ΓΖΜΟΚΡΗΣΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΡΑΚΖ ΣΜΖΜΑ ΝΟΜΗΚΖ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΣΜΖΜΑ ΠΟΤΓΩΝ ΣΟΜΔΑ ΓΖΜΟΗΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΔΠΗΣΖΜΖ ΚΤΡΗΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ ΓΗΚΑΗΟ Μεηαπηςσιακή ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Ζ ομοδικία ζηη διοικηηική δίκη ΓΗΓΑΚΟΝΣΔ: ΥΡΖΣΟ ΓΔΣΑΡΗΓΖ, ΔΠΗΚ. ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΑΘΑΝΑΗΟ ΣΗΡΩΝΑ, ΛΔΚΣΟΡΑ ΔΛΔΝΖ Γ. ΕΖΚΗΓΟΤ (Α.Μ. 1871) ΚΟΜΟΣΖΝΖ επηέμβπιορ 2015
ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ πληνκνγξαθίεο Η. Δηζαγσγηθέο παξαηεξήζεηο. 1 Α. Έλλνηα θαη ζθνπφο ηεο νκνδηθίαο....2 Β. Δλλνηνινγηθέο δηαθξίζεηο..3 1. Γπλεηηθή θαη αλαγθαζηηθή νκνδηθία.3 2. Δλεξγεηηθή θαη παζεηηθή νκνδηθία 6 3. Αξρηθή θαη επηγελφκελε.6 Γ. Γηάθξηζε απφ ζπλαθείο έλλνηεο....8 1. Παξέκβαζε 8 2. πλάθεηα.10 3. πλεθδίθαζε.13 4. Αληηθεηκεληθή ζψξεπζε έλδηθσλ βνεζεκάησλ 15 ΗΗ. H νκνδηθία θαηά ηνλ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο 17 Α. Γπλεηηθή νκνδηθία.17 1. Πξνυπνζέζεηο δπλεηηθήο νκνδηθίαο..17 α. Δπί πξνζθπγήο (άξζξν 115 παξ.1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ).17 β. Δπί αγσγήο (άξζξν 115 παξ.1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ) 22 γ. επί αλαθνπήο (άξζξν 227 παξ. 1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ) 23 δ. Παζεηηθή δπλεηηθή νκνδηθία (άξζξν 115 παξ. 2 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ)..24 ε. Απνδνρέο πξνζσπηθνχ (άξζξν 115 παξ.3 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ)..25 2. πλέπεηεο ηεο θνηλήο δηεμαγσγήο ησλ δηθψλ ησλ νκνδίθσλ..28 [ii]
α) ππνθεηκεληθή ελέξγεηα δηαδηθαζηηθψλ πξάμεσλ (άξζξν 115 παξ. 4 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ)...28 β) αληηθαηηθνί ηζρπξηζκνί 29 γ) άζθεζε ελδίθσλ κέζσλ..30 δ) Υσξηζκφο ηνπ θνηλνχ δηθνγξάθνπ (άξζξν 115 παξ. 5 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ)..32 Β. Αλαγθαζηηθή νκνδηθία 34 1. Πξνυπνζέζεηο αλαγθαζηηθήο νκνδηθίαο 34 α. Δληαία ξχζκηζε δηαθνξάο (άξζξν 116 παξ.1 πεξ. α ).34 β. Δπέθηαζε ηζρχνο απνθάζεσο (άξζξν 116 παξ.1 πεξ. β )..36 γ. Τπνρξεσηηθή θνηλή λνκηκνπνίεζε (άξζξν 116 παξ.1 πεξ. γ ) 38 δ. Αδπλακία ππάξμεσλ αληηθαηηθψλ απνθάζεσλ (άξζξν 116 παξ.1 πεξ. δ ) 39 2. πλέπεηεο ηεο θνηλήο δηεμαγσγήο ησλ δηθψλ ησλ νκνδίθσλ...40 α) αληηθεηκεληθή ελέξγεηα δηαδηθαζηηθψλ πξάμεσλ (άξζξν 116 παξ. 2 εδ. α ηνπ ΚδηνηθΓηθ) 40 β) εμαηξέζεηο απφ ηελ αληηθεηκεληθή ελέξγεηα ησλ δηαδηθαζηηθψλ πξάμεσλ (άξζξν 116 παξ. 2 εδ. β ηνπ ΚδηνηθΓηθ) 41 γ) αληηθαηηθνί ηζρπξηζκνί (άξζξν 116 παξ. 3 ηνπ ΚδηνηθΓηθ).43 δ) πξνζεπίθιεζε αλαγθαζηηθψο νκνδίθσλ (άξζξα 117 119 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ)..44 ε) άζθεζε ελδίθσλ κέζσλ (άξζξν 120 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ).47 Γ. Έιιεηςε ησλ πξνυπνζέζεσλ δπλεηηθήο θαη αλαγθαζηηθήο νκνδηθίαο (άξζξν 121 παξ. 2, 3 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ).50 ΗΗΗ. Ζ νκνδηθία θαηά ην π.δ. 18/1989...54 Α. Πξνυπνζέζεηο..54 [iii]
Β. πλέπεηεο ηεο θνηλήο δηεμαγσγήο ησλ δηθψλ ησλ νκνδίθσλ... 57 Γ. Έιιεηςε ησλ πξνυπνζέζεσλ (άξζξν 45 παξ. 6 ηνπ π.δ. 18/1989)..58 ΗV. Ζ νκνδηθία θαηά ην π.δ. 1225/1981..60 A. Πξνυπνζέζεηο..60 1. Απιή νκνδηθία..60 2. Αλαγθαζηηθή νκνδηθία.62 B. πλέπεηεο ηεο θνηλήο δηεμαγσγήο ησλ δηθψλ ησλ νκνδίθσλ...63 Γ. Έιιεηςε ησλ πξνυπνζέζεσλ 64 V. Αληί επηιφγνπ.66 Παξάξηεκα.Η Βηβιηνγξαθία....IX [iv]
ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΔ αδημ. Α.Κ. απ. Απμ. Α.Π. Βλ. γνμδ Γ.Δ.Δ. ΓΔθ ΓΠπ Γ.. εδ. Δ.Δ. ΔΔΔςπΓ ΔιζΝΑΚ ΔλλΓνη επ. Δ.. Δ.η.Κ ΚΓιοικΓικ ΚΠολΓ Κ.Τ.Α. αδημοζίεςηη Αζηικόρ Κώδικαρ Άπθπο Απμενόποςλορ Άπειορ Πάγορ Βλέπε Γνωμοδόηηζη Γικαζηήπιο Δςπωπαϊκήρ Ένωζηρ Γιοικηηικό Δθεηείο Γιοικηηικό Ππωηοδικείο Γιοικηηικό ςμβούλιο εδάθιο Δςπωπαϊκή Ένωζη Δλληνική Δπιθεώπηζη Δςπωπαϊκού Γικαίος Διζαγωγικόρ Νόμορ ηος Αζηικού Κώδικα Δλληνική Γικαιοζύνη επόμενα Δλεγκηικό ςνέδπιο Δθημεπίδα ηηρ Κςβεπνήζεωρ Κώδικαρ Γιοικηηικήρ Γικονομίαρ Κώδικαρ Πολιηικήρ Γικονομίαρ Κοινή Τποςπγική Απόθαζη ν. Νόμορ
ό. π. όπωρ πποαναθέπεηαι παπ. π.δ. πεπ. π.σ. ζελ. ζη..η.δ. Τ.Α. ςποζημ. Φ.Δ.Κ. παπάγπαθορ Πποεδπικό Γιάηαγμα πεπίπηωζη για παπάδειγμα ύνηαγμα ζελίδα ζηοισείο ςμβούλιο ηηρ Δπικπαηείαρ Τποςπγική Απόθαζη ςποζημείωζη Φύλλο Δθημεπίδαρ ηηρ Κςβέπνηζηρ
Η. Δηζαγσγηθέο παξαηεξήζεηο Ζ δίθε δηεμάγεηαη ελψπηνλ ελφο δηθαζηεξίνπ αιιά κεηαμχ ησλ δηαδίθσλ. Ο δηάδηθνο ζηε δηνηθεηηθή δίθε, φηαλ είλαη απηφο πνπ δεηά ηελ έλλνκε πξνζηαζία, ζπλαληάηαη ππφ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ελάγνληνο, ηνπ αηηνχληνο, ηνπ πξνζθεχγνληνο, ηνπ αλαθφπηνληνο, ηνπ παξεκβαίλνληνο, ηνπ εθεζείνληνο, ηνπ αλαηξεζίβιεηνπ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, φηαλ ε έλλνκε πξνζηαζία δεηείηαη θαηά απηνχ, ζπλαληάηαη ππφ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ελαγνκέλνπ, ηνπ θαζ νπ ε αίηεζε ή πξνζθπγή, ηνπ εθεζίβιεηνπ, ηνπ αλαηξεζίβιεηνπ. Δπίζεο, δηάδηθνη κπνξεί λα είλαη νη θαζνιηθνί ή νη νηνλεί θαζνιηθνί δηάδνρνη, ήηνη νη θιεξνλφκνη ή ηα δηάδνρα λνκηθά πξφζσπα ζε πεξίπησζε ζπγρσλεχζεσο, εθφζνλ επηηξέπεηαη ε ππεηζέιεπζή ηνπο ζηε ζέζε ησλ αξρηθψλ δηαδίθσλ. Τπάξρνπλ, ινηπφλ, πάληνηε ηνπιάρηζηνλ δχν δηάδηθνη. Αλ θαη ε δηνηθεηηθή δίθε δηεμάγεηαη θαηά ηελ εμεηαζηηθή αξρή, θαηά ηελ νπνία ν δηθαζηήο ελεξγεί θαη απηεπαγγέιησο θαη κνινλφηη ν δηθαζηήο κφλνο εθδίδεη ηελ απφθαζε, ε δίθε ρσξίο δηαδίθνπο είλαη αδηαλφεηε. πλεπψο, γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο είλαη δηθαηνινγεκέλνο θαη ζην πιαίζην απηήο ν ραξαθηεξηζκφο ησλ δηαδίθσλ, φπσο θαη ηνπ δηθαζηεξίνπ σο ππνθείκελσλ ή θνξέσλ ηεο δίθεο. 1 1 Βι. αλαιπηηθφηεξα γηα έλλνηα θαη γεληθέο αξρέο ηεο δηνηθεηηθήο δίθεο Π. Γαγηόγινπ, Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, άθθνπιαο Αζήλα Κνκνηελή 2010, ζει. 338 επ. [1]
Α. Έλλνηα θαη ζθνπφο ηεο νκνδηθίαο H έλλνηα ηεο νκνδηθία (cumulatio actionum subjectiva) έρεη ηηο πεγέο ηεο ζην ξσκατθφ δίθαην, φπνπ θαη αλαθέξνληαη δίθεο κε πεξηζζφηεξνπο ηνπ ελφο ελεξγεηηθψο ή παζεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ ζε θνηλή δηαδηθαζία 2. Δηδηθφηεξα, σο νκνδηθία λνείηαη ε έλλνκε θαηάζηαζε, ε νπνία πξνέξρεηαη απφ ηελ έλσζε ζε θνηλή δηαδηθαζία πιεηφλσλ δηθψλ δηαθφξσλ δηαδίθσλ, νη νπνίνη ζπλδένληαη κε νπζηαζηηθφ δεζκφ κεηαμχ ηνπο 3. Σα ζηνηρεία, ζπλεπψο, πνπ ζπγθξνηνχλ ηελ έλλνηα ηεο νκνδηθίαο ζπληζηνχλ ε πιεηνλφηεηα δηθψλ, ε θνηλή δηαδηθαζία θαη ε χπαξμε νπζηαζηηθνχ δεζκνχ κεηαμχ ησλ δηθψλ πνπ έρνπλ ελσζεί. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε έλλνηα ηεο νκνδηθίαο είλαη ζπλπθαζκέλε κε ηελ χπαξμε πιεηφλσλ πξνζψπσλ σο πξνζθεπγφλησλ ή ελαγφλησλ ή αηηνχλησλ ή θαζ σλ ε πξνζθπγή ή ε αίηεζε ή ελαγνκέλσλ ή παξεκβαηλφλησλ θηι. ζηελ ίδηα δίθε, ήηνη κε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ δηαδίθσλ ηεο ίδηαο πιεπξάο. Ζ πιεηνλφηεηα δε απηή ζπλεπάγεηαη θαη αλάγθελ ηελ χπαξμε πιεηφλσλ δηθψλ ηνπιάρηζηνλ φζσλ θαη νη δηάδηθνη. Έηζη, επί ππάξμεσο δχν π.