Ο ΡΟΛΟ ΚΑΙ Η ΘΕΗ ΣΗ ΑΤΘΕΝΣΙΑ ΣΟΤ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟΤ ΣΟ ΣΕΙ ΑΝΣΩΝΙΑΓΟΤ ΟΛΓΑ ΑΔΜ: 1516

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ: ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ Ο ΡΟΛΟ ΚΑΙ Η ΘΕΗ ΣΗ ΑΤΘΕΝΣΙΑ ΣΟΤ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟΤ ΣΟ ΣΕΙ ΑΝΣΩΝΙΑΓΟΤ ΟΛΓΑ ΑΔΜ: 1516 ΑΠΡΙΛΙΟ 2014 ΔΠΟΠΣΗ ΚΑΘΗΓΗΣΗ Γρ. Βασίλειος άλτας

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟ......2 ΔΙΑΓΧΓΗ.....3 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1o :Ο νξηζκφο ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ....4 1.1 Παξαδνζηαθέο κνξθέο ηεο απζεληίαο.....6 1.2 Η απζεληία ζηε ζχγρξνλε παηδαγσγηθή....7 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2ν :Η ζέζε θαη ν ξφινο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζην ΣΔΙ......9 2.1 Δπαγγεικαηηζκφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ...9 2.2 θνπφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ...10 2.3 Σξφπνο ρξήζεο ηεο απζεληίαο.....11 2.3.1 Βνεζεηηθά κέζα-εξγαιεία θνηηεηψλ...12 2.3.2 Κίλεηξα δηδαζθαιίαο....14 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3o :Αλαζθφπεζε ηεο απζεληίαο εθπαηδεπηηθνχ ζην ΣΔΙ...17 3.1 Αξεηέο ηεο απζεληίαο.17 3.2 Υαξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα εθπαηδεπηψλ...17 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4o :ηφρνη ηεο έξεπλαο.....22 4.1 Φνηηεηηθή εξεπλεηηθή εξγαζία......24 4.1.1 Μνξθέο έξεπλαο.......25 4.1.2 Σερληθέο ζπιινγήο δεδνκέλσλ...26 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5o :Γηεμαρζίζα έξεπλα...33 5.1 Mέζνδνο ζπιινγήο δεδνκέλσλ...33 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6o :Αλάιπζε απνηειεζκάησλ έξεπλαο....37 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ....78 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ....81 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.....109 ει. 1 απφ 109

ΠΡΟΛΟΓΟ Η παξνχζα έξεπλα επηδηψθεη λα δηεξεπλήζεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν αληηιακβάλνληαη νη θνηηεηέο ην ξφιν θαη ηε ζέζε ηεο απζεληίαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζην Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα θαζψο επίζεο ηηο ζηάζεηο θαη ηηο απφςεηο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζρεηηθά κε ηελ απζεληία. Γηα ην ιφγν απηφ κνηξάζηεθαλ εξσηεκαηνιφγηα. Απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε λα πξνζδηνξηζηεί αλ κέζσ ηεο έξεπλαο, επηδηψθεηαη: λα γίλεη θαηαγξαθεί ησλ απνηειεζκαηηθφηεξσλ κεζφδσλ δηδαζθαιίαο, λα ηνληζηεί ε ειεχζεξε έθθξαζε ησλ θνηηεηψλ, λα θαηαγξαθεί ε αληηθεηκεληθφηεηα ησλ εθπαηδεπηηθψλ, λα εθηηκεζνχλ νη ζπκβνπιέο ησλ εθπαηδεπηηθψλ, λα εθηηκεζεί ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο επηθνηλσλίαο, λα πξνβιεζεί ε γλψζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, λα δηαηππσζνχλ νη αδπλακίεο ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζεο. Απηφο είλαη ν ζθνπφο ηνλ νπνίν πξφθεηηαη λα εμππεξεηήζεη ε έξεπλα. ην ζεκείν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ φζνπο ζπλέβαιαλ ή δηεπθφιπλαλ κε ηνλ ηξφπν ηνπο ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηνχ ηνπ πνλήκαηνο. Σηο εηιηθξηλείο κνπ επραξηζηίεο απεπζχλσ ζηνλ θαζεγεηή ην Γξ. άιηα Βαζίιεην, ν νπνίνο επηηέιεζε ην έξγν ηνπ επφπηε απηήο ηεο εξγαζίαο, γηα ηηο ζεκαληηθέο ππνδείμεηο ηνπ πνπ ζπλέβαιαλ ζηελ αξηηφηεξε δηακφξθσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηεο δνκήο ηεο κειέηεο, ηε ζηαζεξή ελζάξξπλζή ηνπ θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο ζπγγξαθήο, γηα ηηο ηδηαίηεξα πνιχηηκεο ζπκβνπιέο ηνπ, ηε δηαξθή ζηήξημε θαη ηελ επνηθνδνκεηηθή θαη γφληκε ζπλεξγαζία πνπ είρακε. Σέινο, λα επραξηζηήζσ ηελ νηθνγέλεηά κνπ θαη ηα νηθεία κνπ πξφζσπα, πνπ ζηάζεθαλ δίπια κνπ ζε απηφ ην δχζθνιν έξγν θαζψο θαη γηα ηε ζπλερή ζηήξημε θαη εκπηζηνζχλε ηνπο ζε θάζε κνπ πξνζπάζεηα ει. 2 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΔΙΑΓΩΓΗ θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα κειεηήζεη πψο αληηιακβάλνληαη νη θνηηεηέο ηελ έλλνηα ηεο «απζεληίαο» ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαζψο ζα δηεξεπλήζεη θαη ηηο απφςεηο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πεξί ηνπ ζέκαηνο. Ο αθξηβήο πξνζδηνξηζκφο θάζε ζρεηηθήο έλλνηαο πνπ ππεηζέξρεηαη θαη πξνζδηνξίδεη ην θάζε ζέκα, απνηειεί πξνυπφζεζε ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο γηα ηε ζε βάζνο θαηαλφεζή ηνπ. Σν ζέκα ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο είλαη «Ο ξφινο θαη ε ζέζε ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ελφο Σερλνινγηθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Ιδξχκαηνο», ε δηεπθξίληζε θαη ν αθξηβήο θαη πιήξεο πξνζδηνξηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ, απαηηεί σο απαξαίηεην λα απνζαθεληζζνχλ ηα εμήο : Ση ελλννχκε κε ηνλ φξν «απζεληία»; Απφ ην ζχλνιν ησλ δπλαηψλ νξηζκψλ ηεο «απζεληίαο» είλαη απαξαίηεην λα επηιερζεί απηφο, ν νπνίνο εθθξάδεη ην πεξηερφκελφ ηεο ππφ ηελ έλλνηα ηελ νπνία ηελ απνδέρεηαη ν εξεπλεηήο ή ε εξεπλήηξηα. Ση ελλννχκε κε ηνλ φξν «ξφινο θαη ζέζε ηεο απζεληίαο»; Η εμέηαζε απηή είλαη πηζαλφ λα νδεγήζεη ζηελ επηινγή κηαο θαηαιιειφηεξεο έλλνηαο. Ση ελλννχκε κε ηνλ φξν «εθπαηδεπηηθφο»; Υξεηάδεηαη λα πξνζδηνξηζηεί πψο εθιακβάλεηαη ν φξνο «εθπαηδεπηηθφο». Ση ελλννχκε κε ηνλ φξν «ν ξφινο θαη ε ζέζε ηεο απζεληίαο ελφο εθπαηδεπηηθνχ»; Ση πεξηερφκελν απνδίδνπκε ζηε ιέμε «ελφο»; Γειαδή πνηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απζεληίαο πξνζδηνξίδνπλ ηνλ εθπαηδεπηηθφ. Αθφκε ρξήζηκν είλαη λα εμεηαζηνχλ φιεο νη έλλνηεο πνπ ελδερνκέλσο ζα κπνξνχζαλ λα εμππεξεηήζνπλ θαιχηεξα ζηνπο ζθνπνχο ηεο ζπγθεθξηκέλεο έλλνηαο. Σν πξψην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηνλ νξηζκφ ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζην Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα. Η έλλνηα ηεο απζεληίαο ζρεηίδεηαη ηφζν κε ηελ εμνπζία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ φζν θαη κε ην θχξνο πνπ απνξξέεη απφ ηε πξνζσπηθφηεηα ηνπ θαη ηε κφξθσζή ηνπ. Σν δεχηεξν θεθάιαην πεξηιακβάλεη ην ξφιν θαη ηε ζέζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζην Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα. Ο εθπαηδεπηηθφο δελ πξέπεη λα ιεηηνπξγεί σο ππεξεζηαθή απζεληία, λα επηβάιιεηαη δειαδή ζηνπο θνηηεηέο ηνπ επεηδή έρεη ηελ επαγγεικαηηθή ηδηφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαζψο εθεί επεξεάδνπλ ηελ απνηπρία ή ηελ επηηπρία ηεο δηδαθηηθήο πξάμεο. Σν ηξίην θεθάιαην πεξηιακβάλεη κηα αλαζθφπεζε γηα ην πψο νξίδεηαη ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εηδηθφηεξα ζην Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα. Υαξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ει. 3 απφ 109

θαη αξεηέο πνπ ηνπ πξνζδίδεη ε απζεληία. Σν ηέηαξην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηνπο ζηφρνπο ηεο έξεπλαο. Απφςεηο θαη ζηάζεηο θνηηεηψλ θαη θαζεγεηψλ φζν αλαθνξά ηελ απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Σν πέκπην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηελ δηεμαρζίζα έξεπλα. Η κέζνδνο ζπιινγήο δεδνκέλσλ πνπ επηιέρζεθε ήηαλ ην ειεθηξνληθφ εξσηεκαηνιφγην. Η έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηε ζπκπιήξσζε δχν εξσηεκαηνινγίσλ απφ θνηηεηέο θαη εθπαηδεπηηθνχο, γίλεηαη παξνπζίαζε δχν ζρεηηθψλ εξεπλψλ κε ην αληηθείκελν ηνπ ζέκαηνο. Σν έθην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο. ει. 4 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Κεθάιαην 1 ν Οξηζκόο ηεο απζεληίαο εθπαηδεπηηθνύ Η απζεληία είλαη γλψξηζκα αηφκσλ ηα νπνία έρνπλ ηζρχ, θχξνο, ππφιεςε, πξφηππε ζπκπεξηθνξά θαη ππεξνρή απέλαληη ζε άηνκα κίαο νκάδαο ή ελφο θνηλσληθνχ ζπλφινπ. Πξνυπνζέηεη ηελ θαηνρή εηδηθψλ γλψζεσλ φπσο νη θηιφζνθνη, νη παηδαγσγνί, νη λνκνζέηεο φπνπ ην αδηακθηζβήηεην θχξνο ηνπο πεγάδεη απφ ηε θηινζνθεκέλε ζηάζε ηνπο απέλαληη ζηε δσή θαη ηε δχλακε ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπο. πλεπψο ε απζεληία κε ηελ έλλνηα απηή είλαη θαηλφκελν πεξηζζφηεξν θνηλσληθφ θαη ιηγφηεξν αηνκηθφ θαη πεξηγξάθεη κία θνηλσληθή ζρέζε φπνπ ζε θάπνηα άηνκα ηνπο έρεη δνζεί ε λνκηκφηεηα λα εγνχληαη θαη άιινη λα ηνπο αθνινπζνχλ. Ο εθπαηδεπηηθφο θαιείηαη λα βνεζήζεη θαη λα κεηαηνπίζεη ηνπο θνηηεηέο ηνπ απφ έλα ζηάδην αλσξηκφηεηαο ή εμάξηεζεο ζε έλα ζηάδην σξηκφηεηαο. Γηα λα ππάξμεη φκσο θαζνξηζηηθή επίδξαζε ηνπ θνηηεηή, ν εθπαηδεπηηθφο ελζαξθψλεη ηελ έλλνηα ηεο απζεληίαο θαη παξάιιεια ππάξρεη ζπλεηδεηή ζπγθαηάζεζε ηνπ θνηηεηή θαη ηελ αλαγλψξηζε ηεο ππεξνρήο θαη ησλ ηθαλνηήησλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ γηα ηελ πξνθαζνξηζκέλε επηηπρία ησλ ζηφρσλ. Η απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ κε απηέο ηηο πξνυπνζέζεηο ζα κπνξέζεη λα βξεη ηα κέζα πνπ ζα επηδξάζνπλ ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ θνηηεηή, δηαθνξεηηθά δεκηνπξγνχληαη αηζζήκαηα απάζεηαο, δπζαξέζθεηαο θαη έληαζεο. Η γλήζηα απζεληία δηαθξίλεηαη απφ νπζηψδεηο θχξνο ην νπνίν απνξξέεη απφ ηελ ίδηα ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ αηφκνπ θαη ηελ αίγιε πνπ εθπέκπεη κε ηε γεληθφηεξε παξνπζία ηνπ ρσξίο απαξαίηεηα λα έρεη κηα ηδηαίηεξε ζέζε ζην ζχζηεκα ηεξάξρεζεο. Ο εθπαηδεπηηθφο ζα πξέπεη λα έρεη πνιιή θαιή γλψζε ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ δηδάζθεη λα θάλεη ρξήζε ηεο θαηάιιειεο δηδαθηηθήο κεζνδνινγίαο θαη παξάιιεια κε ηελ αθεξαηφηεηα ηνπ ραξαθηήξα ηνπ θαη ησλ δίθαησλ ρεηξηζκψλ ηνπ απέλαληη ζηνπο θνηηεηέο λα εμαζθαιίδεη ηε ζπλαίλεζε ηνπο ρσξίο ηε ρξήζε εμνπζηαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο. Η απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δελ είλαη κφλν εζηθήο κνξθήο αιιά θαη πλεπκαηηθήο θαη πξνέξρεηαη απφ ηηο γλψζεηο, ηνλ ηξφπν πνπ ελεξγεί, ηελ εκπεηξία θαη γίλεηαη απνδεθηφο απφ ηνπο θνηηεηέο. ει. 5 απφ 109

1.1 Παξαδνζηαθέο κνξθέο ηεο απζεληίαο χκθσλα κε ην παξαδνζηαθφ πιαίζην ε απζεληία δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο βαζηθέο πεξηνρέο ηελ ηε γλσζηηθή απζεληία, ηελ θπξίαξρε απζεληία θαη ηελ εζηθή απζεληία. Γλσζηηθή απζεληία. Ο εθπαηδεπηηθφο νθείιεη λα έρεη πνιιή θαιή γλψζε ηνπ καζήκαηνο θαη λα θαηέρεη νινθιεξσηηθά ην αληηθείκελν πνπ αληηπξνζσπεχεη. Οη γλψζεηο πνπ κεηαδίδεη ζηνπο θνηηεηέο πξέπεη λα είλαη επηζηεκνληθά έγθπξεο θαη επηθπξσκέλεο. Οθείιεη λα γλσξίδεη ν εθπαηδεπηηθφο φηη δελ γλσξίδεη ν θνηηεηήο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε αλαθνξηθά κε ην κάζεκα θαζψο επίζεο νη γλψζεηο ησλ θνηηεηψλ δελ πξέπεη λα πξνζεγγίδνπλ ην επίπεδν ησλ γλψζεσλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Κπξίαξρε απζεληία. Ο εθπαηδεπηηθφο νθείιεη λα επηβάιιεη ηε ζέιεζή ηνπ απέλαληη ζηνπο θνηηεηέο αθφκε θαη αλ αληηζηέθνληαη ή αληηδξνχλ. Η απζεληία ηνπ βαζίδεηαη ζηελ εμνπζηαζηηθή ζπκπεξηθνξά θαη ζηελ επηβνιή επηπιήμεσλ, επαίλσλ φπνπ ν θνηηεηήο δελ έρεη ην δηθαίσκα αληίξξεζεο θαη δηαθνξεηηθήο άπνςεο. Ηζηθή απζεληία. Ο εθπαηδεπηηθφο νθείιεη λα είλαη πξνζαλαηνιηζκέλνο ζε ζπγθεθξηκέλνπο θαλφλεο ζπκπεξηθνξάο έηζη ψζηε ε δηαγσγή ηνπ λα θξίλεηαη σο εζηθή. Ο ηξφπνο δσήο ηνπ ζα πξέπεη λα δηέπεηαη απφ εζηθέο αμίεο θαη αξρέο νη νπνίεο αλαγλσξίδνληαη απφ ηελ πνιηηεία θαη εμαζθαιίδνπλ απζεληία ζηνλ εθπαηδεπηηθφ. Δπίζεο ζε πεξίπησζε πνπ ηίζεηαη έλα δήηεκα εζηθήο θχζεσο αλάκεζα ζηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη ζηνπο θνηηεηέο κέζα ζηελ αίζνπζα ηφηε ν εθπαηδεπηηθφο πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα επηβάιιεη ηελ δηθή ηνπ άπνςε σο ζσζηή. χκθσλα κε ηηο παξαπάλσ παξαδνζηαθέο κνξθέο απζεληίαο ν εθπαηδεπηηθφο επηζπκεί λα ηνπ αλαγλσξίζνπλ απζεληία φρη κφλν ζηνλ ηνκέα ησλ γλψζεσλ αιιά θαη ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηνπ. Ο εθπαηδεπηηθφο αζθεί ηελ εμνπζία ζηελ ηάμε θαη νη καζεηέο δελ κπνξνχλ λα εθθξάζνπλ ηηο αληηξξήζεηο ηνπο θαη λα ηνπο επηζεκάλνπλ ηπρφλ παξαιείςεηο θαη ιάζε ηνπ. Η απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ραξαθηεξίδεηαη εμνπζηαζηηθή. Ο θνηηεηήο πξνβαίλεη ζε άθξηηε απνδνρή ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο δηδαζθαιίαο θαη ζε απφιπηε ζπκκφξθσζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ πξνο ηηο πξνβαιιφκελεο θαη ζπγθεθξηκέλεο λφξκεο πνπ ηνπ επηβάιινληαη. πσο πξνθχπηεη απφ ην παξαδνζηαθφ πιαίζην ηεο απζεληίαο ν δάζθαινο ζηεξίδεηαη ζηε ζεζκνζεηεκέλε απζεληία ηνπ θαη επηβάιιεηαη ζηνπο θνηηεηέο ηνπ κέζσ ηεο εμσηεξηθήο πεηζαξρίαο θαη ηεξαξρηθψλ θαη ππεξεζηαθψλ δνκψλ. ηελ πεξίπησζε απηή ει. 6 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ εληνπίδεηαη ε ππεξεζηαθή ή ζπκβαηηθή απζεληία πνπ δηαθξίλεηαη απφ ην ηππηθφ θχξνο πνπ πξνζδίδνπλ νη ηεξαξρεκέλεο ζέζεηο. κσο αλάκεζα ζηηο ζρέζεηο θνηηεηψλ θαη εθπαηδεπηηθνχ είλαη απαξαίηεηε ε δηακφξθσζε ηεο γλήζηαο απζεληίαο πνπ πεξηέρεη ην ζηνηρείν ηεο εθνχζηαο αλαγλψξηζεο απφ ηε κεξηά ησλ θνηηεηψλ. πσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο ε παηδαγσγηθή ζρέζε είλαη απφ ηε θχζε ηεο κηα ζρέζε αληζφηεηαο. Ο εθπαηδεπηηθφο ηεο παξαδνζηαθήο αληίιεςεο ηεο απζεληίαο θξνληίδεη λα δηεπξχλεη ηελ αληζφηεηα κε ηνπο θνηηεηέο ηνπ θαη λα ηνλίδεη ηελ απφζηαζε. Ο εθπαηδεπηηθφο σο απφκαθξε απζεληία επηρεηξεί λα θαζηεξψζεη κηα κνλφδξνκε ζρέζε πνπ θηλείηαη πξνο ην θνηηεηή. Μέζα ζε απηφ ην πιαίζην ε απφζηαζε εθπαηδεπηηθνχ θαη θνηηεηψλ εθιακβάλεηαη σο θπζηθή απφξξνηα ηεο δηαθνξάο πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπο αιιά θαη σο αλαγθαία θαη απαξαίηεηε δηφηη δηαζθαιίδεη ην θχξνο ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη αθφκα ηελ ςπρνινγηθή αζθάιεηα ηελ νπνία έρεη αλάγθε ν λένο γηα λα αλαπηπρζεί. Με βάζε απηήλ ηελ πξνζέγγηζε ε έλλνηα ηεο απφζηαζεο απνλέκεη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ην ξφιν ηεο εζηθήο γλσζηηθήο θαη νξγαλσηηθήο απζεληίαο ζηηο ζρέζεηο ηνπ κε ηνπο θνηηεηέο ηνπ θαη επίζεο ηνπ πξνζδίδεη εμνπζηαζηηθή ζέζε κέζα ζηε ζρνιηθή αίζνπζα. Η απζεληία κε ηελ παξαδνζηαθή ηεο κνξθή πηνζεηεί ηνλ εμνπζηαζηηθφ ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ζεσξεί φηη νη ζεηηθέο θαη νη αξλεηηθέο θπξψζεηο θέξλνπλ ην ίδην απνηέιεζκα. Πην ζπγθεθξηκέλα ζχκθσλα κε απηήλ ηελ ζεψξεζε ππνζηεξίδεηαη φηη νη έπαηλνη θαη νη ιφγνη επηδνθηκαζίαο ζπκβάιινπλ ζηελ πξνηξνπή θαη ζηελ ελζάξξπλζε έηζη θαη νη επηπιήμεηο νη ελδείμεηο απνδνθηκαζίαο θαη νη κνξθέο σο απνζάξξπλζε γηα ηελ παξεθηξνπή είλαη νη αζθαιείο ηηκσξίεο. 1.2 Η απζεληία ζηε ζύγρξνλε παηδαγσγηθή Η ζχγρξνλε παηδαγσγηθή δελ απνξξίπηεη ηελ έλλνηα ηεο απζεληίαο γεληθά αιιά ηελ απηαξρηθή απζεληία ηνπ παξαδνζηαθνχ ζρνιείνπ ε νπνία βαζίδεη ηελ εγθπξφηεηα ησλ ζέζεψλ ηεο ζηελ ηεξαξρηθή δνκή θαη ζηηο ππεξεζηαθέο ζρέζεηο θαη φρη ζηε ινγηθή αλάιπζε θαη ηεθκεξίσζε. Δπίζεο δίλεη έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηεο θξηηηθήο ζθέςεο ησλ θνηηεηψλ θαη ελδηαθέξεηαη ψζηε λα βαζίδνληαη ζηε δηθηά ηνπο θξίζε. Ο θνηηεηήο έξρεηαη ζην επίθεληξν ελδηαθέξνληνο θαη ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ βαζίδεηαη ζηελ πλεπκαηηθή ηνπ ππεξνρή θαη δεκηνπξγψληαο ηελ θαηάιιειε παηδαγσγηθή ζρέζε ει. 7 απφ 109

