Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 2 ΜΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΣΤΡΑΤΟΥ
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 3 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΤΟΥ Για την ύπαρξη της θανατηφόρας ζώνης υπεύθυνη κατά ένα μέρος είναι η απειρία του χειριστή, αλλά, είναι αφελές να τα φορτώνουμε όλα σε αυτήν. Η θανατηφόρα ζώνη υπάρχει επίσης και λόγω της προσωπικότητας του χειριστή. Η μεγαλύτερη ειρωνεία είναι ότι, τα ίδια ατομικά χαρακτηριστικά που δημιουργούν ένα χειριστή, τα ίδια μπορούν να τον σκοτώσουν. Οι αριθμοί των ατυχημάτων έχουν αποδείξει ότι η θανατηφόρα ζώνη. υπάρχει. Οι χειριστές έχουν την ευθύνη να παίρνουν τις αποφάσεις τους, αλλά, μερικοί δεν είναι έτοιμοι να χειριστούν αυτήν την ευθύνη. Όπως σε οτιδήποτε άλλο στην ζωή μας το πολύ καλό είναι κακό για αυτό η θανατηφόρα ζώνη υπάρχει. Διότι η ελευθερία που έχουμε είναι πολύ. Οι αριθμοί των ατυχημάτων είναι μόνο τα συμπτώματα ενός μεγαλύτερου προβλήματος. Το πρόβλημα αυτό επηρεάζει όλους τους χειριστές ακόμη και αυτούς που δεν έχουν εμπλακεί σε ατύχημα, για αυτό και δεν φαίνονται στις στατιστικές των ατυχημάτων. Αυτό το πρόβλημα είναι ριζωμένο βαθειά στις προσωπικότητες αυτών που πετούν. Υπάρχουν σήμερα πολλές διαθέσιμες έρευνες που δείχνουν ότι αυτοί που πετούν, έχουν διαφορετικά κληρονομικά χαρακτηριστικά/ιδιαιτερότητες (traits) από οποιονδήποτε άλλον. Αυτά τα ατομικά χαρακτηριστικά βρέθηκαν και σε χειριστές στρατιωτικούς και σε πολίτες, σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες, σε άνδρες και γυναίκες. Όταν ρωτήσεις έναν χειριστή. γιατί πετάς ; δίνονται πολλές απαντήσεις. Λέμε.. είναι διασκεδαστικό, το αγαπάμε, είναι μια διέξοδος, αλλά είναι κάτι βαθύτερο από αυτό που λέμε. Είναι, συνήθως, κάτι που δύσκολα λέγεται με λέξεις. Εάν μπορούσαμε να το περιγράψουμε με ειλικρίνεια θα λέγαμε ότι, πετάμε διότι η πτήση προσφέρει τα συστατικά αυτά τα οποία η εσωτερική μας προσωπικότητα χρειάζεται για να ευημερήσει. Ο Eric Farmer, που γράφει για το περιοδικό, International Journal of Aviation safety είπε : Ένας αριθµός µελετών υποστηρίζουν την αντίληψη ότι, υπάρχει ένα ξεχωριστό προφίλ προσωπικότητας το όποιο µπορεί να αναγνωριστεί σε επιτυχηµένους χειριστές. Αυτές οι μελέτες έχουν επισημάνει τα κληρονομικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του χειριστή. Η έρευνα καταλήγει ότι, οι χειριστές είναι
