Τι να του πω για τον Άγιο Βασίλη; www.lifepositive.gr



Σχετικά έγγραφα
Εξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες όπως:

Ο καταρράκτης και η σύγχρονη αντιμετώπιση του - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 08 Μάιος :18

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Κατανοώντας τη Σχέση Στόματος & Σώματος

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Η Υγεία μου & Εγώ. Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ. Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ

Kαταρράκτης. IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ;

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr!

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.

Τι είναι ο Κερατόκωνος?

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Κινδυνεύει κάποιο από τα αγαπημένα σας πρόσωπα;

Για την υγεία της καρδιάς μας

Στοματική Υγιεινή & Φροντίδα: Τεχνικές Προσέγγισης και Επικοινωνίας Πελάτη στο Φαρμακείο

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Επιλόχειος κατάθλιψη

Δρ. Απόστολος Βούρδας MRCPsych, CCST Παιδοψυχίατρος Ομήρου 53 Νέα Σμύρνη, 17121, τηλ & φαξ: , ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα.

ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΝΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΡΟΧΑΛΙΖΕΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ -ΥΠΟΠΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ (ΣΑΑΥ - OSAS) ΡΟΧΑΛΗΤΟ Ή ΡΕΓΧΩ ΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗ Ή ΡΕΓΧΑΣΜΟΣ: Ορισμός

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη

7 ο Λύκειο ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Για να καταλάβει κανείς την πολυπλοκότητα της δομής των τριχών, θα πρέπει να μάθει λίγα πράγματα γι' αυτές.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ 21 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 23 Κεφάλαιο 1 Γνωριμία με τον κόσμο του βρέφους Το μωρό κλαίει 25

Στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, η συχνότητα και η ποιότητα των γευμάτων ασκεί ουσιαστικό ρόλο για τη διασφάλιση της καλής υγείας.

Διαθλαστικές επεμβάσεις

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ. Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός)

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Οδοντιατρικές στεφάνες (θήκες) και γέφυρες

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής

διαρκεί ένα µικρό χρονικό διάστηµα 2. Τέτοιες ασθένειες είναι σοβαρές καταστάσεις για την υγεία

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

Από τον Κώστα κουραβανα

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Κερατόκωνος. IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

Διατροφικές Διαταραχές. Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν :

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

ΓΛΑΥΚΩΜΑ. προληψη και θεραπεια. επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος Ετοιμάστηκε για την:

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

«Γκρρρ,» αναφωνεί η Ζέτα «δεν το πιστεύω ότι οι άνθρωποι μπορούν να συμπεριφέρονται έτσι μεταξύ τους!»

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

Τι είναι η ωχρά κηλίδα;

ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute

Από: Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο LaserVision. Τι είναι το γλαύκωμα;

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Εάν απαντήσατε "ναι" σε 3 ή περισσότερες ερωτήσεις, συμβουλευτείτε το έντυπο αυτό, το οποίο περιέχει πληροφορίες που μπορούν να σας βοηθήσουν.

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Stepping On. Έκτη Συνεδρία ΕΝΤΥΠΟ ΕΚΤΗΣ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣ. Βελτίωση αυτοπεποίθησης για τη μείωση των πτώσεων. 1. Εισαγωγή του σηµερινού προγράµµατος.

ΣΤΡΕΣ -ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μ Α Θ Η Μ Α 9 Φ Ι Ο Ρ Ε Ν Τ Ι Ν Α Π Ο Υ Λ Λ Η

Αλκοολισμός και Προβληματική Κατανάλωση Προβλήματα με την κατανάλωση αλκοόλ Κοινωνική κατανάλωση οινοπνεύματος

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα;

Τι είναι η κατάθλιψη;

ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων. Δημιουργία Αθηνά Σφέικου

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Πώς να μάθετε το παιδί, να προστατεύει τον εαυτό του!

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΙΑΓΙΑ

ΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ

Με τον όρο οδοντική δυσχρωμία εννοούμε την αλλαγή του χρώματος της επιφάνειας ενός φυσικού δοντιού.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

Διατροφή και ηλικιωμένοι

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών.

Transcript:

Tεύχος 11 - Δεκέμβριος 2011 υγεία > ψυχολογία > διατροφή BEΦA AΛEΞIAΔOY Γαλοπούλα γεμιστή ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΚΡΗ λεύκανση ΔONTIΩN: Mια ασφαλής Διαδικασια ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΦΑΦΟΥΤΗ Λατρεύω να χαμογελώ ΠPOOPIΣMOΣ Xριστούγεννα στη Φλώρινα ΔΙΑΤΡΟΦΗ Επιλέγοντας αυγά ΥΓΕΙΑ Γιατί ροχαλίζει; Τι να του πω για τον Άγιο Βασίλη; www.lifepositive.gr ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

υγεία www.lifepositive.gr Tεύχος 11 - Δεκέμβριος 2011 υγεία > ψυχολογία > διατροφή 22 Περιεχόμενα 36 28 16 8 10 12 16 20 22 28 32 36 life positive > life positive > life positive > life positive ΕΙΔΗΣΕΙΣ > Μικρές και ενδιαφέρουσες 10+1 ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τo laser στα μάτια ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΚΡΗ > Λεύκανση δοντιών: Μία ασφαλής αισθητική θεραπεία YΓEIA > Γιατί ροχαλίζει; ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ > Αντιμετωπίστε το πρόβλημα στη... ρίζα του ΠAIΔI > Τι να του πω για τον Άγιο Βασίλη; ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ > Του χειμώνα τα... blues! Μαριέττα Φαφούτη > «Λατρεύω να χαμογελώ» EIΔIKO ΘEMA > Οι έφηβοι έχουν το δικό τους θέατρο

υγεία 48 40 46 48 52 55 56 60 62 64 life positive > life positive > life positive > life positive > life ΔIATPOΦH > Aυγά... Tα παρεξηγημένα! ΒΕΦΑ ΑΛΕΞΙΑΔΟΥ > Το φαγητό είναι δημιουργία και απόλαυση ομορφιά > Δώρα για όλους AΠOΔPAΣH > Φλώρινα: Γιορτές στη βασίλισσα του χιονιού EΠIΣTHMONIKA NEA επάγγελμα: τσαγκάρης > Π. Σταυρακάκης: Έδωσε στην κρίση «τα παπούτσια στο χέρι» θεάματα > Θεατρικές παραστάσεις και μουσικές αποδράσεις ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Ρινική συμφόρηση: Το ενοχλητικό σύμπτωμα του χειμώνα 40 www.lifepositive.gr >Life>Positive< ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚΔΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ > Ραζμίκ Αγαμπατιάν > Νάντια Γιαννούλη > Ζέφη Κληρονόμου > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Ρίτα Προδρόμου > Iωάννα Pάπτη ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος Το επόμενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει την Κυριακή 22 Iανουαρίου ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι μηνιαίο περιοδικό και διανέμεται δωρεάν, την τρίτη Κυριακή κάθε μήνα, με τον «Τύπο της Κυριακής»