ρ. ελαγφλησλ πθίζηαληαη δχν δίθεο, ήηνη ε δίθε ηνπ θάζε ελάγνληνο θαηά ηνπ ίδηνπ ελαγνκέλνπ, ελψ επί ππάξμεσο δχν ελαγφλησλ θαη δχν ελαγνκέλσλ πθίζηαληαη ηέζζεξηο δίθεο, ήηνη ε δίθε ελφο εθάζηνπ ελάγνληνο θαηά ηνπ θάζε ελαγνκέλνπ. Πεξαηηέξσ, ε θνηλή δηαδηθαζία ζηελ νκνδηθία δελ πεξηιακβάλεη κφλν ηε δπλαηφηεηα ηαπηφρξνλεο δηεμαγσγήο ησλ πιεηφλσλ δηθψλ, αιιά θαη ηε δπλαηφηεηα δηεμαγσγήο ησλ πιεηφλσλ δηθψλ κε θνηλά δηαδηθαζηηθά έγγξαθα θαη κε ηηο ίδηεο δηαδηθαζηηθέο πξάμεηο ελ γέλεη. Ζ νκνδηθία πξνβιέπεηαη θαη επηηξέπεηαη ππφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο ηφζν ζην αζηηθφ δηθνλνκηθφ φζν θαη ζην δηνηθεηηθφ δίθαην κε απψηεξν ζθνπφ ηελ εμνηθνλφκεζε ρξφλνπ θαη δαπάλεο ζηελ απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο, θαζψο γηα πεξηζζφηεξεο ππνζέζεηο δηεμάγεηαη κία δίθε θαη πξνιακβάλεηαη ε έθδνζε δηαθνξεηηθψλ αθφκε θαη αληηθαηηθψλ απνθάζεσλ κεηαμχ ηνπο γηα ηελ ίδηα επί ηεο νπζίαο ππφζεζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε νκνδηθία απνζθνπεί αθελφο ζηελ θαιχηεξε δηεξεχλεζε ηεο δηαθνξάο, δηφηη ν δηθαζηήο έρνληαο ελψπηφλ ηνπ ην πιήξεο πιηθφ ηεο ππνζέζεσο, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα απνλείκεη ηε δηθαηνζχλε θαηά ηξφπν αζθαιέζηεξν, αθεηέξνπ δε ζηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο δίθεο θαη ζηελ έθδνζε ζαθνχο 2 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, Ζ νκνδηθία εηο ηελ πνιηηηθήλ δίθελ, άθθνπιαο Θεζζαινλίθε Αζήλα 1970, ζει. 5 επ. 3 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 39. [2]
θαη εληαίαο απνθάζεσο, δηφηη ε ρσξηζηή εθδίθαζε ησλ δηαθφξσλ απαηηήζεσλ ή ππνρξεψζεσλ ζα κπνξνχζε ελδερνκέλσο λα θαηαιήμεη ζηελ έθδνζε αληηθαηηθψλ απνθάζεσλ, κε απνηέιεζκα ηνλ αλεπαλφξζσην θινληζκφ ηνπ θχξνπο ηεο δηθαηνζχλεο. [3]
Β. Δλλνηνινγηθέο δηαθξίζεηο Ζ νκνδηθία είλαη δπλαηφλ λα δηαθξηζεί ζχκθσλα κε δηάθνξα θξηηήξηα, ηα νπνία άιινηε είλαη ηππηθά θαη εμσηεξηθά θαη άιινηε νπζηαζηηθά. 1.Γπλεηηθή θαη αλαγθαζηηθή νκνδηθία Κξηηήξην γηα ηε δηάθξηζε ηεο νκνδηθίαο ζε δπλεηηθή θαη αλαγθαζηηθή απνηειεί ε αλαγθαηφηεηα εθδφζεσο κίαο κφλν απνθάζεσο επί ηεο δηαθνξάο. Έηζη, ζηε δπλεηηθή νκνδηθία νη δηάδηθνη δηθαηνχληαη θαη δελ ππνρξενχληαη εθ ηνπ λφκνπ λα ελσζνχλ ζην ίδην δηθφγξαθν θαη λα δηεμαγάγνπλ θνηλφ κελ δηθαζηηθφ αγψλα αιιά κε ραιαξφ ζχλδεζκν 4. Δηδηθφηεξα, ε δηθνλνκηθή θχζε ηεο δπλεηηθήο νκνδηθίαο ζεκαίλεη φηη ε έλσζε έρεη θαζαξά εμσηεξηθφ θαη ηππηθφ ραξαθηήξα. Κάζε δίθε, δειαδή, αθνινπζεί ηε δηθή ηεο πνξεία ζαλ λα δηθάδεηαη κφλε ηεο, ελψ ε παξάιιειε θνηλή εθδίθαζή ηνπο δελ επεξεάδεη, θαη αξρήλ, ηελ έθβαζε ηεο άιιεο. Ζ απηνηέιεηα ηεο θάζε δίθεο πεγάδεη, θπξίσο, απφ ην γεγνλφο φηη νη δηαδηθαζηηθέο πξάμεηο ηνπ θάζε νκνδίθνπ 5 επηθέξνπλ απνηειέζκαηα κφλν ζηε δίθε ηνπ δξψληνο. Πεξαηηέξσ, ε δπλεηηθή νκνδηθία ραξαθηεξίδεηαη σο πξναηξεηηθή ζρέζε θαη, κάιηζηα, εηεξνκεξψο πξναηξεηηθή ζρέζε, θαζψο νη δηάδηθνη αθφκε θαη εάλ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο δπλεηηθήο νκνδηθίαο δελ είλαη, ζε θακία πεξίπησζε, ππνρξεσκέλνη λα αζθήζνπλ θνηλφ έλδηθν βνήζεκα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε παζεηηθή δπλεηηθή νκνδηθία είλαη εμ νινθιήξνπ δηθαίσκα ηνπ ελεξγεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ, ελψ ε ελεξγεηηθή είλαη δηθαίσκα ησλ πιεηφλσλ ελεξγεηηθψο λνκηκνπνηνχκελσλ δηαδίθσλ ππφ ηελ έλλνηα φηη δελ εμαξηάηαη απφ ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ παζεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ. Γελ είλαη, φκσο, θαη δηθαίσκα ηνπ θάζε ελεξγεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ, δηφηη ν ηειεπηαίνο δελ κπνξεί λα ππνρξεψζεη ηνπο νκνδίθνπο ζε άζθεζε θνηλνχ ελδίθνπ βνεζήκαηνο. Ζ δπλεηηθή νκνδηθία ξπζκίδεηαη απφ ην άξζξν 115 ηνπ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο γηα ηηο δηαθνξέο νπζίαο, απφ ην άξζξν 12 ηνπ π.δ. 1225/1981 γηα ηηο δηαθνξέο ελψπηνλ ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ελψ γηα ηηο αθπξσηηθέο δηαθνξέο δελ ππάξρεη ξεηή λνκνζεηηθή πξφβιεςε θαη ε έλλνηα ζπλάγεηαη λνκνινγηαθά. 4 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, Κψδημ Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο Δξκελεία θαη άξζξνλ, άθθνπιαο Αζήλα Κνκνηελή 2004, ζει. 795. 5 Γηα ηηο δηαδηθαζηηθέο πξάμεηο ησλ δπλεηηθψο νκνδίθσλ βι. παξαθάησ ζηε ζει. 28 ηεο παξνχζεο. [4]
Ζ δπλεηηθή νκνδηθία απνηειεί ηνλ θαλφλα, ελψ ε αλαγθαζηηθή νκνδηθία, πθίζηαηαη κφλν ζηηο πεξηνξηζηηθψο αλαθεξφκελεο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην λφκν. Ζ αλαγθαζηηθή νκνδηθία ήηαλ άγλσζηε γηα ηε δηνηθεηηθή δίθε 6 κέρξη ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ ΚΓηνηθΓηθ, νπφηε θαη νη ζρεηηθέο ζηνλ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο δηαηάμεηο 7 κεηαθέξζεθαλ ζε απηφλ. Έηζη, ε αλαγθαζηηθή νκνδηθία ξπζκίδεηαη απφ ηα άξζξα 116, 117, 118, 119 θαη 120 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ γηα ηηο δηαθνξέο νπζίαο, ελψ αθφκε δελ ππάξρεη αληίζηνηρε ξχζκηζε γηα ηηο αθπξσηηθέο δηαθνξέο, φπνπ θαη πθίζηαηαη κφλν δπλεηηθή νκνδηθία. Γηα ηηο δηαθνξέο ελψπηνλ ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ κέζσ ηνπ άξζξνπ 123 ηνπ π.δ. 1225/1981 εθαξκφδνληαη αλαινγηθά νη σο άλσ δηαηάμεηο ηνπ ΚΓηνηθΓηθ γηα ηελ αλαγθαζηηθή νκνδηθία. Δηδηθφηεξα, ε αλαγθαζηηθή νκνδηθία δελ ζεκαίλεη πάληνηε ππνρξεσηηθή άζθεζε θνηλνχ ελδίθνπ βνεζήκαηνο, αιιά ζεκαίλεη πάληνηε ηε δπλαηφηεηα λα ππνρξεσζνχλ νη αλαγθαζηηθψο νκφδηθνη λα ελψζνπλ ηηο δίθεο ηνπο 8. Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο αλαγθαζηηθήο νκνδηθίαο απνηειεί ην γεγνλφο φηη νη πεξηζζφηεξνη δηάδηθνη, νη νπνίνη κεηέρνπλ ζηε δίθε απφ θνηλνχ σο πξνζθεχγνληεο, ελάγνληεο, ελαγφκελνη θηι. αληηκεησπίδνληαη απφ ην λφκν ζαλ λα επξφθεηην γηα έλαλ ζηελ νπζία δηάδηθν. Καη ηνχην, δηφηη νη δηαδηθαζηηθέο πξάμεηο ησλ δξψλησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ, νη νπνίνη θαηά πιάζκα δηθαίνπ ζεσξείηαη φηη αληηπξνζσπεχνπλ ηνπο αδξαλνχληεο 9, επελεξγνχλ αληηθεηκεληθά θαη δεζκεχνπλ ηνπο ινηπνχο νκνδίθνπο 10. 6 Ζ έλλνηα ηεο νκνδηθίαο δελ πξνβιεπφηαλ γηα ηηο κελ δηαθνξέο νπζίαο ζηνλ Κψδηθα Φνξνινγηθήο Γηθνλνκίαο γηα ηηο δε αθπξσηηθέο δηαθνξέο ζηα π.δ. 341/1978 θαη 18/1989. 7 Πξβι. άξζξν 76 παξ.1 εδ. α ΚΠνιΓ. 8 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 221. 9 Όζνλ αθνξά ζηε λνκηθή θχζε ηεο ζρέζεσο ησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 222-225, φπνπ θαη αλαθέξεηαη φηη ν λφκνο είηε ζεσξεί θαηά πιάζκα δηθαίνπ φηη ππάξρεη αληηπξνζψπεπζε κεηαμχ ησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ, ήηνη επηβάιιεη ηελ απνδνρή αληίζεηνπ γεγνλφηνο απφ ηελ πξαγκαηηθφηεηα, είηε εθθηλεί απφ ηελ πηζαλφηεηα φηη θαηά θαλφλα ζα πθίζηαηαη ε πξφζεζε αληηπξνζσπεχζεσο ησλ αδξαλνχλησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ θαη ηζρπξνπνηεί ηε δηαπίζησζε απηή κε ηελ εηζαγσγή ακάρεηνπ ηεθκεξίνπ, εθφζνλ δελ αλαγλσξίδεηαη ζηνλ αληηπξνζσπεπφκελν ε δπλαηφηεηα λα απνδείμεη φηη δελ επηζπκεί ηελ αληηπξνζψπεπζε. Δλ ζπλερεία ε αλσηέξσ, κε ηελ άπνςε ηεο νπνίαο ζπληαζζφκαζηε, ηάζζεηαη ππέξ ηεο πιαζκαηηθήο αληηπξνζσπεχζεσο, δεδνκέλνπ φηη ν λφκνο δελ εμαξηά απηήλ απφ ηε βνχιεζε ησλ κεξψλ, θαζ φηη γηα ηελ χπαξμε αληηπξνζσπεχζεσο νπζηψδεο ζηνηρείν είλαη φηη ν ελεξγψλ επηζπκεί θαη επηδηψθεη λα ελεξγεί θαη γηα ινγαξηαζκφ άιινπ. πλεπψο, ελφςεη ηνπ φηη ν δξσλ νκφδηθνο ελεξγεί γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, ζπλάγεηαη φηη δελ πθίζηαηαη αληηπξνζψπεπζε, αιιά φηη απηή ζεσξείηαη φηη ππάξρεη θαηά πιάζκα δηθαίνπ βάζεη ηνπ λφκνπ. [5]