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 4 άτομα ανεξάρτητα τα οποια πετυχαίνουν, καταδεικνύουν ικανότητες και ευχαριστιούνται με τις περίπλοκες αποστολές. Το κίνητρο της πτήσης συμπεριλαμβάνει την ανάγκη για γόητρο και εξάσκηση ισχύος. Αυτοί που αγαπούν την πτήση επιθυμούν έξαψη, ισχύ, ταχύτητα, ανεξαρτησία, συγκινήσεις και ανταγωνισμό. Αυτοί που προσλαμβάνουν χειριστές ενδιαφέρονται πολύ για το πιο είναι αυτό το πράγμα που κάνει έναν ικανό χειριστή/εργαζόμενο. Εάν υπάρχουν κληρονομικά χαρακτηριστικά που να δείχνουν έναν επικίνδυνο χειριστή, θέλουν να το γνωρίζουν εκ των προτέρων για να προσλάβουν κάποιον άλλον. Ο R.A. Alkov, που γράφει στο Aviation, Space, and Environmental Medicine μίλησε για το προφίλ της προσωπικότητας των χειριστών υπογραμμίζοντας ότι, τα ατυχήµατα κοστίζουν πάρα πολύ στην βιοµηχανία όχι από την άποψη του προσωπικού και των συσκευών, αλλά διότι η συνεχής επιτυχία της βιοµηχανίας, ακόµη και η ύπαρξή της, βασίζεται στην αποδοχή του κοινού για ασφαλή και αξιόπιστη µεταφορά. Η ικανότητα της αναγνώρισης ενός χειριστή που έχει ροπή στο ατύχημα είναι ένα πολύτιμο στοιχείο στην διαδικασία της επιλογής. Έχει βρεθεί ότι διάφοροι παράγοντες που έχουν σχέση με την περιπέτεια-τυχοδιωκτισμό και νοοτροπίες που δείχνουν ανάληψη επικίνδυνων αποφάσεων, έχουν σημαντική σχέση με τα αεροπορικά ατυχήματα. Σήμερα, πολλές εταιρείες αερογραμμών προσπαθούν να προβλέψουν την μελλοντική συμπεριφορά των χειριστών με τεστ που μετρά την ροπή, την προσωπικότητα, και την ψυχολογία και αποτελούν ένα μέρος της διαδικασίας επιλογής τους. Ο Ronald Ferrara, ερευνητής των ανθρωπίνων παραγόντων, δήλωσε ότι, κατά την διαδικασία επιλογής των χειριστών είναι σπουδαίο να διακρίνουµε αυτούς που θα επιτύχουν και αυτούς που θα αποτύχουν καθώς επίσης και αυτούς που θα παραµείνουν εν ενεργεία σαν επαγγελµατίες χειριστές για ένα µεγάλο χρονικό διάστηµα. Η επιλογή του προσωπικού συμπεριλαμβάνει την αποτίμηση διαφόρων παραγόντων στο κίνητρο του καθενός για την πτήση. Για αυτό σε κάθε συνέντευξη πρέπει να συμπεριλαμβάνεται η ερώτηση τι σου αρέσει στην πτήση ; ή τι βρήκες ενδιαφέρον στη πτήση ; Ο ασφαλής χειριστής, γενικά, είναι ώριμος, αυτός που το κίνητρο του είναι η επιτυχία, ένα ολοκληρωμένο άτομο που έχει θετική άποψη για τον εαυτό του, είναι περίεργος, ενεργός και μπορεί να μάχεται τις προκλήσεις της ζωής. Οι ερευνητές Joseph Novello και Zakhour Youssef πραγματοποίησαν μια έρευνα για χειριστές, άνδρες και γυναίκες και εντόπισαν κάποια καλά και