> editοrial του Γρηγόρη Λάσκαρη Κάν το όπως οι Γάλλοι 6 Υπάρχει ένα έθνος, που παραδοσιακά καταναλώνει τις μεγαλύτερες ποσότητες χοληστερίνης και κορεσμένων λιπαρών στην Ευρώπη και ταυτόχρονα έχει τα χαμηλότερα ποσοστά εμφραγμάτων: η Γαλλία. Μάλιστα, στα μέρη της χώρας όπου το φουά γκρά, τα τυριά και τα λουκάνικα τρώγονται μετά μανίας, καταγράφονται και τα υψηλότερα ποσοστά υπερηλίκων! Οι επίσημοι ακαδημαϊκοί κύκλοι περιγράφουν το φαινόμενο με τον όρο «Γαλλικό Παράδοξο». Το γρίφο έλυσε το 1992 ο κορυφαίος Γάλλος καρδιολόγος και ερευνητής Michel de Lorgeril, ο οποίος απέδωσε τη μακροζωία των συμπατριωτών του στην κατανάλωση κρασιού, προκαλώντας ανατριχίλα στους πουριτανικούς κύκλους απανταχού του κόσμου! Τα επόμενα χρόνια τα ευρήματα άρχισαν να συσσωρεύονται το ένα μετά το άλλο: Δανοί ερευνητές, μελετώντας ένα μεγάλο δείγμα αντρών και γυναικών ανακάλυψαν ότι η κατανάλωση 1-3 ποτηριών κόκκινο κρασί την ημέρα μειώνει την πιθανότητα θανάτου κατά περίπου 34%, σε σχέση με όσους δεν πίνουν καθόλου. Όσον αφορά στο έμφραγμα και στη στεφανιαία νόσο, βρέθηκε ότι οι μερακλήδες του κρασιού είχαν 42% λιγότερες πιθανότητες θανάτου, αριθμός που ανάγει τη συστηματική και συγκρατημένη κατανάλωση κόκκινου κρασιού, στην αποτελεσματικότερη μέθοδο πρόληψης από καρδιαγγειακά νοσήματα που έχει βρεθεί ποτέ! Αντίστοιχα ευρήματα ανέφεραν και Αμερικανοί ερευνητές, ενώ το 2002 ο de Lorgeril, επέκτεινε τα ευρήματα σε άτομα που ήδη έχουν περάσει ένα έμφραγμα. Τονίζουμε μετ επιτάσεως ότι τα ευρήματα αφορούν τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και όχι την υπερβολική, η οποία σε όλες τις έρευνες έχει συνδεθεί με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας και καρκίνου. Οι ωφέλιμες δράσεις του κρασιού αποδίδονται εν μέρει στην ιδιότητα του οινοπνεύματος να αυξάνει, όσο κανένα άλλο διατροφικό συστατικό, τη συγκέντρωση της «καλής χοληστερίνης», HDL. Δεν είναι τυχαίο, ότι θετικά ευρήματα έχουν ανακοινωθεί και για τη μέτρια κατανάλωση άλλων αλκοολούχων ποτών, όχι όμως του μεγέθους του κόκκινου κρασιού, η ανωτερότητα του οποίου αποδίδεται στην υψηλή του περιεκτικότητα σε ουσίες (λέγονται πολυφαινόλες), οι οποίες φαίνεται να εξουδετερώνουν τους βιολογικούς παράγοντες που προκαλούν αρτηριοσκλήρυνση. Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι τόσο το κόκκινο όσο και το λευκό κρασί αυξάνουν τα επίπεδα των καρδιοπροστατευτικών ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία συνήθως βρίσκονται στα ψάρια. Οι επιστήμονες που μελετούν το «Γαλλικό Παράδοξο» έχουν καταλήξει και σε άλλα συμπεράσματα: μέρος της μακροζωίας αυτού του έθνους αποδίδεται στο ότι για ένα σεβαστό κομμάτι του πληθυσμού το φαγητό δεν είναι «διεκπεραίωση στο πόδι», ούτε «υγιεινός εξαναγκασμός» αλλά, πάνω απ όλα, κοινωνική απόλαυση. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Γάλλοι αντιστέκονται ακόμη στην επέλαση του φαστ-φουντ και της κατά μόνας οινοποσίας, απολαμβάνοντας το κρασί στο πλαίσιο της παρέας και της οικογενειακής θαλπωρής, γεγονός που αποτρέπει τα άγρια μεθύσια και τις αλκοολικές ακρότητες που παρατηρούνται στη Βόρεια Ευρώπη, όπου το αλκοόλ καταναλώνεται κατά επεισοδικό τρόπο, οδηγώντας στον αλκοολισμό, στην εξαθλίωση και στον πρόωρο θάνατο. Το μήνυμα των ερευνητών είναι απλό: απολαύστε το σπιτικό φαγητό και το κρασί με τους ανθρώπους που αγαπάτε και σας αγαπούν! Καλά Χριστούγεννα. <

