16-1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 16 ΕΙΔΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟΥ (Λόγος /m ) 16.1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Στη παρούσα άσκηση αναπτύσσεται και παρουσιάζεται μια πολύ απλή piramatik;a μέθοδος με την οποία είναι δυνατή η μέτρηση του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου το οποίο ισούται με το πηλίκο του φορτίου δια της μάζας του ηλεκτρονίου (/m). Η μέθοδος αυτή στηρίζεται στη κίνηση του ηλεκτρονίου μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο. Τόσο η θεωρία που αναπτύσσεται όσο και η πειραματική διαδικασία που πραγματοποιείται θα εξοικειώσουν τους σπουδαστές με: 1. Την τεχνική δημιουργίας ηλεκτρονικής δέσμης. 2. Την δυναμική ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου. 3. Την δύναμη Lorntz 4. Την ομαλή κυκλική κίνηση. 16.2 ΘΕΩΡΙΑ 16.2.1 Απαραίτητες Γνώσεις. 1. Ηλεκτρικό Φορτίο Διατήρηση και Κβάντωση του Ηλεκτρικού Φορτίου. 2. Ηλεκτρικό Δυναμικό Ενέργεια Ηλεκτρικού Πεδίου. 3. Διατήρηση Ενέργειας. 4. Ορισμός του Μαγνητικού Πεδίου και της Μαγνητικής Επαγωγής. 5. Ομογενές μαγνητικό πεδίο. 6. Δύναμη Lorntz - Δύναμη Laplac. 7. Ομαλή Κυκλική Κίνηση Κεντρομόλος Δύναμη. 8. Σφάλματα Μετρήσεων. 16.3 ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ Για την επιτυχή εκτέλεση της παρούσας εργαστηριακής άσκησης απαιτείται ο παρακάτω εξοπλισμός (ΣΧΗΜΑ 16.1): 1. Μια σφαιρική λυχνία με ατμούς υδραργύρου σε χαμηλή πίεση. Στο εσωτερικό της λυχνίας υπάρχει πηγή ηλεκτρονίων η οποία αποτελείται από μια θερμαινόμενη κάθοδο και μια άνοδο. 2. Δυο πηνία Hlmholtz. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-2 3. Ένα τροφοδοτικό με μια ρυθμιζόμενη έξοδο συνεχούς τάσης από V=(35 400) V για τη τροφοδοσία της ανόδου της πηγής ηλεκτρονίων και μια έξοδο εναλλασσόμενης τάσης V =6,3 V ac για τη τροφοδοσία της καθόδου της πηγής ηλεκτρονίων. Τροφοδοτικό Vdc=35 400 V Vac=6.3 V Πηνία Hlmholtz Τροφοδοτικό Idc=0 2 A Ηλεκτρονική Λυχνία Βολτόμετρο Αμπερόμετρο ΣΧΗΜΑ 16.1 4. Ένα τροφοδοτικό συνεχούς ρεύματος ρυθμιζόμενο από i = 0 έως 2 Α για τη τροφοδοσία των πηνίων Hlmholtz. 5. Ένα ψηφιακό βολτόμετρο για τη μέτρηση της ανοδικής τάσης της πηγής ηλεκτρονίων και ένα ψηφιακό αμπερόμετρο για τη μέτρηση της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τα πηνία Hlmholtz. 6. Ένας καθρέπτης με μια κατακόρυφη βαθμολογημένη κλίμακα. 7. Καλώδια για τις απαραίτητες συνδέσεις. 16.4 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗΣ 16.4.1 Κίνηση Ηλεκτρικού Φορτίου σε Μαγνητικό Πεδίο Η δύναμη F L που ασκείται σε ηλεκτρικό φορτίο q που εισέρχεται σε ομογενές μαγνητικό πεδίο Β με ταχύτητα u, ονομάζεται δύναμη Lorntz και εκφράζεται από τη διανυσματική σχέση: FL q u B (16.1) Η διανυσματική αυτή σχέση δηλώνει το γεγονός ότι η δύναμη F L θα είναι πάντοτε κάθετη στο επίπεδο που ορίζουν η ταχύτητα u και η μαγνητική επαγωγή Β. Το μέτρο της δύναμης F δίνεται από τη σχέση: F qub sin L όπου φ είναι η γωνία που σχηματίζει η ταχύτητα u με τη φορά του μαγνητικού πεδίου B.