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 5 κάποια άσχημα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα των χειριστών. Οι περιοχές που ειδικά εντοπιστήκαν ήταν : 1. Επίτευξη του στόχου. (Achievement) 2. Επιδειξιμανία. (Exhibition) 3. Κυριαρχία. (Dominance) 4. Αλλαγή. (Change) 5. Περιπέτεια. (Adventure) 6. Σεβασμός. (Deference) 7. Μεθοδικότητα. (Order) 8. Αντοχή. (Endurance) Επίτευξη του στόχου. Οι χειριστές είναι πνευματικά προσανατολισμένοι στον τελικό στόχο. Όταν ένας χειριστής βλέπει μια περίπλοκη αποστολή ευχαριστιέται και δουλεύει με όρεξη για να κυριαρχήσει σε αυτήν την αποστολή. Εργάζεται για να επιτύχει χειριστικές ικανότητες και δεξιοτεχνίες οι οποίες είναι δύσκολες, οι οποίες τροφοδοτούν την ανάγκη του για προσωπική επιβράβευση. Στη προσωπικότητα του χειριστή συμπεριλαμβάνεται, η επιδίωξη εκπλήρωσης δύσκολων αποστόλων. Όσο δυσκολότερη η αποστολή τόσο μεγαλύτερη η επιβράβευση. Αυτός είναι ο λόγος που σκεφτόμαστε πολύ ψηλά για τον εαυτό μας όταν περάσουμε την πρακτική εν πτήση εξέταση, ή όταν αποκτήσουμε εμπειρία προσέγγισης και αναχώρησης από πολυάσχολα αεροδρόμια. Αλλά, προσοχή.. ο λόγος μπορεί να είναι επίσης και όταν προσπαθούμε να βουτήξουμε κάτω από χαμηλή νέφωση, ή όταν πετάμε χωρίς να έχουμε εν ισχύ το πτυχίο. Επιδειξιμανία. Οι χειριστές αυτοί, όχι μόνο θέλουν να επιτύχουν εκεί που άλλοι απέτυχαν, θέλουν και αναγνώριση για αυτήν τη προσπάθεια. Στα κινηματογραφικά έργα δείχνουν τον χειριστή σαν έναν ρομαντικό ήρωα. Οι πραγματικοί χειριστές γνωρίζουν ότι υπάρχει λίγος ρομαντισμός στα ηλεκτρικά συστήματα, στις φόρμες βάρους και ζυγοστάθμισης, και δεν τους ενοχλεί η εικόνα τους. Οι επιδειξιομανείς θέλουν, οι μη χειριστές να πιστέψουν ότι αυτοί είναι οι ήρωες των αιθέρων, ότι έπρεπε να είχαν σκοτωθεί αλλά ξεγέλασαν τον θάνατο και ότι μπορούν να απλώσουν το χέρι τους για να ακουμπήσουν το πρόσωπο του Θεού. Σαν μέρος της τέχνης, οι χειριστές αυτοί αρέσκονται να μιλούν για τις εμπειρίες τους, με υπερβολές. Όταν μιλούν θέλουν να επισημάνουν ότι αυτό
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 6 που λένε είναι πολύ επικίνδυνο και συμβουλεύουν τους άλλους να μην το επιχειρήσουν. Στους χειριστές με τέτοια προσωπικότητα βλέπουμε ότι δεν θέλουν να ευχαριστήσουν μόνο τον εαυτό τους αλλά θέλουν να προκαλέσουν δέος και στις καρδιές των άλλων. Εκείνο που κάνει ένας χειριστής με μια τέτοια προσωπικότητα είναι, να πετάξει χαμηλά πάνω από το σπίτι κάποιου φίλου. Κυριαρχία. Στους χειριστές πραγματικά αρέσει η αίσθηση του ελέγχου που τους δίνει η πτήση. Υπάρχουν πολύ λίγες καταστάσεις στην πραγματική ζωή που δίνουν σε έναν άνθρωπο την συνολική εξουσία όπως η υπευθυνότητα, του να είσαι κυβερνήτης ενός αεροπορικού μέσου. Όταν βρίσκεται στο έδαφος, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που τον ελέγχουν, όπως ο εργοδότης του, οι οικονομικές του υποχρεώσεις, η οικογένεια του, ή το πρόγραμμα εργασίας του. Αλλά, όταν βρίσκεται στα χειριστήρια εν πτήση, είναι τελικά ο