> υγεία Μικρά & ενδιαφέροντα 8 > Σας αρέσει να χουζουρεύετε; Είναι θέμα DNA! Ξυπνάτε το πρωί αλλά δεν θέλετε με τίποτα να σηκωθείτε; Σας αρέσει να μένετε για ώρες στο κρεβάτι και δεν ξέρετε γιατί; Οι ειδικοί απαντούν πως το θέμα είναι γονιδιακό. Μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Molecular Psychiatry και εστίασε σε περισσότερους από 10.000 Ευρωπαίους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσοι άνθρωποι είναι φορείς του γονιδίου ABCC9 χρειάζονται περίπου 30 λεπτά περισσότερο ύπνο το βράδυ, συγκριτικά με όσους δεν είναι φορείς. Όσοι έλαβαν μέρος στην έρευνα ρωτήθηκαν σχετικά με τις συνήθειες ύπνου τις «ελεύθερες» ημέρες, όταν δηλαδή δεν χρειάζεται να σηκωθούν για τη δουλειά την επόμενη ημέρα ή να εργαστούν σε βάρδιες. Αναλύοντας τις απαντήσεις των συμμετεχόντων συνδυαστικά με το γονιδίωμά τους, διαπίστωσαν ότι όσοι ήταν φορείς μετάλλαξης του γονιδίου ABCC9 χρειάζονταν περισσότερο ύπνο, από το σύνηθες οκτάωρο. Επεκτείνοντας την ερευνητική διαδικασία, οι ερευνητές μελέτησαν τη συμπεριφορά του γονιδίου σε μύγες και διαπίστωσαν ότι τα έντομα χωρίς το ABCC9 κοιμόντουσαν τρεις ώρες λιγότερο από το φυσιολογικό. Ο Δρ Τζιμ Γουίλσον από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ανέφερε πως η μελέτη θέτει νέα κριτήρια στη διευκρίνιση του ρόλου του γονιδίου και πρόσθεσε πως, η τάση του ανθρώπου να κοιμάται περισσότερο ή λιγότερο, είναι κατά βάση κληρονομική υπόθεση. Η αναγκαία ποσότητα ύπνου επηρεάζεται ωστόσο και από την ηλικία, την εποχή αλλά και τους κιρκαδικούς ρυθμούς. > Φρούτα και λαχανικά προστατεύουν από το εγκεφαλικό Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, από φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου στις γυναίκες, ακόμη και αν έχουν προηγούμενο ιστορικό καρδιοπάθειας, απέδειξε νέα σουηδική έρευνα. Τα αποτελέσματά της έρευνας βασίστηκαν σε περισσότερες από 5.700 γυναίκες που παρακολουθήθηκαν για 11,5 χρόνια κατά μέσον όρο (η ομάδα που δεν είχε καρδιοπάθεια) ή για 10 χρόνια (η ομάδα που είχε καρδιοπάθεια). Μεταξύ των γυναικών που δεν είχαν ιστορικό καρδιοπάθειας, όσες είχαν υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών στη διατροφή τους αντιμετώπιζαν 17% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, σε σχέση με όσες είχαν τα χαμηλότερα επίπεδα. Τα οφέλη επεκτάθηκαν και στις γυναίκες που ήδη υπέφεραν από καρδιοπάθεια. Μεταξύ της συγκεκριμένης ομάδας, οι γυναίκες με τα υψηλότερα επίπεδα συνολικής αντιοξειδωτικής ικανότητας είχαν μέχρι και 57% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικής αιμορραγίας, σε σύγκριση με όσες είχαν τα χαμηλότερα επίπεδα.

> υγεία 10 10+1 Aπορίες για τo laser στα μάτια Με ευρεία χρήση στη μυωπία, στην υπερμετρωπία και στον αστιγματισμό, το laser έρχεται να προσφέρει, ανώδυνα και σε ελάχιστο χρόνο, λύσεις σε σημαντικές διαθλαστικές ανωμαλίες, που επηρεάζουν την όρασή μας. Είναι επώδυνη η επέμβαση; Είναι μόνιμο το αποτέλεσμα; Σε ποιες περιπτώσεις αντενδείκνυται; Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος - Ειδικός για Καταρράκτη, Κερατοειδή & Laser Μυωπίας, κ. Χάρης Μπριλάκης, απαντά σε όλες τις απορίες σε σχέση με αυτές τις επεμβάσεις. Μπορεί κάθε ασθενής με 1 μυωπία/ υπερμετρωπία/ αστιγματισμό να υποβληθεί σε επέμβαση; Κατ αρχήν η ηλικία πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 18 και η διάθλαση σταθερή. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, εάν υπάρχει ή εάν πλησιάζει η αρχή καταρράκτη, η επέμβαση καταρράκτη μπορεί να επιφέρει αντίστοιχο αποτέλεσμα. Οι διαθλαστικές επεμβάσεις αντενδείκνυνται σε συγκεκριμέ- νες παθήσεις, είτε του κερατοειδούς είτε συστηματικές. Η κυριότερη είναι ο κερατόκωνος (εκτασία), ο οποίος ανιχνεύεται και σε πολύ πρώιμα στάδια με τον προέλεγχο του laser. Επίσης, σε ορισμένες παθήσεις του κερατοειδούς (π.χ. ερπητική κερατίτιδα) ή γενικότερες (όπως αυτοάνοσα νοσήματα σε έξαρση) ή λήψη κάποιων φαρμάκων. Για πολύ υψηλές μυωπίες, είναι πιο ασφαλής και αποτελεσματική η ένθεση ειδικών ενδοφακών. 2Tι περιλαμβάνει η προεγχειρητική διαδικασία; Πραγματοποιείται ενδελεχής έλεγχος που εξετάζει: τη διάθλαση (τα νούμερα που θα διορθωθούν), την τοπογραφία του κερατοειδούς (δηλ. τη μορφολογία) και το πάχος του, το μέγεθος της κόρης, αν υπάρχει ξηροφθαλμία, την ενδοφθάλμια πίεση, τον βυθό, την κινητικότητα των οφθαλμών κ.ά. Γίνεται δηλαδή, ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, αλλά και ορισμένες ειδικές εξετάσεις, που μας δείχνουν αν μπορεί η επέμβαση να γίνει με ασφάλεια. Επίσης, γίνεται έλεγχος για την προδιάθεση σε κερατόκωνο (εκτασία), μια παθολογική κατάσταση του κερατοειδούς. Aν υπάρχει προδιάθεση, το laser θα την επιδεινώσει. Πριν από τις τελικές μετρήσεις και την επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να απέχει για τουλάχιστον μία εβδομάδα από τη χρήση φακών επαφής (το διάστημα είναι μεγαλύτερο όταν χρησιμοποιούνται αστιγματικοί ή ημίσκληροι φακοί). 3Tι ακριβώς κάνει το laser; Στη μυωπία, ελαττώνεται η καμπυλότητα (και η ισχύς) του κερατοειδούς, αφού το laser λεπταίνει το κέντρο του. Στην υπερμετρωπία, η λέπτυνση γίνεται στην περιφέρεια, αυξάνοντας την καμπυλότητα του. Στον αστιγματισμό, τέλος, αποκαθίσταται η σφαιρικότητα του κερατοειδούς. 4Πόσον καιρό πρέπει να περιμένει κανείς για την πλήρη αποκατάσταση της όρασής του; Ανάλογα με την τεχνική: με το LASIK, η όραση αποκαθίσταται μέσα σε λίγες ώρες. Με το PRK και το LASEK, χρειάζονται λίγες ημέρες, συνήθως μία εβδομάδα μέχρι να δούμε αρκετά καλά για