16-3 Θα εξετάσουμε τις παρακάτω δύο περιπτώσεις: Α. «Το ηλεκτρικό φορτίο q κινείται με ταχύτητα u που είναι κάθετη στο διάνυσμα B» u B δηλαδή 90 Οπως φαίνεται στο ΣΧΗΜΑ 16.2, η δύναμη F L θα παίζει το ρόλο κεντρομόλου δύναμης και ως εκ τούτου θα αλλάζει μόνο η διεύθυνση της ταχύτητας u. Αυτό σημαίνει ότι το ηλεκτρικό φορτίο θα κινείται σε κυκλική τροχιά ακτίνας R και με κεντρομόλο δύναμη που θα έχει μέτρο: F F qub L mu R 2 (16.2) όπου m είναι η μάζα του φορτίου. Από τη ΣΧΕΣΗ (16.2) προκύπτει και η ακτίνα R της κυκλικής τροχιάς του φορτίου: R mu qb (16.3) B q u F R δηλώνει ότι οι δυναμικές γραμμές του πεδίου είναι κάθετες στο επίπεδο της σελίδας και με φορά προς τα μέσα ΣΧΗΜΑ 16.2 Επίσης, από τον ορισμό της γωνιακής ταχύτητας ω έχουμε ότι: u R (16.4) οπότε, από τη ΣΧΕΣΗ (16.4) προσδιορίζουμε τη γωνιακή ταχύτητα, και φυσικά τη συχνότητα, με την οποία το φορτίο περιστρέφεται μέσα στο μαγνητικό πεδίο: qb m (16.5) και f qb 2 2 m (16.6) Παρατηρούμε ότι η συχνότητα περιστροφής f του ηλεκτρικού φορτίου μέσα στο μαγνητικό πεδίο δεν εξαρτάται από τη ταχύτητα u. Η συχνότητα αυτή είναι χαρακτηριστική για το σύστημα «φορτίο - μαγνητικό πεδίο» και ονομάζεται κυκλοτρονική συχνότητα. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-4 Β. «Το ηλεκτρικό φορτίο q εισέρχεται σε μαγνητικό πεδίο με ταχύτητα u που σχηματίζει γωνία φ με το μαγνητικό πεδίο B» Στη περίπτωση αυτή αναλύουμε τη ταχύτητα u στις συνιστώσες ux και uz κάθετα και παράλληλα με τη διεύθυνση του διανύσματος B της μαγνητικής επαγωγής, αντίστοιχα. Από τις συνιστώσες αυτές, η πρώτη αναγκάζει το φορτίο να κινηθεί σε κυκλική τροχιά με ακτίνα: mux mu R sin q B q B (16.7) και συχνότητα: f qb 2 2 m (16.8) όπου φ είναι η γωνία που σχηματίζει το διάνυσμα της ταχύτητας u με τον άξονα Ζ. Η συνιστώσα u της ταχύτητας αναγκάζει το ηλεκτρικό φορτίο να κινείται παράλληλα με τη z διεύθυνση της μαγνητικής επαγωγής με σταθερή ταχύτητα: uz u cos x B u z z y φ u x u β ΣΧΗΜΑ 16.3 Η συνισταμένη των δυο αυτών κινήσεων ισοδυναμεί με ελικοειδή κίνηση, (βλέπε ΣΧΗΜΑ 16.3). Είναι προφανές ότι το βήμα β της έλικας θα ισούται με το διάστημα που θα διανύει το φορτίο εξαιτίας της ταχύτητας u σε χρόνο Τ μιας περιόδου της κυκλικής κίνησης: z T 1 2 m f qb (16.9) Οπότε: ut z 2 mu cos qb (16.10) Η ανάλυση που κάναμε στη παράγραφο αυτή, και κύρια στη 2 η περίπτωση, βρίσκει εφαρμογή στις διατάξεις του φασματογράφου μάζας και του κύκλοτρον.
