Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών Οδικός χάρτης για τη μετάβαση από το Δημοτικό σχολείο στο Γυμνάσιο Ικανοποίηση Επιτυχία Ανταλλαγή Κατανόηση Πράξη Διάδοση Γνώση Παιχνίδι Φαντασία Τόλμη Βιώματα Προσπάθεια Πλαίσιο Εφαρμογής Δραστηριοτήτων Υποστήριξης Μαθητών (ΠΕΔΥΜ) Συγγραφή : Λεων.Γ.Παρτσανάκης, Σχολικός Σύμβουλος Γαλλικής γλώσσας Επιστημονική ομάδα : Βασιλική Δινάκη, Υπεύθυνη ΣΕΠ του ΚΕΣΥΠ Σερρών Φωτεινή Δομουχτσή, Υπεύθυνη ΣΕΠ του ΚΕΣΥΠ Σερρών Χρυσάνθη Παλάζη, Υπεύθυνη Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων Σερρών Ιωάννης Πούλιος, Υπεύθυνος Σχολ.Δραστηριοτήτων Π.Ε. Σερρών ΕΚΔΟΤΗΣ Διεύθυνση Δ.Ε. Σερρών Διευθυντής Γεώργιος Μπουλάκης
Εισαγωγή Το πρόγραμμα ΠΕΔΥΜ έχει σχεδιαστεί με στόχο να βοηθήσει το σχολείο να οργανώσει και να εφαρμόσει σημαντικές στρατηγικές πρόληψης, να ενισχύσει το αίσθημα του ανήκειν και να προωθήσει την ευημερία, την ασφάλεια, τα ενδιαφέροντα και την πρόοδο όλων των μαθητών, καθώς πλησιάζουν την ηλικία της εφηβείας. Το προτεινόμενο υλικό του προγράμματος ΠΕΔΥΜ υποστηρίζει το σχολείο ώστε αυτό να μπορεί να ανταποκριθεί στις διάφορες ανάγκες των μαθητών σε αυτή τη φάση της ανάπτυξής τους στους τομείς: Ενημέρωσης του μαθητή για το περιεχόμενο της διδασκαλίας Ενθάρρυνσης της χρήσης των τοπικών δικτύων Προώθησης στρατηγικών για την οργάνωση της ΣΤ τάξης που συνεισφέρουν σε ένα ασφαλέστερο και πιο υποστηρικτικό περιβάλλον Παροχής υλικού για ενδυνάμωση της ελαστικότητας των μαθητών Εξερεύνησης των προσεγγίσεων για τη βελτίωση της συμμετοχής των γονέων και της τοπικής κοινωνίας Δημιουργίας πνεύματος και κουλτούρας συνεργασίας των εκπαιδευτικών του Δημοτικού σχολείου και του Γυμνασίου Αυτό το υλικό φιλοδοξεί να παρέχει στους εκπαιδευτικούς καινοτόμες ιδέες τόσο στη διδακτική όσο και στη μαθησιακή διαδικασία. Στην περίοδο αυτή της εφηβείας οι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με ραγδαίες φυσικές, συγκινησιακές και πνευματικές αλλαγές καθώς ταυτόχρονα αναζητούν τη δική τους θέση στον κόσμο...