κυβερνήτης. Έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Η προσωπικότητα αυτού του χειριστή χρειάζεται να γεμίσει με τον έλεγχο, χρειάζεται να κυριαρχήσει στον περίγυρο του. Πουθενά αλλού τέτοια εξουσία δεν μπορεί να δοθεί καλύτερα απ ότι στο αεροπλάνο. Αλλά, όταν είναι στα χειριστήρια μπορεί αυτό στην πραγματικότητα να τον τυφλώσει και να μην ακούει συμβουλές, ή να διακρίνει άλλες επιλογές. Σαν κυβερνήτης μπορεί να αγνοήσει ένα ασφαλές μονοπάτι. Αλλαγή. Εάν ζητάς την ασφάλεια, για να κάνεις το ίδιο πράγμα κάθε μέρα, με τον ίδιο τρόπο, με το ίδιο πρόγραμμα, τότε, η πτήση δεν σου ταιριάζει. Οι χειριστές έχουν την τάση να ευχαριστιούνται κάνοντας καινούργια πράγματα. Εάν στα αλήθεια θέλεις να νικήσεις τους χειριστές βάλτους να κάνουν το ίδιο πράγμα συνέχεια σαν να εργάζονται σε γραμμή συναρμολόγησης. Η προσωπικότητα αυτού του χειριστή βαριέται αμέσως. Για ακόμη μια φορά, η πτήση ενός αεροπλάνου τροφοδοτεί την ανάγκη της αλλαγής. Κάθε πτήση, κάθε προσγείωση, κάθε ενόργανη προσέγγιση είναι διαφορετική από κάποια άλλη που έκανε πριν. Ο χειριστής βλέπει την κάθε πτήση εντελώς καινούργια με διαφορετική πρόκληση που πρέπει να την υπερνικήσει. Αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που γίνονται ρουτίνα σε κάθε πτήση όπως είναι το check list και οι τυποποιημένες διαδικασίες (standard
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 7 procedures). Είναι στην προσωπικότητα των χειριστών να αντιστέκονται στην επανάληψη του ίδιου πράγματος κάθε φορά. Περιπέτεια. Όταν μερικές ομάδες χειριστών ρωτήθηκαν.. Τι θα θέλατε να κάνετε (Α) μια περιήγηση στα ιστορικά σημεία της Ευρώπης; και (Β) ή να ταξιδέψετε μόνος με ιστιοπλοϊκό γύρω από την γη; στο μεγαλύτερο ποσοστό απάντησαν ότι τους αρέσει η ιδέα να ταξιδέψουν κόντρα στις δυσκολίες του ωκεανού. Αυτοί οι χειριστές επιζητούν την περιπέτεια, θέλουν να φτάσουν το άφθαστο αστέρι. Γιατί σκαρφαλώνεις στο Έβερεστ ;..απάντηση διότι είναι εκεί!! Οι χειριστές έχουν μέσα τους αυτό το πνεύμα. διότι είναι εκεί. Η σκέψη του να πάρεις το αεροπλάνο και να απογειωθείς ενάντια στα στοιχεία της φύσης, πετώντας σε μακρινές αποστάσεις και βλέποντας πράγματα που ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί ούτε καν να ονειρευθεί, αυτό είναι που οδηγεί αυτούς τους χειριστές στο αεροδρόμιο. Η πτήση προσφέρει την ευκαιρία να ικανοποιήσει την ανάγκη της επιτυχίας, της επιδειξιμανίας, της κυριαρχίας, την ανάγκη της αλλαγής και της περιπέτειας. Πετάμε διότι αυτό ταιριάζει στο.. ποιοι είμαστε. Πετάμε διότι ο πολύπλοκος εσωτερικός εαυτός μας δεν είναι ευτυχισμένος με τίποτε άλλο. Η πτήση έχει όλα τα σωστά