16-5 Η μέτρηση του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου γίνεται χρησιμοποιώντας την περίπτωση κατά την οποία ηλεκτρόνια με ταχύτητα u κινούνται σε μαγνητικό πεδίο κάθετα στο διάνυσμα της μαγνητικής επαγωγής Β. Σύμφωνα με τη ΣΧΕΣΗ (16.3), η ακτίνα R της τροχιάς των ηλεκτρονίων μέσα στο μαγνητικό πεδίο θα δίνεται από τη σχέση R mu B ή ισοδύναμα: u m BR (16.11) όπου m και είναι η μάζα και το φορτίο του ηλεκτρονίου, αντίστοιχα. Από τις παραμέτρους που υπάρχουν στη ΣΧΕΣΗ (16.11), η ακτίνα R μετρείται άμεσα δεδομένου ότι η κυκλική τροχιά των ηλεκτρονίων φαίνεται μέσα στην αερόκενη ηλεκτρονική λυχνία. Η μαγνητική επαγωγή Β μετρείται έμμεσα δεδομένου ότι αυτή είναι ανάλογη με την ένταση i του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τα πηνία Hlmholtz. Συγκεκριμένα: 4 B 7,8 i 10 T (16.12) Επίσης, και η ταχύτητα u των ηλεκτρονίων μετρείται έμμεσα δεδομένου ότι τα ηλεκτρόνια εισέρχονται στο μαγνητικό πεδίο αφού πρώτα επιταχυνθούν μέσα στο ηλεκτρικό πεδίο της πηγής ηλεκτρονίων. Συγκεκριμένα, αν η διαφορά δυναμικού μεταξύ καθόδου και ανόδου της πηγής ηλεκτρονίων είναι V τότε, σύμφωνα με την αρχή διατήρησης της ενέργειας, η κινητική ενέργεια (m u 2 /2) των ηλεκτρονίων θα είναι ίση με τη δυναμική ενέργεια (V) αυτών. Οπότε: 1 2 m u 2 V u 2V m (16.13) Τελικά, από τις ΣΧΕΣΕΙΣ (16.11) και (16.13) προσδιορίζουμε τη σχέση που συνδέει το εδικό φορτίο του ηλεκτρονίου με τα μετρήσιμα μεγέθη V, B και R: m 2V 2 2 B R (16.14) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Oδηγίες για την ορθή λήψη των μετρήσεων α, β επάνω στον καθρέπτη (βήμα εργασίας 7) 1. Σταθείτε ακριβώς απέναντι από το επίπεδο της κυκλικής τροχιάς των ηλεκτρονίων. Το είδωλο της τροχιάς απεικονίζεται επίσης στον καθρέπτη (με μικρότερο μεγέθος φαινομενικά). 2. Εστιάστε το βλέμμα σας ώστε οι δύο κύκλοι (τροχιά και είδωλο) να ταυτίζονται στο επάνω άκρο της (νοητής) κατακόρυφης διαμέτρου τους (ΣΧΗΜΑ 16.4, αριστερά). 3. Οδηγείστε τον καθρέπτη σε τέτοια θέση ώστε η φωτισμένη κλίμακα να συμπέσει με την κατακόρυφη διαμέτρο. 4. Διαβάστε στην κλίμακα όσο ακριβέστερα μπορείτε την ένδειξη α που αντιστοιχεί στο σημείο επαφής των δύο κύκλων. 5. Για το σημείο β, χαμηλώστε τη θέση του βλέμματος και κάντε την παραπάνω διαδικασία για το κάτω άκρο της (νοητής) κατακόρυφης διαμέτρου, χωρίς ωστόσο να αλλάξετε τη θέση του καθρέπτη (ΣΧΗΜΑ 16.4, δεξιά). κλίμακα α είδωλο είδωλο τροχιά τροχιά β ΣΧΗΜΑ 16.4