Δραστηριότητες Για τη μετάβαση Των μαθητών Της ΣΤ τάξης Δραστηριότητα 1 Σκέφτομαι το Γυμνάσιο Δραστηριότητα 2 Τι γνώμη έχεις; Δραστηριότητα 3 Ο καλός καθηγητής Δραστηριότητα 4 Διαβατήρια Δραστηριότητα 5 Επικοινωνώ τις σκέψεις μου Δραστηριότητα 6 Τι πιστεύουν οι γονείς;
Δραστηριότητα 1 Σκέφτομαι το Γυμνάσιο Καθορίζω τους κανόνες Ο καθορισμός κανόνων για τους μαθητές είναι πολύ σημαντικός για κάθε τάξη. Επιτρέπει στους μαθητές και στους εκπαιδευτικούς να έχουν αμοιβαία κατανόηση για τη συμπεριφορά του καθένα. Οι κανόνες είναι ιδιαίτερα σημαντικοί όταν οι μαθητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης που απαιτούν την ανταλλαγή ιδεών, αξιών και συμπεριφορών. Μια χρήσιμη στρατηγική είναι να εμπλέξουμε τους μαθητές στην κατανόηση και εφαρμογή των κανόνων επικοινωνίας: Δεν περιφρονούμε τους άλλους Ο καθένας έχει το δικαίωμα λόγου Οτιδήποτε λεχτεί στην τάξη είναι εμπιστευτικό Δεν είναι υποχρεωμένος κανείς να εκφράσει τη γνώμη του εάν δε το θέλει. Σκοπός Να αρχίσουν οι μαθητές να σκέπτονται το Γυμνάσιο και να συνειδητοποιήσουν τη διαδικασία της μετάβασης Προετοιμασία Σειρά ερωτήσεων σε φωτοτυπίες για κάθε μαθητή της τάξης Διαδικασία 1. Ο εκπαιδευτικός κάνει εισαγωγή του θέματος ρωτώντας τους μαθητές εάν έχουν σκεφτεί τη μετάβαση στο Γυμνάσιο. 2. Ο εκπαιδευτικός ζητάει από τους μαθητές να συμπληρώσουν τη σελίδα με τις ερωτήσεις στο φύλλο τους. 3. Οι μαθητές κάνουν ομάδες ανάλογα με το χρώμα της προτίμησής τους. 4. Ο εκπαιδευτικός ζητεί από τους μαθητές να εκφράσουν το λόγο της προτίμησης του χρώματος της ομάδας τους.
Το χρώμα του Γυμνασίου Δραστηριότητα 1.α Έχεις σκεφτεί για το Γυμνάσιο; ΝΑΙ ΟΧΙ Να γράψεις τρία από τα αγαπημένα σου χρώματα και άλλα τρία λιγότερα αγαπημένα χρώματα ΤΑ ΠΙΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΤΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ. Ποιο από τα χρώματα εκφράζει αυτό που αισθάνεσαι για το Γυμνάσιο;. Γιατί επέλεξες αυτό το χρώμα;. Γιατί πιστεύεις ότι ατό το χρώμα σε κάνει να αισθάνεσαι έτσι; Ένιωθες πάντα έτσι για το χρώμα αυτό; ΝΑΙ ΟΧΙ
Δραστηριότητα 2 Τι γνώμη έχεις; Σκοπός Να αρχίσουν οι μαθητές να σκέπτονται για το Γυμνάσιο και να αναλάβουν τη διαδικασία της μετάβασης Προετοιμασία Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει κάρτες για τη συνέχεια της δραστηριότητας Διαδικασία: 1. Ο εκπαιδευτικός ζητεί από τους μαθητές να σχηματίσουν ημικύκλιο. 2. Τοποθετεί τη λέξη καλύτερα σε μια γωνία της τάξης και τη λέξη χειρότερα σε μία άλλη. 3. Εξηγεί στους μαθητές ότι αυτό είναι η συνέχεια. Όταν ακούγεται μια λέξη ή φράση, οι μαθητές θα πάρουν θέση σε σειρά που εκφράζει γι αυτούς δυνατά αισθήματα. Αν για παράδειγμα ακούσουν τη λέξη ΖΩΗ, οι μαθητές που αισθάνονται ότι η ζωή τους να είναι καλύτερη στο Γυμνάσιο, στέκονται στη σειρά της συνέχειας κοντά στη λέξη καλύτερα ενώ αυτοί που δεν είναι σίγουροι για το πώς αισθάνονται ότι θα η ζωή τους, στέκονται σε ίση απόσταση από τις δυο λέξεις και αυτοί που πιστεύουν ότι τα πράγματα θα είναι χειρότερα, στέκονται κοντά στη λέξη χειρότερα. 4. Ζητεί από τους μαθητές να εξηγήσουν γιατί στέκονται στη λέξη που επέλεξαν. 5. Εξηγεί ότι μπορούν να μετακινηθούν εάν άλλαξαν γνώμη, ενώ ακούν τις γνώμες των άλλων μαθητών. 6. Ζητεί από τους μαθητές να συμπληρώσουν το έντυπο ΠΕΔΥΜ και συγκεντρώνει τις απαντήσεις όλων. Ορισμένοι μαθητές ίσως έχουν προσθέσει και άλλες λέξεις όπως: ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΙΛΙΕΣ ΑΘΛΗΜΑΤΑ