πλέπεηα ηεο ζέζεσο απηήο ησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ είλαη φηη ε εθδηδφκελε απφθαζε ηνπ δηθαζηεξίνπ αθνξά νπζηαζηηθά ζε έλαλ κφλν δηάδηθν - πξνζθεχγνληα, ελάγνληα, ελαγφκελν θηι. - θαη δελ είλαη δπλαηφλ λα δηαθνξνπνηεζεί αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ πξνζψπσλ πνπ κεηέρνπλ ζηε δίθε. 2. Δλεξγεηηθή θαη παζεηηθή νκνδηθία Κξηηήξην γηα ηε δηάθξηζε ηεο νκνδηθίαο ζε ελεξγεηηθή θαη παζεηηθή απνηειεί ην εάλ νη πεξηζζφηεξνη δηάδηθνη εκθαλίδνληαη απφ ηελ πιεπξά ηνπ ελάγνληνο ή ηνπ ελαγφκελνπ. Δλεξγεηηθή νκνδηθία, ινηπφλ, ππάξρεη φηαλ πιείνλεο δηάδηθνη αζθνχλ ην έλδηθν βνήζεκα θαη παζεηηθή φηαλ ην έλδηθν βνήζεκα ζηξέθεηαη θαηά πιεηφλσλ δηαδίθσλ. ηηο δηαθνξέο νπζίαο ε ελεξγεηηθή δπλεηηθή νκνδηθία πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 115 παξ. 1, 2 θαη 3 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ θαη ε παζεηηθή δπλεηηθή νκνδηθία ζην άξζξν 115 παξ. 2 ηνπ ηδίνπ σο άλσ Κψδηθα. 3. Αξρηθή θαη επηγελόκελε Κξηηήξην γηα ηε δηάθξηζε ηεο νκνδηθίαο ζε αξρηθή θαη επηγελφκελε απνηειεί ν ρξφλνο εκθαλίζεσο ηεο πιεηνλφηεηαο ησλ δηαδίθσλ. Έηζη, αξρηθή νκνδηθία ππάξρεη φηαλ απηή εκθαλίδεηαη απφ ηελ αξρή ηεο δίθεο κε ηελ άζθεζε ηνπ θνηλνχ ελδίθνπ βνεζήκαηνο θαη επηγελφκελε φηαλ ε πιεηνλφηεηα ησλ δηαδίθσλ αλαθχπηεη κεηαγελεζηέξσο. Δηδηθφηεξα, επηγελφκελε νκνδηθία κπνξεί λα πξνθχςεη, θαη αξράο, κε δηθαζηηθή εληνιή, ήηνη κε ηελ έλσζε πεξηζζφηεξσλ εθθξεκψλ δηθψλ, νη νπνίεο ζπλδένληαη κε ην δεζκφ ηεο νκνδηθίαο, αιιά θαη ελφζσ δηαξθεί ε δίθε ιφγσ κεηαβνιψλ ζηα πξφζσπα ησλ δηαδίθσλ. Σέηνηα κεηαβνιή πθίζηαηαη είηε κε ηελ αιιαγή ζηα πξφζσπα ησλ δηαδίθσλ, ψζηε ζηε ζέζε ηνπ πξνεγνχκελνπ ελάγνληνο ή ελαγνκέλνπ λα ππεηζέιζεη λένο ή λένη δηάδηθνη είηε κε ηελ πξνζζήθε λέσλ δηαδίθσλ, ψζηε ν αξηζκφο ησλ δηαδίθσλ απφ ηελ πιεπξά είηε ηνπ ελάγνληνο είηε ηνπ ελαγνκέλνπ λα απμάλεηαη 11. 10 Γηα ηηο δηαδηθαζηηθέο πξάμεηο ησλ αλαγθαίσλ νκνδίθσλ βι. παξαθάησ ζηε ζει. 40 ηεο παξνχζεο. 11 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 141 επ.. [6]
Πην ζπγθεθξηκέλα, επί απιήο νκνδηθίαο ν ζάλαηνο ελφο ησλ νκνδίθσλ δελ επηθέξεη, κε ηε γλσζηνπνίεζή ηνπ, ηε δηαθνπή ηεο δίθεο έλαληη ησλ ινηπψλ δηαδίθσλ, σο πξνο ηνπο νπνίνπο ε δηαδηθαζία ζπλερίδεηαη αθσιχησο, δίρσο λα απαηηείηαη πξνεγνπκέλσο επαλάιεςε ηεο δίθεο νχηε θιήηεπζε ζε απηή ησλ θιεξνλφκσλ ηνπ ζαλφληνο νκνδίθνπ, εθηφο εάλ ε θιήηεπζή ηνπο δηαηαρζεί απφ ην δηθαζηήξην 12. Δληνχηνηο, ζηηο δηαθνξέο νπζίαο επί ζαλάηνπ ηνπ αξρηθνχ δηαδίθνπ ε δίθε ζπλερίδεηαη απφ ηνπο θιεξνλφκνπο ηνπ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ δεκηνπξγείηαη ζρέζε αλαγθαζηηθήο νκνδηθίαο 13. Καη ηνχην, δηφηη ην δηθαίσκα ή ε ππνρξέσζή ηνπο εμαξηάηαη απφ ηελ χπαξμε ηεο απαηηήζεψο ηνπ ή ηεο νθεηιήο ζην πξφζσπν ηνπ θιεξνλνκνπκέλνπ θαη ε δηαθνξά επηδέρεηαη κφλν εληαία ξχζκηζε, ελψ δελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ σο πξνο ηνλ θαζέλα αληίζεηεο απνθάζεηο. Πεξαηηέξσ, νη θιεξνλφκνη, ζε βάξνο ησλ νπνίσλ εθδίδεηαη ε θαηαινγηζηηθή πξάμε ζπλδένληαη κε ην δεζκφ ηεο απιήο νκνδηθίαο σο πξνο ηελ θιεξνλνκηθή κεξίδα πνπ αλήθεη ζηνλ θαζέλα, δεδνκέλνπ φηη ε ππνρξέσζε θαζελφο σο πξνο ηε κεξίδα απηή, ε νπνία είηε πξνζδηνξίδεηαη θαη ηδαληθφ κέξνο, είηε αλαθέξεηαη ζε θιεξνλνκηαίν πξάγκα, δελ απνηειεί αδηαίξεην δίθαην, πνπ λα επηβάιεη ηε ζπκκεηνρή φισλ ζηε δίθε. Σν ίδην ηζρχεη θαη φηαλ νη θιεξνλφκνη αζθνχλ αγσγή ή πξνζθπγή γηα δηθαίσκα ηνπ θιεξνλνκνχκελνπ 14. 12 Βι. Β. Μσπζίδε, Κψδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο, θαη άξζξν Δξκελεία Ννκνινγία, άθθνπιαο Αζήλα Θεζζαινλίθε 2012, ζει. 718 θαη Α.Π. 1584/2006. 13 Βι. άξζξα 116 παξ. 1 πεξ. β θαη 197 παξ. 3 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ. 14 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., θαη Α.Π. 55/2008. [7]
Γ. Γηάθξηζε απφ ζπλαθείο έλλνηεο Σν δηνηθεηηθφ δίθαην πξνβιέπεη θαη άιιεο πεξηπηψζεηο πιελ ηεο νκνδηθίαο, ζηηο νπνίεο πθίζηαηαη θνηλή εθδίθαζε πιεηφλσλ δηθψλ, ή ζε θάζε πεξίπησζε πιεηνλφηεηα πξνζψπσλ. Γηα ην ιφγν απηφ, θξίλεηαη αλαγθαία ε ζαθήο δηάθξηζε ησλ ελλνηψλ απηψλ απφ ηελ νκνδηθία. 1. Παξέκβαζε Ζ παξέκβαζε ελ γέλεη απνηειεί ηε ζπκκεηνρή ηξίηνπ, πιελ ησλ αξρηθψλ δηαδίθσλ, ζηε δίθε, ήηνη δηεχξπλζε ησλ ππνθεηκέλσλ πνπ λνκηκνπνηνχληαη λα ζπκκεηάζρνπλ ζηε δίθε θαη δηαθξίλεηαη ζε θχξηα θαη πξφζζεηε. Σν δηνηθεηηθφ δηθνλνκηθφ δίθαην επηηξέπεη γηα ηηο δίθεο νπζίαο ελψπηνλ ησλ ηαθηηθψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, εάλ εθθξεκεί αγσγή, ηφζν ηελ θχξηα φζν θαη ηελ πξφζζεηε παξέκβαζε, ελψ εάλ εθθξεκεί πξνζθπγή ή αλαθνπή, κφλν ηελ πξφζζεηε παξέκβαζε. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ αθπξσηηθή δίθε, φπνπ πξνβιέπεηαη κφλν ε πξφζζεηε παξέκβαζε. Πξάγκαηη, εθφζνλ πξνζβάιιεηαη δηνηθεηηθή πξάμε, λνεηή είλαη είηε κφλν ε δηαηήξεζε ηεο ηζρχνο είηε ε αθχξσζε ηεο πξάμεσο, πνπ επηδηψθνπλ αληηζηνίρσο ε δηνίθεζε θαη ν αηηψλ, πξνζθεχγσλ ή αλαθφπησλ. Σξίηε ζέζε δελ είλαη λνεηή θαη επνκέλσο δελ είλαη δπλαηή θχξηα παξέκβαζε. Έηζη, επί πξνζβνιήο δηνηθεηηθήο πξάμεσο ν λφκνο πξνβιέπεη κφλν πξφζζεηε παξέκβαζε 15. Ζ παξέκβαζε είλαη θχξηα, ζχκθσλα κε ην άξζξν 112 παξ. 1 ηνπ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο εάλ ηξίηνο δηεθδηθεί νιηθψο ή κεξηθψο ην αληηθείκελν ηεο δίθεο πνπ εθθξεκεί κεηαμχ άιισλ, δειαδή πξνβάιιεη δηθέο ηνπ αμηψζεηο θαη αηηήζεηο θαη γίλεηαη, επνκέλσο, θχξηνο δηάδηθνο θαη αληίδηθνο φισλ ησλ αξρηθψλ δηαδίθσλ 16. Γελ δεκηνπξγείηαη, δειαδή, κεηαμχ απηνχ θαη θάπνηνπ απφ ηνπο αξρηθνχο δηάδηθνπο ή κεηαμχ ησλ αξρηθψλ δηαδίθσλ ζρέζε αλαγθαζηηθήο ή απιήο νκνδηθίαο 17. πλεπψο, ε παξέκβαζε είλαη απαξάδεθηε αλ ζηξέθεηαη κφλν θαηά ηνπ ελφο αξρηθνχ δηαδίθνπ. Τπνγξακκίδεηαη φηη ζχκθσλα κε ην γξάκκα ηνπ λφκνπ θχξηα παξέκβαζε λνείηαη κφλν επί αγσγήο. 15 Βι. Π. Γαγηόγινπ, φ. π., ζει. 356. 16 Βι. άξζξν 112 παξ. 2 ηνπ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο. 17 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 702. [8]
Πξφζζεηε παξέκβαζε ζχκθσλα κε ην άξζξν 113 παξ. 1 ηνπ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο, ππάξρεη φηαλ ν ηξίηνο παξεκβαίλεη πξνο ηελ ππνζηήξημε ηνπ δηαδίθνπ ππέξ ηνπ νπνίνπ έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ λα απνβεί ε δίθε, φηαλ δειαδή δελ πξνβάιιεη δηθέο ηνπ, αιιά πηνζεηεί ηηο αμηψζεηο θαη αηηήζεηο ελφο απφ ηνπο δηαδίθνπο, ηνπ νπνίνπ γίλεηαη ζχκκαρνο. Μπνξεί, φκσο, λα πξνηείλεη ιφγνπο, πξνο φθεινο ηνπ δηαδίθνπ ππέξ ηνπ νπνίνπ παξεκβαίλεη, αλεμαξηήησο ηεο κε ηπρφλ πξνβνιήο ηνπο απφ ηνλ ππέξ νπ ε παξέκβαζε. Ο παξεκβαίλσλ πξέπεη, φπσο ηζρχεη θαη γηα ηελ θχξηα παξέκβαζε, θαηά ην ρξφλν αζθήζεσο ηεο παξεκβάζεσο λα είλαη ηξίην πξφζσπν, ην νπνίν δελ έρεη πξνζιάβεη ηελ ηδηφηεηα ηνπ δηαδίθνπ ζηελ αξρηθή δίθε. Με ηελ άζθεζε ηεο απηνηεινχο πξφζζεηεο παξέκβαζεο ππέξ θπξίνπ δηαδίθνπ δεκηνπξγείηαη ζρέζε απιήο νκνδηθίαο κεηαμχ ηνπ παξεκβαίλνληνο θαη ηνπ δηαδίθνπ ππέξ ηνπ νπνίνπ ε παξέκβαζε. Αλαγθαζηηθή νκνδηθία ππάξρεη κεηαμχ ηνπ εξγαδνκέλνπ αζθαιηζκέλνπ θαη Η.Κ.Α. φηαλ ν πξψηνο αζθεί πξφζζεηε παξέκβαζε ππέξ ηνπ δεχηεξνπ ζηε δίθε ηεο πξνζθπγήο εξγνδφηε 18, ελψ ν ππεξζεκαηηζηήο πνπ αζθεί πξφζζεηε παξέκβαζε 19 θαζίζηαηαη αλαγθαζηηθφο νκφδηθνο ηνπ θαζ νπ Γεκνζίνπ 20. Με ηελ πξφζζεηε παξέκβαζε ν παξεκβαίλσλ, ρσξίο λα εηζάγεη ζηε δίθε κηα λέα έλλνκε ζρέζε, αληηδηθεί γηα ηελ ήδε εθθξεκή έλλνκε ζρέζε, ε δηάγλσζε ηεο νπνίαο επηζχξεη ηελ επέθηαζε ηεο ηζρχνο ηεο ππφζεζεο 21. Ζ ξχζκηζε, φκσο, γηα ηελ πξφζζεηε παξέκβαζε δελ είλαη εληαία ζην δηνηθεηηθφ δηθνλνκηθφ δίθαην. Απφ ηελ πξνζβαιιφκελε πξάμε ν ηξίηνο κπνξεί λα σθειείηαη ή λα βιάπηεηαη. ηηο δίθεο ησλ δηαθνξψλ νπζίαο ελψπηνλ ησλ ηαθηηθψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ ε πξφζζεηε παξέκβαζε επηηξέπεηαη γηα ηνλ ηξίηνλ πξνο ππνζηήξημε νπνηνπδήπνηε δηαδίθνπ έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ λα απνβεί ε δίθε. Αληηζέησο, ζχκθσλα κε ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 49 ηνπ π.