16-7 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 16 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟΥ(Λόγος /m ) Ειδικότητα (ΠΟΛ-ΜΗΧ-ΗΛΓ-ΗΛΝ) Τμήμα (Α1-Α2-Α3-Α4) Ομάδα (Α-Β-Γ-Δ-Ε-Ζ-Η-Θ-Ι-Κ-Λ-Μ) Ονοματεπώνυμο Διδάσκων Ημ/νία διεξαγωγής πειράματος Ωρα Ημ/νία παράδοσης γραπτής εργασίας 1 η διόρθωση Τελικός βαθμός ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Παρατηρήσεις - Διορθώσεις: Ερωτήσεις προεργασίας Πειραματικά δεδομένα Χάραξη γραφικής Υπολογισμός κλίσης Υπολογισμός μεγεθών Μονάδες μέτρησης Στρογγυλοποίηση τελικών Αξιολόγηση αποτελέσματος Οδηγίες: Απαραίτητο για την εκτέλεση της άσκησης είναι να απαντηθούν οι ερωτήσεις προετοιµασίας. Η άσκηση θα ολοκληρωθεί µέσα στο εργαστήριο και θα παραδοθεί στο τέλος. Δίνονται λευκές σελίδες για να χρησιµοποιηθούν για την εκτέλεση των αριθµητικών υπολογισµών και την απάντηση των ερωτηµάτων, παρατηρήσεων κλπ.. Η τελευταία σελίδα να χρησιμοποιείται μόνο για τυχόν διόρθωσεις. Η βαθμολογημένη άσκηση θα φυλάσσεται στο Εργαστήριο Φυσικής και θα επιστρέφεται στο τέλος του Εξαμήνου. ΔΕΝ θα βαθμολογείται η άσκηση εάν δεν είναι συμπληρωμένα όλα τα στοιχεία του πιο πάνω πίνακα. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-8
16-9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑΣ (στο σπίτι) Αφού μελετήσετε το θεωρητικό μέρος της εργασίας μέσα από τις Σημειώσεις του Εργαστηρίου ή/και τη σχετική βιβλιογραφία που σας προτείνεται, απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα: 1. Το ηλεκτρόνιο είναι ένα φορτισμένο αρνητικά στοιχειώδες σωματίδιο. Έστω, ότι αρχικά ηρεμεί μεταξύ των οπλισμών ενός επίπεδου πυκνωτή που βρίσκονται σε διαφορά δυναμικού V. Τι είδους κίνηση θα εκτελέσει; Σχεδιάστε παρακάτω. V - 2. Ποιά δύναμη ασκείται επάνω σε ηλεκτρόνιο - (αρνητικό φορτίο) που εισέρχεται με ταχύτητα u κάθετα στη διεύθυνση των δυναμικών γραμμών του μαγνητικού πεδίου Β (έχει φορά προς τα έξω); Σχεδιάστε την διεύθυνση της κίνησης του ηλεκτρονίου; Πόσο είναι το μέτρο της δύναμης; B - u 3. Πώς ορίζεται το ειδικό φορτίο του ηλεκτρονίου q και ποιά τιμή παίρνει; Γράψτε τη σχέση υπολογισμού του ειδικού φορτίου, όπως προκύπτει από τη μεθοδολογία του πειράματος σας; Ποιά είναι τα φυσικά μεγέθη που περιέχονται στη σχέση και τι μονάδες έχουν στο S.I.; 4. Γράψτε τους αριθμούς έτσι ώστε να έχουν τη δοσμένη δύναμη του 10: 853 10 7 10 4 1911 108 1011 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-10 ΕΡΓΑΣΙΕΣ (στο εργαστήριο) Λήψη Μετρήσεων 1. Να γυρίσετε τα ποτενσιόμετρα των τροφοδοτικών της άσκησης τέρμα αριστερά. 