να οδηγήσουμε, ενώ σε έναν μήνα από την επέμβαση, η όραση είναι αντίστοιχη με του LASIK. Οι υπερμετρωπικές διορθώσεις σε νέα άτομα καθυστερούν λίγο, μέχρι να έλθει η εξοικείωση με το αποτέλεσμα. 5Eιναι επώδυνη η επέμβαση; Πόσο διαρκούν οι ενοχλήσεις; Κάθε άνθρωπος βιώνει τον πόνο διαφορετικά. Στο συμβατικό LASIK, ο ασθενής αισθάνεται μόνο σαν να έχει μπει άμμος στα μάτια του για 2 περίπου ώρες. Εάν έχει γίνει η τομή με το femtosecond laser (all-laser- LASIK), οι ενοχλήσεις είναι πιο έντονες (τσούξιμο), και επίσης διαρκούν για λίγες ώρες. Τσούξιμο μπορεί να δημιουργήσει και το LASEK για λίγες ώρες, ενώ το PRK δημιουργεί πιο έντονες ενοχλήσεις, οι οποίες όμως υποχωρούν με τα φάρμακα και τα κολλύρια. Στο PRK και το LASEK τοποθετούνται φακοί επαφής, οι οποίοι μπορεί να σφίγγουν αν αφυδατωθούν. Οι φακοί αφαιρούνται μετά από 4-7 ημέρες. H διόρθωση είναι μόνιμη; 6 Τους πρώτους μήνες το αποτέλεσμα μπορεί να έχει διακυμάνσεις. Μετά, το αποτέλεσμα είναι μόνιμο, ο κερατοειδής δεν αλλάζει. Όταν, πολλά χρόνια αργότερα, προκύψει καταρράκτης, η αντιμετώπισή του δεν επηρεάζεται από το προηγηθέν χειρουργείο της μυωπίας (παρά μόνο στον υπολογισμό του ενδοφακού που τοποθετείται). 7Yπάρχουν κίνδυνοι; Τι προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν; Ο μέσος θεωρητικός κίνδυνος μόλυνσης κατά την πρώτη εβδομάδα είναι 1 στις 5000. Οι περισσότερες μολύνσεις αντι- μετωπίζονται. Σε βάθος χρόνου, η εκτασία (κερατόκωνος) είναι μία σοβαρή επιπλοκή, που πλέον ελέγχεται (με άλλη επέμβαση). Η ξηροφθαλμία είναι αναμενόμενη, ειδικά στο LASIK, σιγά-σιγά όμως αποκαθίσταται. Τα νυχτερινά οπτικά φαινόμενα (στεφάνια, ακτίνες, θάμβος στους προβολείς) έχουν βελτιωθεί με τα σύγχρονα laser και την τεχνολογία wavefront. Σε περίπτωση τραυματισμού, το μάτι που έχει κάνει LASIK είναι πιο ευαίσθητο, ενώ με το PRK/LASEK είναι σαν να μην έχει γίνει επέμβαση. 8Tι να κάνει ο ασθενής μετά την επέμβαση; Παίρνει κολλύρια (αντιβίωση, κορτιζόνη, τεχνητά δάκρυα), δεν τρίβει και δεν βρέχει τα μάτια του. Φορά προστατευτικά γυαλιά ηλίου όταν είναι έξω, ενώ μετά από LASIK φορά και ειδική προστατευτική μάσκα κατά τον ύπνο, για την πρώτη εβδομάδα. Είναι επίσης σημαντικό, να είναι συνεπής στα ραντεβού του με τον γιατρό του για την παρακολούθηση. 9Ποσο καιρό θα πρέπει να μείνει μακριά από την εργασία και τις δραστηριότητές του (π.χ. γυμναστική); Από την εργασία του δεν χρειάζεται να απέχει, αρκεί βέβαια να αποφεύγει ρυπαρά περιβάλλοντα, σκόνες καπνούς κ.λπ. Μπορεί να κάνει ήπια γυμναστική μετά την εβδομάδα από την επέμβαση και εντατική άσκηση μετά τον μήνα. Σε όσους κάνουν πολεμικές τέχνες, συνιστούμε επέμβαση τύπου PRK/LASEK. Aν παραμείνει μυωπία/ υπερμετρωπία/ 10 αστιγματισμός μετά την επέμβαση, τι γίνεται; Γίνεται επανεπέμβαση, τουλάχιστον 3-6 μήνες μετά την αρχική, με την προϋπόθεση ότι ο κερατοειδής είναι αρκετά σταθερός για να μπορεί να την δεχθεί με ασφάλεια. Η πρεσβυωπία μπορεί να διορθωθεί με laser; 11 Το laser στην πρεσβυωπία δεν αντιμετωπίζει την ρίζα του προβλήματος. Απλώς σμιλεύει ένα πιο κυρτό/καμπύλο κεντρικό νησίδιο στον κερατοειδή, πρόκειται δηλαδή για ένα τρικ που του δίνει μια ήπια πολυεστιακότητα, για βλέπει ο ασθενής και σε μια σχετικά κοντινή απόσταση. Δημιουργούνται φωτεινά στεφάνια, ελάττωση στην αντίληψη contrast και ήπια μείωση στη μακρινή όραση. Η οριστική λύση στην πρεσβυωπία αναμένεται. Όχι άμεσα μεν, αλλά αναμένεται. < 11

> συνέντευξη > της Νεκταρίας Καρακώστα ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΚΡΗ Λεύκανση δοντιών: Μία ασφαλής αισθητική θεραπεία Ένα όμορφο, λευκό χαμόγελο αποτελεί ζητούμενο για καθέναν από εμάς και λειτουργεί ενισχυτικά στην αυτοπεποίθησή μας, καθώς αποτελεί συνώνυμο της υγείας, της νεότητας και της ποιότητας της ζωής μας. Η Οδοντίατρος, ειδική στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική, κυρία Κατερίνα Μακρή, τονίζει ότι η συνδυαστική λεύκανση, εκείνη δηλαδή που περιλαμβάνει λεύκανση στο ιατρείο και συνέχεια της θεραπείας στο σπίτι, είναι η μέθοδος με τη μεγαλύτερη ασφάλεια και τα καλύτερα αποτελέσματα. Η λεύκανση γίνεται σταδιακά, και το αποτέλεσμά της διαρκεί περισσότερο. Η ίδια μιλά επίσης, για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βελτιώσουμε το σχήμα και τη θέση των δοντιών, αλλά και για τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της αισθητικής Οδοντιατρικής. 12 Tι δημιουργει χρωση στα δοντια; Οι δυσχρωμίες των δοντιών οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση τσαγιού, καφέ, αναψυκτικών τύπου cola και κόκκινου κρασιού, καθώς και στη χρήση των στοματικών διαλυμάτων (όπως η χλωρεξιδίνη). Από εκεί και πέρα, υπάρχουν οι ενδογενείς δυσχρωμίες των δοντιών, που οφείλονται σε υπερβολική λήψη φθορίου κατά την παιδική ηλικία, στη χρήση διαφόρων φαρμάκων, καθώς και στα λεγόμενα «μαύρα» σφραγίσματα. Οι τραυματισμοί και οι απονευρώσεις μπορούν επίσης να αλλοιώσουν το χρώμα μεμονωμένων δοντιών. Φυσικά, και η γήρανση είναι ένας παράγοντας που επιδρά στο χρώμα των δοντιών μας. Αν, επομενως, καποιος θελησει να αλλαξει το χρωμα των δοντιων του, τι επιλογες υπαρχουν; Για να αλλάξουμε το χρώμα των δοντιών μας, η λεύκανση αποτελεί μία διαδικασία ανώδυνη, μη επεμβατική, απόλυτα ασφαλής, αλλά και ιδιαίτερα οικονομική. Με τη λεύκανση τα δόντια αλλάζουν σταδιακά χρώμα και γίνονται πιο λευκά. Η τεχνική που θα επιλεγεί καθώς και ο χρόνος που απαιτείται εξαρτώνται από το είδος της δυσχρωμίας των δοντιών καθώς και τις ιδιαιτερότητες του κάθε στόματος. Εάν μας προβληματίζει το χρώμα αλλά και το σχήμα ή και το μέγεθος των δοντιών μας τότε επιλέγουμε τις όψεις πορσελάνης (veneers) ή τις όψεις ρητίνης (bonding), για να διορθώσουμε αυτά τα προβλήματα.