δ. 18/1989, ζηε δίθε επί αηηήζεσο αθπξψζεσο κπνξεί λα παξέκβεη νπνηνζδήπνηε έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ, κφλνλ, φκσο, γηα ηε δηαηήξεζε ηεο ηζρχνο ηεο πξνζβαιιφκελεο πξάμεσο 22. 18 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 706 θαη.η.δ. 3779/2008. 19 Βι. Άξζξν 219 παξ. 2 ΚΓηνηθΓηθ. 20 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 706 21 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 704. 22 Βι..η.Δ. 2258/2008: «Η ππέξ ησλ αηηνύλησλ παξέκβαζε ηνπ Γήκνπ, κε ηελ νπνία δεηείηαη ε αθύξσζε ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο, πξέπεη, θαηά ην άξζξν 49 παξ.1 ηνπ ΠΓ 18/1989, λα απνξξηθζεί σο απαξάδεθηε, δεδνκέλνπ όηη, θαηά ηε δηάηαμε απηή, παξέκβαζε ζηελ αθπξσηηθή δίθε ρσξεί κόλνλ ππέξ ηνπ θύξνπο ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο...»,.η.δ. 3710/2007, ε νπνία έθξηλε ηα εμήο: «[9]
2. πλάθεηα ην άξζξν 122 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ πξνβιέπεηαη γηα ηηο δηαθνξέο νπζίαο ε ζπλάθεηα, ήηνη ε ζψξεπζε νκνεηδψλ ελδίθσλ βνεζεκάησλ. ην σο άλσ άξζξν νξίδεηαη φηη κπνξεί λα αζθεζεί θνηλφ έλδηθν βνήζεκα απφ ηνλ ίδην δηάδηθν γηα ζπλαθείο πξάμεηο, παξαιείςεηο ή πιηθέο ελέξγεηεο, εθφζνλ ην δηθαζηήξην είλαη σο πξνο φιεο θαηά ηφπν αξκφδην. πλαθείο είλαη νη πξάμεηο θαη νη παξαιείςεηο φηαλ α) ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα λνκηθή θαη ζηελ ίδηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία πξαγκαηηθή βάζε ή β) ε λνκηκφηεηα ηεο κηαο αζθεί επηξξνή ζηε λνκηκφηεηα ηεο άιιεο, ελψ ζπλαθείο είλαη νη πιηθέο ελέξγεηεο φηαλ ζπλδένληαη νπζησδψο κεηαμχ ηνπο θαη νη αμηψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ απηέο ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα λνκηθή βάζε. Δηδηθφηεξα, ζπληξέρεη πεξίπησζε ζπλάθεηαο φηαλ ε έθδνζε ηεο κηαο πξάμεσο απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ έθδνζε ηεο άιιεο 23, ε κηα πξάμε απνηειεί λφκηκν έξεηζκα ηεο άιιεο 24, νη πξάμεηο αλαθέξνληαη ζην ίδην αίηεκα ηνπ δηνηθνπκέλνπ, αθφκε θαη εάλ εθδφζεθαλ απφ δηαθνξεηηθά φξγαλα 25, νη πξάμεηο αθνξνχλ ηελ ίδηα ππφζεζε απφ άπνςε πξαγκαηηθήο θαη λνκηθήο βάζεσο 26, νη πξάμεηο έρνπλ ην ίδην αληηθείκελν θαη ζηεξίδνληαη ηππηθά ζηηο ίδηεο δηαηάμεηο 27, νη πξάμεηο εθδφζεθαλ ζην απαξαδέθησο παξεκβαίλεη θαηά ηεο πξνζβαιιόκελεο απόθαζεο ε Γ Κπλεγεηηθή Οκνζπνλδία δηόηη παξέκβαζε ζηελ αθπξσηηθή δίθε ελώπηνλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο λνείηαη κόλνλ γηα ηε δηαηήξεζε ηεο ηζρύνο ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο θαη όρη γηα ηελ αθύξσζή ηεο...»,.η.δ. 4489/2005: «Ο Γήκνο, αθελόο κελ είλαη ν θύξηνο δηάδηθνο ζηελ παξνύζα δίθε, εθόζνλ, όπσο πξνεθηέζεθε, σο ζπκπξνζβαιιόκελε κε ηελ αίηεζε αθπξώζεσο ζεσξείηαη θαη ε απόθαζε ηνπ δεκνηηθνύ ζπκβνπιίνπ, αθεηέξνπ δε παξαδεθηώο παξεκβαίλεη ππέξ ηνπ θύξνπο ηεο ξεηώο πξνζβαιινκέλεο απόθαζεο ηεο Δπηηξνπήο ηνπ άξζξνπ 18 ηνπ Ν. 2218/1994, ε νπνία θαηά πεξηερόκελν ηαπηίδεηαη κε ηηο κεηαγελεζηέξσο ιεθζείζεο απνθάζεηο ηνπ»,.η.δ. 2495/2003: «απαξαδέθησο παξεκβαίλεη ζηε δίθε επηδηώθνληαο ηελ αθύξσζε ησλ πξνζβαιινκέλσλ πξάμεσλ, δηόηη νπνηνζδήπνηε έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ κπνξεί λα παξέκβεη ζηε δίθε επί αηηήζεσο αθπξώζεσο, κόλν γηα ηε δηαηήξεζε ηεο ηζρύνο ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο...»,.η.δ. 1012/2002: «Η θαηαηεζείζα παξέκβαζε εηαηξείαο, ζηελ νπνία ε αηηνύζα έρεη εθκηζζώζεη ηκήκα ηνπ αθηλήηνπ γηα ην νπνίν ζεσξήζεθε ππόρξεε θαηαβνιήο ησλ επηδίθσλ ηειώλ, αζθεζείζα ππέξ ηεο αηηνύζαο θαη θαηά ηεο ηζρύνο ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο, πξέπεη λα απνξξηθζεί σο απαξάδεθηε». 23 Βι..η.Δ. 2308/2000, 3643/1999. 24 Βι..η.Δ. 652/2000. 25 Βι..η.Δ. 1303/2001, 3713/1999. 26 Βι..η.Δ. 418/2000. 27 Βι..η.Δ. 780/1999, 3707/1999. [10]
πιαίζην ηεο απηήο δηαδηθαζίαο 28. Οη πξάμεηο πνπ δελ ζπγθξνηνχλ κελ ζχλζεηε δηνηθεηηθή ελέξγεηα, αθνχ δελ έρνπλ εθδνζεί ζην πιαίζην ηεο απηήο λνκνζεζίαο, εληάζζνληαη, φκσο, ζηελ ίδηα δηαδηθαζία πνπ απνιήγεη ζηελ έθδνζε ηειηθήο πξάμεσο (π.ρ. άδεηαο ιεηηνπξγίαο θαηαζηήκαηνο), θαζεκηά δε απφ απηέο πξνυπνζέηεη ηελ έθδνζε θαη ηελ εγθπξφηεηα ηεο πξνεγνχκελεο, είλαη ζπλαθείο. Οκνίσο είλαη ζπλαθήο θαη πξέπεη λα ζεσξεζεί ζπκπξνζβαιιφκελε θαη ε σο άλσ ηειηθή πξάμε 29. Γηα ηηο δηαθνξέο ζηηο νπνίεο εθαξκφδεηαη ην π.δ. 18/1989 ηίζεληαη λνκνινγηαθά αληίζηνηρεο κε ηηο αλσηέξσ πξνυπνζέζεηο γηα ηελ χπαξμε ζπλάθεηαο 30, ελψ ην άξζξν 45 παξ. 6 ηνπ ηδίνπ π.δ. απνηειεί ηε κφλε ξεηή δηάηαμε επί ηνπ ζέκαηνο θαη αθνξά ζηηο ζπλέπεηεο κε πιεξψζεσο ησλ πξνυπνζέζεσλ ηεο ζπλάθεηαο. Γηαθξηηηθφ γλψξηζκα κεηαμχ ησλ ελλνηψλ ηεο νκνδηθίαο θαη ηεο ζπλάθεηαο απνηειεί ην γεγνλφο φηη ην ζηνηρείν ηεο πιεηνλφηεηαο αθνξά ζηε κελ ζπλάθεηα ζηηο πξνζβαιιφκελεο πξάμεηο, ζηε δε νκνδηθία ζηνπο δηαδίθνπο. Δληνχηνηο, νη δχν έλλνηεο ζπκπιέθνληαη, θαζψο είλαη δπλαηφλ πεξηζζφηεξνη δηάδηθνη λα ζηξαθνχλ θαηά πεξηζζνηέξσλ πξάμεσλ, παξαιείςεσλ ή πιηθψλ ελεξγεηψλ, νπφηε θαη πξέπεη λα ζπληξέρνπλ ζσξεπηηθψο νη πξνυπνζέζεηο ηφζν ηεο νκνδηθίαο φζν θαη ηεο ζπλάθεηαο 31. Πην ζπγθεθξηκέλα, γηα ηελ χπαξμε νκνδηθίαο, φηαλ πεξηζζφηεξνη ζηξέθνληαη θαηά πεξηζζνηέξσλ πξάμεσλ, δελ αξθεί κφλν ε ηαπηφηεηα λνκηθήο θαη πξαγκαηηθήο 28 Βι..η.Δ. 3656/1999. 29 Βι..η.Δ. 5174/1997. 30 Βι..η.Δ. 1111/2005 (7μ), 140/2014, 1000/2010, νη νπνίεο έθξηλαλ φηη: «ε επόκελν ζηάδην ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο θαη κε λόκηκν έξεηζκα ηελ σο άλσ ηειηθή πξάμε ηνπ Α..Δ.Π. εθδίδνληαη, επί ηε βάζεη ησλ δηαηάμεσλ πνπ ηζρύνπλ γηα θάζε ππεξεζία ή λνκηθό πξόζσπν, νη πξάμεηο δηνξηζκνύ νη νπνίεο απνηεινύλ πξάμεηο ζπλαθείο πξνο ηελ πξάμε θύξσζεο ησλ νξηζηηθώλ πηλάθσλ.», 1664/2010, φπνπ θξίζεθε φηη: «Σν πξαθηηθό ηνπ αξκόδηνπ ζπκβνπιίνπ θξίζεο, κε ην νπνίν Αξρηπινίαξρνο θξίλεηαη σο επδνθίκσο ηεξκαηίζαο ηε ζηαδηνδξνκία ηνπ θαη ην πξνεδξηθό δηάηαγκα πεξί απηεπάγγειηεο απνζηξαηείαο ηνπ, είλαη πξάμεηο ζπλαθείο, δηόηη ε δεύηεξε από απηέο εξείδεηαη θαηά λόκν ζηελ πξώηε, δελ απνηεινύλ όκσο ζύλζεηε δηνηθεηηθή ελέξγεηα (βι. ελδεηθηηθά : ηδ 2238, 816/2008).», 1016/2010, 1124/2008 θαη 227/2006, φπνπ θξίζεθε φηη: «νη αλσηέξσ παξαδεθηώο πξνζβαιιόκελεο πξάμεηο ηεο Γηνηθεηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Δπαγγεικαηηθνύ Δπηκειεηεξίνπ Πεηξαηώο, εθδνζείζεο από ην ίδην όξγαλν θαη κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία, εξεηδόκελεο δε ζε θνηλή αηηηνινγία, είλαη ζπλαθείο θαη παξαδεθηώο ζπκπξνζβάιινληαη.», 31 Βι. θαη άξζξν 123 ΚΓηνηθΓηθ. [11]