Έρευνα ΠΕΔΥΜ για τα σχολεία Δραστηριότητα 2.α 1. Όταν σκέπτεσαι τη μετάβασή σου στο Γυμνάσιο Αισθάνεσαι καλά α. ποτέ β. όχι πολύ γ. μερικές φορές δ. περισσότερες φορές ε. πάντα Αισθάνεσαι άσχημα α. ποτέ β. όχι πολύ γ. μερικές φορές δ. περισσότερες φορές ε. πάντα Δεν αισθάνεσαι τίποτε α. ποτέ β. όχι πολύ γ. μερικές φορές δ. περισσότερες φορές ε. πάντα Αισθάνεσαι αβεβαιότητα α. ποτέ β. όχι πολύ γ. μερικές φορές δ. περισσότερες φορές ε. πάντα Να περιγράψεις τα αισθήματά σου για τη μετάβαση 2. Γράψε εδώ αυτά που πιστεύεις ότι θα συμβούν την πρώτη σου μέρα στο Γυμνάσιο. 3. Στο νέο σου σχολείο πιστεύεις ότι θα : Κάνεις νέους φίλους ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ Έχεις καλούς καθηγητές ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Συμπεριφέρεσαι καλύτερα από ότι τώρα ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Χρειαστεί να διαβάσεις περισσότερο ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Μάθεις περισσότερα από ότι στο Δημοτικό σχολείο ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ Περνάς καλύτερα ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Αισθάνεσαι μεγαλύτερη ασφάλεια ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Ξέρεις τι να κάνεις ΝΑΙ ΟΧΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ
Δραστηριότητα 2.β 4. Tα τρία πράγματα που περιμένω με ανυπομονησία να γνωρίσω στο Γυμνάσιο, είναι: A. B. Γ. 5. Τα τρία πράγματα που με ανησυχούν περισσότερο όταν πάω στο Γυμνάσιο, είναι: A. B. Γ.
Δραστηριότητα 3 Ο καλός καθηγητής Σκοπός Να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να αρχίσουν να σκέπτονται ποιες είναι οι προσδοκίες τους για το Γυμνάσιο Προετοιμασία Ο εκπαιδευτικός δίνει σε φωτοαντίγραφο το φύλλο ο καλύτερος καθηγητής για μένα Χαρτί Ψαλίδια Κόλλα Κείμενα Διαδικασία 1. Ο εκπαιδευτικός ζητεί από τους μαθητές να σκεφτούν ποιος θα ήταν ο καλύτερος καθηγητής γι αυτούς. 2. Μοιράζει χαρτί σε κάθε μαθητή μαζί με μια φωτοτυπία με περιγραφές καθηγητών σε κάρτες. 3. Ζητεί από τους μαθητές να κόψουν τη φωτοτυπημένη σελίδα σε ατομικές κάρτες. 4. Ζητεί από τους μαθητές ή ζευγάρια μαθητών, να βάλουν σε σειρά, από το ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ σε ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ. Εξηγεί ότι δεν υπάρχει σωστό ή λάθος στην κατάταξη που θα κάνουν. Αυτό είναι μόνο η γνώμη τους. Όταν τελειώσουν την κατάταξη, οι μαθητές κολλούν τις κάρτες στο χαρτί τους. 5. Καλεί τους μαθητές να παρουσιάσουν τα φύλλα τους στους υπόλοιπους μαθητές και να δώσουν εξηγήσεις για την απόφασή τους. 6. Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να συμπληρώσουν το φύλλο ο καλύτερος καθηγητής για μένα. 7. Ευχαριστεί τους μαθητές για τη συμβολή τους στον τρόπο διδασκαλίας που αυτοί εκτιμούν.