ζηεξίδεηαη θπξίσο ζηελ απηφβνπιε ππαθνή ησλ θνηηεηψλ. Ο εθπαηδεπηηθφο δελ ζεσξείηαη απζεληία, αιιά ζα πξέπεη λα αλαγλσξίδεη φηη είλαη θαη ν ίδηνο ππνθείκελνο ζε επηζηεκνληθά θαη πξνζσπηθά ζθάικαηα. Η ζρέζε ηνπ κε ηνπο θνηηεηέο είλαη ζπλεξγαηηθή, ζρέζε κεηαμχ ζπλαδέιθσλ, ζηελ νπνία ν εθπαηδεπηηθφο εκπηζηεχεηαη ηνπο θνηηεηέο ζηελ εθπιήξσζε ησλ ζηφρσλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. Ο ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπλνςίδεηαη ζηα εμήο: Δίλαη δηαζέζηκνο γηα παξνρή ζπκβνπιεπηηθήο. Πξνηείλεη πηζαλέο πεγέο πιεξνθφξεζεο θαη αμηνινγεί ηελ θαηαιιειφηεηά ηνπο Απνθαζίδεη πφηε ζα παξέκβεη ζηε δηαδηθαζία ηνπ καζήκαηνο θαη κε πνην ηξφπν (π.ρ. παξεκβαίλεη φηαλ ε ζπδήηεζε εθηξαπεί εθηφο ζέκαηνο, επεκβαίλεη ζηε δπλακηθή ηεο νκάδαο, παξέρεη πιεξνθνξίεο, ππνβάιιεη εξσηήζεηο γηα έιεγρν ηεο θαηαλφεζεο) θαη κεηψλεη ην βαζκφ παξέκβαζεο ζηε δηαδηθαζία θαζψο ε εκπεηξία ησλ θνηηεηψλ ζε απηή ηελ εθπαηδεπηηθή κέζνδν απμάλεηαη. Γελ θπξηαξρεί ζηε ζπδήηεζε ηξνθνδνηψληαο ηε κε πιεξνθνξίεο θαη απαληήζεηο νη νπνίεο κεηαηξέπνπλ ην κάζεκα ζε δηάιεμε. Τπνβάιιεη εξσηήζεηο κε ζθνπφ λα ζέζεη ππφ θξίζε ηηο ππνζέζεηο πνπ έρνπλ ζρεκαηίζεη νη θνηηεηέο θαη δηαηππψλεη δηνξαηηθά ζρφιηα Παξέρεη επνηθνδνκεηηθή αλαηξνθνδφηεζε. Λεηηνπξγεί σο πξφηππν ξφινπ. Υξεζηκνπνηεί θαηάιιεια ηε κε ιεθηηθή επηθνηλσλία θαη παξαηεξεί ηε κε ιεθηηθή επηθνηλσλία ησλ θνηηεηψλ. Βνεζά ηνπο θνηηεηέο λα αμηνινγήζνπλ ηε κάζεζή ηνπο θαη επηδεηθλχεη ν ίδηνο ηθαλφηεηεο απηφ -αμηνιφγεζεο. πλζέηεη θαη ζπλνςίδεη ηε γλψζε πνπ απνθηήζεθε απφ ηελ εμέηαζε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη νινθιεξψλεη θάζε κάζεκα ελζαξξχλνληαο ηνλ αλαζηνραζκφ. Δλζαξξχλεη ηελ εθαξκνγή ηεο απνθηεζείζαο γλψζεο. ει. 8 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Κεθάιαην 2 ν Η ζέζε θαη ν ξόινο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ ζην ΣΔΙ Ο ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη πνιπζχλζεηνο θαη πνιπδηάζηαηνο. Θα ιέγακε φηη ν εθπαηδεπηηθφο είλαη πνιπκνξθηθφο, θαζψο θαιείηαη λα επηηειέζεη ηαπηφρξνλα πνιινχο επηκέξνπο ξφινπο. Πνιιέο θνξέο ηπραίλεη απηνί νη ξφινη λα έξρνληαη ζε αληίζεζε κεηαμχ ηνπο θαη ηφηε δεκηνπξγνχληαη ζπγθξνχζεηο ή έρνπκε ζχγρπζε ξφισλ, ηδηαίηεξα ζηελ πεξίπησζε πνπ ν εθπαηδεπηηθφο δελ είλαη επαξθψο πξνεηνηκαζκέλνο λα αληηκεησπίζεη κηα ηέηνηα θαηάζηαζε. Παξαηεξείηαη φηη θαηά ηελ εθπιήξσζε ηνπ ξφινπ ηνπ ν εθπαηδεπηηθφο ζπλαληά δπζθνιίεο θαη δηιήκκαηα, θαζψο ππάξρνπλ ζπλεηδεηέο θαη αζπλείδεηεο πξνζδνθίεο απφ δηάθνξεο θνηλσληθέο νκάδεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ απαηηήζεσλ ηεο επίζεκεο πνιηηείαο. Η ζέζε θαη ν ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη λα θαηαθέξεη νη θνηηεηέο λα ηαπηίζνπλ ηνπο ζηφρνπο ηνπο κε απηνχο πνπ έρεη ην ηερλνινγηθφ εθπαηδεπηηθφ ίδξπκα θαη λα ζπλεξγαζηνχλ καδί ηνπ. Η ζρέζε ε νπνία αλαπηχζζεηαη κεηαμχ εθπαηδεπηηθνχ θαη θνηηεηή θαηά ηελ δηδαθηηθή πξάμε δεκηνπξγεί κνξθσκέλνπο αλζξψπνπο πνπ δηαζέηνπλ γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο. 2.1 Δπαγγεικαηηζκόο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ Η δνπιεηά απηή είλαη κηα ζχλζεζε απφ αγάπε θαη απζεληία, πνπ νδεγεί ζηνλ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ηελ αλαθάιπςε. Οξίδνπκε επαγγεικαηηζκφ κηα ηδενινγηθή, πλεπκαηηθή θαη επηζηεκνληθή ζηάζε εθ κέξνπο ελφο αηφκνπ, ζε ζρέζε κε ηελ άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο ζην νπνίν απηφ αλήθεη θαη ε νπνία επεξεάδεη ηνλ επαγγεικαηηζκφ ζηελ πξαθηηθή ηνπ. Ο επαγγεικαηηζκφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ αλαθέξεηαη ζηηο γλψζεηο, ηηο δεμηφηεηεο θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ ρξεζηκνπνηεί θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο δηδαζθαιίαο. Μηα πηπρή ηνπ επαγγεικαηηζκνχ είλαη νη γλψζεηο. Οη γλψζεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πξέπεη λα είλαη ζεσξεηηθέο θαη πξαθηηθέο. Οη ζεσξεηηθέο γλψζεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη φιεο εθείλεο νη νπνίεο έιαβε θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ ηνπ αθνξνχλ ηφζν ην γλσζηηθφ αληηθείκελν φζν θαη παηδαγσγηθέο γλψζεηο ηηο νπνίεο ρξεζηκνπνηεί ζηελ ει. 9 απφ 109

δηδαθηηθή πξάμε. Οη γλψζεηο φκσο απηέο είλαη εληειψο ζεσξεηηθέο. Οη πξαθηηθέο γλψζεηο απνθηνχληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαζθαιίαο. Απηφ νλνκάδεηαη βησκαηηθή γλψζε είλαη έλα είδνο γλψζεηο ην νπνίν νη παλεπηζηεκηαθέο γλψζεηο δελ κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ αιιά απνθηάηε απφ ηελ δηδαθηηθή πείξα πνπ απνθηάηαη ζηελ πξάμε. Δπίζεο ν εθπαηδεπηηθφο είλαη ρξήζηκν λα επηκνξθψλεηαη ζπλερψο. Οη εθπαηδεπηηθνί εθθξάδνπλ ηελ επηζπκία γηα ελδνζρνιηθή επηκφξθσζε ε νπνία ζα παξέρεη γλψζεηο ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο γηα πξαθηηθά πξνβιήκαηα ηα νπνία θαινχληαη λα αληηκεησπίζνπλ κέζα ζηελ αίζνπζα θαζψο θαη πξαθηηθή γηα ηελ ζπκπιήξσζε ησλ θελψλ πνπ έρνπλ ζε φιε ηνπο ηελ έθηαζε. Άξα νη ζεσξεηηθέο θαη πξαθηηθέο γλψζεηο αιιεινζπκπιεξψλνληαη θαη ιεηηνπξγνχλ ζπλεξγαηηθά γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ γηα απηφ θαη ν δηαρσξηζκφο ηεο γλψζεο ζε ζεσξεηηθή θαη πξαθηηθή είλαη ιάζνο. Ο επαγγεικαηηζκφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ινηπφλ είλαη ην ραξαθηεξηζηηθφ εθείλν ην νπνίν ζα ηνλ νδεγήζεη ζηελ απζεληία αθνχ ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαηά ηελ δηδαθηηθή πξάμε εθθξάδεηαη κε ηελ ρξήζε ησλ απνηειεζκαηηθφηεξσλ κεζφδσλ δηδαζθαιίαο, κνξθψλ δηδαζθαιίαο θαη κέζσλ δηδαζθαιίαο θαζψο θαη ν ζσζηφο ζπλδπαζκφο φισλ απηψλ πξνο φθεινο ησλ θνηηεηψλ, γηαηί ζην επίθεληξν ηεο δηδαζθαιηθήο πξάμεο βξίζθεηαη ν θνηηεηήο. Η δηδαθηηθή δηάζηαζε ηεο απζεληίαο βαζίδεηαη ζηελ κεηάδνζε ελδηαθέξνπζαο γλψζεο, ηελ αλαθάιπςε λέαο ηερλνινγίαο, ηε δεκηνπξγία λέσλ νξγαλσηηθψλ θαη θνηλσληθψλ δνκψλ θαη ηελ ζέζπηζε θαη ελζάξξπλζε λέσλ θξηηεξίσλ επηηπρίαο. 2.2 θνπόο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θνπφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαηά ηε δηδαθηηθή πξάμε είλαη λα κεηαδψζεη ζηνπο θνηηεηέο ζσζηή πνζφηεηα γλψζεο κε ηξφπν ζπζηεκαηηθφ θαη κεζνδηθφ. Άξα ν εθπαηδεπηηθφο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο δελ πξέπεη απιά λα έρεη πξνεηνηκαζηεί ψζηε απιά λα κεηαδψζεη γλψζεηο. Πξέπεη λα έρεη κέηξν ζηελ πνζφηεηα ησλ γλψζεσλ πνπ κεηαδίδεη. Αθφκα ν ηξφπνο ν νπνίνο επηιέγεη ν εθπαηδεπηηθφο λα κεηαθέξεη ηηο γλψζεηο λα είλαη ηέηνηνο ψζηε νη θνηηεηέο φρη απιά λα αθνχλ ηνλ εθπαηδεπηηθφ αιιά λα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηε δηαδηθαζία ηεο δηδαζθαιίαο αλαθαιχπηνληαο ηε γλψζε. Με ηνλ ηξφπν απηφ επηηπγράλεηε θαιχηεξε αθνκνίσζε, αλάπηπμε ηεο θξηηηθήο ζθέςεο θαη δεκηνπξγία λέσλ ελδηαθεξφλησλ ηνπ θνηηεηή. Η δηδαζθαιία φκσο εθηφο απφ ηνλ ζθνπφ ηεο κφξθσζεο έρεη θαη άιινπο ζθνπνχο. Να ει. 10 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ εληάμεη ην άηνκν κέζα ζε έλα θνηλσληθφ ζχλνιν ζην νπνίν θαιείηε λα δήζεη. θνπφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη λα βνεζήζεη ηνπο θνηηεηέο λα ζέβνληαη ν έλαο ηνλ άιινλ θαη λα κπνξνχλ λα ζπλππάξμνπλ ρσξίο εληάζεηο αθφκα θαη φηαλ έρνπλ δηαθνξέο είηε θνηλσληθέο είηε απφςεσλ, θαζψο θαη λα βνεζήζεη λα αλαπηχμνπλ ηνλ θνηλσληθφ ηνπο ραξαθηήξα κέζα ζην πιαίζην δεκηνπξγίαο θηιηθψλ ζρέζεσλ θαη ζρέζεσλ επηθνηλσλίαο. Παξάιιεια ηνλ θάζε θνηηεηή λα αλαπηχμεη ηελ πξνζσπηθφηεηά ηνπ, λα αλαθαιχςεη λέα ελδηαθέξνληα θαη λα αλαπηχμεη δεμηφηεηεο ηηο νπνίεο έρεη. Άξα έρεη ζηφρν ηελ αλάπηπμε δεκνθξαηηθψλ αηφκσλ. Η δηδαζθαιία έρεη θαη εζηθφ ζθνπφ. Ο εθπαηδεπηηθφο πξέπεη λα ζπκβάιεη ζηε δηακφξθσζε αηφκσλ κε εζηθή πξνζσπηθφηεηα. Ο θνηηεηήο κέζα ζηελ αίζνπζα λα αλαπηχμεη ην αίζζεκα ηεο δηθαηνζχλεο, ηελ εληηκφηεηα, ηνλ ζεβαζκφ. Υαξαθηεξηζηηθά ηα νπνία απαηηνχληαη γηα ηελ δεκηνπξγία αηφκσλ ηα νπνία ζα ζέβνληαη ηνπο άιινπο αιιά θαη ηνπο εαπηνχο ηνπο. Πξέπεη ινηπφλ ν εθπαηδεπηηθφο λα δηαζέηεη δηδαθηηθή κεζνδνινγία. Γειαδή λα δηαζέηεη δηδαθηηθέο ζηξαηεγηθέο νη νπνίεο λα δηαθνξνπνηνχληαη θαζψο ζε θάζε ηκήκα ππάξρνπλ δηαθνξεηηθνί θνηηεηέο νη νπνίνη έρνπλ δηαθνξεηηθφ ηξφπν ζηελ κάζεζε. Η δηδαζθαιία είλαη επηηπρήο φηαλ ην πιάλν ηεο δηδαζθαιίαο είλαη πξνζαξκνζκέλν ζηελ θάζε αίζνπζα θαη ν θνηηεηήο καζαίλεη. χκθσλα κε ηα παξαπάλσ ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαηά ηελ δηδαθηηθή πξάμε επηθεληξψλεηαη ζην λα πεξηνξίδεηαη ε πξνζσπηθφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ε άζθεζε εμνπζίαο ηνπ θαη ζηαδηαθά ζηελ κεηαηφπηζε πξνο ηνπο θνηηεηέο κε πεξηζζφηεξεο επζχλεο θαη δξαζηεξηφηεηεο. Οη νπνίεο ζηαδηαθά απμάλνληαη κε ζθνπφ κηαο απηνδχλακεο θαη απηνδηαρεηξηδφκελεο ηάμεο. Ο εθπαηδεπηηθφο θαιφ είλαη λα κελ ππεξεθαλεχεηαη ζηνπο θνηηεηέο ηνπ ηνλίδνληαο ζπλερψο ηηο επηζηεκνληθέο γλψζεηο ηνπ αιιά θαη παηλεχνληαο ηνλ εαπηφ ηνπ θαη ην εγψ ηνπ κε ζθνπφ λα ληψζνπλ νη θνηηεηέο ηελ ππεξνρή ηνπ θαη λα ηνπο ππνηηκήζεη γηα ηελ άγλνηά ηνπο θαη ηελ έιιεηςε γλψζεσλ. Αληίζεηα πξνζπαζεί λα αλαπηχμεη κηα θαιή ζρέζε ζπλεξγαζίαο γηα λα ηνπο βνεζήζεη λα κνξθσζνχλ. 2.3 Σξόπνο ρξήζεο ηεο απζεληίαο Η ζπκπεξηθνξά ησλ εθπαηδεπηηθψλ παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν. Οη εθπαηδεπηηθνί κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ ζεηηθφ θιίκα, θίλεηξα κάζεζεο, λα πξνσζήζνπλ ην θιίκα κάζεζεο θαη λα ρηίζνπλ δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο. θνπφο δελ είλαη λα δεκηνπξγεζνχλ άβνπια πιάζκαηα ηα νπνία δε ζα έρνπλ γλψκε θαη θξίζε γηα κηα θαηάζηαζε πξέπεη ν ει. 11 απφ 109

