1 Στην κατεύθυνση αυτή 1 Μεθοδολογία,.Πρόγραµµα τοπικής ιστορίας ΙΜΕ. Εις http://local.e-history.gr/pages/viewpage.action?pageid=1933740 (Ανακτήθηκε στις 18/5/2014). 3
χρησιµοποιήθηκαν η επιτόπια έρευνα και καταγραφή του υλικού, η συνέντευξη, η συµµετοχική παρατήρηση, η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία. 4. Πεδία σύνδεσης µε το Πρόγραµµα Σπουδών Κατά τη διάρκεια εκπόνησης του project έλαβαν χώρα δραστηριότητες που συνδέονται µε τα µαθήµατα της Γλώσσας, των Εικαστικών και της Μελέτης Περιβάλλοντος. 5. ιεπιστηµονική / διαθεµατική προσέγγιση του project, διδακτικές τεχνικές που χρησιµοποιήθηκαν Καθ' όλη τη διάρκεια εκπόνησης του project το θέµα των ιστορικών κτιρίων της Φλώρινας προσεγγίστηκε διαθεµατικά. Στην προσπάθεια επεξεργασίας των πηγών και των εµπειριών τους οι µαθητές αναζήτησαν πληροφορίες από τους επιστηµονικούς κλάδους της ιστορίας, της λαογραφίας, της αρχιτεκτονικής, προκειµένου να κατανοήσουν τις συνιστώσες που διαµόρφωσαν το κοινωνικό συγκείµενο το οποίο δηµιούργησε τα ιδιαίτερα κτίρια της έρευνάς τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση χρησιµοποιήθηκε η µέθοδος του καταιγισµού ιδεών και του χάρτη ιδεών στο στάδιο διαµόρφωσης των οµάδων και προσδιορισµού του θέµατος, καθώς και η µελέτη πεδίου, στη φάση κατά την οποία οι µαθητές έπρεπε να µεταβούν στα κτίρια, να παρουσιάσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και να αναδείξουν την πολιτιστική τους αξία, καλλιεργώντας τις δεξιότητές τους. 6.Οργάνωση, χρονική διάρκεια προγράµµατος Η τάξη αποτελείται από 23 µαθητές, 11 κορίτσια και 12 αγόρια. Σχηµατίστηκαν 4 οµάδες εργασίας. Τέλος, διαµορφώθηκε ένα χρονοδιάγραµµα 12 εβδοµάδων, ενώ αποφασίστηκε να αφιερώνονται 2 ώρες εβδοµαδιαία. 7.Υποθέµατα Τα κτίρια γύρω από το ποτάµι. Αλλαγές µέσα στον χρόνο. 4
Τα τούρκικα σπίτια Τα νεοκλασικά, εκλεκτιστικού τύπου κτίρια Οι εκκλησίες Τα µουσεία Οι κάτοικοι της πόλης (κοινωνικά χαρακτηριστικά οµάδας, σηµαντικές προσωπικότητες) 8. Ενδεικτικές ραστηριότητες Φωτογραφίες του χθες και του σήµερα: Σύγκριση της εικόνας, της εξέλιξης των κτιρίων στο διηνεκές του χρόνου. Εντοπισµός τους στον χάρτη της πόλης, περιγραφή του περιβάλλοντος χώρου των κτιρίων, συζήτηση για την ιστορική ή την αισθητική τους σηµασία. Συγκέντρωση πληροφοριών για τα κτίρια: Αναζήτηση πληροφοριών για τα κτίρια στο διαδίκτυο, σε βιβλία, στο οικείο περιβάλλον των µαθητών (παππούδες, γείτονες κ.α.). Σύνταξη κειµένων και παρουσίασή τους στην ολοµέλεια. Έρευνα πεδίου : Τα κτίρια του παλιού κέντρου της πόλης, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Επίσκεψη και φωτογράφιση των κτιρίων. Ανάλυση κτιρίου (ταυτότητα, ιδιοκτήτης, πότε χτίστηκε, για ποιο λόγο), δοµικά χαρακτηριστικά (εξωτερικά χαρακτηριστικά, χρώµατα, τεχνοτροπία). Τα κτίρια πρωταγωνιστές: Η ιστορία του κάθε κτιρίου, η λειτουργία τους στη διάσταση του χρόνου. Η σύγχρονη λειτουργία τους. Παρουσίαση της εργασίας (φωτογραφιών και κειµένων) των οµάδων στην ολοµέλεια. Εικονολογική ερµηνεία : Σύγκριση εποχών, κοινωνικές προεκτάσεις, κοινωνικά χαρακτηριστικά οµάδας, νοοτροπίες, θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ένταξη του κάθε κτιρίου στα ιστορικά συµφραζόµενα που το παρήγαγαν. Συζήτηση και κατασκευή ιστορικής γραµµής όπου τοποθετούνται οι εικόνες των κτιρίων. Κυνήγι του χαµένου θησαυρού : Παιχνίδι ερωτήσεων σχετικών µε τα κτίρια. Οι σωστές απαντήσεις αµείβονταν µε κοµµάτια παζλ που απεικόνιζαν τα υπό µελέτη κτίρια. 5
Εικαστική δηµιουργία : Κολάζ που απεικονίζει όλη την περιοχή γύρω από το ποτάµι µε τα κτίρια. Παιχνίδια αντιστοίχισης : Ανάγνωση πληροφοριών σχετικών µε τα κτίρια και αντιστοίχισή τους µε τη φωτογραφία του ανάλογου κτιρίου. Τουριστικός οδηγός της πόλης : Σύνταξη τουριστικού οδηγού (ξενάγηση στον Σακουλέβα ). 9.Αξιολόγηση Το ενδιαφέρον των µαθητών ήταν αυξηµένο ιδιαίτερα κατά την πραγµατοποίηση δραστηριοτήτων επιτόπιας έρευνας. Ενθουσιάζονταν όταν βγαίναµε από την τάξη και καλούνταν να παρατηρήσουν χαρακτηριστικά κτιρίων που προσπερνούσαν καθηµερινά. Ενθουσιώδης ήταν η συµµετοχή στις δραστηριότητες παιγνιώδους µορφής (κυνήγι χαµένου θησαυρού, παζλ) και στην κατασκευή κολάζ, ενώ λιγότερο ενθαρρυντική κατά τη διάρκεια της σύνταξης του τουριστικού οδηγού ή των οµαδικών κειµένων που έπρεπε να παρουσιάσουν. 10. Παράρτηµα φωτογραφιών Οι φωτογραφίες που τράβηξαν οι µαθητές κατά τη διάρκεια του προγράµµατος 6
7
8
9
Οι δηµιουργίες των µαθητών 10