Δραστηριότητα 3.α Κάρτες που περιγράφουν τον καθηγητή ΕΊΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΕΊΝΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙ- ΚΟΣ ΕΊΝΑΙ ΕΞΥΠΝΟΣ ΕΊΝΑΙ ΘΕΤΙΚΟΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΔΙΝΕΙ ΣΥΜ- ΒΟΥΛΕΣ ΑΠΑΙΤΕΙ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΕΊΝΑΙ ΦΙΛΙΚΟΣ ΚΑΝΕΙ ΑΣΤΕΙΑ ΕΊΝΑΙ ΑΝΕΚΦΡΑ- ΣΤΟΣ ΑΠΑΝΤΑΕΙ ΣΤΙΣ ΕΡΩ- ΤΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΕΝΘΑΡΡΥ- ΝΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΊΝΑΙ ΕΣΩ- ΣΤΡΕΦΗΣ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΧΙΟΥ- ΜΟΡ ΒΟΗΘΑΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑ- ΘΗΤΕΣ ΓΕΛΑΕΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΚΑΤΑΝΟΗ- ΣΗ ΣΥΝΟΜΙ- ΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΙΝΕΙ ΣΑΦΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΠΕΥΘΥ- ΝΕΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΊΝΑΙ ΚΑΛΟΣ ΜΕ ΒΟΗΘΑ- ΕΙ ΝΑ ΚΑ- ΤΑΝΟΗΣΩ ΜΙΑ ΕΝΝΟΙ- Α ΕΞΗΓΕΙ ΠΏΣ ΝΑ ΚΑΝΩ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΕΊΝΑΙ ΔΙΑ- ΘΕΣΙΜΟΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΠΕΞΗΓΗ- ΣΗ
Ο καλύτερος καθηγητής για μένα! Δραστηριότητα 3.β Πώς θα ήθελες να είναι οι καθηγητές σου στο Γυμνάσιο; Κάνε το πορτραίτο του καλύτερου καθηγητή κατά τη γνώμη σου. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις λέξεις από τις κάρτες ή και να προσθέσεις δικές σου. Πιστεύεις ότι οι καθηγητές είναι σημαντικοί για τη διαπαιδαγώγησή σου; Γιατί;
Δραστηριότητα 4 Διαβατήριο Σκοπός Να ισχυροποιήσουμε την αυτοεκτίμηση, να ενημερώσουμε τους εκπαιδευτικούς και μαθητές και να αναγνωρίσουμε τα επιτεύγματα στο Δημοτικό. Να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τη διαδικασία της θωράκισης μιας θετικής ταυτότητας Προετοιμασία Προετοιμάστε τη μορφή του διαβατηρίου ή ζητείστε από τους μαθητές να το κάνουν οι ίδιοι στον υπολογιστή τους. Διαδικασία 1. Εισάγετε την έννοια του διαβατηρίου, τα οφέλη που έχουν οι μαθητές δημιουργώντας το δικό τους διαβατήριο, π.χ. να γιορτάσουν για όλα έχουν μάθει στο Δημοτικό σχολείο και να το ανακοινώσουν στους καθηγητές του Γυμνασίου. 2. Συμβουλέψτε τους μαθητές για το ποιες προσωπικές πληροφορίες επιτρέπεται να κάνουν γνωστές γι αυτούς και την οικογένεια τους. 3. Προσφέρετε τη βοήθειά σας αν σας ζητηθεί.
Δραστηριότητα 4.α
Σχετικά με τον εαυτό μου : TO ONOMA MOY :.. ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΝΑ ΜΕ ΦΩΝΑΖΟΥΝ : ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΜΟΥ :. Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥ : Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ :. ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ :. Τι θέλω να γνωρίζετε για μένα Γράψε οτιδήποτε θέλεις να μάθουν οι συμμαθητές σου και οι καθηγητές σου (εάν έχεις ζωάκι στο σπίτι, εάν κάνεις κάποιο σπορ, το αγαπημένο σου φαγητό, βιβλίο, χόμπι, ταινία, κλπ.) Το διαβατήριό μου
Σχετικά με τον εαυτό μου : Μπορείς να κολλήσεις μια φωτογραφία σου Μαθαίνω καλύτερα όταν: Το διαβατήριό μου Ο καθένας είναι μοναδικός για τον τρόπο που μαθαίνει κάτι. Σκέψου τους τρόπους που σου αρέσουν να μαθαίνεις και τους λόγους. Δίνονται μερικά παραδείγματα. Μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις εάν σε αφορούν ή και να προσθέσεις τους δικούς σου λόγους. Μαθαίνω καλύτερα όταν (πχ. έχει ησυχία) Διότι όταν (πχ. μελετώ με συμμαθητή μου) Διότι Όταν (πχ. Κάνω ταυτόχρονα άλλα πράγματα) Διότι Όταν (πχ. είμαι σε ομάδα εργασίας) Διότι... Το διαβατήριό μου