ζσζηφο εθπαηδεπηηθφο λα απνθεχγεη ηνλ απηαξρηζκφ. ηαλ ν εθπαηδεπηηθφο ρξεζηκνπνηεί ηελ απζεληία σο εμνπζία δελ κπνξεί λα επηηειέζεη ηνλ θαζήθνλ ηνπ σο εθπαηδεπηηθφο. Ο ηξφπνο ινηπφλ πνπ ρξεζηκνπνηεί ν εθπαηδεπηηθφο ηελ απζεληία ζα επεξεάζεη θαηαιπηηθά ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ θνηηεηή κέζα ζηελ αίζνπζα θαη ηελ ζηάζε ηνπ απέλαληη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ. ηαλ ινηπφλ ν εθπαηδεπηηθφο ρξεζηκνπνηεί ηελ εμνπζία ηνπ απέλαληη ζηνλ θνηηεηή κε ηελ απζηεξή πεηζαξρεία θαη κε ηελ έιιεηςε ειεχζεξεο έθθξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο, ν θνηηεηήο δηαθαηέρεηαη απφ ην αίζζεκα ηεο αδηθίαο θαη ηεο θαηαπίεζεο δηφηη πηζηεχεη ν εθπαηδεπηηθφο ηνλ θαηαπηέδεη ιφγσ ηεο εμνπζίαο πνπ αληηδξά κε ηελ αλππαθνή θαη ηελ επηζεηηθή ζπκπεξηθνξά. Ο εθπαηδεπηηθφο επίζεο δεκηνπξγεί θνηηεηέο νη νπνίνη δελ έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αλαπηχμνπλ πξσηνβνπιίεο. Η ζπκπεξηθνξά ηνπ δεκηνπξγεί άηνκα εμαξηεκέλα απφ ηνλ εγέηε ηα νπνία δελ κπνξνχλ λα αλαπηχμνπλ θάπνηα πξσηνβνπιία. Η έιιεηςε πξσηνβνπιίαο κπνξεί λα νθείιεηε είηε ζηελ εζσζηξέθεηα είηε ζην γεγνλφο φηη ζηφρνο ηνπ καζεηή είλαη κφλν ε αληίζηαζε θαη ε ακθηζβήηεζε ηεο εμνπζίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Δπηγξακκαηηθά ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη έλαο εθπαηδεπηηθφο, γηα λα επηηχρεη ζηελ απνζηνιή ηνπ, νθείιεη λα έρεη ζπλαίζζεζε ηνπ ξφινπ θαη ηνπ έξγνπ ηνπ, λα αγαπά ην επάγγεικά ηνπ, λα είλαη επηζηεκνληθά θαηαξηηζκέλνο (λα θαηέρεη, δειαδή, γλψζεηο απφ δηάθνξα επηζηεκνληθά πεδία, π.ρ. Παηδαγσγηθή - Γηδαθηηθή, Δμειηθηηθή Φπρνινγία, Κνηλσληθή Φπρνινγία, Φπρνινγία ζπκπεξηθνξάο) θαη θπξίσο, λα ζέβεηαη ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ θάζε θνηηεηή.γειαδή, ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ν εθπαηδεπηηθφο ζα αληηκεησπίζεη φιεο εθείλεο ηηο ππνρξεψζεηο, νη νπνίεο είλαη απφξξνηα ηνπ ξφινπ ηνπ, εμαξηάηαη απφ ην πψο ν ίδηνο αληηιακβάλεηαη ην ξφιν ηνπ, ηνλ εαπηφ ηνπ θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ σο θνηλσληθνχ νξγαληζκνχ. 2.3.1 Βνεζεηηθά κέζα-εξγαιεία θνηηεηώλ Η εθπιήξσζε ηνπ ξφινπ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εμαξηάηαη απφ ηε δηακφξθσζε ηνπ παηδαγσγηθνχ απηνχ ξφινπ κέζα ζε ζπγθεθξηκέλεο ρσξνρξνληθέο πεξηζηάζεηο. Γηα ηελ πξαγκάησζε ησλ ζηφρσλ θαη ησλ ζθνπψλ ηεο αγσγήο θαη δηδαζθαιίαο, ν παηδαγσγφο είρε θαη έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ πιήζνο κέζσλ.απηά γηα ηνλ θνηηεηή είλαη ηα βνεζεηηθά εξγαιεία κε ηα νπνία επηηπγράλεηαη ε κάζεζε θαη πξαγκαηψλεηαη ε κφξθσζή ηνπ. Ο ιφγνο ηνπ θαζεγεηή, ην παξάδεηγκα, ε εξγαζία, ν έπαηλνο, ε εληνιή, ει. 12 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ε λνπζεζία, ε πεηζαξρία, ηα θίλεηξα ζηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε θαη ε ηερλνινγία βνεζνχλ ζην παηδαγσγηθφ έξγν. Ο έπαηλνο λνείηαη σο κηα θνηλσληθή ελδπλάκσζε, επηβξάβεπζε, αλαγλψξηζε. Απηφο πνπ δέρεηαη ηνλ έπαηλν βηψλεη ηελ εθ κέξνπο ησλ άιισλ ζεηηθή απνδνρή ηεο πξνζπάζεηάο ηνπ. Ο ίδηνο ν έπαηλνο ιεηηνπξγεί σο θίλεηξν γηα ηε δξαζηεξηνπνίεζε ηνπ αλζξψπνπ. Γεκηνπξγνχληαη φκσο θαη θάπνηα πξνβιήκαηα. Σα βαζηθφηεξα είλαη: Ο ζπλερήο έπαηλνο δελ νδεγεί ζηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα. Η ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο επηηπρίαο κε ηνλ έπαηλν κπνξεί λα απνπξνζαλαηνιίζεη ην θνηηεηή, αθνχ δελ επηδηψθεη ηε δξαζηεξηνπνίεζή ηνπ αιιά ηνλ έπαηλν. Ο έπαηλνο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη εμαξηήζεηο απφ άηνκα θαη λα εκπνδίζεη ηελ απηνηέιεηα απηνχ πνπ δέρεηαη ηνπο επαίλνπο. Η επηηπρία δελ ζπλδέεηαη κε πξφζσπν αιιά, κε ηελ πξαγκάησζε ελφο ζθνπνχ. Ο θνηηεηήο ραίξεηαη φρη γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ηνπ, γη απηφ πνπ ν ίδηνο θαηφξζσζε. Η επηηπρία απνηειεί θίλεηξν γηα ηε ζπλέρηζε ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπ θνηηεηή. Η ελζάξξπλζε απνηειεί βαζηθφηαην ζηνηρείν ηεο αγσγήο.αλάγσγνη θνηηεηέο είλαη θπξίσο θνηηεηέο απνζαξξεκέλνη. Η ππελζχκηζε ζρεηίδεηαη κε ηελ αλάθιεζε ζηε κλήκε αλεπηζχκεησλ ελεξγεηψλ ηνπ θνηηεηή.η λνπζεζία ζηνρεχεη ζηελ πξνηξνπή γηα απνθπγή αλεπηζχκεηεο ζπκπεξηθνξάο. Η επίπιεμε εθθξάδεηαη σο αξλεηηθή αληίδξαζε ζε ζπκπεξηθνξέο ηνπ θνηηεηή, ηηο νπνίεο ν ηειεπηαίνο πξέπεη λα αιιάμεη. Η ίδηα δεκηνπξγεί δπζάξεζηα ζπλαηζζήκαηα, πεξηνξίδεη ηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ θνηηεηή, απμάλεη ην ζπλαίζζεκα ηεο αλαζθάιεηαο θαη θαηαπηέδεη ηνπο ηξφπνπο εθδήισζεο ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ. Η απεηιή πξνθαιεί άγρνο θαη απμάλεη ηελ επηζεηηθφηεηα ζην λέν. Η ίδηα πνιιέο θνξέο ζπξξηθλψλεηαη ζην ηη δελ πξέπεη λα θάλεη ν θνηηεηήο θαη φρη ζην ηη πξέπεη λα θάλεη. Η ειεπζεξία απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηνπ αλζξψπνπ. ε δηεζλή βάζε θαηαδηθάδεηαη ε βία απ νπνπδήπνηε θαη αλ πξνέξρεηαη. Η αγσγή θαη ε εθπαίδεπζε κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ εμαθάληζή ηεο, αλ εθαξκνζζεί ε ζρέζε ειεπζεξίαο θαη πεηζαξρίαο θαηά ηελ πνξεία ηεο κάζεζεο. ηνλ εθπαηδεπηηθφ ρψξν αλαγθαία είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ηζνξξνπίαο, ε νπνία νξηνζεηείηαη ζηα πιαίζηα κηαο θνηλσληθήο κνξθνπνίεζεο, φπνπ νη θνηλσληθέο ζρέζεηο δηέπνληαη απφ έλα θαλνληζηηθφ πιαίζην. Σν θαλνληζηηθφ απηφ πιαίζην πνπ ζπληεξεί ηελ πθηζηάκελε θνηλσληθή δνκή, ζηεξίδεηαη ζηελ πεηζαξρία, ηελ ππαθνή θαη ηελ αλάιεςε ζπγθεθξηκέλσλ ξφισλ ηφζν ει. 13 απφ 109

απφ ηνλ θαζεγεηή φζν θαη απφ ηνπο θνηηεηέο. Πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε πεηζαξρία ζην ρψξν ηεο εθπαηδεπηηθήο αίζνπζαο, νη θαζεγεηέο θαινχληαη: Να δηακνξθψλνπλ ην κάζεκα έηζη ψζηε κέζα απφ ηα ζσζηά θίλεηξα, ηε ζπγθεθξηκέλε ζθνπνζεζία θαη ηηο ελαιιαγέο ζηε δηδαθηηθή κεζνδνινγία, λα πξνθαινχλ ελδηαθέξνλ ζηνπο θνηηεηέο. Να δεκηνπξγνχλ ζσζηέο πξνυπνζέζεηο δεκηνπξγψληαο αηκφζθαηξα εκπηζηνζχλεο, επαηλψληαο, ελζαξξχλνληαο φινπο ηνπο θνηηεηέο ηεο αίζνπζαο. Να αληηκεησπίζνπλ κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο κε ρηνχκνξ, λα κελ ηα παίξλνπλ φια πξνζσπηθά, λα ρηίδνπλ γέθπξεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο θνηηεηέο. Να αληηκεησπίζνπλ κε ζνβαξφηεηα θαζεκεξηλφηεηα θαη λα ζπλεξγάδνληαη κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη κε ηνπο θνηηεηέο. 2.3.2 Κίλεηξα δηδαζθαιίαο Μεξηθά εξσηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα θίλεηξα δηδαζθαιίαο είλαη: α)ηη καο σζεί λα είκαζηε ελεξγεηηθνί; β)γηαηί, φηαλ είκαζηε ελεξγεηηθνί, θεξφκαζηε θαηά έλα ζπγθεθξηκέλν ηξφπν; γ)πσο ζπκβάιιεη θάπνηνο παξάγνληαο ζηελ αιιαγή κηαο δξαζηεξηφηεηαο; ην πξψην εξψηεκα ππάξρνπλ αξθεηέο ζεσξίεο πνπ ζπλνςίδνληαη ζηηο βηνγελείο θαη θνηλσληνγελείο. Οη αξρέο θαη νη αηηίεο δξάζεο νθείινληαη ζε βηνινγηθέο δηαδηθαζίεο ή ζε θνηλσληθέο. ηε δεχηεξε εξψηεζε ν εζηζκφο απνηειεί ηελ απάληεζε. ηελ ηξίηε εξψηεζε ζεκαληηθφ ξφιν δηαδξακαηίδνπλ νη εμσηεξηθνί ρεηξηζκνί ζηελ ηξνπνπνίεζε ησλ θαλφλσλ ζπκπεξηθνξάο. Οη παξάγνληεο πνπ σζνχλ ην άηνκν ζε δξαζηεξηφηεηα δηαθξίλνληαη ζε εζσηεξηθνχο θαη εμσηεξηθνχο. Οη εζσηεξηθνί ζρεηίδνληαη κε ηα έλζηηθηα θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ησλ νξκνλψλ ηηο εζσηεξηθέο ηθαλνπνηήζεηο, αλάγθεο, ηάζεηο, ελψ νη εμσηεξηθνί κε ην πεξηβάιινλ, ηηο εμσηεξηθέο εληζρχζεηο πνπ παξέρνληαη ζηνπο θνηηεηέο. Μεηά ηε δξάζε αθνινπζεί ε ηθαλνπνίεζε θαη ζπλεπψο ε θαηαζηνιή ή ε κείσζε ηεο ψζεζεο. Ο H.Heckhausen παξαηεξεί φηη ε αλάπηπμε ησλ θηλήηξσλ επεξεάδεηαη απφ:α) ηελ σξίκαλζε ησλ αηζζεζηνθηλεηηθψλ θαη γλσζηηθψλ ιεηηνπξγηψλ β)ηελ αλάπηπμε πξνδηαζέζεσλ ή άιισλ θηλήηξσλ γ)ηε βίσζε ηεο επηηπρίαο δ)ηηο εληζρχζεηο θαη ε)ηα πξφηππα ζπκπεξηθνξάο. ην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο ηα θίλεηξα κάζεζεο πνπ ει. 14 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ επεξεάδνληαη απφ ηηο ηερληθέο ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο ζρεηίδνληαη κε ηελ πεξηέξγεηα ησλ θνηηεηψλ, ηελ αλάγθε επηηπρίαο θαη ηηο θηινδνμίεο ηνπο. Η ηερλνινγία κε ηε γξήγνξε αλάπηπμή ηεο πξνζέθεξε ζηελ παηδαγσγηθή επηζηήκε πνιιά ηερληθά κέζα, επλνψληαο έηζη ηελ αλαλέσζε ησλ κεζφδσλ δηδαζθαιίαο κε ηελ εηζαγσγή νπηηθναθνπζηηθψλ ηερληθψλ θαη θάλνληαο ηε κάζεζε πην εχθνιε.βέβαηα, ε ρξήζε ηεο ζχγρξνλεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο απαηηεί ηελ αλαζεψξεζε ηνπ ξφινπ ηνπ δαζθάινπ ή θαζεγεηή, θαζψο επίζεο θαη ηεο ζρέζεο ηνπ κε ην θνηηεηή. Απηφ γίλεηαη εκθαλέζηεξν, εάλ αλαιχζνπκε ηελ έλλνηα ηεο επνπηείαο θαη ηνπ νπηηθναθνπζηηθνχ κελχκαηνο. Η αμηνιφγεζε ζηελ εθπαίδεπζε είλαη ε κειέηε θαη ηζφηηκε θαηαγξαθή φισλ ησλ παξακέηξσλ πνπ παίδνπλ ξφιν ζηελ δηαδηθαζία αλάπηπμεο ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ λένπ, άξα πεξηιακβάλεη θαη απνηίκεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο φισλ ησλ νξγάλσλ ηεο εθπαίδεπζεο, αθφκε θαη ηελ θπβεξλεηηθή πνιηηηθή, ηηο θνηλσληθέο δνκέο, ηνπο πνιηηηθνχο θαη θνηλσληθνχο θνξείο θαη ηελ θπξίαξρε θάζε θνξά πνιηηηθή ηδενινγία. θνπφ έρεη λα πξνζηαηεχζεη ηε δεκνθξαηηθή θαη ειεχζεξε αλάπηπμε ηεο πξνζσπηθφηεηαο ησλ λέσλ ρσξίο λα αθπξψλεη ηελ παηδαγσγηθή ζρέζε κε απζαίξεηεο εμσεθπαηδεπηηθέο ελέξγεηεο πξνζσπηθήο απαμίσζεο ησλ δχν κειψλ ηεο, ηνπ δαζθάινπ θαη καζεηή, απφ ηνπο νπνίνπο ν πξψηνο, απιά ζπλεξγάδεηαη γηα λα δηεπθνιχλεη ηνλ δεχηεξν λα αλαπηχμεη ελεξγεηηθέο λνεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Σν εθπαηδεπηηθφ έξγν ραξαθηεξίδεηαη σο απζεληηθφ, ζχλζεην, ζρεηηθφ, ηδηφηεηεο πνπ ηνπ πξνζδίδνπλ αληίζηνηρα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ απζχπαξθηνπ αλεπαλάιεπηνπ γεγνλφηνο, ηεο ζχλζεηεο αιιειεπίδξαζεο πνιιψλ παξαγφλησλ θαη ηνπ έληνλα ππνθεηκεληθνχ ραξαθηήξα ζηελ εθθνξά αμηνινγηθήο θξίζεο. Η αμηνιφγεζε επνκέλσο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ δελ είλαη κηα απιή ππφζεζε θαη πνιχ πεξηζζφηεξν δελ είλαη κηα νπδέηεξε δηαδηθαζία. Οη θνξείο πνπ αμηνινγνχλ έρνπλ πάληα κηα ηδενινγηθή θαη θνηλσληθή αθεηεξία, δειαδή ν ξφινο ηνπο είλαη πνιηηηθφο θαη ε αμηνιφγεζή ηνπο εθθξάδεη κηα πξφζεζε, λα εμππεξεηήζνπλ ην ηζρχνλ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, ην νπνίν ζεσξείηαη ρσξίο απαξαίηεηα λα είλαη - ηδαληθφ θαη δηαηεξεηέν. Η αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ιεηηνπξγνχ επίζεο δελ είλαη κηα μερσξηζηή θαη αλεμάξηεηε δηαδηθαζία πκπεξαζκαηηθά, κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ηαπηίδεηαη κε ηελ επηζπκεηή θαη αλαγθαία αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ νδεγνχκαζηε ζε ει. 15 απφ 109