αηηίαο, αιιά απαηηείηαη θαη ε ζπλάθεηα ησλ πξνζβαιιφκελσλ πξάμεσλ 32, θαζψο θαη ε χπαξμε θνηλνχ ελλφκνπ ζπκθέξνληνο 33. Γελ κπνξνχλ λα αζθήζνπλ παξαδεθηψο θνηλή πξνζθπγή θαηά πξάμεσλ κε ζπλαθψλ, απηνί θαηά ησλ νπνίσλ εθδφζεθαλ νη πξάμεηο απηέο 34, 35, ελψ παξαδεθηψο νκνδηθνχλ πεξηζζφηεξνη φηαλ νη αληίζηνηρεο πξνζβαιιφκελεο πξάμεηο εθδφζεθαλ θαη εθαξκνγή ησλ ίδησλ δηαηάμεσλ, έρνπλ ην απηφ αληηθείκελν, ελφςεη θαη ηνπ πξνβάιινληαη θνηλνί ιφγνη κε ηνπο νπνίνπο ακθηζβεηείηαη ε ζπληαγκαηηθφηεηα ησλ δηαηάμεσλ απηψλ 36. Δμάιινπ, δελ ζπληξέρεη πεξίπησζε νκνδηθίαο, ψζηε λα δηθαηνινγείηαη ε έλσζε πνιιψλ ζε θνηλφ δηθφγξαθν, φηαλ νη πξνζβαιιφκελεο πξάμεηο είλαη απηνηειείο θαη αλεμάξηεηεο κεηαμχ ηνπο, θάζε κία δε απφ απηέο αθνξά ρσξηζηά ζε θαζέλαλ απφ ηνπο πξνζθεχγνληεο, ν νπνίνο έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ λα πξνζβάιεη κφλν ηελ απφθαζε κε ηελ νπνία ηηκσξήζεθε ν ίδηνο θαη φρη ηηο απνθάζεηο πνπ αθνξνχλ ηνπο ινηπνχο 37. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη σο λνκνινγηαθή πεξηπησζηνινγία 38 ηα εμήο: Παξαδεθηψο νκνδηθνχλ νη αζθαιηζκέλνη ηνπ ίδηνπ αζθαιηζηηθνχ Σακείνπ, πνπ δεηνχλ σο απνδεκίσζε ηε δηαθνξά εθάπαμ, αθνχ νη απαηηήζεηο ηνπο ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε. Ζ δηαθνξνπνίεζε ηνπ ρξφλνπ αζθαιίζεσο γηα θαζέλαλ απφ απηνχο (ρξφλνο πξνζιήςεσο θαη απνρσξήζεσο απφ ηελ ππεξεζία), ηνπ βαζκνχ θαη ζπλαθφινπζα ηνπ πνζνχ ηνπ εθάπαμ πνπ δηθαηνχηαη ν θαζέλαο, δελ αλαηξεί ηελ ίδηα ηζηνξηθή θαη λνκηθή βάζε ηεο θνηλήο αγσγήο ηνπο. Σνχην δηφηη, αθελφο νη πξάμεηο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ εθάπαμ γηα θάζε αζθαιηζκέλν, είλαη ηαπηνζήκνπ πεξηερνκέλνπ (ζπλαθείο), δνζέληνο φηη εθδφζεθαλ βάζεη ησλ ίδησλ δηαηάμεσλ, νη νπνίεο, κε ηε ζέζπηζε αλσηάηνπ νξίνπ θαζηζηνχλ αλεμάξηεηε ηελ 32 Βι..η.Δ. 667/2000. 33 Βι..η.Δ. 570/2000. 34 Βι..η.Δ. 5035/1996. 35 Έηζη, δελ νκνδηθνχλ παξαδεθηψο πεξηζζφηεξνη, φηαλ νη πξνζβιεζείζεο κε ηελ θνηλή πξνζθπγή πξάμεηο δελ είλαη ζπλαθείο, αθνχ αθνξνχλ πξάμεηο επηβνιήο εηζθνξάο ζε ρξήκα ζε βάξνο δηαθνξεηηθψλ ηδηνθηεηψλ ησλ νπνίσλ ηα αθίλεηα βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθά νηθνδνκηθά ηεηξάγσλα απφ ην νηθφπεδν ηνπ πξνηαζζφκελνπ ζην δηθφγξαθν ηεο πξνζθπγήο, δηαθνξεηηθήο εθηάζεσο θαη πνζνζηψλ ηδηνθηεζίαο, βι..η.δ. 657/2004. 36 Βι..η.Δ. 1427/2009, 3096/2000, 3707/1999. 37 Βι..η.Δ. 3377/1999. 38 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 735-736. [12]
θαηαβνιή ηνπ αλσηάηνπ πνζνχ εθάπαμ απφ ηηο ρξνληθέο θαη ινηπέο πξνυπνζέζεηο ππνινγηζκνχ ηνπ θαη αθεηέξνπ κε ηελ αγσγή ακθηζβεηείηαη ην θχξνο ησλ πξάμεσλ απηψλ γηα κφλν ην ιφγν φηη ε ζέζπηζε αλσηάηνπ νξίνπ ζην εθάπαμ βνήζεκα είλαη αληίζεηε ζην χληαγκα 39. ηελ πεξίπησζε αζθήζεσο θνηλήο πξνζθπγήο πνιιψλ θαηά ησλ απνξξηπηηθψλ απνθάζεσλ απφ ηελ Σ.Γ.Δ. αζθαιηζηηθνχ θνξέα, νη νπνίεο εθδφζεθαλ θαηφπηλ αζθήζεσο θνηλήο ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο ησλ αλσηέξσ θαηά αληίζηνηρσλ απνξξηπηηθψλ απνθάζεσλ θνηλνχ αηηήκαηφο ηνπο, ζπληξέρεη ζπλάθεηα ησλ απνθάζεσλ θαη νκνδηθία ησλ πξνζθεπγφλησλ, αθνχ πξνβάιινπλ θνηλνχο ιφγνπο πνπ ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα ηζηνξηθή θαη πξαγκαηηθή αηηία 40. Δπί εληαίαο πξάμεσο πξνζδηνξηζκνχ θφξνπ θιεξνλνκηάο πνπ θέξεη δχν αξηζκνχο θαη αθνξά δχν ππφρξενπο θιεξνλφκνπο, παξαδεθηψο αζθείηαη πξνζθπγή απφ ακθφηεξνπο ηνπο θιεξνλφκνπο, κνινλφηη ζηελ πξνζθπγή αλαγξάθεηαη κφλν ν πξψηνο αξηζκφο 41. Δπί κεηαβηβάζεσο αθηλήησλ, εθφζνλ δελ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο ζπλάθεηαο ησλ θχιισλ ειέγρνπ, νη πξνζθεχγνληεο δελ νκνδηθνχλ παξαδεθηψο 42. 3. πλεθδίθαζε ην άξζξν 125 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ ξπζκίδεηαη ε έλλνηα ηεο ζπλεθδηθάζεσο πεξηζζφηεξσλ ελδίθσλ βνεζεκάησλ, φηαλ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο νκνδηθίαο ή ηεο ζπλάθεηαο, θαηφπηλ εληνιήο ηνπ αξκφδηνπ δηθαζηεξίνπ. Σν ελ ιφγσ άξζξν δελ ππνρξεψλεη ην δηθαζηήξην ζε ζπλεθδίθαζε πιεηφλσλ δηθψλ δηαθφξσλ δηαδίθσλ, εθφζνλ πιεξνχληαη νη πξναλαθεξφκελεο πξνυπνζέζεηο, αιιά ε ζπλεθδίθαζε ελαπφθεηηαη ζηελ θξίζε ηνπ δηθαζηεξίνπ, εάλ πξφθεηηαη λα ζπληειέζεη ζηελ αζθαιέζηεξε δηάγλσζε ησλ ππνζέζεσλ θαη ηελ ηαρχηεξε εθδίθαζή ηνπο 43. 39 Βι..η.Δ. 3351/2010, 1475/2008, 240/2007, 1317/2004, 1305/2004, 3453/2003. 40 Βι..η.Δ. 194/2010. 41 Βι..η.Δ. 2666/1989. 42 Βι..η.Δ. 155/2002, 5035/1996. 43 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 740 θαη.η.δ. 342/2004, 193/2004, 2557/1996 και 3810/1988, φπνπ θξίζεθε «θαηά ηελ έλλνηα ησλ δηαηάμεσλ ησλ άξζξσλ θαη 125 ηνπ Κ.Γ.Γ., ην δηθάζαλ Γηθαζηήξην επρέξεηα είρε θαη όρη ππνρξέσζε λα πξνέιζεη ζηε ζπλεθδίθαζε ησλ σο άλσ ελζηάζεσλ.». [13]
Ζ έλλνηα απηή απνβιέπεη θαηά βάζε ζηνπο ίδηνπο ζθνπνχο κε ηελ νκνδηθία. Σα ζηνηρεία, φκσο, πνπ θξίλεη ν δηθαζηήο γηα ηνλ έιεγρν ηνπ επηηξεπηνχ ηεο απιήο ζπλεθδηθάζεσο δχλαληαη λα είλαη ηφζν νπζηαζηηθά φζν θαη δηθνλνκηθά. Καη ηνχην, δηφηη, ειέγρεηαη εάλ ζηελ εθάζηνηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ πιεηφλσλ δηθψλ είλαη ηέηνηεο, ψζηε ε ζπλεθδίθαζε λα ζπληειεί ζηελ ηαρχηεξε θαη ιηγφηεξν δαπαλεξή απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο. Αληηζέησο, ζηελ νκνδηθία, ε θξίζε ηνπ δηθαζηεξίνπ γηα ην επηηξεπηφ ηεο θνηλήο δηαδηθαζίαο ζηεξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηελ χπαξμε ηνπ νπζηαζηηθνχ δεζκνχ ησλ δηθψλ ησλ πεξηζζνηέξσλ δηαδίθσλ, πνπ απαηηείηαη απφ ην λφκν 44. Δηδηθφηεξα, ε ζπλεθδίθαζε θαη ζηε ζπλέρεηα έθδνζε απφ θνηλνχ νξηζηηθήο απνθάζεσο δελ επηθέξεη αλαηξνπή ηεο απηνηέιεηαο θάζε έλλνκεο ζρέζεσο ηεο ζχλζεηεο δίθεο, αιιά θάζε έλδηθν βνήζεκα ή κέζν θξίλεηαη ρσξηζηά σο πξνο ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ παξαδεθηνχ θαη ηεο βαζηκφηεηά ηνπ. πλεπψο, θακία κεηαβνιή δελ επέξρεηαη ζηηο ζρέζεηο ησλ δηαδίθσλ θαη ηνπ δηθαζηεξίνπ θαη έηζη νη π.ρ. ελάγνληεο θαη ελαγφκελνη δελ κεηαπίπηνπλ ζε νκφδηθνπο, γηαηί ε ζρέζε ηεο νκνδηθίαο γελληέηαη κφλν κε ηελ απφ πξσηνβνπιία ηνπ δηαδίθνπ ελαγσγή απφ ή θαηά πεξηζζνηέξσλ θαη φρη κε δηθαζηηθή επηηαγή 45. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, εάλ νη δηάδηθνη, κνινλφηη ζπλέηξεραλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο νκνδηθίαο θαη ζπλάθεηαο, δελ άζθεζαλ θνηλφ έλδηθν βνήζεκα ή κέζν, ην δηθαζηήξην δχλαηαη απηεπαγγέιησο λα πξνβεί ζηε ζπλεθδίθαζή ηνπο θαη παξά ηηο αληηξξήζεηο ησλ δηαδίθσλ 46. Δάλ δε εθδηθάζηεθαλ νη πξνζθπγέο μερσξηζηά, νη εθέζεηο θαηά ησλ απνθάζεσλ πνπ εθδφζεθαλ επί απηψλ είλαη ζπλεθδηθαζηέεο απφ ην δηθαζηήξην 47. Άιισζηε, εάλ ην δηθαζηήξην ηεο νπζίαο πξνέβε ζηε ζπλεθδίθαζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ, γηα ηα νπνία εζθαικέλσο ζεψξεζε φηη ζπλέηξεραλ νη πξνυπνζέζεηο ηνπ άξζξνπ 125 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ, ε απφθαζή ηνπ κπνξεί λα πξνζβιεζεί κε αλαίξεζε θαηά ην άξζξν 56 ηνπ π.δ. 18/1989, γηα παξάβαζε νπζηψδνπο ηχπνπ ηεο δηαδηθαζίαο. Πεξαηηέξσ, ζε πεξίπησζε ζπλεθδηθάζεσο αγσγψλ, ελφςεη ηνπ φηη δελ αλαηξέπεηαη ε απηνηέιεηα θάζε κίαο απφ ηηο έλλνκεο ζρέζεηο ηεο δίθεο θαη 44 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 39 επ.. 45 Βι. ΔθΓωδ 245/2006. 46 πλεθδηθαζηέεο είλαη π.ρ. νη πξνζθπγέο θαηά πξάμεσλ αλαθιήζεσο άδεηαο ιεηηνπξγίαο θαηαζηήκαηνο θαη επηβνιήο πξνζηίκνπ γηα ηελ παξάβαζε εμαηηίαο ηεο νπνίαο επεβιήζε ε αλάθιεζε. 47 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π., ζει. 825. [14]