συστατικά. Αλλά, υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά σε όλα αυτά. Η προσωπικότητα του χειριστή κουβαλά ενδεχομένως και κάποια μη υγιή στοιχεία. Η περιπέτεια μπορεί να τον φέρει σε επικίνδυνο σημείο. Ο έλεγχος μπορεί να μειώσει την ομαδική δουλειά. Η επιδειξιμανία μπορεί να τον φέρει πάνω από τα υπόστεγα να κάνει ακροβατικά σε χαμηλό ύψος. Τόσο πολύ καλό.. είναι κακό, και η προσωπικότητα του χειριστή έχει κάποια κληρονομικά χαρακτηριστικά που δεν είναι καλά σε κανένα επίπεδο. Τέτοιοι χειριστές έχουν την τάση να παίρνουν λάθος αποφάσεις που τους οδηγούν σε φτωχές κρίσεις το οποίο είναι στην πραγματικότητα μέρος της προσωπικότητας τους. Σεβασμός. Οι χειριστές αυτοί δεν παραδίνονται στην θέληση ή στην κρίση κάποιου άλλου. Η προσωπικότητά τους θα τους κάνει να αναλάβουν την ευθύνη από το να υποχωρήσουν. Δεν δέχονται την κριτική. Αυτό είναι ενάντια στην φυσική τους προδιάθεση. Εάν αυτοί οι χειριστές έχουν ανάγκη από
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 8 εποικοδομητική κριτική τότε δεν έχουν τον απόλυτο έλεγχο. Επειδή θέλουν και χρειάζονται τον έλεγχο, συχνά απορρίπτουν την κριτική και την αμφισβητούν. Αυτή η ιδιαιτερότητα μπορεί να είναι ένα πραγματικό πρόβλημα και ένας εφιάλτης σε θέματα Διαχείρισης Πληρωμάτων Αεροπορικών Μέσων (ΔΠΑΜ). Εάν ο εκπαιδευτής τον συμβουλέψει να βάλει μικρότερη κλίση για να διασταυρώσει την radial του VOR, η πρώτη αντίδραση μπορεί να είναι ότι τον μαλώνει και ότι η γωνία κλίσης που διάλεξε είναι ικανοποιητική. Κάνοντας αυτό που τον συμβούλεψε ο εκπαιδευτής θα το εκλάβει ότι κάποιος άλλος έχει τον έλεγχο. Σε πολλά από τα ατυχήματα-παραδείγματα που αναφέρονται σε αυτό το βιβλίο εμπλέκονται νέοι χειριστές. Μόλις πάρουν το πτυχίο τους πηγαίνουν εκεί έξω και κάνουν ανόητα πράγματα ενώ έχουν διδαχτεί να κάνουν το αντίθετο. Πως συμβαίνει αυτό; Παίρνουν το πτυχίο και είναι η πρώτη φορά που δεν βρίσκονται πλέον κάτω από την ομπρέλα του εκπαιδευτή. Τώρα έχουν τον απόλυτο έλεγχο και πάνε να κάνουν αυτό που θέλουν χωρίς κανείς να κοιτάζει πάνω από τους ώμους τους. Μεθοδικότητα. Οι χειριστές αυτοί, σαν ομάδα, δεν ενδιαφέρονται για την μεθοδικότηταευταξία όπως ενδιαφέρεται ο γενικός πληθυσμός. Δεν είναι απαραίτητα ακατάστατοι άνθρωποι αλλά βάζοντας τα πράγματα στην σωστή σειρά δεν είναι για αυτούς υψηλή προτεραιότητα. Αυτή η ιδιαιτερότητα μπορεί να οδηγήσει τον χειριστή στο να παραβλέψει λεπτομέρειες στην προ-πτήσης επιθεώρηση, ή να ολοκληρώσει εν μέρει τα σχέδια ναυτιλίας. Η απόφαση του να βρεθεί στον αέρα είναι η προτεραιότητα του, αντί να οργανώσει το πιλοτήριο για αποτελεσματική λειτουργία. Διάρκεια. Επειδή στη προσωπικότητα του χειριστή αρέσει