ιαζεκέλεο ζηε βάζε ηνπο εθπαηδεπηηθέο πξαθηηθέο, ζπαηαιψληαο άζθνπα ρξφλν, θφπν θαη ρξήκα κε ακθίβνιν απνηέιεζκα Οη εθπαηδεπηηθνί δελ είλαη νχηε απνθιεηζηηθά έλνρνη, νχηε απνθιεηζηηθά αζψνη γηα φζα ζπκβαίλνπλ ζηε δηάξθεηα ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Λφγσ ησλ ηδηαηηεξνηήησλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ σο ζχλζεηε, πνιπιεηηνπξγηθή δηαδηθαζία, νθείινπκε λα κε δερφκαζηε απηφ λα ηαπηίδεηαη πεξηνξηζηηθά κε ην δηδαθηηθφ έξγν ησλ εθπαηδεπηηθψλ. ει. 16 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Κεθάιαην 3 ν Αλαζθόπεζε γηα ην πώο νξίδεηαη ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαη εηδηθόηεξα ζην ΣΔΙ Η απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε γηα θάζε παηδεπηηθή επίδξαζε θαη βαζίδεηαη ζηελ πλεπκαηηθή ππεξνρή ηνπ δηδάζθνληνο, πνπ νδεγεί ζηελ ειεχζεξε θαη εθνχζηα ππαθνή ησλ εθπαηδεπφκελσλ. ε θακία πεξίπησζε ε απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δελ ζηεξίδεηαη ζηελ άζθεζε βίαο ή ζηελ εθδήισζε απηαξρηθφηεηαο επί ησλ δηδαζθφκελσλ. 3.1 Αξεηέο ηεο απζεληίαο Ο εθπαηδεπηηθφο ζα πξέπεη λα είλαη πξνηθηζκέλνο κε αξεηέο θαη δηάθνξα παηδαγσγηθά ραξίζκαηα γηα λα εθπιεξψζεη ηελ απνζηνιή ηνπ. Καηνρή ησλ γλψζεσλ πνπ ζα δηδάμεη αιιά θαη νη γλψζεηο πνπ ζα παξέρεη λα είλαη σθέιηκεο θαη επνηθνδνκεηηθέο κε θξηηήξην ην ζπκθέξνλ ηνπ θνηηεηή. Αγάπε πξνο ηνπο θνηηεηέο ηνπ ψζηε λα αλαπηπρζεί κεηαμχ ηνπο θιίκα νηθεηφηεηαο. Να θνζκείηε κε επιάβεηα, ζεκλφηεηα θαη ζσθξνζχλε, λα ζπκπεξηθέξεηαη κε παξξεζία θαη ειεπζεξία, λα κελ ηνλ δηαθξίλεη ζθιεξφηεηα θαη ζξαζχηεηα. Η παηδαγσγηθή απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ινηπφλ βαζίδεηαη: ζηνλ πινχην ησλ γλψζεσλ πνπ δηαζέηεη, ζηε ρξήζε ηεο θαηάιιειεο κεζνδνινγίαο, ζηελ επηζηεκνληθή ηνπ θαηάξηηζε, ζηελ πίζηε ηνπ ζηηο αμίεο ηεο δσήο. 3.2 Υαξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ Οξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα πνπ ζα πξέπεη λα έρεη ν εθπαηδεπηηθφο είλαη ε ηθαλφηεηα ιήςεο πξσηνβνπιηψλ, ε επγέλεηα, ε ππνκνλή θαη ε επηκνλή, ε θαηαδεθηηθφηεηα, ε εηιηθξίλεηα, ε αληηθεηκεληθφηεηα, ε θνηλσληθφηεηα, ε δηθαηνζχλε, ε αηζηνδνμία, ν ελζνπζηαζκφο, ην ρηνχκνξ θαη θπξίσο ν ζεβαζκφο ζηα δηθαηψκαηα ηνπ θνηηεηή. Οθείιεη ν εθπαηδεπηηθφο ινηπφλ λα απνηειεί νινθιεξσκέλε πξνζσπηθφηεηα θαζψο δελ πξνζθέξεη απιψο γλψζεηο θαη κάζεζε ζην θνηηεηή. Με ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ζθηαγξαθήζεθε ε εηθφλα ηνπ απζεληηθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζηελ νπνία θάζε εθπαηδεπηηθφο ζα πξέπεη λα απνζθνπεί ζην πιαίζην ησλ δπλαηνηήησλ, ησλ δπλάκεψλ ηνπ θαη ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπ. ει. 17 απφ 109

Έλαο θαιφο εθπαηδεπηηθφο νθείιεη λα είλαη επαίζζεηνο σο πξνο ηηο αλάγθεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, λα είλαη πξνζελήο, λα πξνβάιιεη ελζνπζηαζκφ, ελδηαθέξνλ θαη αθνζίσζε, λα δείρλεη εκπηζηνζχλε, λα είλαη επγεληθφο, επράξηζηνο, εμππεξεηηθφο, δηαθξηηηθφο θαη αηζηφδνμνο. Να είλαη απαιιαγκέλνο απφ πξνθαηαιήςεηο, λα έρεη κηα δεζηή θαη θαινπξναίξεηε πξνζσπηθφηεηα θαη λα έρεη αίζζεζε ηνπ ρηνχκνξ. Δπηπιένλ, ζεκαληηθή θξίλεηαη ε αλεθηηθφηεηα, ε ππεπζπλφηεηα απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο, θαη ε δηαιιαθηηθφηεηα ηνπ εθπαηδεπηή. Αθφκε, νθείιεη λα είλαη απζεληηθφο θαη εηιηθξηλήο, δειαδή λα είλαη νη ζπκπεξηθνξέο ηνπ αλάινγεο ησλ ιφγσλ ηνπ θαη λα είλαη εμνηθεησκέλνο κε ηελ παξαδνρή φηη δελ έρεη φιεο ηηο απαληήζεηο θαη φηη κπνξεί λα θάλεη ιάζε, γλσξίδνληαο ηηο δπλαηφηεηεο αιιά θαη ηηο αδπλακίεο ηνπ. Απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά, πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην πνηνο είλαη ν εθπαηδεπηήο, είλαη πνπ δηαθξίλνπλ ηνπο θαινχο εθπαηδεπηέο απφ ηνπο εμαηξεηηθνχο. Πέξα, φκσο, απφ ηα παξαπάλσ γλσξίζκαηα πνπ ρξεηάδεηαη λα δηαζέηεη ν εθπαηδεπηήο ελειίθσλ, ππάξρνπλ νξηζκέλεο απαξαίηεηεο ηθαλφηεηεο. Απηέο είλαη: ε ηθαλφηεηα γηα επηθνηλσλία, ζπλεξγαζία, δηαπξαγκάηεπζε, αληηκεηψπηζε ησλ ηξηβψλ θαη εκςχρσζε ησλ ζπλεξγαηψλ, ε ηθαλφηεηα γηα πξνγξακκαηηζκφ, ζηνρνζεζία θαη ιήςε απνθάζεσλ, ε ηθαλφηεηα γηα επεμεξγαζία θαη εμεχξεζε ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ, ε ηθαλφηεηα γηα αλάπηπμε δεκηνπξγηθψλ δξάζεσλ θαη αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ, ε ηθαλφηεηα γηα αλάπηπμε ζρέζεσλ κε άιινπο θνηλσληθνχο θνξείο, ε ηθαλφηεηα γηα αμηνιφγεζε ηεο πνξείαο ηνπ έξγνπ πνπ αλαιακβάλεη, θαζψο θαη απηναμηνιφγεζε. Γηα λα κπνξέζνπλ λα αληαπεμέιζνπλ ζην έξγν ηνπο, νη εθπαηδεπηέο νθείινπλ λα θαηέρνπλ πέληε εηδψλ γλψζεηο: 1. Δπηζηεκνληθέο γλψζεηο: λα γλσξίδνπλ ην αληηθείκελν δηδαζθαιίαο ψζηε λα κπνξέζνπλ λα θαηαζηήζνπλ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο θνηλσλνχο κε φ,ηη λεφηεξν ππάξρεη ζην πεδίν ηνπ γλσζηηθνχ ηνπο αληηθεηκέλνπ. Απηή ε γλψζε απνθηάηαη κέζσ ηεο αξρηθήο θαηάξηηζεο. 2. Παηδαγσγηθέο γλψζεηο: λα θαηέρνπλ παηδαγσγηθέο θαη δηδαθηηθέο ηθαλφηεηεο πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ ηε κεηαβίβαζε ηεο γλψζεο θαη ηεο ηερλνγλσζίαο αιιά θαη ζα ηνπο ει. 18 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ δψζνπλ ηε δπλαηφηεηα λα πξνζεγγίζνπλ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο, λα αλαπηχμνπλ ζρέζεηο καδί ηνπο, λα παξαθηλήζνπλ ην ελδηαθέξνλ γηα κάζεζε, λα πξνζδηνξίζνπλ θαη λα απνζαθελίζνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζηφρνπο ελφο πξνγξάκκαηνο, λα επελδχζνπλ ζηηο εκπεηξίεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, λα κάζνπλ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα καζαίλνπλ. 3. Σερληθέο γλψζεηο: λα είλαη ζε ζέζε λα ρξεζηκνπνηνχλ ηα δηαζέζηκα κέζα θαη ηερληθέο, φπσο ν Η/Τ, ηα νπηηθναθνπζηηθά κέζα, ζσκαηηθέο ηερληθέο έθθξαζεο. 4. Κνηλσληθέο θαη πνιηηηθέο γλψζεηο: λα αληηκεησπίδνπλ θξηηηθά ηνπο θνηλσληθννηθνλνκηθνχο κεραληζκνχο, λα έρνπλ επίγλσζε ηνπ εθάζηνηε θνηλσληθνχ πιαηζίνπ θαη λα εληάζζνπλ ζε απηφ νπνηαδήπνηε παηδαγσγηθή θαηάζηαζε. 5. Θεζκηθέο γλψζεηο: λα έρνπλ ηε γλψζε θαη ηελ ηθαλφηεηα γηα ηε δηαηήξεζε επαθψλ κε αξκνδίνπο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ηφζν ζε ηνπηθφ φζν θαη ζε δηεζλέο επίπεδν, ψζηε λα κπνξνχλ λα εθκεηαιιεχνληαη ηνπο δηαζέζηκνπο πφξνπο θαη δπλαηφηεηεο. Μηα αξθεηά αλαιπηηθή, κνινλφηη φρη εμαληιεηηθή, θαηεγνξηνπνίεζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ ρξεηάδεηαη λα έρεη ν εθπαηδεπηήο πεξηιακβάλεη ηηο παξαθάησ 24 ηθαλφηεηεο: 1.) λα επηθνηλσλεί απνηειεζκαηηθά κε ηνπο καζεηεπνκέλνπο, 2.) λα αλαπηχζζεη απνηειεζκαηηθέο ζρέζεηο εξγαζίαο καδί ηνπο, 3.) λα ελδπλακψλεη ηηο ζεηηθέο ηνπο δηαζέζεηο, 4.) λα δεκηνπξγεί θιίκα πνπ ελζαξξχλεη ηε ζπκκεηνρή ηνπο, 5.) λα δεκηνπξγεί ζεκέιηα ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ, 6.) λα πξνζαξκφδεη ην ξπζκφ ηεο κάζεζεο ζην ξπζκφ πξνφδνπ ησλ λέσλ, 7.) λα πξνζαξκφδεη ηε δηδαζθαιία ψζηε λα πξνζηδηάδεη ζηα αηνκηθά θαη νκαδηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ καζεηεπνκέλσλ, 8.) λα αληηιακβάλεηαη ηε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εθπαίδεπζε ησλ παηδηψλ θαη ζηελ εθπαίδεπζε ησλ ελειίθσλ, 9.) λα επηλνεί δηδαθηηθέο ζηξαηεγηθέο πνπ αλαπηχζζνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, 10.) λα εληζρχεη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα ηηο εθπαηδεπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, 11.) λα πξνζαξκφδεη ην πξφγξακκα ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ηνπο, 12.) λα δηακνξθψλεη ην ρψξν, έηζη ψζηε λα δεκηνπξγείηαη άλεην καζεζηαθφ πεξηβάιινλ, ει. 19 απφ 109

13.) λα αλαγλσξίδεη ηηο αλαπηπμηαθέο δπλαηφηεηεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, 14.) λα πξνζαξκφδεη ηε κάζεζε ζην επίπεδφ ηνπο, 15.) λα ζπλνςίδεη θαη λα αλαθεθαιαηψλεη ηα βαζηθά ζεκεία θάζε καζήκαηνο, 16.) λα ζπκκεηέρεη ζε δηαδηθαζίεο απηναμηνιφγεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ έξγνπ ηνπ, 17.) λα παξέρεη ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο ζπλερή αλαηξνθνδφηεζε ζρεηηθά κε ηελ πξφνδφ ηνπο, 18.) λα επηθεληξψλεηαη ζηηο ζεκαηηθέο πεξηνρέο πνπ είλαη νπζηψδεηο γηα ηνπο καζεηεπνκέλνπο, 19.) λα ζπληνλίδεη θαη λα επηβιέπεη ηηο εθπαηδεπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, 20.) λα εθαξκφδεη ηηο αξρέο κάζεζεο πνπ αξκφδνπλ ζε ελειίθνπο, 21.) λα δείρλεη έκπξαθηα ηε δηάζεζή ηνπ γηα θαηλνηνκία θαη πεηξακαηηζκφ, πξνζεγγίδνληαο κε λένπο ηξφπνπο ηα καζεζηαθά αληηθείκελα, 22.) λα παξαθηλεί ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα κειεηνχλ κφλνη ηνπο, απηνδχλακα, 23.) λα αμηνπνηεί ηηο γλψζεηο θαη ηα εθπαηδεπηηθά πιηθά πνπ έρνπλ δηακνξθψζεη άιινη εθπαηδεπηέο, θαη 24.) λα ζπλδέεη ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία κε ηηο εκπεηξίεο ησλ λέσλ. Δλ ησ ζπλφισ ηνπο, νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ηαμηλνκήζεηο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπγθιίλνπλ ζην φηη ν εθπαηδεπηήο νθείιεη: λα έρεη άξηηα γλψζε ηνπ γλσζηηθνχ αληηθεηκέλνπ πνπ θαιείηαη λα δηδάμεη, αλαλεψλνληαο ηηο γλψζεηο ηνπ θαη έρνληαο άκεζε επνπηεία ησλ εμειίμεσλ ζην πεδίν ηνπ, λα γλσξίδεη θαιά ην πεδίν ηεο εθπαίδεπζεο, ψζηε λα κπνξεί λα εθαξκφδεη ηηο αξρέο ηεο εθπαίδεπζεο θαζψο θαη έλα κεγάιν θάζκα εθπαηδεπηηθψλ ηερληθψλ θαη λα ζρεδηάδεη, λα πξνγξακκαηίδεη θαη λα αμηνινγεί ηελ εθπαίδεπζε απνηειεζκαηηθά, λα θαηέρεη δεμηφηεηεο δηαπξνζσπηθήο επηθνηλσλίαο θαη νπζηαζηηθήο παξνπζίαζεο ησλ πιεξνθνξηψλ, λα έρεη πίζηε ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο θαη νπζηαζηηθφ ελδηαθέξνλ γηα ηηο καζεζηαθέο αλάγθεο ηνπο, ζεβφκελνο ηηο ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο ν θάζε εθπαηδεπφκελνο καζαίλεη, φπσο θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά θαη ην γλσζηηθφ θεθάιαην πνπ θέξεη ην θάζε άηνκν, ει. 20 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ λα έρεη ηθαλφηεηα ειέγρνπ, ζπληνληζκνχ θαη νξγάλσζεο ηεο εθπαηδεπφκελεο νκάδαο, λα δηαηεξεί ην πεξηερφκελν ηεο εθπαίδεπζεο επίθαηξν θαη ζε πςειφ επίπεδν, ρξεζηκνπνηψληαο ην θαηάιιειν εθπαηδεπηηθφ πιηθφ θαη ζπλδένληάο ην κε ην επξχηεξν θνηλσληθφ πιαίζην, θαη λα έρεη απηνγλσζία εκαληηθφο είλαη θαη ν «θνηλσληθφο» ξφινο πνπ θαιείηαη λα δηαδξακαηίζεη ν εθπαηδεπηήο ελειίθσλ. ηφρνο ηνπ εθπαηδεπηή ελειίθσλ είλαη λα θαηαξηίζεη αλζξψπνπο κε δεμηφηεηεο γηα ηελ αγνξά εξγαζίαο, γηα ηελ ηδηφηεηα ηνπ πνιίηε, ηελ πνιηηηζκηθή ηαπηφηεηα, ηελ πξνζσπηθή βειηίσζε θαη πνιηηηθή κεζνιάβεζε, ηηο επηπρηζκέλεο αλζξψπηλεο ζρέζεηο, ηελ θαιιηηερληθή δεκηνπξγία, θαη ηελ ηθαλνπνηεηηθή εξγαζία. Οθείιεη λα πξνεηνηκάζεη ηνπο αλζξψπνπο φζνλ αθνξά ζηελ επειημία, ηελ ππεπζπλφηεηα, ηελ πξνζαξκνζηηθφηεηα, θαη γηα ηε ζπλερή θαηάξηηζε θαη αλαβάζκηζε ησλ πξνζφλησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ πνπ ζα απαηηνχληαη απφ απηνχο. ει. 21 απφ 109