ζπλαθφινπζα θαη ε απηνηέιεηα ησλ πξνυπνζέζεσλ ηνπ παξαδεθηνχ θαη ηεο βαζηκφηεηαο ησλ ελδίθσλ κέζσλ θαηά ηεο απνθάζεσο πνπ εθδφζεθε σο πξνο θάζε κηα απφ ηηο αγσγέο πνπ ζπλεθδηθάζζεθαλ, ε απεχζπλζε ηεο εθέζεσο θξίλεηαη ρσξηζηά σο πξνο θάζε κηα απφ ηηο αγσγέο θαη έηζη ε έθεζε πνπ ζα αζθεζεί απφ ηνλ ελαγφκελν ελαληίνλ πξνζψπνπ πνπ δελ ηνλ είρε ελαγάγεη κε ηελ αγσγή, ζηελ νπνία εηηήζεθε, αιιά κε άιιε ζπλεθδηθαζζείζα, είλαη απαξάδεθηε. Δληνχηνηο, είλαη δπλαηφλ λα δεκηνπξγεζεί δεζκφο νκνδηθίαο εάλ ζπληξέρνπλ νη απαηηνχκελεο πξνυπνζέζεηο 48. 4. Αληηθεηκεληθή ζώξεπζε έλδηθσλ βνεζεκάησλ Ζ δηθνλνκηθνχ δηθαίνπ ζψξεπζε δηαθνξεηηθψλ θαη είδνο ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ 49, 50 ππάξρεη φηαλ ζην ίδην δηθφγξαθν ελψλνληαη πεξηζζφηεξα έλδηθα βνεζήκαηα ή κέζα ηνπ ίδηνπ ελεξγεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ (π.ρ. ελάγνληνο φηαλ πξφθεηηαη γηα αγσγή) θαηά ηνπ ίδηνπ παζεηηθψο λνκηκνπνηνχκελνπ δηαδίθνπ (π.ρ. ελαγνκέλνπ αληίζηνηρα) επηηξέπεηαη δε εθφζνλ πιεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο ηεο ζπλάθεηαο, ήηνη εάλ ηα έλδηθα βνεζήκαηα ή κέζα ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα λνκηθή ή πξαγκαηηθή βάζε (πεγάδνπλ απφ ηελ ίδηα αηηία), ή ζπλδένληαη νπζησδψο κεηαμχ ηνπο ή φηαλ ην έλα επεξεάδεηαη απφ ην άιιν, ή πεγάδνπλ απφ ζπλαθείο πξάμεηο ή πιηθέο ελέξγεηεο, δελ είλαη αληηθαηηθά κεηαμχ ηνπο θαη εθφζνλ ππάγνληαη φια ζηελ θαηά ηφπν αξκνδηφηεηα ηνπ δηθαζηεξίνπ θαη ζην ίδην είδνο δηαδηθαζίαο, ε ζχγρξνλε δε εθδίθαζή ηνπο δελ επηθέξεη ζχγρπζε 51. ηελ πεξίπησζε δε πνπ νη πξνζθεχγνληεο ή νη ελάγνληεο ή νη αηηνχληεο ή νη θαζ σλ ε πξνζθπγή ή αίηεζε ή νη ελαγφκελνη είλαη πεξηζζφηεξνη, ηφηε πξέπεη λα ζπληξέρνπλ θαη νη πξνυπνζέζεηο ηεο νκνδηθίαο. 48 Όπσο αλαγθαζηηθή νκνδηθία ζηηο αλαθνπέο θαηά ηνπ πίλαθα θαηαηάμεσο, κε ηηο νπνίεο πξνζβάιιεηαη ε θαηάηαμε ηεο ίδηαο απαηηήζεσο. 49 Βι. θαη άξζξν 124 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ. 50 Βι. Π. Γαγηόγινπ, φ. π., ζει. 373, φπνπ αλαθέξεηαη φηη ε αληηθεηκεληθή ζψξεπζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ αθνξά κφλν ηε ζψξεπζε δηαθνξεηηθψλ θαη είδνο ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ, ελφςεη ηνπ φηη ε ζπλάθεηα ξπζκίδεη απηνηειψο ηελ άζθεζε θνηλνχ ελδίθνπ βνεζήκαηνο θαηά ζπλαθψλ πξάμεσλ. 51 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 737. [15]
Δηδηθφηεξα, ε αληηθεηκεληθή ζψξεπζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ είλαη έλλνηα ακηγψο δηθνλνκηθή, εμππεξεηεί ηελ νηθνλνκία ηεο δίθεο θαη απνηειεί δηθαίσκα ηνπ δηαδίθνπ, ελαπφθεηηαη, δειαδή, ζηε βνχιεζή ηνπ. Ζ άζθεζε δε δηαθφξσλ ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ νπδφισο επεξεάδεη ηελ απηνηέιεηά ηνπο, κε απνηέιεζκα λα είλαη δπλαηφλ ν δηάδηθνο λα παξαηηεζεί απφ ην δηθφγξαθν γηα έλα απφ απηά, λα απνξξηθζεί π.ρ. ε αγσγή ιφγσ ειιείςεσο δηθαζηηθνχ ελζήκνπ θαη λα γίλεη δεθηή ε πξνζθπγή, λα απνξξηθζεί ε πξνζθπγή σο εθπξφζεζκε θαη λα γίλεη δεθηή ε αγσγή θηι. Σν θνηλφ δηθφγξαθν δελ αλαιχεηαη αιιά πεξηιακβάλεη πεξηζζφηεξα απηνηειή έλδηθα βνεζήκαηα ή κέζα θαη έηζη ην δηθαζηήξην πξέπεη λα ελεξγήζεη ζαλ λα δίθαδε πεξηζζφηεξα απηνηειή έλδηθα βνεζήκαηα ή κέζα αλεμάξηεηα κεηαμχ ηνπο, θαζ φηη γηα ην παξαδεθηφ ηνπ θαζελφο απφ απηά απαηηνχληαη δηαθνξεηηθέο δηαδηθαζηηθέο πξνυπνζέζεηο θαη ε επί απηψλ εθδηδφκελε απφθαζε αλαπηχζζεη δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ζπλέπεηεο 52. Δλφςεη φισλ ησλ αλσηέξσ θαη ηνπ φηη ε νκνδηθία, ε νπνία απνηειεί ηελ έλσζε ησλ δηθψλ πεξηζζφηεξσλ δηαδίθσλ, πεξηέρεη ζπγρξφλσο θαη ζψξεπζε πεξηζζφηεξσλ δηθνλνκηθψλ αμηψζεσλ, είλαη αλαγθαία ε δηάθξηζε κεηαμχ ησλ ελλνηψλ απηψλ. Έηζη, ζηελ αληηθεηκεληθή ζψξεπζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ γίλεηαη ιφγνο γηα έλσζε πεξηζζνηέξσλ δηθνλνκηθψλ αμηψζεσλ ηνπ ίδηνπ δηαδίθνπ (π.ρ. ελάγνληνο) θαηά ηνπ ίδηνπ π.ρ. ελαγνκέλνπ, ελψ ζηελ νκνδηθία γηα έλσζε πεξηζζφηεξσλ δηθψλ πιεηφλσλ δηαδίθσλ, νη δηθνλνκηθέο αμηψζεηο ησλ νπνίσλ κπνξνχλ αλ έρνπλ φκνην ή δηαθνξεηηθφ αληηθείκελν. Δπνκέλσο, ην ζηνηρείν ηεο ηαπηφηεηαο ησλ δηαδίθσλ πξέπεη λα είλαη ην δηαθξηηηθφ γλψξηζκα κεηαμχ ησλ δχν σο άλσ ελλνηψλ θαη φρη ε ζψξεπζε φκνησλ ή δηαθνξεηηθψλ αμηψζεσλ 53. πλεπψο, εάλ ιείπεη ην ζηνηρείν ηεο ηαπηφηεηαο ησλ δηαδίθσλ δελ ρσξεί αληηθεηκεληθή ζψξεπζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ ή κέζσλ, αιιά είλαη δπλαηφλ λα ειεγρζεί εάλ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο νκνδηθίαο. 52 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π. 53 Βι. Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 52. [16]
ΗΗ. H νκνδηθία θαηά ηνλ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηθνλνκίαο Α. Γπλεηηθή νκνδηθία ην άξζξν 115 παξ. 1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ 54 νξίδεηαη φηη πεξηζζφηεξνη κπνξνχλ κε ην ίδην δηθφγξαθν λα αζθήζνπλ θνηλή πξνζθπγή θαηά ηεο ίδηαο πξάμεσο ή παξαιείςεσο, εθφζνλ νη ιφγνη πνπ πξνβάιινπλ ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε, ή θνηλή αγσγή, εθφζνλ ζπλδένληαη κε θνηλφ δηθαίσκα ή ηα δηθαηψκαηά ηνπο ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε. Πεξαηηέξσ, ζην άξζξν 227 παξ. 1 ηνπ ηδίνπ σο άλσ Κψδηθα νξίδεηαη φηη επί αλαθνπήο εθαξκφδνληαη αλαινγηθά νη δηαηάμεηο πνπ ξπζκίδνπλ ηελ νκνδηθία επί πξνζθπγήο θη έηζη πεξηζζφηεξνη δηάδηθνη κπνξνχλ λα αζθήζνπλ αλαθνπή ηνπ άξζξνπ 217 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ. ππφ ηηο ίδηεο πξνυπνζέζεηο πνπ επηηξέπεηαη γηα ηελ άζθεζε πξνζθπγήο. Τπνγξακκίδεηαη δε φηη ζηε δπλεηηθή νκνδηθία πθίζηαηαη ππνθεηκεληθή ζψξεπζε ελδίθσλ βνεζεκάησλ (πξνζθπγψλ ή αγσγψλ ή αλαθνπψλ), δειαδή ην θνηλφ δηθφγξαθν αλαιχεηαη ζε ηφζα έλδηθα βνεζήκαηα φζνη είλαη θαη νη νκφδηθνη. Ωο εθ ηνχηνπ γηα λα νκνδηθήζνπλ πεξηζζφηεξνη πξνυπνηίζεηαη φηη έθαζηνο εμ απηψλ δχλαηαη θαη λνκηκνπνηείηαη λα αζθήζεη απηνηειψο έλδηθν βνήζεκα θαηά ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηνηθεηηθήο πξάμεσο ή παξαιείςεσο, ή αγσγή γηα ηελ ίδηα παξάλνκε πξάμε ή παξάιεηςε 55. 1. Πξνϋπνζέζεηο δπλεηηθήο νκνδηθίαο α. Δπί πξνζθπγήο (άξζξν 115 παξ.1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ) ηελ νκνδηθία επί πξνζθπγήο ζην θνηλφ δηθφγξαθν ελψλνληαη πεξηζζφηεξα πξφζσπα σο πξνζθεχγνληεο, νη νπνίνη πξνζβάιινπλ ηελ ίδηα αηνκηθή πξάμε ή παξάιεηςε. ηφρνο, δειαδή, είλαη ε αθχξσζε ή ηξνπνπνίεζε ηεο ίδηαο πξάμεσο ή παξαιείςεσο θαη φρη ζπλαθψλ πξάμεσλ, φπσο πξνβιέπεη ην άξζξν 122 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ, ελψ απφθιηζε απφ ηελ αξρή απηή εηζήρζεθε κε ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 11 ηνπ λ. 2944/2001, ε νπνία ηέζεθε σο παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 115, ε νπνία εμεηάδεηαη 54 Όπσο απηφ αληηθαηαζηάζεθε κε ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ λ. 3226/2004 (ΦΔΚ 24 Α ). 55 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π., ζει. 795 θαη.η.δ. 2582/1998. [17]