2. Να θέσετε σε λειτουργία τα ψηφιακά πολύμετρα καθώς και το τροφοδοτικό τροφοδοσίας της ανοδικής τάσης και της τάσης θέρμανσης της πηγής ηλεκτρονίων της ηλεκτρονικής λυχνίας. 3. Να θέσετε σε λειτουργία το τροφοδοτικό που τροφοδοτεί με ηλεκτρικό ρεύμα τα πηνία Hlmholtz. 4. Να ρυθμίσετε το τροφοδοτικό ανοδικής τάσης σε τάση V=130 Volt και το τροφοδοτικό τροφοδοσίας των πηνίων Hlmholtz σε ένταση ρεύματος i=1.5 Α. 5. Να περιμένετε μερικά λεπτά της ώρας μέχρι να εμφανισθεί η τροχιά των ηλεκτρονίων μέσα στην ηλεκτρονική λυχνία. Βασική προϋπόθεση για να δείτε την τροχιά των ηλεκτρονίων είναι να υπάρχει ο ελάχιστος δυνατός φωτισμός στον περιβάλλοντα χώρο της πειραματικής διάταξης. 6. Να μετακινήσετε προσεκτικά τον καθρέπτη δεξιά ή αριστερά, στη θέση εκείνη όπου η κατακόρυφη διάμετρος της κυκλικής τροχιάς των ηλεκτρονίων να προβάλλεται πάνω στη φωτεινή κλίμακα του καθρέπτη. 7. Για να μετρήσετε την ακτίνα της κυκλικής τροχιάς των ηλεκτρονίων εφαρμόστε την παρακάτω μέθοδο: ευθυγραμμίστε το βλέμμα σας με τη θέση όπου το άνω σημείο της κατακόρυφης διαμέτρου της τροχιάς συμπίπτει με το αντίστοιχο σημείο του ειδώλου της στον καθρέπτη. Μετρήστε πάνω στην κατακόρυφη φωτεινή κλίμακα του καθρέπτη την απόλυτη ένδειξη α. Παρομοίως μετρήστε το σημείο β όταν η κυκλική τροχιά και το είδωλό της ταυτίζονται στο κάτω σημείο β της κατακόρυφης διαμέτρου. Συμβουλευτείτε τις οδηγίες στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Οι τιμές α και β να καταχωρηθούν στις αντίστοιχες θέσεις του ΠΙΝΑΚΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 8. Διατηρώντας της ένταση του ρεύματος που διαρρέει τα πηνία Hlmholtz σταθερή (i=1.5 Α) να ρυθμίζετε την ανοδική τάση V σύμφωνα με τις τιμές που δίνει ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ και να επαναλάβετε τις εργασίες 6 και 7. 9. Διατηρώντας την ανοδική τάση σταθερή στη τιμή V=220 V να ρυθμίζετε την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τα πηνία Hlmholtz σύμφωνα με τις τιμές που δίνει ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ και να επαναλάβετε τις εργασίες 6 και 7. Σημαντικές υποδείξεις: i) Στον Πίνακα τα μετρούμενα α και β είναι σε cm, όμως η ακτίνα R ζητείται σε m. ii) Η τιμή του ειδικού φορτίου είναι βολικό να εκφραστεί (σε Cb/Kg) ως δύναμη του 10 11. Γι αυτό στην στήλη του πίνακα πρέπει να υπολογίσετε το q εκφρασμένο στην δύναμη αυτή. Να δείξετε τις πράξεις.