Κεθάιαην 4 ν ηόρνη έξεπλαο ηηο κέξεο καο γίλεηαη φιν θαη πην επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα «επνπηηθή δηδαζθαιία». Μηα ζεηξά ιφγσλ φπσο ε αιιαγή θνηλσληθψλ δεδνκέλσλ ζε θάζε επνρή, ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο, νη αληηθάζεηο ζεσξίαο θαη πξάμεο, ε θαιχηεξε γλψζε πξνβιεκάησλ αγσγήο, ε αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ αγσγήο, ηα λέα παηδαγσγηθά ελδηαθέξνληα, απαηηνχλ απφ ηνπο εξεπλεηέο ησλ παηδαγσγηθψλ δεηεκάησλ ηε δηεμαγσγή λέσλ εξεπλψλ. Γηα λα κπνξεί ν εξεπλεηήο λα γλσξίδεη θαηά πφζν ηα απνηειέζκαηα είλαη έγθπξα θαη αμηφπηζηα θαη κε βάζε απηά πσο θαη πφζν κπνξεί λα βνεζήζεη ηελ παηδαγσγηθή επηζηήκε, είλαη αλάγθε λα πξνζθεχγεη ζηηο κεζφδνπο έξεπλαο, πνπ ρξεζηκνπνηεί επξχηεξα ε Παηδαγσγηθή επηζηήκε. Οη βαζηθφηεξεο έλλνηεο ηεο Μεζνδνινγίαο Δπηζηεκνληθήο Έξεπλαο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα πεξηερφκελα ηεο έξεπλαο είλαη : 1.) Ο Πιεζπζκφο, πνπ ζεκαίλεη ην ζχλνιν ησλ αηφκσλ, δψσλ, αληηθεηκέλσλ, γεγνλφησλ, θαηαζηάζεσλ, ελλνηψλ θαη ζπκβφισλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηα ίδηα βαζηθά γλσξίζκαηα. Γεηγκαηνιεςία, ιέγεηαη ε δηαδηθαζία επηινγήο ελφο νξηζκέλνπ αξηζκνχ αηφκσλ, δψσλ, θηι κε ηα ίδηα βαζηθά γλσξίζκαηα πνπ απνηεινχλ κέξνο ηνπ γεληθνχ πιεζπζκνχ ηεο έξεπλαο. Γείγκα, ιέγεηαη ν ζπγθεθξηκέλνο αξηζκφο ηεο δεηγκαηνιεςίαο. Σν δείγκα πξέπεη λα είλαη αληηπξνζσπεπηηθφ ηνπ ππφ κειέηε πιεζπζκνχ, δειαδή λα απνηειεί κηα κηθξνγξαθία ηνπ πιεζπζκνχ απηνχ. Τπνθείκελα, είλαη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ηνπ δείγκαηνο θαη ζπκβνιίδεηαη κε ην γξάκκα Ν πρ, αλ ν γεληθφο πιεζπζκφο ησλ θνηηεηψλ ηνπ ηκήκαηνο Γηνίθεζε Δπηρεηξήζεσλ ηεο Καβάιαο είλαη 700 θαη ν εξεπλεηήο ιάβεη σο δείγκα 100, ηφηε ηα ππνθείκελα είλαη Ν = 100. ει. 22 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ 2.) Μέζνδνο Γεηγκαηνιεςίαο, ιέγεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ν εξεπλεηήο επηιέγεη ην δείγκα ηνπ, ή ηνλ αξηζκφ ησλ ππνθεηκέλσλ, ή ησλ πεξηπηψζεσλ ηεο έξεπλάο ηνπ. Γηαθξίλεηαη ζε : Σπραία δεηγκαηνιεςία. πζηεκαηηθή δεηγκαηνιεςία, δειαδή επηινγή ζχκθσλα κε θάπνην αξηζκεηηθφ δηάζηεκα. Γηαζηξσκαηηθή δεηγκαηνιεςία, ζηελ νπνία επηιέγνληαη νξηζκέλα ππνθείκελα αλάινγα κε ηελ θνηλσληθννηθνλνκηθή ηνπο ηάμε. 3.) Μεηαβιεηέο, νλνκάδνληαη ηα θαηλφκελα θαη νη θαηαζηάζεηο γηα ηα νπνία ν εξεπλεηήο ζπγθεληξψλεη πιεξνθνξίεο, πρ, ειηθία, θχιν, επίδνζε, θηι. Γηαθξίλνληαη ζε : Αλεμάξηεηεο, πνπ κειεηψληαη κε ηέηνηνλ ηξφπν ψζηε λα κεηξεζεί ε επηξξνή ηνπο πάλσ ζηηο εμαξηεκέλεο κεηαβιεηέο. Δμαξηεκέλεο, πνπ ππφθεηληαη ζηηο επηδξάζεηο ησλ αλεμάξηεησλ κεηαβιεηψλ. 4.) Τπνζέζεηο, πνπ είλαη πξνηάζεηο πνπ εθθξάδνπλ κηα ή πεξηζζφηεξεο ζρέζεηο κεηαμχ δχν ή πεξηζζφηεξσλ κεηαβιεηψλ θαη είλαη έηζη δηαηππσκέλεο ψζηε λα κπνξνχλ λα επηβεβαησζνχλ κέζσ κηαο εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο. Γηαθξίλνληαη ζε: Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο (πρ, ν κέζνο φξνο Υ ηεο επίδνζεο ελφο ζπλφινπ είλαη κεγαιχηεξνο ή κηθξφηεξνο απφ απηήλ ηνπ γεληθνχ ζπλφινπ.) Μεδεληθέο ππνζέζεηο (πρ, ν κέζνο φξνο Υ ηεο επίδνζεο ελφο ζπλφινπ είλαη ίζνο κε απηήλ ηνπ γεληθνχ ζπλφινπ.) Δλαιιαθηηθέο ππνζέζεηο (πρ, ν κέζνο φξνο Υ ηεο επίδνζεο ελφο ζπλφινπ είλαη κεγαιχηεξνο ή κηθξφηεξνο απφ απηήλ ελφο άιινπ ζπλφινπ δηαθνξεηηθνχ απφ ην γεληθφ ζχλνιν.) 5.) Σηκέο, νλνκάδνληαη νη αξηζκνί, ηα ζχκβνια θαη νη ραξαθηεξηζκνί πνπ αλαθέξνληαη ζηηο κεηαβιεηέο. ηαλ εθθξάδνληαη ζηελ ίδηα θιίκαθα νλνκάδνληαη νκνεηδείο ή ζηαηηζηηθά δεδνκέλα θαη εθθξάδνληαη : αξηζκεηηθά (1,2,3 ), πνηνηηθά (θαιφο, θαθφο), θαηεγνξηθά (αγφξη, θνξίηζη). ει. 23 απφ 109

Σα είδε ησλ Δπηζηεκνληθψλ Δξεπλψλ αλάινγα κε ηηο ηηκέο κέηξεζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζηελ θσδηθνπνίεζε, αλάιπζε θαη αμηνιφγεζε ησλ δεδνκέλσλ είλαη : Πνζνηηθέο έξεπλεο (πρ, δεκνζθνπηθέο, δεκνγξαθηθέο, έξεπλεο, θα) Πνηνηηθέο έξεπλεο (πρ, Ιζηνξηθέο, Βηνγξαθηθέο, έξεπλεο, θα ) Σξίγσλνπνίεζε, ε νπνία είλαη έλαο ζπλδπαζκφο ησλ δχν. 4.1 Φνηηεηηθή εξεπλεηηθή εξγαζία Οη θαηεγνξίεο ησλ θνηηεηηθψλ - εξεπλεηηθψλ εξγαζηψλ είλαη : Απιή θνηηεηηθή εξγαζία. Πξνδηπισκαηηθή ή Πξνπηπρηαθή εξγαζία. Γηπισκαηηθή ή Πηπρηαθή εξγαζία. Μεηαπηπρηαθή εξγαζία. Γηδαθηνξηθή εξγαζία ή Γηδαθηνξηθή δηαηξηβή. Σν ζέκα ηεο εξγαζίαο : Δίηε δίλεηαη έηνηκν ζηνλ θνηηεηή. Δίηε επηιέγεηαη απφ κηα ιίζηα έηνηκσλ ζεκάησλ. Δίηε δηαηππψλεηαη απφ ηνλ ίδην ηνλ θνηηεηή. Καηά ηελ πνξεία κηαο θνηηεηηθήο έξεπλαο αθνινπζνχληαη ηα παξαθάησ βήκαηα : Πξνζδηνξίδεηαη ν ηνκέαο ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο. Αλαδεηνχληαη ζρεηηθνί θαηάινγνη ζηηο βηβιηνζήθεο. Αλαπηχζζεηαη έλαο ζχληνκνο θαηάινγνο ζεκάησλ ηεο έξεπλαο. Δπηιέγεηαη έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Δληνπίδεηαη ην βαζηθφ ζεκείν αλαθνξάο ηεο έξεπλαο. Πξνζδηνξίδεηαη ν βαζηθφο ζθνπφο ηεο έξεπλαο. Πξνζδηνξίδνληαη νη επηκέξνπο ζθνπνί θαη ζηφρνη ηεο έξεπλαο. Γηαηππψλνληαη δηεξεπλεηηθά εξσηήκαηα (ππνζέζεηο, πξνβιεκαηηζκνί). Αλαδεηείηαη ηη αμίδεη θαη ηη φρη, γηα λα εξεπλεζεί. Αλαπηχζζεηαη έλα ρξνλνδηάγξακκα κε ηα ζηάδηα ηεο έξεπλαο. πδεηνχληαη ηα παξαπάλσ κε ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή. ει. 24 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Αλαζπγθξνηνχληαη νη δπλάκεηο γηα ηελ ζπλέρεηα ηεο δξάζεο. 4.1.1 Μνξθέο έξεπλαο ην ρψξν ηεο παηδαγσγηθήο επηζηήκεο ρξεζηκνπνηνχληαη νη παξαθάησ κνξθέο έξεπλαο : ε εξκελεπηηθή κέζνδνο θαη ε εκπεηξηθή παηδαγσγηθή έξεπλα. Η εξκελεπηηθή, σο επηζηεκνληθή κέζνδνο, επεθηάζεθε θαη θπξηάξρεζε ζε πνιιέο ρψξεο, ρξεζηκνπνηήζεθε δε απφ δηάθνξεο επηζηήκεο. ηελ παηδαγσγηθή θπξηάξρεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 19 νπ αηψλα θαη ζην πξψην κηζφ ηνπ 20 νπ αηψλα θαη παξέκεηλε γηα πνιιά ρξφληα ε απνθιεηζηηθή ζρεδφλ κέζνδνο. ήκεξα εμαθνινπζεί λα θαηέρεη ζεκαληηθή ζέζε ζηελ παηδαγσγηθή έξεπλα. Η εξκελεπηηθή κέζνδνο πεξηθιείεη ηα ελδηαθέξνληα, ηνπο ζθνπνχο θαη ηηο επηδηψμεηο ηεο θνηλσλίαο θαη αληηθαηνπηξίδεη ην επξχηεξν θνηλσληθφ-πνιηηηζκηθφ πεξηερφκελν ηνπ ρψξνπ θαη ηνπ ρξφλνπ κέζα ζηνλ νπνίν δηακνξθψλεηαη. Ο εξεπλεηήο κειεηά ηα ηζηνξηθά ηεθκήξηα, αμηνινγεί ην πιηθφ ηνπ θαη ην εμεηάδεη κέζα ζην γεληθφηεξν θνηλσληθντζηνξηθφ πιαίζην πνπ εληάζζεηαη. Σα βαζηθά ζηάδηα ηεο κεζφδνπ είλαη: πιινγή θαη εμαθξίβσζε ηνπ ηζηνξηθνχ πιηθνχ. ην ζηάδην απηφ ν εξεπλεηήο ζπγθεληξψλεη θαη κειεηά φια ηα ηεθκήξηα φπσο:θείκελα, παηδαγσγηθά έξγα, ζρνιηθή λνκνζεζία, εηθφλεο, ηαηλίεο, θσηνγξαθίεο θηι. Μειέηε πιαηζίνπ. ην ζηάδην απηφ ν εξεπλεηήο εμεηάδεη ηηο ηζηνξηθέοπνιηηηθέο ηδενινγηθέο-νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο δηακνξθψζεθε ην ηζηνξηθφ πιηθφ θαζψο ε εθπαίδεπζε δελ ζπληειείηαη ζε θνηλσληθφ θελφ. Αμηνιφγεζε ηνπ πιηθνχ. ην ζηάδην απηφ ν εξεπλεηήο δηαθξίλεη ην νπζηψδεο απφ ην επνπζηψδεο, επηιέγεη ηα ζηνηρεία πνπ ζπγθξνηνχλ ηελ εθπαηδεπηηθή πξαγκαηηθφηεηα, δηαζηαπξψλεη ηηο πιεξνθνξίεο θαη πξνβαίλεη ζηε ζχλζεζε επξεκάησλ ηνπ. Με ηελ εκπεηξηθή κέζνδν νη εξεπλεηέο ζπιιέγνπλ δεδνκέλα ζε έλα ρξνληθφ ζεκείν, κε ζθνπφ λα πεξηγξάςνπλ ηηο ππάξρνπζεο ζπλζήθεο πάλσ ζε έλα δήηεκα ή λα πξνζδηνξίζνπλ ηηο ζρέζεηο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζε ζπγθεθξηκέλα γεγνλφηα. Μπνξνχλ λα καο δψζνπλ απιέο κεηξήζεηο ζπρλφηεηαο, αιιά θαη λα παξνπζηάζνπλ αλάιπζε ζρέζεσλ δηαθφξσλ κεηαβιεηψλ (π.ρ πφζνη καζεηέο ρξεζηκνπνηνχλ ει. 25 απφ 109

ππνινγηζηή ή πνηα είλαη ηα πξνζσπηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ καζεηψλ πνπ βειηηψλνπλ ηελ επίδνζή ηνπο κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ππνινγηζηή). Καηά θαλφλα νη εκπεηξηθέο έξεπλεο πξνρσξνχλ κέζα απφ ζηάδηα πνπ ζε γεληθέο γξακκέο είλαη: Γηαηχπσζε ηνπ πξνβιήκαηνο. θνπφο, αλαγθαηφηεηα, ζπνπδαηφηεηα. Μειέηε βηβιηνγξαθίαο θαη πξνεγνχκελσλ ζρεηηθψλ εξεπλψλ. Καζνξηζκφο εξγαιείνπ ζπιινγήο δεδνκέλσλ. Δπηινγή δείγκαηνο. πιινγή δεδνκέλσλ. πγγξαθή απνηειεζκάησλ. πκπεξάζκαηα. 4.1.2 Σερληθέο ζπιινγήο δεδνκέλσλ Γηα ηελ ζπιινγή ησλ πιεξνθνξηψλ ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο κηα ή πεξηζζφηεξεο απφ ηηο παξαθάησ ηερληθέο: Σν εξσηεκαηνιφγην Η ζπλέληεπμε Η παξαηήξεζε Σν πείξακα Σν εξσηεκαηνιφγην είλαη έληππν κε εξσηήζεηο, ζηηο νπνίεο θαιείηαη ν εμεηαδφκελνο λα απαληήζεη. ηελ αξρή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ ππάξρνπλ νη ζρεηηθέο νδεγίεο θαη δηεπθξηλίζεηο. Σα εξσηεκαηνιφγηα πεξηιακβάλνπλ ηξία είδε εξσηήζεσλ: Σηο αλνηθηέο εξσηήζεηο, φπνπ ν εμεηαδφκελνο εθζέηεη ειεχζεξα ηηο απφςεηο ηνπ, ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ.απηέο παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξεο δπζθνιίεο γηα ηελ απνθσδηθνπνίεζε θαη ηαμηλφκεζή ηνπο. Σηο θιεηζηέο εξσηήζεηο, ζηηο νπνίεο απαληάο κε έλα ΝΑΙ ή κε έλα ΟΥΙ. Σηο εξσηήζεηο κε πνιιαπιέο απαληήζεηο.δδψ έρνπκε γηα θάζε εξψηεζε νξηζκέλν αξηζκφ απαληήζεσλ, απφ ηηο νπνίεο θαη θαιείηαη λα επηιέμεη. Μεηά απφ ηηο πνιιαπιέο απαληήζεηο θάζε εξψηεζεο θαιφ είλαη λα ππάξρεη ε ει. 26 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ επηινγή «άιιν» γηα λα ζπκπιεξψζεη ν εξσηψκελνο θάηη πνπ κπνξεί λα κελ ην ζπκπεξηιακβάλεη θακία απφ ηηο πνιιαπιέο επηινγέο. Οη απαηηήζεηο ηεο ζχληαμεο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ : 1.) Οη εξσηήζεηο πξέπεη : Να κεηαθξάδνπλ ηνπο ζηφρνπο ηεο έξεπλαο. Να πξνθαινχλ ελδηαθέξνλ ζηα ππνθείκελα. Να αληαπνθξίλνληαη ζην επίπεδν ησλ ππνθεηκέλσλ. Να δίλνπλ έλαλ ραξαθηήξα πξνζσπηθφ. Να είλαη απιέο θαη ζχληνκεο. Να είλαη ζεκλέο θαη πξνζεγκέλεο. Να επηηξέπνπλ ζηα δεδνκέλα λα θσδηθνπνηεζνχλ θη λα αλαιπζνχλ. Να μεθηλνχκε απφ ηηο γεληθέο θαη λα πξνρσξνχκε ζηηο εηδηθέο. Να ππάξρεη ζαθήλεηα ζηε δηαηχπσζε. Να αληαπνθξίλνληαη ζηηο γλψζεηο ηνπ εξσηνχκελνπ. Να παξαηίζεληαη κε ινγηθή ζεηξά. 2.) Πξέπεη λα ππνινγηζηνχλ απζηεξά ν ηξφπνο, ν ηφπνο θαη ν ρξφλνο ηεο δηαλνκήο ηνπ. 3.) Πξέπεη λα ππνινγηζηνχλ απζηεξά επίζεο ν ηξφπνο, ν ηφπνο θαη ν ρξφλνο ζπιινγήο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. 4.) Πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηηο απαηηήζεηο ηεο θσδηθνπνίεζεο, αλάιπζεο, εξκελείαο θαη αμηνιφγεζεο ησλ δεδνκέλσλ, αιιά θαη ζηηο δπλαηφηεηεο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη ησλ πξνγξακκάησλ (πρ, SPSS, EXCEL). Η ζπλέληεπμε είλαη έλα είδνο πξνθνξηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ. Με απηήλ αληίζεηα πξνο ηε κέζνδν ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κπνξεί λα πξνρσξήζεη ν εξεπλεηήο παηδαγσγφο ζε κεγαιχηεξν βάζνο θαη λα εμαζθαιίζεη πςειφηεξν βαζκφ πιεξφηεηαο. Η ζπλέληεπμε καο παξέρεη ηε δπλαηφηεηα κέζα απφ ηηο απαληήζεηο ησλ ππνθεηκέλσλ, λα θηάζνπκε ζηηο ζθέςεηο, ζηηο ζέζεηο, ζηηο εκπεηξίεο, ζηα ελδηαθέξνληα θαη ζηηο επηζπκίεο ηνπο. Η ζπλέληεπμε αλάινγα κε ηνλ ηξφπν πνπ ηίζεληαη νη εξσηήζεηο δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο ηχπνπο: ηελ ειεχζεξε,ηε δνκεκέλε θαη ηελ εκηδνκεκέλε. Διεχζεξε ζπλέληεπμε: Ο εξεπλεηήο ζέηεη ειεχζεξα νπνηαδήπνηε εξψηεζε ζεσξεί θαηάιιειε πξνο ηνλ εξσηψκελν θαη ν ηειεπηαίνο εθθξάδεη κε ην δηθφ ηνπ ηξφπν ηηο γλψζεηο, ηηο εκπεηξίεο θαη ηηο γλψκεο ηνπ. ει. 27 απφ 109