Σε τι διαφερει η λευκανση που γινεται στο ιατρειο απο εκεινη που γινεται στο σπιτι; Βάσει διεθνών επιστημονικών μελετών, ο καλύτερος και ασφαλέστερος τρόπος λεύκανσης είναι η συνδυαστική λεύκανση, που περιλαμβάνει τη λεύκανση στο ιατρείο και εκείνη που γίνεται στο σπίτι. Η διαδικασία ξεκινά στο ιατρείο με 1-2 συνεδρίες διάρκειας περίπου μιας ώρας, όπου αρχικά γίνεται καθαρισμός του στόματος, αφαίρεση των χρωστικών από τα δόντια και προσδιορισμός του αρχικού χρώματος των δοντιών. Στη συνέχεια, γίνεται απομόνωση των ούλων για την προστασία τους και τοποθετείται ειδικό τζελ στην εξωτερική επιφάνεια των δοντιών. Η θεραπεία ολοκληρώνεται στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή, που χρησιμοποιεί ειδικούς εξατομικευμένους νάρθηκες για 1 εβδομάδα περίπου για την > ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΚΡΗ Σπούδασε στην Οδοντιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο (Doctor of Dental Surgery - UNIVERSITE DE LIEGE, ULG BELGIQUE) και στη συνέχεια εργάστηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο CHU de Liege στο Βέλγιο παρακολουθώντας τα τμήματα της Περιοδοντολογίας και των Εμφυτευμάτων. Παρακολούθησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εμφυτευμάτων της κλινικής Branemark της Σουηδίας. Το 2003, παρακολούθησε τα μετεκπαιδευτικά προγράμματα της Στοματολογίας του Νοσοκομείου «Α. Συγγρός» (με υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Γ. Λάσκαρη, Οδοντίατρο-Στοματολόγο). Το 2007, ολοκλήρωσε επιμορφωτικά σεμινάρια στο ICDE στο Liechtenstein, με αντικείμενο την Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική. Το 2009-2010 μετεκπαιδεύτηκε στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης NYU College of Dentistry τωn ΗΠΑ. Έχει ιδρύσει και διευθύνει το Kέντρο Aισθητικής και Επανορθωτικής Οδοντιατρικής Smile Therapy στην Βούλα. Κατά καιρούς έχει δημοσιεύσει επιστημονικά ενημερωτικά άρθρα στον ελληνικό και στον ξένο τύπο. Είναι μέλος του Οδοντιατρικού συλλόγου Αττικής, της Ελληνικής Ακαδημίας Αισθητικής Οδοντιατρικής (ΕΑΑΟ), της Στοματολογικής Εταιρίας της Ελλάδος, του Οδοντιατρικού συλλόγου Λιέγης. Συμμετέχει στα διεθνή συνέδρια Αισθητικής Οδοντιατρικής και Εμφυτευματολογίας στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ελλάδα. 13

> συνέντευξη Κατερίνα Mακρή 14 ενίσχυση και τη σταθεροποίηση του αποτελέσματος. Υπάρχει και η λεύκανση που γίνεται μόνο στο σπίτι, όπου ο ασθενής εφαρμόζει το προϊόν στα δόντια με τη βοήθεια εξατομικευμένων ναρθήκων για περίπου 15 ημέρες. Στο διάστημα αυτό, η πορεία του ασθενούς παρακολουθείται με περιοδικές επισκέψεις στον γιατρό όπου δίνονται ανάλογες οδηγίες. Αυτή η λύση είναι συνήθως οικονομικότερη από τη συνδυαστική λεύκανση, αλλά η συμμετοχή και η συνέπεια του ενδιαφερόμενου αποτελούν προϋπόθεση επιτυχίας της τεχνικής αυτής. Κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβανεται η λευκανση; Συνήθως γίνονται μία έως δύο αναμνηστικές δόσεις το χρόνο, διάρκειας 2 ημερών η καθεμία, στις οποίες το τζελ πρέπει να μείνει στα δόντια για περίπου δύο ώρες. Η αναμνηστική δόση γίνεται με τους εξατομικευμένους νάρθηκες που έχει ήδη ο ασθενής. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ασθενών που δεν χρειάζονται αναμνηστικές δόσεις. Σε κάποιον που έχει διατροφικές συνήθειες που δεν προκαλούν χρώση στα δόντια του, κάποιον που δεν καπνίζει ή σε έναν νέο άνθρωπο η αναμνηστική δόση θα καθυστερήσει πολύ. Σε κάθε περίπτωση, τα δόντια μετά την λεύκανση διατηρούν λευκότερο το χρώμα τους σε σχέση με το αρχικό τους. Η λευκανση εχει παρενεργειες; Η λεύκανση είναι μία διαδικασία συντηρητική, δεν δημιουργεί προβλήματα στην αδαμαντίνη των δοντιών ή προβλήματα στους ιστούς. Το μόνο που μπορεί να παρατηρηθεί, είναι μια ενδεχόμενη προσωρινή ευαισθησία, που φεύγει με το τέλος της θεραπείας. Η λεύκανση θα πρέπει να γίνεται μόνο με τη βοήθεια ειδικού οδοντιάτρου και σε καμία περίπτωση με σκευάσματα που διαφημίζονται μέσω τηλεόρασης ή Internet, τα οποία δεν είναι ελεγμένα για την ασφάλειά τους και μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες, τόσο στο σμάλτο των δοντιών, όσο και στα ούλα. Κάτω όμως από την επίβλεψη του οδοντιάτρου και με τα εξειδικευμένα προϊόντα, εγγυημένης ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, η λεύκανση δεν έχει καμία απολύτως παρενέργεια. Ποιοι δεν μπορουν να κανουν λευκανση; Οι γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή θηλάζουν. Επίσης, οι πολύ μικρές ηλικίες, κάτω των 18 ετών, και οι περιπτώσεις όπου τα μπροστινά δόντια του ασθενούς έχουν πολλαπλά σφραγίσματα. Εκεί δεν μπορούμε να περιμένουμε σωστά αποτελέσματα. Η λεύκανση αφορά μόνο στα φυσικά μας δόντια, άρα οι διάφορες προσθετικές εργασίες, όπως οι γέφυρες, οι θήκες κλπ. δεν υπακούουν στη λεύκανση. Ιδανικός υποψήφιος για λεύκανση είναι αυτός που δεν έχει περιοδοντικά προβλήματα (περιοδοντίτιδα), ρωγμές και πολλαπλά σφραγίσματα στα πρόσθια δόντια. Ποσο λευκα πρεπει η' μπορουν να γινουν τα δοντια με τη λευκανση; Το χρώμα στο οποίο καταλήγουμε είναι το φυσικό λευκό που ταιριάζει στην χρωματική παλέτα του προσώπου του ασθενούς. Το απόλυτο λευκό που βλέπουμε σε φωτογραφίες στα περιοδικά ή στην τηλεόραση οφείλεται σε άλλες παρεμβάσεις της αισθητικής οδοντιατρικής ή στο ηλεκτρονικό ρετουσάρισμα μέσω υπολογιστή. Δεν πρέπει να υπερβάλλουμε στις απαιτήσεις του λευκού. Καμία μέθοδος λεύκανσης δεν θα μας χαρίσει τις πολύ λευκές αποχρώσεις και την απόλυτη ομοιομορφία των δοντιών (που συνηθίζεται σε ανθρώπους των ΜΜΕ). Σε αυτά τα χαμόγελα είναι συνήθως τοποθετημένες όψεις πορσελάνης. Η λεύκανση φωτίζει τα δόντια και το αποτέλεσμα σε καμία περίπτωση δε δείχνει ψεύτικο. Μετα τη λευκανση τι πρεπει να κανει κανεις; Θα μπορούσε ενδεχομένως να προστατέψει το αποτέλεσμα, καπνίζοντας λιγότερο ή πίνοντας λιγότερο τσάι, καφέ ή κόκκινο κρασί. Δύσκολα όμως μπαίνει κανείς σ αυτή τη διαδικασία. Κάνοντας απλώς μία αναμνηστική δόση, το αρχικό χρώμα επανέρχεται. Προσοχή χρειάζεται επίσης στην χλωρεξιδίνη, έναν αντιμικροβιακό παράγοντα που βρίσκεται στα στοματικά διαλύματα και που, σε χρόνια χρήση, χρωματίζει τα δόντια. Εκτός απο το χρωμα των δοντιών μπορουν να διορθωθούν και άλλες ατέλειες, π.χ. σπασμένα ή στραβά δόντια, το σχημα ή το μεγεθος των δοντιων; Ναι. Υπάρχουν αισθητικές θεραπείες όπως το bonding, όπου, με τη χρήση σύνθετων ρητινών, μπορούμε να τροποποιήσουμε επιλεκτικά το χρώμα και το σχήμα των δοντιών, να κλείσουμε κενά ανάμεσα στα δόντια, να «ισιώσουμε» ελαφρώς στραβά δόντια ή και να αποκαταστήσουμε σπασμένα δόντια.