16-11 ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ V i B a β R q q ( q q ) ( q 2 q ) Volt A 10-4 T cm cm m 10 11 Cb/kg 10 11 Cb/kg 10 11 Cb/kg 10 22 Cb 2 /kg 2 130 180 230 1.5 280 330 1 1.2 220 1.5 1.7 2.0 Επεξεργασία Μετρήσεων Αποτελέσματα Να δείξετε τουλάχιστον έναν υπολογισμό από κάθε ζητούμενο μεγεθος του πίνακα αναλυτικά και με τις μονάδες. 10. Για κάθε ζεύγος μετρήσεων (V, i) να υπολογίσετε την ακτίνα R (σε m) της αντίστοιχης κυκλικής τροχιάς των ηλεκτρονίων R=(a+β)/2 και να ενημερώσετε την αντίστοιχη στήλη του ΠΙΝΑΚΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 11. Για κάθε ζεύγος μετρήσεων (V, i) να υπολογίσετε την αντίστοιχη τιμή q του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου q ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. m και να ενημερώσετε την αντίστοιχη στήλη του ΠΙΝΑΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-12 12. Να υπολογίσετε τη μέση τιμή q του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου και να ενημερώσετε την αντίστοιχη στήλη του ΠΙΝΑΚΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. q 13. Να συμπληρώσετε τις δυο τελευταίες στήλες του ΠΙΝΑΚΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ και στη συνέχεια να υπολογίσετε το απόλυτο σφάλμα q της μέσης τιμής του ειδικού φορτίου ηλεκτρονίου: q 14. Να γράψετε σωστά την έκφραση στρογγυλοποιώντας κατάλληλα, (δείτε τις οδηγίες στο παράρτημα Ι της εργαστ. άσκησης 1): q q 15. Δεδομένου ότι οι ακριβείς τιμές του φορτίου και της μάζας που αναφέρονται στη βιβλιογραφία είναι: =1.6 10-19 Cb και m =9.1 10-31 kg, να υπολογίσετε την ακριβή τιμή του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου: q ακρ 16. Nα συγκρίνετε την τιμή του ειδικού φορτίου του ηλεκτρονίου που μετρήσατε q πειρ = q με την πραγματική τιμή της παραμέτρου αυτής q ακρ, δηλαδή να υπολογίσετε την σχετική απόκλιση των δύο τιμών ως προς τη βιβλιογραφική τιμή q ακρ : q q q - q 100% 100% q 17. Γράψτε τις παρατηρήσεις σας σχετικά με τη συμπεριφορά τη δέσμης των ηλεκτρονίων στις δύο περιπτώσεις που εξετάσατε: α)μεταβολή της ανοδικής τάσης V υπό σταθερό μαγνητικό πεδίο B και β) μεταβολή του μαγνητικού πεδίου B υπό σταθερή τάση ανόδου V. 18. Εντοπίστε όσες περισσότερες πηγές σφάλματος (όργανα, παρατηρητής κ.α.) που επιδρούν στη μέτρηση και ποσοτικοποιήστε τα όπου είναι δυνατόν. αν υπάρχει χρόνος A. Υπολογίστε την ταχύτητα με την οποία εισέρχονται στο μαγνητικό πεδίο τα ηλεκτρόνια όταν αυτά έχουν επιταχυνθεί σε διαφορά δυναμικού 300V (χρησιμοποιήσετε τη σχέση 16.13). Τι ποσοστό της ταχύτητας του φωτός c=3 10 8 m/s, είναι η ταχύτητα αυτή; B. Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε το ειδικό φορτίο q με γραφικό τρόπο; Ξεκινήστε από τη ΣΧΕΣΗ 16.14, γραμμικοποιήστε την κατάλληλα, ώστε από την γραμμική συνάρτηση που θα προκύψει, η σταθερά q να υπολογίζεται από την κλίση ευθείας (σταθερή βέβαια). Μελετήστε την εργαστηριακή ασκήση 2.
16-13 Απαντήστε στα ζητούμενα της άσκησης. Να δείχνετε αναλυτικά τους υπολογισμούς των ζητούμενων μεγεθών με τις μονάδες τους. ~ ~ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΠΑΙΤΕ 11/2015
16-14