Γνκεκέλε ζπλέληεπμε: Οη εξσηήζεηο ζηηο νπνίεο θαιείηαη λα δψζεη απάληεζε ν εξσηψκελνο είλαη θαζνξηζκέλεο σο πξνο ηε ζεηξά, ηνλ αξηζκφ θαη ηελ εθθψλεζή ηνπο. Ηκηδνκεκέλε ζπλέληεπμε: Οη εξσηήζεηο είλαη θαηεπζπλφκελεο, αιιά εθ φζνλ πξνθχπηεη θάηη ελδηαθέξνλ κπνξεί λα δηεξεπλεζεί πεξηζζφηεξν κε επηπξφζζεηεο εξσηήζεηο. εκαληηθφ ξφιν ζηε ζπλέληεπμε παίδνπλ: Η ζσζηή εθινγή ηνπ ρξφλνπ θαη ηνπ ηφπνπ ηεο ζπλέληεπμεο. Η δεκηνπξγία θηιηθήο θαη άλεηεο αηκφζθαηξαο κε ηνλ εξσηψκελν θαη ε έλαξμε ηεο ζπλέληεπμεο κε επράξηζηεο γηα απηφλ εξσηήζεηο. Η απνθπγή ιεπηψλ πξνζσπηθψλ δεηεκάησλ πνπ νδεγνχλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ζε αληίδξαζε. Η παξνρή αξθεηνχ ρξφλνπ γηα λα απαληήζεη πιήξσο. Η δηεμαγσγή ηεο ζπλέληεπμεο πξνυπνζέηεη : Να πξνζδηνξηζηεί ην ζέκα ηεο έξεπλαο κειέηεο. Να κειεηεζεί ε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία (επηζθφπεζε). Να πξνζδηνξηζηνχλ νη ζηφρνη θαη ηα πξνβιήκαηα. Να πξνζδηνξηζηεί ν πιεζπζκφο θαη ην δείγκα (Ν). Να δηαηππσζνχλ νη εξσηήζεηο ζε έλα εξσηεκαηνιφγην ή θαηάινγν. Να έρεη ηελ θαηάιιειε δνκή γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Η ζπλέληεπμε έρεη ηηο ίδηεο απαηηήζεηο κε ην εξσηεκαηνιφγην, ε κφλε δηαθνξά είλαη φηη είλαη άκεζε ε επαθή ππνθεηκέλνπ θαη εξεπλεηή.δπίζεο ηα είδε ησλ εξσηήζεσλ είλαη ίδηα κε ην εξσηεκαηνιφγην (αλνηθηέο θαη θιεηζηέο). Σα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπλέληεπμεο είλαη : Η άκεζε ζρέζε κε ην ππνθείκελν επηηξέπεη ζηνλ εξεπλεηή λα αληρλεχζεη ηδέεο, θίλεηξα, ζπλαηζζήκαηα θάηη πνπ δελ κπνξεί λα γίλεη κε ην εξσηεκαηνιφγην κφλν. Σα κεηνλεθηήκαηα ηεο ζπλέληεπμεο είλαη : Ο εξεπλεηήο αλαγθάδεηαη λα πεξηνξίζεη ηα ππνθείκελά ηνπ. Δπίζεο επεηδή ν ίδηνο ξσηά θαη θαηαγξάθεη ηηο απαληήζεηο ππάξρεη πξφβιεκα παξαπνίεζεο ηεο αιήζεηαο, είηε επεηδή ππάξρεη θαθή πνηφηεηα επηθνηλσλίαο, είηε επεηδή ν ίδηνο είλαη πξνθαηεηιεκκέλνο απέλαληη ζην ππνθείκελν. Αθφκα ηα έμνδα είλαη απμεκέλα θαη ει. 28 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ίζσο ππάξρεη δπζθνιία φζνλ αθνξά ηνλ ρξφλν, ηξφπν θαη ηφπν νπνχ ζα ιάβεη ρψξα ε ζπλέληεπμε. Οη πξνυπνζέζεηο πξνεηνηκαζίαο είλαη : πσο θαη ζην εξσηεκαηνιφγην, ε ζπλέληεπμε πξνυπνζέηεη : ε πξψην ζηάδην, λα θαηαγξαθνχλ νη εξσηήζεηο. ε δεχηεξν ζηάδην, λα ηαμηλνκεζνχλ αλά ηνκείο πεξηερνκέλσλ. Έπεηηα λα δηεμαρζεί κηα δνθηκαζηηθή πηινηηθή έξεπλα, θαηά ηελ νπνία δεηείηαη απφ ηα ππνθείκελα λα αμηνινγήζνπλ θαη ην εξσηεκαηνιφγην, αιιά θαη λα ππνβάιινπλ (αλ έρνπλ) πξνηάζεηο. Οπζηαζηηθά πξφθεηηαη γηα δηαδηθαζία αλαηξνθνδφηεζεο. Παξαηήξεζε είλαη ε πξνζσπηθή δηαπίζησζε ησλ θαηλνκέλσλ ρσξίο λα ζειήζνπκε λα ηα αιιάμνπκε θαη ε νπνία γίλεηαη κε ηελ θαηάιιειε έξεπλα θαη κειέηε. Ο εξεπλεηήο παηδαγσγφο αζρνιείηαη ηφζν κε ηε δηαδηθαζία φζν θαη κε ην απνηέιεζκα. Η πιεξνθνξία φηη ηα παηδηά κηαο ζπγθεθξηκέλεο ζρνιηθήο ηάμεο έρνπλ κάζεη πεξηζζφηεξα απφ άιια ιίγν σθειεί, αλ δελ μέξεη θαλείο γηαηί ζπκβαίλεη απηφ. Η παξαηήξεζε πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε θάπνηνπ ζθνπνχ, ηα πξφζσπα πνπ πξέπεη λα παξαηεξεζνχλ ηηο ζπλζήθεο θάησ απφ ηηο νπνίεο ζα ιάβεη ρψξα, ηνπο ηξφπνπο ζπγθέληξσζεο πιεξνθνξηψλ, ηελ ηαμηλφκεζε ησλ ζηνηρείσλ. Κάζε θνξά εθιέγνληαη νη δηάθνξεο εθδειψζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πεξηνρή πνπ εμεηάδεηαη,νη νπνίεο πξέπεη λα είλαη απζφξκεηεο θαη λα κελ πξνθαινχληαη απφ ηερλεηά εξεζίζκαηα. Μάιηζηα γηα λα απνθεπρζεί ε επηξξνή πάλσ ζηηο παξαηεξνχκελεο εθδειψζεηο δνθηκάζηεθαλ δηάθνξνη ηξφπνη, φπσο ε ηνπνζέηεζε ζηηο δηάθνξεο πιεπξέο κηαο ηάμεο θαζξεθηψλ δηαθαλψλ απφ ηελ πίζσ κεξηά, ε ρξεζηκνπνίεζε θηλεκαηνγξαθηθψλ κεραλεκάησλ ιήςεο ή καγλεηνθψλσλ ηνπνζεηεκέλσλ ζε θξπθά κέξε. ηελ επηζηεκνληθή ή ειεγρφκελε παξαηήξεζε εμαζθαιίδεηαη ε ζθφπηκε εκπεηξηθή επηινγή ησλ εθδειψζεσλ εθείλσλ πνπ ζα παξαηεξεζνχλ κε βάζε θάπνηα ζεσξία ή ππφζεζε. Υσξίδεηαη ην παξαηεξνχκελν αληηθείκελν ζε επηκέξνπο ζηνηρεία κε πξνζρεδηαζκέλν πξφγξακκα, ην νπνίν θαη ξπζκίδεη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ παξαηεξεηή. Πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ν εξεπλεηήο λα παξαηεξεί αληηθεηκεληθά απνβάιινληαο φπνηεο πξνθαηαιήςεηο έρεη. Μηα δεχηεξε δηάθξηζε ηεο παξαηήξεζεο ζε επηκέξνπο είδε είλαη ε εμήο: Οη ηχπνη παξαηήξεζεο (γεληθά) είλαη: Η απηνπαξαηήξεζε ( ή ελδνζθφπεζε). ει. 29 απφ 109

Η εηεξνπαξαηήξεζε (επηζηεκνληθή παξαηήξεζε). Η ηπραία επθαηξηαθή ζπκπησκαηηθή παξαηήξεζε. Η ζπζηεκαηηθή (επηζηεκνληθή) ή κεζνδηθή παξαηήξεζε. Η ελφξγαλε παξαηήξεζε (κε ρξεζηκνπνίεζε δειαδή ζπζθεπψλ παξαηήξεζεο, ν εξεπλεηήο βιέπεη ρσξίο λα ηνλ βιέπνπλ). Η ζπκκεηνρηθή παξαηήξεζε. Άκεζε παξαηήξεζε :Με ηελ άκεζε παξαηήξεζε ν εξεπλεηήο δηαπηζηψλεη θάπνην θαηλφκελν απεπζείαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ κπνξνχκε λα κειεηήζνπκε θαη λα δηεξεπλήζνπκε ηηο ελαζρνιήζεηο, ηηο πξνηηκήζεηο, ηηο εθθξάζεηο θαη ηελ φιε ζπκπεξηθνξά ελφο καζεηή ή νκάδαο καζεηψλ κέζα θαη έμσ απ ηελ ηάμε. Έκκεζε παξαηήξεζε: Με απηήλ παξαηεξνχκε ηα απνηειέζκαηα ησλ εξγαζηψλ ησλ καζεηψλ κε ζθνπφ λα πξνζπαζήζνπκε λα δηαγλψζνπκε ηα πξνβιήκαηα ή ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ. Ακέηνρε παξαηήξεζε: ηελ ακέηνρε παξαηήξεζε ν παξαηεξεηήο παξνπζηάδεηαη σο αλεμάξηεηνο απφ ηελ θαηάζηαζε πνπ παξαθνινπζεί. πκκεηνρηθή παξαηήξεζε: ηε ζπκκεηνρηθή ν παξαηεξεηήο πξέπεη λα πξνεηνηκάζεη ηελ είζνδφ ηνπ ζηελ θαηάζηαζε πνπ κειεηά. Απαηηείηαη ε ζπγθαηάζεζε ησλ ππνθεηκέλσλ γηα απηή ηε ζπκκεηνρή. Απαξαίηεην είλαη ν παξαηεξεηήο: Να εμεγήζεη ην ξφιν ηνπ. Να παξνπζηάδεηαη νπδέηεξνο. Να δείρλεη θηιηθφο. Να δηαζέηεη ρξφλν ρσξίο λα βηάδεηαη. Γηα λα θάλνπκε κηα εξγαζία πνπ ζηεξίδεηαη ζηελ παξαηήξεζε αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα : Πξνζδηνξίδνπκε ην ζέκα καο. Μειεηάκε ηελ ζρεηηθή κε ην ζέκα βηβιηνγξαθία (επηζθφπεζε). Καζνξίδνπκε ηνπο ζηφρνπο θαη επηζεκαίλνπκε πξνβιήκαηα. Πξνζδηνξίδνπκε ηνλ πιεζπζκφ θαη θαζνξίδνπκε ην δείγκα (Ν). Διέγρνπκε ηηο κεζφδνπο παξαηήξεζεο θαη πξνζέρνπκε ψζηε ε παξαηήξεζή καο λα είλαη επαξθήο. ει. 30 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Καηαγξάθνπκε ηεο παξαηεξήζεηο καο είηε απζφξκεηα (θξαηψληαο πξσηφθνιιν ζε έλα ραξηί) είηε ζπζηεκαηνπνηεκέλα (κε θιείδεο, πίλαθεο, ζρήκαηα, δηαγξάκκαηα). Κσδηθνπνηνχκε, αλαιχνπκε, εξκελεχνπκε, ζπλζέηνπκε ηα επξήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο παξαηεξήζεηο καο θαη βγάδνπκε ηα ζπκπεξάζκαηά καο. πλζέηνπκε ηελ εξγαζία καο, ζηεξηδφκελνη θαη ζηα βηβιηνγξαθηθά καο ζηνηρεία θαη ηέινο παξνπζηάδνπκε δεκνζηεχνπκε ηελ εξγαζία. Παξάγνληεο πνπ δπζρεξαίλνπλ ηελ παξαηήξεζε αλαθέξνληαη : ηνλ παξαηεξεηή (πξνδηαζέζεηο, πείξα, πξνζσπηθφηεηα). ηελ θαηάζηαζε παξαηήξεζεο (απξφνπηα). ην αληηθείκελν παξαηήξεζεο (ηδηαηηεξφηεηεο αληηθεηκέλσλ). ηα φξγαλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη (ηξφπνο θαηαζθεπήο, ζρήκα). Βαζηθφ θξηηήξην επηηπρίαο ηνπ πεηξάκαηνο είλαη ν έιεγρνο γηα ηε ινγηθή αηηηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ. Ιδηαίηεξα πξέπεη λα πξνζερηνχλ νη πεξηνξηζκνί ζηε γελίθεπζε ησλ απνηειεζκάησλ θαη ηεο αηηηψδνπο εμήγεζεο ησλ πεηξακαηηθψλ απνηειεζκάησλ. Η εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ ηνπ πεηξάκαηνο, παξνπζηάδεη θάπνηα φξηα. Έηζη ι.ρ. ε νξηνζέηεζε ελλνηψλ ή νη νξηζκνί ζηφρσλ δηδαζθαιίαο δελ κπνξνχλ λα εξεπλεζνχλ κε ην πείξακα. Αθφκε παηδαγσγηθά θαηλφκελα θαη κάιηζηα εθείλα πνπ αλήθνπλ ζηνλ ηνκέα ηεο θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο δελ κπνξνχλ λα απνκνλσζνχλ. Δπίζεο πεηξάκαηα πνπ γίλνληαη γηα έλα ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα ζε κηα νκάδα αλ γίλνπλ ζε άιιεο κπνξεί λα κελ απνδψζνπλ ηα ίδηα απνηειέζκαηα. Σα ζπλαηζζήκαηα, νη ζθέςεηο θαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ αηφκνπ αιιάδεη θαζεκεξηλά, φζν θαιφο θαη λα είλαη απηφο πνπ θάλεη ηελ έξεπλα δελ κπνξεί λα έρεη ηελ ίδηα επηθνηλσλία κε φια ηα κέιε ησλ εξεπλεηηθψλ κνλάδσλ. Η πεηξακαηηθή δηαδηθαζία είλαη δπλαηφ λα πξνθαιέζεη αιινηψζεηο ζηηο ςπρηθέο εθδειψζεηο ησλ καζεηψλ κε απνηέιεζκα λα νδεγεζνχκε ζε εζθαικέλα απνηειέζκαηα. Πάλησο ην πείξακα απνηειεί βαζηθφ ηκήκα ηεο ζχγρξνλεο παηδαγσγηθήο έξεπλαο, κε ην νπνίν κπνξνχκε λα αλαιχζνκε ην ςπρηθφ ζπκβάλ θαη λα θαηακεηξήζνπκε αθξηβψο ηηο αληηδξάζεηο ηνπ ππνθεηκέλνπ. ει. 31 απφ 109

ην πείξακα ν εξεπλεηήο μεθηλά πάληα απφ κηα ππφζεζε (αηηία ελφο γεγνλφηνο) θαη πξνζπαζεί λα ηελ επαιεζεχζεη κέζα απφ πεηξακαηηθέο δηαδηθαζίεο κέζα απφ ηηο νπνίεο κπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη ην απνηέιεζκα. Σελ αηηία ηνπ γεγνλφηνο νλνκάδνπκε αλεμάξηεηε κεηαβιεηή, ελψ ηελ ζπλέπεηα νλνκάδνπκε εμαξηεκέλε κεηαβιεηή. ηαλ εθαξκφδνπκε ην πείξακα ζε νκάδεο εθηφο απφ ηελ πεηξακαηηθή νκάδα, έρνπκε θαη ηελ νκάδα ειέγρνπ πξνθεηκέλνπ λα ζπγθξίλνπκε ηα απνηειέζκαηα ηνπ πεηξάκαηνο. ει. 32 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Κεθάιαην 5 ν Γηεμαρζηζα έξεπλα Χο ηερληθή ζπιινγήο δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξνχζα έξεπλα ε πνζνηηθή ηερληθή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη επξχηαηα ζηηο θνηλσληθέο επηζηήκεο. Πξφθεηηαη γηα έλα ζχλνιν γξαπηψλ εξσηήζεσλ, ζρεηηθψλ κε ην ζέκα ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ,νη νπνίεο απεπζχλνληαη νκνηφκνξθα ζηνπο θνηηεηέο θαη εθπαηδεπηηθνχο πξνθεηκέλνπ λα ζπγθεληξσζνχλ ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία. Η παξνχζα εξγαζία έρεη σο ζηφρν λα εμεηάζεη ηηο απφςεηο θαη ηηο ζηάζεηο ησλ θνηηεηψλ θαη θαζεγεηψλ φζν αλαθνξά ηελ απζεληία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Η έλλνηα ηεο απζεληίαο ζπρλά έρεη αξλεηηθή ζεκαζία. Με βάζε ηελ ππφζεζε απηή δηεξεπλήζεθαλ παηδαγσγηθέο δηδαθηηθέο ηερληθέο πνπ αμηνπνηνχλ νη εθπαηδεπηηθνί θαζεγεηέο ζηελ θαζεκεξηλή ηνπο δηδαζθαιία ζε φηη αθνξά ηε ζρέζε θαη ηελ επηθνηλσλία κε ηνπο θνηηεηέο θαη πσο κε βάζε ηα παξαπάλσ δηακνξθψλεηαη ε έλλνηα ηεο απζεληίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. 5.1 Μέζνδνο ζπιινγήο δεδνκέλσλ Η κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηε ζπιινγή ησλ απνηειεζκάησλ ήηαλ ην ειεθηξνληθφ εξσηεκαηνιφγην θιεηζηνχ ηχπνπ κε δεθαηέζζεξηο εξσηήζεηο ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη κε δεθαηξείο εξσηήζεηο ζηνπο θνηηεηέο. Σα εξσηεκαηνιφγηα ήηαλ απηνζρέδηα θαη απνηεινχληαη απφ δχν κέξε. Σν εξσηεκαηνιφγην ησλ εθπαηδεπηηθψλ πεξηιακβάλεη δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο, δειαδή ην θχιιν, ηελ ειηθηαθή νκάδα, ηα ρξφληα ππεξεζίαο,ηελ εηδηθφηεηα, ηε δηάζεζε δεχηεξνπ πηπρίνπ θαη ηελ πξαγκαηνπνίεζε κεηαπηπρηαθψλ θαη δηδαθηνξηθψλ ζπνπδψλ, ηε ρξήζε κεζφδσλ δηδαζθαιίαο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο θαη ηηο δηδαθηηθέο ηερληθέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ θαζψο θαη ηελ ειεχζεξε έθθξαζε απφςεσλ ησλ θνηηεηψλ. Σν εξσηεκαηνιφγην ησλ θνηηεηψλ πεξηιακβάλεη ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο, δειαδή ην θχιιν, ηελ ειηθία, ην βαζκφ ηεο ρξήζεο ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ δηδαζθαιίαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ην βαζκφ ηεο επηβνιήο πεηζαξρίαο απφ ηνπο ει. 33 απφ 109