Το χρώμα στο οποίο καταλήγουμε είναι το φυσικό λευκό που ταιριάζει στην χρωματική παλέτα του προσώπου του κάθε ασθενούς Ένας άλλος τρόπος διόρθωσης αυτών των ατελειών είναι οι όψεις πορσελάνης (veneers). Πρόκειται για μία εντυπωσιακή τεχνική, που μπορεί να αλλάξει ριζικά το χαμόγελο, καθώς παρεμβαίνει τόσο στο χρώμα όσο και στο μέγεθος, στο σχήμα και στη διάταξη των μπροστινών δοντιών. Συγκεκριμένα η πρόσθια επιφάνεια των δοντιών καλύπτεται με λεπτές φλίδες πορσελάνης, οι οποίες κατασκευάζονται στο εργαστήριο. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι απολύτως φυσικό ενώ η προετοιμασία της επιφάνειας των δοντιών προκειμένου να δεχτούν τις όψεις είναι συνήθως ελάχιστη. Το κόστος της θεραπείας είναι υψηλότερο συγκριτικά με τις όψεις ρητίνης, αλλά τα τέλεια αισθητικά αποτελέσματα καθώς και η μακροβιότητα των όψεων πορσελάνης «αποζημιώνουν» τον ασθενή. Κάθε πότε πρέπει να αντικαθίστανται οι ρητίνες και οι όψεις; Οι ρητίνες θέλουν περιοδική συντήρηση, τακτικό οδοντιατρικό καθαρισμό και καλή στοματική υγιεινή, ώστε να διατηρηθεί το αρχικό αισθητικό αποτέλεσμα. Για να αποφευχθούν οι μικρορωγμές, χρειάζεται προσοχή στο δάγκωμα σκληρών τροφών, όπως οι ξηροί καρποί, τα μήλα κ.λπ. Στην περίπτωση που κάποιο σημείο σπάσει, μπορεί εύκολα και ανώδυνα να αντικατασταθεί. Οι όψεις πορσελάνης είναι πιο ανθεκτικές και διαρκούν συνήθως 15-20 χρόνια, υπό την προϋπόθεση ότι ο ασθενής κάνει τακτικούς ελέγχους και δεν αμελεί τη στοματική του υγιεινή. Οι οδοντοκρεμες που υποσχονται λευκοτερα δοντια ποσο αποτελεσματικες ειναι; Οι λευκαντικές οδοντόπαστες μπορούν με τη σωστή και τακτικότατη χρήση τους στο στόμα, τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα, να βελτιώσουν ελαφρά το χαμόγελό μας γιατί απομακρύνουν τις χρωστικές και τη μικροβιακή πλάκα που επικάθονται καθημερινά στα δόντια από τις διατροφικές μας συνήθειες. Το αποτέλεσμα όμως είναι πάρα πολύ ήπιο και δε πρέπει να μπερδεύεται με τη θεραπεία της λεύκανσης. Τι φερνει το μελλον στον τομεα της αισθητικης οδοντιατρικης; Η αισθητική οδοντιατρική αποτελεί πλέον έναν πολύ δημοφιλή κλάδο καθώς όλοι μας θέλουμε ένα πιο όμορφο, πιο λαμπερό και πιο φωτεινό χαμόγελο. Νιώθουμε καλύτερα με τον εαυτό μας όταν το χαμόγελό μας αποκαλύπτει μια φωτεινή οδοντοστοιχία. Οι εξελίξεις στον συγκεκριμένο τομέα είναι διαρκείς. Η τελευταία εξέλιξη είναι τo Direct Composite Veneer System (Σύστημα Άμεσων Όψεων). Πρόκειται για προκατασκευασμένα κελύφη αδαμαντίνης από νανοϋβριδική σύνθετη ρητίνη, που έχει υποστεί επεξεργασία με τεχνολογία laser. Τα πλεονεκτήματα του συστήματος είναι η ελάχιστη παρέμβαση στα δόντια, η φυσική εμφάνιση του χαμόγελου, η βιοσυμβατότητα και μακροβιότητα των αποκαταστάσεων, καθώς και το μειωμένο σχετικά κόστος. Μέσα σε μία μόνο συνεδρία ο ασθενής μπορεί να αποκτήσει ένα φυσικό, καλαίσθητο χαμόγελο. Ειναι εξατομικευμενες; Όχι, προσαρμόζονται στο στόμα του κάθε ασθενούς ανάλογα με τα δόντια, το πρόσωπο και τις ανάγκες του. Είναι μία ενδιάμεση θεραπευτική επιλογή, ανάμεσα στις όψεις ρητίνης και στις όψεις πορσελάνης.< i Δρ Κατερίνα Μακρή Διγενή 18, Βούλα, τηλ. 210 8958234 email: k_makri@yahoo.com www. smiletherapy.gr 15