απηνηειψο θαησηέξσ 56. Πεξαηηέξσ, ηφζν ην αίηεκα ηεο πξνζθπγήο 57 58, 59 πξνβαιιφκελνη ιφγνη πξέπεη φζν θαη νη λα είλαη θνηλνί γηα φινπο ηνπο νκνδίθνπο. Οη πξνβαιιφκελνη δε ιφγνη πξέπεη λα έρνπλ σο λφκηκν έξεηζκα φκνην θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία πιέγκα θαλφλσλ δηθαίνπ, ην νπνίν δηέπεη ηε ζπγθεθξηκέλε έλλνκε ζρέζε, θαη λα ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία πξαγκαηηθή βάζε 60. Ωο φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία πξαγκαηηθή βάζε λνείηαη φηη ην δηθαίσκα πξνζθπγήο φισλ ησλ νκνδίθσλ πξνέξρεηαη απφ ην ίδην, φκνην ή παξεκθεξέο πξαγκαηηθφ γεγνλφο, άιισο φηη γελεζηνπξγφο αηηία ησλ πξνβαιιφκελσλ ιφγσλ είλαη ίδηα, φκνηα ή παξεκθεξήο γηα φινπο πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά 61. Τπνγξακκίδεηαη φηη πξηλ απφ ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ άξζξνπ 115 παξ. 1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ απφ ην λ. 3226/2004, ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νκνδηθίαο ζηελ πξνζθπγή ήηαλ ζαθψο πην πεξηνξηζκέλν, δεδνκέλνπ φηη νη νκφδηθνη φθεηιαλ λα ζηεξίδνπλ ηνπο πξνβαιιφκελνπο ιφγνπο ηνπο ζηελ ίδηα λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε. Ζ ξχζκηζε απηή ήηαλ πην απζηεξή ηφζν απφ ην ηζρχνλ λνκνζεηηθφ θαζεζηψο φζν θαη απφ ηελ αληίζηνηρε ξχζκηζε ζην άξζξν 74 παξ. 1 εδ. β ηνπ ΚΠνιΓ, θαηά ην νπνίν νκνδηθία ζπγρσξείηαη εάλ αληηθείκελν ηεο δηαθνξάο είλαη νκνεηδείο απαηηήζεηο ή ππνρξεψζεηο πνπ ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία ηεο ηζηνξηθή θαη λνκηθή βάζε 62. Δηδηθφηεξα, εθφζνλ ε πξνζβαιιφκελε πξάμε έρεη εθδνζεί ζηε βάζε ζπγθεθξηκέλσλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ, ηα νπνία ππήρζεζαλ ζηνλ πξνζήθνληα 56 Βι. θαησηέξσ ζει. 25 ηεο παξνχζεο. 57 Γειαδή ε αθχξσζε ηεο πξάμεσο ή παξαιείςεσο ή ηεο ηξνπνπνηήζεσο απηήο. 58 Βι..η.Δ. (Ολ) 1002/1955. 59 Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ άζθεζε ελδίθσλ κέζσλ, βι..η.δ. 3082/2013, φπνπ θαη θξίζεθε: «από ην ζπλδπαζκό ησλ πξνπαξαηεζεηζώλ δηαηάμεσλ, νη νπνίεο δηέπνπλ θαη ηελ άζθεζε ηνπ ελδίθνπ κέζνπ ηεο εθέζεσο, ζπλάγεηαη όηη πξνϋπόζεζε ηεο νκνδηθίαο είλαη ε πξνβνιή θνηλώλ ιόγσλ από όινπο ηνπο νκνδίθνπο (πξβι. ηδ 3488/2008 Οι., 4424/1996)....». 60 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π., ζει. 796. 61 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π.. Τπνγξακκίδεηαη φηη θαηά ηνλ Γ. Ράκκν ηζηνξηθή ή πξαγκαηηθή βάζε είλαη ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά ή νη θαηαζηάζεηο, εθ ησλ νπνίσλ πξνθχπηεη ε γέλλεζε θαη ε χπαξμε ηνπ πξνβαιιφκελνπ δηθαηψκαηνο θαη, γεληθφηεξα ζηα νπνία ζηεξίδεηαη ε επηδησθφκελε έλλνκε πξνζηαζία, ελψ θαηά ηνλ Κ. Μπέε έλα γεγνλφο ραξαθηεξίδεηαη σο πξαγκαηηθφ φηαλ πξνζδηνξίδεηαη κε εκπεηξηθή έλλνηα, ελψ ην ίδην γεγνλφο ραξαθηεξίδεηαη σο λνκηθφ φηαλ ν λφκνο ην έρεη εληάμεη ζην πξαγκαηηθφ κέξνο ηνπ εθαξκνζηένπ θαλφλα δηθαίνπ. 62 Βι. αλαιπηηθφηεξα Π. Γέζηνπ - Φαιηζή, φ. π., ζει. 193 επ.. [18]
θαλφλα δηθαίνπ, ε πξνζθπγή θαηά απηήο δχλαηαη λα αζθεζεί δηφηη ακθηζβεηείηαη είηε ε χπαξμε ή ε αθξίβεηα ησλ πξαγκαηηθψλ απηψλ πεξηζηαηηθψλ είηε ε νξζφηεηα ππαγσγήο απηψλ ζηνλ θαλφλα δηθαίνπ πνπ εθαξκφζηεθε απφ ηε δηνίθεζε είηε, ηέινο, ε λνκηκφηεηα ηεο παξαιείςεσο ηεο δηνηθήζεσο. Καη λαη κελ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά επί ησλ νπνίσλ ζηεξίδεηαη ε δηνηθεηηθή πξάμε, ελδέρεηαη λα είλαη δηαθνξεηηθά ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ ζηα νπνία ζηεξίδνληαη νη ιφγνη ηεο πξνζθπγήο, πιελ, φκσο, δελ είλαη δπλαηφλ λα είλαη άζρεηα κεηαμχ ηνπο. Παξαδεθηψο, ινηπφλ, αζθείηαη απφ πεξηζζφηεξνπο πξνζθπγή θαηά κηαο πξάμεσο ή παξαιείςεσο, πνπ εθδφζεθε ζε βάξνο πιεηφλσλ (π.ρ. ζπληδηνθηεηψλ) ή ελφο πνπ θιεξνλνκήζεθε απφ πνιινχο (ζπγθιεξνλφκνπο) ή θαηά πνιιψλ ζπλαθψλ πξάμεσλ (π.ρ. δηάθνξσλ πξάμεσλ πεξί θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο ησλ ίδησλ ππφρξεσλ γηα ηελ ίδηα δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν), εθφζνλ επηθαινχληαη ιφγνπο ζηεξηδφκελνπο ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία ηεο λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε 63. Αθφκε, παξαδεθηψο αζθνχλ θνηλή πξνζθπγή ηαηξνί, νδνληίαηξνη, θαξκαθνπνηνί θηι., νη νπνίνη δηψρζεθαλ πεηζαξρηθψο γηα ηελ ίδηα αηηία θαη ηηκσξήζεθαλ κε ηελ ίδηα απφθαζε θαη επίθιεζε ησλ ίδησλ δηαηάμεσλ θαη κε ηελ ίδηα πνηλή 64. ηελ πεξίπησζε, φκσο, πνπ απαηηείηαη εθηίκεζε ησλ ηδηαίηεξσλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ γηα θάζε ππφζεζε δηαδίθνπ, ηφηε ε πξάμε πνπ αλαθέξεηαη ζε θαζέλαλ απφ απηνχο ζηεξίδεηαη ζε δηαθνξεηηθή πξαγκαηηθή βάζε θαη έηζη δελ ζπληξέρεη ν δεζκφο ηεο νκνδηθίαο κεηαμχ ηνπο 65. Δπηπξφζζεηε πξνυπφζεζε νκνδηθίαο γηα ηελ άζθεζε πξνζθπγήο είλαη ε χπαξμε θνηλνχ ελλφκνπ ζπκθέξνληνο ησλ νκνδίθσλ, ππφ ηελ έλλνηα φηη πξέπεη λα πξνβάιιεηαη θαη λα απνδεηθλχεηαη φηη νη πξνζθεχγνληεο έρνπλ ην ίδην έλλνκν ζπκθέξνλ, ήηνη φηη αθελφο ν επηδησθφκελνο έλλνκνο ζθνπφο είλαη θνηλφο γηα φινπο θαη αθεηέξνπ φηη ν ζθνπφο απηφο είλαη δπλαηφλ λα επηηεπρζεί θαη απφ ηεο θνηλήο δξάζεσο ησλ νκνδίθσλ 66. πλεπψο, εάλ θάπνηνο απφ ηνπο πξνζθεχγνληεο ζηεξείηαη 63 Βι. Π. Γαγηόγινπ, φ. π., ζει. 348. 64 Πξβι..η.Δ. 2698/2000. 65 Όπσο ζηελ πεξίπησζε πνπ κε κία πξάμε παξαρσξήζεθε γεσξγηθφο θιήξνο ζε πεξηζζφηεξα πξφζσπα ή παξαιείθζεθε ε παξαρψξεζε θιήξνπ ζε πεξηζζφηεξνπο δηθαηνχρνπο. Πξβι..η.Δ. 1484/1978. 66 Βι. Ν. Υαηδεηδαλή, φ. π., ζει. 797 θαη.η.δ. 3082/2013, 1194/2007, 1862/2002, 3461/2001 (7μ), 2274/2000 (Ολ). [19]
ελλφκνπ ζπκθέξνληνο γηα ηελ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο, ειιείπεη ε θαηά λφκν αλαγθαία γηα ηελ χπαξμε ηνπ δεζκνχ ηεο νκνδηθίαο θνηλφηεηα ελλφκνπ ζπκθέξνληνο κεηαμχ ησλ πξνζθεπγφλησλ 67. Πεξαηηέξσ πξνυπφζεζε γηα ην παξαδεθηφ ηεο νκνδηθίαο πιεηφλσλ πξνζψπσλ πνπ πξνζβάιινπλ κε θνηλή πξνζθπγή πξάμε 68 είλαη, ην λα λνκηκνπνηείηαη θαζέλα απφ απηά λα αζθήζεη απηνηειψο πξνζθπγή θαηά ηεο πξνζβαιιφκελεο πξάμεσο. Έηζη, ζηελ πεξίπησζε ηξίηνπ πνπ επζχλεηαη ηπρφλ θαηά λφκν αιιειεγγχσο γηα ηελ εμφθιεζε ηεο ππνρξεψζεσο κε ηνλ ακέζσο βαξπλφκελν κε ηελ πξάμε, ζηνλ νπνίν (ηξίην) δελ αλαγλσξίδεηαη δηθαίσκα λα αζθήζεη πξνζθπγή θαηά ηεο πξάμεσο, δελ πθίζηαηαη δεζκφο νκνδηθίαο κεηαμχ ηνπ αιιειεγγχσο θαη ηνπ ακέζσο ππφρξενπ πξνο πιεξσκή 69. Δηδηθφηεξα, δελ νκνδηθνχλ παξαδεθηψο ν θχξηνο θαη ν θάηνρνο πξαγκάησλ πνπ εηζάγνληαη αηειψο, ζηνπο νπνίνπο επηβιήζεθε κε ηελ ίδηα πξάμε πξφζζεην ηέινο, αθνχ ζχκθσλα κε ηε ζρεηηθή δηάηαμε ν θάηνρνο δελ βαξχλεηαη κε πξφζζεην ηέινο θαη έηζη δελ ππάξρεη θνηλφ έλλνκν ζπκθέξνλ, νη πξνβαιιφκελνη δε ιφγνη δελ ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε λνκηθή βάζε (σο πξνο ηελ ππνρξέσζε θαηαβνιήο ηνπ πξφζζεηνπ ηέινπο) παξά ην φηη ε πξάμε εθδφζεθε ζε βάξνο θαη ησλ δχν 70. Ωο πξνο ην εηδηθφηεξν δήηεκα ηεο αλαγλσξίζεσο ρξφλνπ απαζρνιήζεσο, δένλ λα ππνγξακκηζηεί φηη νκνδηθνχλ παξαδεθηψο νη πξνζθεχγνληεο, αθνχ φινη νη ιφγνη πνπ πξνβιήζεθαλ κε ην θνηλφ δηθφγξαθν ηεο πξνζθπγήο ζηεξίδνληαλ ζε θνηλή γηα φινπο ηνπο πξνζθεχγνληεο πξαγκαηηθή βάζε 71, αλεμάξηεηα απφ ην φηη δεηνχζαλ αλαγλψξηζε δηαθφξσλ ρξνληθψλ δηαζηεκάησλ θαη λνκηθή βάζε, ζπλεπαγφκελνη ζε πεξίπησζε απνδνρήο ηνπο ηελ αθχξσζε ησλ πξνζβιεζεηζψλ κε ηελ πξνζθπγή ζπλαθψλ πξάμεσλ ηεο Σ.Γ.Δ., νη νπνίεο απέξξηςαλ ην αίηεκα ησλ πξνζθεπγφλησλ πεξί αλαγλσξίζεσο ηνπ ρξφλνπ απαζρνιήζεσο απηψλ κε θνηλή σο πξνο φινπο αηηηνινγία 72. 67 Βι..η.Δ. 10/1999, 3664/1998. 68 Π.ρ. πξάμε θαηαινγηζκνχ θφξνπ. 69 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 719 θαη.η.δ. 2580/1998, 2586/1998. 70 Βι..η.Δ. 2580/1998, 2586/1998. 71 Βι..η.Δ. 3488/2008 (Οι), 3338/2010. 72 Βι..η.Δ. 3143/2013, 3351/2010, 2526/2008, 4030/1990. [20]