εθπαηδεπηηθνχο, ην βαζκφ ειεπζεξίαο ζηελ έθθξαζε ησλ απφςεσλ ηνπ ζρεηηθά κε ην γλσζηηθφ αληηθείκελν, ην βαζκφ ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, ην βαζκφ ησλ ζπλερψλ ζπκβνπιψλ απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θέξνπλ ηα αληίζεηα απνηειέζκαηα, ην βαζκφ πνπ ραξαθηεξίδεηαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ σο είξσλ θαη δηαθξηηηθή,ην βαζκφ ηεο ρξήζεο θαηάιιεινπ ιεμηινγίνπ. Πξνηηκήζεθε ην ειεθηξνληθφ εξσηεκαηνιφγην σο ηερληθή ζπιινγήο δεδνκέλσλ ζηελ παξνχζα έξεπλα θαζψο επηηξέπεη ηε ζπιινγή πιήζνπο δεδνκέλσλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα, θάηη πνπ ζα ήηαλ εμαηξεηηθφ ρξνλνβφξν θαη επνκέλσο δχζθνια εθηθηφ κε άιιε ηερληθή. Παξάιιεια ηα ζηνηρεία πνπ ζα ζπιιερζνχλ είλαη δπλαηφλ λα πνζνηηθνπνηεζνχλ θαη λα εμαρζνχλ ζπκπεξάζκαηα, κε ζηαηηζηηθέο κεζφδνπο, πνπ είλαη γεληθεχζηκα ζε επξχηεξα πιεζπζκηαθά ζχλνια. Δπηπιένλ ε αλσλπκία ησλ απαληήζεσλ ίζσο λα ζπκβάιιεη ζηελ εηιηθξίλεηα ησλ απαληήζεσλ. Βέβαηα ε κέζνδνο απηή έρεη θαη αξθεηά κεηνλεθηήκαηα πνπ νθείινληαη ηφζν ζηε θχζε φζν θαη ζηελ εθαξκνγήο ηεο. πγθεθξηκέλα, ηα ππνθείκελα ιφγν ηνπ πεξηνξηζκνχ πνπ δέρνληαη απφ ηε πιεπξά ηνπ εξεπλεηή,δε δίλνπλ πάληα αθξηβείο απαληήζεηο θαη δελ απαληνχλ απζφξκεηα. κσο, παξφια ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ έρεη ε κέζνδνο απηή, ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ παξνχζα έξεπλα, γηαηί ζεσξήζεθε γηα ην ζέκα σο ηελ πην ελδεηθλπφκελε θαη ηελ πην απνηειεζκαηηθή, θαζψο θαη φηη ην γξαπηφ εξσηεκαηνιφγην απαληηέηαη εχθνια. Σν πξψην κέιεκα ηεο αλάπηπμεο ελφο εξσηεκαηνινγίνπ είλαη λα αληαπνθξίλεηαη ην πεξηερφκελφ ηνπ ζηνπο ζηφρνπο ηεο ζχληαμεο ηνπ, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί ζεκαληηθφ εξεπλεηηθφ εξγαιείν. Γηα ην ιφγν απηφ ε ζχληαμε ηνπ ζηεξίρζεθε ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν είραλ δηαηππσζεί, ηφζν ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα, φζν θαη νη εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο θαηά ηε θάζε δφκεζεο ηεο έξεπλαο. Απφ ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα θαη ηηο εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο δηαηππψζεθαλ κεηξήζηκνη ζηφρνη νη νπνίνη απνηέιεζαλ ηε βάζε γηα ηε δφκεζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Μέζα απφ ηε κεζνδνινγία αλάπηπμεο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ αλακελφηαλ λα επηηεπρζεί ν πξνζδηνξηζκφο ησλ πην πξφζθνξσλ ιεθηηθψλ δηαηππψζεσλ, ψζηε λα δηεξεπλάηαη κε αθξίβεηα ην δεηνχκελν θαη λα γίλεηαη θαηαλνεηή ε εξψηεζε ζηνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα. Απηφ είλαη απαξαίηεην ηφζν γηα ηε θαηαγξαθή ησλ απφςεσλ ησλ εξσηψκελσλ φζν θαη γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ ζηάζεσλ ηνπο ζε ζρέζε κε ην πξνο κειέηε ζέκα. ει. 34 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Οη θιεηζηέο εξσηήζεηο πξνηηκήζεθαλ θαηά ηε ζχληαμε ηνπ ηειηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ, επεηδή είλαη πην εχθνιν λα απαληεζνχλ απφ άπνςε ηαρχηεηαο, γεγνλφο πνπ εμαζθαιίδεη πεξηζζφηεξεο απαληήζεηο ζε δεδνκέλν ρξφλν. Παξάιιεια γίλεηαη πην εχθνια ε ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία. Δπίζεο ν εξεπλεηήο εζηηάδεη ηελ πξνζνρή ηνπ ζε απηφ πνπ ζέιεη λα κάζεη. Ο φξνο εγθπξφηεηα αλαθέξεηαη ζην θαηά πφζν ην εξσηεκαηνιφγην κεηξάεη πξάγκαηη απηφ ζην νπνίν αλαθέξεηαη. Ο φξνο αμηνπηζηία αθνξά ηε δπλαηφηεηα λα απνθηεζνχλ απφ ην ίδην εξσηεκαηνιφγην νη ίδηεο πάιη απαληήζεηο. Η εμαζθάιηζε απηψλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ απνηειεί ηε κεγαιχηεξε δπζθνιία ζηε ζχληαμε εξσηεκαηνινγίσλ, ψζηε πνιινί εξεπλεηέο ζηνρεχνπλ ζηε ζρεηηθή θαη φρη ζηελ απφιπηε πξνζέγγηζε ηνπο. Με δεδνκέλν φηη γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ δπν παξαπάλσ φξσλ απαηηείηαη κεγάιε εξεπλεηηθή εκπεηξία πξνζπαζήζακε λα επηηχρνπκε ηε ζρεηηθή θαη φρη απφιπηε εθαξκνγή ηνπο πάληα κέζα ζην κέηξν ησλ δπλαηνηήησλ καο. Δηδηθφηεξα ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη παξαθάησ ηερληθέο : Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηείρε εξσηήζεηο ίδηνπ πεξηερνκέλνπ δηαηππσκέλεο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Οκάδεο εξσηήζεσλ γηα ην ίδην δεηνχκελν. Γηα ηε κειέηε ησλ απφςεσλ ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δελ ρξεζηκνπνηήζεθαλ εξσηήζεηο γλψκεο, αιιά αλαπηχρζεθαλ θιίκαθεο ηχπνπ Likert νη νπνίεο κπνξνχλ λα πεηχρνπλ κεγαιχηεξν βαζκφ αμηνπηζηίαο. Δπηπιένλ νη θιίκαθεο απηέο έρνπλ ην πιενλέθηεκα φηη κπνξνχλ λα θαηαγξάςνπλ δηαβαζκηζκέλεο ηηο ηνπνζεηήζεηο ησλ εξσηψκελσλ. Πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηνχλ εηιηθξηλείο απαληήζεηο, ε δφκεζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ ζηεξίρηεθε ζε δνθηκαζκέλεο απφ ηηο έξεπλεο πξαθηηθέο ζε απηφ ην ρψξν. Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηείρε θιεηζηέο εξσηήζεηο. Η αμηνπηζηία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαιείνπ είλαη α = 0,914 επίπεδν. ηελ ηειηθή κνξθή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, δχν εξσηήζεηο αθνξνχζαλ ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θνηηεηή θαη νη ππφινηπεο εξσηήζεηο αθνξνχζαλ απφςεηο ηνπ γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ, ην εξσηεκαηνιφγην ησλ εθπαηδεπηηθψλ αθνξνχζε αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο θαζψο ηελ επηινγή κεζφδσλ δηδαζθαιίαο ην κνξθσηηθφ επίπεδν, ηα ρξφληα ππεξεζίαο θαη ηελ ειεχζεξε έθθξαζε ησλ θνηηεηψλ, ρξεζηκνπνηήζεθε θιίκαθα ηχπνπ Likert. Σν εξσηεκαηνιφγην παξάιιεια πεξηγξάθεη ην ζθνπφο ηεο έξεπλαο. Η δνκή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ δηακνξθψζεθε σο εμήο: ει. 35 απφ 109

Δξσηήζεηο πνπ απνηππψλνπλ δεκνγξαθηθά ζηνηρεία ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα. Δξσηήζεηο πνπ αθνξνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Δξσηήζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηε πξνζσπηθφηεηα ζπκπεξηθνξά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Δξσηήζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο ζρέζεηο θνηηεηψλ εθπαηδεπηηθψλ. Δξσηήζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ πεηζαξρία. Η επεμεξγαζία δηήξθεζε ηξεηο πεξίπνπ κήλεο κε ηελ παξαθάησ δηαδηθαζία. Αξρηθά έγηλε ε ζχληαμε ησλ δπν εξσηεκαηνινγίσλ, ειέγρζεθαλ θαη δφζεθαλ ζηνπο θνηηεηέο θαη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο. ηε ζπλέρεηα έγηλε θσδηθνγξάθεζε ησλ εξσηήζεσλ θαη ησλ απαληήζεσλ. ην ηέινο έγηλε κεραλνγξαθηθή επεμεξγαζία κε ην ζηαηηζηηθφ παθέην SPSS φπνπ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο κεηαηξάπεθαλ ζε πίλαθεο θαη ξαβδνγξάκκαηα. ει. 36 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Κεθάιαην 6 ν Αλάιπζε απνηειεζκάησλ έξεπλαο ην θεθάιαην απηφ γίλεηαη ε παξνπζίαζε θαη ε αλάιπζε ησλ επξεκάησλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ έξεπλα. Η αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ έγηλε ζε δχν επίπεδα. Αξρηθά αλαιχζεθαλ νη ζπρλφηεηεο θάζε κεηαβιεηήο. ε έλα δεχηεξν επίπεδν έγηλε ζπζρέηηζε ησλ αλεμάξηεησλ κεηαβιεηψλ, δειαδή απηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα, κε ηηο εμαξηεκέλεο κεηαβιεηέο, δειαδή απηέο πνπ εθθξάδνπλ γλψκεο, ζηάζεηο θαη ζπκπεξηθνξέο ησλ Τπνθεηκέλσλ. Ο έιεγρνο ζηαηηζηηθήο ζεκαληηθφηεηαο έγηλε κε ην θξηηήξην ρ 2. Η ζεκαληηθφηεηα ηνπ ρ 2 ζηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ εληνπίζηεθε εηδηθφηεξα κε ηε ζχγθξηζε ησλ ζπρλνηήησλ ζηα θαηλία ησλ δηαζηαπξνχκελσλ πηλάθσλ θαη ζε επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο 95%. Αλαθνξηθά κε ηελ παξνπζίαζε ησλ επξεκάησλ, ζηελ αξρή παξαηίζεληαη ηα επξήκαηα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ αλάιπζε ησλ αλεμάξηεησλ κεηαβιεηψλ, ησλ αηνκηθψλ ζηνηρείσλ ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα θαη ζηε ζπλέρεηα εθηίζεληαη ηα επξήκαηα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ απφςεσλ ησλ θνηηεηψλ γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζε επηκέξνπο ζεκαηηθέο ελφηεηεο φπσο απηέο αλαδχνληαη απφ ηε δνκή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ: Γλσζηηθφ εθπαηδεπηηθφ αληηθείκελν εθπαηδεπηηθνχ. Πξνζσπηθφηεηα πκπεξηθνξά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Γηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο θνηηεηέο εθπαηδεπηηθνχ. Δπηβνιή πεηζαξρίαο. Η αλαινγία αλδξψλ θαη γπλαηθψλ ζην δείγκα, φπσο πξνθχπηεη απφ ηνλ Πίλαθα 1, ελαξκνλίδεηαη κε απηήλ ηνπ ζπλφινπ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζψκαηνο. ΦΤΛΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Άλδξαο 10 83,3 83,3 83,3 Γπλαίθα 2 16,7 16,7 100,0 Total 12 100,0 100,0 ει. 37 απφ 109

Πίνακας 1. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο θύιν εκπαιδευτικώλ Η ζηήιε frequency ηελ απφιπηε ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα καο. Γηα παξάδεηγκα ζηνλ Πίλαθα 1 θαίλεηαη φηη 10 απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ήηαλ άλδξεο θαη 2 ήηαλ γπλαίθεο. Η ζηήιε percent θαη valid percent δείρλνπλ ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα, ε πξψηε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαη ε δεχηεξε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ έδσζαλ έγθπξεο απαληήζεηο. Σν ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη 12. Οη δχν ζηήιεο είλαη ίζεο φηαλ δελ ππάξρνπλ ειιηπείο πεξηπηψζεηο. Η ζηήιε cumulative percent αθνξά ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα θαη δελ έρεη λφεκα γηα φιεο ηεο κεηαβιεηέο. Γξάθεκα 1:Φύιν ει. 38 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 1.1:Φύιν ΗΛΙΚΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 26-35 3 25,0 25,0 25,0 36-45 6 50,0 50,0 75,0 46-55 2 16,7 16,7 91,7 >56 1 8,3 8,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 2. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο ειηθία Απφ ηνπο 12 εθπαηδεπηηθνχο νη 3 έρνπλ ειηθία 26-35, νη 6 είλαη 36-45, νη 2 είλαη 46-55 θαη ν έλαο άλσ ησλ 56. Η ζηήιε percent θαη valid percent δείρλνπλ ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα, ε πξψηε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαη ε δεχηεξε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ έδσζαλ έγθπξεο απαληήζεηο. Σν ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη 12. Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΗΛΙΚΙΑ Valid 12 N Missing 0 Mean 2,0833 Median 2,0000 Std. Deviation,90034 Range 3,00 ηνλ πίλαθα βιέπεηε φηη είρακε 12 έγθπξεο απαληήζεηο.mean είλαη ν κέζν ο φξνο θαηαλνκήο. Median είλαη ε δηάκεζνο θαη απνηειεί ηε κεζαία ηηκή κηαο θαηαλνκήο. Απηφ ζεκαίλεη φηη θαηά ην κέγηζην ην 50% ησλ πεξηπηψζεσλ ιακβάλνπλ ηηκέο κηθξφηεξεο ηεο δηακέζνπ θαη θαηά ην κέγηζην ην 50% κεγαιχηεξεο ηεο δηακέζνπ. Σν αθξηβέο πνζνζηφ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ βξίζθνληαη θάησ ή πάλσ απφ ηε δηάκεζν θαζνξίδεηαη απφ ην πνζνζηφ ησλ ηηκψλ πνπ ηζνχηαη κε ηε δηάκεζν. Std.Deviation είλαη ε ηππηθή απφθιηζε. Η ηππηθή απφθιηζε δείρλεη πφζν πνιχ απιψλνληαη νη ει. 39 απφ 109

ηηκέο ηεο θαηαλνκήο γχξσ απφ ην κέζν φξν. Η ηππηθή απφθιηζε εθθξάδεηαη ζε κνλάδεο κέηξεζεο ίδηεο κε απηέο ηνπ κέζνπ φξνπ θαη φζν κηθξφηεξε είλαη ηφζν πην θνληά ζην κέζν φξν είλαη νη πεξηζζφηεξεο ηηκέο ηεο θαηαλνκήο. Αλ πνιιέο απφ ηηο ηηκέο ηεο θαηαλνκήο βξίζθνληαη καθξηά απφ ην κέζν φξν ηφηε ε ηππηθή απφθιηζε είλαη κεγαιχηεξε.range είλαη ην εχξνο. Σν εχξνο είλαη ε έθηαζε ηνπ κηθξφηεξνπ δηαζηήκαηνο πνπ πεξηέρεη φια ηα δεδνκέλα θαη πξνθχπηεη απφ ηε δηαθνξά ηεο κηθξφηεξεο παξαηεξνχκελεο ηηκήο απφ ηε κεγαιχηεξε παξαηεξνχκελε ηηκή. Γξάθεκα 2:Ηιηθία Γξάθεκα 2.1:Ηιηθία ει. 40 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΥΡΟΝΙΑ ΤΠΗΡΔΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 1-5 2 16,7 16,7 16,7 6-10 2 16,7 16,7 33,3 11-15 4 33,3 33,3 66,7 16-20 3 25,0 25,0 91,7 >20 1 8,3 8,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 3. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο έηε ππεξεζίαο εθπαηδεπηηθώλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΥΡΟΝΙΑ ΤΠΗΡΔΙΑ Valid 12 N Missing 0 Mean 2,9167 Median 3,0000 Std. Deviation 1,24011 Range 4,00 Γξάθεκα 3:Υξόληα ππεξεζίαο ει. 41 απφ 109

Γξάθεκα 3.1:Υξόληα ππεξεζίαο ΠΣΤΥΙΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΟ ΣΙΣΛΟ 5 41,7 41,7 41,7 ΓΙΓΑΚΣΟΡΙΚΟ ΓΙΠΛΧΜΑ 7 58,3 58,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 4. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο πηπρίν εθπαηδεπηηθώλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΠΣΤΥΙΟ Valid 12 N Missing 0 Mean 3,5833 Median 4,0000 Std. Deviation,51493 Range 1,00 ει. 42 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 4:Πηπρίν Γξάθεκα 4.1:Πηπρίν ΔΠΙΠΔΓΟ ΓΝΩΔΩΝ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΛΟ 4 33,3 33,3 33,3 ΠΟΛΤ ΚΑΛΟ 4 33,3 33,3 66,7 ΑΡΙΣΟ 4 33,3 33,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 5. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο επίπεδν γλσζηηθνύ αληηθεηκέλνπ ει. 43 απφ 109

Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΔΠΙΠΔΓΟ ΓΝΧΔΧΝ Valid 12 N Missing 0 Mean 4,0000 Median 4,0000 Std. Deviation,85280 Range 2,00 Γξάθεκα 5:Δπίπεδν γλώζεσλ ει. 44 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 5.1:Δπίπεδν γλώζεσλ ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΟ 3 25,0 25,0 25,0 ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ 2 16,7 16,7 41,7 ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΟ 2 16,7 16,7 58,3 ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΧΝ 5 41,7 41,7 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 6. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο εηδηθόηεηα εθπαηδεπηηθώλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ Valid 12 N Missing 0 Mean 2,7500 Median 3,0000 Std. Deviation 1,28806 Range 3,00 ει. 45 απφ 109

Γξάθεκα 6:Δηδηθόηεηα Γξάθεκα 6.1:Δηδηθόηεηα ΚΑΣΑΝΟΗΣΟ ΛΔΞΙΛΟΓΙΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent ΤΥΝΑ 1 8,3 9,1 9,1 Valid ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 5 41,7 45,5 54,5 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 5 41,7 45,5 100,0 Total 11 91,7 100,0 Missing System 1 8,3 Total 12 100,0 Πίλαθαο 7. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο θαηαλνεηώλ όξσλ θαη ιεμηιόγην ει. 46 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΚΑΣΑΝΟΗΣΟ ΛΔΞΙΛΟΓΙΟ Valid 11 N Missing 1 Mean 4,3636 Median 4,0000 Std. Deviation,67420 Range 2,00 Γξάθεκα 7:Καηαλνεηό ιεμηιόγην Γξάθεκα 7.1:Καηαλνεηό ιεμηιόγην ει. 47 απφ 109

ΑΝΑΣΡΟΦΟΓΟΣΗΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent ΤΥΝΑ 6 50,0 54,5 54,5 Valid ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 2 16,7 18,2 72,7 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 3 25,0 27,3 100,0 Total 11 91,7 100,0 Missing System 1 8,3 Total 12 100,0 Πίλαθαο 8. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο επηινγή ηεο κεζόδνπ αλαηξνθνδόηεζεο ηεο δηδαζθαιίαο Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΑΝΑΣΡΟΦΟΓΟΣΗΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Valid 11 N Missing 1 Mean 3,7273 Median 3,0000 Std. Deviation,90453 Range 2,00 Γξάθεκα 8:Αλαηξνθνδόηεζε δηδαζθαιίαο ει. 48 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 8.1:Αλαηξνθνδόηεζε δηδαζθαιίαο ΥΡΗΗ ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑΣΩΝ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΤΥΝΑ 1 8,3 8,3 8,3 Πνιχ ΤΥΝΑ 4 33,3 33,3 41,7 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 7 58,3 58,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 9. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο παξαδεηγκάησλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑΣΑ Valid 12 N Missing 0 Mean 4,5000 Median 5,0000 Std. Deviation,67420 Range 2,00 ει. 49 απφ 109

Γξάθεκα 9:Υξόληα ππεξεζίαο Γξάθεκα 9.1:Υξόληα ππεξεζίαο ΓΙΑΛΔΞΗ ΚΤΡΙΑ ΜΟΡΦΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΠΑΝΙΑ 1 8,3 8,3 8,3 ΤΥΝΑ 4 33,3 33,3 41,7 ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 3 25,0 25,0 66,7 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 4 33,3 33,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 10. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο ηεο δηάιεμεο σο θύξηα κνξθή δηδαζθαιίαο ει. 50 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΓΙΑΛΔΞΗ Valid 12 N Missing 0 Mean 3,8333 Median 4,0000 Std. Deviation 1,02986 Range 3,00 Γξάθεκα 10:Γηάιεμε Γξάθεκα 10.1:Γηάιεμε ει. 51 απφ 109