Στόχοι που θέλω να πετύχω Σχετικά με τον εαυτό μου : Σκέψου τι αναζητείς με τη μετάβασή σου στο Γυμνάσιο και ειδικότερα αυτά που θέλεις να κάνεις και να μάθεις. Σκέψου για ποιόν λόγο οι στόχοι αυτοί είναι σημαντικοί για εσένα. Στόχος 1 Στόχος 2 Στόχος 3 Σχετικά με τον εαυτό μου : Εργασίες για τις οποίες είμαι υπερήφανος (μπορείς να εμφανίσεις τρεις από τις εργασίες σου πχ. στα Μαθηματικά, στη ζωγραφική, στις Ξένες γλώσσες)
Δραστηριότητα 5 Επικοινωνώ τις σκέψεις μου Σκοπός Να κάνουμε γνωστές τις ανησυχίες και προσδοκίες μας για το Γυμνάσιο Προετοιμασία Προηγούμενες δραστηριότητες Φωτοτυπία του γράμματος πρότυπου προς το Διευθυντή Γυμνασίου Ταχυδρομικούς φακέλους Γραμματόσημα Διαδικασία 1. Ζητώ από τους μαθητές να σχηματίσουν ομάδες 2. Τους ζητώ να εκφράσουν τις ερωτήσεις στις οποίες θα ήθελαν να λάβουν απαντήσεις για το νέο τους σχολείο 3. Σύνταξη ενός γράμματος, βασισμένο στο πρωτότυπο, προς το Διευθυντή του Γυμνασίου 4. Αποστολή του γράμματος αφού αυτό έχει ελεγχθεί από τον εκπαιδευτικό
Δραστηριότητα 5.α Γράμμα μοντέλο Κύριο Διευθυντή 88ού Γυμνασίου Οδός Χαράς 55 ΣΕΡΡΕΣ (Ημερομηνία) Αγαπητέ Κύριε Διευθυντή, Είμαστε τέσσερεις μαθητές από το 99ό Δημοτικό Σχολείο Σερρών. Σας γράφουμε αυτό το γράμμα διότι θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για το σχολείο σας. Παρακάτω είναι οι ερωτήσεις μας. 1. Ποιούς χώρους διαθέτει το σχολείο για δραστηριότητες; 2. Χρειάζεται να περάσουμε κάποιες εξετάσεις για την εγγραφή μας εκεί; 3. Υπάρχει κώδικας ενδυμασίας; 4. Ποια μαθήματα διδάσκονται υποχρεωτικά και πόσες ώρες είναι το εβδομαδιαίο πρόγραμμα για τους μαθητές της Α Γυμνασίου; 5. Πόσες ώρες μαθημάτων την ημέρα; 6. Υπάρχει ευκολία πρόσβασης για μαθητές με κινητικά προβλήματα; Σας ευχαριστούμε για το χρόνο σας. Περιμένοντας την απάντησή σας, Με σεβασμό, Πέτρος, Μαρία, Εντρι, Ταμάρα. Μαθητές ΣΤ τάξης
Δραστηριότητα 6 Τι πιστεύουν οι γονείς/κηδεμόνες; Σκοπός Να κάνουμε τους γονείς να κατανοήσουν τη μετάβαση. Να ενθαρρύνουμε την επικοινωνία μεταξύ των γονέων/κηδεμόνων και των μαθητών. Να ενδυναμώσουμε την υποστήριξη των γονέων/κηδεμόνων και εκπαιδευτικών προς τους μαθητές που βιώνουν τη μετάβαση. Προετοιμασία Φωτοαντίγραφο της έρευνας Διαδικασία 1. Ζητώ από τους μαθητές να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο στο σπίτι μαζί με τους γονείς/κηδεμόνες τους. 2. Συζητώ τα αποτελέσματα της έρευνας με τους γονείς μέσα στην τάξη και υπογραμμίζω όποιες κοινές ερωτήσεις Έρευνα 1. Ποια ήταν τρία από τα πράγματα που σας άρεσαν στο Γυμνάσιο; 2. Ποιά ήταν τα τρία πιο δύσκολα πράγματα για εσάς στο Γυμνάσιο; 3. Ποιές είναι οι τρεις ερωτήσεις στις οποίες θα θέλατε να πάρετε απαντήσεις για το παιδί σας από το νέο τους σχολείο; 4. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η μεγαλύτερη διαφορά που θα προσέξετε, με τη φοίτηση του παιδιού σας στο Γυμνάσιο;
Σύλληψη της ιδέας, μετάφραση από τη Γαλλική γλώσσα, επένδυση, σχεδιασμός, επιλογή ύλης, επεξεργασία κειμένου, μετατροπή σε ηλεκτρονική μορφή... Σχολικός Σύμβουλος Γαλλικής γλώσσας Δ.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας Έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση Φεβρουάριος 2014