> υγεία > της Νεκταρίας Καρακώστα Γιατί ροχαλίζει; Κατάσταση κωμική αν θυμηθεί κανείς πρωταγωνιστές ελληνικών ταινιών που ενώ δήλωναν ότι «κοιμούνται σαν πουλάκια», μετά ροχάλιζαν σαν... τρένα, αλλά καθόλου αθώα, το ροχαλητό μπορεί να υποκρύπτει παθολογικές καταστάσεις και να οδηγήσει σε πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ο παχύσαρκος άνδρας που τρώει πολύ, πίνει καπνίζει και μετά κοιμάται και ροχαλίζει είναι μια στερεότυπη εικόνα που όλοι έχουμε στο μυαλό μας. Ο χειρουργός- ωτορινολαρυγγολόγος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Θωμάς Νικολόπουλος έρχεται να καταρρίψει αυτήν την αντίληψη, λέγοντας ότι το ροχαλητό δεν αποτελεί αποκλειστικά ανδρική υπόθεση, αφού υπάρχουν και αρκετές γυναίκες που ροχαλίζουν! Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι οι άνδρες συγκεντρώνουν πιο εύκολα μερικές από τις βασικότερες αιτίες του ροχαλητού: τις κακές συνήθειες και τις ανατομικές αιτίες (πολλά κιλά, υπερβολική κατανάλωση φαγητού και ποτού, ειδικά τις βραδινές ώρες, στενούς αεραγωγούς, μεγάλη σταφυλή, μεγάλες αμυγδαλές, στενό και χαλαρό ρινοφάρυγγα, στραβό διάφραγμα, πολύποδες στη μύτη κ.ά.). Γι αυτό και το ροχαλητό στους άνδρες είναι πιο συχνό. Σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή του παίζει ωστόσο και η χρήση ηρεμιστικών και αγχολυτικών χαπιών, επειδή χαλαρώνουν τους ιστούς του φάρυγγα, με αποτέλεσμα τη σύμπτωση των τοιχωμάτων του φάρυγγα και την απόφραξή του. Ο κ. Νικολόπουλος διαχωρίζει επίσης το ροχαλητό των ενηλίκων από εκείνο των παιδιών, επισημαίνοντας ότι «το ροχαλητό και η άπνοια στα παιδιά, είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από τις άπνοιες των ενηλίκων». Πότε είναι αθώο το ροχαλητό; «Μόνο όταν έχει κάνει κανείς μελέτη ύπνου, η οποία έχει δείξει ότι δεν κάνει άπνοιες. Εκεί το θέμα είναι αμιγώς αισθητικό και συζυγικό, καθώς επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα του ύπνου του ζευγαριού. Πρέπει να βοηθήσεις έναν ασθενή, που η γυναίκα του εγκαταλείπει το υπνοδωμάτιο γιατί την ενοχλεί το ροχαλητό», υπογραμμίζει ο κ. Νικολόπουλος. Βρετανικές μελέτες έχουν δείξει ότι το 80% των ζευγαριών, όπου ο ένας εκ των δύο ροχαλίζει, κοιμούνται σε ξεχωριστά υπνοδωμάτια, ενώ ένα ποσοστό 10% σκέφτονται ακόμη και το διαζύγιο. Όμως ένας ασθενής, που ενώ αναφέρει ότι κοιμάται επαρκώς, ξυπνά κουρασμένος, έχοντας πονοκεφάλους και ζαλάδα ή ένας ασθενής που η γυναίκα του περιγράφει περιστατικά απνοιών, πρέπει άμεσα να επισκεφθεί γιατρό και να υποβληθεί σε μελέτη ύπνου ή πολύ-υπνογραφία. Η υπνική άπνοια είναι το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο το δυνατό ροχαλητό ξαφνικά διακόπτεται από επεισόδια πλήρους απόφραξης της αναπνοής και ο αναπνευστικός κύκλος ξαναρχίζει βίαια, έπειτα από αφύπνιση και αλλαγή της στάσης του ασθενούς. Η υπνική άπνοια έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ασθενούς και συνδέεται με την εμφάνιση επιπλοκών, κυρίως από την καρδιά και τον εγκέφαλο. «Φανταστείτε πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος για έναν καρδιοπαθή που μπορεί να κάνει άπνοιες ή για ένα άτομο που έχει ήδη υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο», τονίζει ο καθηγητής. Οι άπνοιες προκαλούν κακή οξυγόνωση και κακή λειτουργία του εγκεφάλου (γι αυτό και επηρεάζουν τη λειτουργικότητα, τη μνήμη και την εγρήγορση του ατόμου την επόμενη μέρα), καθώς επίσης και φθορές στο καρδιαγγειακό σύστημα. Πώς γίνεται όμως η μελέτη ύπνου; Μέσα σ ένα ήσυχο μονόκλινο δωμάτιο ο ασθενής ξαπλώνει, συνδέεται με δεκάδες καλώδια και πρέπει να κοιμηθεί. Εύκολο; Για κάποιους ναι, για άλλους εκνευριστικό. Η εξέταση περιλαμβάνει ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτροφθαλμογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, ηλεκτροκαρδιογράφημα, καταγραφή της αναπνοής με αισθητήρα, της κίνησης του θώρακος, της κίνησης της κοιλιάς, της ύπαρξης ή μη ροχαλητού με μικρόφωνο πάνω στην τραχεία, μέτρηση του κορεσμού αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο με οξύμετρο και προσδιορισμό της θέσης του σώματος, επίσης με αισθητήρα. «Η μελέτη ύπνου μας βοηθά να διαπιστώσουμε πόσο σοβαρές είναι οι άπνοιες και πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα», σημειώνει ο καθηγητής. Ανάλογα με τον αριθμό των απνοιών που θα διαπιστωθούν και ανάλογα με τα αίτια της απόφραξης, όπως αυτά προκύπτουν από την ωτορινολαρυγγολογική εξέταση, προτείνεται είτε χειρουργική επέμβαση για τον ασθενή για την αποκατάσταση του ανατομικού προβλήματος (διόρθωση διαφράγματος, πλαστική ή laser στην υπερώα, εκτομή της σταφυλής, αφαίρεση πολυπόδων κ.λπ.), είτε η χρήση μιας ειδικής μάσκας στον ύπνο (μάσκα θετικής πίεσης), που λέγεται C-PAP και κρατάει ανοιχτό τον αεραγωγό κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ροχαλητό και παιδί Πολύ πιο απλά όσον αφορά στη διάγνωση και στην αντιμετώπιση του ροχαλητού είναι τα πράγματα όταν μιλάμε για παιδιά. Το παιδικό ροχαλητό οφείλεται, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, σε υπερτροφικές αμυγδαλές και στην υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσων (στα γνωστά σε όλους μας «κρεατάκια»). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, μια επέμβαση για την αφαίρεσή τους, δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα. 17