ΟΜΑΓΟΤΝΔΡΓΑΣΙΚΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent ΚΑΘΟΛΟΤ 1 8,3 8,3 8,3 ΠΑΝΙΑ 5 41,7 41,7 50,0 Valid ΤΥΝΑ 2 16,7 16,7 66,7 ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 4 33,3 33,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 11. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο ηεο κεζόδνπ νκαδνζπλεξγαηηθήο δηδαζθαιίαο Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΟΜΑΓΟΤΝΔΡΓΑΣΙΚΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Valid 12 N Missing 0 Mean 2,7500 Median 2,5000 Std. Deviation 1,05529 Range 3,00 ηα πιαίζηα ηεο νκαδνζπλεξγαηηθήο δηδαζθαιίαο νη θνηηεηέο δξνπλ ζπλεξγαηηθά δειαδή εξσηνχλ, εμεγνχλ, ζρνιηάδνπλ, επηθνηλσλνχλ, αληαιιάζζνπλ απφςεηο θαη πιεξνθνξίεο ππνζηεξίδνπλ θαη ειέγρνπλ ηελ αθξίβεηα ησλ ζηνηρείσλ αληηπαξαζέηνπλ θαη αληαπαληνχλ δηαιεθηηθά ζην ζθεπηηθφ δηαθνξεηηθψλ ζέζεσλ, ππνζέηνπλ εξεπλνχλ, πεηξακαηίδνληαη θαη ηέινο θαηαιήγνπλ ζε ηεθκεξησκέλεο απφςεηο, ιχζεηο θαη πξνηάζεηο. Σα δηάθνξα ζέκαηα αληηκεησπίδνληαη ζην πιαίζην κηθξψλ νκάδσλ, δχν ηξηψλ ή ηεζζάξσλ αηφκσλ. ηελ νκαδνζπλεξγαηηθή δηδαζθαιία ν εθπαηδεπηηθφο δελ παίδεη ην ξφιν ηεο απζεληίαο αιιά δηεπθνιχλεη, εκςπρψλεη θαη ζπληνλίδεη ηηο εξγαζίεο ησλ νκάδσλ. Δληάζζεη ηνλ εαπηφ ηνπ ζε θάπνηα απφ ηηο νκάδεο, νπφηε ιεηηνπξγψληαο σο κέινο κηαο νκάδαο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα κπεη ζηε ζέζε θαη ηνλ ηξφπν ζθέςεο ηνπ θνηηεηή, δεκηνπξγψληαο θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν κηα δψλε νηθεηφηεηαο θαη αζθάιεηαο γηα ηνλ θνηηεηή. ει. 52 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 11:Οκαδνζπλεξγαηηθή δηδαζθαιία Γξάθεκα 11.1:Οκαδνζπλεξγαηηθή δηδαζθαιία ΚΑΣΔΤΘΤΝΟΜΔΝΟ ΓΙΑΛΟΓΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 1 8,3 8,3 8,3 ΤΥΝΑ 4 33,3 33,3 41,7 ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 7 58,3 58,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 12. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο θαηεπζπλόκελνπ δηαιόγνπ ει. 53 απφ 109

Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΚΑΣΔΤΘΤΝΟΜΔΝΟ ΓΙΑΛΟΓΟ Valid 12 N Missing 0 Mean 3,4167 Median 4,0000 Std. Deviation,90034 Range 3,00 Γξάθεκα 12:Καηεπζπλόκελνο δηάινγνο Γξάθεκα 12.1:Καηεπζπλόκελνο δηάινγνο ει. 54 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΚΑΘΟΡΙΜΟ ΤΛΗ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΤΥΝΑ 1 8,3 8,3 8,3 ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 1 8,3 8,3 16,7 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 10 83,3 83,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 13. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο θαζνξηζκόο ηεο δηδαθηηθήο ύιεο από ηελ αξρή ηνπ εμακήλνπ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΚΑΘΟΡΙΜΟ ΤΛΗ Valid 12 N Missing 0 Mean 4,7500 Median 5,0000 Std. Deviation,62158 Range 2,00 Γξάθεκα 13:Καζνξηζκόο ύιεο ει. 55 απφ 109

Γξάθεκα 13.1:Καζνξηζκόο ύιεο ΔΛΔΤΘΔΡΗ ΔΚΦΡΑΗ ΦΟΙΣΗΣΩΝ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΤΥΝΑ 1 8,3 8,3 8,3 ΠΟΛΤ ΤΥΝΑ 1 8,3 8,3 16,7 ΥΔΓΟΝ ΠΑΝΣΑ 10 83,3 83,3 100,0 Total 12 100,0 100,0 Πίλαθαο 14. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ειεύζεξεο έθθξαζεο απόςεσλ ησλ θνηηεηώλ γλσζηηθνύ αληηθείκελνπ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΔΛΔΤΘΔΡΗ ΔΚΦΡΑΗ Valid 12 N Missing 0 Mean 4,7500 Median 5,0000 Std. Deviation,62158 Range 2,00 ει. 56 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 14:Διεύζεξε έθθξαζε Γξάθεκα 14.1:Διεύζεξε έθθξαζε ει. 57 απφ 109

Έιεγρνο αμηνπηζηίαο Case Processing Summary N % Valid 11 91,7 Cases Excluded a 1 8,3 Total 12 100,0 a. Listwise deletion based on all variables in the procedure. Reliability Statistics Cronbach's Alpha N of Items,790 14 Item-Total Statistics Scale Mean if Scale Variance if Corrected Item- Cronbach's Alpha Item Deleted Item Deleted Total Correlation if Item Deleted ΦΤΛΟ 46,8182 38,164,535,778 ΗΛΙΚΙΑ 45,9091 37,691,209,795 ΔΠΙΠΔΓΟ ΓΝΧΔΧΝ 44,0909 35,691,465,773 ΥΡΟΝΙΑ ΤΠΗΡΔΙΑ 45,1818 35,564,260,799 ΠΣΤΥΙΟ 44,4545 41,873 -,169,808 ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ 45,2727 29,818,636,753 ΚΑΣΑΝΟΗΣΟ ΛΔΞΙΛΟΓΙΟ 43,6364 37,455,375,781 ΑΝΑΣΡΟΦΟΓΟΣΗΗ 44,2727 33,818,605,760 ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑΣΑ 43,5455 38,073,289,786 ΓΙΑΛΔΞΗ 44,2727 32,218,678,751 ΟΜΑΓΟΤΝΔΡΓΑΣΙΚΗ 45,3636 34,455,455,773 ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΚΑΣΔΤΘΤΝΟΜΔΝΟ 44,6364 34,855,485,771 ΓΙΑΛΟΓΟ ΚΑΘΟΡΙΜΟ ΤΛΗ 43,2727 36,618,506,773 ΔΛΔΤΘΔΡΗ ΔΚΦΡΑΗ 43,2727 36,618,506,773 ει. 58 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΠΙΝΑΚΔ ΦΟΙΣΗΣΩΝ ΦΤΛΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΑΝΓΡΑ 41 41,0 41,0 41,0 ΓΤΝΑΙΚΑ 59 59,0 59,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 1. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο θύιν θνηηεηώλ Η ζηήιε frequency ηελ απφιπηε ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα καο. Γηα παξάδεηγκα ζηνλ Πίλαθα 1 θαίλεηαη φηη 41 απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ήηαλ άλδξεο θαη 59 ήηαλ γπλαίθεο. Η ζηήιε percent θαη valid percent δείρλνπλ ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα, ε πξψηε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαη ε δεχηεξε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ έδσζαλ έγθπξεο απαληήζεηο. Σν ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη 100. Οη δχν ζηήιεο είλαη ίζεο φηαλ δελ ππάξρνπλ ειιηπείο πεξηπηψζεηο. Η ζηήιε cumulative percent αθνξά ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα θαη δελ έρεη λφεκα γηα φιεο ηεο κεηαβιεηέο. Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΦΤΛΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 1,5900 Median 2,0000 Std. Deviation,49431 Range 1,00 ηνλ πίλαθα βιέπεηε φηη είρακε 100 έγθπξεο απαληήζεηο.mean είλαη ν κέζν ο φξνο θαηαλνκήο. Median είλαη ε δηάκεζνο θαη απνηειεί ηε κεζαία ηηκή κηαο θαηαλνκήο. Απηφ ζεκαίλεη φηη θαηά ην κέγηζην ην 50% ησλ πεξηπηψζεσλ ιακβάλνπλ ηηκέο ει. 59 απφ 109

κηθξφηεξεο ηεο δηακέζνπ θαη θαηά ην κέγηζην ην 50% κεγαιχηεξεο ηεο δηακέζνπ. Σν αθξηβέο πνζνζηφ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ βξίζθνληαη θάησ ή πάλσ απφ ηε δηάκεζν θαζνξίδεηαη απφ ην πνζνζηφ ησλ ηηκψλ πνπ ηζνχηαη κε ηε δηάκεζν. Std.Deviation είλαη ε ηππηθή απφθιηζε. Η ηππηθή απφθιηζε δείρλεη πφζν πνιχ απιψλνληαη νη ηηκέο ηεο θαηαλνκήο γχξσ απφ ην κέζν φξν. Η ηππηθή απφθιηζε εθθξάδεηαη ζε κνλάδεο κέηξεζεο ίδηεο κε απηέο ηνπ κέζνπ φξνπ θαη φζν κηθξφηεξε είλαη ηφζν πην θνληά ζην κέζν φξν είλαη νη πεξηζζφηεξεο ηηκέο ηεο θαηαλνκήο. Αλ πνιιέο απφ ηηο ηηκέο ηεο θαηαλνκήο βξίζθνληαη καθξηά απφ ην κέζν φξν ηφηε ε ηππηθή απφθιηζε είλαη κεγαιχηεξε.range είλαη ην εχξνο. Σν εχξνο είλαη ε έθηαζε ηνπ κηθξφηεξνπ δηαζηήκαηνο πνπ πεξηέρεη φια ηα δεδνκέλα θαη πξνθχπηεη απφ ηε δηαθνξά ηεο κηθξφηεξεο παξαηεξνχκελεο ηηκήο απφ ηε κεγαιχηεξε παξαηεξνχκελε ηηκή. Γξάθεκα 1:Φύιν Γξάθεκα 1.1:Φύιν ει. 60 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΗΛΙΚΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 18-22 48 48,0 48,0 48,0 23-27 37 37,0 37,0 85,0 >27 15 15,0 15,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 2. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο ειηθία θνηηεηώλ Απφ ηνπο 100 ζπκκεηέρνληεο νη 48 έρνπλ ειηθία 18-22, νη 37 έρνπλ ειηθία 23-27 θαη 15 απφ απηνχο είλαη άλσ ησλ 27. Η ζηήιε percent θαη valid percent δείρλνπλ ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα ησλ ηηκψλ ηεο κεηαβιεηήο ζην δείγκα, ε πξψηε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαη ε δεχηεξε επί ηνπ ζπλφινπ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ έδσζαλ έγθπξεο απαληήζεηο. Σν ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη 100. Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΗΛΙΚΙΑ N Valid 100 Missing 0 Mean 1,6700 Median 2,0000 Std. Deviation,72551 Range 2,00 Γξάθεκα 2:Ηιηθία ει. 61 απφ 109

Γξάθεκα 2.1:Ηιηθία ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΔΛΑΥΙΣΑ 4 4,0 4,0 4,0 ΜΔΣΡΙΑ 29 29,0 29,0 33,0 ΠΟΛΤ 36 36,0 36,0 69,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 31 31,0 31,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 3. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο γλσζηηθνύ αληηθεηκέλνπ ηνπ εθπαηδεπηηθνύ Σν 4% πηζηεχνπλ φηη ν εθπαηδεπηηθφο θαηέρεη ειάρηζηα ην γλσζηηθφ εθπαηδεπηηθφ αληηθείκελν, ην 29% πηζηεχνπλ κέηξηα, ην 36% πηζηεχνπλ πνιχ ελψ ην 31% πηζηεχνπλ πάξα πνιχ ζην γλσζηηθφ εθπαηδεπηηθφ αληηθείκελν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,9400 Median 4,0000 Std. Deviation,87409 Range 3,00 ει. 62 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 3:Γλσζηηθό αληηθείκελν Γξάθεκα 3.1:Γλσζηηθό αληηθείκελν ΚΑΣΑΛΛΗΛΟ ΛΔΞΙΛΟΓΙΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΔΛΑΥΙΣΑ 11 11,0 11,0 11,0 ΜΔΣΡΙΑ 27 27,0 27,0 38,0 Πνιχ 32 32,0 32,0 70,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 30 30,0 30,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 4. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο Βαζκόο ρξήζεο θαηάιιεινπ ιεμηινγίνπ ει. 63 απφ 109

Σν 11% απάληεζαλ φηη ε ρξήζε ηνπ θαηάιιεινπ ιεμηινγίνπ γίλεηαη ειάρηζηα, ην 27% απάληεζαλ κέηξηα, ην 32% πνιχ ελψ ην 30% πάξα πνιχ. Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,8100 Median 4,0000 Std. Deviation,99184 Range 3,00 Γξάθεκα 4:Καηάιιειν ιεμηιόγην Γξάθεκα 4.1:Καηάιιειν ιεμηιόγην ει. 64 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑΣΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 1 1,0 1,0 1,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 11 11,0 11,0 12,0 ΜΔΣΡΙΑ 17 17,0 17,0 29,0 Πνιχ 30 30,0 30,0 59,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 41 41,0 41,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 5. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξήζεο παξαδεηγκάησλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑΣΑ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,9900 Median 4,0000 Std. Deviation 1,05883 Range 4,00 Γξάθεκα 5:Παξαδείγκαηα ει. 65 απφ 109

Γξάθεκα 5.1:Παξαδείγκαηα ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΔ ΜΟΡΦΔ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 10 10,0 10,0 10,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 22 22,0 22,0 32,0 ΜΔΣΡΙΑ 43 43,0 43,0 75,0 Πνιχ 13 13,0 13,0 88,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 12 12,0 12,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 6. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο Βαζκόο ρξήζεο ελαιιαθηηθώλ κνξθώλ δηδαζθαιίαο Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΔ ΜΟΡΦΔ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ N Valid 100 Missing 0 Mean 2,9500 Median 3,0000 Std. Deviation 1,11351 Range 4,00 ει. 66 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 6:Δλαιιαθηηθέο κνξθέο δηδαζθαιίαο Γξάθεκα 6.1:Δλαιιαθηηθέο κνξθέο δηδαζθαιίαο ΠΔΙΘΑΡΥΙΑ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 7 7,0 7,0 7,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 19 19,0 19,0 26,0 ΜΔΣΡΙΑ 37 37,0 37,0 63,0 ΠΟΛΤ 20 20,0 20,0 83,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 17 17,0 17,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 7. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο επηβνιήο πεηζαξρίαο ει. 67 απφ 109

Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΠΔΙΘΑΡΥΙΑ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,2100 Median 3,0000 Std. Deviation 1,14852 Range 4,00 Γξάθεκα 7:Πεηζαξρία Γξάθεκα 7.1:Πεηζαξρία ει. 68 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΙΓΑΝΙΚΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 24 24,0 24,0 24,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 22 22,0 22,0 46,0 ΜΔΣΡΙΑ 31 31,0 31,0 77,0 ΠΟΛΤ 20 20,0 20,0 97,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 3 3,0 3,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 8. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ρξόλσλ ππεξεζίαο θαζηζηνύλ ηνλ εθπαηδεπηηθό ηδαληθό Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΙΓΑΝΙΚΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 2,5600 Median 3,0000 Std. Deviation 1,14874 Range 4,00 Γξάθεκα 8:Ιδαληθόο ει. 69 απφ 109

Γξάθεκα 8.1:Ιδαληθόο ΔΛΔΤΘΔΡΗ ΔΚΦΡΑΗ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 5 5,0 5,0 5,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 10 10,0 10,0 15,0 ΜΔΣΡΙΑ 33 33,0 33,0 48,0 Πνιχ 30 30,0 30,0 78,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 22 22,0 22,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 9. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ειεύζεξεο έθθξαζεο απόςεσλ Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο ΔΛΔΤΘΔΡΗ ΔΚΦΡΑΗ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,5300 Median 4,0000 Std. Deviation 1,09595 Range 4,00 ει. 70 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 9:Διεύζεξε έθθξαζε Γξάθεκα 9.1:Διεύζεξε έθθξαζε ΜΗ ΔΙΡΩΝ ΓΙΑΚΡΙΣΙΚΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 4 4,0 4,0 4,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 20 20,0 20,0 24,0 ΜΔΣΡΙΑ 40 40,0 40,0 64,0 ΠΟΛΤ 30 30,0 30,0 94,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 6 6,0 6,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 10. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο ζπκπεξηθνξάο κε είξσλ θαη δηαθξηηηθή ει. 71 απφ 109

Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΜΗ ΔΙΡΧΝ ΓΙΑΚΡΙΣΙΚΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,1400 Median 3,0000 Std. Deviation,94302 Range 4,00 Γξάθεκα 10:Με είξσλ δηαθξηηηθόο Γξάθεκα 10.1:Με είξσλ δηαθξηηηθόο ει. 72 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΙΚΟ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 5 5,0 5,0 5,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 13 13,0 13,0 18,0 ΜΔΣΡΙΑ 45 45,0 45,0 63,0 Πνιχ 23 23,0 23,0 86,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 14 14,0 14,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 11. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο αληηθεηκεληθόηεηαο Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΙΚΟ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,2800 Median 3,0000 Std. Deviation 1,02573 Range 4,00 Γξάθεκα 11:Αληηθεηκεληθόο ει. 73 απφ 109

Γξάθεκα 11.1:Αληηθεηκεληθόο ΤΜΒΟΤΛΔ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 7 7,0 7,0 7,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 16 16,0 16,0 23,0 ΜΔΣΡΙΑ 37 37,0 37,0 60,0 ΠΟΛΤ 26 26,0 26,0 86,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 14 14,0 14,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 12. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο Βαζκόο ζπκβνπιώλ θέξνπλ αληίζεηα απνηειέζκαηα Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΤΜΒΟΤΛΔ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,2400 Median 3,0000 Std. Deviation 1,10206 Range 4,00 ει. 74 απφ 109

Πηπρηαθή Δξγαζία ηεο ιγαο Αλησληάδνπ Γξάθεκα 12:πκβνπιέο Γξάθεκα 12.1:πκβνπιέο ΝΟΤΘΔΙΔ Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ΚΑΘΟΛΟΤ 1 1,0 1,0 1,0 ΔΛΑΥΙΣΑ 10 10,0 10,0 11,0 ΜΔΣΡΙΑ 34 34,0 34,0 45,0 ΠΟΛΤ 34 34,0 34,0 79,0 ΠΑΡΑ ΠΟΛΤ 21 21,0 21,0 100,0 Total 100 100,0 100,0 Πίλαθαο 13. Καηαλνκή ζπρλόηεηαο ηεο κεηαβιεηήο βαζκόο λνπζεζηώλ αμίδνπλ κε κέηξν ηελ θαηάιιειε ζηηγκή κε θαηάιιειν ύθνο ει. 75 απφ 109

Γείθηεο θεληξηθήο ηάζεο θαη δηαζπνξάο Statistics ΝΟΤΘΔΙΔ N Valid 100 Missing 0 Mean 3,6400 Median 4,0000 Std. Deviation,95896 Range 4,00 Γξάθεκα 13:Ννπζεζίεο Γξάθεκα 13.1:Ννπζεζίεο ει. 76 απφ 109