Δμάιινπ, επί νκνδηθίαο ζπδχγσλ ζε αζθαιηζηηθή δηαθνξά 73, παξαδεθηψο ε ζχδπγνο νκνδηθεί κε ηνλ πξνζθεχγνληα ζχδπγφ ηεο. Καη ηνχην, δηφηη, ε ίδηα έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ, πιηθφ θαη εζηθφ, λα δηθαησζεί ν ζχδπγνο ηεο παξνρήο πγεηνλνκηθήο πεξηζάιςεσο απφ ην Γεκφζην ελφςεη ηνπ γεγνλφηνο φηη ην αίηεκα ηεο πγεηνλνκηθήο πεξηζάιςεσο ηνπ ζπδχγνπ ζηεξίδεηαη ζηελ ηδηφηεηα ηεο ζπδχγνπ ηνπ σο αζθαιηζκέλεο ηνπ Γεκνζίνπ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ δηαηάμεσλ ησλ άξζξσλ 1389 θαη 1390 ηνπ Α.Κ., θαηά ηηο νπνίεο νη ζχδπγνη έρνπλ ππνρξέσζε λα ζπλεηζθέξνπλ απφ θνηλνχ, ν θαζέλαο αλάινγα κε ηηο δπλάκεηο ηνπ, γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αλαγθψλ ηεο νηθνγέλεηαο θαη ε νπνία ππνρξέσζε πεξηιακβάλεη εηδηθφηεξα ηελ ακνηβαία ππνρξέσζε γηα δηαηξνθή ηνπο 74. Άιισζηε, παξαδεθηψο νκνδηθνχλ ππάιιεινη πνπ κνληκνπνηήζεθαλ βάζεη ηνπ λ. 1476/1984 ζηελ ίδηα ππεξεζία επηιέγνληαο ην πξνεγνχκελν ζπληαμηνδνηηθφ θαζεζηψο θαη ζηεξίδνπλ ηελ αμίσζή ηνπο γηα αλαγλψξηζε ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο ηνπο κε ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ αιιά θαη ηνπ ρξφλνπ ππεξεζίαο ηνπο σο ηαθηηθψλ ππαιιήισλ ζηελ ίδηα λνκηθή βάζε, δειαδή ζηηο δηαηάμεηο ησλ λ. 1476/1984 θαη 1583/1985, έζησ θαη εάλ είραλ πξνζιεθζεί κε δηαθνξεηηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ, νη νπνίεο άξρηζαλ λα ηζρχνπλ ζε δηαθνξεηηθά ζεκεία γηα ηνλ θαζέλα, θαη δελ κνληκνπνηήζεθαλ φινη ην ίδην ρξνληθφ ζεκείν 75. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, φηαλ εθδνζεί πξάμε ζε βάξνο πνιιψλ θαη πξνζβιεζεί απηή κε δηνηθεηηθή πξνζθπγή κφλν απφ ηνλ έλαλ, δελ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο νκνδηθίαο γηα ηελ πξνζβνιή κε πξνζθπγή ηφζν ηεο αξρηθήο πξάμεσο φζν θαη ηεο απνθάζεσο πνπ εθδφζεθε επί ηεο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο, κεηαμχ απηνχ πνπ άζθεζε ηελ δηνηθεηηθή πξνζθπγή θαη ησλ ππνινίπσλ αλαθεξνκέλσλ ζηελ αξρηθή πξάμε, εθφζνλ δελ ηειεί ππφ ηηο ίδηεο λνκηθέο θαη πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο, ππφ ηηο νπνίεο ηεινχλ νη ινηπνί 76, ελψ ζε θάζε πεξίπησζε δελ νκνδηθνχλ παξαδεθηψο ηα πξφζσπα γηα ηα νπνία δελ ζπληξέρεη δηθαηνδνζία ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, φηαλ δειαδή ε δηαθνξά σο πξνο απηά είλαη ηδησηηθή 77. 73 Ακέζσο θαη εκκέζσο αζθαιηζκέλνη ζην Γεκφζην. 74 Βι. ΓΔθΑθ 242/1994. 75 Βι..η.Δ. 3143/2013, 2571/2010, 2526/2008. 76 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 721. 77 Βι..η.Δ. 2521/2008. [21]
β. Δπί αγσγήο (άξζξν 115 παξ.1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ) Δπξχηεξα πεξηζψξηα νκνδηθίαο παξέρνληαη επί αγσγήο, εθφζνλ αξθεί νη ελάγνληεο λα ζπλδένληαη κε θνηλφ δηθαίσκα ή ηα δηθαηψκαηά ηνπο λα πεγάδνπλ απφ φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε. Κνηλφ δηθαίσκα ππάξρεη φηαλ νη ελάγνληεο είλαη ζπγθχξηνη αθηλήηνπ, ζπλλνκείο, ζπγθιεξνλφκνη ή ζπλδηθαηνχρνη απαηηήζεσο, ελψ π.ρ. ζηελ πεξίπησζε παξαρσξήζεσο ηεο ρξήζεσο ζε θαηαζηεκαηάξρεο ηνπ ίδηνπ θνηλφρξεζηνπ ρψξνπ (π.ρ. κηαο πιαηείαο) ζεσξείηαη φηη ηα δηθαηψκαηά ηνπο ζηεξίδνληαη ζε φκνηα λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε 78. Τπνγξακκίδεηαη φηη ην πξνγελέζηεξν θαζεζηψο απαηηνχζε ηα δηθαηψκαηα ησλ νκνδίθσλ λα πεγάδνπλ απφ ηελ ίδηα λνκηθή θαη πξαγκαηηθή αηηία. Δηδηθφηεξα, πιείνλεο ελάγνληεο κπνξνχλ λα αζθήζνπλ θνηλή αγσγή γηα απνδεκηψζεσο ιφγσ δεκίαο πνπ πξνθάιεζε ε ίδηα παξάλνκε πξάμε ή πιηθή ελέξγεηα ή παξάιεηςε ηεο δηνηθήζεσο 79 ή ζπλαθείο πξάμεηο 80 θαη αμηψλνπλ ηελ ίδηα απαίηεζε (ελεξγεηηθή εηο νιφθιεξνλ ελνρή) ή νη απαηηήζεηο ηνπο είλαη νκνεηδείο, ηείλνπλ δειαδή, ζην ίδην θαηά πνηφλ είδνο παξνρήο θαη ζηεξίδνληαη ζε φκνηα θαηά ηα νπζηψδε ζηνηρεία ηζηνξηθή θαη λνκηθή βάζε 81, 82. Έηζη, παξαδεθηψο νκνδηθνχλ νη αζθαιηζκέλνη ηνπ ίδηνπ αζθαιηζηηθνχ ηακείνπ, πνπ δεηνχλ σο απνδεκίσζε ηε δηαθνξά εθάπαμ, αθνχ νη απαηηήζεηο ηνπο ζηεξίδνληαη ζηελ ίδηα λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε 83. 78 Βι. Π. Γαγηόγινπ, φ. π.. 79 Π.ρ. δεκία αθίλεηεο ζπληδηνθηεζίαο ησλ ελαγφλησλ. 80 Π.ρ. παξάλνκε αλάθιεζε επαγγεικαηηθήο άδεηαο θαη δηαηαγή θιεηζίκαηνο θαηαζηεκάησλ. 81 Π.ρ. α) ζε έλα ηξνραίν αηχρεκα, πνιινί ζπληδηνθηήηεο δεηνχλ απνδεκίσζε γηα ηε δεκία ηνπ απηνθηλήηνπ ηνπο θαηά ην πνζνζηφ πνπ αλαινγεί ζηνλ θαζέλα θαη δηαθπγφληα θέξδε, β) πνιινί επηβάηεο δεηνχλ ν θαζέλαο ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα εζηθή βιάβε εμαηηίαο ηνπ ίδηνπ αηπρήκαηνο, γ) ζσκαηηθή βιάβε απφ ηελ ίδηα πξάμε ή παξάιεηςε. Ο παζψλ θαη νη γνλείο ηνπ δεηνχλ ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα ηελ εζηθή ηνπο βιάβε (άκεζε θαη έκκεζε). 82 Βι..η.Δ. 1616/2011, ε νπνία έθξηλε φηη: «Δπεηδή, ελ πξνθεηκέλσ, νη αλαηξεζίβιεηνη, καδί κε άιινπο 17 ελάγνληεο, άζθεζαλ από θνηλνύ αγσγή, επηθαινύκελνη δηθαηώκαηα πνπ ζηεξίδνληαη ζε όκνηα θαηά ηα νπζηώδε ζηνηρεία λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε. Με ην δεδνκέλν απηό, ε ζρέζε νκνδηθίαο πνπ ζπλέδεε ηνπο αλαηξεζηβιήηνπο ήηαλ απηή ηεο δπλεηηθήο (απιήο) νκνδηθίαο ηνπ άξζξνπ 115 παξ. 1 ηνπ Κ.Γ.Γ. (πξβ. ηδ 2204, 2003/2007).», 83 Βι. θαη άξζξν 123 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ. [22]
Αληηζέησο, δελ νκνδηθνχλ πιείνλεο ελάγνληεο φηαλ ε δεκία πξνθιήζεθε απφ κία παξάλνκε πξάμε ή πιηθή ελέξγεηα ή παξάιεηςε, πιελ, φκσο, απηνί πξνβάιινπλ είηε δηαθνξεηηθή απαίηεζε ν θαζέλαο, γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο νπνίαο απαηηείηαη ε εθηίκεζε ηδηαίηεξσλ γηα θάζε ελάγνληα δεδνκέλσλ, θαη άξα πθίζηαηαη δηαθνξεηηθή πξαγκαηηθή βάζε, 84 είηε πνιιέο δηαθνξεηηθέο απαηηήζεηο ν θαζέλαο, γηα ιφγνπο πνπ ζηεξίδνληαη ζε δηαθνξεηηθή λνκηθή θαη πξαγκαηηθή βάζε 85. ε θάζε πεξίπησζε, δελ νκνδηθνχλ νη παζφληεο απφ ηελ ίδηα παξάλνκε πξάμε ή πιηθή ελέξγεηα ή παξάιεηςε φηαλ ε αμίσζε θαζελφο ζηεξίδεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηζηνξηθή θαη λνκηθή βάζε 86, 87. γ. επί αλαθνπήο (άξζξν 227 παξ. 1 ηνπ ΚΓηνηθΓηθ) Πιείνλεο δηάδηθνη κπνξνχλ λα αζθήζνπλ αλαθνπή θαηά πξάμεσο εθδνζείζαο ζην πιαίζην δηνηθεηηθήο εθηειέζεσο ππφ ηηο ίδηεο πξνυπνζέζεηο πνπ επηηξέπεηαη γηα ηελ πξνζθπγή, θαη εάλ πξφθεηηαη γηα πεξηζζφηεξεο πξάμεηο, ππφ ηνλ φξν φηη έρνπλ εθδνζεί ζην πιαίζην ηεο ίδηαο δηνηθεηηθήο εθηειέζεσο, απηήο, δειαδή, πνπ επηζπεχδεηαη δπλάκεη ηνπ ίδηνπ λφκηκνπ ηίηινπ. Έηζη, ζπληδηνθηήηεο αθηλήηνπ, θαηά ηνπ νπνίνπ επηζπεχδεηαη δηνηθεηηθή εθηέιεζε, ζπλδένληαη κε ην δεζκφ ηεο νκνδηθίαο, δηφηη απηνί είλαη ζπλνθεηιέηεο θιεξνλνκηθνχ ρξένπο πνπ ηνπο έρεη επηκεξηζζεί 88. 84 Π.ρ. εκπινθή πνιιψλ νρεκάησλ ζην ίδην ηξνραίν πνπ πξνθιήζεθε απφ δεκφζην φρεκα. Αγσγή φισλ ησλ ηδηνθηεηψλ γηα ηηο δεκίεο ησλ νρεκάησλ ηνπο. Γελ νκνδηθνχλ, αθνχ θάζε απηνθίλεην έπαζε ηδηαίηεξε δεκία θαη απαηηείηαη εθηίκεζε δηαθνξεηηθψλ πεξηζηαηηθψλ γηα ην χςνο ηεο δεκίαο. 85 Π.ρ. πνιινί παζφληεο ζην ίδην ηξνραίν αηχρεκα. Ο α δεηά ηε δεκία ηνπ νρήκαηφο ηνπ θαη δηαθπγφληα θέξδε, ν β ηαηξηθά έμνδα θαη εζηθή βιάβε, ν γ ηαηξηθά έμνδα, δηαθπγφληα θέξδε θαη εζηθή βιάβε. Γελ νκνδηθνχλ, αθνχ νη απαηηήζεηο ηνπο ζηεξίδνληαη ζε δηαθνξεηηθή πξαγκαηηθή βάζε (βιάβε νρήκαηνο θαη εμ απηήο απψιεηα εζφδσλ ν α, ηξαπκαηηζκφ ν β, ηξαπκαηηζκφ θαη απψιεηα εζφδσλ ν γ ) θαη δηαθνξεηηθέο λνκηθέο βάζεηο θαη σο εθ ηνχηνπ δελ είλαη ζπλαθείο. Δπί πνιιψλ ζπληδηνθηεηψλ νρεκάησλ, ν έλαο σο νδεγφο δεηά, πέξα απφ ηε δεκία ηνπ νρήκαηνο, θαη κηζζνχο πνπ απψιεζε θαη εζηθή βιάβε. 86 Π.ρ. εκπινθή ελφο νρήκαηνο ζε ηξνραίν αηχρεκα κε πνιινχο επηβάηεο. Εεηνχλ: ν α ηε δεκία ηνπ νρήκαηφο ηνπ, ν β κφλν εζηθή βιάβε, ν γ δηαθπγφληα θέξδε ιφγσ ηξαπκαηηζκνχ. σκαηηθή βιάβε ιφγσ ηαηξηθνχ ιάζνπο. Ο παζψλ δεηά λνζήιηα, ακνηβή νηθηαθήο βνεζνχ θαη εζηθή βιάβε, ελψ νη γνλείο ηνπ δεηνχλ κφλν εζηθή βιάβε. 87 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 713. 88 Βι. Β. Μσπζίδε, φ. π., ζει. 715. [23]