> υγεία γιατί ροχαλίζει; 18 «Μετά το χειρουργείο, το παιδί κοιμάται καλύτερα, ξεκουράζεται, πηγαίνει καλύτερα στο σχολείο, αναπτύσσεται καλύτερα, ψηλώνει πιο γρήγορα», υπογραμμίζει ο κ. Νικολόπουλος. Βέβαια, και στα παιδιά το ροχαλητό μπορεί να συνοδεύεται από άπνοιες, ειδικά αν το παιδί είναι παχύσαρκο. Στο παιδί, όπως και στον ενήλικα, το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται σε ανατομικές ανωμαλίες, όπως π.χ. μη φυσιολογικό σαγόνι, πολύ μεγάλη γλώσσα, συγγενείς ανωμαλίες του προσώπου. Αυτές οι ανωμαλίες ωστόσο, είναι σπάνιες ως αιτίες ροχαλητού και άπνοιας, σε σχέση με τις αμυγδαλές και τα κρεατάκια. «Η κατάσταση των απνοιών στα παιδιά αναφέρεται ως σύνδρομο Πίκγουικ. Ο Πίκγουικ είναι ο ήρωας ενός μυθιστορήματος του Καρόλου Ντίκενς. Εκεί, ο συγγραφέας περιγράφει ένα παχύσαρκο παιδί, που αντί να παίζει ποδόσφαιρο με τα άλλα παιδιά, στηρίζεται πάνω σε έναν τοίχο και κοιμάται, επειδή δεν έχει κοιμηθεί το βράδυ», τονίζει ο καθηγητής. Ο Πίκγουικ παραλληλίζεται σήμερα με τα παιδιά που -λόγω των απνοιών- δεν κοιμούνται καλά (αν και δεν είναι όλα παχύσαρκα). Tο σύνδρομο έχει σημαντικές επιπτώσεις στη σχολική τους επίδοση και πολλούς κινδύνους για την υγεία τους. «Το παιδί που κάνει άπνοιες είναι νωθρό και κουρασμένο στη διάρκεια της ημέρας και αυτό έχει επιπτώσεις στις επιδόσεις του στο σχολείο. Η άπνοια έχει συνδεθεί με μαθησιακά προβλήματα, ακόμη και με την εμφάνιση νυχτερινής ενούρησης, ενώ στα παιδιά που δεν κοιμούνται καλά παρατηρούνται και προβλήματα συμπεριφοράς (νευρικότητα, επιθετικότητα). Αλλά και σε οργανικό επίπεδο, ο εγκέφαλος και η καρδιά του παιδιού > Το ροχαλητό σε αριθμούς Περίπου το 40% των ανδρών και 25% των γυναικών ροχαλίζουν σε καθημερινή βάση 80% του γενικού πληθυσμού ροχαλίζει μόνο περιστασιακά Μεταξύ των ατόμων που ροχαλίζουν το 20% πάσχουν από υπνική άπνοια 20-40 δευτερόλεπτα η μέση διάρκεια ενός επεισοδίου άπνοιας 20-40% των παχύσαρκων παιδιών παρουσιάζουν αποφρακτική άπνοια του ύπνου κουράζονται και αυξάνονται οι πιθανότητές του να εμφανίσει καρδιακά προβλήματα στο μέλλον. Στα παιδιά που κάνουν άπνοιες στη διάρκεια του ύπνου, μπορούν να αλλάξουν ακόμη και τα χαρακτηριστικά του προσώπου και να εμφανίσουν αυτό που λέγεται αδενοειδές προσωπείο. Aυτό οφείλεται στη διαρκή προσπάθεια του παιδιού να αναπνεύσει καλά», καταλήγει ο κ. Νικολόπουλος. Τι πρέπει να κάνει αυτός που ροχαλίζει να χάσει βάρος. Τα παχύσαρκα άτομα ανατομικά και λειτουργικά έχουν περιορισμένη τη δίοδο του αέρα. να σταματήσει το κάπνισμα να χρησιμοποιήσει ένα επιπλέον μαξιλάρι ή να ανασηκώσει την πλάτη του κρεβατιού να μην τρώει πολύ και λίγη ώρα πριν κοιμηθεί να μην καταναλώνει αλκοόλ πριν τη νυχτερινή κατάκλιση να αποφεύγει τα ηρεμιστικά και τα αγχολυτικά φάρμακα να λάβει κατάλληλη θεραπεία, αν η αιτία του ροχαλητού του είναι κάποια ρινίτιδα να κοιμάται στο πλάι και όχι ανάσκελα. Η ύπτια στάση προκαλεί χαλάρωση του μυϊκού τόνου του λαιμού, με αποτέλεσμα να μπλοκάρεται ο αεραγωγός και να προκαλείται το ροχαλητό. να διατηρεί τη μύτη του καθαρή από απεκκρίσεις, χρησιμοποιώντας όμως φυσιολογικό ορό και όχι τα αγγειοσυσπαστικά σπρέι για την μύτη. Τα σπρέι αυτά, ενώ είναι πολύτιμα για βραχυχρόνια χρήση π.χ. για ένα κρυολόγημα, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερο από μία εβδομάδα και φυσικά δεν αποτελούν λύση για το ροχαλητό. Δυστυχώς όμως, όπως αναφέρει ο κ. Νικολόπουλος, υπάρχουν άτομα που χρησιμοποιούν αυτά τα σπρέι για μεγάλα διαστήματα, με καταστροφικές συνέπειες: ο βλεννογόνος της μύτης καταστρέφεται, ο δε οργανισμός συνηθίζει το φάρμακο, με αποτέλεσμα οι δόσεις που λαμβάνονται να αυξάνουν σταδιακά. Οι μεγάλες δόσεις έχουν όμως ως αποτέλεσμα ποσότητα του φαρμάκου να φτάνει στην κυκλοφορία του αίματος, με άλλες παρενέργειες. <