η αλλαγή, δεν αισθάνεται άνετα στο οτιδήποτε παραμένει χωρίς αλλαγή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δυστυχώς, η γνώση και οι ικανότητες της πτήσης απαιτούν από τον μαθητευόμενο να δείξει διάρκεια στον χρόνο. Οι χειριστές πρέπει να κολλήσουν σε αυτό για να κερδίσουν έδαφος, αλλά πολύ συχνά βάζουν στην άκρη τον στόχο όταν έρχεται η πρώτη δυσκολία. Τα κληρονομικά χαρακτηριστικά του κυνηγού της περιπέτειας που έφεραν αυτόν τον υποψήφιο χειριστή στο αεροδρόμιο, μπορεί να επισκιαστούν λόγω της έλλειψης διάρκειας και σαν χειριστής δεν θα φτάσει ποτέ στον στόχο του. Για αυτό έχουν εκδοθεί περισσότερα πιστοποιητικά μαθητευομένων (δηλαδή
Η Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Τ Ο Υ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Τ Η - 9 βεβαιώσεις παρακολούθησης των μαθημάτων σε υποψήφιους χειριστές που δεν πέταξαν σόλο) απ ότι πιστοποιητικά χειριστών. Μην νομίσεις ότι επειδή έγινες χειριστής σημαίνει ότι είσαι ένας άνθρωπος που δεν ενδιαφέρεται, ακατάστατος, αλλάζεις εύκολα γνώμη και ξεροκέφαλος. Αλλά, αυτές οι ιδιαιτερότητες, καλές και κακές, είναι μέρος για το κίνητρο που έχεις για τις πτήσεις. Βάζοντας όλα αυτά τα κληρονομικά χαρακτηριστικά - που ζωγραφίζουν ένα χειριστή - μαζί, μπορούν να στραφούν εναντίον του. Βαθειά μέσα στην προσωπικότητα μας είναι οι λόγοι γιατί πετάμε. Χρειαζόμαστε την πτήση διότι πετώντας ανατρέφομαι την προσωπικότητα μας. Αλλά μέσα μας είναι φυτεμένοι και οι σπόροι των φτωχών αποφάσεων. Οι ίδιες δυνάμεις που μας έφεραν στον αέρα, οι ίδιες μπορεί να μας φέρουν κάτω. Ας το σκεφτούμε διαφορετικά. Κάποιος, που δεν θα επιδιώξει ποτέ την ευκαιρία, που δεν ζητά την περιπέτεια, που είναι πολύ σχολαστικός, μπορεί να γίνει ένα καλός χειριστής, αλλά, άνθρωποι με τέτοια κληρονομικά χαρακτηριστικά σπάνια θέλουν να γίνουν χειριστές. Για την ύπαρξη της θανατηφόρας ζώνης υπεύθυνη κατά ένα μέρος είναι η απειρία του χειριστή, αλλά, είναι αφελές να τα φορτώνουμε όλα σε αυτήν. Η θανατηφόρα ζώνη υπάρχει επίσης και λόγω της προσωπικότητας του χειριστή. Η μεγαλύτερη ειρωνεία είναι ότι, τα ίδια κληρονομικά χαρακτηριστικά που δημιούργησαν ένα χειριστή, τα ίδια μπορούν να τον σκοτώσουν. Υπάρχει μια γραμμή ανάμεσα στην περιπέτεια, στην συγκίνηση και στον κίνδυνο. Υπάρχει μια γραμμή από του να είσαι κυβερνήτης και να είσαι και ξεροκέφαλος. Υπάρχει μια γραμμή από την αναζήτηση ελευθερίας και την κατάχρηση ελευθερίας. Η προσωπικότητα του χειριστή μπορεί να είναι και στις δυο πλευρές. Ο στόχος είναι να ανακατέψουμε λίγη πειθαρχία, κάποια υπευθυνότητα και εμπειρία για να κάνουμε έναν χειριστή ασφαλή. Στεφανος Ατσαλος 19 Αυγούστου 2009